dziesiątego numeru gazetki ekoJózefów

EKOJÓZEFÓW i...
CZASOPISMO EKOLOGICZNE Nr (10) 3/2012 JESIEŃ
www.ekojozefow.pl
NASZA WODA
Woda to życie. Woda o odpowiedniej jakości to podstawa naszego zdrowego życia. Woda którą pijemy, z której
korzystamy, woda wokół Nas i w Nas. Ta sama substancja - H2O, w tak różnych okolicznościach i miejscach: w
wodociągu, szklance, naszym ciele, w wannie, w ubikacji, ściekach , oczyszczalni ścieków, w naszych rzekach,
kąpielisku, woda do podlewania ogrodu, w deszczu, śniegu, lodzie, woda w krajobrazie.
Jaką wodę spożywamy w Józefowie? Ile mamy wody? Skąd jest czerpana? Jak jest uzdatniana? Co dzieje się z
zużytą przez nas wodą?
Woda dla celów spożywczo/bytowych w Józefowie bywa różnej jakości. Różnie nadal jest z zaopatrywaniem się
w nią i z pozbywaniem się zużytej wody.
Spora część józefowian ma własne indywidualne studnie. Są to częstokroć studnie płytkie czerpiące wodę z
poziomu kilku – kilkunastu metrów, są i głębsze. Ze względu na zanieczyszczenia powierzchniowe, szczególnie
w sytuacji gdy są liczne szamba w tym część nieszczelnych woda taka może być niezdatna dla celów spożywczo/
bytowych. Wody z głębszych warstw są w Józefowie wolne od zanieczyszczeń powierzchniowych ale są
zażelazione, co wymaga ich uzdatniania. Jeśli posiada się indywidualną studnię, trzeba uzdatniać wodę i
wykonywać badania jej jakości indywidualnie. Zaś zużytą wodę/ścieki gromadzi się w szambach i usuwa poprzez
ich opróżnianie i wywóz do oczyszczalni ścieków. Zgodnie z prawem szamba muszą być szczelne aby ścieki z
nich nie przedostawały się do wód gruntowych, jednak częstokroć wciąż tak nie jest.
Koszty indywidualnego gospodarowania wodą to:
• koszty studni, pompy, urządzeń do uzdatniania ich obsługi i konserwacji (koszty konserwacji to około
1000 zł rocznie),
• koszty badania jakości wody,
• wywóz szamba to około 200 zł raz na 3 tygodnie dla rodziny trzyosobowej.
Indywidualna studnia w sytuacji gdy ktoś podłączy się do wodociągu, może wciąż funkcjonować np. jako źródło
wody do podlewania ogrodu i to jest dobre rozwiązanie, z dwóch powodów: nie zużywa się wysokiej jakości
wody wodociągowej do podlewania i nie ponosi się kosztów za tę wodę, odpadają także koszty związane z
indywidualnym uzdatnianiem wody (woda do podlewania ogrodu nie musi spełniać norm jakości wody
spożywczej).
Hydrosfera Józefów Sp. z o.o. czyli instytucja zarządzająca miejskimi wodociągami i kanalizacją rozwija się
dynamicznie i zapewnia józefowianom wodę wysokiej jakości a także możliwości usuwania zużytej wody przez
kanalizację.
Woda dla Józefowa czerpana jest z ujęć (studni) w czystych, leśnych okolicach w południowo - zachodniej części
miasta, z głębszych warstw (50m) odizolowanych od zanieczyszczeń powierzchniowych. Aktualnie wody pobiera
się i uzdatnia maksymalnie 120m³/godzinę zaś aktualne zapotrzebowanie miasta to około 1500m³/dobę, docelowo
ujęcia wody i stacja uzdatniania będą mogły dać 220 m³/h co wystarczy dla zaspokojenia potrzeb naszego miasta.
Rejon ujęć wody jak i same ujęcia wody to obszary szczególnie cenne i ważne dla Miasta, dla Nas, to obszary
chronione prawem.
Czy mogą wyczerpać się źródła wody dla Józefowa?
Pobór i wydajność ujęć są skorelowane i przy poborze wody takim jak w Józefowie źródła się nie wyczerpią.
Trzeba także dodać że są to źródła odnawialne. No i wszystko to reguluje pozwolenie wodno-prawne.
Pobieranie wód z ujęć miejskich ( z warstw wodonośnych na głębokości 50m) nie wpływa także na obniżanie się
poziomu wód w okolicznych studniach które są znacznie płytsze i pobierają wody podskórne, to dwa oddzielne
poziomy wodonośne. Wpływ na to ma generalna tendencja do obniżania się poziomu wód oraz susze.
1
W pobliżu ujęć znajduje się stacja uzdatniania wody. Interesującym zagadnieniem jest jak uzdatnia się wodę?
Czy np. wodę się chloruje?
Proces uzdatniania wody obejmuję kilka etapów:
1. Ujmowanie wody – pompowanie z głębokości 50 m,
2. Redukcja żelaza i manganu (obecnych w wodzie ujętej a niepożądanych w wodzie docelowej) odbywa się
to w zbiornikach do których wtłacza się powietrze,
3. Filtracja poprzez filtry piaskowo-węglowe,
4. Dezynfekcja lampą ultrafioletową (w józefowskich wodociągach nie chloruje się wody, zamiast tego jest
właśnie owa lampa UV. Natomiast istnieje techniczna możliwość dezynfekcji podchlorynem sodu w
sytuacji gdyby jakość wody w sieci tego wymagała)
5. Przefiltrowana i zdezynfekowana woda trafia do odbiorcy, do Nas.
Uzdatniona woda płynie siecią wodociągową do naszych kranów gdzie z niej korzystamy, czy to w celach
konsumpcyjnych, higienicznych, czy innych jak podlewanie ogrodów. Średnio mieszkaniec Józefowa
korzystający z wodociągów zużywa 80-100 l/dobę.
Warto zwrócić uwagę że woda którą pijemy, którą myjemy się, spłukujemy toaletę, podlewamy ogród, to ta sama
cenna, czysta, uzdatniona woda.
Woda powinna być używana z rozwagą, oszczędnie. Ale co to znaczy?
Otóż oszczędzanie wody to właściwe z niej korzystanie. Należy stosować rozwiązania i urządzenia oszczędzające
wodę takie jak np. odpowiednie wodooszczędne: spłuczki do toalet, pralki, zmywarki do naczyń, brać prysznic
zamiast kąpać się, podlewać ogrody rano lub wieczorem, ale także stosować ekologiczne środki czystości (to
szczególnie ważne dla naszego ciała ale także dla naszej wody, naszego środowiska życia).
Jeśli wody z wodociągów używa się do podlewania ogrodów a ktoś jest podłączony do kanalizacji to jej koszty
nie obejmują kosztów odprowadzania do kanalizacji (stosuje się odliczniki).
Koszty wody z wodociągów i odprowadzania ścieków do kanalizacji:
• koszt przyłączy jedynie na swojej działce, (miasto buduje przyłącza do linii rozgraniczających)
• koszt wody z wodociągów należy porównać z kosztami związanymi z indywidualnym ujęciem i
uzdatnianiem wody a koszty ścieków odprowadzanych do kanalizacji należy porównać z kosztami
wywozu szamba;
• trzeba także dodać, że wraz z rozwojem wodociągów i kanalizacji przy jednoczesnym powszechnym
przyłączaniu się mieszkańców do sieci coraz korzystniej będą kształtowały się ceny za wodę i ścieki
- dlatego warto zadbać o podłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.
Innym ciekawym zagadnieniem jest sprawa publicznych zdrojów ulicznych. Jest ich kilkanaście na terenie
Józefowa. Przyjęło się, że wielu mieszkańców korzysta z tych zdrojów, biorąc wodę do picia. Woda w zdrojach
ulicznych to woda z wodociągu, jest ona bezpłatna (płaci za nią Miasto).
Odrębnym zagadnieniem jest pomysł budowy miejskiej oczyszczalni ścieków. Czy jest to pomysł dobry?
Z punktu widzenia ochrony środowiska naszego miasta, ochrony rzeki Świder sytuacja z pozbywaniem się
ścieków jest obecnie dobra. Józefów usuwa ścieki ze swojego terytorium do oczyszczalni ścieków w Otwocku,
która zrzuca oczyszczone ścieki do Wisły, daleko od Józefowa.
Za budową oczyszczalni przemawiają koszty oczyszczania ścieków, z jednej strony wysokie koszty dyktowane
przez otwocką oczyszczalnię ścieków, z drugiej strony obniżenie kosztów oczyszczania naszych józefowskich
ścieków poprzez budowę miejskiej oczyszczalni.
W tym rozrachunku nie można jednak uwzględniać tylko kosztów oczyszczania ścieków, trzeba także wziąć pod
uwagę i to w sposób zasadniczy ochronę rzeki Świder, naszej rzeki Świder.
Dla Nas mieszkańców Józefowa i okolicznych miejscowości czysty Świder stanowi wielką wartość, nie może
ponieść on najmniejszego uszczerbku a raczej powinien tylko polepszać się jego stan. Świder jest bardzo
popularnym i lubianym miejscem wypoczynku o wybitnych walorach rekreacyjnych. Szczególnie na odcinku
józefowsko/otwockim te walory są jakby stworzone dla rekreacji, są tu: liczne plaże i miejsca od dużych i
ludnych, poprzez mniejsze aż do całkiem kameralnych, wyjątkowo przyjemne są wody Świdra, które tylko w tym
rejonie płyną przez piaszczyste tereny i dlatego wody są przejrzyste, niezamulone, lśniące w promieniach słońca,
z czyściutkim piaskiem na dnie.
2
Generalnie oczyszczalnia ścieków to inwestycja służąca ochronie środowiska, ochronie wód.
Jednak jeśli miasto wybuduje oczyszczalnię to:
• zrzut oczyszczonej wody z oczyszczalni ścieków będzie miał miejsce do rzeki Świder. Są dwa warianty
lokalizacji tego zrzutu jeden przy oczyszczalni czyli w rejonie najpopularniejszego kąpieliska (rejon mostu
dawnej wąskotorówki i Holiday Inn) oraz drugi wariant w dole Świdra, za rezerwatem, w rejonie mostu w
Świdrach Wielkich.
Według mnie zdecydowanie lepiej jest zlokalizować ten zrzut w dole Świdra i jestem tego
zdecydowanym zwolennikiem (jeśli w ogóle oczyszczalnia będzie budowana).
Czy woda z oczyszczalni i jej zrzut są zupełnie nieuciążliwe?
Nawet jeśli tak jest czego nie wiem i oczyszczona woda z oczyszczalni ścieków jest takiej jakości przez
cały rok, że można się w niej kąpać (były osoby co nawet piły publiczne wodę wypływająca z
oczyszczalni np. wójt Wiązowny podczas otwarcia tamtejszej oczyszczalni), nie ma odoru i zrzut będzie
niewidoczny w krajobrazie. To jednak dla mnie jest różnica między zrzutem takiej wody w
najpopularniejszych miejscach kąpielowych i rekreacyjnych a poza nimi.
Mimo sprawnej technologii i zabezpieczeń istnieje chyba też prawdopodobieństwo awarii oczyszczalni
skutkującej czasowym zanieczyszczenie wód Świdra?
• ponadto sama oczyszczalnia ma być zlokalizowana w popularnym rejonie wypoczynkowym, rejon
kąpieliska, parkingu nad Świdrem i hotelu Holiday Inn. Jeśli lokalizacja nie budzi zastrzeżeń, jeśli przy
obecnej technologii nie stanowi to uciążliwości, to nie ma problemu. Czy jednak faktycznie nie ma
problemu? Oczyszczalnie buduje się zazwyczaj na obrzeżach miejscowości.
• Wedle informacji udzielonych przez Prezesa Hydrosfery jest to oczyszczalnia jedynie ścieków bytowych a
jej technologia jest prosta i bezpieczna.
Należy rozważyć także wariant dotychczasowy, czyli z odprowadzaniem ścieków do oczyszczalni w Otwocku, z
negocjowaniem kosztów oczyszczania ścieków i z niebudowaniem józefowskiej oczyszczalni ścieków.
Myślę, że w tak ważnej sprawie jak budowa miejskiej oczyszczalni ścieków i zrzutu wody z oczyszczalni do rzeki
Świder oraz w sytuacji kiedy jest sporo pytań w tej materii, niezbędne są spotkania informacyjne i konsultacje
społeczne. Te spotkania i konsultacje są w interesie józefowian oraz władz Józefowa działających dla dobra
Mieszkańców i Miasta.
Jest dostępna ankieta w sprawie dotyczącej między innymi budowy józefowskiej oczyszczalni ścieków. Do
pobrania i wypełnienia w siedzibie Hydrosfery przy ul. Drogowców 20, w Biurze Obsługi Klienta
UM Józefów i Jednostce Realizującej Projekt przy Sosnowej 17C oraz na spotkaniach i imprezach
organizowanych przez miasto (ostatnio na pikniku rodzinnym po uroczystościach odpustowych w Parafii M.B.
Częstochowskiej).
Ponadto polecam dyskusję publiczną nad projektem planu zagospodarowania przestrzennego dotyczącym terenu
gdzie ma być zlokalizowana oczyszczalnia ścieków - dnia 10 października o godz 17 w siedzibie Rady Miasta
Józefowa przy ul. Wyszyńskiego 1. Może to być też okazja do dyskusji nad kwestią budowy oczyszczalni
ścieków.
!!! Zachęcam Władze Miasta i Hydrosferę do zorganizowania wspomnianych spotkań informacyjnych i
konsultacji społecznych związanych z oczyszczalnią ścieków. Hydrosferę zachęcam także do umieszczenia
ankiety do pobrania na stronie internetowej.
Zachęcam do odwiedzania strony internetowej Hydrosfery gdzie znajdziemy wiele ciekawych i przydatnych
informacji http://www.hydrosfera-jozefow.pl/
Od kilku ładnych lat woda w Świdrze ulega poprawie, bywa zdatna do kąpieli. Jest to sytuacja wyczekiwana
przez rzesze miłośników wypoczynku nad Świdrem. Przez całe lata bowiem Świder był niezdatny do kąpieli. Co
wpłynęło na tę zmianę?
Sporo czynników:
• zadbano o oczyszczanie ścieków nad Świdrem i Mienią (uchodzącą do Świdra na granicy powyżej
Józefowa), jednym z większych trucicieli był Mińsk Mazowiecki, który zrzuca ścieki (teraz już dobrze
oczyszczone) do Mieni, zadbano o oczyszczanie ścieków także i w innych miejscowościach np. w
Wiązownie jest oczyszczalnia ale chyba jeszcze nie odbiera wszystkich ścieków? Będąc, któregoś razu w
Wiązownie miałem okazję popatrzeć co płynie w Mieni i nie był to przyjemny widok, a to co w niej
płynęło owszem po rozcieńczeniu i naturalnym oczyszczeniu ale jednak dopłynęło także do Świdra.
3
W Wiązownie jest sporo jeszcze do zrobienia w dziedzinie właściwej gospodarki wodno-ściekowej;
• zmniejszył się dopływ zanieczyszczeń spływających z nawożonych pól, w wyniku ograniczenia upraw
rolnych.
Woda w Świdrze i jest stan to sprawa wykraczająca daleko poza granice naszego miasta, właściwie to o jej stanie
decydują wszystkie miasta i wsie położone na całej długości Świdra i Mieni, a my w Józefowie w przyujściowym
odcinku zbieramy tego owoce.
Zaś woda w Wiśle dobrze oddaje zmiany w skali całego Kraju, jest czystsza niż była, a to za sprawą
powszechniejszego i lepszego oczyszczania i mniejszej ilości zanieczyszczeń do niej dopływających pochodzenia
rolniczego i przemysłowego.
Woda dobrej jakości czyli jaka?
To woda uzdatniona, spełniająca standardy jakości wykazane przez badania.
Czy można jakoś dodatkowo uzdatniać wodę we własnym zakresie?
Istnieją pewne zabiegi, które dodatkowo wpływają na wodę:
• filtrowanie w filtrach montowanych na kran czy filtrach dzbankowych typu Brita (o ile za ich pomocą
polepsza się smak wody z warszawskich kranów o tyle józefowska woda z wodociągów nie musi być w
ten sposób polepszana gdyż jest smaczna prosto z kranu);
• odstawianie wody w otwartym naczyniu celem ulotnienia się chloru ma sens tam gdzie wodę się chloruje w Józefowie wody w wodociągach się nie chloruje;
• jeśli wodę przetrzymujemy to powinna być ona przetrzymywana nie dłużej niż 24 godziny, w zamkniętym
najlepiej szklanym naczyniu, w lodówce, bez dostępu światła;
• woda może być także korzystnie jonizowana z pomocą specjalnych jonizatorów;
• na wodę można wpływać też podobno np. poprzez wolę, intencję, pozytywny stosunek do niej.
Jak wykazano w licznych badaniach woda to niezwykła substancja o ciekawych mało znanych a bardzo
ważnych i brzemiennych w skutki właściwościach, zainteresowanych odsyłam do obejrzenia
interesującego filmu pt. „Woda wielka tajemnica” - http://www.youtube.com/view_play_list?
p=FBA94A1DE5F87C13
Czy jest alternatywa dla standardowego zużycia wody, dla standardowych szamb, dla tych wielkich ilości ścieków
i ich oczyszczania ?
Istnieją pewne szczególne rozwiązania oszczędzające wodę, środowisko i pieniądze w gospodarstwie domowym
to np. :
• toalety bezwodne/kompostowe (właściwie wytworzony kompost jest dobrym nawozem, może służyć np.
do użyźniania ogrodu ozdobnego, także odpowiednio użyty mocz jest dobrym nawozem). Więcej o
toaletach bezwodnych/kompostowych w internecie np. http://pl.wikipedia.org/wiki/Toaleta_kompostuj
%C4%85ca
• szara woda, czyli wolna od fekaliów zabrudzona woda (woda ta może być wykorzystywana np. do
spłukiwania toalety, do podlewania ogrodu ozdobnego). Więcej o wodzie szarej i jej wykorzystaniu w
internecie np. http://pl.wikipedia.org/wiki/Szara_woda
• standardowe szambo też można lepiej zorganizować np. poprzez wprowadzenie efektywnych
mikroorganizmów, co ogranicza znacząco efekt przykrego zapachu oraz obecność chorobotwórczych
mikroorganizmów.
Składam podziękowania Panu Prezesowi Hydrosfery Stanisławowi Zdanowiczowi za udzielenie wielu ciekawych
informacji dotyczących gospodarki-wodno ściekowej w Józefowie, które wykorzystałem w niniejszym artykule.
4
RELACJA Z OGÓLNOPOLSKIEJ KONFERENCJI KRAJOBRAZOWEJ
Dnia 20 września 2012r. odbyła się w naszym Józefowie historyczna (jak to ujął jeden z uczestniczących w niej
profesorów) konferencja na temat krajobrazu i jego ochrony w Polsce organizowana przez Generalną Dyrekcję
Ochrony Środowiska.
Konferencja była bardzo interesująca i zgromadziła całe spektrum osób zajmujących się krajobrazem w Polsce
(chyba po raz pierwszy w historii).
Byli to naukowcy, urzędnicy zajmujący się ochroną przyrody w tym szczególnie krajobrazu, działacze działający
na jego rzecz i inne osoby zainteresowane. Zaprezentowane zostały liczne wykłady i szeroka problematyka
związana z krajobrazem.
Po konferencji nasuwają się następujące refleksje, w Polsce krajobraz nie jest dobrze chroniony, dlatego tracimy
w zastraszającym tempie piękne krajobrazy jak Polska długa i szeroka. Krajobraz nie jest dobrze chroniony bo
nie ma odpowiedniego prawa, nie ma np. takich opracowań jak plan krajobrazu, nie ma także edukacji
krajobrazowej itp. Aby temu zapobiec zaproponowano na konferencji wstępne propozycje dla skutecznej ochrony
krajobrazu w Polsce. Pokazano też że można opracowywać plany zagospodarowania przestrzennego chroniące
krajobraz, choć to trudne zadanie w obecnej sytuacji. Pokazano też że można działać na rzecz krajobrazu poprzez
edukację krajobrazową społeczeństwa.
Tak sobie myślę, że to znamienne że taka konferencja odbyła się w naszym pięknym Józefowie, pięknym ale tak
samo narażonym na niewłaściwe zagospodarowywanie krajobrazu jak i inne miasta i gminy w Polsce.
Myślę że to iż konferencja odbyła się w Józefowie zwróci uwagę mieszkańców, władz na krajobraz, jego ochronę
i właściwe kształtowanie.
Ja osobiście, szczególnie jako architekt krajobrazu czuję się zainspirowany tą konferencją. Miło także było
usłyszeć, że to o czym między innymi piszę od lat na łamach EKOJÓZEFOWA leży na sercu tak wielu ludziom,
społecznikom, specjalistom, naukowcom.
JESIEŃ
Jesień ma chyba najwięcej magii, niepowtarzalnego nastroju, jest najbardziej sentymentalna, nostalgiczna,
refleksyjna.
To pora roku gdy coś odchodzi, odchodzi lato, wielu z nas tak jesień postrzega. To pora roku gdy przyroda
szykuje się do zimowego snu, gdy odlatują ptaki do ciepłych krajów. Jednakże to pora piękna, szczególnie gdy
jest pogodnie. Takiego pięknego ciepłego światła słonecznego nie zobaczy się w inne pory roku. Owo ciepło
światła wynika z dwóch powodów, słońce przemieszcza się niżej po nieboskłonie dając światło przez cały dzień
takie jakie w lecie możemy obserwować przed południem i po południu. Jednak owo ciepło wynika jeszcze z
czegoś innego, otóż liście drzew przebarwiają się na ciepłe kolory i taki krajobraz rozświetlony światłem daje ten
niepowtarzalny efekt. Jest wiele piękna w jesiennym krajobrazie Józefowa: złociste topole i wierzby nad rzekami,
monumentalne dęby na skarpie, wrzosowiska. Jesień w Józefowie może obdarzyć nas jeszcze innych niezwykłym
spektaklem przyrody – przelotami ptaków, które wędrują dostojnie na południe wzdłuż Wisły. Klucze dzikich gęsi
nad doliną dziewiczej Wisły, nie znam piękniejszego widoku.
AKTUALNOŚCI
•
Prośba o rozpowszechnienie EKOJÓZEFOWA, o rozpowszechnienie idei, strony internetowej i
czasopisma, wśród potencjalnie zainteresowanych osób, w tym szczególnie mieszkańców Józefowa lub
osób związanych z Józefowem. Prośba o przesłanie do mnie e-maila przez osoby zainteresowane
otrzymywaniem czasopisma EKOJÓZEFÓW i innych informacji z tym związanych np. informacji o
ekowycieczkach, ekospotkaniach;
Leszek Sobczyński (mój e-mail: [email protected])
5