Proekologiczne rozwiązania w turystyce

Proekologiczne rozwiązania w turystyce
Kiedy popatrzymy jak prężnie dzisiaj rozwija się branża turystyczna na całym świecie
tzn. powstają nowe nadmorskie kurorty, rozbudowuje się już istniejące, tworzy się nowe górskie
szlaki turystyczne czy buduje się wyciągi dla narciarzy, to mogłoby się wydawać, że wszystkie
te podjęte działania będą służyły regionowi czy gminie, w której powstają a wreszcie samym
mieszkańcom czy środowisku naturalnemu.
Jednak gdy przyjrzymy się temu głębiej, zobaczymy uboczne efekty podejmowania takich
działań. Gdy zacznie do danej gminy przyjeżdżać większa liczba turystów, to zacznie wzrastać
konieczność rozbudowy infrastruktury, co niejednokrotnie będzie wiązało się z wycinką lasów.
Co więcej – wzrośnie liczba przejeżdżających przez gminę środków transportu, przez co tak świeże
niegdyś powietrze stanie się tylko wspomnieniem. Poza tym więcej turystów oznacza większą
liczbę odpadów, których opanowanie przez wyspecjalizowane jednostki będzie znacznie
trudniejsze, ponieważ często zdarza się tak, że turyści wychodząc z założenia, że nie są „u siebie” –
pozbywają się odpadów gdzie popadnie. Ponadto zagospodarowywanie np. dotąd nieuczęszczanych
szlaków górskich stopniowo doprowadzi do niszczenia gatunków roślin i zwierząt, które dany
obszar zamieszkują.
Dlatego chcąc wyłuskać z turystyki to, co najlepsze trzeba zwrócić się do innych jej form.
Do takich form zaliczyć można wypoczynek w gospodarstwie ekologicznym oraz często związaną
z nim ekoturystykę.
Ekoturystyka na obszarach wiejskich utożsamiana jest z wypoczynkiem w atestowanych,
ekologicznych gospodarstwach rolnych. Zainteresowanie tą formą wypoczynku wynika z faktu
pozytywnego wpływu środowiska wiejskiego na nasze zdrowie, zarówno fizyczne jak i psychiczne
oraz rosnącej popularności żywności ekologicznej. Prekursorem rozwoju ekoturystyki w Polsce jest
ECEAT-Poland: Europejskie Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Turystyki w Polsce. ECEATPolska jest stowarzyszeniem, które zainicjowało ideę turystyki w gospodarstwach ekologicznych.
Głównym celem i zadaniem organizacji jest przede wszystkim promocja rolnictwa ekologicznego
poprzez turystykę w gospodarstwach ekologicznych, a także edukacja w zakresie proekologicznych
działań w środowisku wiejskim, głównie wśród dzieci i młodzieży. ECEAT-Polska zostało
założone w 1993 r. Wśród krajów współpracujących w ramach ECEAT znajdują się także: Węgry,
Niemcy, Czechy, Słowacja, Łotwa, Belgia, Bułgaria, Finlandia, Szwecja, Francja, Grecja,
Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Słowenia.
Dlaczego powstał ECEAT? Warte przytoczenia są słowa Petera Bisschopa, jednego
z twórców sieci ECEAT: „Doceńcie to, co macie i sprzedajcie codzienność życia na wsi.
Gdy następnym razem przyjadę do Polski, nie chciałbym kupić hot-doga, hamburgera, ale coś
swojskiego: czarny wiejski chleb, biały ser, oscypki. Dla nas wypoczynek na wsi to jak powrót
do dzieciństwa, najnowocześniejszy sposób życia w harmonii z naturą.
Właśnie dlatego powstała idea połączenia rolnictwa ekologicznego i turystyki. Ponieważ
od początku ECEAT stał się organizacją międzynarodową, dużą grupę turystów odwiedzających
gospodarstwa, stanowią obcokrajowcy: Holendrzy, Anglicy, Belgowie, dla których pobyt w Polsce
to powrót do już niemal zapomnianych obrazów z dzieciństwa - ukwieconych łąk, lasów i pól
ożywianych radosnym śpiewem ptaków.
W ciągu 13 lat swojego istnienia ECEAT-Poland realizował wiele projektów; wśród nich
wymienić można następujące:
•
Wspólna Kampania na rzecz Rolnictwa Ekologicznego;
•
Edukacja ekologiczna w ekogospodarstwie - nowe formy współpracy wieś-miasto;
•
Ekoturystyka w gospodarstwach szansą rozwoju dla gminy;
1
•
Ekoturystyka zorganizowana - trasy piesze, rowerowe i konne w Karkonoszach i Karpatach;
•
Warsztaty artystyczne w ekogospodarstwach (gra na bębnach, malowanie, ceramika i rzeźba);
•
Rozwój Ekologicznej Świadomości - współpraca;
•
Promocja ekoturystyki w Bilateralnym Rezerwacie Biosfery Karkonosze/Krkonose współpraca;
•
Wzmocnienie sytuacji społeczno-ekonomicznej kobiet prowadzących lub współprowadzących
gospodarstwa - projekt demonstracyjny w rejonie Stryszowa;
•
Gospodarstwa ECEAT a ochrona przyrody;
•
Ekoedukacja szansą rozwoju lokalnego.
Od ponad 5 lat ECEAT-Poland przy ścisłej współpracy z ECEAT-International z siedzibą
w Holandii realizuje na terenie całej Polski projekt turystyki ekologicznej w gospodarstwach
ekologicznych (czyli w gospodarstwach posiadających atest) lub w gospodarstwach będących
w trakcie przestawiania się na ekologiczne metody produkcji (czyli starających się o taki atest).
Ta forma turystyki nie tylko pozwala ludziom z miasta wypoczywać w kontakcie z naturą
i prawdziwym życiem wiejskim, ale właściwie zorganizowana i ugruntowana staje się potężną
bronią w walce o zachowanie środowiska naturalnego naszego kraju. Główną ideą projektu jest
promocja rolnictwa ekologicznego poprzez turystykę ekologiczną.
Na początku nazwano ten projekt "EAT", ponieważ "eat" w tłumaczeniu z języka
angielskiego oznacza "jeść". Dalsze rozwinięcie tego 3-literowego skrótu dawało: "Eco-AgroTourism", by w końcu dotrzeć do sedna sprawy: "Ecological Agriculture and Tourism",
czyli "Ekologiczne Rolnictwo i Turystyka". Nazwa ta wyjaśnia jednoznacznie, o jaką żywność
chodzi i jak w przyjemny sposób (jako turysta) dowiedzieć się o sekretach produkcji tej żywności,
jak również gdzie ją kupować. Nazwa ta jest dobrym odzwierciedleniem jego głównego celu, czyli
promocji poprzez turystykę żywności produkowanej metodami ekologicznymi. Połączenie
gospodarstw produkujących żywność metodami ekologicznymi i turystycznie atrakcyjnych
z możliwością wypoczynku w naturalnych warunkach jest obustronnie korzystne. Rolnika
produkującego żywność metodami ekologicznymi wspiera finansowo, turystę natomiast uwalnia
na jakiś czas od zdegradowanych warunków jego codziennego życia. Co ważniejsze, obie grupy
(rolnicy i turyści) przyczyniają się w ten sposób do ochrony środowiska naturalnego zarówno
poprzez sprzyjające mu rolnictwo, jak również ekologiczną formę turystyki. W dalszej
konsekwencji dzisiejszy turysta staje się w przyszłości stałym konsumentem żywności
produkowanej metodami ekologicznymi, nie tylko ze względu na jej walory smakowe, ale również
zdrowotne. Z drugiej zaś strony wzrasta liczba gospodarstw zainteresowanych ekologicznymi
metodami produkcji, zachęconych do tego możliwością uczestniczenia w projekcie turystyki
ekologicznej realizowanym przez ECEAT-Poland
Turystyka może być z jednej strony (wykorzystując jej aspekt edukacyjno-promocyjny)
jednym z bardziej efektywnych narzędzi pomagającym rozwijać rynek zbytu żywności
produkowanej metodami ekologicznymi, z drugiej zaś (ze względu na jej ekonomiczny aspekt)
przyczyniać się do wzrostu liczby gospodarstw zainteresowanych ekologicznymi metodami
produkcji. Wymaga to jednak jednoznacznego określenia formy aktywności i idei, którą ta
aktywność promuje. Nie należy łączyć tego projektu z agroturystyką/ekoagroturystyką, która jest
co prawda również formą turystyki w gospodarstwach wiejskich, lecz głównie w tych
konwencjonalnych. A przecież to konwencjonalne (chemiczne) rolnictwo jest w dużym stopniu
odpowiedzialne za skażenia środowiska, a żywność przez nie produkowana i oferowana
konsumentom ma negatywny wpływ na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Agroturystyka jest
również często promowana w domach położonych na wsi, które co prawda od strony formalnej
mają status gospodarstwa rolnego (czyli właściciele posiadają ponad 1 ha ziemi), lecz ziemia leży
odłogiem, a gospodarz korzysta tylko z ulg przysługujących mu z tytułu posiadania ziemi, nie dając
2
w zamian społeczeństwu nic. Przyczynia się to do stwarzania fałszywego obrazu rolnictwa w Polsce
i zaciemnia pozytywne zmiany, jakie wnoszą na polską wieś gospodarstwa ekologiczne. Z punktu
widzenia zachowania polskich tradycji i kultury również zaznacza się wyraźna różnica pomiędzy
gospodarstwami ekologicznymi a tzw. agroturystycznymi. Dla tych pierwszych podtrzymywanie
tradycji i kultury to naturalny, codzienny sposób życia, dla drugich, najczęściej, oznacza
to przygotowanie tradycyjnych "imprez" lub części pomieszczeń w tradycyjnym stylu, bo można to
dobrze sprzedać.
Innym projektem realizowanym w ramach kształtowania świadomości ekologicznej są
warsztaty edukacyjne prowadzone w gospodarstwach ekologicznych. Przykładem są warsztaty
prowadzone w ośrodku „Arka”, który znajduje się na terenie gospodarstwa ekologicznego
w Grzybowie koło Płocka. Kieruje się ono w swoim działaniu przysłowiem chińskim: „Jeśli
myślisz rok naprzód – sadź ryż. Jeśli myślisz 10 lat naprzód – sadź drzewo. Lecz jeśli myślisz
100 lat naprzód – ucz ludzi”. Grupy zwiedzające mają zapewnione dwa posiłki wegetariańskie –
śniadanie oraz obiad z lokalnych produktów ekologicznych. W ofercie znajduje się kilka propozycji
zajęć – do wyboru przez nauczyciela. Podczas zajęć można poznać zasady funkcjonowania
gospodarstwa ekologicznego oraz przyjrzeć się z bliska pracy rolnika, dowiedzieć się skąd
pochodzą podstawowe produkty żywnościowe: mleko, jaja, jak robi się sery, masło, śmietanę
oraz poznać zasady zrównoważonej konsumpcji. Żywy kontakt z naturą zapewniają warsztaty
przyrodnicze. Wiedza przyswajana jest przez aktywne uczestnictwo, samodzielne obserwacje
przez lornetkę oraz pod lupą, świat jest odbierany wszystkimi zmysłami: nauka staje się
fascynującym odkrywaniem. Prowadzone są także zajęcia w ogrodzie, podczas których dzieci mogą
poznać smak oraz właściwości lecznicze ziół i związane z nimi historie. W trakcie zajęć
w Biopiekarni można dowiedzieć się wszystkiego o zbożach oraz rodzajach mąki, zobaczyć jak
miele się ziarno, upiec razową bułkę, chlebek lub podpłomyki. Osoby zainteresowane tradycją
i kulturą polskiej wsi mogą nauczyć się jak zrobić piękne wycinanki sannickie oraz poznać
regionalne tańce ludowe. Podczas samodzielnego wykonywania świec z wosku pszczelego dzieci
mają okazję zaznajomić się z tajnikami życia pszczół. Na życzenie nauczyciela prowadzone są
także zajęcia gleboznawstwa połączone z licznymi doświadczeniami i prelekcje na temat energii
odnawialnych ilustrowane bogatymi przykładami (ośrodek zaopatrzony jest w baterie i kolektory
słoneczne) oraz warsztaty papieru czerpanego.
Podsumowując moją wypowiedź można stwierdzić, że wypoczynek w gospodarstwach
ekologicznych daje mnóstwo korzyści zarówno rolnikowi, który przyjmuje turystów – w postaci
zarobku i satysfakcji propagowania zdrowego stylu życia; środowisku, które nie jest
zanieczyszczone pestycydami używanymi w uprawach konwencjonalnych i po wizycie turystów
pozostaje w stanie nienaruszonym; turyście, który dzięki przebywaniu na łonie natury uspokaja się,
regeneruje swój organizm, odkrywa tajniki przygotowania posiłków z żywności ekologicznej,
obcuje z kulturą i tradycją danego regionu, ale przede wszystkim zaczyna cenić naturę, zwierzęta,
rośliny i po powrocie do swojego codziennego życia wprowadza do swoich czynności nawyki
proekologiczne.
Nie można zapomnieć o jednej najważniejszej funkcji gospodarstw ekologicznych –
edukacji dzieci i młodzieży, gdyż właśnie w początkowych latach swojego życia człowiek
najbardziej chłonie to, co znajduje się w jego otoczeniu. Dlatego ważnym jest, aby to otoczenie
wskazywało na pozytywne wzorce jakimi są zachowania proekologiczne.
W publikacjach Rady Europy na temat branży turystycznej można przeczytać o przełomie
w postawach i mentalności współczesnych turystów, który przejawia się przede wszystkim
w zwiększeniu się ich świadomości ekologicznej i wymagań co do jakości usług oraz atrakcyjnego
przyrodniczo i niezanieczyszczonego otoczenia w miejscu podróży lub wypoczynku. Turyści chcą
wykorzystać czas wypoczynku na poznanie nowych krajów i kultur, podpatrywać piękno przyrody,
aktywnie odpoczywać uprawiając swoje ulubione sporty na łonie natury, poszukują przeżyć
duchowych i mocnych wrażeń sam na sam z dziką przyrodą.. W czasie podróży próbują odnaleźć
siebie, rezygnują z tego co modne i „na pokaz”, są w stanie ograniczyć potrzeby o charakterze
3
luksusowym i przystosować się do warunków miejscowych. Formą odpowiadającą potrzebom
takich turystów jest ekoturystyka.
Jest ona najczystszą formą podróżowania przyjaznego środowisku, ponieważ odbywa się
zwykle na obszarach o najwyższych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, bezpośrednio
przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego i kulturowego tych regionów, a jej uczestnikami
są ludzie o dużej świadomości ekologicznej i wrażliwości przyrodniczej. W literaturze ekoturystyka
nazywana jest także turystyką zieloną, przyrodniczą, ekoetnoturystyką.
Można wyróżnić trzy najważniejsze cechy ekoturystyki wyróżniające ją spośród innych
form podróżowania:
• ekoturystyka jest formą aktywnego i dogłębnego zwiedzania obszarów o wybitnych walorach
przyrodniczych i kulturowych,
• ekoturystyka strzeże harmonii ekosystemów przyrodniczych odrębności kulturowej lokalnych
społeczności,
• ekoturystyka dostarcza środków finansowych skutecznej ochronie wartości dziedzictwa
przyrodniczego i kulturowego oraz przynosi realne korzyści ekonomiczno-społeczne ludności
miejscowej.
Ekoturystyka obejmuje różne rodzaje turystyki, pod warunkiem, że osoba uczestnicząca
w podróży świadomie nie ingeruje w naturalne ekosystemy, wyraża szacunek dla otaczającej ją
przyrody i kultury ludności miejscowej, a jej turystyczne wydatki dostarczają funduszy dla ochrony
przyrody i lokalnej gospodarki.
Postawa lokalnych społeczności jest zasadniczym warunkiem powodzenia w ekoturystyce.
Ludność miejscowa musi być przekonana o zaletach i korzyściach rozwoju zielonej turystyki i musi
rozumieć jej sens i istotę. Nie wystarczy jedynie działalność edukacyjna. Potrzebna jest też
konkretna pomoc oraz bodźce ekonomiczne, organizacyjne, infrastrukturalne, marketingowe,
socjologiczne itp., które z jednej strony zainspirują ludzi do prowadzenia określonego rodzaju
działalności związanego pośrednio lub bezpośrednio z ekoturystyką, a z drugiej strony przekonają
ich, że pożytki z takiej działalności zależą w pełni od stanu i jakości otaczającego środowiska
przyrodniczego i krajobrazu.
Dużą rolę w tworzeniu dobrego klimatu dla inicjatyw ekoturystycznych i pokrewnych jej
form przedsiębiorczości wśród miejscowych społeczności mogą odegrać władze lokalne, które
wspólnie z organizacjami pozarządowymi lub administracją terenów chronionych powinny
podejmować szereg działań.
Prawidłowo organizowana ekoturystyka, zgodnie z zasadami, kodem etycznym
i z zachowaniem odpowiedniej do warunków regionu skali, może przyczynić się jedynie do tego,
że ludzie z obszarów wiejskich nie będą uciekać do miast w poszukiwaniu pracy i lepszego życia
i nie będą chcieli takich miast budować na swojej ziemi. Może też pomóc rdzennym mieszkańcom
docenić ich własną odrębność, kulturę, architekturę i sprawić, że zdecydują się chronić swoje
bogactwo kulturowe i zachować przynajmniej niektóre elementy dziedzictwa dla przyszłych
pokoleń.
O bogactwie i różnorodności form turystyki przyrodniczej można przekonać się
odwiedzając liczne światowe targi turystyczne, gdzie słowo „ekoturystyka” pojawia się obok
najodleglejszych zakątków świata. Ekoturystyczne agencje podróży oferują: wędrówki
w najdziksze góry świata, wyprawy w głąb wilgotnego lasu równikowego, obserwowanie wolno
żyjących zwierząt, nurkowanie wśród raf koralowych, poznawanie kultur dalekich lądów,
przemierzanie pustyni na grzbietach wielbłądów, wycieczki botaniczne i ornitologiczne
dla przyrodników i fotografików itp. Niektóre pomysły zaskakują oryginalnością i egzotyką. Inne
są bliskie bardziej klasycznym rodzajom turystyki kwalifikowanej lub krajoznawczej. Wszystkie te
formy ekoturystyki powinien łączyć specyficzny sposób organizowania podróży, w tym przede
4
wszystkim troska o jak najmniejsze integrowanie we wrażliwe ekosystemy oraz szerzenie szeroko
pojętej edukacji ekologicznej, pobudzającej wrażliwość na sprawy przyrody zarówno ze strony
turystów, jak i ludności miejscowej.
Można wyróżnić następujące formy ekoturystyki:
• wędrówki i wspinaczki wysokogórskie - wyprawy w rumuńskie Karpaty Południowe, trekkingi
w Tatrach,
• wędrówki piesze – przeprawy przez wilgotny las równikowy z indiańskim przewodnikiem,
wędrowne rajdy przez Bory Tucholskie,
• wycieczki rowerowe – wyprawy rowerowe po Sri Lance, rajdy rowerowe przez Pojezierze
Kaszubskie,
• wycieczki kajakowe – wyprawy w oryginalnych canoe indiańskich po Amazonce w Peru,
kajakowe spływy na Biebrzy,
• spływy pontonami i tratwami – rafting po bystrych rzekach Alaski, spływ Dunajcem górskimi
tratwami w Pieninach,
• rejsy, wyprawy żeglarskie – rejsy między wyspami Galapagos, żeglowanie po Jeziorach
Mazurskich,
• wycieczki konne – zwiedzanie Arizony na grzbiecie konia, rajdy konne w Karkonoszach,
• wycieczki w karawanie wielbłądów – przeprawy na wielbłądach przez Synaj,
• wędrówki na nartach biegowych, nartach turystycznych, zimowe wędrówki piesze w rakietach –
wyprawy na nartach turystycznych w boliwijskich Andach, wycieczki na nartach biegowych
pasmem Żukowa w Bieszczadach,
• wyprawy nurkowe na głębokiej wodzie z butlą gazową i płytkiej z maską i rurką – wyprawy
nurkowe na Wielką Rafę Australijską oraz na Wyspy Karaibskie, wakacje nurkowe z nauką
nurkowania pad Jeziorem Plusze (region Warmii i Mazur),
• wyprawy ornitologiczne – wyprawy ornitologiczne do Etiopii, wyprawy fotograficznoornitologiczne na Bagna Biebrzańskie,
• safari – safari na grzbietach słoni w tygrysich parkach Indii, polarne safari w Szwecji, fotosafari
w Suwalskim Parku Krajobrazowym,
• wyprawy w celu obserwowania wielorybów – obserwowanie wielorybów na Baja California
w Meksyku,
• wyjazdy tematyczne, hobbystyczne – wyprawy w celu obserwowania bezkręgowców lasów
równikowych Afryki, podglądanie żubra w Puszczy Białowieskiej,
• wycieczki w celu poznawania flory danego regionu – wyprawa „Alpejskie kwiaty Wschodnich
Himalajów” do Indii, wycieczka botaniczna do trzech regionów Polski, reprezentujących
odmienne siedliska roślinne: alpejska flora Tatr, las w Białowieży oraz Bagna Biebrzańskie,
• nauka rozpoznawania i stosowania ziół oraz grzybów – pobyt na farmie tropikalnych ziół
w Belize, poznawanie ziół i charakterystycznej szaty roślinnej Polesia Lubelskiego,
• wędrówki piesze lub objazdowe po zabytkach etnograficzno-kulturowych regionu – wyprawa
„W poszukiwaniu Majów” w Ameryce Środkowej, „Białostockim Szlakiem Tatarskim”
po Białostocczyźnie,
• pobyt w wioskach i centrach kulturowych różnych grup etnicznych i poznawanie ich tradycji –
wyprawa etnograficzna na Daleki Wschód, udział w ceremoniach i uroczystościach Amurów
w Rosji, wycieczki śladami Łemków w Beskidzie Sądeckim i Niskim,
5
• wycieczki edukacyjne: nauka miejscowych języków, nauka rzemiosła ludowego, nauka tańca
ludowego, nauka sztuki kulinarnej regionu – nauka hiszpańskiego w ekologicznej szkole w San
Andres w Gwatemali, nauka wikliniarstwa w Bieszczadach,
• wyjazdy w celu pracy społecznej w terenie – wyjazdy wolontariuszy na roboty leśne do krajów
Ameryki Łacińskiej, wyjazdy w celu zbierania śmieci w parkach narodowych po sezonie
turystycznym,
• wyprawy badawcze, warsztaty – badanie problemów ochrony lasów na Kostaryce, studiowanie
inteligencji delfinów na Hawajach,
• wyprawy geologiczne, astrologiczne – geologiczne wyprawy do Islandii, na Wyspy Kanaryjskie
lub na wulkan Colima w Meksyku, astrologiczne wycieczki po starożytnych miastach Ameryki
Środkowej.
Ciekawym projektem ekoturystycznym jest ekologiczne letnisko na Wyspach Dziewiczych
założone przez Stanley’a Selengut’a. Jest on jednym z najbardziej znanych pomysłodawców i
realizatorów projektów ekoturystycznych w Stanach Zjednoczonych. Selengut wybudował na
Wyspie Św. Jana cztery ekoturystyczne letniska, z których najsłynniejszą jest Estete Concordia.
Ekoturystyczny ośrodek powstał na zakupionym przez autora skrawku ziemi o powierzchni
10 ha. Posiadłość leży w południowo-wschodniej części wyspy i przylega do Parku Narodowego
Wysp Dziewiczych. Tutaj właśnie kilka gatunków żółwi składa jaja, a niewielkie rafy koralowe w
pobliskich wodach tętnią różnokolorowym życiem. Autor ekoturystycznego projektu wyszedł z
założenia, że konwencjonalna zabudowa może spowodować dużą degradację siedlisk roślinnych,
plaży i rafy koralowej. Gdyby powierzchnia gruntu została zniszczona, intensywne deszcze
sezonowe wymyłyby doszczętnie górną warstwę gleby, powodując zamulanie wody morskiej i
ginięcie koralowców oraz innych zamieszkujących rafę gatunków fauny.
Sednem projektu jest pomysł budowy „wiszących dróg” w celu niedopuszczenia do
zniszczenia rzadkich zbiorowisk roślinnych i ochrony przed erozją spowodowaną zadeptywaniem
gruntu przez turystów. Małe domki-szałasy (o gabarytach 6 x 6 m) są umieszczone nad ziemią,
pośród drzew i połączone systemem wiszących dróg i schodów-drabin. Każdy domek ma taras
widokowy i wypoczynkowy; jest wyposażony w urządzenia energooszczędne. Energię pozyskuje
się głównie z siły wiatru. Funkcję klimatyzacji pełnią gęste korony drzew, które ocieniają kwatery
turystyczne. Jedyną ingerencja w podłoże było wykopanie dołów pod kolumny, które podpierają
„drogi” i całą konstrukcję architektoniczną ośrodka letniskowego. Rury i kable elektryczne ukryte
są tuz pod „wiszącymi drogami”, zamiast na gałęziach drzew. Goście bezpiecznie poruszają się po
takich ruchomych traktach i docierają nimi na plażę nie dotykając ziemi. Z oddali prawie nie widać
„wiszącego letniska”, dzięki czemu nie zniszczono również naturalnego krajobrazu wyspy.
Priorytetowym celem autora projektu jest zachowanie możliwie największej różnorodności
biologicznej siedlisk roślinnych, roślinnych także przywrócenie środowisku przyrodniczemu
gatunków, które pierwotnie tu występowały. Podejmowane są próby odnawiania naturalnego,
pierwotnego krajobrazu, który przez lata był niszczony przez wprowadzanie obcych gatunków w
miejsce rodzimych roślin. Sadzi się taką roślinność, wśród której będą mogły gnieździć się
różnorodne ptaki i mnożyć inne dzikie zwierzęta, charakterystyczne dla naturalnego ekosystemu.
Infrastrukturę turystyczną, oprócz wiszących domków i dróg stanowi dodatkowo kilka
niewielkich budynków. Jest tu sklep ze zdrową żywnością, biodegradacyjnymi kremami i innymi
kosmetykami oraz różnymi produktami pierwszej potrzeby – wszystko opakowane w materiały
przyjazne środowisku. Jest też tzw. centrum – poczęstuj się, gdzie turyści przed odjazdem
zostawiają produkty żywnościowe i inne zbędne przedmioty niewykorzystane podczas pobytu na
wyspie. Samoobsługowa restauracja na świeżym powietrzu oferuje zdrowe, smaczne potrawy
przygotowywane z miejscowych produktów. Ściśle jest przestrzegany etyczny kod restauracji, który
zabrania np. kupowania ryb owoców morza od rybaków prowadzących połowy w sposób
niedozwolony i zagrażający podmorskiej przyrodzie. Zawsze są serwowane dodatkowo posiłki
6
wegetariańskie. Pracownicy kuchni używają biodegradacyjnych produktów czyszczących,
korzystają z urządzeń oszczędzających wodę i energię, nietoksycznych środków owadobójczych
itp. We wszystkich obiektach uzdatnia się wodę. Powtórnie zużywa się ponad 1 mln litrów wody
każdego roku. Część uzdatnianej wody jest stosowana do irygacji wzgórz, gdzie są sadzone drzewa
i inne rośliny.
Chociaż wybudowanie nietypowego ośrodka turystycznego, w miejsce tradycyjnego
turystycznego kurortu, wymaga nieco więcej wysiłku i wyobraźni do inwestorów, to jednak
inwestycja taka okazje się w dalszej perspektywie czasu o wiele bardziej opłacalna.
Wiele jest na świecie i w Polsce takich regionów, które wyraźnie pretendują do uczynienia
ekoturystyki jednym z podstawowych priorytetów ich rozwoju. Co więcej, wydaje się, że właśnie
ekoturystyka wraz z pokrewnymi jej formami podróży i przedsiębiorczości może przyczynić się do
tego, że obszary te zachowają swoją tożsamość kulturową oraz różnorodność przyrodniczą, jeżeli
umiejętnie zaplanuje się ich zrównoważony rozwój. Przyrodnicy lub osoby zajmujące się
profesjonalnie ochroną przyrody i kultury mogą w tym miejscu zaprotestować, argumentując, że
najpiękniejsze i najbardziej naturalne regiony świata trzeba zostawić bez zmian, a nie planować ich
rozwoju. Jednak wziąwszy pod uwagę obecne trendy rozwoju społecznego i ekonomicznego świata,
zjawisko wzrostu demograficznego i rosnące zapotrzebowanie na przestrzeń życiową, trzeba
przyznać, że nie uda się ocalić w taki sposób nawet tych najdalszych zakątków Ziemi.
7