WPŁYW MIEDZI I MOLIBDENU NA PLONY NIEKTÓRYCH ROŚLIN

WPŁYW MIEDZI I MOLIBDENU NA PLONY NIEKTÓRYCH ROŚLIN

R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E
Т . Х Ш , Z . 2, W A R S Z A W A
1963
ST E F A N L IW SK I, M IECZYSŁAW A PIE C H N A
WPŁYW MIEDZI I MOLIBDENU NA PLONY
NIEKTÓRYCH ROŚLIN WARZYWNYCH
K atedra T o rfo zn a w stw a SGGW W arszaw a
W STĘP
Konieczność stosowania miedzi pod niektóre rośliny uprawne na gle­
bach torfowych została już dawno* udowodniona. Wydaje się, że na tor­
fach silnie rozłożonych, zawierających duże ilości kwasów huminowych
oraz duże ilości azotu mineralnego, a w szczególności azotanów, zawsze
niem al będzie potrzebne nawożenie miedziowe [6 ].
W naszej literaturze rolndczej istnieje w iele prac donoszących o do­
datnim działaniu miedzi jako nawozu [5, 6 , 8 , 9, 10, 11, 12].
W pływ molibdenu na rośliny jest zagadnieniem stosunkowo nowym,
które nie zostało jeszcze wyczerpująco wyjaśnione.
W Polsce badania wstępne nad działaniem nawozowym molibdenu
przeprowadzili M a k s i m ó w i współpracownicy [10]. Uzyskali oni
zwyżkę plonów sałaty, fasoli i łubinu na glebach mineralnych i torfo­
w ych.
W edług wyników badań przeprowadzonych za granicą [3, 7, 14, 15, 16]
nawożenie molibdenem podnosiło plony roślin m otylkowych, a także
takich roślin warzywnych, jak sałata, pomidory i ogórki.
Niedobór molibdenu w ystępuje najczęściej na glebach kwaśnych, a tak­
że silnie żelazistych, w związku z niską zawartością przyswajalnych dla
roślin form tego pierwiastka [12, 15].
W ostatnich latach zwrócono uwagę na występujące pomiędzy miedzią
i molibdenem współzależności [2 ]. Zaobserwowano między innymi, szcze­
gólnie w organizmach zwierzęcych, pewien antagonizm pomiędzy tymi
pierwiastkami.
Molibden może być szkodliwy dla zwierząt już przy zawartości 5 mg/kg
suchej masy roślin. O szkodliwości nadmiaru molibdenu w pożywieniu
dla ludzi niew iele do tej pory wiemy.
492
S. L iw sk i, M. P iech n a
Wiadomo jednak, że nawożenie molibdenowe może podwyższać znacz­
nie zawartość tego pierwiastka w roślinach. W celu przekonania się
o w pływ ie miedzi i molibdenu na plony i jakość niektórych warzyw prze­
prowadzono doświadczenia wazonowe z sałatą, szpinakiem ii rzodkiewką.
B A D A N IA W ŁASN E
M ETODYKA
D O Ś W IA D C Z E Ń
Doświadczenia wazonowe z sałatą, szpinakiem i rzodkiewką przepro­
wadzono w 1961 r. używając emaliowanych wazonów Mitscherlicha o po­
jemności 4 kg gleby torfowej.
Doświadczenia założono w 4-krotnym powtórzeniu, stosując następu­
jące dawkii nawożenia mineralnego na wazon:
N
Pi>Or,
K20
Cu
Mo
— 0,40 g w postaci NaNC>3,
— 0,25 g w postaci Na 2HPC>4 + 12 H 2O,
— 0,50 g w postaci K 2SO 4 ,
— 127 mg w postaci CuS 0 4 «5H 2 0 ,
— 12 mg w postaci molibdenianu amonu.
Wazony z torfami podlewano wodą destylowaną do 70% maksymalnej
pojemności wodnej.
T a b l i c a
1
Charakterystyka torfów użytych do doświadczeń
C h aracteristics of the experimental peats
Sto­
pień
roz­
kładu
Degree
of d ie in te gratio n
U iejsce
pobrania
to rfu
L ocality
Gatunek
torfu
Kind of
peat
Kampinos
drzewnoturzycowy
woody-sedge
40
drzewiny
woody
40
Życzyn
W % s.m . torfu
PH
w
1^0
-
In % d.m. peat
po­
p ió ł
su­
rowy
raw
ash
po­
p ió ł
czy8 ty
pure
ash
N
P2°5
CaO
F2°3
r2°3
6 ,0
25,0
10,1 2,76
0,11
3,85
0,52
5 ,1
36,8
9,7 2,45
0,15
3,85
0,75
ff mg/kg s.m.
In mg/kg d.m.
Cu
Uo
Un
5,3
13,4
1,3
120
4 ,7
17,2
1,0
160
Miedź oznaczono metodą kolorymetryczną wg Barona [ 6], a molibden
wg metody podanej przez M a k s i m o w a i współpracowników [10].
Charakterystykę użytych do doświadczeń torfów podano w tabl. 1.
493
W p ły w Cu i Mo na roślin y w a rzy w n e
Doświadczenia z sałatą
Sałatę odmiany Królowa Majowych zasadzono na torfie z Kampinosu
3.V. po 4 rośliny na wazon.
Już w drugim tygodniu wegetacji zaobserwowano m iędzy wazonami
poszczególnych kombinacji różnice w e wzroście roślin. Rośliny z wazonów
kombinacji kontrolnej były miższe, m iały drobniejsze listki oraz odznacza­
ły się jaśniejszym zabarwieniem. Najlepiej wyglądały rośliny nawożone
miedzią; podobny wygląd m iały rośliny nawożone molibdenem.
Wiązanie główek sałaty pochodzącej z wazonów dwu ostatnich kom­
binacji zaczęło się o kilka dni wcześniej w porównaniu do kombinacji
kontrolnej. Doświadczenie sprzątnięto 10.VI. Uzyskane plony oraz za­
wartość w sałacie Cu, Mo i Mn zamieszczono w tabl. 2 .
Plony sałaty z wazonów nawożonych miedzią i molibdenem są istotnie
wyższe w stosunku do kombinacji kontrolnej NPK.
Najwyższy plon otrzymano z wazonów z dodatkiem miedzii. Różnica
pomiędzy plonami uzyskanymi z wazonów nawożonych miedzią i molib­
denem wynosiła 10 g/wazon i mieściła się w granicach błędu doświadcze­
nia. Jak z powyższego' wynika, reakcja sałaty na dodatek miedzi była
większa niż na dodatek molibdenu.
Nawożenie miedzią i m olibdenem spowodowało znacznie wyższe na­
gromadzenie się tych pierwiastków w sałacie. W przypadku miedzi za­
wartość ta wzrosła prawiie 2 -krotnie, a w przypadku molibdenu około
2,5-krotnie.
Dodatek miedzi spowodował wyraźne zmniejszenie ilości pobieranego
przez rośliny molibdenu w stosunku do kombinacji kontrolnej. Natomiast
dodatek molibdenu nie spowodował obniżenia zawartości miedzi, a na■wet nieco podwyższył nagromadzenie się tego pierwiastka w roślinach.
T a b l i c a
Średni plon św ieżej masy sa ła ty i zawartość niektórych mikroelementów
w suchej masie r o ś lin
Mean green-matter crop
cabbage le ttu c e and d.m. content of some microelements
Kombinacja
nawozowa
Treatment
Plon - Crop
Zwyżka plonu
Crop increase
g/wazon - g/p ot
Cu
Mo
Mn
mg/kg s .a . - mg/kg d.m.
HPK
138,9
12,5
1,4
HPK + Cu
178,0
39,1
22,5
0,7
75
HPK + Mo
168,0
29,1
15,0
3 ,1
105
P rzed ział u fn ości
Confidence in te r r a i
P - 0,95
_
22,8
72
2
494
S. L iw sk i, M. P iech n a
Zaobserwowano również wyraźny w p ływ dodatku molibdenu na zwięk­
szenie się zawartości manganu z 72 mg/kg suchej masy na kombinacji kon­
trolnej do 105 mg na kombinacji z molibdenem. Nawożenie miedzią n ie
wpłynęło na pobieranie manganu przez rośliny.
Doświadczenia ze szpinakiem
Doświadczenie założono 29.VIII na glebie torfowej pochodzącej z Kam­
pinosu. Do każdego wazonu wysiano po 15 nasion szpinaku odmiany Uni­
wersał, pozostawiając do zbioru po 10 roślin.
Różnice pomiędzy roślinami poszczególnych kombinacji dały się za­
obserwować bardzo wcześnie, bo tuż po wschodach.
Rośliny w wazonach nawożonych miedzią odznaczały się szczególnie
silnym wzrostem w porównaniu z pozostałymi: liście były jędrniejsze,
o bardziej intensywnej zielonej barwie.
Doświadczenie sprzątnięto 28.XI. Wysokość plonów oraz dlość zawar­
tej w nich miedzi i molibdenu ilustruje tabl. 3.
T a b l i c a
3
àredni plon św ieżej masy szpinaku oraz zawartość niektórych mikroelementów
w s.m. r o ś lin
Uean green-m atter crop in spinach and d.m. content of some microelements
Kombinacja
nawozowa
Treatment
Plon - Crop
Zwyżka plonu
Crop increase
g/wazon - g/pot
Cu
Uo
mg/kg s.;m.-mg/kg d.m.
NPK
16,9
BPK + Cu
63,2
46,3
12,5
2,4
HPK + Uo
14,8
-
5 ,0
3,6
Przedział ufności
Confidence in terval
P - 0,05
5,4
_
7,5
1,3
W doświadczeniu tym wybitny w pływ na plony szpinaku wykazałonawożenie miedziowe. Plony z wazonów kombinacji NPK + Cu były prawiie czterokrotnie wyższe w porównaniu do kombinacji kontrolnej NPK.
Dawka molibdenu natomiast nie wpłynęła na zwyżkę plonów szpinaku,,
zaobserwowano nawet nieznaczną obniżkę (plonu), mieszczącą się jednak
w granicach błędu doświadczenia.
Dodatek miedzi — podobnie jak w doświadczeniach z sałatą — spo­
wodował zwiększenie siię zawartości tego pierwiastka w roślinach.
Natomiast w przeciwieństwie do poprzedniego doświadczenia dodatek
miedzi spowodował zwiększenie ilości pobranego molibdenu w porówna­
niu do kombinacji kontrolnej.
W p ły w Cu i Mo na ro ślin y w a rzy w n e
495
Stosowana dawka molibdenu spowodowała prawie trzykrotny wzrost
iilości Mo pobranego przez rośliny, a wpłynęła obniżająco na zawartość Cu
w szpinaku.
Doświadczenie I z rzodkiewką
Doświadczenie to przeprowadzono również na torfie z Kampinosu. Za­
łożono je 15.VI z rzodkiewką odmiany Sopel Lodu, pozostawiając do
sprzętu po 15 roślin z wazonu.
W okresie wegetacji nie obserwowano różnic we wzroście i wyglądzie
roślin w wazonach wszystkich kombinacji. Sprzętu dokonano 20.VII.
Wyniki uzyskanych plonów oraz zawartość m ikroelem entów zestawiono
w tabl. 4.
T a b l i c a
4
p l o n Ł a i e i a j a a * j r s o d k ie w k i o r a z z a w a r t o ś ć n i e k t ó r y c h m ik r o e le m e n tó w w s .m . r o ś l i n
M e a n g r e e n - e a t t e r c r o p i n r a d i s h e s a n d d .m . c o n t e n t o f s o m e m i c r o e l e m e n t s
K o m o im a e ja
naw ozow a
P lo n w g /w a z o n
C rop in g / p o t
Z a w a r t o ś ć w m g /k g s . m . - C o n t e n t i n m g / k g d .m .
Пи
lié c i
le a v e s
Mo
Mn
T r e a tm e n t
o g ó ln y k o r z e n i
to ta l
r o o ts
1P K
1 2 7 ,2
6 5 ,6
6 1 ,6
7 ,5
6 ,2
1 ,5
2 ,9
17
75
IF K + C a
1 1 0 ,6
6 0 ,4
5 0 ,2
1 3 ,0
8 ,7
1 ,0
2 ,6
17
55
K K ♦ Mo
1 3 5 ,5
7 5 ,0
6 0 ,5
7 ,5
5 ,2
3 ,1
4 ,9
25
80
5 2 ,0
1 3 ,5
1 9 ,0
P r z e d z ia ł a fn o é c i
C o n fid e n c e i n t e r v a l
P - 0 ,0 5
k o r z e n ie
r o o ts
l i ś c i e k o r z e n ie
le a v e s r o o ts
liś c ie
le a v e s
k o r z e n ie l i ś c i e
le a v e e
r o o ts
Nawożenie miiedzią i molibdenem nie wpłynęło w tym doświadczeniu
na wzrost plonów rzodkiewki. Najwyższy plon korzeni uzyskano z wa­
zonów kombinacji NPK + Mo. Jednak różnice w plonach m iędzy kombi­
nacjami nie są statystycznie udowodnione, mieszczą się one w granicach
błędu doświadczenia.
Natomiast nawożenie mikroelementami spowodowało zwiększenie iloś­
ci poszczególnych mikropierwiastków w plonach.
Nawożenie miedzią pociągnęło za sobą wzrost zawartości tego pier­
wiastka w korzeniach i liściach rzodkiewki i jednocześnie obniżyło za­
wartość molibdenu i manganu w liściach. Większe ilości miedzi zawiera­
ły korzenie — 13 mg w porównaniu do liści — 8,7 mg. Dodatek m olibde­
nu spowodował mniejsze nagromadzenie miedzi w liściach, natomiast
w korzeniach zawartość miedzi pozostała na poziomie kombinacji kontrol­
S. L iw sk i, M. P iech n a
496
nej. Zawartość molibdenu była najwyższa w roślinach z kombinacji na­
wożonej tym pierwiastkiem.
Molibden, w przeciwieństwie do miedzi, występował w większych
(ilościach w liściach.
Podobnie było z manganem. Jego zawartość w liściach przewyższała
trzykrotnie ilość tego pierwiastka w korzeniach. Rzodkiewka pobrała,
podobnie jak w doświadczeniu z sałatą, największą ilość manganu z wa­
zonów nawożonych molibdenem.
Doświadczenie II z rzodkiewką
Doświiadczenie II z rzodkiewką odmiany Szkarłatna Okrągła z Bia­
łym Końcem założono 29. VIII na glebie torfowej pochodzącej z Życzyna,
pozostawiając do sprzętu po 15 roślin w wazonie.
Najlepiej rosły rośliny nawożone miedzią, a liście m iały bardzo inten­
sywną barwę zieloną. Na pozostałych kombinacjach rozwój rzodkiewki
był słabszy. Doświadczenie sprzątnięto 21. X. Uzyskane plony podano
w tabl. 5.
5
T a b l i c a
Średni plon św ieżej masy rzodkiewki oraz zawartość niektórych mikroelementów w s.m. r o ś lin
Mean green-m atter crop in radishes and d.m. content of some microelements
Kombinacjanawozowa
Treatment
NPK
NPK + Cu
NPK ♦ Mo
P rzedział ufności
Confidence in ter­
v a l P - 0,05
Plon w g/wazon
Crop in g/p ot
Zawartość w mg/kg s.m. ■- Content in mg/kg d.m.
Cu
liś c i
leaves korzenie l i ś ć ie
roots
leaves
ogólny
t o ta l
korzeni
roots
142,9
220,1
146,5
48,6
58,1
49,4
99,3
162,0
7,5
14,0
97,1
7,5
33,9
7,4'
35,0
9,0
12,5
5,0
Mo
aan
korzenie l i ś c i e
roots
leaves
•i,o
0,6
1,4
0,8
2,7
4 ,4
korzenie l i ś c i e
roots
leaves
17
14
21
125
130
140
Dodatek miedzi spowodował istotną zwyżkę plonu ogólnego oraz. plo­
nu 'liści i korzeni, w szczególności plonu liści. Nawożenie molibdenem nie
wpłynęło zupełnie na plony rzodkiewki. Podobnie jak we wszystkich
poprzednich doświadczeniach nawożenie miedzią zwiększyło pobieranie
tego pierwiastka przez rośliny. Dodatek miedzi wpłynął na zmniejszenie
zawartości molibdenu w rzodkiewce.
Korzenie rzodkiewki zawierały ogólnie więcej miedzi niż liście, w przy­
padku molibdenu natomiast było odwrotnie.
W p ływ Cu i Mo na ro ślin y w a rzy w n e
497
Zastosowanie m olibdenu przyczyniło się do wzrostu stopnia pobiera­
nia tego pierwiastka przez rośliny. Poza tym nawożenie molibdenem spo­
wodowało zmniejszenie zawartości miedzi w liściach rzodkiewki.
Jak w poprzednich doświadczeniach tak i w tym największe ilości
manganu stwierdzono w roślinach nawożonych molibdenem. Liście rzod­
kiew ki zawierały 7— 9-krotnie większe ilości manganu niż korzenie,
W N IO SK I
1. Nawożenie m iedziowe spowodowało istotne zwyżki plonów sałaty,
szpinaku, hodowanych na torfie drzewnym i drzewno-turzycowym ,
a rzodkiewki tylko na torfie drzewnym. Szczególnie na dodatek miedzi
reagował szpinak, u którego zwyżka plonów świeżej masy wynosiła 373%
w porównaniu z kombinacją kontrolną NPK.
2. Dodatek m olibdenu tylko w jednym doświadczeniu wpłynął na
istotne zwiększenie plonów sałaty.
3. Rośliny nawożone miedzią zawierały zawsze większe ilości tego
pierwiastka w stosunku do roślin nie nawożonych, co niewątpliwie Y/pły­
nęło na lepszą jakość produktów. Nawożenie miedzią spowodowało
w większości przypadków zm niejszenie ilości molibdenu pobieranego
przez badane rośliny. Wskazuje to na istniejący w roślinach antagonizm
pomiędzy tymi pierwiastkami.
4. Dodatek m olibdenu w ilości 12 mg/wazon zwiększał zawsze kilka­
krotnie ilość tego pierwiastka w roślinach.
5. Nawożenie m olibdenem zwiększało intensywność pobierania man­
ganu przez w szystkie badane rośliny.
6 . Molibden i mangan w ystępowały w większych ilościach w liściach
rzodkiewki niż w korzeniach.
7. Badane rośliny zawierały w kg suchej masy następujące ilości pier­
wiastków: miedzi 5,0— 22,5 mg, molibdenu 0,6— 4,9 mg manganu 14—
140 mg.
L IT ER A TU R A
[1] A n d e r s o n A. J.: The role of m olyb d en u m in p lan t n u trition . S ym p osiu m on
inorganic nitrogen m etab olism . B a ltim o re 1956, s. 23— 32.
[2] A r n o n D.: R oi m ik ro elem en tó w w p ita n ji ra stien ija . P rzek ład z an giels.
M ik roelem en ty, M oskw a 1962.
[3] H e w i t t E.: J. A n n u al R e v ie w of P la n t P h y sio lo gy , z. 2 1951, s. 25—52.
[4] K a t a l y m o w M. W.: P ro izw o d stw o i p rim ien ien ie m ik rou d ob ren ij w SSSR
i za rubieżom . M oskw a 1960.
[5] K o t e r M., K r a u z e A.: W p ływ n a w ożen ia m ik ro elem en ta m i na plony,
sk ład chem iczny i w artość w ita m in o w ą n iek tórych roślin p a stew n y ch u p ra w ia ­
nych na gleb ie to rfo w ej (w druku).
12 R o c z n ik i G l e b o z n a w c z e t. X I I I z. 2
S. L iw sk i, M. P iech n a
498
[6 ] L i w s k i S.: R ola m ied zi w żyzn ości gleb to rfo w y ch . Roczn. N auk Roln.,
s. A, t. 87, 1962, z. 3.
[7] M a g h e r W., J o h n s o n C., S t a n t P.: P la n t P h y sio l. L an caster, t. 27,
1952, s. 223.
[ 8 ] M a k s i m ó w A., C h r o b o c z e k E.: Z n aczen ie m ik ro elem en tó w w u p ra­
w ie w a rzy w na g leb ach to rfo w y ch . R oczn. N auk R oln. s. A, t. 68 , 1954, s. 434—479.
[9] M a k s i m ó w A., L i w s k i S.: M ikronaw ozy na gleb ach torfow ych . R oczn.
Glebozn., t. 2 , 1952, s. 187— 204.
[10] M a k s i m ó w A., L i w s k i S., B i e r n a c k a E.: P o b iera n ie i w p ły w m o ­
lib denu na w zro st n iek tórych roślin. R oczn. N au k Roln., s. A, t. 85, 1962, z. 2,
s. 193— 207.
[11] M a k s i m ó w A., T u с h o ł к a Z.: Z agad n ien ie m ik ro elem en tó w . A k tu a ln e
zagad n ien ia n aw ożen ia m in eraln ego. W arszaw a 1962, s. 42— 61, NOT.
[12] M u l d e r A. G., B o r m a l P., V o n V e e n V. L.: M olyb d en u m in sy m b lio tic
nitrogen fix a tio n and in n itra te assim ila tio n . P la n t and S oil, t. 10, 1959, s. 319—
335.
[13] M u s i e r o w i c z A., K r z y s z k o w s k i J . , W o n d r a u s c h A.: S tu d ia nad
w p ły w em w ielk o śc i d aw k i siarczan u m ied zi na w y so k o ść p lo n ó w ziarna o w sa
i jęczm ien ia u p raw ian ych na dub lań sk im to rfie n isk im . R oczn. N au k R oln .
i L eśn., t. 50, 1948, z. 1, s. 51— 70.
[14] N a s o n A.: R oi w an ad a i m o lib d en a w o b m ien ie w ie sz c ze stw . P rzek ład z a n ­
gielsk iego.: M ik roelem en ty. M osk w a 1962.
[15] P e i v e Ja.: M ik roelem en ty w p rak tik ie sielsk o g o chozjajstw a. P r im ie n ie n ije
m ik ro elem en tó w w sielsk om ch o zja jstw ie i m ed icin ie. R iga 1959.
[16] V a n R e e n R., W i l l i a m s M. A.: A rch. B ioch em . B iophys., t. 63, 1956,
s. 1— 8 .
С. Л И В С К И , М . П Е Х Н А
ВЛИЯНИ Е М ЕДИ И М О Л И БДЕН А Н А У Р О Ж А Й
НЕ К О ТО РЫ Х ОВО Щ Н Ы Х РАС ТЕН И Й
К аф едр а
Т ор ф оведен и я
В арш авск ой
С е л ь с к о -х о зя й с т в е н н о й
А к адем и и
Ре з юме
В 1961 году проведены были вегетационны е опыты по влиянию м еди и м о­
л ибдена на ур о ж а й салата, ш пината и редиса, возделы в аем ы х на тор ф я н ы х
почвах.
Опыты проводились в со су д а х М итчерлиха напол нен ны х 4 кг низинного
торф а из К ам пиноса и Ж ы чи на. pH торф ов 5,1 и 6,0.
М икроудобрения давал и на ф о н е основного удобр ения N PK , медь — кол и­
честве 127 мг Си на сосуд в CUSO 4 * бЩ О, м олибден — 12 мг Mo на сосуд в м о­
либденовокислом аммонии.
М едное удобр ен и е сущ ественно повы сило у р о ж а й салата, ш пината и р ед и ­
са сорт П урпурны й К руглы й с белы м кончиком. Особенно сильно на удобр ен и е
медью отды вался ш пинат, которого у р о ж а й с в еж ей массы повы сился на 373°/о
по сравнению с контролем N PK .
W p ły w Cu i Mo na ro ślin y w a rzy w n e
499
У добрение м олибденом сущ ественно повы сило у р о ж а й только в одном опыте,
с салатом.
Р астен ия удобряем ы е медью со д ер ж а л и вы сш ее количество этого элем ента
по сравнении с неудобряем ы м и. М едь п он и ж ала усвоен ие м олибдена р асте­
ниями.
У добрение молибденом всегда повы ш ало в несколько раз количество этого
элемента, в р астениях и повы ш ало во в сех испы туем ы х растениях усвоение
марганца.
К ак м олибден так и марганец накоплялись в больш ем количестве в листьях
редиса по сравнении с содер ж анием этих элементов в корнях.
S. L I W S K I , М . P I E C H N A
EFFECT OF COPPER A N D M O LY BD ENU M ON SOME V EG ETA BLE CHOPS
C h a ir o f P e a t S c i e n c e , W a r s a w A g r i c u l t u r a l U n i v e r s i t y
Summary
P ot ex p erim en ts on the effe ct of copper and m olyb d en u m on crops of cabbage
lettu ce, spinach and radish grow n on p ea t so il w ere m ad e in 1961 at th e Chair of
P ea t Science.
T he tests w ere p erform ed in M itsch erlich pots fille d w ith 4 kg lo w p eat from
K am pinos and Ż yczyn w ith pH 5.1 and 6.0, resp ectiv ely .
A copper dose of 127 m g Cu per pot w as applied in th e form of C uS 0 4 *5 H 20 ,
th e m olyb denum dose w a s 12 m g M o/pot in th e form of am m onium m olyb d ate, w ith
basic N P K dressing. F in d in gs w ere as follow s:
C opper fertiliza tio n had a sig n ifica n t e ffe c t on crop in crease in cabbage lettu ce,
sp in ach and radish es of th e v a riety W h ite-tip p ed S ca rlet R ound. S p ecia lly strong
resp on se to copper addition w as noted in cabbage le ttu c e w h ere green m atter y ield
rose to 373% in com parison w ith the N PK con trol test.
M olybdenum dosage g a v e a sig n ific a n t in crease of crops o n ly in one ex p erim en t
w ith cabbage lettu ce.
P la n ts fertilized w ith copper addition contained alw ays a h igh er p ercen tage of
th is elem en t than th ose w ith o u t copper treatm en t.
Copper had a red u cin g e ffe c t on p la n t-u p ta k e of m olyb d en u m .
M olybdenum dosage cau sed a lw a y s an in crease of th is ele m en t in th e plan ts by
sev era l hundred p ercen t and also fa v o u ra b ly in flu en ced u p tak e of m an gan ese in
all tested plants.
A ccu m ulation of both m olyb d en u m and copper in rad ish es w as greater in th e
lea v es than in the roots.