Stanowisko Roberto Skolmowskiego

STANOWISKO
w sprawie uchwały Zarządu Województwa Podlaskiego w sprawie rozwiązania umowy o zarządzanie
Operą i Filharmonią Podlaską - Europejskim Centrum Sztuki w Białymstoku.
Zarząd Województwa Podlaskiego uchwałą z dnia 13 sierpnia 2014 r. podjął decyzję o rozwiązaniu ze
mną umowy o zarządzanie Operą i Filharmonią Podlaską - Europejskim Centrum Sztuki w
Białymstoku. W podanej do mediów Informacji w sprawie rozwiązania umowy Zarząd Województwa
oparł się głównie na argumencie pogarszającej się sytuacji ekonomiczno-finansowej Opery. Analizując
argumenty przedstawione przez Zarząd Województwa wyrażam głębokie przekonanie, że uchwała to
zastałą podjęta zbyt pochopnie, bez szczegółowej analizy przedstawionych zarzutów pokontrolnych
oraz bez uwzględnienia całokształtu dotychczasowej działalności Opery oraz jej sytuacji finansowej.
Żywię nadzieję, że po wnikliwym zapoznaniu się z przedstawionymi przeze mnie argumentami podjęta
przez Zarząd Województwa uchwała nie zostanie wykonana.
Na wstępie pragnę zaznaczyć, że ocena działalności Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego
Centrum Sztuki w Białymstoku powinna być dokonywania z uwzględnieniem specyfiki działalności
instytucji oraz uwarunkowań towarzyszących jej powstawaniu i funkcjonowaniu w latach 2012 - 2014.
Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki jest projektem unikatowym w skali całej
Europy. Zakłada on realizację w ramach jednej instytucji kultury działań z zakresu rozwijania i
upowszechniania muzyki klasycznej, opery, operetki oraz szeroko rozumianej sztuki, aby "w
zasadniczy sposób wpłynąć na rozwój kultury oraz zwiększyć dostępność do dóbr kultury Podlasia i
całego regionu północno-wschodniej Polski, () a także być kulturalną "Bramą Wschodu" (Studium
Wykonalności). Należy z całą stanowczością podkreślić, że Opera pod moim kierownictwem w pełni
realizowała postawione przed nią zadania. Jako Europejskie Centrum Sztuki organizuje
przedsięwzięcia w standardach europejskich. Nie ulega wątpliwości, że jest to związane z dość
dużymi kosztami. Niemniej jednak Opera nie jest przedsiębiorstwem, którego głównym celem jest
osiąganie dochodów.
Mając na uwadze charakter prowadzonej przez Operę działalności, nie jest możliwe ograniczenie
kosztów jej prowadzenia na zasadach czysto ekonomicznych, obowiązujących na "wolnym rynku".
Przy podejściu jedynie matematycznym w rzeczywistości niemożliwe stanie się realizowaniu
jakichkolwiek celów statutowych, a z całą pewnością nie będzie możliwa ich realizacja na poziome
europejskim, sprowadzając rolę instytucji, takiej jak Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie
Centrum Sztuki w Białymstoku do rangi miejskiego ośrodka kultury, co stawia pod znakiem zapytania
całościowy cel realizacji tej inwestycji. Warto uświadomić sobie, że organizowanie premier oper, czy
też musicali, jak i koncertów symfonicznych pociąga za sobą znacznie większe koszty, niż realizacja
innych przedsięwzięć kulturalnych tego typu.
Pierwszym problemem jaki od początku był widoczny był fakt, że nikt nie miał pomysłu co z tym
gmachem i nową instytucją zrobić. Kiedy przyjechałem do Białegostoku, nikt nie potrafił mi nic
powiedzieć poza ogólnikami.
Jedynym dokumentem, o którym mi mówiono było Studium Wykonalności projektu OIFP. Wiedziałem,
że będę zobowiązany do zachowania ciągłości projektu i rzeczywiście co roku takie sprawozdanie
musiałem przedstawiać. Wobec tego właśnie odnosząc się do Studium Wykonalności projektowałem
działania Opery i Filharmonii Podlaskiej Europejskiego Centrum sztuki.
W tym dokumencie precyzyjnie określono wysokość budżetu w kolejnych latach. To był jedyny
dokument jaki miałem. Opracowałem projekt i strukturę instytucji, zatrudniłem wszystkie niezbędne
osoby dla zrealizowania projektu OiFP. Pragnę zauważyć, że jest to jedyna instytucja operowa, w
której proporcje między ilością artystów a administracją i techniką są tak racjonalne. Na 267
zatrudnionych jest 180 pracowników artystycznych. Nie ma żadnych przerostów zatrudnienia jak to
występuje gdzie indziej.
W czerwcu 2012 roku, okazało się że podpisano umowę UM i MKiDN na mocy której budżet będzie
wynosił 2-3 miliony mniej niż przewidywało Studium Wykonalności. I to jest grzech pierworodny i
główne źródło problemów.
Przypomnę, bo dokument jest publicznie dostępny: w roku 2013 budżet ze strony UM i MKiDN winien
wynosić = 20.080.380 zł. W roku 2014 = 20.607.192. W roku 2015 = 20.938182
W roku 2011 przedstawiłem szczegółowy projekt działania OiFP na pięć lat.
Projekt został przyjęty i zaakceptowany oraz był podstawą podpisanego kontraktu.
Ten projekt i plan na lata 2011-2016 był przeze mnie konsekwentnie zrealizowany.
Prowadzona przeze mnie OiFP osiągnęła po trzech latach mojej dyrekcji, ogromny sukces artystyczny
i frekwencyjny, nie mający precedensu. Pominę szczegóły, nagrody i cyfry, gdyż są dostatecznie i
szeroko znane.
Sukcesy te zostały osiągnięte przez Operę przy najmniejszej dotacji, spośród przyznawanych innym
porównywalnym instytucjom kultury. Z porównania danych wynika, że Operą w Poznaniu odwiedziło w
2013 r. 85.649 widzów, przy dotacji na poziomie 26.509.000,- zł; kolejne 12.000.000,- zł przeznaczono
na dotację filharmonii działającej w tym mieście, łącznie 38.509.000,- zł. Przypomnę, że w tym samym
roku Operę odwiedziło 206.938 widzów, przy dotacji w wysokości 18.500.000,- zł. Podobna sytuacja
jak w Poznaniu, miała miejsce w Bydgoszczy, gdzie przy widowni tamtejszej Opery na poziomie
77.739 osób, dotacja wyniosła 18.690.000,- zł, łącznie z Filharmonią 28.060.000,- zł. Analogicznie we
Wrocławiu, widzów w 2013 r. było 97.239, zaś dotacja Opery we Wrocławiu wyniosła 20.398.645,- zł,
łącznie z Filharmonią we Wrocławiu - 28.033.645,- zł.
Poniższa tabela szczegółowo przedstawia relacje odnoszące się do wysokości dotacji oraz ilości
widzów uczestniczących w wydarzeniach kulturalnych poszczególnych instytucji kultury w Polsce w
2012 r.:
Razem
Wysokość
wysokość
Wysokość dotacji z
Przychody
Nazwa podmiotu dotacji z
dotacji z
Ministerstwa
własne
Województwa
Ministerstwa i
U Marsz.
Opera w
16.000.000
2.690.000
5.485.000
Bydgoszczy
Filharmonia w
8.000.000
1.370.000
2.000.000
Bydgoszczy
RAZEM OPERA
24.000.000
4.060.000
28.060.000 7.485.000
I Filharmonia
Opera we
14.420.645
5.978.000
6.000.000
Wrocławiu
Filharmonia we
Brak
4.730.000
2.905.000
Wrocławiu
danych
RAZEM OPERA
I
19.150.645
8.883.000
28.033.645
FILHARMONIA
Opera w
23.623.000
2.886.000
3.193.000
Poznaniu
Filharmonia w
12.000.000
0
2.987.527
Poznaniu
RAZEM OPERA
35.623.000
2.886.000
38.509.000 6.180.527
I
Liczba
widzów
w
ostatnim
sezonie
77.739
97.239
85.649
FILHARMONIA
Opera w
Krakowie
Filharmonia w
Krakowie
RAZEM OPERA
I
FILHARMONIA
Opera i
Filharmonia w
Białymstoku
18.476.600
0
5.878.688 98.000
12.546.000
0
2.409.348
31.022.600
0
13.000.000
5.500.0002.000.000
20.500.000
*
31.022.600
8.288.036
5.258.586* 203.318
* Dotacja z Urzędu Miasta Białystok
* 5.258.586 - Opera w Białymstoku - dotacja z budżetu województwa za 2012 r. wynosi 13.000.000 zł
przy przychodach własnych w kwocie 5.258.5856 zł w 2012 r. (należy zauważyć, że w roku 2012
działalność opierała się przez 9 miesięcy głównie na koncertach symfonicznych, a tylko 3 miesiące
działalności operowej).
Powyższe dane pokazują wyraźnie, że Opera i Filharmonia Podlaska otrzymuje najniższe dotacje na
prowadzone przez siebie działalności (filharmoniczną, operową) w porównaniu z innymi podobnymi
instytucjami, pomimo że Opera i Filharmonia Podlaska jest w zasadzie w trakcie budowy zaplecza
scenograficznego i kostiumowego, natomiast pozostałe podmioty istnieją na rynku przez wiele lat.
Wartym podkreślenia w świetle powyższej tabeli jest również fakt, że przy relatywnie najniższej dotacji
Opera i Filharmonia Podlaska poszczycić się może dużo większą liczbą widzów. To świadczy, że
Opera i Filharmonia Podlaska, w porównaniu do innych tego typu placówek kulturalnych w Polsce,
wykorzystuje swój budżet w sposób najbardziej optymalny. Świadczy o tym zarówno wskaźnik kwoty
przychodów do kwoty dotacji, jak też najwyższa liczba widzów biorących udział w jej
przedstawieniach.
Porównując budżet działającej na wielu polach artystycznych Opery i Filharmonii Podlaskiej do
budżetu innych jednostek kultury można dojść do wniosku, że to Opera i Filharmonia Podlaska
gospodaruje posiadanymi środkami bardzo efektywnie - przy niewiele większym budżecie potrafi
przedstawić bogatszą ofertę kulturalną. Pomimo dysponowania przez Operę najniższą dotacją, na jej
barkach spoczywał ciężar prowadzenia i finansowania 3 rodzajów działalności: operowej,
filharmonicznej oraz europejskiego centrum sztuki. Ten szeroki wachlarz aktywności był związany z
jednoczesnym, obok działalności operowej, ponoszeniem kosztów działalności edukacyjnej,
wystawienniczej, symfonicznej i festiwalowej. Inne instytucje, o wyższych dotacjach, prowadziły
jedynie działalność operową lub filharmoniczną. Co więcej, w pierwszym roku działalności Opera
musiała ponosić dodatkowe koszty związane z rozpoczęciem pierwszego sezonu artystycznego
2012/2013, które nie występowały w innych podobnych instytucjach kultury.
Pomimo tego relatywnie niskiego budżetu, w ubiegłym roku Opera i Filharmonia Podlaska podjęła się,
jak już było wspomniane wyżej, realizacji 4 premier oper, musicali i bajek muzycznych, tj. Upiora w
Operze, Pimpinone, Jasia i Małgosi oraz Traviaty. W tym roku (2014) dośzły do tego "Brzydki
Kaczorek" i "Prosimy nie wyrywać foteli". Co niezwykle istotne, jedynie realizacja Traviaty została
sfinansowana ze środków pochodzących z dotacji, pozostałe premiery Instytucja musiała sfinansować
ze środków własnych. To właśnie przedstawiona powyżej aktywność organizacyjna i artystyczna,
dzięki zaangażowaniu całego zespołu Opery i Filharmonii Podlaskiej, ale również i Dyrekcji, pozwoliła
na odniesienie niekwestowanego sukcesu frekwencyjnego, który sytuuje Operę na pozycji lidera
wspólnie z Teatrem Narodowym w Warszawie.
Poniżej postaram się odnieść do przedstawionej przez Zarząd Województwa informacji ws.
rozwiązania umowy o zarządzaniu OiFP.
Ad. 1. Sytuacja ekonomiczno-finansowa.
Podana kwota 5 mln 274 tys. to: niespełna 3 mln. Kredytu, zaciągniętego za wiedzą Urzędu.
Pozostałe to: wynagrodzenie za miesiąc czerwiec płatne 4 lipca zgodnie z Regulaminem - blisko 1,3
mln. ZUS - płatny 15 lipca - ponad 471.000, Podatki i inne rozrachunki publiczno prawne - ponad
132.000, płatności dla dostawców usług, blisko 427.000. W pierwszych 6 miesiącach wynik finansowy
na koniec każdego miesiąca wynosił:
Styczeń : 429.905 tyś
Luty: 216.006
Marzec: 672.336
Kwiecień: 1.555.459
Maj: 754.463
Czerwiec: 343.407
Od chwili rozpoczęcia działalności Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki w
Białymstoku musiała ponieść ponadprzeciętne koszty:
Opera wprowadziła się do nowego budynku nieposiadającego wyposażenia, które
1. mogłoby być wykorzystane w produkcjach repertuarowych. Opera musiała nabyć nowe
scenografie, dekoracje, rekwizyty, stroje, wyposażenie, itp., dosłownie wszystko.
Pomimo założeń projektowych Opera nie została wyposażona we własne magazyny, co
2. powodowało konieczność wydatkowania środków na wynajem magazynów
zewnętrznych i związany z przemieszczenia scenografii transport.
Opera jako młoda instytucja kultury nie posiada własnych pracowni, a program
funkcjonalny budynku został poważnie okrojony, co dzisiaj skutkuje zwiększeniem
3. kosztów produkcji (nawet realizacja kostiumów, dekoracji, rekwizytów w drodze
przetargów jest droższa od produkcji we własnych pracowniach), eksploatacji, zmian
dekoracji, obsługi urządzeń itd.;
Brak specjalistów z różnych dziedzin teatralnych skutkuje tym, że za prace wykonane
4. przez zewnętrznych fachowców trzeba płacić dodatkowe wynagrodzenie, których
wysokości nie da się z góry zaplanować.
Rok 2013 był dla Opery rokiem produkcyjnym, w którym podjęła się ona realizacji 4
premier oper, musicali i bajek muzycznych, tj. Upiora w Operze, Pimpinone, Jasia i
5. Małgosi oraz Traviaty. Co niezwykle istotne, jedynie realizacja Traviaty została
sfinansowana ze środków pochodzących z dotacji, pozostałe premiery Instytucja musiała
sfinansować ze środków własnych.
Koszty utrzymania budynku Opery przy ul Odeskiej w stosunku do budynku przy ul
6.
Podleśnej zwiększyły się ponad czterokrotnie z 500.000,- zł do 2.500.000,- zł rocznie.
Opera rozszerzyła działalność artystyczną z jedynie filharmonicznej na operową,
7. wystawienniczą, europejskiego centrum sztuki, co również generowało dodatkowe
koszty.
8. Pomimo wzrostu kosztów związanych z rozpoczęciem działalności zmniejszyła się
kwota dotacji, z 19.500.000,- zł w 2012 r. do 18.700.000,- zł w 2013 r. Dotacja w 2014 r.
spodziewana jest na poziomie 18.500.000,- zł.
Pomimo wygenerowania przez Operę i Filharmonię Podlaską zwiększonych kosztów związanych z
rozpoczęciem jej działalności, obecna sytuacja finansowa z miesiąca na miesiąc ulega poprawie. W
porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. w 2014 r. koszty Opery uległy zmniejszeniu, natomiast
przychody się zwiększyły. W I półroczu 2014 roku Opera osiągnęła dodatni wynik finansowy (w
analogicznym okresie ubiegłego roku była to strata), który wynosił 731.563,55 zł.
Również wartym podkreślenia jest fakt uzyskiwania przez Operę dochodów z działalności
impresaryjnej, polegającej na organizacji koncertów artystów zewnętrznych, przynoszących Operze
zyski.
Ad. 2. Koszty produkcji w stosunku do przychodów.
Koszty produkcji "Upiora w Operze" i przychodów z biletów zostały przedstawione w Informacji
wybiórczo i dotyczyły jedynie 2013 r., podczas gdy spektakl ten był grany zarówno w 2013 r. i 2014 r.
Produkcja premiery "Upiora w operze" kosztowała: 2.527.797 zł. Wpływy z 91 przedstawień wyniosły
4.795.2490 zł
Koszt produkcji premiery "Traviaty" wyniósł - 1.457.861 zł. Zaś przychody brutto w latach 2013-2014
wyniosły 1.189.644. To był pierwszy dopiero sezon grania tego tytułu.
Wiosną 2014 roku wyprodukowaliśmy pierwsze dwa przedstawienia w oparciu o własne, pozyskane w
dwu pierwszych sezonach zasoby dekoracji, rekwizytów, kostiumów oraz dzięki temu że pracownia
multimediów dysponuje już umiejętnościami pozwalającymi na realizowanie multimedialnych dekoracji
I tak koszt premiery "Brzydkiego Kaczorka" wyniósł: 85.593 tyś a przychody wynoszą 107.856 zł.
Koszt premiery "Prosimy nie wyrywać foteli": 10.773 zł. A przychody za pierwsze przedstawienie:
20.730 zł.
Aktualnie trwają próby i produkcja "Skrzypka na dachu", którego koszt zgodnie z kosztorysem
zawartym koszt produkcji wyniesie 700.000 zł. Nie przewiduję jakiejkolwiek zmiany tych kosztów.
Jak wynika z protokołu pokontrolnego tabl IV.5 poza koncertami symfonicznymi wszystkie
przedstawienia przynoszą wynik dodatni. Ocena "rentowności przedstawienia" co samo w sobie w
sztuce jest kuriozalne" musi być brana pod uwagę wyłącznie w cały okresie grania spektaklu a nie
tylko w jednym roku. Protestuję przed traktowaniem przedstawień jak czegoś co musi przynosić
dochód, gdy tymczasem Koncerty Symfoniczne, które zawsze generują stratę są traktowane jako coś
oczywistego.
Ad. 3 i 4. Plan finansowy.
Nie zgadzam się z użytym w Informacji stwierdzeniem, że plan finansowy Opery za 2013 r. oraz plan
finansowy Opery za 2014 r. nie był podstawą gospodarki finansowej, o czym mowa w treści art. 27
ust. 3 i ust. 4 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Zgodnie z wymienionymi
przepisami podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan finansowy ustalony przez
dyrektora, z zachowaniem wysokości dotacji organizatora. Instytucja kultury sporządza plan finansowy
zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. Należy stanowczo podkreślić, że Opera
sporządziła "Plan finansowy Opery za 2013 r." i "Plan finansowy Opery za 2014 r." zgodnie z
przepisami ustawy o finansach publicznych i plany te stanowiły podstawę gospodarki finansowej
Jednostki. Dyrektor instytucji kultury może w planie finansowym dokonywać zmian w ciągu roku oraz
realizować wyższe przychody i koszty. Przepisy ustawy o finansach publicznych umożliwiają bowiem
dokonywanie zmian planów finansowych jednostki sektora finansów publicznych, nie nakładając w tej
kwestii limitów ilościowych tych zmian. Możliwość dokonywania zmian w planie finansowych wynika
choćby z tego, że ujęte w planach finansowych jednostek budżetowych dochody i przychody stanowią
jedynie prognozy ich wielkości. Wykonanie dochodów powyżej lub poniżej kwot zaplanowanych w
budżecie lub planie finansowym nie jest obwarowane żadnymi sankcjami, z wyjątkiem sytuacji, gdy
niewykonanie planu w tym zakresie nastąpiło w wyniku zawinionego działania lub zaniechania.
Oczywistym jest, że niezawinione niezrealizowanie zaplanowanych w planie finansowym przychodów
mogło powiększyć ujemny wynik finansowy jednostki. Jednakże tej okoliczności protokół kontroli w
ogóle nie bierze pod uwagę. Dokonywane przez Dyrektora Opery zmiany w planach finansowych nie
miały na celu zwiększania kosztów, a zatem zwiększenie planowanego stanu zobowiązań nie było
spowodowane zwiększeniem kosztów ujętych w rocznych planach finansowych Jednostki. Tym
samym nie można twierdzić (jak to ujmuje protokół z kontroli) o naruszeniu przez Dyrektora Opery
przepisów ustawy o finansach publicznych, w szczególności art. 52 ust. 2, który zakazuje zwiększania
planowanych kosztów, jeśli doprowadzi to do zwiększenia planowanego stanu zobowiązań.
Ad. 5. Restrukturyzacja zatrudnienia.
W Operze i Filharmonii Podlaskiej prowadzona jest racjonalna polityka zatrudniania
pracowników. W 2013 r. nastąpiło zwiększenie zatrudnienia o 18 osób, jednakże jak to
1. zostało opisane w punkcie 1, w tym roku Opera wystawiała 4 nowe przedstawienia, w
związku z czym niezbędne było zwiększenie obsady, aby można było zrealizować plany
artystyczne.
W 2014 r. Opera prowadzi restrukturyzację zatrudnienia, co wiąże się ze zwalnianiem
pracowników lub nieprzedłużeniem kończących się umów o pracę. Jednocześnie
wyjaśniam, że poziom 100% realizacji zaplanowanego poziomu redukcji kosztów
związanych ze zwolnieniem pracowników nie został osiągnięty z przyczyn niezależnych
od Opery. Po zawiadomieniu zakładowych organizacji związkowych o planowanej
redukcji etatów, niektórzy z pracowników przeznaczonych do zwolnienia, przeszli na
2.
długotrwałe zwolnienia lekarskie, uniemożliwiające wręczenie wypowiedzenia umowy o
pracę. Należy jednak podkreślić, że w 2014 roku oszczędność na kosztach wynagrodzeń
z tytułu zmniejszenia etatów wyniosła 49.638,64 zł miesięcznie, co daje znaczną kwotę
595.663,68 zł rocznie. Oszczędność z tego tytułu powinna w przeciągu 2014 roku ulec
dalszemu zwiększeniu.
Ad. 6. Rada Artystyczna.
Zarzut braku Rady Artystycznej został sformułowany bez szczegółowej analizy całości okoliczności
faktycznych, w szczególności bez zasięgnięcia informacji od związków zawodowych działających w
Operze. Rada Artystyczna jest obecnie w procesie formowania, jednakże nie wszystkie organizacje
związkowe wyznaczyły swoich przedstawicieli do uczestnictwa w Radzie Artystycznej. Po
przedstawieniu propozycji członków przez organizacje związkowe, Rada Artystyczna zostanie
ukonstytuowana.
Ad. 7. Bieżąca sytuacja finansowa Opery.
Za I półrocze 2014 r. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, Opera
uzyskała dodatni wynik finansowy.
Opera zwiększa przychody własne z prowadzonej działalności, które w 2013 r. wyniosły
2.
ponad 9.000.000,- zł.
Perspektywy finansowe na przyszłość są obiecujące. W kolejnych sezonach koszty
Opery ulegną znacznemu zmniejszeniu, ponieważ wydatki związane z zakupem nowych
3.
scenografii, kostiumów, rekwizytów i wyposażenia zostały już poniesione i nie będą
obciążać kolejnych budżetów Opery.
Opera stale czyniła oszczędności, które spowodują zwiększenie wyniku finansowego w
4.
stosunku do 2013 r., a mianowicie:
a. znaczne zmniejszenie kosztów honorariów artystów (o ponad 50%);
b. zmniejszenie kosztów wynagrodzeń ponadnormowych oraz innych dodatków
1.
pracowniczych;
c. zmniejszenie kosztów wynagrodzeń ogółem;
d. zmniejszenie kosztu samodzielnej organizacji Festiwalu „Halfway 2014”;
e. znaczące zmniejszenie kosztów produkcji (postawiono na produkcje niskokosztowe).
Na zakończenie należy podkreślić, że Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki w
Białymstoku była i jest zarządzana prawidłowo i z należytą starannością. Dotyczy to zarówno aspektu
artystycznego, jak i finansowego.
Od stycznia 2013 roku każdego miesiąca musieliśmy do bieżącego utrzymania instytucji dokładać
ponad 150.000 zł, z własnych przychodów. Nie byłoby żadnych trudności w instytucji gdyby budżet
opery był zgodny z planami zawartymi w studium wykonalności.
Od początku swojej działalności Opera osiągnęła niekwestionowany sukces artystyczny i
frekwencyjny, co spowodowało, że na stałe zadomowiła się w świadomości mieszkańców Podlasia i
zdobywa coraz wyższą pozycję na mapie kulturalnej Polski.
Pomimo relatywnie najniższej dotacji i zwiększonych kosztów związanych z rozpoczęciem jej
działalności, Opera i Filharmonia Podlaska sukcesywnie poprawiała w pierwszym półroczu 2014 swoją
sytuację finansową, utrzymując nieustannie wysoki poziom artystyczny.