Podręcznik uŜytkownika
Transkrypt
Podręcznik uŜytkownika
KASPERSKY LAB Kaspersky Anti-Virus 6.0 Podręcznik uŜytkownika 2 Kaspersky Anti-Virus 6.0 KASPERSKY ANTI-VIRUS 6.0 Podręcznik uŜytkownika Kaspersky Lab http://www.kaspersky.pl Spis treści 3 Zastrzega się prawo wprowadzania zmian technicznych. Treść niniejszego podręcznika nie stanowi podstawy do jakichkolwiek roszczeń wobec firmy Kaspersky Lab. Opisane w podręczniku oprogramowanie Kaspersky Anti-Virus dostarczane jest na podstawie umowy licencyjnej. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszego podręcznika w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wymienione w podręczniku nazwy firm oraz znaki towarowe zostały uŜyte w celach informacyjnych i są zastrzeŜone przez ich właścicieli. © Copyright Kaspersky Lab. Wszelkie prawa zastrzeŜone. Kaspersky Lab Polska Sp. z o.o. 42-200 Częstochowa, ul. Krótka 27A tel./fax: (34) 368 18 14, 368 18 15 www.kaspersky.pl [email protected] http://www.viruslist.pl – najświeŜsze informacje o zagroŜeniach internetowych 4 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Spis treści ROZDZIAŁ 1. ZAGROśENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA KOMPUTERA ..................... 7 1.1. Źródła zagroŜeń..................................................................................................... 7 1.2. Sposoby rozprzestrzeniania się zagroŜeń............................................................ 8 1.3. Rodzaje zagroŜeń ............................................................................................... 10 1.4. Symptomy infekcji................................................................................................ 13 1.5. Co naleŜy zrobić w przypadku zauwaŜenia objawów infekcji?.......................... 14 1.6. Zapobieganie infekcji wirusowej ......................................................................... 15 ROZDZIAŁ 2. KASPERSKY ANTI-VIRUS 6.0 ............................................................. 18 2.1. Nowości w Kaspersky Anti-Virus 6.0.................................................................. 18 2.2. Metody ochrony oferowane przez Kaspersky Anti-Virus................................... 21 2.2.1. Składniki ochrony.......................................................................................... 21 2.2.2. Zadania skanowania antywirusowego......................................................... 23 2.2.3. Usługi ............................................................................................................ 23 2.3. Wymagania sprzętowe i programowe ................................................................ 25 2.4. Pakiet dystrybucyjny............................................................................................ 26 2.5. Pomoc techniczna dla zarejestrowanych uŜytkowników................................... 27 ROZDZIAŁ 3. INSTALACJA KASPERSKY ANTI-VIRUS 6.0...................................... 28 3.1. Procedura instalacji przy uŜyciu kreatora instalacji ............................................ 28 3.2. Kreator konfiguracji.............................................................................................. 32 3.2.1. Wykorzystanie obiektów zachowanych z wersji 5.0.................................... 33 3.2.2. Aktywacja programu..................................................................................... 33 3.2.2.1. Wybór metody aktywacji programu....................................................... 33 3.2.2.2. Wprowadzanie kodu aktywacyjnego..................................................... 34 3.2.2.3. Uzyskiwanie klucza licencyjnego .......................................................... 34 3.2.2.4. Wybór klucza licencyjnego .................................................................... 35 3.2.2.5. Finalizowanie aktywacji ......................................................................... 35 3.2.3. Wybór trybu ochrony .................................................................................... 35 3.2.4. Konfiguracja ustawień aktualizacji ............................................................... 36 3.2.5. Konfiguracja terminarza skanowania antywirusowego............................... 37 Spis treści 5 3.2.6. Ograniczanie dostępu do programu ............................................................ 37 3.2.7. Kontrola integralności aplikacji..................................................................... 38 3.2.8. Finalizowanie działania kreatora konfiguracji .............................................. 38 3.3. Instalacja z poziomu wiersza poleceń ................................................................ 39 3.4. Aktualizacja z wersji 5.0 do 6.0........................................................................... 39 ROZDZIAŁ 4. INTERFEJS PROGRAMU..................................................................... 40 4.1. Ikona zasobnika systemowego........................................................................... 40 4.2. Menu kontekstowe .............................................................................................. 41 4.3. Okno główne programu....................................................................................... 43 4.4. Okno ustawień programu.................................................................................... 45 ROZDZIAŁ 5. ROZPOCZĘCIE PRACY ....................................................................... 47 5.1. BieŜący stan ochrony komputera ....................................................................... 47 5.1.1. Wskaźniki ochrony........................................................................................ 48 5.1.2. Statystyki programu Kaspersky Anti-Virus .................................................. 51 5.1.3. Statystyki programu...................................................................................... 52 5.2. Jak skanować komputer w poszukiwaniu wirusów............................................ 53 5.3. Jak skanować obszary krytyczne komputera w poszukiwaniu wirusów ........... 54 5.4. Jak skanować pliki, foldery lub dyski w poszukiwaniu wirusów......................... 54 5.5. Jak uaktualniać program..................................................................................... 55 5.6. Jak postępować z niebezpiecznymi obiektami .................................................. 56 5.7. Jak postępować, gdy ochrona nie działa............................................................ 58 ROZDZIAŁ 6. ZARZĄDZANIE OCHRONĄ .................................................................. 59 6.1. Wyłączanie i włączanie ochrony komputera ...................................................... 59 6.1.1. Wstrzymywanie ochrony .............................................................................. 60 6.1.2. Wyłączanie ochrony ..................................................................................... 61 6.1.3. Wstrzymywanie / zatrzymywanie składników ochrony, zadań skanowania i aktualizacji .............................................................................. 62 6.1.4. Przywracanie ochrony komputera ............................................................... 63 6.1.5. Wyłączanie programu................................................................................... 63 6.2. Wybór monitorowanych programów................................................................... 64 6.3. Tworzenie strefy zaufanej ................................................................................... 65 6.3.1. Reguły wykluczeń......................................................................................... 66 6.3.2. Zaufane aplikacje.......................................................................................... 71 6.4. Uruchamianie zadań skanowania antywirusowego oraz aktualizacji z poziomu innego konta uŜytkownika .................................................................. 75 6 Kaspersky Anti-Virus 6.0 6.5. Konfiguracja terminarza dla zadań skanowania i aktualizacji............................ 76 6.6. Ustawienia zarządzania energią......................................................................... 78 6.7. Technologia zaawansowanego leczenia............................................................ 79 ROZDZIAŁ 7. MODYFIKOWANIE, NAPRAWIANIE I USUWANIE PROGRAMU..... 81 ROZDZIAŁ 8. NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA................................................ 82 DODATEK A. KASPERSKY LAB.................................................................................. 84 A.1. Inne produkty Kaspersky Lab............................................................................. 85 A.2. Kontakt z firmą Kaspersky Lab........................................................................... 90 ROZDZIAŁ 1. ZAGROśENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA KOMPUTERA Szybki rozwój technologii informatycznych oraz ich udział w kaŜdym aspekcie ludzkiego Ŝycia przyczyniają się do wzrostu liczby działań skierowanych na łamanie zabezpieczeń. Cybernetyczni kryminaliści wykazują duŜe zainteresowanie działalnością struktur państwowych oraz środowisk korporacyjnych. Podejmują działania mające na celu kradzieŜ oraz ujawnianie poufnych informacji, niszczenie reputacji przedsiębiorstw i instytucji, zakłócanie ich funkcjonowania, a w konsekwencji naruszanie zasobów informacyjnych organizacji. Działania takie mogą spowodować duŜe straty finansowe. ZagroŜone są nie tylko duŜe firmy. Celem ataków mogą być równieŜ uŜytkownicy indywidualni. Przy pomocy odpowiednich narzędzi atakujący uzyskują dostęp do osobistych danych (kont bankowych oraz numerów kart kredytowych i haseł), powodując wadliwe działanie systemu lub uzyskując pełny dostęp do komputera. W konsekwencji zaatakowany komputer moŜe zostać uŜyty jako część sieci zainfekowanych komputerów uŜywanych przez hakerów do atakowania serwerów, wysyłania spamu, zbierania poufnych informacji i rozsyłania nowych wirusów i trojanów. W dzisiejszych czasach kaŜdy uŜytkownik komputera zdaje sobie sprawę, Ŝe informacje są bardzo cenne i powinny być chronione. Informacje muszą być dostępne dla róŜnych grup uŜytkowników w tym samym czasie (dla pracowników, klientów i partnerów biznesowych). Jest to podstawowy wymóg tworzenia wszechstronnych systemów bezpieczeństwa. System taki musi uwzględniać wszystkie moŜliwe źródła zagroŜeń (włącznie z czynnikiem ludzkim) i korzystać z środków ochronnych na poziomie fizycznym, administracyjnym i programowym. 1.1. Źródła zagroŜeń Źródło zagroŜenia moŜe stanowić jeden człowiek, grupa ludzi lub nawet niektóre zjawiska niezwiązane z działalnością człowieka. Źródła zagroŜeń moŜna podzielić na trzy kategorie: 8 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • Czynnik ludzki. Do tej grupy zagroŜeń moŜna zaliczyć działania uzyskiwania autoryzowanego lub nieautoryzowanego dostępu do danych przez człowieka. ZagroŜenia te moŜna podzielić na: • Zewnętrzne, włączając cybernetycznych przestępców, hakerów, oszustów internetowych, partnerów łamiących reguły oraz struktury przestępcze. • Wewnętrzne, włączając działania uŜytkowników domowych i korporacyjnych. Działania wykonywane przez tę grupę mogą być celowe lub przypadkowe. • Czynnik technologiczny. Grupa ta jest związana z problemami technicznymi – przestarzałymi narzędziami, niskiej jakości oprogramowaniem i sprzętem do przetwarzania informacji. Prowadzi to do częstych awarii sprzętu i utraty danych. • Czynnik naturalny. Grupa ta zawiera zdarzenia spowodowane przez czynniki niezaleŜne od ludzkiej aktywności. Podczas tworzenia systemu bezpieczeństwa danych naleŜy wziąć pod uwagę wszystkie trzy źródła zagroŜeń. Niniejszy podręcznik zawiera informacje dotyczące jednego z czynników - zagroŜeń zewnętrznych związanych z działalnością człowieka. 1.2. Sposoby rozprzestrzeniania się zagroŜeń Dzięki nowoczesnej technologii komputerowej oraz powstawaniu nowych narzędzi komunikacyjnych hakerzy dysponują coraz większą liczbą metod dystrybucji zagroŜeń. Do najpopularniejszych naleŜą: Internet Globalna sieć jest głównym źródłem dystrybucji wszelkich typów szkodliwego oprogramowania. W dzisiejszych czasach dostęp do danych w Internecie i moŜliwość stworzenia własnej strony WWW posiada praktycznie kaŜdy uŜytkownik komputera. Te cechy witryn internetowych umoŜliwiają hakerom popełnianie przestępstw w Internecie, utrudniając jednocześnie wykrycie i ukaranie sprawców. Hakerzy umieszczają wirusy i inne szkodliwe programy na stronach internetowych maskując je jako darmowe oprogramowanie. Ponadto, skrypty aktywowane automatycznie po otwarciu witryny internetowej ZagroŜenia dla bezpieczeństwa komputera 9 mogą spowodować uruchomienie niebezpiecznych działań na komputerze uŜytkownika, włączając modyfikację rejestru systemowego, kradzieŜ osobistych danych i instalację szkodliwego oprogramowania. Przy uŜyciu technologii sieciowych hakerzy mogą atakować zdalne komputery i firmowe serwery. Ataki takie mogą przyczynić się do nieprawidłowego funkcjonowania systemu operacyjnego lub uzyskania przez hakerów pełnego dostępu do atakowanego komputera oraz przechowywanych na nim informacji. Cyberprzestępcy mogą równieŜ uczynić z takiego komputera składnik sieci zainfekowanych maszyn zombie (tzw. Botnety). Od czasu, kiedy moŜliwe stało się korzystanie z kart kredytowych i płatności elektronicznych w sklepach internetowych, aukcjach oraz bankach internetowych, oszustwa internetowe związane z tą dziedziną stały się jednym z najbardziej powszechnych przestępstw. Intranet Intranet to wewnętrzna sieć uŜytkownika, utworzona w celu przenoszenia informacji wewnątrz firmy lub sieci domowej. Intranet jest obszarem słuŜącym do przechowywania, wymiany i uzyskiwania dostępu do informacji z uwzględnieniem wszystkich komputerów w sieci lokalnej. Oznacza to, Ŝe jeŜeli w sieci zainfekowany jest jeden komputer, pozostałe komputery w duŜym stopniu równieŜ naraŜone są na penetrację szkodliwego kodu. W celu uniknięcia takiej sytuacji chroniony powinien być zarówno obszar sieci, jak równieŜ kaŜdy z komputerów. E-mail Z uwagi na to, Ŝe obecnie praktycznie kaŜdy komputer posiada zainstalowany program pocztowy, a szkodliwe programy potrafią uzyskać dostęp do zawartości ksiąŜki adresowej, poczta elektroniczna traktowana jest jako jedno z najpopularniejszych źródeł rozprzestrzeniania się szkodliwych programów. UŜytkownik zainfekowanego komputera moŜe wysyłać, takŜe nieświadomie, zainfekowane wiadomości pocztowe do znajomych lub współpracowników, którzy z kolei roześlą je dalej. Często zainfekowany plik nie jest wykrywany podczas wysyłania na zewnątrz duŜej firmy. W przypadku wystąpienia takiego zdarzenia, zainfekowana zostanie większa grupa uŜytkowników. Mogą to być setki lub tysiące osób, które z kolei wyślą zainfekowane pliki do dziesiątków tysięcy uŜytkowników. Problemem związanym z pocztą elektroniczną jest takŜe niechciana korespondencja, czyli spam. Mimo, Ŝe spam nie stanowi bezpośredniego zagroŜenia dla komputera uŜytkownika, powoduje on zwiększenie obciąŜenia serwerów pocztowych, zmniejszanie przepustowości, 10 Kaspersky Anti-Virus 6.0 zaśmiecanie skrzynek pocztowych i marnowanie czasu pracy, powodując w efekcie straty finansowe. Niebezpieczne jest takŜe to, Ŝe hakerzy zaczęli korzystać z programów rozsyłających masowo wiadomości pocztowe i metod socjotechniki w celu przekonywania uŜytkowników do otwierania wiadomości e-mail lub klikania odsyłaczy do pewnych witryn internetowych. Filtracja spamu jest zatem przeprowadzana w celu blokowania niechcianych wiadomości oraz przeciwdziałania nowym typom oszustw internetowych (takich jak phishing), a takŜe blokowania rozprzestrzeniania się szkodliwych programów. Nośniki wymienne Nośniki wymienne (przenośne dyski twarde, dyskietki, karty flash itp.) są uŜywane do przenoszenia i przechowywania informacji. Po uruchomieniu zaraŜonego pliku zapisanego na nośniku wymiennym szkodliwy kod moŜe się dostać do komputera uŜytkownika, a nawet do innych komputerów podłączonych do sieci. 1.3. Rodzaje zagroŜeń W dzisiejszych czasach występuje wiele rodzajów zagroŜeń mogących zainfekować komputer. Niniejsza sekcja zawiera informacje dotyczące zagroŜeń, przed którymi chroni program Kaspersky Anti-Virus 6.0. Robaki Wykorzystują zasoby sieciowe w celu rozprzestrzeniania się. Programy te nazywane są robakami ze względu na ich zdolność infekowania jednego komputera z poziomu innego przy uŜyciu sieci, poczty elektronicznej i innych kanałów. Robaki mogą się rozprzestrzeniać bardzo szybko. Robaki penetrują komputer, określają adresy sieciowe innych maszyn, a następnie przesyłają na nie swoje kopie. Robaki mogą równieŜ wykorzystywać dane zawarte w ksiąŜkach adresowych programów pocztowych. Niektóre robaki tworzą pliki wykonywalne na dyskach systemowych, jednak mogą one funkcjonować bez jakichkolwiek zasobów dyskowych (są zaleŜne jedynie od pamięci RAM). Wirusy Infekują programy komputerowe poprzez dodawanie kodu modyfikującego sposób działania zainfekowanej aplikacji. Działanie to ma na celu przejęcie kontroli nad systemem po uruchomieniu 11 ZagroŜenia dla bezpieczeństwa komputera zainfekowanego pliku. Terminem działanie wirusa jest infekcja. przedstawiającym podstawowe Trojany Programy wykonujące w zainfekowanym komputerze nieautoryzowane działania, takie jak usuwanie danych z dysków, zawieszanie systemu, kradzieŜ poufnych informacji itp. Szkodniki naleŜące do tej klasy nie są wirusami w pełnym znaczeniu tego terminu - nie infekują one komputerów ani plików. Trojany nie mogą samodzielnie wnikać do atakowanych systemów - są rozprzestrzeniane przez hakerów, którzy maskują je pod postacią „uŜytecznego" oprogramowania. Trojany mogą powodować znacznie większe szkody niŜ tradycyjne wirusy. W ostatnich latach najszybciej rozprzestrzeniającym się rodzajem szkodliwego oprogramowania stały się robaki. Na kolejnych pozycjach znajdują się wirusy oraz trojany. Niektóre szkodliwe programy łączą w sobie dwie lub nawet trzy z tych klas. Adware Kod, który bez wiedzy uŜytkownika jest osadzony w innej aplikacji w celach reklamowych. Z reguły oprogramowanie adware dodawane jest do aplikacji darmowych (tzw. freeware). Moduł reklamowy zlokalizowany jest w interfejsie. Programy adware często wykorzystywane są do gromadzenia danych dotyczących uŜytkownika komputera oraz do wysyłania tych informacji przez Internet, zmieniania ustawień przeglądarki internetowej (strony startowej i stron wyszukiwania, poziomów zabezpieczeń itp.) oraz obciąŜania połączenia internetowego. Działania takie mogą prowadzić do naruszenia reguł bezpieczeństwa oraz bezpośrednich strat finansowych. Spyware Oprogramowanie słuŜące do rejestrowania informacji o uŜytkowniku lub organizacji bez wiedzy ofiary. UŜytkownik moŜe nawet nie być świadomy obecności takiego oprogramowania w komputerze. Programy spyware są zazwyczaj uŜywane w następujących celach: • śledzenie działań uŜytkownika wykonywanych na komputerze; • gromadzenie informacji o zawartości dysku twardego; w tym przypadku programy spyware najczęściej skanują pewne foldery oraz rejestr systemowy w celu utworzenia listy oprogramowania zainstalowanego na komputerze; • gromadzenie informacji o parametrach połączenia sieciowego, przepustowości, prędkości połączenia modemowego itp. 12 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Riskware Potencjalnie niebezpieczne oprogramowanie, które samo w sobie nie zawiera szkodliwych funkcji, lecz, ze względu na znajdujące się w nim luki, moŜe zostać uŜyte przez hakerów jako składnik pomocniczy dla szkodliwego kodu. Programy takie mogą stanowić zagroŜenie dla danych. Do kategorii riskware naleŜą narzędzia pozwalające na zdalną administrację, przełączanie układów klawiatury, klienty IRC, serwery FTP oraz wszystkie narzędzia do zatrzymywania lub ukrywania procesów. Innym rodzajem szkodliwych programów rozpowszechnianych wraz z aplikacjami adware, spyware i riskware są programy, które podłączają się do przeglądarki internetowej i przekierowują ruch. UŜytkownik z pewnością miał do czynienia z takim oprogramowaniem, gdy podczas otwierania Ŝądanej strony WWW na ekranie pojawiła się całkowicie inna witryna. śarty (ang. Jokes) Programy, które nie powodują Ŝadnych bezpośrednich uszkodzeń komputera, lecz wyświetlają w pewnych okolicznościach komunikaty mówiące o wystąpieniu uszkodzenia lub moŜliwości wystąpienia awarii. Programy takie generują częste ostrzeŜenia o niebezpieczeństwie, które nie istnieje, na przykład, wyświetlane są komunikaty o formatowaniu dysku twardego (co nie jest prawdą), „wykryciu" wirusów w pliku, który nie jest zainfekowany itp. Rootkity Narzędzia pomocne we włamaniach do systemów informatycznych. Ukrywają one niebezpieczne pliki i procesy, które umoŜliwiają utrzymanie kontroli nad systemem. Rootkity mogą zmodyfikować system operacyjny oraz zmienić jego główne funkcje w celu ukrycia swojej obecności i działań wykonywanych przez intruza na zainfekowanym komputerze. Inne szkodliwe programy Programy przeznaczone do tworzenia innych szkodliwych aplikacji, przeprowadzania ataków DoS na zdalne serwery, przejmowana kontroli nad innymi komputerami itp. Ta kategoria obejmuje narzędzia hakerskie, moduły do tworzenia wirusów, skanery luk, programy łamiące hasła i inne rodzaje aplikacji słuŜących do włamywania się do zasobów sieciowych i komputerów. Kaspersky Anti-Virus 6.0 oferuje dwie metody wykrywania i blokowania zagroŜeń: • Konwencjonalna - metoda oparta na wyszukiwaniu szkodliwych plików przy wykorzystaniu sygnatur zagroŜeń zawartych w regularnie ZagroŜenia dla bezpieczeństwa komputera 13 uaktualnianej bazie danych. Metoda ta pociąga za sobą konieczność pobierania uaktualnień zawierających sygnatury nowych zagroŜeń. • Proaktywna - w przeciwieństwie do powyŜszego rodzaju ochrony, metoda ta nie polega na analizowaniu kodu, lecz zachowania aplikacji w systemie. Ma ona na celu wykrywanie nowych zagroŜeń, które nie zostały jeszcze zdefiniowane w bazie danych sygnatur. Poprzez zastosowanie tych dwóch metod Kaspersky Anti-Virus 6.0 zapewnia wszechstronną ochronę komputera przed znanymi i nowymi zagroŜeniami. 1.4. Symptomy infekcji Istnieje kilka symptomów wskazujących na to, Ŝe komputer został zainfekowany. MoŜe na to wskazywać "dziwne zachowanie" komputera, na przykład: • nieoczekiwane, nagłe wyświetlanie komunikatów lub obrazów; • automatyczne otwieranie i zamykanie tacki napędu CD-ROM; • nagłe uruchamianie programów na komputerze; • wyświetlanie na ekranie okien pop-up zawierających ostrzeŜenia o próbach uzyskania dostępu do internetu przez program, nawet w przypadku braku inicjacji tego typu akcji; JeŜeli opisane powyŜej symptomy pojawiają się, istnieje prawdopodobieństwo, Ŝe komputer jest zainfekowany wirusem. Ponadto istnieją symptomy wskazujące na infekcję za pośrednictwem poczty elektronicznej: • znajomi wspominają, Ŝe otrzymali od uŜytkownika wiadomości, których nigdy nie wysyłał; • skrzynka pocztowa zawiera wiele wiadomości bez adresów nadawcy lub nagłówka. NaleŜy zwrócić uwagę na to, Ŝe przyczyna występowania tych problemów moŜe być inna niŜ wirusy. Na przykład zainfekowane wiadomości prawdopodobnie wysyłane z adresu uŜytkownika, mogą w rzeczywistości pochodzić z innego komputera. Istnieją równieŜ mniej bezpośrednie symptomy wskazujące na prawdopodobną infekcję komputera: • komputer często zawiesza się lub występują problemy w jego działaniu; 14 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • podczas uruchamiania programów wydajność komputera znacznie się zmniejsza; • załadowanie systemu operacyjnego nie jest moŜliwe; • pliki i foldery są nagle usuwane lub ich zawartość zmienia się samoczynnie; • dostęp do dysku jest uzyskiwany zbyt często (dioda na obudowie komputera szybko pulsuje); • przeglądarka internetowa (na przykład, program Microsoft Internet Explorer) zawiesza się lub działa nieprawidłowo (na przykład, nie jest moŜliwe zamknięcie jej okna głównego). W większości tego typu przypadków symptomy te wskazują na istnienie problemu sprzętowego lub programowego, jednakŜe w przypadku ich wystąpienia zalecane jest wykonanie pełnego skanowania komputera (rozdział 5.2 na stronie 53) przy uŜyciu ustawień domyślnych. 1.5. Co naleŜy zrobić w przypadku zauwaŜenia objawów infekcji? W przypadku zauwaŜenia "podejrzanego" działania komputera: Nie naleŜy wpadać w panikę! Ta złota zasada moŜe zapobiec utracie waŜnych danych przechowywanych na komputerze oraz pomóc w uniknięciu niepotrzebnego stresu. NaleŜy odłączyć komputer od Internetu. JeŜeli objawem infekcji jest niemoŜność uruchomienia komputera z dysku twardego (pojawia się błąd podczas uruchamiania), naleŜy spróbować uruchomić system w Trybie Awaryjnym lub przy uŜyciu dyskietki startowej Windows, utworzonej podczas instalacji systemu operacyjnego na komputerze. Przed podejmowaniem jakiegokolwiek działania naleŜy wykonać kopię zapasową wszystkich krytycznych danych przy uŜyciu zewnętrznego napędu (napędu dyskietek, płyty CD, pamięci "flash" itd.) NaleŜy zainstalować Kaspersky Internet Security, jeŜeli nie został on jeszcze zainstalowany. NaleŜy pobrać uaktualnienia antywirusowych baz danych (patrz rozdział 5.5 na stronie 55). JeŜeli jest to moŜliwe podczas pobierania uaktualnień nie naleŜy korzystać z zainfekowanego komputera, lecz uŜyć komputera kolegi, komputera ZagroŜenia dla bezpieczeństwa komputera 15 w biurze, kawiarence internetowej itd. Jest to bardzo waŜne, poniewaŜ jeŜeli komputer zostanie podłączony do Internetu, wirus moŜe wysłać waŜne informacje do hakera lub spróbować wysłać swoje kopie pod wszystkie adresy znajdujące się w systemowej ksiąŜce adresowej. Dlatego teŜ w przypadku podejrzenia infekcji naleŜy natychmiast odłączyć komputer od Internetu. Antywirusowe bazy danych moŜna równieŜ otrzymać na płycie CD-ROM od firmy Kaspersky Lab lub jednego z jej autoryzowanych dystrybutorów, a następnie dokonać aktualizacji z otrzymanego dysku. NaleŜy zastosować ustawienia zalecane przez ekspertów z firmy Kaspersky Lab. NaleŜy wykonać pełne skanowanie systemu (rozdział 5.2 na stronie 53). 1.6. Zapobieganie infekcji wirusowej Nawet najlepsze działania prewencyjne nie mogą zapewnić 100% ochrony przed wirusami komputerowymi i końmi trojańskimi. MoŜliwe jest jednak znaczne zminimalizowanie ryzyka infekcji oraz zredukowanie strat poniesionych w wyniku potencjalnego ataku. W tym celu naleŜy przestrzegać pewnych reguł. Podobnie jak w przypadku dbania o zdrowie, jedną z głównych metod walki z wirusami jest zapobieganie prawdopodobnym infekcjom. W przypadku komputerów zapobieganie infekcjom wirusów obejmuje kilka reguł, które muszą być przestrzegane w celu zredukowania ryzyka ataku i utraty danych. PoniŜej przedstawiono podstawowe reguły bezpieczeństwa. Reguła 1: Chronić komputer przy pomocy programu antywirusowego oraz zapewniającego bezpieczne korzystanie z Internetu: • Zainstalować Kaspersky Anti-Virus 6.0. • Regularnie uaktualniać sygnatury zagroŜeń (patrz sekcja 5.5 na stronie 55). Podczas okresów epidemii wirusów uaktualnienia mogą być pobierane kilka razy dziennie, poniewaŜ w tym czasie sygnatury zagroŜeń udostępniane są na serwerach firmy Kaspersky Lab znacznie częściej. • W celu zapewnienia ochrony w czasie rzeczywistym stosować ustawienia zalecane przez ekspertów z firmy Kaspersky Lab. Ochrona w czasie rzeczywistym jest aktywowana natychmiast po załadowaniu systemu i zapobiega wniknięciu zagroŜenia do komputera. • Podczas pełnego skanowania komputera stosować ustawienia zalecane przez ekspertów z firmy Kaspersky Lab oraz zaplanować jego uruchamianie w taki sposób, aby było wykonywane przynajmniej raz w tygodniu. Zaleca się takŜe stosowanie zapory ogniowej do ochrony komputera przed atakami z Internetu. 16 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Reguła 2: Zachować ostroŜność podczas kopiowania nowych danych na dysk twardy komputera: • Skanować w poszukiwaniu szkodliwych obiektów wszystkie nośniki wymienne (patrz sekcja 5.4 na stronie 54), takie jak dyskietki, płyty CD, karty pamięci flash itp. • Postępować ostroŜnie z wiadomościami pocztowymi. Nigdy nie naleŜy beztrosko otwierać załączników, nawet jeŜeli wiadomości pochodzą od zaufanych osób. W szczególności nie naleŜy ufać wiadomościom pocztowym, których zawartość sugeruje, Ŝe zostały wysłane przez twórców oprogramowania antywirusowego lub systemów operacyjnych. • NaleŜy ostroŜnie postępować z danymi pobranymi z Internetu. Jeśli uŜytkownik jest proszony o pobranie programu, naleŜy sprawdzić, czy wraz z nim dostarczony jest certyfikat bezpieczeństwa. • Po pobraniu pliku wykonywalnego z Internetu lub sieci lokalnej naleŜy go sprawdzić przy pomocy programu Kaspersky Anti-Virus 6.0. • NaleŜy być ostroŜnym podczas odwiedzania witryn internetowych. Niektóre z nich mogą zawierać niebezpieczne skrypty lub robaki internetowe. Reguła 3: UwaŜnie czytać informacje dostarczane przez firmę Kaspersky Lab. W większości przypadków eksperci z firmy Kaspersky Lab ostrzegają uŜytkowników o epidemiach nowych zagroŜeń na długo przed ich kulminacją. Ryzyko zainfekowania jest wtedy niskie i jeŜeli uŜytkownik pobierze uaktualnienia sygnatur zagroŜeń, jego komputer będzie w pełni zabezpieczony. Reguła 4: Nie ufać ostrzeŜeniom o wirusach rozsyłanym pocztą elektroniczną. Reguła 5: Regularnie aktualizować system operacyjny przy uŜyciu narzędzia Windows Update. Reguła 6: Zawsze kupować licencje na oprogramowanie od autoryzowanych dystrybutorów. Reguła 7: Ograniczyć liczbę osób mających dostęp do komputera. Reguła 8: Zminimalizować potencjalne ryzyko utraty danych w wyniku ewentualnej infekcji: • Regularnie tworzyć kopie zapasowe danych. W przypadku utraty danych system moŜe zostać szybko odtworzony z kopii zapasowych. Dyski dystrybucyjne, dyskietki i inne nośniki z wersjami instalacyjnymi oprogramowania powinny być przechowywane w bezpiecznym miejscu. • Utworzyć Dysk ratunkowy umoŜliwiający niezainfekowanego systemu operacyjnego. uruchomienie ZagroŜenia dla bezpieczeństwa komputera 17 Reguła 9: Regularnie przeglądać listę programów zainstalowanych na komputerze. W tym celu naleŜy wybrać Dodaj/usuń programy w Panelu sterowania lub otworzyć folder Program Files. W ten sposób moŜna odnaleźć oprogramowanie zainstalowane bez wiedzy uŜytkownika, na przykład podczas korzystania z Internetu lub instalowania programu. Większość takich programów stanowi potencjalne zagroŜenie. ROZDZIAŁ 2. KASPERSKY ANTIANTIVIRUS 6.0 Kaspersky Anti-Virus 6.0 jest programem nowej generacji słuŜącym do ochrony danych. Czynnikiem wyróŜniającym program Kaspersky Anti-Virus 6.0 na tle oprogramowania innych firm, a nawet innych produktów Kaspersky Lab, jest wielopoziomowe podejście do ochrony danych. 2.1. Nowości w Kaspersky Anti-Virus 6.0 Kaspersky Anti-Virus 6.0 oferuje nowe podejście do ochrony danych. Główną zaletą aplikacji jest integracja i zwiększenie wydajności funkcji wszystkich produktów w pojedynczym programie. Program zapewnia zarówno ochronę antywirusową, jak równieŜ zabezpieczenie przed nieznanymi zagroŜeniami. Nie ma juŜ potrzeby instalowania kilku produktów do zapewnienia całkowitego bezpieczeństwa. Instalacja programu Kaspersky Anti-Virus 6.0 jest całkowicie wystarczająca. Wszechstronna ochrona zapewnia nadzorowanie wszystkich kanałów, przez które dane mogą napływać do komputera lub być transmitowane na zewnątrz. Elastyczne ustawienia wszystkich składników programu umoŜliwiają jego maksymalne dostosowanie do potrzeb uŜytkownika. Dostępna jest równieŜ opcja jednoczesnej konfiguracji wszystkich ustawień ochrony. PoniŜej przedstawiono nowe funkcje zastosowane w programie Kaspersky AntiVirus 6.0. Nowe funkcje ochrony • Kaspersky Anti-Virus 6.0 chroni zarówno przed znanymi szkodliwymi programami, jak równieŜ przed programami, które nie zostały jeszcze wykryte. Główną zaletą programu jest moduł ochrony proaktywnej. SłuŜy on do analizowania zachowania aplikacji zainstalowanych na komputerze, monitorowania zmian w rejestrze systemowym, śledzenia makr oraz przeciwdziałania ukrytym zagroŜeniom. W celu wykrywania róŜnych rodzajów szkodliwych programów składnik ten korzysta z analizy Kaspersky Anti-Virus 6.0 19 heurystycznej. Przechowuje on równieŜ historię szkodliwej aktywności, dzięki czemu moŜliwe jest cofnięcie wykonanego działania i przywrócenie systemu do stanu sprzed aktywności szkodliwego oprogramowania. • Ulepszono technologię ochrony antywirusowej dla plików: zmniejszono obciąŜenie systemu przy jednoczesnym zwiększeniu prędkości skanowania plików. Jest to moŜliwe dzięki technologiom iChecker i iSwift, które zapewniają skanowanie tylko nowych i zmodyfikowanych plików. Podczas pracy w tym trybie program nie musi przetwarzać plików, które nie uległy zmianie od czasu ostatniego skanowania. • Proces skanowania odbywa się w tle - uŜytkownik moŜe w tym czasie bez Ŝadnych przeszkód korzystać z komputera. Skanowanie przebiega teraz szybko i bez wykorzystania znacznej ilości zasobów systemowych. JeŜeli operacje wykonywane przez uŜytkownika wymagają większej ilości zasobów systemowych, skanowanie antywirusowe zostanie wstrzymane do czasu zakończenia wykonywania tych działań. Gdy zasoby zostaną zwolnione, skanowanie zostanie automatycznie wznowione. • Dla obszarów krytycznych komputera, których infekcja moŜe spowodować powaŜne konsekwencje, utworzone zostało oddzielne zadanie. Zadanie to moŜe być uruchamiane podczas kaŜdego startu systemu operacyjnego. • Ulepszono ochronę poczty elektronicznej przed szkodliwymi programami i spamem. Program skanuje wiadomości pocztowe wysyłane za pośrednictwem następujących protokołów: • IMAP, SMTP, POP3, niezaleŜnie od klienta pocztowego; • NNTP, niezaleŜnie od klienta pocztowego; • MAPI, HTTP (przy wykorzystaniu wtyczek dla programu MS Outlook oraz The Bat!). • Dostępne są specjalne wtyczki dla najpopularniejszych klientów pocztowych, takich jak Microsoft Outlook, Microsoft Outlook Express i The Bat!, umoŜliwiające konfigurację ochrony poczty bezpośrednio w programie wykorzystywanym do odbierania i wysyłania wiadomości email. • Funkcja powiadamiania uŜytkownika została rozbudowana o dodatkowe zdarzenia występujące podczas pracy programu. Dla kaŜdego z tych zdarzeń moŜna wybrać następujące metody powiadamiania: wiadomość e-mail, powiadomienia dźwiękowe, komunikaty wyskakujące. • Program skanuje ruch sieciowy przesyłany za pośrednictwem protokołu SSL. 20 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • Dodano nowe funkcje autoochrony programu: ochrona przed zdalnym zarządzaniem oraz zabezpieczenie ustawień programu za pomocą hasła. Funkcje te chronią przed wyłączeniem lub zmodyfikowaniem ustawień ochrony przez szkodliwe programy, hakerów i nieautoryzowanych uŜytkowników. • Program pozwala na korzystanie z technologii przywracania systemu w celu usuwania szkodliwego kodu z rejestru i systemu plików komputera oraz przywracania systemu do stanu sprzed wystąpienia szkodliwych działań. Nowy interfejs programu • Nowy interfejs Kaspersky Anti-Virus ułatwia korzystanie z programu i upraszcza wykonywanie operacji. MoŜliwe jest równieŜ zmienianie wyglądu programu przy zastosowaniu własnych schematów graficznych i kolorystycznych (skór). • Podczas funkcjonowania program regularnie wyświetla wskazówki i podpowiedzi: Kaspersky Anti-Virus wyświetla komunikaty informacyjne dotyczące poziomu ochrony, wskazówki i porady dotyczące funkcjonowania programu oraz zawiera podzielony na sekcje system pomocy. Nowa funkcja pobierania uaktualnień • Program zawiera nową, ulepszoną procedurę aktualizacji: Kaspersky Anti-Virus automatycznie monitoruje sygnatury zagroŜeń oraz moduły programu niezbędne do jego funkcjonowania. Uaktualnienia pobierane są automatycznie, gdy moŜliwe jest nawiązanie połączenia z serwerami firmy Kaspersky Lab. • Program pobiera tylko nowe uaktualnienia. Dzięki temu rozmiar pobieranych uaktualnień jest mniejszy nawet o 90%. • Podczas pobierania uaktualnień określane jest optymalne źródło, które ustawiane jest jako źródło domyślne. • MoŜna zrezygnować z wykorzystania serwera proxy, jeŜeli uaktualnienia pobierane są z lokalnego foldera. Redukuje to ruch sieciowy na serwerze proxy. • Program posiada funkcję cofania aktualizacji, dzięki której moŜna przywrócić ostatnią działającą wersję baz danych, jeŜeli, na przykład, zostaną one uszkodzone lub wystąpi błąd podczas ich kopiowania. • Dodano funkcję pozwalającą na dystrybuowanie uaktualnień do foldera lokalnego w celu udostępnienia ich innym komputerom pracującym w tej Kaspersky Anti-Virus 6.0 21 samej sieci lokalnej. Pozwala to na zmniejszenie obciąŜenia łącza internetowego. 2.2. Metody ochrony oferowane przez Kaspersky Anti-Virus Program Kaspersky Anti-Virus został stworzony z myślą o ochronie przed zagroŜeniami róŜnego rodzaju. Innymi słowy, oddzielne składniki programu zajmują się poszczególnymi zagroŜeniami, monitorują je oraz wykonują niezbędne działania w celu ochrony przed szkodliwymi skutkami. Dzięki takiemu podejściu program jest elastyczny i wygodny w konfiguracji i moŜe zostać szybko dostosowany do specyficznych wymagań uŜytkownika. Kaspersky Anti-Virus zawiera: • Składniki ochrony (patrz sekcja 2.2.1 na stronie 21) zapewniające wszechstronną ochronę wszystkich kanałów transmisji i wymiany danych na komputerze. • Zadania skanowania antywirusowego (patrz sekcja 2.2.2 na stronie 23) sprawdzające komputer lub indywidualne pliki, foldery, dyski lub obszary w poszukiwaniu wirusów. • Usługi (patrz sekcja 2.2.3 na stronie 23) rozszerzające funkcjonalność programu. 2.2.1. Składniki ochrony PoniŜsze składniki chronią komputer w czasie rzeczywistym: Ochrona plików System plików moŜe zawierać wirusy i inne niebezpieczne programy. Szkodliwe programy mogą znajdować się w systemie od dłuŜszego czasu, po przeniesieniu ich na dyskietce lub z Internetu, bez wcześniejszego ich otwierania. Aktywacja wirusa moŜe nastąpić po otwarciu takiego pliku lub podczas kopiowania go na inny dysk twardy. Ochrona plików jest składnikiem słuŜącym do monitorowania systemu plików komputera. Skanuje on wszystkie pliki, które mogą zostać otwarte, uruchomione lub zapisane na komputerze oraz wszystkie podłączone dyski twarde. Kaspersky Anti-Virus przechwytuje kaŜdy otwierany plik i skanuje go w poszukiwaniu znanych wirusów. JeŜeli plik nie jest zainfekowany, moŜna dalej z niego korzystać, natomiast jeŜeli jest on 22 Kaspersky Anti-Virus 6.0 zainfekowany - następuje próba jego wyleczenia. JeŜeli nie moŜna wyleczyć pliku, zostaje on usunięty, a jego kopia zapisywana jest w folderze kopii zapasowej lub przenoszona do foldera kwarantanny. Ochrona poczty Wiadomości e-mail wykorzystywane są na szeroką skalę przez hakerów do rozsyłania szkodliwych programów. Są one jedną z najbardziej popularnych metod rozprzestrzeniania się robaków internetowych. Dlatego monitorowanie poczty elektronicznej jest bardzo waŜne. Ochrona poczty jest składnikiem słuŜącym do skanowania wszystkich odbieranych i wysyłanych wiadomości pocztowych. Wiadomości pocztowe analizowane są pod kątem występowania szkodliwych programów. JeŜeli wiadomość nie zawiera niebezpiecznych obiektów, program zezwala na dostęp do niej. Ochrona WWW Podczas otwierania stron internetowych istnieje ryzyko infekcji wirusami załączonymi do skryptów uruchamianych na stronach internetowych oraz ryzyko związane z pobieraniem niebezpiecznych obiektów na dysk komputera. Ochrona WWW jest składnikiem słuŜącym do przeciwdziałania tego typu sytuacjom. Przechwytuje on i blokuje niebezpieczne skrypty na stronach internetowych. Monitorowany jest cały ruch HTTP. Ochrona proaktywna KaŜdego dnia pojawia się coraz więcej nowych szkodliwych programów. Są one bardziej skomplikowane i złoŜone, a metody wykorzystywane przez nie do rozprzestrzeniania się stają się coraz trudniejsze do wykrycia. W celu wykrycia nowego szkodliwego programu, zanim zdąŜy on wyrządzić jakiekolwiek szkody, firma Kaspersky Lab opracowała specjalny składnik - Ochrona proaktywna. Stworzony on został do monitorowania i analizowania zachowania wszystkich programów zainstalowanych na komputerze. Kaspersky Anti-Virus podejmuje decyzje w oparciu o analizę działań wykonywanych przez aplikacje. Ochrona proaktywna chroni komputer zarówno przed znanymi wirusami, jak równieŜ przed nowymi zagroŜeniami, które nie zostały jeszcze odkryte i sklasyfikowane. Kaspersky Anti-Virus 6.0 23 2.2.2. Zadania skanowania antywirusowego Poza nieustannym monitorowaniem w czasie rzeczywistym potencjalnych źródeł występowania szkodliwych programów, waŜne jest równieŜ okresowe wykonywanie skanowania komputera w poszukiwaniu niebezpiecznego kodu. Jest to niezbędne w celu wykluczenia moŜliwości rozprzestrzenienia się szkodliwych programów, które nie zostały wykryte przez składniki ochrony z powodu niskiego poziomu zabezpieczeń lub w wyniku wystąpienia innych czynników. Kaspersky Anti-Virus oferuje trzy rodzaje zadań skanowania antywirusowego: Obszary krytyczne Skanowanie wszystkich obszarów krytycznych komputera w poszukiwaniu wirusów. Dotyczy to: pamięci systemowej, programów ładowanych do pamięci podczas startu systemu, sektorów startowych dysków twardych oraz folderów systemowych Windows i system32. Zadanie to ma na celu szybkie wykrycie aktywnych wirusów w systemie bez konieczności przeprowadzania pełnego skanowania komputera. Mój komputer Skanowanie komputera w poszukiwaniu wirusów obejmujące wszystkie dyski twarde, pamięć i pliki. Obiekty startowe Skanowanie w poszukiwaniu wirusów wszystkich programów automatycznie ładowanych do pamięci podczas startu systemu operacyjnego. Zadanie to skanuje takŜe pamięć RAM i sektory startowe dysków twardych komputera. Dostępna jest równieŜ opcja tworzenia innych zadań skanowania antywirusowego oraz definiowania dla nich terminarza skanowania. Na przykład, moŜna utworzyć zadanie skanowania pocztowych baz danych raz w tygodniu lub zadanie skanowania foldera Moje dokumenty. 2.2.3. Usługi Kaspersky Anti-Virus zawiera wiele przydatnych usług. Rozszerzają one funkcjonalność programu oraz umoŜliwiają korzystanie z pomocy w czasie rzeczywistym. 24 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Aktualizacja Aby skutecznie chronić przed atakami hakerów i usuwać wirusy oraz inne niebezpieczne programy, Kaspersky Anti-Virus wymaga aktualnych sygnatur zagroŜeń. Usługa Aktualizacja jest odpowiedzialna za pobieranie uaktualnień sygnatur zagroŜeń i modułów programu Kaspersky Anti-Virus. Funkcja aktualizacji pozwala na zapisanie pobranych uaktualnień i udostępnienie ich innym komputerom działającym w obrębie tej samej sieci lokalnej. Pozwala to na zmniejszenie obciąŜenia łącza internetowego. Pliki danych KaŜdy składnik ochrony, zadanie skanowania antywirusowego lub aktualizacja programu tworzy raport ze swojego funkcjonowania. Raporty zawierają informacje dotyczące zakończonych operacji i ich wyników. Dzięki raportom uŜytkownik jest zawsze na bieŜąco ze wszystkimi operacjami wykonywanymi przez składniki programu Kaspersky AntiVirus. JeŜeli pojawią się problemy, moŜliwe będzie wysłanie raportów do firmy Kaspersky Lab w celu dokonania ich analizy i uzyskania pomocy w rozwiązaniu problemu. Kaspersky Anti-Virus przenosi wszystkie podejrzane pliki do specjalnego obszaru zwanego Kwarantanną. Przechowywane są one tam w postaci zaszyfrowanej w celu uniknięcia infekcji komputera. MoŜna przeprowadzać skanowanie tych obiektów w poszukiwaniu wirusów, przywracać je do ich wcześniejszych lokalizacji, usuwać lub samodzielnie dodawać do kwarantanny nowe obiekty. Wszystkie pliki, które nie są zainfekowane, zostaną automatycznie przywrócone do ich oryginalnych lokalizacji. Kopia zapasowa zawiera kopie plików wyleczonych i usuniętych przez program. Kopie te tworzone są w celu umoŜliwienia przywrócenia plików lub informacji o ich infekcji. Kopie zapasowe plików równieŜ są przechowywane w zaszyfrowanej postaci w celu uniknięcia przyszłych infekcji. UŜytkownik moŜe przywracać pliki z foldera kopii zapasowej do oryginalnej lokalizacji oraz usuwać kopie. Dysk ratunkowy 25 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Kaspersky Anti-Virus zawiera tworzenie dysków ratunkowych. specjalne narzędzie umoŜliwiające Taki dysk umoŜliwia uruchomienie komputera, którego system operacyjny został uszkodzony w następstwie ataku wirusa, i przywrócenie systemu do stanu sprzed wystąpienia szkodliwego działania. Pomoc Dla zarejestrowanych uŜytkowników programu Kaspersky Anti-Virus dostępna jest usługa pomocy technicznej. Program zawiera listę najczęściej zadawanych pytań, która moŜe pomóc w samodzielnym rozwiązaniu problemu. UŜytkownik moŜe takŜe wysłać raport o wystąpieniu błędu lub pytanie związane z funkcjonowaniem programu. SłuŜy do tego formularz dostępny na stronie WWW pomocy technicznej. Pomoc techniczna świadczona przez Kaspersky Lab jest dostępna jest takŜe za pośrednictwem poczty elektronicznej i telefonu. 2.3. Wymagania sprzętowe i programowe Aby program Kaspersky Anti-Virus 6.0 działał poprawnie, komputer musi spełniać następujące wymagania. Wymagania ogólne: • przynajmniej 50 MB wolnego miejsca na dysku twardym; • napęd CD-ROM (w celu instalacji Kaspersky Anti-Virus 6.0 z płyty CD); • Microsoft Internet Explorer 5.5 lub nowszy (w celu aktualizacji sygnatur zagroŜeń i modułów programu przez Internet); • Microsoft Windows Installer 2.0. Wymagania dla systemów Microsoft Windows 98, Microsoft Windows Me, Microsoft Windows NT Workstation 4.0 (Service Pack 6a): • procesor Intel Pentium 300 MHz lub szybszy (lub kompatybilny); • przynajmniej 64 MB pamięci RAM. Wymagania dla systemów Microsoft Windows 2000 Professional (Service Pack 2 lub nowszy), Microsoft Windows XP Home Edition, Microsoft Windows XP Professional (Service Pack 1 lub nowszy), Microsoft XP Professional x64 Edition: 26 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • procesor Intel Pentium 300 MHz lub szybszy (lub kompatybilny); • przynajmniej 128 MB pamięci RAM. Wymagania dla systemów Microsoft Windows Vista, Microsoft Windows Vista x64: • procesor Intel Pentium 800 MHz 32-bit (x86) / 64-bit (x64) lub szybszy (lub kompatybilny); • przynajmniej 512 MB pamięci RAM. 2.4. Pakiet dystrybucyjny Oprogramowanie moŜna nabyć u jednego z dystrybutorów firmy Kaspersky Lab (pakiet dystrybucyjny) lub za pośrednictwem sklepów internetowych (na przykład www.kaspersky.pl/store.html). W skład pakietu dystrybucyjnego wchodzi: • Zapieczętowana koperta zawierająca nośnik instalacyjny. • Podręcznik uŜytkownika. • Wydrukowany kod aktywacyjny lub klucz licencyjny zapisany na nośniku instalacyjnym. • Umowa licencyjna. • Certyfikat autentyczności. Przed otwarciem koperty zawierającej nośnik instalacyjny naleŜy uwaŜnie przeczytać treść Umowy licencyjnej. Po zakupieniu przez Internet wersji elektronicznej programu plik instalacyjny naleŜy pobrać z witryny firmy Kaspersky Lab. Klucz licencyjny (lub kod aktywacyjny) zostanie dostarczony uŜytkownikowi za pośrednictwem poczty elektronicznej po uiszczeniu przez niego wymaganych opłat. Umowa licencyjna stanowi prawne porozumienie między uŜytkownikiem a firmą Kaspersky Lab i definiuje warunki, na jakich moŜna uŜytkować oprogramowanie Kaspersky Anti-Virus. W przypadku braku zgody z postanowieniami Umowy licencyjnej moŜliwe jest zwrócenie pakietu dystrybutorowi, u którego dokonano zakupu. JeŜeli koperta zawierająca nośnik instalacyjny pozostała zapieczętowana, klient otrzyma pełny zwrot poniesionych kosztów. Kaspersky Anti-Virus 6.0 27 Otwarcie zapieczętowanej koperty zawierającej nośnik instalacyjny jest równoznaczne z zaakceptowaniem wszystkich postanowień Umowy licencyjnej. 2.5. Pomoc techniczna dla zarejestrowanych uŜytkowników Firma Kaspersky Lab świadczy wszystkim zarejestrowanym uŜytkownikom swoich produktów szeroki wachlarz usług. Po wykupieniu subskrypcji i zarejestrowaniu programu uŜytkownicy mogą korzystać z następujących usług: • uaktualnianie programu; • pomoc techniczna dotycząca instalacji, konfiguracji i uŜytkowania produktu; usługa ta jest świadczona za pośrednictwem telefonu i poczty elektronicznej; • informacje na temat nowych produktów firmy Kaspersky Lab oraz nowych zagroŜeń pojawiających się na świecie (usługa dostępna tylko dla uŜytkowników zarejestrowanych przez Internet). Firma Kaspersky Lab nie świadczy pomocy technicznej dotyczącej działania systemów operacyjnych i technologii opracowanych przez innych producentów. ROZDZIAŁ 3. INSTALACJA KASPERSKY ANTIANTI-VIRUS 6.0 Istnieje moŜliwość pełnej lub częściowej instalacji programu Kaspersky AntiVirus na komputerze. W przypadku instalacji częściowej moŜna wybrać składniki, które zostaną zainstalowane lub automatycznie zainstalować jedynie składniki antywirusowe (krok 9 procedury instalacyjnej). Pozostałe składniki programu mogą zostać zainstalowane później przy uŜyciu nośnika instalacyjnego. Zalecane jest skopiowanie zawartości nośnika instalacyjnego na dysk twardy: Aplikacja moŜe zostać zainstalowana: • przy uŜyciu kreatora instalacji (patrz sekcja 3.1 na stronie 28); • z poziomu wiersza poleceń (patrz sekcja 3.3 na stronie 39). 3.1. Procedura instalacji przy uŜyciu kreatora instalacji Przed rozpoczęciem instalacji programu zaleca się zamknąć wszystkie inne aplikacje uruchomione na komputerze. Aby zainstalować program Kaspersky Anti-Virus na komputerze, naleŜy uruchomić plik instalacyjny (.msi) znajdujący się na płycie CD załączonej do pakietu dystrybucyjnego lub pobrany z witryny internetowej firmy Kaspersky Lab. Informacja: Instalacja aplikacji za pomocą pakietu dystrybucyjnego pobranego z Internetu jest identyczna jak instalacja z pakietu dystrybucyjnego znajdującego się na płycie CD. Na ekranie pojawi się okno Kreatora instalacji, który działa w trybie interaktywnym. KaŜda strona kreatora posiada następujące przyciski umoŜliwiające zarządzanie procesem instalacji: Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 • Dalej - zaakceptowanie działań i kontynuowanie instalacji. • Wstecz - powrót do poprzedniego etapu instalacji. • Anuluj - przerwanie instalacji programu. • Zakończ - zakończenie instalacji programu. 29 Szczegółowy opis kaŜdego kroku instalacji zamieszczony został poniŜej. Krok 1. Sprawdzenie wersji systemu operacyjnego zainstalowanego na komputerze Zanim program zostanie zainstalowany, instalator sprawdza system operacyjny oraz pakiety uaktualnień w celu porównania zgodności z wymogami oprogramowania Kaspersky Anti-Virus. JeŜeli program ustali, Ŝe pewien wymagany pakiet uaktualnień nie został zainstalowany na komputerze, wyświetlony zostanie stosowny komunikat. Wymagane pakiety Service Pack moŜna zainstalować przy uŜyciu narzędzia Windows Update. Po uaktualnieniu systemu naleŜy ponowić próbę instalacji programu Kaspersky Anti-Virus. Krok 2. Uruchomienie kreatora instalacji JeŜeli system spełnia wymagania i na komputerze nie wykryto innego oprogramowania antywirusowego, natychmiast po uruchomieniu instalatora na ekranie zostanie wyświetlone okno informujące o aktywacji kreatora instalacji Kaspersky Anti-Virus. Aby kontynuować instalację, naleŜy kliknąć przycisk Dalej. W celu przerwania instalacji naleŜy uŜyć przycisku Anuluj. Krok 3. Przeczytanie Umowy licencyjnej Kolejne okno dialogowe zawiera treść Umowy licencyjnej, która jest prawnym porozumieniem pomiędzy uŜytkownikiem a firmą Kaspersky Lab. NaleŜy uwaŜnie przeczytać jej treść, zaznaczyć opcję Akceptuję warunki i postanowienia umowy licencyjnej i kliknąć przycisk Dalej. Procedura instalacji będzie kontynuowana. Krok 4. Wybór foldera instalacyjnego W kolejnej fazie procesu instalacji Kaspersky Anti-Virus wybrany zostanie folder instalacyjny produktu. Domyślną ścieŜką dostępu do tego foldera jest: <Dysk>\Program Files\Kaspersky Lab\Kaspersky Anti-Virus 6.0. 30 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Aby zmienić domyślną ścieŜkę dostępu, naleŜy ją wprowadzić ręcznie lub kliknąć przycisk Przeglądaj... i uŜyć standardowego okna wyboru w celu zlokalizowania i wskazania Ŝądanego foldera. Podczas ręcznego wprowadzania pełnej nazwy foldera instalacyjnego nie moŜna przekroczyć 200 znaków. Nie moŜna takŜe uŜywać znaków specjalnych. W celu kontynuacji procesu instalacji naleŜy kliknąć przycisk Dalej. Krok 5. Wybór trybu instalacji W tym kroku naleŜy wybrać tryb instalacji produktu. Dostępne są trzy moŜliwości: Pełna. Po wybraniu tej opcji zainstalowane zostaną wszystkie składniki programu Kaspersky Anti-Virus. Dla tego trybu instalacji kolejnym krokiem będzie Krok 7. . Niestandardowa. Po wybraniu tej opcji naleŜy wskazać składniki programu, które zostaną zainstalowane. Dla tego trybu instalacji kolejnym krokiem będzie Krok 6. . W celu wybrania trybu instalacji naleŜy kliknąć odpowiedni przycisk. Krok 6. Wybór instalowanych składników Ten krok występuje tylko wtedy, gdy w oknie wyboru trybu instalacji wskazano Niestandardowa. Po wybraniu instalacji niestandardowej naleŜy wskazać składniki programu Kaspersky Anti-Virus, które mają zostać zainstalowane. Domyślnie wybrane są wszystkie funkcje programu oraz moduł skanowania antywirusowego. W celu wybrania składników, które mają zostać zainstalowane, naleŜy kliknąć prawym przyciskiem myszy ikonę składnika i z menu kontekstowego wybrać opcję Zostanie zainstalowany na lokalnym dysku twardym. W dolnej części okna wyświetlone są szczegółowe informacje dotyczące wybranych składników, ich funkcji ochronnych oraz wolnego miejsca na dysku wymaganego do instalacji. W celu pominięcia instalacji składnika naleŜy z menu kontekstowego wybrać opcję Składnik będzie niedostępny. Pominięcie instalacji składnika pozbawia uŜytkownika ochrony przed duŜą liczbą niebezpiecznych programów. Po wybraniu Ŝądanych składników naleŜy kliknąć przycisk Dalej. Aby powrócić do listy domyślnych składników, naleŜy kliknąć przycisk Resetuj. Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 31 Krok 7. Wyszukiwanie innych programów antywirusowych W kolejnym kroku program instalacyjny sprawdzi, czy w systemie zostały zainstalowane inne aplikacje antywirusowe, łącznie z innymi produktami Kaspersky Lab, które mogą przeszkadzać w prawidłowej instalacji Kaspersky Anti-Virus. Program instalacyjny wyświetli na ekranie listę takich programów i zaleci ich usunięcie przed kontynuowaniem instalacji. UŜytkownik moŜe skorzystać z ręcznego lub automatycznego trybu usuwania wykrytych aplikacji JeŜeli program instalacyjny wykryje aplikację Kaspersky Anti-Virus Personal lub Kaspersky Anti-Virus Personal Pro, zaleca się zachować wykorzystywany przez nią klucz licencyjny, poniewaŜ będzie moŜna uŜyć go wraz z wersją Kaspersky Anti-Virus 6.0. Zaleca się takŜe zachować obiekty zapisane w folderze kopii zapasowych oraz kwarantanny. Obiekty te zostaną automatycznie przeniesione do odpowiednich folderów nowej wersji programu. Po usunięciu wymaganych programów naleŜy kliknąć przycisk Dalej w celu kontynuowania instalacji. Krok 8. Zakończenie procesu instalacji W kolejnym kroku program zaproponuje zakończenie instalacji. MoŜna uŜyć ustawień ochrony, sygnatur zagroŜeń oraz antyspamowych baz danych zapisanych w poprzedniej wersji programu Kaspersky Anti-Virus. JeŜeli na komputerze zainstalowana była poprzednia wersja programu Kaspersky Anti-Virus i podczas jej dezinstalacji zachowane zostały sygnatury zagroŜeń, moŜna ich uŜyć w wersji bieŜącej. W tym celu naleŜy zaznaczyć opcję UŜyj poprzednio zapisanej bazy sygnatur. Bazy danych zawarte w programie instalacyjnym nie będą kopiowane do komputera. W celu uŜycia ustawień ochrony skonfigurowanych w poprzedniej wersji programu naleŜy zaznaczyć opcję UŜyj poprzednio zapisanych ustawień aplikacji. Nie zaleca się usuwania zaznaczenia z opcji Włącz autoochronę przed instalacją podczas pierwszej instalacji programu Kaspersky Anti-Virus 6.0. Dzięki aktywowaniu modułów ochrony moŜliwe będzie poprawne cofnięcie instalacji programu, jeŜeli w jej trakcie wystąpią jakiekolwiek błędy. Podczas ponownej instalacji programu zaleca się usunięcie zaznaczenia z tej opcji. JeŜeli aplikacja jest instalowana zdalnie poprzez Zdalny Pulpit Windows, zaleca się zaznaczenie opcji Włącz autoochronę przed instalacją. W przeciwnym 32 Kaspersky Anti-Virus 6.0 wypadku procedura instalacji moŜe nie zakończyć się lub zakończyć się z błędem. Aby kontynuować instalację, naleŜy kliknąć przycisk Dalej. Krok 9. Przeczytanie waŜnych informacji o programie W tym kroku instalator zaproponuje wyświetlenie waŜnych informacji o programie. Okno zawiera informacje podstawowe dotyczące najwaŜniejszych funkcji programu Kaspersky Anti-Virus. Aby przejść do następnego kroku, naleŜy kliknąć przycisk Dalej. Krok 10. Finalizowanie instalacji Na ekranie pojawi się okno Instalacja zakończona informujące uŜytkownika, Ŝe instalacja programu Kaspersky Anti-Virus na komputerze została pomyślnie zakończona. JeŜeli instalacja zakończyła się pomyślnie, konieczne będzie ponowne uruchomienie komputera. Po ponownym uruchomieniu komputera automatycznie uruchomiony zostanie kreator konfiguracji programu Kaspersky Anti-Virus. Aby nie uruchamiać ponownie komputera, naleŜy kliknąć przycisk Dalej i przejść przez wszystkie etapy Kreatora konfiguracji. 3.2. Kreator konfiguracji Po zakończeniu instalacji programu Kaspersky Anti-Virus 6.0 uruchomiony zostanie Kreator konfiguracji. Stworzony on został w celu ułatwienia wstępnej konfiguracji podstawowych ustawień programu. Interfejs kreatora podobny jest do standardowego kreatora systemu Windows i składa się z kilku etapów, między którymi moŜna się przemieszczać przy uŜyciu przycisków Wstecz i Dalej. W celu zakończenia korzystania z kreatora naleŜy kliknąć przycisk Zakończ. Kliknięcie przycisku Anuluj zatrzyma kreator w dowolnym momencie. Zamykając okno kreatora moŜna pominąć etap wstępnej konfiguracji ustawień programu. W przyszłości moŜliwe będzie jego ponowne uruchomienie po przywróceniu domyślnych ustawień dla programu Kaspersky Anti-Virus (patrz sekcja 6.6 na stronie 78). Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 33 3.2.1. Wykorzystanie obiektów zachowanych z wersji 5.0 To okno kreatora pojawi się na ekranie, jeŜeli na komputerze zainstalowany był wcześniej program Kaspersky Anti-Virus 5.0 i zapisano folder kwarantanny, kopii zapasowej, klucz licencyjny lub informacje o ustawieniach oraz obiektach, które zostały usunięte. Aby uŜyć tych obiektów w wersji 6.0, naleŜy zaznaczyć odpowiednie pola. 3.2.2. Aktywacja programu Aktywacji programu moŜna dokonać poprzez instalację waŜnego klucza licencyjnego. Klucz licencyjny zawiera informacje systemowe niezbędne do funkcjonowania wszystkich funkcji programu oraz inne waŜne dane: • informacje o pomocy technicznej (kto jej udziela i gdzie ją uzyskać); • nazwę programu, numer i datę wygaśnięcia licencji. Uwaga! Do aktywacji programu niezbędne jest posiadanie połączenia z Internetem. JeŜeli podczas instalacji programu połączenie z Internetem nie jest nawiązane, moŜna dokonać aktywacji później z poziomu interfejsu programu Kaspersky AntiVirus. 3.2.2.1. Wybór metody aktywacji programu W zaleŜności od tego, czy uŜytkownik posiada klucz licencyjny dla programu Kaspersky Anti-Virus, czy teŜ niezbędne jest jego uzyskanie z serwera firmy Kaspersky Lab, dostępnych jest kilka opcji aktywacji programu: Aktywacja przy uŜyciu kodu. Tę metodę aktywacji naleŜy wybrać w przypadku zakupienia pełnej wersji programu zawierającej kod aktywacyjny. UŜycie tego kodu spowoduje pobranie klucza licencyjnego umoŜliwiającego korzystanie z wszystkich funkcji programu w okresie waŜności licencji. Aktywuj wersję testową (30-dniową). Tę metodę aktywacji naleŜy wybrać w przypadku instalacji wersji trial programu przed podjęciem decyzji 34 Kaspersky Anti-Virus 6.0 o dokonaniu zakupu wersji komercyjnej. Do programu pobrany zostanie darmowy 30-dniowy klucz licencyjny. Zastosuj bieŜący klucz licencyjny. Tę metodę aktywacji naleŜy wybrać w przypadku posiadania klucza licencyjnego dla programu Kaspersky AntiVirus 6.0. Aktywuj później. Po wybraniu tej opcji etap aktywacji zostanie pominięty. MoŜliwy będzie dostęp do wszystkich funkcji programu Kaspersky Anti-Virus za wyjątkiem aktualizacji (aktualizację moŜna będzie przeprowadzić tylko raz, natychmiast po zakończeniu instalacji programu). Pierwsze dwie opcje aktywacji wykorzystują serwer Kaspersky Lab i wymagają połączenia z Internetem. Przed rozpoczęciem aktywacji naleŜy odpowiednio skonfigurować ustawienia sieciowe (jeŜeli jest to konieczne), które pojawią się na ekranie po kliknięciu przycisku Ustawienia LAN. Informacje szczegółowe związane z konfiguracją ustawień sieciowych moŜna uzyskać od administratora lub dostawcy usług internetowych. 3.2.2.2. Wprowadzanie kodu aktywacyjnego W celu aktywacji programu naleŜy podać kod aktywacyjny dostarczony po zakupie programu. W dolnej części okna naleŜy wprowadzić dane osobowe: imię i nazwisko, adres e-mail, państwo oraz miejsce zamieszkania. Informacje te mogą być konieczne do zidentyfikowania zarejestrowanego uŜytkownika w przypadku utraty klucza licencyjnego. 3.2.2.3. Uzyskiwanie klucza licencyjnego Kreator konfiguracji programu nawiązuje połączenie z serwerem firmy Kaspersky Lab i przesyła dane rejestracyjne uŜytkownika (kod aktywacyjny i informacje osobowe), które są weryfikowane na serwerze. JeŜeli weryfikacja kodu aktywacyjnego zakończy się pomyślnie, kreator konfiguracji pobierze plik klucza licencyjnego. W przypadku instalacji wersji demonstracyjnej programu (z 30-dniowym okresem waŜności klucza licencyjnego) kreator konfiguracji pobierze klucz trial bez konieczności podawania kodu aktywacyjnego. Pobrany plik zostanie automatycznie zainstalowany i na ekranie pojawi się okno informujące o zakończeniu procesu aktywacji programu zawierające informacje dotyczące licencji. Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 35 JeŜeli weryfikacja kodu aktywacyjnego zakończy się błędem, na ekranie wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat. Po wystąpieniu takiej sytuacji naleŜy skontaktować się z dystrybutorem, u którego zakupiony został program. 3.2.2.4. Wybór klucza licencyjnego JeŜeli uŜytkownik posiada plik klucza licencyjnego dla programu Kaspersky AntiVirus 6.0, kreator zaproponuje jego instalację. W celu instalacji pliku klucza licencyjnego naleŜy uŜyć przycisku Przeglądaj i w oknie wyboru klucza licencyjnego wskazać lokalizację pliku klucza (posiada on rozszerzenie .key). Po pomyślnym zainstalowaniu klucza licencyjnego w dolnej części okna wyświetlone zostaną informacje dotyczące licencjonowania: imię i nazwisko osoby, która zarejestrowała oprogramowanie, numer licencji, typ licencji (pełna, beta, trial itp.) oraz data wygaśnięcia okresu licencjonowania. 3.2.2.5. Finalizowanie aktywacji Kreator wstępnej konfiguracji wyświetli informacje o pomyślnej aktywacji programu. Wyświetlone zostaną równieŜ informacje dotyczące zainstalowanego klucza licencyjnego: imię i nazwisko osoby, która zarejestrowała oprogramowanie, numer licencji, typ licencji (pełna, beta, trial itp.) oraz data wygaśnięcia okresu licencjonowania. 3.2.3. Wybór trybu ochrony W tym oknie kreator konfiguracji programu zaproponuje wybór trybu ochrony: Podstawowa. Jest to ustawienie domyślne. Jest ono przeznaczone dla mniej doświadczonych uŜytkowników komputerów i oprogramowania antywirusowego. Wszystkie składniki programu ustawiane są zgodnie z zalecanymi poziomami ochrony. Program informuje uŜytkownika jedynie o niebezpiecznych zdarzeniach, takich jak wykrycie szkodliwego kodu lub niebezpiecznego działania. Interaktywna. Ten tryb zapewnia moŜliwość optymalizacji ochrony danych komputera i jest przeznaczony dla bardziej zaawansowanych uŜytkowników. MoŜliwe jest śledzenie prób modyfikacji ustawień systemowych i podejrzanej aktywności w systemie. Wszelka wymieniona powyŜej aktywność moŜe być zarówno symptomem działania szkodliwych programów, jak i standardową aktywnością niektórych programów uŜywanych na komputerze. Dla kaŜdego z tych przypadków niezbędne będzie podjęcie decyzji o zablokowaniu lub zaakceptowaniu danej aktywności Po wybraniu tego trybu naleŜy określić zakres jego wykorzystywania: 36 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Włącz monitorowanie rejestru systemowego – po wykryciu próby modyfikacji kluczy rejestru systemowego na ekranie pojawi się okno umoŜliwiające uŜytkownikowi podjęcie odpowiedniej decyzji. JeŜeli aplikacja jest zainstalowana na komputerze działającym pod kontrolą systemu Microsoft Windows XP Professional x64 Edition, Microsoft Windows Vista lub Microsoft Windows Vista x64, poniŜsze ustawienia trybu interaktywnego będą niedostępne. Włącz kontrolę integralności aplikacji – program będzie informował uŜytkownika o kaŜdej próbie ładowania modułów do monitorowanych aplikacji. Włącz zaawansowaną ochronę proaktywną – analiza wszystkich podejrzanych operacji w systemie. 3.2.4. Konfiguracja ustawień aktualizacji Bezpieczeństwo komputera zaleŜy bezpośrednio od regularnej aktualizacji sygnatur zagroŜeń i modułów programu. W tym oknie kreator wstępnej konfiguracji zaproponuje wybór trybu aktualizacji i umoŜliwi skonfigurowanie terminarza: Automatycznie. Kaspersky Anti-Virus automatycznie szuka nowych aktualizacji z uwzględnieniem zdefiniowanej częstotliwości. Podczas trwania epidemii wirusów moŜna zwiększyć tę częstotliwość. Po wykryciu nowego uaktualnienia program pobiera je i instaluje. Jest to ustawienie domyślne. Codziennie o określonej godzinie. Aktualizacja uruchamiana będzie automatycznie, zgodnie z terminarzem. Po kliknięciu przycisku Zmień moŜliwe będzie skonfigurowanie terminarza. Ręcznie. Po wybraniu tej opcji aktualizacja uruchamiana będzie ręcznie przez uŜytkownika. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe sygnatury zagroŜeń i moduły programu dołączone do oprogramowania mogą być przestarzałe w momencie instalacji. Dlatego zalecane jest jak najszybsze pobranie najnowszych aktualizacji. W tym celu naleŜy kliknąć przycisk Uaktualnij teraz. Program pobierze i zainstaluje niezbędne uaktualnienia na komputerze. W celu dokonania konfiguracji procesu aktualizacji (konfiguracji ustawień sieciowych, wyboru źródła pobierania uaktualnień lub najbliŜej połoŜonego serwera aktualizacji) naleŜy kliknąć odsyłacz Ustawienia. 37 Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 3.2.5. Konfiguracja terminarza skanowania antywirusowego Po zainstalowaniu programu Kaspersky Anti-Virus tworzone są trzy domyślne zadania skanowania. NaleŜy wybrać ustawienia skanowania: Skanuj obiekty startowe Domyślnie Kaspersky Anti-Virus skanuje obiekty startowe podczas swojego uruchamiania. W celu zmodyfikowania ustawień terminarza skanowania obiektów startowych naleŜy kliknąć przycisk Zmień. Skanuj obszary krytyczne W celu automatycznego skanowania obszarów krytycznych komputera (pamięci systemowej, obiektów startowych, sektorów startowych, folderów systemowych) naleŜy zaznaczyć odpowiednie pole. Po kliknięciu przycisku Zmień moŜna równieŜ skonfigurować terminarz dla tego zadania. Automatyczne wyłączone. skanowanie obszarów krytycznych jest domyślnie Skanuj Mój komputer W celu automatycznego uruchamiania zadania skanowania antywirusowego całego komputera naleŜy zaznaczyć odpowiednie pole. Po kliknięciu przycisku Zmień moŜna równieŜ skonfigurować terminarz dla tego zadania Automatyczne skanowanie całego komputera zgodnie z terminarzem jest domyślnie wyłączone. Zalecane jest jednak przeprowadzenie pełnego skanowania komputera po zakończeniu instalacji programu. 3.2.6. Ograniczanie dostępu do programu Z uwagi na to, Ŝe komputer moŜe być obsługiwany przez wielu uŜytkowników (przykładowo członków rodziny) oraz na moŜliwość wyłączenia ochrony przez szkodliwe programy, program wyposaŜony jest w opcję ochrony dostępu za pomocą hasła. Pozwala to na ochronę programu przed nieautoryzowanymi próbami wyłączenia ochrony lub zmiany ustawień. W celu włączenia ochrony za pomocą hasła naleŜy zaznaczyć opcję Włącz ochronę hasłem i uzupełnić pola Nowe hasło oraz Potwierdzenie hasła. 38 Kaspersky Anti-Virus 6.0 NaleŜy wybrać obszar ochrony hasłem: Wszystkie działania (za wyjątkiem powiadomień o niebezpiecznych zdarzeniach). Gdy uŜytkownik będzie próbował wykonać jakiekolwiek operacje związane z programem, na ekranie pojawi się Ŝądanie podania hasła. Ograniczenie to nie dotyczy reakcji na powiadomienia o wykryciu niebezpiecznych obiektów. Wybrane operacje: Zapisywanie ustawień programu – gdy uŜytkownik będzie próbował zapisać zmiany wprowadzone w ustawieniach programu, na ekranie pojawi się Ŝądanie podania hasła. Zakończenie działania programu – gdy uŜytkownik będzie próbował zamknąć program, na ekranie pojawi się Ŝądanie podania hasła. Zatrzymanie/wstrzymanie usług ochrony lub zadań skanowania antywirusowego – gdy uŜytkownik będzie próbował wstrzymać lub całkowicie zatrzymać jeden z modułów programu lub zadanie skanowania, na ekranie pojawi się Ŝądanie podania hasła. 3.2.7. Kontrola integralności aplikacji W tym kroku kreator przeanalizuje aplikacje zainstalowane na komputerze (pliki bibliotek dynamicznych, cyfrowe podpisy producentów), obliczy ich sumy kontrolne i stworzy listę zaufanych programów. Na przykład, lista zaufanych programów będzie zawierała wszystkie aplikacje podpisane cyfrowo przez firmę Microsoft. Program będzie wykorzystywał tę listę do blokowania prób osadzenia szkodliwego kodu w modułach programów. Analiza aplikacji zainstalowanych na komputerze moŜe zająć kilka minut. 3.2.8. Finalizowanie działania kreatora konfiguracji W ostatnim oknie kreatora zaproponowane zostanie ponowne uruchomienie komputera w celu dokończenia instalacji programu. Ponowne uruchomienie komputera jest niezbędne do zarejestrowania sterowników dla pewnych składników programu. Ponowne uruchomienie komputera moŜna wykonać później, jednak do tego momentu niektóre składniki programu nie będą działać. Instalacja Kaspersky Anti-Virus 6.0 39 3.3. Instalacja z poziomu wiersza poleceń W celu dokonania instalacji programu Kaspersky Anti-Virus 6.0 naleŜy wprowadzić w wierszu poleceń następujące polecenie: msiexec /i <nazwa_pakietu> Uruchomiony zostanie kreator instalacji (patrz sekcja 3.1 na stronie 28). Po zakończeniu instalacji naleŜy ponownie uruchomić komputer. Podczas instalacji z poziomu wiersza poleceń moŜna takŜe skorzystać z anastępujących modyfikatorów W celu zainstalowania aplikacji w tle, bez ponownego uruchamiania komputera, naleŜy wpisać: msiexec /i <nazwa_pakietu> /qn W celu zainstalowania aplikacji w tle, z ponownym uruchomieniem komputera, naleŜy wpisać: msiexec /i <nazwa_pakietu> ALLOWREBOOT=1 /qn 3.4. Aktualizacja z wersji 5.0 do 6.0 JeŜeli na komputerze jest zainstalowany program Kaspersky Anti-Virus 5.0 Personal lub Kaspersky Anti-Virus 5.0 Personal Pro, moŜna uaktualnić go do wersji Kaspersky Anti-Virus 6.0. Po uruchomieniu programu instalacyjnego aplikacji Kaspersky Anti-Virus 6.0 uŜytkownik otrzyma informację o konieczności usunięcia produktu w wersji 5.0. Po zakończeniu dezinstalacji uŜytkownik będzie musiał ponownie uruchomić komputer. Po restarcie instalacja wersji 6.0 rozpocznie się automatycznie. Uwaga! Podczas aktualizacji programu Kaspersky Anti-Virus 5.0 do wersji 6.0 z foldera sieciowego zabezpieczonego hasłem wersja 5.0 zostanie odinstalowana a komputer uruchomi się ponownie bez automatycznego rozpoczęcia instalacji wersji 6.0. Powodem jest brak uprawnień programu instalacyjnego do foldera zawierającego wersje 6.0. W celu kontynuowania instalacji naleŜy ręcznie uruchomić kreatora instalacji. ROZDZIAŁ 4. INTERFEJS PROGRAMU Obsługa interfejsu programu Kaspersky Anti-Virus jest bardzo prosta. Ta sekcja zawiera opis jego podstawowych elementów: • Ikona zasobnika systemowego (patrz sekcja 4.1 na stronie 40). • Menu kontekstowe (patrz sekcja 4.2 na stronie 41). • Okno główne (patrz sekcja 4.3 na stronie 43). • Okno ustawień programu (patrz sekcja 4.4 na stronie 45). Poza głównym interfejsem programu dostępne są równieŜ wtyczki dla następujących aplikacji: • Microsoft Office Outlook • The Bat! • Microsoft Internet Explorer. Wtyczki te rozszerzają funkcjonalność tych programów o moŜliwość konfiguracji ustawień Kaspersky Anti-Virus bezpośrednio z poziomu ich interfejsu. 4.1. Ikona zasobnika systemowego Natychmiast po zainstalowaniu Kaspersky Anti-Virus jego ikona zostanie wyświetlona w zasobniku systemowym. Ikona pełni rolę wskaźnika funkcjonowania programu Kaspersky Anti-Virus. Obrazuje ona stan ochrony oraz wyświetla informacje o podstawowych operacjach wykonywanych przez program. JeŜeli ochrona jest aktywna, ikona jest kolorowa (stan aktywny). JeŜeli ikona wyświetlana jest w odcieniach szarości (stan nieaktywny), ochrona jest całkowicie wyłączona lub pewne składniki ochrony (patrz sekcja 2.2.1 na stronie 21) są tymczasowo wstrzymane. Ikona programu Kaspersky Anti-Virus zmienia się w zaleŜności od wykonywanej operacji: Interfejs programu 41 skanowanie wiadomości e-mail; skanowanie skryptu; skanowanie pliku otwieranego, zapisywanego lub uruchamianego przez uŜytkownika lub przez pewien program; uaktualnianie sygnatur zagroŜeń i modułów programu Kaspersky Anti-Virus; w jednym ze składników programu Kaspersky Anti-Virus wystąpił błąd. Ikona umoŜliwia równieŜ dostęp do podstawowych elementów interfejsu programu: menu kontekstowego (patrz sekcja 4.2 na stronie 41 oraz okna głównego (patrz sekcja 4.3 na stronie 43). W celu otwarcia menu kontekstowego naleŜy kliknąć ikonę programu prawym przyciskiem myszy. W celu otwarcia sekcji Ochrona okna głównego programu Kaspersky Anti-Virus (jest to sekcja wyświetlana domyślnie po otwarciu programu) naleŜy dwukrotnie kliknąć ikonę programu lewym przyciskiem myszy. Jednorazowe kliknięcie spowoduje otwarcie okna głównego w sekcji, która była aktywna przed ostatnim zamknięciem okna programu. 4.2. Menu kontekstowe Z poziomu menu kontekstowego moŜna uruchamiać podstawowe zadania ochrony (patrz Rysunek 1). 42 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Rysunek 1. Menu kontekstowe Menu kontekstowe programu Kaspersky Anti-Virus zawiera następujące polecenia: Skanuj Mój komputer – uruchomienie pełnego skanowania komputera w poszukiwaniu niebezpiecznych obiektów. Program dokona skanowania plików znajdujących się na wszystkich dyskach twardych oraz nośnikach znajdujących się w napędach dysków wymiennych. Skanuj... – wybór obiektów i rozpoczęcie ich skanowania w poszukiwaniu niebezpiecznych obiektów. Domyślna lista zawiera następujące elementy: folder Moje dokumenty, folder Autostart, pocztowe bazy danych oraz wszystkie dyski komputera. MoŜliwe jest dodanie do tej listy Ŝądanych plików. Aktualizacja – pobranie uaktualnień modułów programu oraz sygnatur zagroŜeń dla Kaspersky Anti-Virus i zainstalowanie ich na komputerze. Aktywuj – aktywacja programu. To polecenie dostępne jest tylko wtedy, gdy uŜytkownik nie przeprowadził jeszcze aktywacji programu. Ustawienia – przeglądanie i konfiguracja ustawień programu Kaspersky Anti-Virus. Otwórz Kaspersky Anti-Virus 6.0 – otwarcie okna głównego programu (patrz sekcja 4.3 na stronie 43). Wstrzymaj / Wznów ochronę – tymczasowe włączenie lub wyłączenie składników ochrony (patrz sekcja 2.2.1 na stronie 21). Wywołanie tego polecenia nie wpływa na wykonywanie zadań aktualizacji i skanowania komputera. Zakończ – zakończenie działania Kaspersky Anti-Virus. JeŜeli uruchomione jest zadanie skanowania, w menu kontekstowym wyświetlana będzie nazwa zadania oraz jego procentowy postęp. Po wybraniu 43 Interfejs programu zadania moŜna przejść do okna raportów w celu przeglądania bieŜących wyników wykonywania zadania. 4.3. Okno główne programu Okno główne programu Kaspersky Anti-Virus (patrz Rysunek 2) wyposaŜone jest w łatwy w uŜyciu interfejs umoŜliwiający pracę z najwaŜniejszymi funkcjami. Składa się on z dwóch części: • w lewej sekcji okna znajduje się panel nawigacyjny umoŜliwiający szybki dostęp do dowolnego składnika, zadań skanowania w poszukiwaniu wirusów lub funkcji systemu pomocy dla programu; • w prawej sekcji okna znajduje się panel informacyjny, w którym wyświetlane są informacje na temat składnika wybranego w lewym panelu wraz z ustawieniami i opcjami dodatkowymi. Rysunek 2. Okno główne programu Kaspersky Anti-Virus Po wybraniu elementu lub składnika w lewej sekcji okna informacje o tym elemencie zostaną wyświetlone w prawej sekcji okna. 44 Kaspersky Anti-Virus 6.0 W dalszej części tej sekcji przedstawiony zostanie szczegółowy opis kaŜdego elementu panelu nawigacyjnego. Sekcja okna głównego Przeznaczenie Przeznaczeniem sekcji Ochrona jest informowanie uŜytkownika o stanie ochrony komputera. W tej sekcji znajdują się podstawowe informacje dotyczące funkcjonowania programu Kaspersky Anti-Virus: moŜliwe jest zweryfikowanie, czy wszystkie składniki są poprawnie uruchomione, oraz przeglądanie statystyk. Z poziomu tej sekcji moŜna równieŜ włączać/wyłączać składniki ochrony. W celu przeglądania statystyk i ustawień dla określonego składnika ochrony naleŜy wybrać jego nazwę w sekcji Ochrona. W celu wykonania skanowania komputera w poszukiwaniu niebezpiecznych plików i programów naleŜy skorzystać z sekcji Skanuj. Sekcja zawiera listę obiektów, które moŜna poddać skanowaniu w poszukiwaniu wirusów. W tej sekcji znajdują się zadania, które zgodnie z zaleceniami ekspertów z firmy Kaspersky Lab powinny być regularnie uruchamiane. Obejmują one skanowanie obszarów krytycznych, skanowanie obiektów startowych oraz pełne skanowanie komputera. 45 Interfejs programu Sekcja Usługi zawiera dodatkowe funkcje programu Kaspersky Anti-Virus. Przy pomocy tej sekcji moŜna uaktualnić program, przeglądać raporty zawierające wyniki działania dowolnego składnika Kaspersky Anti-Virus, pracować z obiektami poddanymi kwarantannie i kopiami zapasowymi obiektów, przeglądać informacje na temat pomocy technicznej, utworzyć dysk ratunkowy i zarządzać kluczami licencyjnymi. W sekcji Komentarze i podpowiedzi wyświetlane są informacje i wskazówki generowane podczas korzystania z programu. W tej sekcji wyświetlane są informacje i wskazówki dotyczące poziomów ochrony komputera i funkcjonowania programu oraz jego bieŜących ustawień. Za pomocą odsyłaczy znajdujących się w tej sekcji moŜliwe jest szybkie wykonanie zalecanych działań dla wybranej sekcji lub wyświetlenie bardziej szczegółowych informacji. KaŜdy element panelu nawigacyjnego skojarzony jest ze specjalnym menu kontekstowym. Menu zawiera odsyłacze do składników ochrony i narzędzi umoŜliwiających uŜytkownikowi szybką ich konfigurację, zarządzanie nimi i przeglądanie raportów. Dla zadań skanowania dostępne jest równieŜ dodatkowe menu, które moŜe zostać uŜyte do tworzenia własnych zadań. Dzięki moŜliwości tworzenia własnych schematów graficznych i kolorystycznych uŜytkownik moŜe dostosować wygląd programu do własnych preferencji. 4.4. Okno ustawień programu Okno ustawień programu Kaspersky Anti-Virus moŜna otworzyć z poziomu okna głównego (patrz sekcja 4.3 na stronie 43). W tym celu naleŜy kliknąć odsyłacz Ustawienia znajdujący się w górnej części okna. 46 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Okno ustawień (patrz Rysunek 3) posiada identyczną strukturę jak okno główne programu: • w lewej sekcji okna moŜna uzyskać szybki dostęp do ustawień składników programu, zadań skanowania oraz narzędzi; • w prawej sekcji okna znajduje się lista ustawień dla składnika, zadania itp. wybranego w lewej sekcji okna. Po wybraniu dowolnej sekcji, składnika lub zadania w lewej sekcji okna ustawień, w sekcji prawej wyświetlone zostaną podstawowe ustawienia dla wybranego elementu. W celu konfiguracji zaawansowanych ustawień naleŜy otworzyć okna ustawień kolejnych poziomów. Szczegółowy opis ustawień programu dla poszczególnych sekcji moŜna znaleźć w systemie pomocy programu. Rysunek 3. Okno ustawień programu Kaspersky Anti-Virus ROZDZIAŁ 5. ROZPOCZĘCIE PRACY PRACY Jednym z głównych załoŜeń firmy Kaspersky Lab w tworzeniu programu Kaspersky Anti-Virus było zapewnienie optymalnej konfiguracji dla wszystkich opcji programu. Mniej zaawansowani uŜytkownicy mogą bez trudu chronić swój komputer zaraz po instalacji programu, bez konieczności dokonywania czasochłonnej konfiguracji ustawień. Jednak szczegóły konfiguracji komputera lub zadania, do których jest on wykorzystywany, mogą być specyficzne. Dlatego zalecane jest wykonanie wstępnej konfiguracji w celu dostosowania działania programu do potrzeb uŜytkownika. W celu uproszczenia rozpoczęcia korzystania z programu wszystkie etapy jego wstępnej konfiguracji wykonywane są przy pomocy Kreatora konfiguracji (patrz sekcja 3.2 na stronie 32). Kreator ten uruchamiany jest po zakończeniu instalacji programu. Postępując zgodnie z instrukcjami kreatora, moŜna aktywować program, skonfigurować ustawienia pobierania aktualizacji i uruchamiania skanowania, zdefiniować hasła dostępu do programu. Po zainstalowaniu i uruchomieniu programu zalecane jest przeprowadzenie następujących czynności: • sprawdzenie bieŜącego stanu ochrony (patrz sekcja 5.1 na stronie 47) w celu upewnienia się, Ŝe Kaspersky Anti-Virus pracuje zgodnie z wybranym poziomem; • uaktualnienie programu (patrz sekcja 5.5 na stronie 55), jeŜeli operacja ta nie została wykonana automatycznie po zainstalowaniu programu; • przeskanowanie komputera w poszukiwaniu wirusów. (patrz sekcja 5.2 na stronie 53) 5.1. BieŜący stan ochrony komputera Informacje dotyczące stanu ochrony znajdują się w oknie głównym programu Kaspersky Anti-Virus, w sekcji Ochrona. W sekcji tej wyświetlany jest bieŜący stan ochrony komputera wraz z ogólnymi statystykami. W polu Stan ochrony komputera za pomocą specjalnych wskaźników (patrz sekcja 5.1.1 na stronie 48) wyświetlany jest bieŜący stan ochrony komputera. 48 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Statystyki (patrz sekcja 5.1.2 na stronie 51) zawierają informacje na temat bieŜących operacji wykonywanych przez program. 5.1.1. Wskaźniki ochrony Stan ochrony określany jest przy pomocy trzech wskaźników, które obrazują bieŜący stan ochrony komputera oraz ewentualne problemy w konfiguracji lub działaniu programu. Rysunek 4. Wskaźniki obrazujące stan ochrony komputera Waga wyświetlanych informacji obrazowana jest przez poniŜsze wartości wskaźników: – stan ochrony komputera jest normalny; wskaźnik informuje o zalecanym poziomie ochrony i braku problemów z ustawieniami i funkcjonowaniem poszczególnych składników programu. – w funkcjonowaniu Kaspersky Anti-Virus wystąpiło przynajmniej jedno odstępstwo od zalecanego poziomu ochrony, mogące spowodować naruszenie bezpieczeństwa danych. NaleŜy zapoznać się z zaleceniami ekspertów z firmy Kaspersky Lab. Zalecane działania dostępne są w postaci odsyłaczy. – stan ochrony komputera jest krytyczny. NaleŜy zapoznać się z zaleceniami ekspertów z firmy Kaspersky Lab. Mają one na celu poprawienie ochrony komputera. Zalecane działania dostępne są w postaci odsyłaczy. PoniŜej przedstawiono informacje z wskazywanymi przez nie stanami. szczegółowe o wskaźnikach, wraz Pierwszy wskaźnik obrazuje postępowanie ze szkodliwymi plikami i programami na komputerze. Wskaźnik przyjmuje jedną z następujących wartości: Rozpoczęcie pracy 49 Nie wykryto zagroŜeń Kaspersky Anti-Virus nie wykrył na komputerze Ŝadnego szkodliwego pliku ani programu. Wszystkie zagroŜenia zostały zneutralizowane Kaspersky Anti-Virus wyleczył wszystkie pliki i programy zainfekowane wirusami i usunął te, których nie udało się wyleczyć. Zablokowano atak internetowy Kaspersky Anti-Virus wykrył i zablokował próbę ataku hakerskiego na chroniony komputer. Wykryto zagroŜenia Istnieje ryzyko infekcji komputera. Kaspersky Anti-Virus wykrył szkodliwe programy (wirusy, trojany, robaki itp.), które muszą zostać zneutralizowane. W tym celu naleŜy uŜyć odsyłacza Neutralizuj wszystkie. W celu wyświetlenia szczegółowych informacji dotyczących szkodliwych obiektów naleŜy kliknąć odsyłacz Szczegóły. NaleŜy ponownie uruchomić komputer W celu przetworzenia szkodliwych plików lub programów naleŜy uruchomić ponownie komputer. NaleŜy zapisać i zamknąć wszystkie uŜywane pliki i kliknąć odsyłacz Uruchom komputer ponownie. Drugi wskaźnik obrazuje poziom efektywności ochrony komputera. Wskaźnik przyjmuje jedną z następujących wartości: Data sygnatur (data, czas) Nie ma potrzeby aktualizacji programu. Wszystkie bazy danych uŜywane w programie są aktualne. Sygnatury są nieaktualne Moduły programu i bazy danych nie były uaktualnianie od wielu dni. Istnieje ryzyko zainfekowania komputera nowymi szkodliwymi programami, które pojawiły się od czasu ostatniej aktualizacji programu. Zalecane jest regularne aktualizowanie programu. W tym celu naleŜy uŜyć odsyłacza Uaktualnij. 50 Kaspersky Anti-Virus 6.0 NaleŜy ponownie uruchomić komputer W celu prawidłowego funkcjonowania programu naleŜy ponownie uruchomić komputer. NaleŜy zapisać i zamknąć wszystkie uŜywane pliki i kliknąć odsyłacz Uruchom komputer ponownie. Sygnatury są bardzo stare Kaspersky Anti-Virus nie był od dawna uaktualniany. Istnieje duŜe ryzyko zainfekowania komputera. NaleŜy uaktualnić program najszybciej, jak jest to moŜliwe. W tym celu naleŜy uŜyć odsyłacza Uaktualnij. Sygnatury są całkowicie lub częściowo nieaktualne Pliki zawierające sygnatury zagroŜeń zostały całkowicie lub częściowo uszkodzone. Zalecane jest jak najszybsze uruchomienie aktualizacji sygnatur. JeŜeli błąd wystąpi ponownie, naleŜy skontaktować się z działem pomocy technicznej firmy Kaspersky Lab. Trzeci wskaźnik obrazuje bieŜącą funkcjonalność programu. Wskaźnik przyjmuje jedną z następujących wartości: Wszystkie usługi ochrony są uruchomione Kaspersky Anti-Virus chroni wszystkie moŜliwe kanały komputera przed wniknięciem szkodliwych programów. Wszystkie składniki ochrony są włączone. Ochrona nie jest zainstalowana Podczas instalacji Kaspersky Anti-Virus nie zainstalowano Ŝadnych składników ochrony. Oznacza to, Ŝe moŜna jedynie wykonywać skanowanie antywirusowe. W celu zapewnienia maksymalnej ochrony naleŜy zainstalować składniki ochrony. Niektóre usługi ochrony są wyłączone Wstrzymano jeden lub kilka składników ochrony. W celu wznowienia działania nieaktywnego składnika naleŜy wybrać go z listy i kliknąć przycisk . Wszystkie usługi ochrony są wyłączone Wszystkie składniki ochrony zostały wstrzymane. W celu wznowienia ich Rozpoczęcie pracy 51 działania naleŜy z menu kontekstowego wybrać opcję Wznów ochronę. Pewne usługi ochrony są wyłączone Wyłączono jeden lub kilka składników ochrony. MoŜe to spowodować zainfekowanie komputera i utratę danych. Zalecane jest włączenie ochrony. W tym celu naleŜy wybrać nieaktywny składnik z listy i kliknąć przycisk . Wszystkie usługi ochrony są wyłączone Ochrona jest całkowicie wyłączona. Nie uruchomiono Ŝadnych składników ochrony. W celu włączenia składników ochrony naleŜy z menu kontekstowego wybrać opcję Wznów ochronę. Podczas działania pewnych składników wystąpił błąd W działaniu jednego lub kilku składników programu wystąpił błąd. Zalecane jest włączenie składnika lub ponowne uruchomienie komputera (istnieje moŜliwość, Ŝe sterowniki składnika nie zostały zarejestrowane po jego aktualizacji). 5.1.2. Statystyki programu Kaspersky AntiVirus Aby przekonać się, jak Kaspersky Anti-Virus chroni system plików, pocztę elektroniczną, ruch HTTP i inne obszary komputera lub zapoznać się ze stanem wykonywania zadań skanowania i aktualizacji, wystarczy otworzyć odpowiednią sekcję okna głównego. Na przykład, w celu sprawdzenia bieŜącego stanu ochrony plików naleŜy wybrać moduł Ochrona plików w lewej części okna głównego. Aby sprawdzić, czy komputer jest chroniony przed nieznanymi zagroŜeniami, naleŜy wybrać moduł Ochrona proaktywna. W prawej części okna głównego wyświetlone zostaną informacje dotyczące funkcjonowania wybranego modułu. Dla składników ochrony prawa część okna podzielona jest na pasek stanu, okno Stanu (Ustawienia dla skanowania antywirusowego i zadań aktualizacji) oraz pole Statystyki. Jako przykład paska stanu uŜyty został moduł Ochrona plików: 52 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • Ochrona plików: uruchomiono – ochrona plików działa na wybranym poziomie. • Ochrona plików: wstrzymano – Ochrona plików została tymczasowo wyłączona. Składnik automatycznie wznowi funkcjonowanie po upływie wybranego okresu czasu lub po ponownym uruchomieniu programu. MoŜliwe jest równieŜ ręczne wznowienie ochrony dla plików. W tym celu naleŜy kliknąć przycisk znajdujący się na pasku stanu. • Ochrona plików: zatrzymano – składnik został zatrzymany przez uŜytkownika. MoŜliwe jest ręczne wznowienie ochrony dla plików. W tym celu naleŜy kliknąć przycisk znajdujący się na pasku stanu. • Ochrona plików: błąd – ochrona plików nie jest dostępna. Powodem moŜe być, przykładowo, brak klucza licencyjnego. • Ochrona plików: uruchomiono (błąd podsystemu) – podczas funkcjonowania składnika wystąpił błąd. NaleŜy skontaktować się z działem pomocy technicznej firmy Kaspersky Lab. JeŜeli wybrany składnik ochrony zawiera kilka modułów, pole Stan będzie zawierało informacje o stanie kaŜdego z nich. Dla składników, które nie zawierają indywidualnych modułów, w sekcji tej wyświetlany będzie ich stan, poziom ochrony oraz, dla niektórych składników, reakcja na wystąpienie niebezpiecznego obiektu. Zadania skanowania i aktualizacji nie zawierają pola Stan. Poziom ochrony, akcje podejmowane po wykryciu niebezpiecznego programu oraz tryb uruchamiania zadania aktualizacji wyświetlane są w polu Ustawienia. Pole Statystyki zawiera informacje dotyczące funkcjonowania składników ochrony, aktualizacji lub zadań skanowania antywirusowego. 5.1.3. Statystyki programu Statystyki programu moŜna znaleźć w polu Statystyki znajdującym się w sekcji Ochrona, w oknie głównym. Zawierają one informacje dotyczące ochrony komputera zarejestrowane od momentu instalacji programu Kaspersky AntiVirus. 53 Rozpoczęcie pracy Rysunek 5. Okno zawierające ogólne statystyki programu W celu wyświetlenia raportu zawierającego informacje szczegółowe naleŜy kliknąć w tym polu lewym przyciskiem myszy. Wyświetlone zostaną zakładki zawierające: • Informacje o znalezionych obiektach i stanie, który został do nich przypisany • Dziennik zdarzeń • Ogólne statystyki skanowania komputera • Ustawienia programu 5.2. Jak skanować komputer w poszukiwaniu wirusów Po zainstalowaniu programu wyświetlony zostanie komunikat informujący, Ŝe pełne skanowanie komputera nie zostało dotychczas wykonane i zalecane jest jego natychmiastowe przeprowadzenie. Kaspersky Anti-Virus zawiera predefiniowane zadanie skanowania komputera w poszukiwaniu wirusów. Znajduje się ono w oknie głównym programu w sekcji Skanuj. Po wybraniu zadania Skanuj Mój komputer w prawej części okna głównego programu moŜliwe będzie przeglądanie statystyk dotyczących procesu skanowania oraz ustawień dla tego zadania: wybranego poziomu ochrony i działań, które będą podejmowane po wykryciu niebezpiecznych obiektów. W celu przeskanowania komputera w poszukiwaniu szkodliwych programów naleŜy: Kliknąć przycisk Skanuj znajdujący się w prawej części okna. 54 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Program rozpocznie skanowanie komputera, wyświetlając informacje szczegółowe w specjalnym oknie. MoŜliwe jest ukrycie okna informacyjnego skanowania – wystarczy je zamknąć. Nie spowoduje to przerwania skanowania. 5.3. Jak skanować obszary krytyczne komputera w poszukiwaniu wirusów Komputer zawiera pewne obszary, które są krytyczne dla jego ochrony. Są one jednym z głównych celów ataków szkodliwych programów dąŜących do uszkodzenia systemu operacyjnego, procesora, pamięci itp. W celu zabezpieczenia tych obszarów eksperci z firmy Kaspersky Lab stworzyli specjalne zadanie skanowania. Znajduje się ono w oknie głównym programu w sekcji Skanuj. Po wybraniu zadania Obszary krytyczne w prawej części okna głównego programu moŜliwe będzie przeglądanie statystyk skanowania tych obszarów oraz ustawień zadania: wybranego poziomu ochrony i działań, które będą podejmowane po wykryciu zagroŜenia. MoŜliwe jest równieŜ wybranie, które z obszarów krytycznych mają zostać przeskanowane i natychmiastowe uruchomienie skanowania wybranych obszarów. W celu przeskanowania obszarów krytycznych w poszukiwaniu szkodliwych programów naleŜy: Kliknąć przycisk Skanuj znajdujący się w prawej części okna. Program rozpocznie skanowanie wybranych obszarów krytycznych, wyświetlając informacje szczegółowe w specjalnym oknie. MoŜliwe jest ukrycie okna informacyjnego skanowania – wystarczy je zamknąć. Nie spowoduje to przerwania skanowania. 5.4. Jak skanować pliki, foldery lub dyski w poszukiwaniu wirusów W pewnych okolicznościach moŜe zajść potrzeba wykonania skanowania wybranych obiektów zamiast całego komputera. Obiekty takie mogą obejmować, przykładowo, dysk twardy, na którym przechowywane są pliki programów i gier, pocztowe bazy danych przyniesione z biura, archiwa dołączone do otrzymanej wiadomości pocztowej itd. Obiekty przeznaczone do skanowania mogą zostać 55 Rozpoczęcie pracy wybrane zarówno przy i standardowych narzędzi Windows, Pulpitu itd.). uŜyciu programu systemu Windows Kaspersky Anti-Virus, jak (na przykład, Eksploratora W celu uruchomienia skanowania wybranego obiektu naleŜy: Kliknąć prawym przyciskiem myszy Ŝądany obiekt i z menu kontekstowego, które pojawi się na ekranie, wybrać polecenie Szukaj wirusów (patrz Rysunek 6 ). Rysunek 6. Wybieranie skanowanego obiektu przy uŜyciu narzędzi systemu operacyjnego Program rozpocznie skanowanie wybranego obiektu, wyświetlając informacje szczegółowe w specjalnym oknie. MoŜliwe jest ukrycie okna informacyjnego skanowania – wystarczy je zamknąć. Nie spowoduje to przerwania skanowania. 5.5. Jak uaktualniać program Firma Kaspersky Lab regularnie tworzy uaktualnienia sygnatur zagroŜeń oraz modułów programu Kaspersky Anti-Virus i umieszcza je na specjalnych serwerach. Uwaga! W celu uaktualnienia programu Kaspersky Anti-Virus konieczny jest dostęp do Internetu. 56 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Kaspersky Anti-Virus automatycznie wyszukuje aktualizacje na serwerach firmy Kaspersky Lab. Po pojawieniu się uaktualnień program pobiera je i instaluje w tle. W celu ręcznej aktualizacji programu Kaspersky Anti-Virus naleŜy: wybrać opcję Aktualizacja znajdującą się w sekcji Usługi w oknie głównym programu i kliknąć przycisk Uaktualnij teraz! w prawej części okna. Kaspersky Anti-Virus rozpocznie pobieranie uaktualnień, wyświetlając informacje szczegółowe w specjalnym oknie. 5.6. Jak postępować z niebezpiecznymi obiektami Po wykryciu niebezpiecznych obiektów w poczcie elektronicznej, otwieranych plikach lub w uruchamianych programach na ekranie wyświetlone zostanie specjalne powiadomienie (patrz Rysunek 7). Typy powiadomień: Rysunek 7. Powiadomienie o wykryciu wirusa Powiadomienie zawiera: • OstrzeŜenie – wykryto potencjalnie zainfekowany obiekt. Wyświetlona zostanie nazwa podejrzanego programu (jeŜeli będzie to moŜliwe). • Alarm – wykryto szkodliwy program. Rozpoczęcie pracy 57 • nazwę szkodliwego programu podaną zgodnie z Encyklopedią Wirusów firmy Kaspersky Lab. Nazwa jest podana w postaci odsyłacza do strony www.viruslist.pl, na której moŜna znaleźć szczegółowy opis wykrytego zagroŜenia; • pełną nazwę szkodliwego obiektu; • krótki opis oraz zestaw moŜliwych do wykonania operacji. JeŜeli wyleczenie niebezpiecznego obiektu jest moŜliwe, program przedstawi do wyboru następujące opcje: • Wylecz – próba leczenia szkodliwego obiektu. Przed rozpoczęciem leczenia obiektu tworzona jest jego kopia zapasowa, co pozwala na przywrócenie danych w razie potrzeby. • Usuń – usunięcie szkodliwego obiektu. Przed rozpoczęciem usuwania obiektu tworzona jest jego kopia zapasowa, co pozwala na przywrócenie danych w razie potrzeby. • Pomiń – zablokowanie dostępu do obiektu bez wykonywania dodatkowych operacji. Informacja o tym zdarzeniu zostanie odnotowana w raporcie. JeŜeli wyleczenie obiektu okaŜe się niemoŜliwe, program zaproponuje jego usunięcie lub pominięcie przetwarzania. Po wykryciu podejrzanego obiektu program zaproponuje pominięcie jego przetwarzania lub umieszczenie obiektu w Kwarantannie. W celu wykonania wybranej operacji naleŜy kliknąć odpowiedni przycisk. Wybrana akcja moŜe zostać zastosowana do wszystkich obiektów o danym stanie wykrywanych w bieŜącej sesji programu Kaspersky Anti-Virus. W tym celu naleŜy zaznaczyć opcję Zastosuj do wszystkich. JeŜeli uŜytkownik ma pewność, Ŝe klasyfikacja wykonana przez program Kaspersky Anti-Virus jest błędna, zaleca się dodanie nieprawidłowo wykrywanego obiektu do strefy zaufanej. W tym celu naleŜy skorzystać ze specjalnego okna (patrz sekcja 6.3 na stronie 65) lub z odsyłacza Dodaj do zaufanej strefy znajdującego się w oknie powiadomienia. 58 Kaspersky Anti-Virus 6.0 5.7. Jak postępować, gdy ochrona nie działa JeŜeli w czasie funkcjonowania jednego ze składników ochrony pojawią się błędy, naleŜy jak najszybciej sprawdzić jego stan. JeŜeli stan składnika wyświetlany jest w postaci <nazwa składnika> : nie jest uruchomiony lub <nazwa składnika> : błąd, naleŜy uruchomić ponownie program. JeŜeli ponowne uruchomienie programu nie rozwiąŜe problemu, zalecane jest skontaktowanie się z działem pomocy technicznej firmy Kaspersky Lab. NaleŜy zapisać raport z funkcjonowania składnika i wysłać go do firmy Kaspersky Lab w celu analizy. W celu zapisania raportu do pliku naleŜy: • Wybrać składnik w sekcji Ochrona w oknie głównym programu i kliknąć lewym przyciskiem myszy w polu Statystyki. • W oknie, które pojawi się na ekranie, kliknąć przycisk Zapisz jako i określić nazwę dla pliku raportu. W celu jednorazowego zapisania raportów dla wszystkich składników programu Kaspersky Anti-Virus (składniki ochrony, zadania skanowania antywirusowego, usługi) naleŜy: • Wybrać sekcję Ochrona w oknie głównym programu i kliknąć lewym przyciskiem myszy w polu Statystyki. • Kliknąć odsyłacz Wszystkie raporty znajdujący się w oknie raportów kaŜdego ze składników. Na zakładce Raporty wyświetlona zostanie lista raportów dla wszystkich składników programu. • Kliknąć przycisk Zapisz jako i w oknie, które zostanie otwarte, określić nazwę dla pliku raportu. lub ROZDZIAŁ 6. ZARZĄDZANIE OCHRONĄ Kaspersky Anti-Virus komputera: pozwala na wielozadaniowe zarządzanie ochroną • Włączanie, wyłączanie i wstrzymywanie działania programu (patrz sekcja 6.1 na stronie 59). • Definiowanie typów niebezpiecznych programów (patrz sekcja 6.2 na stronie 64), przed którymi chronił będzie program Kaspersky Anti-Virus. • Tworzenie list wykluczeń (patrz sekcja 6.3 na stronie 65) dla składników ochrony. • Tworzenie własnych zadań skanowania i aktualizacji (patrz sekcja 6.4 na stronie 75). • Konfigurowanie terminarza dla zadań skanowania (patrz sekcja 6.5 na stronie 76). • Konfigurowanie ustawień zarządzania energią (patrz sekcja 6.6 na stronie 78). 6.1. Wyłączanie i włączanie ochrony komputera Program Kaspersky Anti-Virus uruchamia się domyślnie wraz z włączeniem komputera i zapewnia ochronę przez cały czas pracy. Świadczy o tym napis Kaspersky Anti-Virus 6.0 wyświetlany w prawym górnym rogu ekranu logowania systemu Windows. Wszystkie składniki ochrony (patrz sekcja 2.2.1 na stronie 21) są uruchomione. MoŜliwe jest całkowite lub częściowe wyłączenie ochrony oferowanej przez program Kaspersky Anti-Virus. Uwaga! Firma Kaspersky Lab nie zaleca wyłączania ochrony, poniewaŜ moŜe to spowodować zainfekowanie komputera i utratę danych. 60 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Wyłączenie lub wstrzymanie ochrony dla wybranych składników ochrony nie spowoduje zmniejszenia wydajności zadań skanowania i aktualizacji programu. 6.1.1. Wstrzymywanie ochrony Wstrzymanie ochrony oznacza tymczasowe wyłączenie wszystkich składników monitorujących pliki zapisane na komputerze, odbieraną i wysyłaną pocztę elektroniczną, wykonywane skrypty oraz zachowanie aplikacji. W celu wstrzymania funkcjonowania programu Kaspersky Anti-Virus naleŜy: Z menu kontekstowego programu (patrz sekcja 4.2 na stronie 41) wybrać opcję Wstrzymaj ochronę. W oknie, które zostanie otwarte (patrz Rysunek 8), naleŜy zdefiniować warunek automatycznego wznowienia ochrony: • Za <przedział czasu> - ochrona zostanie automatycznie wznowiona po upływie określonego okresu czasu. • Podczas następnego uruchomienia programu - ochrona zostanie wznowiona po uruchomieniu programu z menu Start lub po ponownym uruchomieniu komputera (jeŜeli wybrane jest automatyczne uruchamianie programu wraz ze startem systemu (patrz sekcja 6.1.5 na stronie 63)). • Tylko na Ŝądanie uŜytkownika - ochrona będzie nieaktywna, dopóki uŜytkownik jej nie wznowi. W celu wznowienia ochrony naleŜy wybrać opcję Wznów ochronę z menu kontekstowego programu. Rysunek 8. Wstrzymywanie ochrony 61 Zarządzanie ochroną Wskazówka: MoŜliwe jest równieŜ wyłączenie ochrony do czasu ponownego uruchomienia komputera przy uŜyciu jednej z następujących metod: • Kliknięcie przycisku • Wybranie opcji Zakończ z menu kontekstowego. Program zostanie wyładowany z pamięci komputera. w sekcji Ochrona. JeŜeli ochrona zostanie wstrzymana, wszystkie składniki będą nieaktywne. Zobrazowane jest to przez: • nieaktywne (szare) nazwy wyłączonych składników ochrony w sekcji Ochrona; • nieaktywną (czarno-białą) ikonę programu w zasobniku systemowym; • trzeci wskaźnik ochrony komputera (patrz sekcja 5.1.1 na stronie 48) informujący, Ŝe śadna z usług ochrony nie jest uruchomiona. 6.1.2. Wyłączanie ochrony Wyłączenie ochrony oznacza całkowite zatrzymanie wszystkich składników ochrony. W tym trybie funkcjonują wyłącznie zadania skanowania antywirusowego i aktualizacji. JeŜeli ochrona jest zatrzymana, moŜe ona zostać włączona jedynie przez uŜytkownika. Składniki ochrony nie zostaną automatycznie włączone po ponownym uruchomieniu systemu lub programu. JeŜeli wystąpi konflikt programu Kaspersky Anti-Virus z innymi aplikacjami zainstalowanymi na komputerze, nie jest wymagane całkowite zatrzymywanie ochrony. MoŜna wyłączyć pojedyncze składniki ochrony lub utworzyć listę wykluczeń (patrz sekcja 6.3 na stronie 65). W celu całkowitego wyłączenia ochrony naleŜy: Otworzyć okno główne programu Kaspersky Anti-Virus. Wybrać sekcję Ochrona i kliknąć Ustawienia. W oknie ustawień programu usunąć zaznaczenie z opcji Włącz ochronę. W wyniku wyłączenia ochrony zatrzymane zostanie działanie wszystkich składników programu. Zobrazowane jest to przez: 62 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • nieaktywne (szare) nazwy wyłączonych składników ochrony w sekcji Ochrona; • nieaktywną (czarno-białą) ikonę programu w zasobniku systemowym; • trzeci wskaźnik ochrony komputera (patrz sekcja 5.1.1 na stronie 48) informujący, Ŝe Wszystkie usługi ochrony są wyłączone. 6.1.3. Wstrzymywanie / zatrzymywanie składników ochrony, zadań skanowania i aktualizacji Dostępnych jest wiele sposobów wyłączania składników ochrony, skanowania antywirusowego lub aktualizacji. JeŜeli program Kaspersky Anti-Virus wchodzi w konflikty z innymi aplikacjami, zalecane jest przeanalizowanie konieczności wyłączania jego modułów. Często zaistniały problem moŜe zostać rozwiązany w inny sposób, na przykład poprzez zmianę poziomu ochrony. JeŜeli program wykrywa zagroŜenie w obiekcie, który z całą pewnością jest bezpieczny, moŜna dodać go do listy wykluczeń (patrz sekcja 6.3 na stronie 65). W celu wstrzymania składników ochrony oraz zadań skanowania i aktualizacji naleŜy: Wybrać składnik lub zadanie w lewej części okna głównego programu i kliknąć przycisk znajdujący się na pasku stanu. Stan składnika/zadania zmieni się na wstrzymano. Składnik lub zadanie pozostanie wstrzymane do momentu jego wznowienia po kliknięciu przycisku . Po wstrzymaniu składnika lub zadania statystyki dla bieŜącej sesji programu Kaspersky Anti-Virus zostaną zapisane. Statystyki będą rejestrowane dalej natychmiast po zmianie stanu składnika lub zadania. W celu wyłączenia składników ochrony oraz zadań skanowania i aktualizacji naleŜy: Kliknąć przycisk znajdujący się na pasku stanu. Składniki ochrony moŜna równieŜ wyłączyć w oknie ustawień programu poprzez usunięcie zaznaczenia z opcji Włącz <nazwa składnika> znajdującej się w sekcji Ogólne wybranego składnika. Stan składnika/zadania zmieni się na wyłączono. Składnik lub zadanie pozostanie wyłączone do momentu jego włączenia po kliknięciu przycisku . Dla zadań skanowania i aktualizacji naleŜy wybrać 63 Zarządzanie ochroną następujące opcje: kontynuowanie przerwanego zadania lub ponowne uruchomienie zadania. Po zatrzymaniu składnika lub zadania statystyki dla bieŜącej sesji programu Kaspersky Anti-Virus zostaną wyczyszczone. Po wznowieniu ochrony statystyki będą gromadzone od nowa. 6.1.4. Przywracanie ochrony komputera Po wstrzymaniu lub wyłączeniu ochrony komputera moŜna ją wznowić przy uŜyciu następujących metod: • Z poziomu menu kontekstowego. W tym celu naleŜy wybrać opcję Wznów ochronę. • Z poziomu okna głównego programu. W tym celu naleŜy kliknąć przycisk w sekcji Ochrona. znajdujący się na pasku stanu Stan ochrony zostanie automatycznie zmieniony na uruchomiono. Ikona programu znajdująca się w zasobniku systemowym stanie się aktywna (kolorowa). Trzeci wskaźnik ochrony (patrz sekcja 5.1.1 na stronie 48) poinformuje, Ŝe Wszystkie usługi ochrony są uruchomione. 6.1.5. Wyłączanie programu W celu wyłączenia programu Kaspersky Anti-Virus naleŜy wybrać opcję Zakończ znajdującą się w menu kontekstowym programu (patrz sekcja 4.2 na stronie 41). Program zostanie wyładowany z pamięci RAM, pozostawiając komputer bez ochrony. JeŜeli podczas wyłączania programu na komputerze aktywne są połączenia sieciowe monitorowane przez program, na ekranie wyświetlone zostanie powiadomienie informujące, Ŝe połączenia te zostaną przerwane. Jest to konieczne do prawidłowego wyłączenia programu. Połączenia przerywane są automatycznie po upływie dziesięciu sekund lub po kliknięciu przycisku Tak. Większość połączeń zostanie automatycznie wznowiona. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe podczas pobierania pliku bez uŜycia menedŜera pobierania, w trakcie przerwania połączenia transfer pliku zostanie przerwany. Konieczne będzie ponowne pobranie pliku. 64 Kaspersky Anti-Virus 6.0 MoŜliwe jest zabronienie przerwania połączenia poprzez kliknięcie przycisku Nie w oknie powiadomienia. Po wykonaniu tego działania program pozostanie uruchomiony. Po zamknięciu programu moŜna włączyć go ponownie przy uŜyciu menu Start systemu Windows (Start → Programy → Kaspersky Anti-Virus 6.0 → Kaspersky Anti-Virus 6.0). MoŜna równieŜ automatycznie wznowić ochronę po ponownym uruchomieniu Uruchom komputera. W celu włączenia tej funkcji naleŜy zaznaczyć opcję Kaspersky Anti-Virus podczas startu systemu znajdującą się w oknie ustawień programu w sekcji Ochrona. 6.2. Wybór monitorowanych programów Kaspersky Anti-Virus chroni przed róŜnymi rodzajami szkodliwych programów. NiezaleŜnie od ustawień, program zawsze skanuje i neutralizuje wirusy, trojany i programy typu backdoor. Programy takie mogą wyrządzić największe szkody na komputerze. W celu zwiększenia bezpieczeństwa komputera moŜna rozszerzyć listę zagroŜeń, które będą wykrywane przez program, poprzez włączenie monitorowania róŜnych rodzajów potencjalnie niebezpiecznych aplikacji. W celu wybrania rodzaju szkodliwych programów, przed którymi chronił będzie Kaspersky Anti-Virus, naleŜy wybrać sekcję Ochrona w oknie ustawień programu (patrz sekcja 4.4 na stronie 45). Pole Kategorie szkodliwego oprogramowania zawiera następujące rodzaje zagroŜeń (patrz sekcja 1.1 na stronie 7): Wirusy, robaki, trojany, rootkity. Grupa ta zawiera najbardziej powszechne kategorie szkodliwych programów. Jest to minimalny dopuszczalny poziom ochrony i jego wyłączenie spowodowałoby zwiększenie ryzyka zainfekowania komputera. Zgodnie z zaleceniami ekspertów z firmy Kaspersky Lab, nie moŜna usunąć tych obiektów z listy elementów monitorowanych przez program Kaspersky Anti-Virus. Spyware, adware, dialery. Grupa ta zawiera potencjalnie niebezpieczne oprogramowanie, które moŜe stanowić źródło zagroŜenia. Potencjalnie niebezpieczne oprogramowanie (riskware). Grupa ta zawiera programy, które jako takie nie są szkodliwe lub niebezpieczne. Jednak, w pewnych okolicznościach, mogą one zostać uŜyte w celu wyrządzenia szkody w komputerze. Zarządzanie ochroną 65 Opisane powyŜej grupy obejmują pełny obszar sygnatur zagroŜeń dla ochrony obiektów w czasie rzeczywistym oraz dla skanowania komputera w poszukiwaniu szkodliwego oprogramowania. Po wybraniu wszystkich grup Kaspersky Anti-Virus zapewnia najpełniejszą ochronę antywirusową komputera. JeŜeli druga i trzecia grupa jest wyłączona, program chroni jedynie przed najbardziej powszechnymi szkodliwymi programami. Nie są uwzględnione potencjalnie niebezpieczne programy oraz inne aplikacje, które mogą zostać zainstalowane na komputerze i spowodować uszkodzenie plików, kradzieŜ pieniędzy lub inne niepoŜądane działania. Eksperci z firmy Kaspersky Lab zalecają wyłączanie grup zagroŜeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne. JeŜeli, na przykład, uŜytkownik chce wyłączyć monitorowanie potencjalnie niebezpiecznych programów wchodzących w skład drugiej grupy tylko dlatego, Ŝe Kaspersky Anti-Virus zaklasyfikuje pewien program jako potencjalnie niebezpieczny, lepszym rozwiązaniem będzie dodanie tego programu do listy wykluczeń (patrz sekcja 6.3 na stronie 65). 6.3. Tworzenie strefy zaufanej Strefa zaufana to lista obiektów, które nie są monitorowane przez program Kaspersky Anti-Virus. Innymi słowy, jest to grupa programów wykluczonych z ochrony. Strefę zaufaną definiuje uŜytkownik. UŜytkownik tworzy strefę zaufaną w oparciu o właściwości uŜywanych przez niego plików i programów zainstalowanych na komputerze. Utworzenie listy wykluczeń moŜe okazać się niezbędne, jeŜeli, na przykład, Kaspersky Anti-Virus blokuje dostęp do obiektu lub programu, który w opinii uŜytkownika jest całkowicie bezpieczny. MoŜliwe jest wykluczanie z obszaru skanowania określonych formatów plików, uŜycie masek plików, wykluczanie określonych obszarów (na przykład, foldera lub programu), wykluczanie procesów programu lub obiektów według stanu przydzielonego do nich podczas skanowania. Uwaga! Obiekty wykluczone nie będą skanowane podczas skanowania dysku lub foldera, który je zawiera. Jednak, jeŜeli konkretny wykluczony obiekt zostanie wybrany do skanowania, reguła wykluczająca nie będzie stosowana. W celu utworzenia listy wykluczeń naleŜy: • Otworzyć okno ustawień programu Kaspersky Anti-Virus i wybrać sekcję Ochrona. • Kliknąć przycisk Strefa zaufana znajdujący się w sekcji Ogólne. 66 Kaspersky Anti-Virus 6.0 • Dokonać konfiguracji reguł dla obiektów i utworzyć listę zaufanych aplikacji w oknie, które pojawi się na ekranie (patrz Rysunek 9). Rysunek 9. Tworzenie strefy zaufanej 6.3.1. Reguły wykluczeń Reguły wykluczeń to zestawy warunków uŜywanych przez Kaspersky Anti-Virus w celu wykluczania obiektów z obszaru skanowania. MoŜliwe jest wykluczanie z obszaru skanowania określonych formatów plików, uŜycie masek plików, wykluczanie określonych obszarów (na przykład, foldera lub programu), wykluczanie procesów programu lub obiektów według klasyfikacji. Klasyfikacja jest stanem przydzielanym obiektom przez program Kaspersky AntiVirus podczas skanowania. Jest on tworzony w oparciu o klasyfikację Zarządzanie ochroną 67 szkodliwych lub potencjalnie niebezpiecznych programów znajdującą się w Encyklopedii Wirusów firmy Kaspersky Lab. Potencjalnie niebezpieczne programy nie posiadają szkodliwych funkcji, jednak mogą zostać uŜyte jako składnik szkodliwego kodu, poniewaŜ zawierają luki i błędy. Kategoria ta zawiera (przykładowo): programy do zdalnej administracji, klienty IRC, usługi FTP, narzędzia do celowego zatrzymywania lub ukrywania procesów, keyloggery (aplikacje przechwytujące informacje wprowadzane z klawiatury), dialery itp. Programy te nie są klasyfikowane jako wirusy. Mogą one być podzielone na wiele typów, np.: adware, jokes (Ŝarty), riskware itp. Szczegółowe informacje dotyczące potencjalnie niebezpiecznych programów wykrywanych przez Kaspersky Anti-Virus moŜna znaleźć w Encyklopedii Wirusów na stronie www.viruslist.pl. Po wykonaniu skanowania programy tego typu mogą zostać zablokowane. Z uwagi na to, Ŝe w wielu przypadkach uŜytkownicy korzystają z tych programów, dostępna jest opcja wykluczenia ich z obszaru skanowania. W tym celu jako wykluczenie naleŜy określić klasyfikację przydzieloną do Ŝądanej aplikacji. Przykład: UŜytkownik wykorzystuje program do zdalnej administracji. Jest to narzędzie zdalnego dostępu umoŜliwiające pracę ze zdalnym komputerem. Kaspersky Anti-Virus wykrywa ten rodzaj aktywności aplikacji jako potencjalnie niebezpieczny i moŜe go zablokować. W celu uniemoŜliwienia zablokowania aplikacji przez program naleŜy utworzyć regułę wykluczającą blokowanie tej aplikacji. Podczas dodawania wykluczenia tworzone są reguły dla poszczególnych składników programu (Ochrona plików, Ochrona poczty, Ochrona proaktywna) oraz zadań skanowania antywirusowego. Reguły wykluczeń moŜna tworzyć przy uŜyciu specjalnego okna, które dostępne jest w oknie ustawień programu, z poziomu okna powiadomienia o wykryciu obiektu oraz z poziomu okna raportów. W celu dodania wykluczenia na zakładce Maski wykluczeń naleŜy: • Kliknąć przycisk Dodaj w oknie Strefa zaufana. W oknie, które pojawi się na ekranie (patrz Rysunek 10), kliknąć rodzaj wykluczenia w sekcji Właściwości: Obiekt - wykluczenie ze skanowania określonego obiektu, katalogu lub plików o nazwach zgodnych z maską. Maska - wykluczenie ze skanowania obiektów w oparciu o stan przydzielony do nich na podstawie nazewnictwa stosowanego w Encyklopedii Wirusów. 68 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Rysunek 10. Tworzenie reguły wykluczenia W przypadku jednoczesnego zaznaczenia obu pól utworzona zostanie reguła dla obiektu o określonym typie klasyfikacji. W tej sytuacji zastosowane zostaną następujące reguły: • JeŜeli zdefiniowane zostaną: plik jako Obiekt oraz odpowiedni stan jako Maska, plik zostanie wykluczony tylko wtedy, gdy podczas skanowania zostanie sklasyfikowany jako wskazane zagroŜenie. • JeŜeli zdefiniowane zostaną: obszar lub folder jako Obiekt oraz odpowiedni stan (lub maska klasyfikacji) jako Maska, obiekt posiadający dany stan zostanie wykluczony z obszaru skanowania jedynie w obrębie zdefiniowanego obszaru lub foldera. Następnie naleŜy przydzielić wartości do wybranych typów wykluczeń. W tym celu naleŜy kliknąć lewym przyciskiem myszy w sekcji Opis reguły i wybrać odsyłacz określ znajdujący się obok typu wykluczenia: • Dla typu Obiekt naleŜy w nowym oknie, które pojawi się na ekranie, wprowadzić nazwę obiektu (moŜe nim być plik, określony katalog lub maska pliku). W celu rekursywnego wykluczenia obiektów (plików, masek plików, folderów) z obszaru skanowania naleŜy zaznaczyć opcję Włączając 69 Zarządzanie ochroną podfoldery. Na przykład, jeŜeli jako wykluczenie przydzielono C:\Program Files\winword.exe i zaznaczona została opcja włączająca podfoldery, winword.exe zostanie wykluczony z obszaru skanowania, jeŜeli zostanie znaleziony w dowolnych podkatalogach znajdujących się w C:\Program Files. • Wprowadzić pełną nazwę zagroŜenia (zgodnie z nazewnictwem stosowanym w Encyklopedii Wirusów), które ma zostać wykluczone z obszaru skanowania lub uŜyć maski jako klasyfikacji. Do niektórych klasyfikacji moŜna przydzielić zaawansowane warunki stosowania wykluczeń w polu Ustawienia zaawansowane. W większości przypadków program uzupełnia to pole automatycznie po dodaniu reguły wykluczenia z poziomu powiadomienia Ochrony proaktywnej. MoŜliwe jest dodanie zaawansowanych ustawień następujących typów klasyfikacji (między innymi): o o dla Invader (osadzany w procesach programu). Dla takiej klasyfikacji, jako dodatkowy warunek wykluczenia moŜna określić nazwę, maskę lub pełną ścieŜkę do obiektu dołączonego do programu (na przykład, pliku .dll). Opening Internet Browser. Dla takiej klasyfikacji, jako dodatkowe ustawienie wykluczania moŜna dodać otwieranie przeglądarek z pewnymi parametrami. Na przykład: w trakcie analizy aktywności aplikacji przez moduł ochrony proaktywnej blokowane jest otwieranie przeglądarek z pewnymi parametrami. Jednak, uŜytkownik chce zezwolić na otwieranie domeny www.kasperky.pl przy uŜyciu odsyłacza w programie Microsoft Office Outlook (będzie to reguła wykluczenia). W tym celu naleŜy wybrać program Outlook jako Obiekt i Launching Internet Browser jako Werdykt, a takŜe w polu Ustawienia zaawansowane podać maskę domeny, której zezwolono na działanie. Następnie naleŜy zdefiniować składniki programu Kaspersky Anti-Virus, które będą uŜywać tej reguły. JeŜeli wybrano opcję dowolne, reguła będzie stosowana przez wszystkie składniki. W celu wybrania składników naleŜy kliknąć opcję dowolne, co spowoduje jej zmianę na wybrane. W oknie, które zostanie otwarte, naleŜy wybrać składniki stosujące regułę. W celu utworzenia reguły wykluczenia z poziomu okna powiadomienia o wykryciu niebezpiecznego obiektu naleŜy: Kliknąć odsyłacz Dodaj do zaufanych aplikacji znajdujący się w oknie powiadomienia (patrz Rysunek 11). 70 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Rysunek 11. Powiadomienie o wykryciu ukrytego programu W oknie, które zostanie otwarte, naleŜy upewnić się, Ŝe wszystkie reguły wykluczenia są zgodne z wybranymi ustawieniami. Program automatycznie uzupełni nazwę obiektu i typ zagroŜenia w oparciu o informacje zawarte w powiadomieniu. W celu utworzenia reguły naleŜy kliknąć przycisk OK. W celu utworzenia reguły z poziomu okna raportu naleŜy: • Wybrać w oknie raportu obiekt, który ma zostać dodany do wykluczeń. • Otworzyć menu kontekstowe i wybrać opcję Dodaj do zaufanej strefy (patrz Rysunek 12). • Otwarte zostanie okno ustawień dla wykluczeń. NaleŜy upewnić się, Ŝe wszystkie reguły wykluczenia są zgodne z wybranymi ustawieniami. Program automatycznie uzupełni nazwę obiektu i typ zagroŜenia w oparciu o informacje zawarte w raporcie. W celu utworzenia reguły naleŜy kliknąć przycisk OK. Zarządzanie ochroną 71 Rysunek 12. Tworzenie reguły wykluczenia z poziomu raportu 6.3.2. Zaufane aplikacje Obiekty mogą być wykluczane ze skanowania tylko wtedy, gdy program Kaspersky Anti-Virus jest zainstalowany na komputerze działającym pod kontrolą systemu Microsoft Windows NT 4.0/2000/XP/Vista. Kaspersky Anti-Virus umoŜliwia tworzenie listy zaufanych aplikacji. Program nie będzie monitorował plików oraz aktywności sieciowej takich aplikacji. Przykład: UŜytkownik przekonany jest o bezpieczeństwie obiektów uŜywanych przez Notatnik systemu Windows i uwaŜa, Ŝe nie ma potrzeby ich skanowania. UŜytkownik ufa procesom tego programu. W celu wykluczenia obiektów uŜywanych przez ten proces z obszaru skanowania naleŜy dodać program Notatnik do listy zaufanych aplikacji. Jednak, plik wykonywalny i zaufany proces aplikacji nadal będzie skanowany. W celu całkowitego wykluczenia aplikacji 72 Kaspersky Anti-Virus 6.0 z obszaru skanowania naleŜy uŜyć reguł wykluczeń (patrz sekcja 6.3.1 na stronie 66). Ponadto, niektóre działania klasyfikowane jako niebezpieczne są działaniami standardowymi dla wielu programów. Na przykład, programy przełączające układ klawiatury regularnie przechwytują tekst wprowadzany z klawiatury. W celu przerwania monitorowania aktywności tego typu programów zalecane jest dodanie ich do listy zaufanych aplikacji. Przy uŜyciu wykluczeń dla zaufanych aplikacji moŜna równieŜ rozwiązać potencjalne problemy z kompatybilnością pomiędzy programem Kaspersky AntiVirus i innymi aplikacjami oraz zwiększyć wydajność pracy komputera, co jest szczególnie waŜne podczas korzystania z aplikacji serwerowych. Domyślnie, Kaspersky Anti-Virus skanuje obiekty otwierane, uruchamiane lub zapisywane przez dowolny proces programu i monitoruje aktywność wszystkich programów oraz ruch sieciowy będący wynikiem ich działania. Listę zaufanych aplikacji moŜna utworzyć na specjalnej zakładce Zaufane aplikacje (patrz Rysunek 13). Przy uŜyciu przycisków Dodaj, Modyfikuj i Usuń moŜna dodawać, usuwać i modyfikować elementy listy. 73 Zarządzanie ochroną Rysunek 13. Zakładka Zaufane aplikacje W celu dodania programu do listy zaufanych aplikacji naleŜy: • Kliknąć przycisk Dodaj znajdujący się w prawej części okna. • W oknie Zaufana aplikacja (patrz Rysunek 14), które pojawi się na ekranie, naleŜy wybrać aplikację klikając przycisk Przeglądaj. Pojawi się menu kontekstowe, z którego naleŜy wybrać opcję Przeglądaj, co spowoduje wyświetlenie standardowego okna systemu Windows pozwalającego na wskazanie pliku. Po kliknięciu w menu kontekstowym opcji Aplikacje moŜna wybrać aplikację z listy uruchomionych programów. 74 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Rysunek 14. Dodawanie programu do listy zaufanych aplikacji • Po wybraniu aplikacji Kaspersky Anti-Virus zapamięta wewnętrzne atrybuty pliku wykonywalnego i będzie ich uŜywał podczas skanowania do identyfikowania danego programu jako zaufanego. ŚcieŜka dostępu do pliku jest uzupełniania automatycznie po wybraniu jego nazwy. MoŜna zmienić ją ręcznie. Następnie naleŜy określić działania wykonywane przez proces, które nie będą monitorowane przez program Kaspersky Anti-Virus: Nie skanuj otwieranych plików - wykluczenie z obszaru skanowania wszystkich plików otwieranych przez proces zaufanej aplikacji. Nie kontroluj aktywności aplikacji - wykluczenie z obszaru ochrony proaktywnej wszelkiej aktywności, która jest udziałem zaufanej aplikacji. Nie kontroluj dostępu do rejestru – wykluczenie z obszaru skanowania prób uzyskiwania dostępu do rejestru systemowego przez zaufane aplikacje. Nie skanuj ruchu sieciowego - wykluczenie z obszaru skanowania ruchu sieciowego inicjowanego przez zaufaną 75 Zarządzanie ochroną aplikację. MoŜliwe jest wykluczenie z obszaru skanowania wszelkiej aktywności aplikacji lub ograniczenie wykluczenia do określonego portu lub komputera. W celu utworzenia ograniczenia naleŜy kliknąć opcję dowolne, co spowoduje jej zmianę na wybrane. W oknie, które zostanie otwarte, naleŜy podać Ŝądane wartości dla portu lub komputera. 6.4. Uruchamianie zadań skanowania antywirusowego oraz aktualizacji z poziomu innego konta uŜytkownika Funkcja ta jest niedostępna w systemach Microsoft Windows 98/МЕ. Kaspersky Anti-Virus 6.0 posiada funkcję uruchamiania zadań skanowania i aktualizacji za pośrednictwem konta innego uŜytkownika. Funkcja ta jest domyślnie wyłączona i zadania uruchamiane są przy uŜyciu konta, na które zalogował się uŜytkownik. W celu skonfigurowania uprawnieniami naleŜy: uruchamiania zadania skanowania z innymi Wybrać zadanie w sekcji Skanuj w oknie głównym i otworzyć okno ustawień przy uŜyciu odsyłacza Ustawienia. W oknie ustawień kliknąć przycisk Konfiguruj i przejść do zakładki Zaawansowane w oknie, które pojawi się na ekranie (patrz Rysunek 15). Zaznaczyć opcję Uruchom to zadanie jako i podać informacje wymagane do zalogowania (nazwa uŜytkownik i hasło). 76 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Rysunek 15. Konfigurowanie uruchamiania zadania z innymi uprawnieniami 6.5. Konfiguracja terminarza dla zadań skanowania i aktualizacji Zadania skanowania antywirusowego i aktualizacji mogą być uruchamiane ręcznie lub automatycznie, z uwzględnieniem terminarza. Dla zadań skanowania antywirusowego utworzonych wraz z instalacją programu terminarz jest domyślnie wyłączony. Wyjątkiem jest zadanie skanowania obiektów startowych, które są kontrolowane wraz z kaŜdym uruchomieniem systemu operacyjnego. Dla predefiniowanych zadań aktualizacji terminarz takŜe jest wyłączony. Aktualizacja jest przeprowadzana w trybie automatycznym – 77 Zarządzanie ochroną program pobiera uaktualnienia dopiero wtedy, gdy zostaną one udostępnione na serwerach firmy Kaspersky Lab. W celu zmodyfikowania ustawień terminarza naleŜy w oknie głównym wybrać Ŝądane zadanie w sekcji Skanuj (dla zadań skanowania) lub w sekcji Usługi (dla zadań aktualizacji) i kliknąć odsyłacz Ustawienia. Aby uaktywnić terminarz, naleŜy zaznaczyć opcję znajdującą się w sekcji Tryb uruchamiania. W celu zmodyfikowania ustawień terminarza naleŜy kliknąć przycisk Zmień. Na ekranie pojawi się okno terminarza (patrz Rysunek 16). Rysunek 16. Konfigurowanie terminarza dla zadania NajwaŜniejszym elementem jest zdefiniowanie częstotliwości wykonywania zadania. Dostępne są następujące opcje: O określonym czasie. Program wykona zadanie tylko raz o określonej porze. Podczas uruchamiania programu. Zadanie będzie uruchamiane wraz z kaŜdym startem programu Kaspersky Anti-Virus. Po kaŜdej aktualizacji. Zadanie będzie uruchamiane po wykonaniu kaŜdej aktualizacji sygnatur zagroŜeń (ta opcja dotyczy wyłącznie zadań skanowania antywirusowego). 78 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Co N minut. Zadanie będzie wykonywane z odstępem określonej liczby minut. W ustawieniach terminarza naleŜy określić liczbę minut pomiędzy kolejnymi wykonaniami zadania. Nie moŜe ona przekroczyć 59 minut. Co N godzin. Zadanie będzie wykonywane z odstępem określonej liczby godzin. W ustawieniach terminarza naleŜy określić liczbę godzin: Co N godzin i wybrać wartość dla N. Na przykład, Co 1 godzinę. Co N dni. Zadanie będzie wykonywane z odstępem określonej liczby dni. W ustawieniach terminarza naleŜy określić częstotliwość wykonywania zadania: • Aby zadanie było wykonywane co N dni, naleŜy wybrać Co N dni i określić wartość dla N. • Aby zadanie było wykonywane codziennie od poniedziałku do piątku, naleŜy wybrać KaŜdy roboczy dzień tygodnia. • Aby zadanie było wykonywane tylko w soboty i niedziele, naleŜy wybrać KaŜdy dzień weekendu. Dodatkowo moŜna określić czas wykonywania zadania w polu Czas. Co N tygodni. Zadanie będzie wykonywane w określone dni tygodnia. Po wybraniu tej opcji naleŜy wybrać dni, w które uruchamiane będzie zadanie oraz porę dnia w polu Czas. Co N miesięcy. Zadanie będzie wykonywane raz w miesiącu w określonym czasie. JeŜeli zadanie skanowania zostanie pominięte (na przykład, gdy komputer był wyłączony), moŜna wybrać uruchamianie pominiętego zadania, gdy tylko będzie to moŜliwe. W tym celu naleŜy zaznaczyć opcję Uruchom jeŜeli zadanie zostało pominięte w oknie terminarza. 6.6. Ustawienia zarządzania energią W celu przedłuŜenia pracy laptopa na baterii oraz zredukowania obciąŜenia procesora i dysku twardego moŜna odroczyć zadania skanowania antywirusowego: • Z uwagi na to, Ŝe zadania skanowania antywirusowego i aktualizacji często wymagają duŜej ilości zasobów i mogą być czasochłonne, zaleca się wyłączyć terminarz dla takich zadań. Dzięki temu czas pracy na baterii ulegnie wydłuŜeniu. W razie potrzeby moŜna samodzielnie dokonać aktualizacji programu (patrz sekcja 5.5 na stronie 55) lub uruchomić zadanie skanowania antywirusowego. Aby skorzystać z tej funkcji, naleŜy zaznaczyć opcję Wyłącz zaplanowane zadania skanowania podczas pracy na bateriach. 79 Zarządzanie ochroną • Skanowanie antywirusowe zwiększa obciąŜenie procesora i dysku twardego, co z kolei spowalnia pracę innych aplikacji. Domyślnie, jeŜeli wystąpi taka sytuacja, program wstrzymuje skanowanie antywirusowe i zwalania zasoby systemowe dla innych aplikacji. Niektóre programy mogą uruchamiać się w tle, natychmiast po zwolnieniu zasobów systemowych. Aby zadania skanowania antywirusowego były niezaleŜne od działania takich programów, naleŜy usunąć zaznaczenie z opcji Współdziel zasoby z innymi aplikacjami. Ustawienie to moŜe zostać skonfigurowane niezaleŜnie dla kaŜdego z zadań skanowania antywirusowego. Ustawienie dla danego zadania zawsze ma najwyŜszy priorytet. W celu skonfigurowania ustawień zarządzania energią dla zadań skanowania antywirusowego naleŜy: Wybrać sekcję Ochrona w oknie głównym programu i kliknąć odsyłacz Ustawienia. Wszystkie ustawienia związane z zarządzaniem energią znajdują się w sekcji Dodatkowe. Rysunek 17. Ustawienia zarządzania energią 6.7. Technologia zaawansowanego leczenia Współczesne szkodliwe programy mogą wnikać w najniŜsze poziomy systemu operacyjnego, co czyni ich usuwanie praktycznie niemoŜliwym. Po wykryciu zagroŜenia aktywnego w systemie program Kaspersky Anti-Virus 6.0 zapyta uŜytkownika, czy chce włączyć technologię zaawansowanego leczenia. Mechanizm ten pozwoli na usunięcie zagroŜenia z komputera. Po wykonaniu takiego leczenia konieczne będzie ponowne uruchomienie komputera. Po restarcie zaleca się uruchomić pełne skanowanie antywirusowe komputera (patrz sekcja 5.2 na stronie 53). W celu włączenia technologii zaawansowanego leczenia naleŜy zaznaczyć opcję Włącz technologię zaawansowanego leczenia. 80 Kaspersky Anti-Virus 6.0 W celu włączenia/wyłączenia technologii zaawansowanego leczenia naleŜy: Wybrać sekcję Ochrona w oknie głównym programu i kliknąć odsyłacz Ustawienia. Wszystkie opcje związane z technologią zaawansowanego leczenia znajdują się w sekcji Dodatkowe. ROZDZIAŁ 7. MODYFIKOWANIE, NAPRAWIANIE I USUWANIE USUWANIE PROGRAMU W pewnych okolicznościach (uszkodzenie pewnych plików lub nieprawidłowości podczas pracy) moŜe zajść potrzeba naprawienia programu. Podczas modyfikacji programu moŜna zainstalować brakujące komponenty programu Kaspersky Anti-Virus lub usunąć te, które nie są wymagane. W celu naprawienia lub zmodyfikowania komponentów lub usunięcia programu Kaspersky Anti-Virus naleŜy: Zamknąć program. W tym celu naleŜy kliknąć prawym przyciskiem myszy ikonę aplikacji znajdującą się w zasobniku systemowym i z menu kontekstowego wybrać polecenie Zakończ. W napędzie CD-ROM naleŜy umieścić płytę CD wykorzystywaną podczas instalacji programu. JeŜeli program został zainstalowany z innego źródła (folder na dysku twardym, folder publiczny w sieci lokalnej), uŜytkownik musi się upewnić, Ŝe posiada dostęp do pliku instalacyjnego. Następnie naleŜy z menu Start systemu Windows wybrać Start → Programy → Kaspersky Anti-Virus 6.0 → Modyfikacja, naprawa lub usunięcie. Na ekranie pojawi się kreator. NaleŜy postępować zgodnie z instrukcjami pojawiającymi się na ekranie. ROZDZIAŁ 8. NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA Ten rozdział zawiera odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące instalacji, konfiguracji i uŜytkowania programu Kaspersky Anti-Virus. Pytanie: Czy moŜna wykorzystywać program Kaspersky Anti-Virus 6.0 z aplikacjami antywirusowymi innych producentów? Nie. Przed rozpoczęciem instalacji programu Kaspersky Anti-Virus zaleca się usunięcie wszelkich innych aplikacji antywirusowych zainstalowanych na komputerze. Współdziałanie dwóch programów antywirusowych moŜe generować konflikty. Pytanie: Kaspersky Anti-Virus nie skanuje plików, które zostały juŜ wcześniej przeskanowane. Dlaczego? To prawda. Kaspersky Anti-Virus nie powtarza skanowania plików, które nie uległy zmianie od czasu ostatniego skanowania. Jest to moŜliwe dzięki zastosowaniu nowych technologii iChecker oraz iSwift. Mechanizmy te wykorzystują bazy danych sum kontrolnych oraz alternatywne strumienie danych w systemie plików NTFS. Pytanie: Do czego potrzebny jest klucz licencyjny? Czy Kaspersky Anti-Virus będzie działał bez takiego klucza? Kaspersky Anti-Virus nie uruchomi się bez klucza licencyjnego, moŜliwe jednak będzie uzyskanie dostępu do modułu aktualizacji oraz do sekcji związanej z pomocą techniczną. Pytanie: Po zainstalowaniu programu Kaspersky Anti-Virus system operacyjny zaczął się „dziwnie zachowywać” (pojawiają się komunikaty o błędach, „niebieskie ekrany”, system często się restartuje itp.). Co naleŜy zrobić? Konflikty programu Kaspersky Anti-Virus z innymi aplikacjami zainstalowanymi na komputerze występują bardzo rzadko, jednak nie moŜna ich całkowicie wykluczyć. W celu przywrócenia poprawnej funkcjonalności systemu naleŜy: Wcisnąć i przytrzymać klawisz F8 podczas włączania komputera. Na ekranie pojawi się tekstowe menu. Wybrać Tryb awaryjny i uruchomić system operacyjny. 83 Najczęściej zadawane pytania Otworzyć program Kaspersky Anti-Virus. W oknie głównym programu kliknąć odsyłacz Ustawienia i wybrać sekcję Ochrona. Usunąć zaznaczenie z opcji Uruchom Kaspersky Anti-Virus 6.0 podczas startu systemu i kliknąć OK. Uruchomić system operacyjny w normalnym trybie (bez trzymania klawisza F8). Następnie naleŜy skontaktować się z działem pomocy firmy Kaspersky Lab. NaleŜy opisać problem oraz warunki, w których się pojawia. Do wiadomości naleŜy dołączyć plik zawierający kompletne informacje o systemie operacyjnym Microsoft Windows. W celu utworzenia takiego pliku naleŜy: Kliknąć prawym przyciskiem myszy kontekstowego wybrać Właściwości. element Mój komputer i z menu W oknie Właściwości systemu przejść do zakładki Zaawansowane i kliknąć przycisk Ustawienia w sekcji Uruchamianie i odzyskiwanie. W oknie Uruchamianie i odzyskiwanie wybrać z listy rozwijalnej znajdującej się w sekcji Zapisywanie informacji o debugowaniu element Pełny zrzut pamięci. Domyślnie zrzut pamięci zapisywany jest w folderze systemowym z nazwą memory.dmp. W celu zapisania go w innym folderze naleŜy zmienić zawartość sekcji Plik zrzutu. Odtworzyć problem związany z działaniem programu Kaspersky Anti-Virus. Upewnić się, Ŝe pełny zrzut pamięci został pomyślnie zapisany. DODATEK A. KASPERSKY LAB ZałoŜona w roku 1997 firma Kaspersky Lab przez wielu ekspertów uwaŜana jest za lidera w dziedzinie zabezpieczeń informacji. Tworzy szeroką gamę programów zabezpieczających i dostarcza wszechstronne i wydajne rozwiązania chroniące komputery i sieci komputerowe przed wszelkimi typami szkodliwych programów, niechcianymi wiadomościami e-mail oraz atakami hakerów. Kaspersky Lab jest firmą międzynarodową. Główna siedziba firmy znajduje się w Rosji, natomiast filie w Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, Japonii, USA, krajach Beneluksu, Chinach i Polsce. We Francji działa takŜe specjalny dział firmy - Europejskie Centrum Badań Antywirusowych. Sieć partnerów Kaspersky Lab składa się z ponad 500 firm na całym świecie. Obecnie Kaspersky Lab zatrudnia ponad 450 specjalistów. KaŜdy z nich jest biegły w technologiach antywirusowych, 9 z nich posiada tytuł M.B.A., 15 doktoraty, a dwóch ekspertów posiada członkostwo organizacji Computer Anti-Virus Researcher's Organization (CARO). Kaspersky Lab oferuje najlepsze systemy zabezpieczeń oparte na doświadczeniu i wiedzy zdobytej w ciągu ponad 14 lat walki z wirusami komputerowymi. Dokładna analiza działania wirusów komputerowych pozwala na dostarczenie kompletnej ochrony zarówno przed bieŜącymi, jak i przyszłymi zagroŜeniami. Odporność na przyszłe ataki jest podstawową polityką bezpieczeństwa zaimplementowaną we wszystkich produktach Kaspersky Lab. Rozwiązania firmy są zawsze przynajmniej o jeden krok przed produktami oferowanymi przez konkurencję. Flagowy produkt firmy, Kaspersky Anti-Virus, zapewnia kompletną ochronę wszystkich węzłów sieci, włączając stacje robocze, serwery plików, bramy pocztowe, zapory ogniowe i komputery kieszonkowe. Wygodne i łatwe w uŜytkowaniu narzędzia zarządzające zapewniają zaawansowaną automatyzację natychmiastowej ochrony antywirusowej wewnątrz sieci firmowej. Technologia antywirusowa opracowana przez firmę Kaspersky Lab wykorzystywana jest przez firmy takie jak: Nokia ICG (USA), F-Secure (Finlandia), Aladdin (Izrael), Sybari (USA), G Data (Niemcy), Deerfield (USA), Alt-N (USA), Microworld (Indie), BorderWare (Kanada) itd. Klienci Kaspersky Lab korzystają z szerokiego zakresu dodatkowych usług, które zapewniają nie tylko stabilne działanie uŜytkowanych produktów, ale takŜe spełniają specyficzne wymagania firm. Sygnatury zagroŜeń uaktualniane są regularnie. Firma zapewnia swoim klientom pomoc techniczną dostępną przez email i telefon. 85 Kaspersky Lab A.1. Inne produkty Kaspersky Lab Kaspersky Internet Security 6.0 Kaspersky Internet Security 6.0 to zintegrowane rozwiązanie słuŜące do ochrony komputerów przed wszelkimi zagroŜeniami: wirusami, hakerami, spamem oraz oprogramowaniem spyware. Antywirusowe składniki ochrony pełnią następujące funkcje: • Skanowanie antywirusowe ruchu pocztowego przesyłanego przy uŜyciu protokołów transmisji danych POP3, IMAP i NNTP (dla odbieranych wiadomości e-mail) oraz SMTP (dla wysyłanych wiadomości e-mail) niezaleŜnie od uŜywanego klienta pocztowego oraz leczenie pocztowych baz danych. • Skanowanie w czasie rzeczywistym przesyłanego przez protokół HTTP. • Skanowanie antywirusowe indywidualnych plików, folderów lub dysków twardych. Ponadto, uŜytkownik ma do dyspozycji predefiniowane zadania skanowania antywirusowego dla obszarów krytycznych i obiektów startowych systemu operacyjnego. • Ochrona proaktywna: program nieustannie monitoruje aktywność aplikacji i procesów uruchomionych w pamięci komputera zapobiegając szkodliwym zmianom w systemie plików oraz rejestrze systemowym. Mechanizm ochrony proaktywnej pozwala takŜe na cofnięcie wszystkich zmian wykonanych w systemie przez szkodliwe programy. ruchu internetowego Ochrona przed oszustwami internetowymi jest zapewniana dzięki moŜliwości rozpoznawania phishingu. Mechanizm ten zapobiega wyciekowi poufnych informacji (przede wszystkim haseł, numerów kont bankowych oraz kart kredytowych) i blokuje uruchamianie niebezpiecznych skryptów występujących na stronach WWW, okien wyskakujących oraz banerów reklamowych. Funkcja blokowania nieautoryzowanych połączeń telefonicznych zapewnia, Ŝe modem uŜytkownika nie będzie wykorzystywany przez szkodliwe programy. Kaspersky Internet Security 6.0 rejestruje próby skanowania portów komputera, co bardzo często poprzedza wystąpienie ataku sieciowego, i skutecznie chroni przed wszystkimi znanymi rodzajami ataków hakerów. Program wykorzystuje reguły w celu kontrolowania ruchu sieciowego i śledzi wszystkie pakiety danych przepływające przez komputer. Tryb ukrycia uniemoŜliwia wykrycie chronionego komputera w sieci. Po włączeniu tego trybu program zezwoli wyłącznie na aktywność sieciową zainicjowaną przez uŜytkownika. 86 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Aplikacja wykorzystuje złoŜone mechanizmy filtrowania antyspamowego: • weryfikacja czarnych i białych list (obejmujących adresy i frazy); • analiza fraz występujących w treści wiadomości; • analiza treści wiadomości przy uŜyciu samouczącego się algorytmu; • rozpoznawanie spamu w grafice. Kaspersky OnLine Scanner Program ten jest darmową usługą przeznaczoną dla uŜytkowników odwiedzających witrynę firmy Kaspersky Lab. UmoŜliwia on wydajne skanowanie antywirusowe komputera w trybie online. Kaspersky On-Line Scanner uruchamiany jest w przeglądarce internetowej przy uŜyciu technologii Microsoft ActiveX®. UŜytkownicy mogą szybko przetestować swoje komputery w przypadku podejrzenia infekcji. Przy pomocy tej usługi moŜliwe jest: • Wykluczanie z obszaru skanowania archiwów oraz pocztowych baz danych. • Wybór standardowych/rozszerzonych antywirusowych baz danych do skanowania. Zapisywanie raportów z wynikami skanowania w plikach txt lub html. Kaspersky Security for PDA Kaspersky Security for PDA zapewnia skuteczną ochronę antywirusową danych przechowywanych na urządzeniach PDA z systemem Palm OS lub Windows CE. Oferuje takŜe ochronę antywirusową dla wszystkich uszkodzonych plików przesyłanych z komputera PC lub karty rozszerzeń, plików ROM oraz baz danych. Pakiet oprogramowania zawiera optymalne połączenie następujących narzędzi antywirusowych: • skaner antywirusowy pozwalający na testowanie danych przechowywanych na urządzeniu PDA oraz kartach rozszerzeń na Ŝądanie uŜytkownika; • monitor antywirusowy słuŜący do wykrywania wirusów w plikach kopiowanych z innych komputerów przenośnych lub przesyłanych z wykorzystaniem technologii HotSync™. Kaspersky Security for PDA chroni komputer kieszonkowy (PDA) przed nieautoryzowanym dostępem poprzez szyfrowanie zarówno dostępu do urządzenia jak i danych przechowywanych na kartach pamięci. Kaspersky Anti-Virus Mobile 87 Kaspersky Lab Kaspersky Anti-Virus Mobile oferuje ochronę antywirusową dla urządzeń przenośnych działających pod kontrola systemu operacyjnego Symbian OS oraz Microsoft Windows Mobile. Program obejmuje następujące funkcje: • Skanowanie na Ŝądanie pamięci urządzenia, kart pamięci oraz wybranych folderów lub plików. Wykryte zainfekowane obiekty mogą zostać przeniesione do foldera kwarantanny lub usunięte; • Ochrona w czasie rzeczywistym: automatyczne sanowanie wszystkich przychodzących lub zmodyfikowanych obiektów podczas uzyskiwania dostępu do nich; • Terminarz skanowania urządzenia; • Ochrona przed spamem docierającym w wiadomościach sms oraz mms. danych przechowywanych w pamięci Kaspersky Anti-Virus Business Optimal Pakiet ten zapewnia konfigurowalne rozwiązanie antywirusowe dla małych i średnich sieci firmowych. Kaspersky Anti-Virus antywirusową 1 dla: Business Optimal zapewnia kompletną ochronę • stacji roboczych pracujących pod kontrolą systemów Windows 98/ME, Windows NT/2000/XP i Linux; • serwerów plików pracujących pod kontrolą systemów Windows NT 4.0 Server, Windows 2000 Server/Advanced Server, Windows 2003 Server, Novell Netware, FreeBSD, OpenBSD, Linux, serwerów Samba; • systemów poczty elektronicznej Microsoft Exchange 2000/2003, Lotus Notes/Domino, Postfix, Exim, Sendmail i Qmail; • bram internetowych: CheckPoint Firewall-1 i Microsoft ISA Server. Pakiet Kaspersky Anti-Virus Business Optimal zawiera Kaspersky Administration Kit, unikatowe narzędzie słuŜące do automatycznego rozsyłania aktualizacji oraz do zdalnej administracji ochroną antywirusową. Kaspersky Corporate Suite Ten pakiet umoŜliwia dostarczenie skalowalnej ochrony antywirusowej sieciom korporacyjnym dowolnej wielkości i złoŜoności. Składniki pakietu zostały zaprojektowane w celu ochrony kaŜdego węzła sieci korporacyjnej, takŜe 1 W zaleŜności od wybranego pakietu dystrybucyjnego. 88 Kaspersky Anti-Virus 6.0 w środowisku mieszanym. Kaspersky Corporate Suite współpracuje z większością systemów operacyjnych i aplikacji zainstalowanych w sieciach firmowych. Kaspersky Corporate Suite oferuje kompletną ochronę antywirusową dla: • stacji roboczych pracujących pod kontrolą systemów Windows 98/ME, Windows NT/2000/XP i Linux; • serwerów plików pracujących pod kontrolą systemów Windows NT 4.0 Server, Windows 2000 Server/Advanced Server, Windows 2003 Server, Novell Netware, FreeBSD, OpenBSD, Linux, serwerów Samba; • systemów poczty elektronicznej Microsoft Exchange 2000/2003, Lotus Notes/Domino, Postfix, Exim, Sendmail i Qmail; • bram internetowych: CheckPoint Firewall-1 i Microsoft ISA Server; • komputerów kieszonkowych (PDA) pracujących pod kontrolą Windows CE i Palm OS, a takŜe telefonów pracujących pod kontrolą Windows Mobile 2003 for Smartphone i Microsoft Smartphone 2002. Pakiet Kaspersky Corporate Suite zawiera Kaspersky Administration Kit, unikatowe narzędzie słuŜące do automatycznego rozsyłania aktualizacji oraz do zdalnej administracji ochroną antywirusową. UŜytkownik moŜe wybrać dowolne aplikacje antywirusowe w celu ochrony systemów operacyjnych i aplikacji, które wykorzystywane są w jego sieci. Kaspersky Anti-Spam Kaspersky Anti-Spam jest oprogramowaniem wykorzystującym najnowsze technologie w celu ochrony małych i średnich sieci przed atakiem niepoŜądanych wiadomości e-mail (spam). Produkt łączy w sobie rewolucyjną technologię analizy lingwistycznej oraz wszystkie współczesne metody filtrowania wiadomości e-mail (włączając listy RBL i właściwości wiadomości e-mail). Jest to unikatowa kombinacja usług umoŜliwiająca identyfikację i usunięcie do 95% niepoŜądanego ruchu pocztowego. Zainstalowany na wejściu do sieci, gdzie monitoruje przychodzący ruch pocztowy pod kątem obecności spamu, Kaspersky Anti-Spam staje się barierą dla niechcianych wiadomości e-mail. Produkt jest kompatybilny z dowolnym systemem pocztowym i moŜe być zainstalowany na istniejącym serwerze pocztowym, jak i na wyznaczonym do tego celu komputerze. Wysoka wydajność Kaspersky Anti-Spam została osiągnięta przez codzienne uaktualnianie antyspamowych baz danych próbkami dostarczanymi przez specjalistów z laboratorium lingwistycznego. Antyspamowe bazy danych aktualizowane są co 20 minut. Kaspersky Lab 89 Kaspersky SMTP Gateway Kaspersky SMTP-Gateway jest rozwiązaniem dla systemów Linux/Unix słuŜącym do przetwarzania antywirusowego wiadomości e-mail przesyłanych za pośrednictwem protokołu SMTP. Aplikacja zawiera szereg dodatkowych narzędzi słuŜących do filtrowania ruchu e-mail według nazwy, typu MIME załączników oraz funkcje pozwalające na zredukowanie obciąŜenia systemu i zapobiegające atakom hakerów. Obsługa czarnej listy DNS zapewnia ochronę przed wiadomościami e-mail pochodzącymi od serwerów słuŜących do dystrybucji niechcianych wiadomości (spamu). Kaspersky Security for Microsoft Exchange 2003 Kaspersky Security for Microsoft Exchange przeznaczony jest do przetwarzania antywirusowego przychodzących i wychodzących wiadomości pocztowych oraz wiadomości przechowywanych na serwerze, włączając wiadomości w publicznych folderach oraz filtrowanie korespondencji przy uŜyciu „inteligentnych" technik rozpoznawania spamu w połączeniu z technologiami firmy Microsoft. Aplikacja skanuje wszystkie wiadomości przychodzące do serwera Exchange Server przez protokół SMTP, sprawdzając je w poszukiwaniu obecności wirusów za pomocą technologii antywirusowej oraz w poszukiwaniu spamu. Filtrowanie bazuje na atrybutach formalnych (adres pocztowy, adres IP, rozmiar wiadomości, nagłówek). Analizowana jest zawartość wiadomości i jej załączniki, włączając unikatowe sygnatury graficzne do identyfikacji graficznego spamu. Aplikacja skanuje zarówno zawartość wiadomości, jak równieŜ jej załączniki. Kaspersky Mail Gateway Kaspersky Mail Gateway jest wszechstronnym rozwiązaniem zapewniającym kompletną ochronę systemu pocztowego. Aplikacja zainstalowana pomiędzy siecią korporacyjną a Internetem skanuje wszystkie składniki wiadomości pocztowych w poszukiwaniu obecności wirusów i innego szkodliwego oprogramowania (spyware, adware itp.). UmoŜliwia ona równieŜ scentralizowane filtrowanie antyspamowe wiadomości. Program zawiera równieŜ dodatkowe funkcje filtrowania ruchu pocztowego. Kaspersky Anti-Virus for Proxy Servers Kaspersky Anti-Virus for Proxy Servers jest zintegrowanym rozwiązaniem antywirusowym słuŜącym do ochrony ruchu sieciowego przesyłanego za pośrednictwem protokołu HTTP. Aplikacja skanuje ruch WWW w czasie rzeczywistym, chroni przed szkodliwym programami atakującymi podczas surfowania w Internecie i skanuje pliki pobierane z Sieci. Kaspersky Anti-Virus for MIMESweeper for SMTP 90 Kaspersky Anti-Virus 6.0 Kaspersky Anti-Virus for MIMESweeper for SMTP oferuje szybkie skanowanie ruchu SMTP na serwerach wykorzystujących Clearswift MIMESweeper. Program ma postać wtyczki do rozwiązania Clearswift MIMESweeper for SMTP i skanuje w czasie rzeczywistym ruch pocztowy w poszukiwaniu wirusów e-mail. A.2. Kontakt z firmą Kaspersky Lab W przypadku pojawienia się pytań, komentarzy lub sugestii moŜna je przesłać do jednego z dystrybutorów lub bezpośrednio do Kaspersky Lab. We wszystkich sprawach związanych z produktem Kaspersky Anti-Virus moŜna się kontaktować za pośrednictwem telefonu i poczty elektronicznej. Wszystkie uwagi i sugestie zostaną przeczytane i rozwaŜone. Pomoc techniczna http://www.kaspersky.pl/services.html?s=support [email protected] Tel./fax: (34) 368 18 14, 368 18 15, 367 12 20 Informacje ogólne http://www.kaspersky.pl [email protected] Tel./fax: (34) 368 18 14, 368 18 15, 367 12 20 NajświeŜsze informacje o najnowszych zagroŜeniach internetowych http://www.viruslist.pl Podręcznik zawiera jedynie najwaŜniejsze informacje dotyczące pracy z systemem Kaspersky Anti-Virus. Menu i inne informacje mogą się róŜnić od opisanych w tym podręczniku. Spowodowane jest to ciągłym rozwojem programu. Więcej informacji moŜna znaleźć w systemie pomocy oraz w elektronicznej wersji podręcznika.