Poznań, dnia 27 września 2004 r. WK

Poznań, dnia 27 września 2004 r.
WK-0911/ 24 /K/2004
Pan
Edmund Geppert
Burmistrz Miasta i Gminy
Grabów nad Prosną
Wystąpienie pokontrolne
Działając na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r.
o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.)
informuję o wynikach przeprowadzonej przez Regionalną Izbę Obrachunkową w
Poznaniu kompleksowej kontroli gospodarki finansowej Miasta i Gminy Grabów nad
Prosną za rok 2003 rozszerzonej problemowo w zakresie realizacji dochodów z tytułu
podatku od nieruchomości za 2002 r.
Kontrolą kompleksową objęto została gospodarka finansowa Miasta i Gminy
prowadzona na podstawie budżetu uchwalonego przez Radę Miejską w dniu 21 lutego
2003 r. uchwałą Nr V/45/2003., który przewidywał uzyskanie dochodów w kwocie
9.993.748,zł. oraz ustalał limit wydatków w kwocie 9.733.448, zł. Po zmianach w ciągu
roku dokonanych przez Radę i Burmistrza plan dochodów zwiększony został do
kwoty 10.375.242,- zł, a limit wydatków do kwoty 10.425.242,- zł. Planowane
dochody zostały zrealizowane w kwocie 10.326.252,-zł ( 99.52%) a wydatki w kwocie
9.926.812,-zł ( 95,21%). Budżet zamknął się nadwyżką w kwocie 399.440,- zł.
W okresie objętym kontrolą ustrój Gminy określał Statut uchwalony przez Radę
Miejską uchwałą Nr XIX/134/2000 z dnia 8 czerwca 2000 r. zmieniającą uchwałę w
sprawie uchwalenia Statutu Miasta i Gminy Grabów nad Prosną. Uchwałą powyższą
wprowadzony został także jednolity tekst Statutu. Statut ten został opublikowany w
Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego z dnia 11 września 2000 r. Nr
60, poz. 801. W dniu 26 czerwca 2003 r. Rada Miejska podjęła uchwałę Nr
VII/61/2003 w sprawie uchwalenia Statutu Miasta i Gminy Grabów nad Prosną. Statut
opublikowany został w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego z dnia
13 sierpnia 2003 r. Nr 138, poz. 2592.
W § 5 Statutu ustanowiono, iż Burmistrz prowadzi rejestr jednostek organizacyjnych
Gminy, zgodnie z którym funkcjonowały na terenie Miasta i Gminy niżej wymienione
jednostki:
1. Urząd Miasta i Gminy w Grabowie nad Prosną,
2. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Grabowie nad Prosną,
3. Zakład Usług Komunalnych w Grabowie nad Prosną,
4. Zakład Budżetowy „Wodociąg Bukownica” w Bukownicy,
5. Szkoła Podstawowa w Bukowinicy,
6. Szkoła Podstawowa w Marszałkach,
7. Szkoła Podstawowa w Grabowie nad Prosną,
8. Gimnazjum im. Zjednoczonej Europy w Grabowie nad Prosną.
Urząd Miasta i Gminy działał w oparciu o Regulamin Organizacyjny przyjęty
uchwałą Nr VIII/50/95 Rady Miejskiej z dnia 16 lutego1995r., Powyższy regulamin
obowiązywał do 29 kwietnia 2003 r. Burmistrz Zarządzeniem Nr 6/2003 z dnia 29
stycznia 2003 r. wprowadził nowy Regulamin Organizacyjny Urzędu Miasta i Gminy.
Z § 4 Regulaminu wynika, że zarządzenie to weszło w życie z dniem 30 kwietnia
2003 r.
W toku kontroli sprawdzono wykonanie wniosków pokontrolnych sformułowanych na
podstawie wyników poprzedniej kontroli kompleksowej
gospodarki finansowej
przeprowadzonej w 2000r. i ustalono, że na 4 wnioski pokontrolne skierowane do
Burmistrza nieprawidłowości powtórzyły się w odniesieniu do jednego wniosku
dotyczącego wykazywania w sprawozdaniach o dochodach budżetowych skutków
obniżenia górnych stawek podatków oraz skutków ulg, zwolnień, umorzeń, odroczeń,
rozłożenia na raty.
W trakcie obecnej kontroli ustalono, że:
W 2003 r. przeprowadzone były kontrole finansowe w:
• Zakładzie Budżetowym „Wodociąg Bukownica”,
• Zakładzie Usług Komunalnych w Grabowie nad Prosną.
W zakładach budżetowych kontrola finansowa przeprowadzona została przez
Panią K.J. zam. w Grabowie nad Prosną, nie będącą pracownikiem Urzędu.
Podstawą do przeprowadzenia tej kontroli była umowa zlecenia zawarta z w/w przez
Burmistrza w dniu 25 czerwca 2003 r.. Przedmiotem umowy było przeprowadzenie na
podstawie art. 127 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych kontroli
kompleksowej w Zakładzie Usług Komunalnych w Grabowie nad Prosną i w Zakładzie
Budżetowym „Wodociąg Bukownica” za okres od 01.01.2002 r. do 30.06.2003 r. oraz
co najmniej 5 % wydatków w każdym kontrolowanym roku.
W 2004 r. w wymienionych niżej jednostkach organizacyjnych przeprowadzone były
przez Firmę Doradczo-Szkoleniową „ASPEKT” P.W. kontrole finansowe obejmujące
procedury kontroli finansowej oraz co najmniej 5% wydatków za 2003r.
• Szkole Podstawowej w Bukownicy,
• Centrum Kultury w Grabowie nad Prosną,
• Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Grabowie nad
Prosną,
• Szkole Podstawowej w Marszałkach,
• Gimnazjum im. Zjednoczonej Europy w Grabowie nad Prosną,
• Szkole Podstawowej w Grabowie nad Prosną.
Kontrolujący stwierdzili że :
- nie została przeprowadzona w 2003r. kontrola finansowa w Urzędzie Miasta i i
Gminy,
- przeprowadzona w 2003r. w zakładach budżetowych kontrola nie objęła co
najmniej 5 % wydatków zakładów,
- w 2004r. przeprowadzone w jednostkach organizacyjnych kontrole finansowe
obejmowały 2003 r.
Powyższe naruszyło postanowienia zawarte w art. 127 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26
listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.),
zgodnie z którymi Burmistrz kontroluje przestrzeganie, przez podległe i nadzorowane
przez siebie jednostki sektora finansów publicznych, realizacji procedur kontroli, która
winna w każdym roku obejmować co najmniej 5% wydatków.
/Str. 10-12 protokołu kontroli oraz załączniki nr 2(1-34), 3(1-12) i 4 do protokołu
kontroli.
Ponadto w toku kontroli ustalono, że w dniu 4.03.2004 r. zawarta została pomiędzy
Miastem i Gminą Grabów nad Prosną, reprezentowanym przez Burmistrza a Firmą
Doradczo–Szkoleniową „ASPEKT” P.W. umowa Nr 4/K/2004. Przedmiotem umowy
była kontrola „procedur kontroli finansowej oraz 5 % wydatków za okres 2003 r.
dokonywanych z budżetu gminy [...]” w następujących jednostkach: MGOPS w
Grabowie nad Prosną, Centrum Kultury w Grabowie nad Prosną, Szkół
Podstawowych w Grabowie nad Prosną, Marszałkach i Bukownicy oraz w Gimnazjum
w Grabowie nad Prosną. W umowie określone zostało wynagrodzenie w wysokości
1.800 zł + 22 % VAT = 2.196 zł, które płatne będzie po wykonaniu umowy gotówką. W
§ 4 umowy określony został termin wykonania umowy od dnia 4-23.04.2004 r.
Upoważnienie NR 1/2004 do przeprowadzenia kontroli w dniach od 4-23.04.2004 r.
wystawione zostało na podstawie zarządzenia Nr 10/2004 z dnia 24 lutego 2004 r.
Burmistrza Miasta i Gminy Grabów nad Prosną. Z przeprowadzonych kontroli
sporządzono protokoły. W protokołach znalazł się zapis: „Czynności kontrolne
zakończono w dniu 23.03.2004 r.” Z protokołów wynika, że skontrolowano co najmniej
5 % wydatków z 2003 r. W dniu 23.03.2004 r. Firma Doradczo-Szkoleniowa ASPEKT
wystawiła fakturę VAT Nr 49/2004 na kwotę 2.196 zł. Kwota 2.196 zł. wypłacona
została w kasie Urzędu w dniu 23.03.2004 r. Przeprowadzenie przez zleceniobiorcę
kontroli w okresie od 04.-23.03.2004 r. tj. przed terminem określonym w umowie było
niezgodne z ww. umową i upoważnieniem NR 1/2004. Uregulowanie należności
wynikających z faktury w dniu 23.03.2004 r. stanowiło naruszenie postanowień § 4
umowy, zgodnie z którym termin wykonania umowy określono od dnia 4-23.04.2004 r.
/Str.11 protokołu kontroli oraz załącznik nr 3(1-12) do protokołu kontroli/.
W siedzibie Urzędu prowadzona była ewidencja księgowa dla budżetu Gminy,
Urzędu Miasta i Gminy (jako jednostki), jednostek organizacyjnych (Szkoły
Podstawowe i Gimnazjum) oraz dla Centrum Kultury i Miejsko-Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej.
Ewidencja księgowa dla w/w jednostek prowadzona była komputerowo w odrębnych
księgach rachunkowych.
Sprawozdania jednostkowe sporządzane były w trakcie roku 2003 i po jego
zakończeniu przez wszystkie jednostki organizacyjne. Kontrolą objęto wykazanie
danych wynikających z ewidencji księgowej Urzędu z danymi wykazanymi w
sprawozdaniach jednostkowych sporządzonych przez Urząd. Dane wynikające z
prowadzonej ewidencji księgowej były zgodne z danymi wykazanymi w
sprawozdaniach jednostkowych Urzędu. Sumy kwot ze sprawozdań jednostkowych
były zgodne z kwotami wykazanymi w sprawozdaniach zbiorczych przesłanych do
RIO.
Kontrola rzetelności i prawidłowości sporządzonych sprawozdań o dochodach
w zakresie prawidłowości wykazania w nich skutków obniżenia stawek w podatkach i
skutków udzielonych ulg, zwolnień, umorzeń, odroczeń, rozłożeń wykazała, że
niezgodnie ze stanem faktycznym wykazane zostały skutki obniżenia górnych stawek
podatku od środków transportowych i podatku od posiadania psów oraz skutki
udzielonych ulg, umorzeń, odroczeń, rozłożenia na raty w podatku rolnym, od
nieruchomości i podatku leśnym.
W 2003r. górne stawki podatków obniżono w podatku od nieruchomości , od środków
transportowych i od posiadania psów . W toku kontroli ustalono, że
a) w podatku od nieruchomości skutek obniżenia stawek wynosił 323.710 zł; i w tej
wysokości został wykazany w sprawozdaniach RB- 27S i Rb- PDP,
b) w podatku od posiadania psów skutek obniżenia stawki nie został wykazany w
sprawozdaniu Rb-27S w kwocie 840 zł (paragraf 037). W sprawozdaniu Rb-27S na
31.12.2003 r. w 756/75616/037 w kolumnie 12 „Skutki obniżenia [...]” wykazano
zero.
c) w podatku od środków transportowych - w sprawozdaniu Rb-PDP wykazany został
skutek obniżenia stawek w podatku od środków transportowych w wysokości 7.663
zł. W trakcie kontroli ustalono, że:
- zaniżona została w sprawozdaniu Rb-PDP kwota skutku obniżenia stawek w
podatku od środków transportowych, ponieważ wykazana kwota 7.663 zł, to
skutek ostatniego IV kwartału, a nie całego 2003 r. Za cały 2003 r. skutek
obniżenia stawek stanowił kwotę 20.967 zł;
- naliczenie kwoty skutku obniżenia stawek dokonane zostało według stanu
zarejestrowanych pojazdów na dzień 31.12.2003 r., bez uwzględnienia skutku w
przypadku zarejestrowania, bądź wyrejestrowania pojazdu w trakcie roku 2003.
Ponownego naliczenia skutku obniżenia stawek w podatku od środków
transportowych dokonano w trakcie kontroli w dniu 08.07.2003 r. Ustalono, że
kwota obniżenia stawek w podatku od środków transportowych za 2003 r. winna
wynosić 20.966,74 zł.
d) w rocznym sprawozdaniu Rb –PDP kwota skutków umorzeń, zwolnień, odroczeń
w podatku rolnym została wykazana w kwocie 1.976 zł a według ustaleń
inspektorów kontroli winno być 1.985,-zł. , w podatku od nieruchomości została
wykazana kwota 24.437,-zł a winno być 12.900,-zł., w podatku leśnym wykazana
została kwota 110,-zł a winno być 125,-zł, w podatku od środków transportowych
wykazana została kwota 1.405,-zł. winna być wykazana kwota 1.405,-zł
Nieprawidłowo także wykazano powyższe skutki w rocznym sprawozdaniu Rb27S.
W zakresie kontroli kasy, druków ścisłego zarachowania, kredytów i pożyczek,
nieprawidłowości nie stwierdzono.
Z kont Zespołu 2 prowadzonych dla Urzędu Miasta i Gminy (jednostki samorządu
terytorialnego) na 31.12.2003 r. salda wykazywały:
Ma
Nr konta Wn
należności w zobowiązania w
zł
zł
201
1.004,04
4.944,28
221
561.721,57
803,47
225
--6.126,30
226
166.741,43
--229
--30.212,74
231
--42.892,44
234
14.542,65
--240
2.463,47
14.746,50
290
--251.005,42
Zobowiązania wymagalne nie wystąpiły.
Na 31.12.2003 r. dokonana została inwentaryzacja kasy, druków ścisłego
zarachowania, sald kont Zespołu 1 oraz należności. Różnice inwentaryzacyjne nie
wystąpiły.
Wyniki kontroli realizacji dochodów z tytułu podatku rolnego, leśnego, od
nieruchomości i od środków transportowych wykazały niżej przedstawione
nieprawidłowości:
Zaległości sprzed 1999 r. w podatku od środków transportowych od osób fizycznych
na 31.12.2003 r. stanowiły kwotę 5.401,74 zł, w tym:
- z 1996 r. kwota 679 zł,
- z 1997 r. kwota 4.252,74 zł,
- z 1998 r. kwota 470 zł.
W latach 1997-1999 na powyższe kwoty wystawione były i złożone w Urzędzie
Skarbowym tytuły wykonawcze celem wyegzekwowania zaległości.
Z kwoty 5.401,74 zł:
- podatnik wpłacił w dniu 09.04.2004 r. kwotę 18 zł,
- na kwotę 1.206 zł Urząd Skarbowy w dniu 26.03.2003 r. przysłał
postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego,
- pozostałe tytuły znajdują się w Urzędzie Skarbowym, a ostatnie ich
monitowanie pisemne nastąpiło w dniu 29.09.2003 r. (pozostało bez
odpowiedzi).
Zaległości te nie zostały zabezpieczone na majątku podatników w oparciu o art. 33 i
następne ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz.
926 ze zm.). Z powyższych przepisów wynika, m.in. że zobowiązanie podatkowe
może być zabezpieczone na majątku podatnika przed terminem płatności podatku,
jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane. Jednostce
samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich
nieruchomościach podatnika z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w wyniku
doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania.
/Str.65-66 protokołu kontroli oraz załącznik nr 37(1-3) do protokołu kontroli/.
Kontrolą objęto zaległości w podatkach od osób fizycznych sprzed 1999 r. w kwocie
998,80 zł (R 34,60 zł + N 946,10 zł + L 18,10 zł).
W trakcie kontroli ustalono, że na zaległości sprzed 1999 r. w podatku rolnym i leśnym
w łącznej kwocie 52,70 zł składają się zaległości z lat:
• 1997 w podatku rolnym kwota 9,60 zł,
• 1998 kwota 43,10 zł, w tym w podatku leśnym kwota 18,10 zł, rolnym
kwota 25 zł.
W latach 1997-2001 wystawiono tytuły wykonawcze na łączną kwotę 46,30 zł, w tym
na zaległości:
• w podatku leśnym na kwotę 11,70 zł,
• w podatku rolnym na kwotę 34,60 zł.
W dniu 16.08.2000 r. monitowano pisemnie w Urzędzie Skarbowym tytuły
wykonawcze: SW: 401/98, 402/98, 474/98, oraz telefonicznie (sporządzona notatka
służbowa) w dniu 31.12.2003 r. i 29.06.2004 r. tytuły wykonawcze Nr 76/97, 77/97,
384/98, 385/98, 463/98 i 63/01.
Na kwotę 6,40 zł w podatku leśnym nie wszczęto czynności egzekucyjnych (nie
wystawiono tytułów wykonawczych) dopuszczając do ich przedawnienia.
Na kwotę 14,80 zł w podatku rolnym Urzędy Skarbowe zwróciły tytuły wykonawcze z
postanowieniem o nieściągalności, a na powyższą kwotę nie ustanowiono
zabezpieczenia w oparciu o art. 33 i następne ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.).
W wyniku niepodjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków
egzekucyjnych poprzez wystawienie tytułów wykonawczych i przekazania ich do
realizacji naruszony został art. 6 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.), zgodnie z
którym w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel
powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych.
/Str.61-62 protokołu kontroli oraz załącznik nr 29(1-2) do protokołu kontroli/.
Kontrola realizacji dochodów z tytułu sprzedaży nieruchomości, z tytułu opłat za
użytkowanie wieczyste nieruchomości i z tytułu dzierżawy i najmu ujawniła, że:
- w 2003 r. zawarto 6 umów sprzedaży (przetarg ustny nieograniczony - 1, w trybie
bezprzetargowym – 5) oraz 16 umów zamian nieruchomości na łączną wartość
51.099,44 zł.
Dochody ze sprzedaży nieruchomości zostały sklasyfikowane w dziale 700
„Gospodarka mieszkaniowa”, rozdział 70005 „Gospodarka gruntami i
nieruchomościami”, § 084 „Wpływy ze sprzedaży wyrobów i składników
majątkowych”. Dochody z tego tytułu winny być ujęte w dziale 700 Gospodarka
mieszkaniowa”, rozdział 70005 „Gospodarka gruntami i nieruchomościami”, § 077
„Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości”.
Nieprawidłowa klasyfikacja dochodów naruszyła przepisy rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 25 marca 2003 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i
wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 68, poz. 634 ze zm.).
/Str.111 protokołu kontroli i załączniki nr 67, 68 do protokołu kontroli./.
- Miasto i Gmina Grabów nad Prosną oddało w użytkowanie wieczyste 27 działek
uzyskując z tego tytułu w 2003 r. opłaty w wysokości 4.984,55 zł. Z tytułu
dzierżawy nieruchomości gruntowych (16 umów) uzyskano dochody w wysokości
8.353,02 zł. Dochody z tytułu użytkowania wieczystego i z tytułu dzierżawy
księgowano:
w jednostce:
Wn 221
Ma 750,
Wn 222
Ma 221,
Wn 800
Ma 222,
w organie:
Wn 133
Ma 901,
Powyższe stanowiło naruszenie postanowień zawartych do rozporządzeniu
Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych załącznik Nr 2 (Dz. U. Nr 153, poz. 1752), oraz postanowień zawartych w
Zakładowym Planie Kont. /Str.112 protokołu kontroli i załącznik nr 71,72 i 74 do
protokołu kontroli/.
Wyniki kontroli realizacji wydatków
budżetowych wykazały, że
zrealizowane zostały wydatki w kwocie 9.926.812,-zł.
w 2003r.
W trakcie kontroli (w przyjętych próbach) wydatków budżetowych, poczynionych
zarówno z bieżących środków budżetowych jak i wydatków na inwestycje, uchybienia
stwierdzono jedynie w zakresie stosowania ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o
zamówieniach publicznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664 ze zm.).
Przy udzieleniu zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w
dniu 24.04.2003 r. na „Wykonanie remontów cząstkowych nawierzchni dróg i ulic na
terenie miasta i gminy Grabów nad Prosna” o wartości szacunkowej 41.532,00 zł, tj.
9.428 euro, zamawiający:
- w ogłoszeniu o postępowaniu nie zawarł informacji o zakresie budowy, czym
naruszył art. 30 pkt 2 ustawy o zamówieniach publicznych.
- przedmiot zamówienia określił, zarówno w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, jak i w umowie, bez podania zakresu planowanych robót
budowlanych (nie podano ilości wymaganych robót w danej stawce). Powyższe
działanie uniemożliwiało porównanie złożonych ofert, jak również utrudniało
uczciwą konkurencję. Stanowiło to naruszenie przepisów art. 17 ust. 1 i 2 ustawy,
zgodnie z którymi przedmiot zamówienia określa się za pomocą obiektywnych
cech technicznych i jakościowych przy przestrzeganiu – w odniesieniu do robót
budowlanych - dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i
odbioru robót. Przedmiotu i warunków zamówienia nie wolno określać w sposób,
który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję,
- w protokole postępowania o zamówienie publiczne stwierdził, iż postępowanie
zostało przeprowadzone bez zastosowania obowiązujących preferencji krajowych,
co było niezgodne z informacją zawartą w ogłoszeniu: „postępowanie będzie
prowadzone z zastosowaniem obowiązkowych preferencji krajowych”.
/Str. 90-94 protokołu kontroli i załączniki nr 46, 47(1-2), 48, 49, 50, 53 do protokołu
kontroli/.
Rozliczenia z jednostkami organizacyjnymi dokonywane były poprzez konto 223
„Rozliczenie wydatków budżetowych”. W dniu 30.12.2003 r. wszystkie jednostki
dokonały zwrotu niewykorzystanych środków do budżetu.
Na terenie Gminy w 2003 r. funkcjonowały dwa zakłady budżetowe oraz instytucja
kultury (Centrum Kultury).
Na uzyskane wpływy za zajęcie pasa drogowego utworzony był środek specjalny.
Wyniki kontroli problemowej w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatku
od nieruchomości za 2002 i 2003r r.
Dochody z podatku od nieruchomości w latach 2002 –2003 stanowiły kwoty:
- 2002 r. kwota 1.134.731 zł, w tym:
•
od osób fizycznych kwota 690.000 zł,
od osób prawnych kwota 444.731 zł,
•
- 2003 r. kwota 1.308.163 zł, w tym:
od osób fizycznych kwota 832.183 zł,
•
•
od osób prawnych kwota 1.308.163 zł.
Kontrolą objęto wymiar i pobór podatku od nieruchomości opłacanych przez osoby
fizyczne i osoby prawne , prowadzenie ewidencji księgowej , prawidłowość i
rzetelność sporządzonych sprawozdań o dochodów budżetowych w tym wykazania
danych dotyczących skutków obniżenia górnych stawek podatku oraz skutków
udzielonych zwolnień, i umorzeń, odroczeń podatku, oraz podejmowanie czynności
zmierzające do wyegzekwowania zaległości.
Kontrolą objęto wydane przez Burmistrza decyzje dotyczące umorzenia zaległości
podatkowych.
Umorzenia w 2002 r. stanowiły kwotę:
1) zaległości w podatku od nieruchomości - 10.320,29 zł, w tym:
• od osób fizycznych 6.719,39 zł,
• od osób prawnych 3.600,90 zł,
2) odsetki - 2.655,70 zł, z tego:
• od osób fizycznych 2.653,40 zł,
• od osób prawnych 2,30 zł.
Umorzenia w 2003 r. stanowiły kwotę:
1) zaległości w podatku od nieruchomości - 12.900,60 zł, w tym:
• od osób fizycznych 5.421,30 zł,
• od osób prawnych 7.479,30 zł.
2) odsetki - 6.226,60 zł, z tego:
• od osób fizycznych 5.067,20 zł,
• od osób prawnych 1.159,40 zł.
W sprawozdaniach Rb-PDP i Rb-27S na 31.12.2003 r. zaniżona została kwota
skutków umorzeń zaległości podatkowych , ponieważ nie wykazano zaległości
umorzonych decyzją Burmistrza nr 3126/24/03 z dnia 30.12.2003 r., w tym zaległości
umorzone w podatku:
- od nieruchomości od osób fizycznych w wysokości 62,50 zł,
- rolnym od osób fizycznych w wysokości 8,60 zł,
- leśnym od osób fizycznych w wysokości 14,90 zł.
Zwolnień w podatku od nieruchomości udzielono na podstawie uchwały Nr
VI/54/2003 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2003 r. w sprawie zwolnienia w podatku
od nieruchomości. Kwota zwolnień z podatku od nieruchomości w 2003r wynosiła
11.598,70 zł i w takiej wysokości wykazana została w sprawozdaniu RB –PDP.
Zgodnie z § 3 ww. uchwały wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego. Do dnia 27.07.2004 r.
powyższa uchwała nie została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa
Wielkopolskiego. Zwolnienia udzielono bez podstawy prawnej.
/Str.6-7 protokołu kontroli problemowej i załączniki nr 1(1-6) do protokołu kontroli/.
Skutek obniżenia górnych stawek podatku od nieruchomości wynosił:
a) według stanu na 31.12.2002 r. - 327.004 zł, w tym:
• od osób fizycznych - 189.200 zł,
• od osób prawnych - 137.804 zł,
b) według stanu na 31.12.2003 r. - 323.710 zł, w tym:
• od osób fizycznych - 193.126 zł,
• od osób prawnych - 130.584 zł.
Poniższe zestawienie obrazuje różnice pomiędzy danymi dotyczącymi skutków
obniżenia górnych stawek podatków oraz zwolnień, odroczeń, umorzeń wykazanymi
w rocznym sprawozdaniu Rb-PDP a skutkami obniżenia górnych stawek podatków
oraz zwolnień, odroczeń, umorzeń ustalonymi w czasie kontroli.
Wyszczególnie
nie podatku
Rolny
Od
nieruchomości
Leśny
Od
środków
transportowych
OGÓŁEM
Skutki obniżenia górnych stawek
podatkowych
za
okres
sprawozdawczy – kolumna 3
sprawozdania w zł
Skutki
udzielonych
ulg,
odroczeń, umorzeń, zwolnień
obliczone
za
okres
sprawozdawczy (bez ulg i
zwolnień
ustawowych)
–
kolumna 4 sprawozdania w zł
Wg
Kwota
Wg ustaleń Różnica Kwota
Różnica
kontroli
ustaleń
wykazana
wykazana
kontroli
w
w
sprawozdasprawozdaniu
niu
------1.976
1.985
-9
323.710
323.710
--24.437 12.900 +11.537
--7.663
----20.967 -13.304
331.373 344.677
-13.304
110
1.405
125
1.405
-15
---
27.928 16.415
+11.513
W dniu 06.08.2004 r. dokonano korekty sprawozdań Rb-PDP i Rb-27S i przesłano je
do Ministerstwa Finansów za pośrednictwem RIO w Poznaniu.
/Str.6-7 protokołu kontroli problemowej i załączniki nr 1(1-6) do protokołu kontroli/.
Rada Miejska w Grabowie nad Prosną podjęła uchwałę Nr XVII/125/2000 z dnia 30
marca 2000 r. w sprawie zarządzenia poboru w drodze inkasa, określenia inkasentów
oraz wysokości wynagrodzenia za inkaso należności pieniężnych od osób fizycznych
pobieranych z tytułu podatku rolnego, leśnego, od nieruchomości oraz z tytułu podatku
od posiadania psów na terenie Miasta i Gminy w Grabowie nad Prosną. Inkasenci w
2003 r. zainkasowali kwotę 185.947,24 zł. W kwocie tej znajdują się zainkasowane
zaległości podatkowe w wysokości 4.256,24 zł, odsetki za zwłokę - 183,80 zł oraz
koszty upomnienia w kwocie 359,20 zł, razem 4.799,24 zł. Od powyższej kwoty
naliczone zostało wynagrodzenie w wysokości 383,94 zł. Stanowiło to naruszenie
postanowień zawartych w ww. uchwale Rady, którą Rada zarządziła pobór w drodze
inkasa podatków, a nie innych należności.
/Str.24-26 protokołu kontroli oraz załączniki nr 14(1-2) i 15(1-4) do protokołu kontroli/.
Zaległości na 31.12.2002 r. w podatku od nieruchomości od osób prawnych stanowiły
kwotę 100.603,92 zł, w tym:
- z 2000 r. - 6.950,98 zł,
- z 2001 r. - 29.744,40 zł,
- z 2002 r. - 63.908,54 zł.
Zaległości w podatku od nieruchomości od osób prawnych stanowiły na 31.12.2003 r.
kwotę 167.701,68 zł, w tym:
- z 2000 r. - 6.950,98 zł,
- z 2001 r. - 29.744,40 zł,
- z 2002 r. - 63.522,80 zł,
- z 2003 r. - 67.483,50 zł.
Zaległości na 31.12.2002 r. w podatku od nieruchomości od osób fizycznych stanowiły
kwotę 37.581,89 zł, w tym:
- sprzed 1998 r. - 700,70 zł,
- z 1998 r. - 680,80 zł,
- z 1999 r. - 3.146,57 zł,
- z 2000 r. - 6.588,70 zł,
- z 2001 r. - 5.724,10 zł,
- z 2002 r. - 20.741,02 zł.
Zaległości w podatku od nieruchomości od osób fizycznych na 31.12.2003 r. stanowiły
kwotę 57.472,67 zł, w tym:
- sprzed 1999 r. - 946,10 zł,
- z 1999 r. - 1.657,70 zł,
- z 2000 r. - 4.981,07 zł,
- z 2001 r. - 4.682,40 zł,
- z 2002 r. - 6.914,10 zł,
- z 2003 r. - 38.291,30 zł.
Kwota zaległości sprzed 1999 r. w łącznym zobowiązaniu pieniężnym wynosiła 998,80
zł, w tym: w podatku rolnym 34,60 zł, od nieruchomości 946,10 zł, leśnym 18,10 zł.
W trakcie kontroli ustalono, że na zaległości w podatku od nieruchomości sprzed 1999
r. w kwocie 946,10 zł:
- składają się zaległości z lat:
• 1996 r. w podatku od nieruchomości - 59 zł,
• 1997 r. - 421,10 zł,
• 1998 r. - 466 zł;
- wystawiono w latach 1997-2001 tytuły wykonawcze na kwotę 724,50 zł,
- na 9 podatników podatku od nieruchomości od osób fizycznych wobec 3
nie wszczęto czynności egzekucyjnych (nie wystawiono tytułów
wykonawczych) na kwotę 221,60 zł dopuszczając do jej przedawnienia,
- urzędy skarbowe zwróciły tytuły wykonawcze z postanowieniem o
nieściągalności na kwotę 540 zł i należności tych nie zabezpieczono,
- w urzędzie skarbowym były monitowane (pisemnie) w dniu 16.08.2000 r.
tytuły wykonawcze SW: 401/98, 402/98 i 474/98, oraz (telefonicznie sporządzona notatka służbowa) w dniu 31.12.2003 r. i 29.06.2004 r.
tytuły wykonawcze Nr: 76/97, 77/97, 384/98, 385/98, 463/98 i 63/01.
W wyniku niepodjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków
egzekucyjnych poprzez wystawienie tytułów wykonawczych i przekazanie ich do
realizacji naruszony został art. 6 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.). Skutkiem
powyższego nastąpiło przedawnienie zobowiązań podatkowych w podatku od
nieruchomości na kwotę 221 zł. Na zaległości te oraz na kwotę 540 zł, na które urząd
skarbowy zwrócił tytuły wykonawcze z postanowieniem o nieściągalności nie
ustanowiono zabezpieczenia na majątku podatników w oparciu o art. 33 i następne
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze
zm.)./Str.14-15 protokołu kontroli oraz załącznik nr 6(1-2) do protokołu kontroli/.
Z rejestru wystawionych upomnień wynika, że:
* upomnienia w 2002 r. wystawiane były:
- na zaległości w podatku od nieruchomości od osób fizycznych w dniach:
1 lutego 2002 r. – 92 upomnienia, 26 czerwca 2002 r. – 193 upomnienia,
12 grudnia 2002 r. – 386 upomnień,
- na zaległości w podatku od nieruchomości od osób prawnych w dniach:
4 lutego 2002 r. – 6 upomnień, 14 grudnia 2002 r. – 10 upomnień;
* upomnienia w 2003 r. wystawiane były:
na zaległości w podatku od nieruchomości od osób fizycznych w dniach:
3 lipca 2003 r. – 184 upomnienia, 1 grudnia 2003 r. – 425 upomnień,
- na zaległości w podatku od nieruchomości od osób prawnych w dniach:
7 lipca 2003 r. – 15 upomnień (oraz w dniu 28.11.2003 r. upomnienia
wysłane na łączne zobowiązanie pieniężne – od numeru 1-325, w tym
na podatek od nieruchomości).
Z ewidencji tytułów wykonawczych wynika, że:
- w 2002 r. wystawione zostały tytuły wykonawcze od nr 1 do nr 5 - w dniu
29.10.2002 r., a od nr 6 do nr 65 - w dniu 15.11.2002 r.,
- w 2003 r. wystawione były tytuły wykonawcze od nr 1 do nr 64 w dniu
31.01.2003 r., od nr 65 do nr 112 w dniu 26.08.2003 r., od nr 113 do nr
154 w dniu 10.09.2003 r., od nr 154 do nr 171 w dniu 11.09.2003 r. oraz
od nr 172 do nr 179 w dniu 16.09.2003 r.
Nie były wystawiane upomnienia na zaległości powstałe po każdej racie, tj. na
zaległości powstałe po 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Zgodnie z § 2
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania
niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr
137, poz. 1541 ze zm.) wierzyciel jest obowiązany do systematycznej kontroli
terminowości zapłaty zobowiązań pieniężnych. Wystawianie upomnień w terminach
ww. stanowiło naruszenie § 3 ww. rozporządzenia stanowiącego, że jeżeli należność
nie zostanie zapłacona w terminie określonym w decyzji lub wynikającym z przepisu
prawa, wierzyciel wysyła do zobowiązanego upomnienie, z zagrożeniem wszczęcia
egzekucji po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia. Niewystawianie
tytułów wykonawczych po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia
naruszyło postanowienia § 5 ww. rozporządzenia, z którego wynika, że po
bezskutecznym upływie terminu określonego w upomnieniu wierzyciel wystawia tytuł
wykonawczy oraz § 7 ust. 4, który stanowi, iż wierzyciel jest obowiązany przesyłać
tytuły wykonawcze do organu egzekucyjnego systematycznie i bez zwłoki.
/Str.16 protokołu kontroli problemowej i załącznik Nr 17(1-44) do protokołu kontroli/.
-
W 2002 r. na 44 podatników podatku od nieruchomości 9 złożyło deklaracje po
terminie, natomiast w 2003 r. na 53 podatników deklaracje po terminie złożyło 14. Art.
6 ust. 8 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych w 2002 r., i
art. 6 ust. 9 ustawy w 2003 r. stanowiły o obowiązku składania przez osoby prawne,
jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne
Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz jednostki organizacyjne Lasów
Państwowych w terminie do dnia 15 stycznia, organowi gminy właściwemu ze względu
na miejsce położenia nieruchomości, deklaracje na podatek od nieruchomości na
dany rok podatkowy.
W przypadku niezłożenia deklaracji do podatników wysyłane były wezwania o złożenie
deklaracji. Na rok 2003 wysyłane były także do podatników wezwania o złożenie
deklaracji na druku wprowadzonym uchwałą Nr III/18/2002 z dnia 13 grudnia 2002 r. w
sprawie określenia wzorów formularzy deklaracji i informacji w zakresie podatku
rolnego, leśnego i od nieruchomości.
/Str. protokołu kontroli problemowej i załączniki nr 10(1-42) do protokołu kontroli/.
W deklaracji Polskiej Telefonii Cyfrowej z Warszawy na podatek od nieruchomości na
rok 2003 wykazane było 8 m2 powierzchni budynków związanych z prowadzeniem
działalności gospodarczej, lecz nie wykazano powierzchni gruntów zajętych pod
działalność gospodarczą. Z deklaracji wynika, że położenie przedmiotu
opodatkowania znajduje się na działce nr 945 położonej w Grabowie. Na podstawie
„ewidencji gruntów [...]” ustalono, że Energetyka Kaliska jest właścicielem powyższej
działki o powierzchni 680 m2. Energetyka Kaliska, za powyższy grunt opłaca podatek
wg stawki dla gruntów zajętych pod działalność gospodarczą.
/Str.19-20 protokołu kontroli problemowej i załączniki nr 10(1-42), 16 do protokołu
kontroli/.
Na podstawie „List pokwitowań odbioru decyzji w sprawie wymiaru podatku od
nieruchomości za rok 2002 i 2003 ustalono, że w 2002 r. decyzje określające
wysokość podatku doręczone zostały w dniach 14-23.02.2002., natomiast w 2003 r.
doręczone były w dniach 28.02-04.03.2003 r. Z objętej kontrolą próby podatnicy
dokonali wpłat w dniach 07-14.03.2003 r.
Przedstawiając ustalenia kontroli, Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu
wnosi o ich wykorzystanie w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz
usprawnienia gospodarki finansowej Gminy, w tym poprzez realizację następujących
wniosków pokontrolnych.
1. Spowodować coroczną kontrolę stosowania procedur kontroli finansowej przez
wszystkie jednostki nadzorowane i podległe (art. 127 ust. 1 i 2 ustawy o finansach
publicznych). Każdego roku objąć kontrolą nie mniej niż 5% wydatków podległych
jednostek organizacyjnych.
2. Dokonywać systematycznej kontroli terminów wpłat podatków. Czynności
egzekucyjne wszczynać w momencie powstania zaległości w podatkach. Nie
dopuszczać do ich przedawnienia. Stosować art. 33 i następne Ordynacji
podatkowej w celu zabezpieczenia zaległości w podatkach.
3. Przy udzielaniu zamówień publicznych przestrzegać przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych – Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) a w
szczególności:
- w ogłoszeniu o przetargu nieograniczonym każdorazowo zawierać opis
przedmiotu zamówienia oraz informacje o wielkości lub zakresie zamówienia
(art.41 pkt 4 ustawy).
- przedmiot zamówienia opisywać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty. (art. 29 ust. 1 ustawy).
4. Przestrzegać zasad klasyfikacji dochodów ze sprzedaży mienia określonych
przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2003 r. w sprawie
szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz.
U. Nr 68, poz. 634 ze zm.).
5. Należne dochody z opłat z tytułu użytkowania wieczystego i dzierżawy księgować
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych:
- Ma 760 „Pozostałe przychody i koszty” - dotyczące użytkowania wieczystego,
- Ma 700 „Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia” - dotyczące opłat z
dzierżawynioski pokontrolne sformułowane na podstawie wyników kontroli
problemowej w zakresie podatku od nieruchomości obejmującej lata 2002-2003:
Wnioski pokontrolne sformułowane na podstawie wyników kontroli
problemowej w zakresie podatku od nieruchomości obejmującej lata 2002 i
2003.
1. Zwolnień w podatku od nieruchomości udzielać tylko na podstawie obowiązujących
w tym zakresie uchwał Rady.
2. Zapewnić rzetelne sporządzanie sprawozdań z wykonania podstawowych
dochodów
podatkowych (RB-PDP) i sprawozdań z wykonania dochodów
budżetowych (Rb-27S) . Wykazane w sprawozdaniach dane dotyczące skutków
finansowych obniżenia górnych stawek podatków oraz skutków finansowych
udzielonych zwolnień winny wynikać z uchwał Rady a udzielonych odroczeń i
umorzeń z decyzji Burmistrza i winny być zgodne z rejestrami przypisów i
odpisów za wyjątkiem decyzji o odroczeniu i rozłożeniu płatności na raty.
3. Wynagrodzenie inkasentom naliczać na podstawie obowiązujących w tym zakresie
uchwał Rady i określonych przez Radę stawek. Egzekwowaniem zaległości winien
się zająć upoważniony pracownik, a nie inkasenci.
4. Dokonywać systematycznej kontroli terminów wpłat podatku od nieruchomości.
Czynności egzekucyjne wszczynać w momencie powstania zaległości w podatkach.
Nie dopuszczać do ich przedawnienia. Stosować art. 33 i następne Ordynacji
podatkowej w celu zabezpieczenia zaległości w podatkach.
O sposobie realizacji wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich
niewykonania należy zgodnie z przepisem art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Poznaniu w terminie
30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że stosownie do przepisów art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o
regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu
pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od daty
otrzymania pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby.
Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez
błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa
wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do
wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Prezes
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Poznaniu
(–) Mieczysław Klupczyński