POLSKI LEKKI SPECJALNY POJAZD LEWIATAN

POLSKI LEKKI SPECJALNY POJAZD LEWIATAN

LOGISTYKA
Tabela 2. ZALE¿NOŒÆ OBRA¿EÑ CIA³A UDERZONEGO PIESZEGO OD PRÊDKOŒCI POJAZDU
Prêdkoœæ pojazdu [km/h]
Zakres obra¿eñ
AIS 1 – lekkie obra¿enia
AIS 2 – œrednie obra¿enia
AIS 3 – ciê¿kie obra¿enia
AIS 4 – bardzo ciê¿kie obra¿enia
AIS 5 – krytyczne obra¿enia
AIS 6 – nieprze¿yciowe obra¿enia
AIS 9 – bardzo rozleg³e obra¿enia (zmasakrowane
cia³o)
chodem, nie wolno zapominaæ, maj¹c dzieci do 12 lat, o przewo¿eniu ich w fotelikach ochronnych lub w innym urz¹dzeniu
ochronnym.
Prêdkoœæ ma tak¿e wp³yw na wielkoœæ zu¿ycia paliwa
przez nasz samochód. Im d³u¿ej bêdziemy jechali z du¿¹
prêdkoœci¹, to czêœciej bêdziemy musieli zatrzymywaæ
siê na stacji benzynowej. Pojawia siê tutaj okreœlenie
prêdkoœci ekonomicznej, która zale¿y od stosowania
w³aœciwej techniki jazdy polegaj¹cej na ci¹g³ym utrzymywaniu ekonomicznych obrotów silnika. Jazda z prêdkoœci¹ ekonomiczn¹, przy ekonomicznych obrotach silnika,
zapewnia najmniejsze zu¿ycie paliwa. Poniewa¿ zakres
prêdkoœci ekonomicznej wynosi oko³o 60-70% prêdkoœci
maksymalnej rozwijanej przez pojazd, to jazda z mniejsz¹
nadwozie pontonowe
nadwozie klinowe
doroœli
dzieci
doroœli
dzieci
23
32
21
30
29
41
26
37
39
46
37
43
50
58
45
52
51
56
48
52
65
71
58
64
68
64
87
78
prêdkoœci¹ ni¿ ekonomiczna zwiêksza zu¿ycie paliwa
o kilka do kilkunastu procent, ale szybka jazda z prêdkoœci¹ wiêksz¹ od ekonomicznej powoduje przy prêdkoœci
maksymalnej prawie dwukrotne jego zu¿ycie.
Jako podsumowanie, nale¿y przypomnieæ ci¹gle aktualne
przes³anie Witolda Rychtera: „Pamiêtajmy, ¿e lekkim naciœniêciem prawej stopy wyzwalamy moc kilkudziesiêciu lub
nawet kilkuset koni mechanicznych. Nigdy wiêc nie dopuœæmy, aby ta moc wymknê³a siê spod naszego panowania
i wbrew naszej woli sia³a zamieszanie, niebezpieczeñstwo
i grozê wœród otoczenia”.
Korzystaj¹c z dobrodziejstwa samochodu, jedŸmy bezpiecznie i oszczêdzajmy pieni¹dze. Szerokiej drogi!
POLSKI LEKKI SPECJALNY
POJAZD LEWIATAN
Pomys³ na zbudowanie polskiego ma³ego
Kpt. mgr in¿.
samochodu zdolnego do poruszania siê PRZEMYS³AW
SIMIÑSKI
w trudnym terenie zrodzi³ siê ju¿ w latach
WITPIS
MINISTERSTWO
siedemdziesi¹tych, miêdzy innymi w WojINFRASTRUKTURY
skowym Instytucie Techniki Pancernej
i Samochodowej. Seria kilkunastu lekkich pojazdów terenowych (LPT) zosta³a opracowana w drugiej po³owie lat siedemdziesi¹tych przez zespó³ pod kierunkiem prof. Zbigniewa Burdziñskiego.
Mjr dr in¿.
WIES³AW
BARNAT
T
rójosiowy, p³ywaj¹cy LPT zbudowano z wykorzystaniem wielu podzespo³ów samochodu Fiat 126p.
Mimo ¿e samochód zosta³ pozytywnie oceniony przez
gremia wojskowe, jednak ze wzglêdów produkcyjno-ekonomicznych nie podjêto jego seryjnej produkcji, ograniczaj¹c siê do wykonania kilku egzemplarzy partii próbnej.
go pojazdem wielozadaniowym (fot. 1). Doœwiadczenia
m.in. z misji pokojowych wskaza³y na potrzebê opracowania i wdro¿enia rodziny pojazdów zdolnych do pokonywania ró¿norodnego terenu w po³¹czeniu z mo¿liwoœci¹ transportowania ich drog¹ powietrzn¹ oraz desantowania wraz z osprzêtem.
Powsta³ natomiast kolejny pojazd – Lewiatan, zbudowany wed³ug zweryfikowanych za³o¿eñ. Podstawowe dotyczy³o zwiêkszenia jego manewrowoœci. Mo¿liwoœci jego zastosowania jest tak wiele, ¿e œmia³o mo¿na nazwaæ
Charakterystyczna dla Lewiatana konfiguracja 6x6 kó³
zapewnia du¿¹ mobilnoœæ. Zmniejszenie ich nacisku
na pod³o¿e uzyskano dziêki zastosowaniu ogumienia niskociœnieniowego o du¿ych rozmiarach (szerokoœæ
52
LISTOPAD 2005
LOGISTYKA
Fot. 1. Widok ogólny pojazdu Lewiatan
Fot. 2. Pojazd Lewiatan w trakcie prób wodnych
310 mm). Nowoœci¹ jest napêd hydrauliczny na wszystkie ko³a. W zachodnich konstrukcjach tego typu pojazdów stosowano dotychczas mechaniczny (m.in. ³añcuchowy) uk³ad przeniesienia mocy. Uk³ad hydrauliczny
pozwala natomiast na zasilanie zewnêtrznych narzêdzi
hydraulicznych, co umo¿liwia konstruowanie wielu wersji specjalistycznych. Pojazd na wodzie porusza siê
za pomoc¹ dwóch œrub (fot. 2). Podwozie wyposa¿ono
w hak holowniczy oraz uchwyty u³atwiaj¹ce holowanie
i transport pod kad³ubem œmig³owca. Zbudowane i wdro¿one do produkcji uniwersalne podwozie charakteryzuje
siê dobrymi w³aœciwoœciami trakcyjnymi. Jego konstrukcja umo¿liwia holowanie pojazdów i przyczep oraz przewo¿enie ³adunków i specjalistycznego wyposa¿enia. Podwozie Lewiatana stanowi tym samym naturalny wybór
dla pojazdu, który mo¿e znaleŸæ zastosowanie nie tylko
w oddzia³ach wojsk aeromobilnych.
k¹t wejœcia i zejœcia do wody nie mniejszy ni¿ 50O.
Pojazdem spe³niaj¹cym przedstawione wymagania bêdzie Lewiatan Aero.
Ponadto powinien on byæ wyposa¿ony w œrodki samowyci¹gaj¹ce i holownicze, umo¿liwiaj¹ce jego przerzut
przez œmig³owce na podwieszeniach zewnêtrznych.
Zakres jego zastosowañ jest znacznie wiêkszy. Mo¿e bowiem byæ u¿yty podczas likwidowania skutków klêsk ¿ywio³owych w sytuacji, gdy pojazdy bêd¹ce w wyposa¿eniu s³u¿b
ratowniczych (Pañstwowa Stra¿ Po¿arna, Stra¿ Graniczna)
nie bêd¹ mog³y dotrzeæ do rejonu zniszczeñ. Wydaje siê zatem, ¿e naturaln¹ kolej¹ rzeczy jest przygotowanie wariantu
pojazdu ratowniczego. W Lewiatanie ratowniczym zostanie
wykorzystana przede wszystkim mo¿liwoœæ napêdzania zewnêtrznych urz¹dzeñ hydraulicznych. Ponadto w jego wyposa¿eniu znajd¹ siê takie narzêdzia, jak:
£adownoœæ pojazdu wynosi oko³o 1,4 t, co pozwala S no¿yce hydrauliczne do ciêcia stali,
na transport dru¿yny ¿o³nierzy wraz z wyposa¿eniem.
S nó¿ do ciêcia szyb,
Prace badawczo-rozwojowe nad tym pojazdem zmie- S rozpieracze i podnoœniki hydrauliczne,
rzaj¹ do przystosowania go do:
S zestaw l¹dowo-wodny do usuwania substancji ropopochodnych,
holowania moŸdzierzy kalibru 60 mm i przyczep;
S uchwyty do mocowania wyposa¿enia indywidualnego
œrodka przeciwpancernego z wyrzutn¹ PPK.
i medycznego ratowników,
Pojazd powinien charakteryzowaæ siê nastêpuj¹cymi
S uchwyty do mocowania kanistrów, pojemników i skrzynek,
parametrami:
S miejsce do mocowania noszy z rannymi.
maksymalna prêdkoœæ 55 km/h,
Takie wyposa¿enie w po³¹czeniu z terenowym podwo moc jednostkowa samego pojazdu nie mniejsza ni¿ ziem czyni¹ z pojazdu konstrukcjê przydatn¹ podczas usu26 KM/t,
wania skutków klêsk ¿ywio³owych (tak¿e ekologicznych, ta maksymalne pochylenie zbocza pokonywane przez po- kich jak wycieki substancji ropopochodnych).
jazd nie mniejsze ni¿ 60%,
Wydaje siê, ¿e uniwersalnoœæ podwozia pozwala
statecznoœæ pojazdu bez obci¹¿enia we wszystkich kie- na wykorzystanie go w ka¿dych warunkach klimatyczrunkach – 50°,
nych i terenowych.
pokonywanie œcianny pionowej o wysokoœci nie mniejPojazd Lewiatan jest jednym z wielu przyk³adów polszej ni¿ 0,35 m,
skiej myœli in¿ynierskiej. Miejmy nadziejê, ¿e jego wersje
szerokoœæ pokonywanego rowu nie mniejsza ni¿ 0,8 m,
PRZEGL¥D WOJSK L¥DOWYCH
Aero i ratownicza nie pozostan¹ tylko prototypami.
53