Rodzaje wykresów i zasady ich budowy

Rodzaje wykresów i zasady ich budowy
Poznanie rodzajów wykresów oraz zasad ich budowy powinno stanowić pierwszy krok do
zgłębiania tajników analizy technicznej. Wykresy przedstawiają przede wszystkim ceny
instrumentów, są więc narzędziem używanym do przygotowywania analiz obecnej sytuacji i
prognoz przyszłych ruchów cen. Na ich podstawie można podejmować decyzje dotyczące
kupna albo sprzedaży instrumentów finansowych. Tak więc znajomość sposobów
przedstawiania ceny jest niezbędne do dalszej nauki analizy technicznej.
Rodzaje wykresów
- liniowy
- słupkowy
- świecowy
- punktowo-symboliczny (XO)
Wykres liniowy
Jest to najprostszy sposób prezentacji ceny. Do budowy takiego wykresu używa się tylko
jednego rodzaju ceny – najczęściej jest nią cena zamknięcia. Linia, którą widać na wykresie,
łączy więc kolejne ceny zamknięcia danego instrumentu. Z jednej strony daje to przejrzysty
obraz sytuacji, z drugiej strony wykres liniowy nie przedstawia zbyt wielu informacji na temat
popytu i podaży – nie da odczytać się ceny otwarcia, minimalnej i maksymalnej dla danego
przedziału czasu.
Przykład 1. Wykres liniowy z zaznaczonym poniżej wolumenem (dzienny wykres S&P500 w cenach
zamknięcia)
Źródło: stooq.pl
Wykres słupkowy
Na tym wykresie obserwacja wybranego przedziału czasowego jest przedstawiona za
pomocą jednego słupka. I tak słupek na wykresie dziennym przedstawia ruchy ceny w ciągu
jednego dnia, a na wykresie piętnastominutowym jeden słupek pokazuje wahania ceny w
ciągu 15 minut.
Przykład 2. Wykres słupkowy (dzienny wykres S&P500)
Źródło: stooq.pl
Wykres ten dostarcza więcej informacji na temat zmienności cen i przebiegu handlu –
można odczytać poziomy otwarcia i zamknięcia oraz maksimum i minimum dla danego
okresu. Istnieje dwa rodzaje słupków - spadkowe oraz wzrostowe.
Słupek wzrostowy
Najłatwiej prześledzić to na przykładzie – słupek zielony przedstawia wzrost ceny, ponieważ
poziom zamknięcia (zawsze po prawej) jest wyżej niż poziom otwarcia (zawsze po lewej).
Słupek spadkowy
Na słupku czerwonym ma miejsce sytuacja odwrotna – opisuje on spadek ceny, ponieważ
cena zamknięcia jest niżej niż cena otwarcia.
Wykres świecowy
Jest to wywodzący się z XIX – wiecznej Japonii rodzaj wykresu1. Obecnie jest on
najpopularniejszym i najczęściej wykorzystywany wykresem w analizie technicznej.
Przykład 3. Wykres świecowy (dzienny wykres EUR/USD)
Źródło: stooq.pl
1
Więcej na ten temat: Nison S. Świece i inne japońskie techniki analizowania wykresów, WIG-Press,
Warszawa 1996
Na pierwszy rzut oka wykres świecowy przekazuje te same informacje co wykres słupkowy.
Jednak dzięki rozróżnieniu na korpus i cienie oraz istnieniu kilkudziesięciu formacji
świecowych, wykres ten może powiedzieć o wiele więcej na temat relacji popytu do podaży.
Aby wykorzystać ten typ wykresu, należy zrozumieć, w jaki sposób zbudowana jest świeca.
Jedna świeca przedstawia ruch ceny w wybranym okresie czasu. Składa się z prostokąta
nazywanego korpusem oraz cienkich linii, które są cieniami. Korpus przedstawia odległość
między ceną otwarcia i ceną zamknięcia.
Korpus biały (albo niewypełniony – w zależności od przyjętej konwencji) oznacza świecę
wzrostową, gdzie cena zamknięcia jest wyższa od ceny otwarcia.
Korpus czarny (wypełniony) oznacza świecę spadkową, gdzie cena zamknięcia jest niższa
od ceny otwarcia. Natomiast cienie pokazują relacje pomiędzy cenami otwarcia i
zamknięcia, a cenami minimalnymi i maksymalnymi. Cień górny to różnica między
maksimum a ceną zamknięcia (dla świecy wzrostowej) albo ceną otwarcia (dla świecy
spadkowej). Cień dolny to różnica między minimum a ceną otwarcia (dla świecy wzrostowej)
albo ceną zamknięcia (dla świecy spadkowej).
Zrozumienie budowy świecy jest bardzo ważne przy analizie takiego wykresu. Nawet
wielkość pojedynczego korpusu i jego kolor, a także długość cieni mogą dostarczyć wielu
informacji.
Wykres punktowo-symboliczny
Wykres ten, mimo równie długiej historii, jest mniej popularny od przedstawionych
wcześniej. Przedstawia on w prosty sposób wzrost ceny (za pomocą znaku X) oraz jej spadek
(znak O). Nie bierze on przy tym pod uwagę ani upływu czasu ani wolumenu. Wykres ten
używany jest do poszukiwania dłuższych ruchów cen, które dobrze wykorzystane mogą
przynieść duży zysk. Do jego budowy wykorzystywane są tylko ceny zamknięcia, aby
wyeliminować niepotrzebny szum. Prostota tego wykresu pozwala na łatwe identyfikowanie
punktów wejścia i wyjścia oraz długoterminowych trendów, które chcemy wykorzystać. W
jaki sposób skonstruowany jest taki wykres?
Przykład 4. Wykres punktowo-symboliczny dla spółki KGHM
Źródło: stooq.pl
Po pierwsze, trzeba ustalić jednostkę zmiany ceny. Jest to bardzo ważne, ponieważ na
wykresie zaznacza się tylko zmiany cen o jedną albo więcej jednostek. Jednostką może być
np. zmiana ceny o 2%2. Tak więc jeśli cena wzrosła o 2%, na wykresie pojawia się jeden X,
natomiast spadkowi o 4%, odpowiadają dwa O (jedno pod drugim). Drugą ważną rzeczą
jest ustalenie sposobu odwrócenia trendu. Przeważnie przyjmuje się trzypunktowe
odwrócenie. Oznacza to, że cena powinna zmienić się o trzy jednostki od ostatniego szczytu
albo dołka, aby odnotować zmianę kierunku. Kiedy w trendzie wzrostowym (oznaczony
poprzez jeden lub kilka X) napotyka się spadek ceny o 6 albo więcej procent, trzeba
przenieść się o jedną kratkę w prawo i w dół i tam narysować O. Analogicznie w trendzie
spadkowym, gdy cena urośnie o 6 albo więcej procent, X nanoszony jest o jedną kratkę
powyżej i w prawo.
Czasami można spotkać się też z oznaczeniem miesięcy za pomocą liter albo cyfr. Nie kłóci
się to jednak z podstawowym założeniem nie brania pod uwagę upływu czasu, ponieważ w
przypadku, gdy cena nie zmienia się o więcej niż ustaloną jednostkę, nie stawia się na
wykresie nowych znaków. Podczas długiej konsolidacji może tak się zdarzyć, że nie będzie
nowego znaku przez parę miesięcy.
2
W USA, gdzie wykres punktowo-symboliczny jest bardziej popularny, przyjmuje się czasami
wielkość jednostki jako 2$ dla akcji notowanych powyżej 100$, 1$ dla akcji notowanych od 20 do
100$ oraz 0,5$ dla akcji poniżej 20$