Nie tylko strażackie

SAMOCHODY PO¯ARNICZE
Nie tylko strażackie
Marek Pisarek
© M. Pisarek
W 2012 r. firma Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak z Bielska-Białej obchodzi jubileusz 20-lecia swojej użytecznej działalności na rzecz różnych służb ratowniczych niosących pomoc ludziom w czasie pożaru, klęski żywiołowej lub innego
miejscowego zagrożenia.
J
© M. Pisarek
ubileusz firmy zbiega się również z 20-leciem powołania
nywanych jednostkowo pod indyPaństwowej Straży Pożarnej, która w swojej działalności
widualne potrzeby klienta, wymainterwencyjnej wykorzystuje m.in. specjalistyczne samogających przy produkcji dużego
chody firmy Szczęśniak. Firma rozpoczęła działalność w 1992 r.
doświadczenia kadry inżyniepod nazwą Budowa Pojazdów
Specjalnych Zbigniew Szczęśniak.
W roku 2005 ze względów marryjno-technicznej. Zbudowaketingowych podjęto decyzję
ne w bielskim zakładzie
o zmianie nazwy na Pojazdy Spesamochody pożarnicze są ekscjalistyczne Zbigniew Szczęśniak.
ploatowane w Jednostkach
W początkach swojej działalności
Ratowniczo-Gaśniczych Pańwykonywała ona jedynie remonty
stwo wej Straży Po żarnej
pojazdów gaśniczych różnych
i Ochotniczych Strażach Poproducentów, co pozwoliło pożarnych, jednostkach ochrony
znać dogłębnie ich konstrukcję
przeciwpożarowej Sił Zbrojoraz ocenić wady i zalety. Z czanych RP, zakładowych strasem produkcja została podzielona
żach pożarnych, lotniskowych
na trzy wiodące grupy produkstrażach pożarnych. Samotowe: pojazdy pożarnicze (najchody pożarnicze i elementy
„Celem firmy jest zdobycie pozycji
bardziej rozbudowana), pojazdy
wyposażenia są również ekslidera na rynku krajowym oraz
wojskowe oraz pojazdy specjaliportowane. Pojazdy z zielopowalczenie o zdobycie pozycji
styczne (laboratoria wody czy
nym logo firmy znajdują się
lidera na rynku światowym w zaciężkie samochody warsztatowe).
w strażnicach m.in. w Czekresie pojazdów specjalistycznych
Pierwsze samochody pożarnicze
chach, Słowacji, Białorusi,
zarówno pożarniczych, jak i wojskoz zabudową własnej konstrukcji
Algierii, Mołdawii oraz Estowych. Poza tym chcemy udowodnić, że przedsiębiorstwo rodzinne,
powstały na bazie podwozi użynii. Obecnie firma Pojazdy
dzięki swojej elastyczności i deterwanych, głównie Jelczy i Starów.
Spec ja listyczne Zbigniew
minacji, nawet w czasach globaliNastępne konstrukcje były już
Szczęśniak ma zakład prozacji jest w stanie dynamicznie się
wykonywane na podwoziach
dukcyjny w Bielsku-Białej,
rozwijać i konkurować z gigantami
nowych.
w trakcie budowy są nowe
rynkowymi o ponad 100-letniej traBez wątpienia pojazdy spehale produkcyjne, w których
dycji” – powiedziała prezes firmy
cjalistyczne przodują w produkcji
wkrótce z pomocą nowych
Anna Szczęśniak
pojazdów nietypowych, wykotechnologii będą produko106
tom 16•2012•nr 9
SAMOCHODY PO¯ARNICZE
©
PS
k
nia
zę ś
Szc
wane samochody pożarnicze nowej genetami wykonanymi z kompozytu (zbiorniki na środki gaśnicze,
racji. Średnio w ciągu roku powstaje ponad
elementy wykończeniowe).
100 nowych samochodów specjalistycznych.
Strażackie nowości produkcyjne
Na rynek nie tylko pożarniczy dostarczono już
Ciekawym produktem obecnie realizowanym przez firmę
ponad 1200 różnych typów i rodzajów samochojest bez wątpienia platforma – schody ewakuacyjne przedów specjalistycznych. Zatrudnionych jest 110
znaczone do ewakuacji pasażerów z górnych części
wysokiej klasy specjalistów posiadających duże
pokładu samolotu pasażerskiego A380. Pojazd projekdoświadczenie zawodowe. W wyposażeniu firmy znajtowany jest tak, aby mógł spełniać niezwykle rygoduje się nowoczesny park maszynowy umożliwiający
rystyczne wymagania służb lotniskowych, czego
produkcję każdego rodzaju i typu samochodu
zwieńczeniem będzie certyfikat umożliwiający
pożarniczego, w tym również innej zabujego pracę praktycznie w każdym międzynarodowy specjalistycznej, jak np. samochody
dowym porcie lotniczym na świecie pod
do serwisowania rurociągów gazowych.
warunkiem, że jest on w stanie przyjąć najObecna oferta samochodów pożarniczych
większy latający obecnie samolot pasaprodukowanych przez Pojazdy Specjażerski A380. Pojazd oparty jest na
listyczne Zbigniew Szczęśniak obejmuje
uterenowionym trzyosiowym poddosłownie wszystkie typy pojazdów pożarniwoziu marki Scania wyposażonym
czych: od lekkich samochodów ratowniczow 440-konny silnik umożliwia-gaśniczych, po ciężkie samochody ratownictwa
jący rozpędzenie pojazdu do
technicznego drogowego. Uzupełnieniem tego asorty80 km/h w czasie mniejszym
mentu są różnego rodzaju kontenery i przyczepy pożarnicze.
niż 40 s. Pojazd, mimo że
Zabudowywane nadwozia pożarnicze są wykonygabarytami dorównywać
wane, zgodnie z potrzebami zamawiającego i przy
będzie ciężkim, ratowjak największym jego udziale, na podwoziach
Unikatowy projekt
niczo-gaśniczym samochosamochodów ciężarowych czołowych światowych
schodów ewakuacyjnych
dom lotniskowych, zgodnie z wymaganiami
producentów, takich jak, Scania, Volvo, Mercedeszamawiającego nie może być od nich mniej dynamiczny oraz
-Benz, MAN, Renault czy IVECO.
zwrotny. Przy konstrukcji o tak wysokim środku ciężkości jest
Niezmiernie ważnym atutem firmy są dopracowane przez
to duże wyzwanie. Głównym elementem całego pojazdu nie jest
lata konstrukcje zaprojektowane z myślą o specyficznych, trudjednak podwozie, a zamontowane na nim rozsuwane schody
nych warunkach pracy samochodów pożarniczych. Koncepcja
oparte na ramionach teleskooferowanych produktów oraz
powych, które umożliwiają
samego systemu produkcji oparta
dostęp do drzwi samolotu znajjest na opatentowanym systemie
dujących się ponad 8 m nad
zabudów modułowych, które
płytą lotniska. Specjalnie zaproumożliwiają dowolną konfigujektowany w tym celu system
rację pojazdów już we wstępnej
dokujący oparty na czujnikach
fazie projektu. Zabudowa moduzbliżeniowych, a także zestaw
łowa to nie jedyny patent firmy,
kamer wspomagają sprawne
która ma ich w sumie 16, w tym
oraz bezpieczne połączenie
m.in. w zakresie mocowania
pojazdu z korpusem samolotu
zbiorników kompozytowych,
i ewakuację pasażerów. Szybka
wykonywania i mocowania ramy
i sprawna ewakuacja będzie
pomocniczej, wysuwanych ma- © PS Szczęśniak
zapewniona przez szerokie
sztów oświetleniowych czy
antypoślizgowe schody o szezauto matyzowanego systemu
rokości 1500 mm, które pozwaopuszczania bocznej drabiny
lają na przebywanie 3 dorosłym
z samochodu pożarniczego. Zaosobom na jednym stopniu.
budowy pożarnicze wykonyObecny postęp technologiczny
wane są w dwóch technologiach:
spowodował, że lotniskowe saklasycznej, tj. szkielet ze spamochody ratowniczo-gaśnicze
wanych stalowych profili niestały się tak powszechne, że stardzewnych osłoniętych klejoną
nowią ofertę prawie każdego
do niego blachą aluminiową, oraz
producenta samochodów pożarmieszanej, klasyczno-kompozytoniczych. Samochody te nie są
wej, ze szkieletem ze spawanych
w pełni użyteczne podczas akcji
stalowych profili nierdzewnych
ratowniczo -gaśniczych bez
pokrytych klejoną do niego bla- © PS Szczęśniak
Samochód specjalny wężowy
dodatkowego sprzętu specjalichą aluminiową oraz elementom 16•2012•nr 9
107
SAMOCHODY PO¯ARNICZE
stycznego (np. platform ewakuacyjnych), mniej spektakularnego,
lecz którego producentów jest bardzo mało.
Równie interesującymi pojazdami, już wdrożonymi do produkcji seryjnej, są zautomatyzowane samochody wężowe w układzie bębnowym, których elementem wyróżniającym je na tle
innych konstrukcji jest zastosowany samoukładacz węża. Proces
rozwijania oraz zwijania węża realizowany jest wyłącznie przez
dwóch strażaków (kierowcę oraz operatora), którzy są w stanie
w kilkadziesiąt minut zwinąć 2500 m węża tłocznego W-110.
Głównymi elementami pojazdu są dwa bębny z napędem hydraulicznym sterowane z pulpitu znajdującego się na tylnej platformie
operatorskiej oraz system prowadnic rolkowych z układaczem
sterowanym cyfrowo, korygującym położenie węża. Zabudowę
wykonano na podwoziu samochodu ciężarowego Mercedes-Benz
Atego 1226 AF. Napęd zapewnia silnik o mocy 188 kW (256 KM)
Euro V. Kabina krótka dwudrzwiowa o obsadzie 3 osób. Szkielet
zabudowy pożarniczej wykonano z zamkniętych profili ze stali
nierdzewnej. Zewnętrzne poszycie wykonano z gładkich blach
aluminiowych klejonych do szkieletu. Wewnątrz ścian umieszczone zostały płyty izolacyjne ze spienionego polistyrenu,
a poszycie wewnętrzne wykonano z odpornego na uszkodzenia
i łatwo zmywalnego aluminium anodowanego. Skrytki sprzętowe są zamykane żaluzjami wykonanymi z lekkich profili aluminiowych oraz pełnymi drzwiami z blachy aluminiowej.
Firma ciągle i dynamicznie się rozwija, czego odzwierciedleniem jest regularne poszerzanie oferty o coraz to nowocześniejsze
pojazdy nie tylko pożarnicze o wysokich parametrach taktyczno-technicznych i nowych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Pojazdy wojskowe
Od roku 2009 oferta firmy poszerzyła się również o interesujące pojazdy wojskowe, w tym pierwszy wykonany w kraju
ciężki kołowy opancerzony pojazd ewakuacji i ratownictwa
technicznego „Mamut” na podwoziu Tatra T 815–440 8×8,
przeznaczony do ewakuacji uszkodzonych transporterów opancerzonych przy wysokim stopniu zagrożenia atakiem. Napęd podwozia zapewnia silnik Deutz o mocy 440 kW (598 KM), dmc.
samochodu to 44 t. Kabina opancerzona jest 4-osobowa, opancerzone są również dwa zbiorniki paliwa. Do podnoszenia
ładunków zamocowano żuraw hydrauliczny Hiab 477 EP-2 Hi
Pro o wysięgu maksymalnym 8,5 m i udźwigu przy tym wysięgu
5200 kg, natomiast przy minimalnym wysięgu udźwig ten
wynosi 12 000 kg. Do holowania i podnoszenia uszkodzonych
pojazdów służy hydrauliczne ramię holownicze. Na minimalnym
wysięgu może holować pojazdy o masie 13 500 kg,
natomiast na maksymalnym wysięgu – 10 000 kg.
Ciężki kołowy pojazd
ewakuacji i ratownictwa
technicznego „Mamut”
Ponadto w wyposażeniu znajdują się dwie hydrauliczne przyciągarki główne Sepson H350PX z liną o długości 100 m i uciągu
28 000 kg oraz pomocnicza Sepson H60 PEX o długości liny
220 m i uciągu 2000 kg. Ostatnio firma zaprezentowała kolejny
interesujący pojazd saperski o nazwie „Atena”, który może być
wykorzystywany nie tylko przez wojsko. Zabudowany również
na podwoziu Tatra 815–270 4×4 przeznaczony jest do transportu
niebezpiecznych materiałów w postaci niewybuchów oraz niewypałów pochodzenia wojskowego, jak np. pocisk moździerzowy 152 mm w specjalnym pojemniku zaprojektowanym
przez firmę Jakusz o równoważniku do 10 kg czystego TNT.
Pojazd transportuje w skrytkach sprzętowych wyposażenie specjalistyczne w postaci ciężkich robotów pirotechnicznych, georadaru czy skafandrów sapera. Jest on ponadto wyposażony
w windę o ładowności 550 kg umożliwiającą saperowi lub robotowi dostanie się do otworu pojemnika. Oświetlenie pola
pracy wokół pojazdu zapewnia wysuwany na 5 m maszt oświetleniowy z dwoma reflektorami o mocy 1000 W każdy. Pojazd
jest przygotowany do brodzenia w wodzie o głębokości do 1,2 m
oraz do transportu lotniczego za pomocą samolotów transportowych Hercules C130. Napęd podwozia zapewnia silnik Tatry
o mocy 270 kW (367 KM). Kabina jest dwudrzwiowa trzyosobowa.
Jakość, nagrody i wyróżnienia
W całym procesie produkcji i rozwoju swoich produktów
firma Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak przykłada
olbrzymią wagę do wymagań przyszłych użytkowników. Celem
głównym jest połączenie potrzeb strażaków i innych klientów,
w tym wojskowych, z najnowocześniejszymi rozwiązaniami technicznymi i technologicznymi, tak żeby otrzymali oni wysokiej
jakości pojazdy specjalistyczne. W końcu nazwa firmy jest adekwatna do typu produkcji, tj. samochodów specjalnych, czym
zajmuje się od początku swojego istnienia. O tym, jak ważna
jest dla firmy jakość, może świadczyć to, że jako pierwsza
w branży wprowadziła Zintegrowany System Jakości ISO 9001,
14001 czy PN N 19001 i zapewne na tym się nie skończy.
Za swoje produkty otrzymała wiele prestiżowych nagród,
w tym m.in. na wystawach Edura czy Międzynarodowym Salonie
Przemysłu Obronnego. Wszystkie te osiągnięcia i sukcesy
w minionym 20-leciu nie byłyby możliwe bez zaangażowania
i doświadczenia oraz pozytywnego motywowania pracowników
przez właścicieli, którzy wspólnie wykonują dla strażaków oraz
innych służb ratowniczych i wojska najnowocześniejsze i bezpieczne pojazdy specjalistyczne.
© PS Szczęśniak