Afrykańskie “szkło z charakterem”

Inwestowanie na rynkach wschodz?cych
Notatki z podró?y Marka Mobiusa
http://mobius.blog.franklintempleton.com/pl
Afryka?skie “szk?o z charakterem”
Date : 30 Pa?dziernik 2013
Nasz zespó? od pewnego czasu interesuje si? Afryk? z kilku powodów. Mo?na by?oby
przypuszcza?, ?e najwi?kszym atutem Afryki jest m?oda populacja. Mediana wieku, która w wielu
krajach nie przekracza obecnie 20 l., oznacza, ?e du?a cz??? afryka?skiej populacji jest dzi?
zale?na od doros?ej si?y roboczej, ale za to ju? wkrótce ta si?a robocza b?dzie naprawd? pot??na,
a stosunek liczby osób pozostaj?cych na garnuszku pa?stwa do liczby pracuj?cych obywateli mo?e
by? jednym z najni?szych na ?wiecie. Ta ogromna i m?oda populacja jest jednym z kluczowych
argumentów uzasadniaj?cych nasze zainteresowanie tym kontynentem. Afryka?skie gospodarki
d??? do coraz wi?kszej dywersyfikacji i szukaj? wielu ró?nych dróg rozwoju, ale kluczow? bran?? i
jednym z najwi?kszych pracodawców jest sektor górnictwa i wydobycia surowców. Jednym z
naturalnych zasobów tego kontynentu, któremu warto przyjrze? si? bli?ej, s? diamenty.
Diamenty to nie tylko „najlepsi przyjaciele kobiety”, ale tak?e jedne z najwi?kszych skarbów Afryki.
Te kamienie, b?d?ce obiektem po??dania i kontrowersji, s? wydobywane w kilku afryka?skich
krajach, w tym w Angoli, Botswanie, Demokratycznej Republice Konga, Namibii i RPA, stanowi?c
wa?ny fundament tamtejszych gospodarek. Diamenty s? wykorzystywane jako elementy bi?uterii,
materia? przemys?owy czy lokaty kapita?u. Nie spodziewam si? spadku popytu na te kamienie w
najbli?szej przysz?o?ci.
Naukowcy szacuj?, ?e diamenty zacz??y formowa? si? ponad 3 mld lat temu. Ich trwa?o?? by?a
znana ju? staro?ytnym: nawet samo s?owo „diament” wywodzi si? od greckiego adamas, czyli
niewzruszony lub niezniszczalny.
?wiatowa produkcja diamentów
Ogólno?wiatowa produkcja diamentów si?ga od kilku lat ok. 120-170 mln karatów (jeden karat to
200 miligramów) rocznie i jest wyceniana na ok. 13 mld USD.[1] Do 2020 r., popyt ma wzrosn?? do
192,7 mln karatów, czyli jego warto?? si?gn??aby ok. 22,4 mld USD.[2] Cho? g?ównym dostawc?
diamentów sta?a si? Rosja, „diamentowy interes” jest wyj?tkowo pr??ny w Afryce, gdzie przynosi
ok. 8,5 mld USD rocznie.[3] Wa?nym producentem jest Botswana, gdzie diamenty generuj? ponad
1/3 PKB.[4] Jedne z najwi?kszych kopalni diamentów na ?wiecie znajduj? si? w?a?nie w
Botswanie, która – do niedawna b?d?c jednym z najubo?szych krajów w Afryce – zanotowa?a
pot??ny wzrost gospodarczy w?a?nie dzi?ki diamentom. Z kolei w RPA, w bran?y diamentów
zatrudnionych jest ok. 38 tys. ludzi.[5]
Na przestrzeni ostatnich 25 lat, globalna sprzeda? diamentów oraz bi?uterii diamentowej wzros?a
trzykrotnie. Podczas gdy warto?? sprzeda?y nieobrobionych kamieni przez kopalnie si?ga 13 mld
USD, roczna warto?? ogólno?wiatowej sprzeda?y diamentowej bi?uterii szacowana jest na 60-80
mld USD[6], z uwzgl?dnieniem kosztu diamentów, metali szlachetnych i innych klejnotów
1/5
Inwestowanie na rynkach wschodz?cych
Notatki z podró?y Marka Mobiusa
http://mobius.blog.franklintempleton.com/pl
wykorzystywanych w produkcji.
Nie?atwo jest znale?? z?o?a diamentów. Prawdopodobie?stwo znalezienia z?o?a podczas
próbnych odwiertów przeprowadzanych przez firmy zajmuj?ce si? ich poszukiwaniem wynosi
zaledwie 1-3%. Ponadto, od odkrycia z?o?a do przeprowadzenia szacunków ekonomicznych oraz
uzyskania niezb?dnych licencji mo?e up?yn?? od trzech do pi?ciu lat. Kolejne 3-5 lat to planowanie
i budowa kopalni. Nie dziwi zatem fakt, ?e najwi?ksze mar?e osi?gane s? na poziomie kopalni, ze
wzgl?du na wysokie ryzyko i du?e koszty zwi?zane z rozwojem takiego przedsi?wzi?cia.
Niebezpieczne pi?kno
Klienci kupuj? bi?uteri? od ponad 250 tys. detalicznych sprzedawców na ca?ym ?wiecie, a Internet
otworzy? nowe rynki i wprowadzi? wi?ksz? przejrzysto?? cen. Czemu ludzie kupuj? diamenty?
Powszechnie znanym powodem jest ch?? wyra?enia uczu? do obdarowywanej osoby, ale
diamenty cz?sto s? te? postrzegane jako bezpieczna lokata kapita?u. W trudnych czasach wa?ne
staj? si? takie atuty, jak niewielkie rozmiary i utrzymywanie wysokiej warto?ci. Po zamordowaniu
rosyjskiego cara i jego rodziny przez bolszewików w 1918 r., diamenty znaleziono wszyte w
gorsety i bielizn? ?ony i córek cara.
Diamenty zacz?to wydobywa? i sprzedawa? 1000 lat temu, gdy pierwsi kupcy przywozili
nieobrobione kamienie z Indii na Bliski Wschód, gdzie by?y one ci?te, szlifowane i sprzedawane
europejskim w?adcom i arystokracji. W tamtych czasach, g?ównym dostawc? diamentów by?y
Indie. Od XVI wieku, diamenty zacz?to wydobywa? na du?? skal? w staro?ytnym królestwie
Golkondy po?o?onym ok. 11 km na zachód od obecnego Hajdarabadu. Z tamtejszych kopalni
pochodzi kilka najs?ynniejszych diamentów na ?wiecie, w tym Hope, Nassak, Koh-i-Noor czy
Darya-ye-Noor. Poda? diamentów z Indii wyczerpa?a si? do XVIII wieku; wówczas wa?nym
dostawc? tych kamieni sta?a si? Brazylia, by pó?niej straci? dominuj?c? pozycj? na rzecz RPA. W
1869 r. „diamentowa gor?czka” wybuch?a w Kimberley (RPA), gdy m?ody pasterz znalaz?
gigantyczny diament o wadze 83,5 karata.
Nie mo?e dziwi? fakt, ?e przemys? ci?cia i szlifowania diamentów od kilku lat przenosi si? do Azji, a
w szczególno?ci do Indii, Tajlandii, Sri Lanki czy Chin. Koszt oszlifowania kamienia w USA si?ga
ok. 100 USD na karat, a w Indiach – ok. 10-30 USD na karat[7]. Indie s? dzi? najwi?kszym
o?rodkiem szlifowania diamentów na ?wiecie – pracuje tam a? 800 tys. szlifierzy diamentów.
Bran?a ta rozwija si? obecnie na wielu rynkach wschodz?cych, w tym tak?e w krajach, w których
nie wydobywa si? diamentów.
W latach dziewi??dziesi?tych ubieg?ego wieku, cieniem na ca?ej bran?y po?o?y? si? temat
„krwawych diamentów”, gdy rebelianckie armie w niektórych afryka?skich pa?stwach zacz??y
finansowa? swe konflikty zbrojne ze ?rodków pochodz?cych ze sprzeda?y nieoszlifowanych
diamentów z lokalnych kopalni. W 1998 r., organizacja pozarz?dowa o nazwie Global Witness
wystosowa?a w tej sprawie specjalny apel, koncentruj?c si? w szczególno?ci na sytuacji w Afryce.
2/5
Inwestowanie na rynkach wschodz?cych
Notatki z podró?y Marka Mobiusa
http://mobius.blog.franklintempleton.com/pl
W odpowiedzi na ten problem, firmy z bran?y zwi?zanej diamentami podj??y wspó?prac? z
Organizacj? Narodów Zjednoczonych maj?c? na celu zapobieganie zasilaniu konfliktów zbrojnych
pieni?dzmi ze sprzeda?y diamentów. W 2000 r., Zgromadzenie Ogólne ONZ wyda?o
rozporz?dzenie w sprawie stworzenia mi?dzynarodowego systemu certyfikacji nieoszlifowanych
diamentów. Kilka przedsi?biorstw utworzy?o ?wiatow? Rad? Diamentów, która w 2002 r. wdro?y?a
tzw. Proces Kimberley (KPCS), czyli proces certyfikacji, w ramach którego kraje produkuj?ce
diamenty potwierdzaj? pochodzenie surowych kamieni i ich brak zwi?zku z konfliktami zbrojnymi.
Schemat ten nie jest wprawdzie perfekcyjny, ale w za?o?eniu ma zapobiega? przedostawaniu si?
„krwawych diamentów” do oficjalnego obrotu kamieniami szlachetnymi, przez co tylko diamenty
maj?ce odpowiednie rz?dowe certyfikaty mog? by? importowane lub eksportowane. Obecnie,
KPCS ma 54 sygnatariuszy reprezentuj?cych 80 krajów. Wed?ug szacunkowych danych KPCS i
ONZ, niemal wszystkie sprzedawane dzi? diamenty pochodz? ze ?róde? niezwi?zanych z
konfliktami zbrojnymi[8]. W celu uzyskania jeszcze wi?kszej kontroli nad handlem tymi kamieniami,
?wiatowa Rada Diamentów opracowa?a system gwarancji rozszerzaj?cy certyfikacj? oszlifowanych
diamentów w ramach KPCS na punkty sprzeda?y detalicznej na ca?ym ?wiecie. Rynek diamentów,
które nie maj? certyfikacji KPCS, nadal jest znacz?cy, ale teraz konsumenci maj? przynajmniej
wiarygodn? wiedz? na temat pochodzenia kupowanych przez nich kamieni.
Co zaskakuj?ce, zaledwie ok. 30% wydobytych diamentów ma jako?? kamieni szlachetnych i
nadaje si? do wykorzystania w jubilerstwie, a pozosta?e 70% znajduje zastosowanie w przemy?le.
Ok. 95% diamentów stosowanych w przemy?le to kamienie syntetyczne (produkowane przez
cz?owieka). Do produkcji syntetycznych diamentów potrzebne s? zaawansowane technologicznie
reaktory kosztuj?ce miliony dolarów, przez co wytwarzanie kamieni jest dro?sze ni? ich
wydobywanie spod ziemi. Wed?ug niektórych ekspertów, koszt wydobycia naturalnego
bezbarwnego diamentu mo?na oszacowa? na 40-50 USD na karat, podczas gdy koszt produkcji
syntetycznego bezbarwnego diamentu o jako?ci kamienia szlachetnego si?ga ok. 2500 USD na
karat.
Uwa?am, ?e diamenty zawsze b?d? obiektem fascynacji na ca?ym ?wiecie, a si?a tego po??dania
raczej nie os?abnie w najbli?szej przysz?o?ci. Co mo?e nawet istotniejsze, zapotrzebowanie
zwi?zane z praktycznym zastosowaniem diamentów w przemy?le jest równie silne. Nasz zespó?
ds. rynków wschodz?cych z zainteresowaniem przygl?da si? potencja?owi tej bran?y w Afryce i
uwa?amy, ?e wiele krajów na tym kontynencie powinno nadal korzysta? na utrzymuj?cym si?
popycie na to „szk?o z charakterem”.
[1]. ?ród?o: ?wiatowa Rada Diamentów. www.worlddiamondcouncil.org, www.diamondfacts.org
3/5
Inwestowanie na rynkach wschodz?cych
Notatki z podró?y Marka Mobiusa
http://mobius.blog.franklintempleton.com/pl
[2]. ?ród?o: Bain & Company, „The Global Diamond Report 2013” (raport dot. ?wiatowego rynku
diamentów z 2013 r.). Wykorzystano za zgod? Bain & Company. www.bain.com
[3] ?ród?o: ?wiatowa Rada Diamentów. www.worlddiamondcouncil.org, www.diamondfacts.org
[4]. ?ród?o: Wska?nik Wolno?ci Gospodarczej (IEF), 2013, The Heritage Foundation.
[5]. ?ród?o: ?wiatowa Rada Diamentów. www.worlddiamondcouncil.org, www.diamondfacts.org
[6]. ?ród?o: Bain & Company, “The Global Diamond Report 2013” (raport dot. ?wiatowego rynku
diamentów z 2013 r.). Wykorzystano za zgod? Bain & Company. www.bain.com
[7]. Ibid.
[8]. ?ród?o: ONZ, 2011.
4/5
Inwestowanie na rynkach wschodz?cych
Notatki z podró?y Marka Mobiusa
http://mobius.blog.franklintempleton.com/pl
5/5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)