Zajrzyj do Huty 7 19–20.09.2015 Jak co roku

Zajrzyj do Huty 7 19–20.09.2015 Jak co roku

Zajrzyj do Huty 7
19–20.09.2015
Jak co roku zapraszamy mieszkańców Nowej Huty do poznania swojej dzielnicy, krakusów
do pozbycia się mylnych wyobrażeń o Nowej Hucie, całą resztę turystów do zobaczenia
„innej twarzy” Krakowa. Jednym zdaniem: do poznania fascynującego dziedzictwa
historycznego Nowej Huty. Przez dwa dni, zupełnie na luzie, nieśpiesznie i przede wszystkim
z profesjonalnymi przewodnikami będziecie mogli zwiedzić Nową Hutę wzdłuż i wszerz.
Na większość imprez wstęp wolny!
Liczba miejsc ograniczona
Szczegóły: www.mhk.pl
Pytania: [email protected] lub pod nr. tel. 12 425 97 75
Zapisy na wydarzenia o ograniczonej liczbie miejsc przyjmowane są od 1 września 2015 r.
(szczegóły podano przy danym punkcie programu).
W oddziale MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16, odbędzie się w tych dniach (19–20
września) kiermasz nowohuckich wydawnictw: zniżka 50%!
Przewodnik wydany dzięki wsparciu finansowemu Rady Dzielnicy XVIII Nowa Huta
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Oddział Dzieje Nowej Huty
os. Słoneczne 16, 31-958 Kraków
tel. 12 425 97 75
www.mhk.pl, [email protected]
Oddział MHK mieści się w lokalu dawnej Składnicy Harcerskiej na parterze bloku nr 16 na
os. Słonecznym (dawniej B-33), przy al. Róż. Powstał w kwietniu 2005 r. W ciągu dziewięciu
lat istnienia zorganizował 20 wystaw czasowych poświęconych dziejom Nowej Huty –
obecnie prezentuje ekspozycję Forty austriackie w Nowej Hucie. Prowadzi także zajęcia
edukacyjne, wycieczki i spacery po Nowej Hucie dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Muzeum
na os. Słonecznym – wstęp wskazany!
Sobota 19 września
10.00–18.00 – zwiedzanie wystawy Forty austriackie w Nowej Hucie
Przez cały dzień prezentujemy wystawę plenerową Nowa Huta w pigułce przed oddziałem
MHK Dzieje Nowej Huty.
Nowa Huta dla początkujących – spacery z przewodnikami po Nowej Hucie:
10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00 – Esencja Nowej Huty – z pl.
Centralnego do Arki Pana
Start sprzed oddziału MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16 (maksymalnie 25 osób,
zapisy: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60, e-mail: [email protected]).
Moja Nowa Huta – spacery nie tylko z nowohucianami:
10.00–12.00 – Piotr Kapusta: Mistrzejowice – miejsce dynamiczne
Zbiórka przed wejściem głównym do kościoła św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. św.
Maksymiliana Marii Kolbego (przecznica od ul. ks. Kazimierza Jancarza), dojazd tramwajami
nr 9 i 14 (przystanek Mistrzejowice).
12.00–14.00 – Waldemar Domański: Bary mleczne
Zbiórka przed barem mlecznym „Centralny”, os. Centrum C (początek al. Róż, przy pl.
Centralnym).
14.00–16.00 – Anna Hojwa: Jestem z Czyżyn
Zbiórka przed wejściem do kościoła św. Judy Tadeusza, ul. Franciszka Wężyka, dojazd
tramwajami nr 4, 5, 9, 10, 52 (przystanek Czyżyny).
16.00–18.00 – Maciej Twaróg: Magistrat nowohucki
Zbiórka na pl. Przy Poczcie (dawniej Piotra Ożańskiego), dojazd tramwajem nr 10
(przystanek Klasztorna).
Wycieczka autokarowa Zajrzyj do Twierdzy:
12.00–16.00 – Marcin Jakub Mikulski (Fundacja Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i
Dziedzictwa Kulturowego „Janus”): Forty i ślady umocnień szóstego sektora III
pierścienia obronnego Twierdzy Kraków (Mogiła, Kopiec Wandy, Grębałów,
Krzesławice)
Start i zakończenie przed oddziałem MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16, wycieczka
bezpłatna (maksymalnie 45 osób, lista zamykana po wyczerpaniu miejsc, zapisy:
[email protected] lub pod nr. tel. 12 426 50 60).
Gra miejska
Uczestnicy gry: 50 zespołów po 2–3 osoby (od 100 do 150 uczestników)
Czas trwania: 3 godziny, start gry od godz. 10.00 do 14.00 – w tym przedziale czasowym w
dowolnym momencie można zacząć grę. Należy zgłosić swoją drużynę w punkcie startowym
w oddziale MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16 i odebrać kartę gracza. Koniec gry o
godz. 17.00. Na mecie (oddział MHK Dzieje Nowej Huty) należy oddać kartę gracza.
Wręczenie nagród o godz. 17.00 w oddziale MHK Dzieje Nowej Huty.
Regulamin gry dostępny na stronie www.mhk.pl
Niedziela 20 września
10.00–18.00 – zwiedzanie wystawy Forty austriackie w Nowej Hucie
Nowa Huta dla początkujących: spacery z przewodnikami po Nowej Hucie:
10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00 – Esencja Nowej Huty – z pl.
Centralnego do Arki Pana
Start sprzed oddziału MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16, (maksymalnie 25 osób,
Zapisy: bilety.mhk.pl lub pod nr. tel. 12 426 50 60).
Moja Nowa Huta – spacery nie tylko z nowohucianami:
10.00–12.00 – Piotr Kapusta: Bieńczyce Nowe – miasto powstałe na miejscu wsi
Zbiórka na przystanku tramwajowym Teatr Ludowy (po stronie os. Przy Arce), dojazd
tramwajami nr 1 i 5.
12.00–14.00 – Paweł Jagło: Znikające widoki. Co zasłoni droga S7 w Nowej Hucie?
Zbiórka przed wejściem głównym do Budynku S Centrum Administracyjnego d. Huty im. T.
Sendzimira (ul. Ujastek), dojazd tramwajami nr 4 i 22 (przystanek Kombinat)
14.00–16.00 – Maciej Miezian: Moje miejsca w Nowej Hucie
Zbiórka przed wejściem do dworku Jana Matejki w Krzesławicach (ul. Melchiora
Wańkowicza 25).
Dojazd tramwajami nr 4 i 22 (przystanek Struga)
16.00–18.00 – Monika Hyla: Kryminalna Nowa Huta
Start sprzed oddziału MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16.
Wycieczki autokarowe:
Zajrzyj do Twierdzy:
12.00–16.00 – Marcin Jakub Mikulski (Fundacja Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i
Dziedzictwa Kulturowego „Janus”): Forty i ślady umocnień piątego sektora III pierścienia
obronnego Twierdzy Kraków (Mistrzejowice, Batowice, Sudoł)
Start i zakończenie przed oddziałem MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16, wycieczka
bezpłatna (maksymalnie 45 osób, lista zamykana po wyczerpaniu miejsc, zapisy:
[email protected] lub pod nr. tel. 12 426 50 60).
10.00 – Monika Hyla oprowadza Śladem zapomnianego dziedzictwa Nowej Huty (wycieczka
autokarowa)
11.00 – Maria Wąchała oprowadza Śladem zapomnianego dziedzictwa Nowej Huty
Trasa: start sprzed oddziału MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16 – kopiec Wandy –
Pleszów – Branice – Kościelniki – Ruszcza – Wadów – Łuczanowice – oddział MHK Dzieje
Nowej Huty.
Wycieczka bezpłatna (maksymalnie 55 osób, lista zamykana po wyczerpaniu miejsc, zapisy:
[email protected] lub pod nr. tel. 12 426 50 60).
Kopiec Wandy
ul. Ujastek Mogilski
10.10, 11.10, 12.10 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie kopca z przewodnikiem
Najstarszy zabytek w krajobrazie Nowej Huty został usypany ok. VII–VIII w. Jak głosi
popularna legenda, ma on być mogiłą Wandy, córki legendarnego Kraka, której ciało
wyłowiono z nurtów Wisły, płynącej dawniej nieopodal dzisiejszej ul. Ujastek. Od kopca
Wandy wzięła swą nazwę położona niedaleko wieś Mogiła. Szczątków legendarnej
księżniczki nie udało się odnaleźć, ale wokół kopca odkryto pozostałości cmentarzyska.
Istnieje również teoria, iż kopiec ten, wraz z bliźniaczym kopcem Krakusa w Podgórzu,
tworzył swoiste obserwatorium astronomiczne, które służyło naszym przodkom do
wyznaczania dat najważniejszych świąt pogańskich, a także, że był on miejscem kultu
Słowian zamieszkujących okoliczne osady. Pod koniec XIX w. Jan Matejko, mieszkaniec
niedalekich Krzesławic, zaprojektował niewielki pomnik wieńczący kopiec do dziś.
Kościół św. Wincentego w Pleszowie
ul. Nadbrzezie 12, 31-983 Kraków
10.30, 11.30, 12.30 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie kościoła z przewodnikiem
Pierwsza osada na terenach dzisiejszego Pleszowa powstała około 5300 r. p.n.e.
Najwcześniejsza wzmianka o Pleszowie pochodzi z 1313 r., zaś w 1326 r. pojawiła się
informacja o parafii pleszowskiej. Obecny kościół, wybudowany na początku XIX w. w stylu
klasycystycznym według projektu ks. Sebastiana Sierakowskiego, został ufundowany przez
rodzinę Czartoryskich. Wyposażenie kościoła, m.in. marmurowa posadzka, ołtarz główny i
chrzcielnica, zostało zakupione przez Wincentego Kirchmayera w 1835 r. z burzonego
wówczas kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie. We wnętrzu zachowały się
klasycystyczne nagrobki rodziny Kirchmayerów, których pałac znajduje się w parku
przylegającym do muru kościelnego. W dawnym pałacu mieści się dziś Dom Monaru.
Zespół dworski w Branicach
Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Oddział w Nowej Hucie
ul. Sasanek 2a, 31-985 Kraków
11.15, 12.15, 13.15 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie tzw. lamusa Branickiego z przewodnikiem.
Na koniec zwiedzania dla każdego uczestnika wycieczki przewidziany jest poczęstunek:
kiełbaska z ogniska.
Kościół św. Grzegorza Wielkiego w Ruszczy
ul. Jeziorko 40, 31988 Kraków
12.30, 13.30, 14.30 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie z przewodnikiem kościoła i pobliskiego dworku Pawła Popiela
Wieś Ruszcza, po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach w 1222 r., była przez wieki
główną siedzibą potężnego małopolskiego rodu Gryfitów, który od nazwy sąsiedniej wsi
przyjął nazwisko Branickich. Fundatorem pierwszego romańskiego kościoła z XII w. był
prawdopodobnie Jaksa Gryfita, uczestnik wyprawy krzyżowej oraz fundator klasztoru
Bożogrobców w Miechowie. Obecny kościół, wybudowany w 1420 r., został ufundowany
przez stolnika krakowskiego Wierzbiętę z Branic, którego podwójne epitafium przetrwało we
wnętrzu świątyni. W ołtarzu głównym umieszczono XVII-wieczną kopię rzymskiego obrazu
św. Grzegorza Wielkiego autorstwa Annibale Carracciego, tym cenniejszą, iż oryginał uległ
zniszczeniu. Na dawnym cmentarzu przykościelnym zachowały się grobowce kolejnych
właścicieli Ruszczy: rodzin Badenich i Popielów. Tuż za kościołem znajduje się
neorenesansowy dworek Pawła Popiela, w którym w 1918 r. gościł kardynał Achille Ratti,
późniejszy papież Pius XI. Wizytę tę upamiętnia tablica w prezbiterium kościoła.
Założenie pałacowo-parkowe w Kościelnikach
ul. Dybowskiego 2, 31-999 Kraków
www.koscielniki.com
13.00, 14.00, 15.00 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie z przewodnikiem obiektu z zewnątrz, brak możliwości wejścia na teren pałacu
Położona w rozległym parku barokowa rezydencja, według projektu Józefa Pioli, stanowi
unikatowe w Małopolsce założenie entre cour et jardin oparte na osiowej, symetrycznej
kompozycji z pałacem pośrodku, z budynkiem bramnym i dwoma oficynami od północy oraz
kaplicą i oranżerią od południa. Historia majątku sięga czasów średniowiecza – już Jan
Długosz pisał w kronikach o dużym i bogatym folwarku rycerskim należącym do rodu
Odrowążów. Dawna fortalicja, rozbudowana przez Stanisława Lubomirskiego, została
następnie przekształcona na przełomie XVII i XVIII w. przez Stefana Morstina w
reprezentacyjne założenie barokowe, niemające już cech obronnych. Kolejna modernizacja
miała miejsce na przełomie XVIII i XIX w. – wtedy to Eliasz Wodzicki przebudował pałac w
duchu klasycystycznym. W 1787 r. król Stanisław August Poniatowski spotkał się z
mieszkającą tu siostrą Izabelą Branicką (wydarzenie to upamiętnia pomnik, którego
pozostałości zachowały się w parku). W 1945 r. majątek został odebrany Wodzickim i zaczął
niszczeć. Pod koniec lat 90. XX w., kompletnie zrujnowany, powrócił w ręce spadkobierców.
Aktualnie pałac, poddawany działaniom rewitalizacyjnym, jest własnością rodziny WeissNowina Konopków oraz Fundacji Muzeum Wojciecha Weissa. W przyszłości ma służyć jako
miejsce dialogu społecznego wiążącego przeszłość z teraźniejszością.
Założenie pałacowo-parkowe w Wadowie
ul. Glinik 63, 31-990 Kraków
13.15, 14.15, 15.15 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie z przewodnikiem parku i obiektu z zewnątrz
Pierwsza wzmianka o wsi należącej do Wada pochodzi z dokumentu wydanego przez księcia
Konrada Mazowieckiego w 1243 r. Na przełomie XIII i XIV w. wieś lokowana była na prawie
niemieckim, od średniowiecza podlega parafii w Ruszczy. W 1951 r. została włączona do
Krakowa. Jednym z właścicieli Wadowa był słynny XV-wieczny buntownik i poplecznik
husytów Spytek z Melsztyna. W inwentarzu majątku Wadów z 1718 r. wymieniany jest
drewniany dwór Pod Snopkami, a w 1789 r. – znajdujący się obok niego niewykończony
murowany dwór. W XVIII w. w posiadanie folwarku weszła rodzina Badurskich, potem
Szesterów. W 1874 r. Wadów zakupił Józef Badeni, który, na podstawie projektu Antoniego
Łuszkiewicza, wybudował murowany pałac w stylu willi włoskiej, a wokół niego założył park
krajobrazowy – oba obiekty istnieją do dziś. Ostatnią właścicielką majątku była Zofia
Kulinowska. W 1945 r. upaństwowiono majątek dworski, a w pałacu założono szkołę
podstawową, następnie do 2003 r. mieściło się tu przedszkole. W tym samym roku wnuczka
Zofii Kulinowskiej rozpoczęła starania o odzyskanie pałacu.
Dwór Mycielskich i cmentarz kalwiński w Łuczanowicach
ul. A. Mycielickiego 11, 31-999 Kraków
13.45, 14.45, 15.45 (godziny orientacyjne, ze względu na czas przejazdu autokarem) –
zwiedzanie z przewodnikiem dworu z zewnątrz, parku oraz cmentarza
Pierwsze wzmianki o Łuczanowicach pochodzą z 1381 r., kiedy właścicielem wsi był Piotr
zwany Głazem. Jednak na dzieje tej miejscowości największy wpływ wywarły dwie rodziny:
Żeleńscy i Mycielscy. Rodzina Żeleńskich, wyznania kalwińskiego, włączyła Łuczanowice w
dzieje krakowskich ewangelików. Do dziś zachował się budynek dawnego zboru
ewangelickiego (obecnie kaplica rzymskokatolicka) z 1636 r. oraz kalwiński cmentarz na
wzgórzu założony w 1787 r. przez Marcjana Żeleńskiego. W 1902 r. architekt Tadeusz
Stryjeński wybudował na zlecenie Władysława Mycielskiego murowany dwór w formie
zamku rycerskiego, który połączył budynek dawnej kaplicy kalwińskiej z drewnianym
dworem Żeleńskich, dziś już nieistniejącym. Obecnie dwór Mycielskich mieści, oprócz
kaplicy i mieszkań prywatnych, osiedlowy Klub Aneks (oddział Ośrodka Kultury KrakówNowa Huta).
Dwór znajduje się w sercu parku dworskiego w Łuczanowicach. Powstał on jako ogród
wirydażowy, tarasowy, zamknięty z trzech stron szpalerami grabowymi, a z czwartej –
dworem modrzewiowym z 1787 r. Ogród włoski, założony przez rodzinę Żeleńskich na
górnym tarasie, składał się z dwóch części – ozdobnej i użytkowej. Na początku XX w., po
nabyciu Łuczanowic przez rodzinę Mycielskich, zaczęła się faza rozszerzania i
przekomponowywania ogrodu w park krajobrazowy. Obecnie park w Łuczanowicach tworzy
około 20 gatunków drzew i 10 gatunków krzewów ułożonych w niezwykle barwne i
zróżnicowane kompozycje.
Gra miejska
Uczestnicy gry: 50 zespołów po 2–3 osoby (od 100 do 150 uczestników)
Czas trwania: 3 godziny, start gry od godziny 10.00 do 14.00 – w tym przedziale czasowym w
dowolnym momencie można zacząć grę. Należy zgłosić swoją drużynę w punkcie startowym
w oddziale MHK Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16 i odebrać kartę gracza. Koniec gry o
godz. 17.00. Na mecie (oddział MHK Dzieje Nowej Huty) należy oddać kartę gracza.
Wręczenie nagród o godz. 17.00 w oddziale MHK Dzieje Nowej Huty.
Regulamin gry dostępny na stronie www.mhk.pl
Muzeum PRL-u (w organizacji)
os. Centrum E 1, 31-943 Kraków
tel. 12 446 78 21, 12 446 78 22
www.mprl.pl, [email protected]
Muzeum PRL-u mieści się w dawnym budynku kina Światowid w ścisłym centrum socrealistycznej
zabudowy Nowej Huty (os. Centrum E 1). Budynek kina wzniesiono w latach 1955–1957 według
projektu Andrzeja Uniejewskiego. Ma 3480 m² powierzchni i dwie sale projekcyjne, a jedną z jego
największych atrakcji są mieszczące się w piwnicach schrony. Kino działało do roku 1992, potem
znajdował się tu dom handlowy i magazyny. Obecnie trwają przygotowania do ogłoszenia konkursu
na projekt architektoniczny remontu budynku i aranżacji wystawy stałej. Rozpoczęto gromadzenie
zbiorów – muzeum zakupiło obrazy i grafiki Leszka Sobockiego, przejęło też plakaty ze zbiorów
dawnego Muzeum Lenina oraz zdjęcia Henryka Hermanowicza. Obecnie w muzeum można oglądać
wystawę PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego poświęconą zimnej wojnie i schronom, a także –
stanowiącą aranżację pierwszego piętra budynku – gościnną wystawę Sieci Solidarności Solidarni w
drodze do wolności.
Sobota 19 września
10.00–18.00 – zwiedzanie wystawy PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego
10.00, 11.00, 15.00, 16.00, 17.00 – zwiedzanie ekspozycji poświęconej zimnej wojnie i schronom
(wernisaż 18 września o godz. 17.00) w grupach po 20 osób, obowiązuje rezerwacja, zapisy:
http://bilety.mhk.pl/rezerwacja/termin.html?id=79
Godz. 12.00, 13.00 i 14.00 – zwiedzanie wystawy Sieci Solidarności Solidarni w drodze do wolności
wraz z działaczami opozycji demokratycznej w PRL-u
Niedziela 20 września
10.00–18.00 – zwiedzanie wystawy PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego
10.00, 11.00, 17.00 – zwiedzanie ekspozycji poświęconej zimnej wojnie i schronom (wernisaż 18
września o godz. 17.00) w grupach po 20 osób, obowiązuje rezerwacja, zapisy:
http://bilety.mhk.pl/rezerwacja/termin.html?id=79
12.00–14.00 – pokaz archiwalnych filmów instruktażowo-propagandowych poświęconych budowlom
ochronnym w PRL-u i Obronie Cywilnej
15.00, 16.00 – zwiedzanie wystawy Sieci Solidarności Solidarni w drodze do wolności wraz z
działaczami opozycji demokratycznej w PRL-u
Małopolskie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Rawelin”
os. Teatralne 6/11, 31-945 Kraków
tel. 507 006 617 lub 505 422 007
rawelin.org; [email protected]
Stowarzyszenie powstało w Krakowie w 2004 r. z inicjatywy osób interesujących się historią i
zabytkami architektury militarnej. Przy współpracy szeregu instytucji (lokalne samorządy,
muzea, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Krakowie, Miejski i
Wojewódzki Konserwator Zabytków) stowarzyszenie prowadzi badania historyczne oraz
działania na rzecz ochrony budowli militarnych. Stowarzyszenie stara się także chronić przed
kradzieżą i dewastacją elementy wyposażenia obiektów, zapomniane zabytki inżynierii
miejskiej, zapewniając im odpowiednie miejsce ekspozycji. Małopolskie Stowarzyszenie
Miłośników Historii „Rawelin” było współorganizatorem wielu imprez o charakterze
historycznym i edukacyjnym, m.in. Nocy Muzeów, Dnia Otwartych Drzwi Muzeów, Dnia
Pamięci Ofiar Gestapo. Jest też organizatorem rajdów, wycieczek, gier terenowych i pikników
fortecznych. W roku 2008 Stowarzyszenie zostało odznaczone przez Zarząd PTTK Oddział
Wojskowy w Krakowie Brązową Odznaką „Twierdza Kraków” za popularyzację
zachowanych budowli obronnych.
Sobota 19 września
11.00 i 13.00 – 2 wycieczki piesze prezentujące elementy infrastruktury Terenowej Obrony
Przeciwlotniczej powstałe w latach 50. ubiegłego wieku i zachowane na terenie Nowej Huty
do dziś. Uczestnicy podczas spaceru poznają budowę schronu przeciwlotniczego, zapoznają
się z różnymi typami elementów zewnętrznych schronów (czerpnie powietrza, wyłazy tuneli
wyjścia zapasowego) oraz zostanie im przybliżona historia budownictwa schronowego na
terenie Nowej Huty.
Start sprzed dawnego kina Światowid (obecnie Muzeum PRL-u w organizacji), os. Centrum E
1 (czas trwania: 1,5 godziny; maksymalnie 20 osób na każdej wycieczce, zapisy:
[email protected] lub pod nr. tel. 12 426 50 60).
Opactwo Cystersów i kościół św. Bartłomieja Apostoła w Mogile
ul. Klasztorna 11, 31-979 Kraków
www.mogila.cystersi.pl
Oprowadza Andrzej Broda (tel. 660 988 912)
Oprowadzanie zorganizowane dzięki uprzejmości o. dr. Piotra Chojnackiego OCist, opata
mogilskiego i o. mgr. Wincentego Zakrzewskiego OCist, proboszcza parafii
pw. św. Bartłomieja Apostoła.
Nazwa Mogiła pochodzi najprawdopodobniej od kopca Wandy, mogiły legendarnej
księżniczki krakowskiej. Po raz pierwszy nazwa wsi pojawiła się w źródłach w 1222 r., kiedy
biskup krakowski Iwo Odrowąż zapisał swoją rodową wieś powstającemu w Kacicach
klasztorowi cystersów. Kilka lat później cystersi przenieśli się do powstającego w Mogile
opactwa. Kościół Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej i św. Wacława został
wybudowany w XIII w. w charakterystycznym dla cysterskiej architektury stylu
przejściowym, romańsko-gotyckim, do dziś widocznym w bryle budowli, pomimo licznych
przebudów w przeciągu 800 lat. We wnętrzu kościoła oraz klasztoru zachowały się
późnogotyckie freski cystersa Stanisława Samostrzelnika, którego miniatury zdobią wiele
cennych XVI-wiecznych manuskryptów, w tym również modlitewniki króla Zygmunta I i
królowej Bony. Od XV w. Mogiła słynie jako Sanktuarium Krzyża Świętego, gdzie do
cudownego wizerunku Ukrzyżowanego przez wieki pielgrzymowały rzesze wiernych, w tym
koronowane głowy. W ostatnich latach najsłynniejszym pielgrzymem był papież Jan Paweł II.
Obok opactwa cysterskiego już w XIV w. stanął drewniany kościół św. Bartłomieja, który był
kościołem parafialnym dla mieszkańców Mogiły i okolic. Obecna drewniana budowla
pochodzi z połowy XV w. i zbudowana została przez królewskiego cieślę Macieja Mączkę, o
czym świadczy rzeźbiona dedykacja na południowym portalu kościoła. Wnętrze kościoła
pokryte jest iluzjonistyczną dekoracją malarską pochodzącą z XVIII w. Kościół jest cennym
obiektem na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.
Sobota 19 września
10.00 i 13.00 – zwiedzanie klasztoru i Sanktuarium Krzyża Świętego, zbiórka przed
kościołem św. Bartłomieja
Niedziela 20 września
14.00, 15.00, 16.00 i 17.00 – zwiedzanie kościoła św. Bartłomieja, zbiórka przed wejściem od
ul. Klasztornej
Zespół dworsko-parkowy w Branicach
Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Oddział w Nowej Hucie
ul. Sasanek 2a, 31-985 Kraków
tel. 12 640 80 60
www.ma.krakow.pl, [email protected]
Dojazd do Pleszowa: tramwaje nr 10 i 21; z Pleszowa: autobus nr 131
Branice pojawiają się w źródłach pisanych już w 1250 r. Starszy dwór, tzw. lamus, został
zbudowany około roku 1603 w stylu późnorenesansowym i nawiązuje architekturą do
średniowiecznych wież obronnych. Na przełomie XVIII i XIX w. kolejni właściciele Branic –
Badeniowie – postawili nowy, parterowy dworek w stylu klasycystycznym, który pełnił
funkcje mieszkalne, zaś stary dwór przeznaczony został na pomieszczenia gospodarcze. Dziś
w dworku Badenich mieszczą się pracownie naukowe nowohuckiego oddziału Muzeum
Archeologicznego w Krakowie, a w starym dworze prezentowane są wystawy archeologiczne
dotyczące przeszłości terenów obecnej Nowej Huty.
Sobota 19 września i niedziela 20 września
10.00–17.00 – zwiedzanie z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie dworu klasycystycznego
i wieżowego oraz wystawy Początki państwa polskiego – życie codzienne w Małopolsce
wczesnośredniowiecznej.
Dla
zainteresowanych
wykład
popularno-naukowy
w
sali
konferencyjnej wraz z prezentacją multimedialną. Przez cały dzień „dyżurny archeolog”
będzie udzielał odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące odległej przeszłości.
W niedzielę dla zwiedzających przygotowany będzie poczęstunek przy ognisku.
Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie
ul. św. Wawrzyńca 15, 31-060 Kraków
tel. 12 421 12 42
www.mimk.com.pl, [email protected]
Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema
al. Pokoju 68, 31-580 Kraków
tel. 12 346 12 85
www.ogroddoswiadczen.pl, [email protected]
W Muzeum Inżynierii Miejskiej w zabytkowych halach zajezdni tramwajowej prezentowane
są następujące wystawy o tematyce technicznej: Tramwaje na Wawrzyńca, Z dziejów polskiej
motoryzacji, Drukarstwo krakowskie XV–XX w. Ciekawym uzupełnieniem są edukacyjne
wystawy interaktywne, umożliwiające młodszym zwiedzającym równoczesną naukę i
zabawę: Wokół koła, Więcej światła, Ogródek nowych słówek, oraz Ogród Doświadczeń im.
Stanisława Lema przy al. Pokoju 68.
Sobota 19 września
10.00–19.00 – Ogród Doświadczeń, wstęp bezpłatny dla posiadaczy przewodników Zajrzyj
do Huty 7 (można je otrzymać w każdym z odwiedzanych miejsc)
10.00, 12.00, 14.00, 16.00 – specjalna linia autobusowa, obsługiwana przez zabytkowy Jelcz
272 MEX tzw. ogórek, będzie kursować na trasie: Muzeum Inżynierii Miejskiej (ul. św.
Wawrzyńca 15) – oddział MHK Dzieje Nowej Huty (os. Słoneczne 16, wejście od al. Róż). W
autobusie pracownik Muzeum Inżynierii Miejskiej opowie historię „ogórka” oraz zabytków
inżynierii widocznych z okien autobusu w trakcie przejażdżki. Przejazd bezpłatny dla
posiadaczy przewodników Zajrzyj do Huty 7.
Muzeum Czynu Zbrojnego
os. Górali 23, 31-961 Kraków
tel. 696 729 125
Muzeum założone w 1968 r. gromadzi eksponaty zebrane przez pracowników kombinatu w
Nowej Hucie. Są to głównie pamiątki po powstańcach śląskich, żołnierzach II wojny
światowej i po więźniach obozów. Muzeum to nie tylko słynny czołg IS-2, ale także około 40
sztandarów, kolekcja mundurów z różnych formacji wojskowych oraz pamiątki lotnicze m.in.
zasobnik zrzutowy, album pamiątkowy po Stefanie Bohanesie (Eskadra 1586), mundur Józefa
Zubrzyckiego – mechanika pokładowego 138 Dywizjonu do Zadań Specjalnych. Ponadto w
muzeum prezentowane są eksponaty poświęcone tematyce martyrologii polskiej.
Sobota 19 września
W tym roku Muzeum Czynu Zbrojnego zaprezentuje sylwetki marynarzy oraz eksponaty i
fakty związane z Morską Obroną Wybrzeża Polskiego w kampanii wrześniowej ‘39.
Zwiedzającym zostaną także udostępnione części wyposażenia okrętu podwodnego Sęp:
manometr zanurzenia, żyroskop, ster głębinowy, ster kierunkowy, kronika opisująca losy
okrętu od momentu produkcji w Rotterdamie poprzez wodowanie, wyjście w morze, walki na
Bałtyku po czasy pobytu na wodach szwedzkich i powrotu do Polski. Ponadto będzie można
zobaczyć mundur marynarza okrętu ORP Sęp oraz wiele innych przedmiotów i fotografii z
kolekcji muzeum. Po raz pierwszy w muzeum zostanie pokazana bandera z ORP Orzeł.
Zapraszamy również do zwiedzania pozostałej części ekspozycji, po której oprowadzi
Państwa pracownik muzeum. Oprowadzanie zaczyna się o każdej pełnej godzinie i będzie
trwało około 45 minut.
Start w budynku muzeum na I piętrze.
Impreza obsługiwana będzie przez pracowników i uczestników WTZ Gaudium et Spes.
Teatr Ludowy
os. Teatralne 34, 31-948 Kraków
tel. 12 680 2112, 12 680 2113
www.ludowy.pl, [email protected]
W 1955 r. Nowa Huta doczekała się swojego teatru: oddano do użytku gmach Teatru
Ludowego. Działalność artystyczną zainaugurowano przedstawieniem Cud mniemany, czyli
Krakowiacy i Górale – tytuł spektaklu dał nazwy sąsiednim osiedlom. Sylweta i detale
architektoniczne gmachu, zaprojektowane przez Janusza Ingardena i Jana Dąbrowskiego,
przypominają zarówno architekturę starożytnego Egiptu, jak i Marszałkowską Dzielnicę
Mieszkaniową (MDM) w Warszawie. Przez hol zdobiony stiukami i kryształowymi
żyrandolami, wchodzi się do sali amfiteatralnej na 311 miejsc plus 36 dostawek. Z Teatrem
Ludowym związane są nazwiska wybitnych artystów: Krystyny Skuszanki, Józefa Szajny,
Jerzego Stuhra i Jerzego Fedorowicza.
Sobota 19 września
12.00–13.00 i 13.30–14.30 – historia Teatru Ludowego według Jerzego Fedorowicza juniora.
Zwiedzanie wnętrz teatru oraz wejście za kulisy Ludowego.
Start sprzed głównego wejścia od strony ul. Obrońców Krzyża.
Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida
os. Górali 5, 31-959 Kraków
tel./fax: 12 644 27 65
www.okn.edu.pl, [email protected]
Ta najstarsza nowohucka placówka kultury, która w tym roku kończy 60 lat, prowadzi
działalność związaną z animacją społeczno-kulturalną, edukacją ekologiczną i środowiskową,
z literaturą, sztuką, historią, mediami, tworzy warunki dla rozwoju i realizacji indywidualnych
potrzeb i zainteresowań. Włącza się w procesy związane z rewitalizacją, wzmocnieniem
potencjału społecznego i partnerskim rozwojem środowiska lokalnego, prowadzi działalność
szkoleniową skierowaną do wszystkich grup wiekowych, realizuje projekty miejskie,
wojewódzkie i unijne współpracując z lokalnymi partnerami i organizacjami
pozarządowymi. W strukturach OKN znajdują się Kino Studyjne Sfinks, które jest
producentem Nowohuckiej Kroniki Filmowej, ARTzona, Klub Kuźnia, dział Animacji
Kultury, Pracownia Animacji Ekologicznej oraz dwie biblioteki i trzy galerie.
Sobota 19 września
10.00–12.00 – Nasze piękne Łąki Nowohuckie – poznajmy je!
Spacer po Łąkach Nowohuckich w jesiennej aurze z botanikiem Marcinem Nobisem. Będzie
to okazja do zapoznania się z bogactwem przyrodniczym, rekreacyjnym i krajobrazowym
tego użytku ekologicznego.
Zbiórka na pl. Centralnym, przy pomniku Solidarności, zapisy do 18 września: [email protected] lub pod nr. tel. 12 644 27 65 wew. 21.
16.00 – Piękna i bestia. Obraz Nowej Huty w literaturze 1. połowy lat 50. XX w.
Prezentacja Jarosława Klasia – kulturoznawcy, doktoranta UJ. Nowa Huta – z jednej strony
idealne miasto marzeń, zaspokajające codzienne potrzeby mieszkańców, a z drugiej – wieczny
plac budowy. Jaka naprawdę była Nowa Huta w latach 50. XX w.? Który obraz Nowej Huty
jest prawdziwy: była Piękną czy raczej Bestią? Którzy z autorów mieli rację? Prelekcja będzie
próbą odnalezienia na kartach różnych publikacji odpowiedzi na te i inne pytania. Wydarzeniu
towarzyszyć będzie prezentacja wybranych cytatów o Nowej Hucie.
Miejsce spotkania: Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, os. Górali 5, sala 19
Kino Studyjne Sfinks Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida
os. Górali 5, 31-959 Kraków
www.kinosfinks.pl, [email protected]
15.00–15.40 – Panie Maćku, panie Leszku…
Prezentacja wybranych felietonów z Nowohuckiej Kroniki Filmowej. Leszek Sibila i Maciej
Miezian – historycy i wielbiciele Nowej Huty – przez 11 lat istnienia Nowohuckiej Kroniki
Filmowej tropią ciekawostki i absurdy PRL-u. Zwrot „Panie Maćku, panie Leszku…”
zapowiada, że będzie śmiesznie, często zgryźliwie, a czasem lekko sentymentalnie – o
czynach społecznych, nowohuckich schronach przeciwatomowych, barach mlecznych czy
gościach z wielkiego świata. W programie zestaw najbardziej smakowitych kawałków
(Schron, Czyn społeczny w PRL-u, Bary Mleczne, Kosmetyki i higiena w PRL-u, Ogródki
działkowe, Plac Bieńczycki, Szpital Żeromskiego, Goście wielkiego formatu).
Biblioteka Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida
os. Górali 5, 31-959 Kraków
14.00–19.00 – Bibuła
Prezentacja wydawnictw niezależnych z lat 80. XX w. ze zbiorów Biblioteki Ośrodka Kultury
im. C. K. Norwida.
Wydarzenia towarzyszące:
Galeria OKN:
14.00–21.00
Dla tej Zośki stracisz głowę – wystawa obrazów, pocztówek, plakatów oraz archiwalnych akt
dotyczących zamordowania „pięknej Zośki”, modelki malarzy takich jak Piotr Stachiewicz
czy Wojciech Kossak.
Autorki wystawy: Ewa Adamska, Paulina Bartosik, Anna Gurdek, Izabela Papużyńska
(studentki Edukacji Artystycznej) oraz Sabina Szkarłat (studentka Grafiki
Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie), pomoc kuratorska: Mateusz Okoński i Sara
Kiedroń.
Moja Nowa Huta – fotograficzna opowieść o Nowej Hucie: o budowie kombinatu i miasta,
działalności opozycji niepodległościowej, o walce o własną świątynię, a także o życiu
codziennym mieszkańców dzielnicy. Wystawa ze zbiorów MHK oddział Dzieje Nowej Huty.
Tryptyk – socrealistyczne dzieło Witolda Chomicza obrazujące wizję nowego miasta Nowa
Huta.
Ortofotomapa Nowej Huty
ARTzona
Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida,
os. Górali 4, 31-959 Kraków
tel. 12 644 38 98
www.artzona.edu.pl, [email protected]
ARTzona jest częścią Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida. To przestrzeń dla działań
artystycznych i społecznych. Oferta ARTzony – kierowana do wszystkich grup wiekowych –
jest w dużej części kreowana lub inspirowana przez mieszkańców Nowej Huty. Realizuje
m.in. takie projekty jak: Mała ARTzona, Tydzień Bliskości, Aplikacja Kultura, Kreatywna
Nowa Huta, Heroina. Bohaterka. Festiwal Kobiet, Ofensywa Sztuki (we współpracy z C-2
Południe Cafe), Odblokuj Wschód, Wydział Sztuki w Mieście (we współpracy z Wydziałem
Sztuki
Uniwersytetu
pedagogicznego),
Stylowa
Nowa
Huta
Blog
www.stylowanowahuta.blogspot.com, Zatańcz ze Mną, Nowohucka Kolęda. Od 2011 r.
budynek ARTzony jest stale modernizowany i remontowy dzięki wsparciu finansowemu
Central Europe Programme, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gminy
Miejskiej Kraków oraz Rady Dzielnicy XVIII Nowa Huta.
Sobota 19 września
Wydarzenia towarzyszące:
15.00–17.00 – Muza odzyskana – recyklingowa orkiestra podwórkowa
Warsztaty rodzinne dla rodziców z dziećmi. Wspólnie wykonamy instrumenty muzyczne z
tektury, zużytych plastikowych butelek i puszek. Na zakończenie warsztatów nasza
proekologiczna orkiestra wykona specjalną nowohucką recyklingową kompozycję muzyczną.
14.00–18.00 – Zjednoczone spojrzenie – Kolaż nowohucki. Instalacja
Pomysłodawca: Anna Mazela. Instalacja powstała w ramach warsztatów prowadzonych w
ARTzonie jesienią 2014. W Kolażu nowohuckim wykorzystano zdjęcia znalezione w
prywatnych albumach lub wykonane specjalnie na warsztaty. To kompozycja, w której
historia miesza się ze współczesnością, a przestrzeń publiczna z przestrzenią rodzinną.
Przedsięwzięcie było częścią projektu Kreatywna Nowa Huta realizowanego w programie
Narodowego Centrum Kultury Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne 2014.
Fundacja Fundusz Partnerstwa
os. Górali 5 (budynek kina Sfinks)
31-959 Kraków
tel. 507 414 302
Fundacja działa w Krakowie od 2004 r. wspierając działania społeczności lokalnych na rzecz
ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Aktywizuje mieszkańców do podejmowania
inicjatyw proekologicznych. Od kilku lat działa na terenie Nowej Huty angażując się w liczne
akcje społeczne, artystyczne i lokalne.
Sobota 19 września
14.00 – Zielona Nowa Huta
Questing dla najmłodszych (6–9 lat) wraz z opiekunami w formie wycieczki, której celem
jest odkrywanie dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego Nowej Huty. Na uczestników czekają
wierszowane zagadki, które pozwolą poznać uroki dzielnicy z innej perspektywy oraz
odnaleźć ukryty skarb. Udział bez wcześniejszych zapisów. Start i zakończenie w okolicach
pl. Centralnego (zbiórka: przed pomnikiem Solidarności, czas trwania: 1 godzina).
Młodzieżowy Dom Kultury Fort 49 Krzesławice
os. Na Stoku 27b, 31-704 Kraków
tel. 12 645 27 14
www.mdkfort49.krakow.pl, [email protected], [email protected]
Dojazd: autobusy nr 122, 202, 212, 222, 232, 422, 642; tramwaje nr 1, 4, 5
Fort 49 „Krzesławice” to jeden z artyleryjskich fortów wzniesionych w ramach budowanej
przez Austriaków Twierdzy Kraków (1850–1914). Uczestniczył w działaniach I wojny
światowej (listopad 1914). Po odzyskanej niepodległości znajdował się w dyspozycji Wojska
Polskiego. W latach 1928–1939 na forcie zlokalizowana była stacja nasłuchu polskiego
kontrwywiadu. Przechwytywane szyfrogramy służyły do złamania słynnego niemieckiego
kodu Enigma. W latach 1939–1941 na ziemnych terenach fortu okupant niemiecki dokonał
egzekucji 440 Polaków. W latach 60.–90. XX w. fort był systematycznie dewastowany i
profanowany. W 1994 r. władze miasta Krakowa przekazały obiekt Młodzieżowemu Domowi
Kultury, który remontowany jest i adaptowany do działalności kulturalno-oświatowej. W
historię fortu wpisują się wybitne postaci: Jan Matejko, Wincenty Witos i Stanisław Marusarz.
Sobota 19 września
13:00–15:00 – wystawy:
I wojna w rejonie krzesławickich wzgórz
Lato – wystawa fotografii Piotra Bieńka
Modrzewiowa perła. Kościół św. Bartłomieja w Mogile – autorska wystawa fotografii Artura
Kaszowskiego
13:00–15:00 – Franciszek Dziadoń: Fort 49 „Krzesławice” wczoraj i dziś
Prezentacja Fortu 49 „Krzesławice”: historia, działalność MDK
Niedziela 20 września
13:00 – projekcje filmów: Zmieniające się oblicze Fortu 49 „Krzesławice” (26') i
Mój tato kochał życie (24')
Wydarzenia towarzyszące:
Sobota 19 września i niedziela 20 września
20:00–21:00 – projekt taneczny w przestrzeniach fortu Opowieść śmieszno-straszna pt.
„Gwiezdny pył. Bliskie spotkania trzeciego stopnia”. Wstęp bezpłatny (maksymalnie 30 osób,
rezerwacja biletów od 1 września 2015 r., zapisy: [email protected], odbiór
biletów w dniu wydarzenia przy bramie MDK). Prosimy o ubranie się w wygodny strój oraz
zabranie ze sobą latarek.
Nowohucka Biblioteka Publiczna
os. Stalowe 12, 31-921 Kraków
tel. 12 644 23 52
www.biblioteka.krakow.pl, [email protected]
Nowohucka Biblioteka Publiczna jest miejską instytucją kultury działającą w Nowej Hucie od
1951 r. Obecnie funkcjonuje Biblioteka Główna i 9 filii bibliotecznych. Czytelnicy mają do
dyspozycji 384 tys. książek, ok. 3 tys. egz. zbiorów specjalnych, bezpłatny dostęp online do
ok. 2 tys. tytułów w czytelni ibuk.pl, bazy informacyjne (tj. Bibliografia Regionalna Nowej
Huty, Baza Informacji Lokalnej oraz Nowohucka Biblioteka Cyfrowa, która digitalizuje
i udostępnia bieżące i archiwalne roczniki „Głosu. Tygodnika Nowohuckiego” na platformie
http://cyfrowa.biblioteka.krakow.pl). Użytkownicy mogą też korzystać ze zdalnego dostępu
do katalogu i usług: zamówień, rezerwacji oraz prolongat.
Biblioteka, uczestnicząc w ogólnopolskich i regionalnych akcjach oraz opracowując
programy autorskie, podejmuje działania edukacyjne i kulturalno-artystyczne promujące
literaturę i czytelnictwo. Szczegółowe informacje dotyczące aktualnej oferty oraz godzin
otwarcia na stronie www.biblioteka.krakow.pl.
Sobota 19 września
Wydarzenie towarzyszące:
11.00 – Wyjątkowe oblicza Nowej Huty
Uroczysty finał konkursu artystycznego dla amatorów. W Bibliotece Głównej na os.
Stalowym 12 zostanie zaprezentowana wystawa prac konkursowych, a laureatom konkursu
zostaną uroczyście wręczone dyplomy i nagrody.
C-2 Południe Cafe (w Ośrodku Kultury im. Cypriana Kamila Norwida)
os. Górali 5, 31-959 Kraków
www.facebook.com/C2PoludnieCafe, [email protected]
Miejsce urządzone w typowo nowohuckim klimacie. Można tu napić się kawy, herbaty czy
skosztować smakującej jak dawniej oranżady. To także galeria sztuki nowohuckich artystów –
dzięki projekcjom filmów, wystawom i spotkaniom można poznać historię Nowej Huty
ostatnich 60 lat. W klubie odpoczywa się historycznie – na zabytkowych fotelach z kina
Sfinks.
UWAGA!
Sobota 3 października
Wydarzenie towarzyszące:
12.00–16.00 – Czwarte rozbiegane Zajrzyj do Huty z C-2 Południe Cafe – bieg na dystansie
15 km poprowadzą: Bem i Derlatka, czyli Amatorski Nowa Huta Team w Maratonach, Ultra
Maratonach i Biegach Górskich.
Start o 12.00 sprzed głównego wejścia do Nowohuckiego Centrum Kultury (al. Jana Pawła II
232). Trasa: „Stara” Nowa Huta – Czyżyny – Mistrzejowice – Bieńczyce Nowe –
„Stara” Nowa Huta
Stowarzyszenie Łąki Nowohuckie
os. Centrum E 25/17, 31-934 Kraków
tel. 12 642 26 59 lub 507 85 58 15
www.facebook.com/stowarzyszenie.laki.nowohuckie, [email protected]
Stowarzyszenie Łąki Nowohuckie powstało jako wyraz protestu mieszkańców przeciw
planom wybetonowania dla celów komercyjnych trawnika między os. Centrum E a NCK.
Stowarzyszenie promuje program przekształcenia jej w Łączkę Rodzinna Sielanka.
Przygotowuje wizualizację projektową rewitalizacji „Starej” Nowej Huty według idei ogrodu
różanego. Zajmuje się ochroną wartości przyrodniczych Łąk Nowohuckich i innych terenów
zielonych w Nowej Hucie. Propaguje stworzenie Parku Starorzecza Wisły między Łąkami a
rzeką i „wsi w mieście” – farmy edukacyjno-turystyczną w tym miejscu.
Liczy 45 członków, 80 sympatyków, skupia 110 biegaczy. Motto stowarzyszenia: „Pomagamy
przyrodzie, bo ludzie pomogą sobie sami”.
Niedziela 20 września
15.00 – Wartości przyrodnicze i ochrona Łąk Nowohuckich – wycieczka tematyczna. Zbiórka
przy głównym wejściu do NCK (al. Jana Pawła II 232)
Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta
os. Zgody 1, 31-949 Kraków
tel. 12 644 24 32
www.krakownh.pl, [email protected]
Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta jest gminną instytucją kultury o ponad 20-letniej
tradycji zarówno w zakresie upowszechniania kultury, jak i animacji społeczności lokalnej.
Ośrodek powstał z połączenia klubów działających na terenie czterech dzielnic Nowej Huty.
Organizuje zarówno małe, lokalne przedsięwzięcia, jak i masowe koncerty czy wydarzenia.
Od ponad 10 lat jest współorganizatorem największego nowohuckiego projektu kulturalnospołecznego Nowa Huta. Dlaczego Nie?! Realizuje także projekty promujące lokalne tradycje
i zwyczaje, m.in. Chata wiejska z tradycjami oraz Festiwal Zaklęte w Dyni. Od 5 lat angażuje
się w prowadzenie Nowohuckiej Akademii Seniora – jednego z pierwszych Uniwersytetów
Trzeciego Wieku w Krakowie. Ośrodek stara się dotrzeć do wszystkich nowohucian i
zaspokajać potrzeby kulturalne najmłodszych, dorosłych i najstarszych mieszkańców.
Integruje ich, bywa dla nich drugim domem. Motto Ośrodka: „Jesteśmy po to, żeby rozwijać
zainteresowania i umiejętności oraz dawać radość tworzenia”.
Sobota 19 września
Klubu Jędruś Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta
os. Centrum A 6a, Kraków
tel. 12 644 68 10 w. 21
[email protected]
15.00–17.00 – Budujemy nowy blok – warsztaty dla dzieci i rodziców.
Warsztaty urbanistyczno–architektoniczne, podczas których dzieci wraz z rodzicami
„zbudują” własne bloki, poznają lepiej nowohucką architekturę, odkryją sekrety osiedli w
Nowej Hucie i ich urbanistyczne założenia. Wspólnie będziemy projektować, budować,
ulepszać i znakomicie się przy tym bawić. Warsztaty są bezpłatne, obowiązują wcześniejsze
zapisy. Warsztaty poprowadzi Daria Gosek i Łukasz Gacek – animatorzy kultury zakochani w
nowohuckiej architekturze.
Hutniczo-Miejski Oddział PTTK w Krakowie
ul. Bulwarowa 37, 31-751 Kraków
tel. 12 680 48 20, 508 215 490
www.pttkhts.hg.pl, [email protected]
Oddział zajmuje się organizacją wypoczynku i ruchu turystycznego, posiada bazę noclegową
w Nowej Hucie. Organizuje zwiedzanie ArcelorMittal Poland SA Oddział w Krakowie.
Niedziela 20 września
10.00 i 13.00 – Poznajemy Kraków i okolice: „Stara” Nowa Huta – spacery na szlaku: stary
dworzec kolei kocmyrzowskiej – stara zabudowa wsi Krzesławice – dworek Jana Matejki
w Krzesławicach – kościół drewniany pw. św. Jana Chrzciciela i Matki Bożej Szkaplerznej
w Krzesławicach – młyny Lelitów i Kirchmayerów. Zbiórka na parkingu sklepu Lidl na rogu
ulic Kocmyrzowskiej i Bulwarowej. Oprowadzają przewodnicy z Hutniczo–Miejskiego
Oddziału PTTK: Bogdan Müller (tel. 784 375 899) i Janusz Pustułka (tel. 502 680 996).
Nowohuckie Centrum Kultury
al. Jana Pawła II 232, 31-913 Kraków
tel. 12 644 02 66
www.nck.krakow.pl, [email protected]
NCK od przeszło 30 lat animuje życie kulturalne mieszkańców zarówno Nowej Huty, jak i
całego Krakowa. W olbrzymiej przestrzeni co dzień dzieje się coś interesującego. NCK uczy,
bawi, wychowuje, zmienia na lepsze i pozytywnie zaskakuje. Motto ośrodka: „NakręCamy
Kulturę!”
Sobota 19 września
10:00–18:00 – Kombinat Kultury – dni otwarte NCK, które będą prawdziwym świętem
kultury i sztuki, niepowtarzalną okazją przyjrzenia się działaniom NCK od kuchni,
spróbowania swoich sił w różnych dyscyplinach sztuki: tańcu, muzyce, śpiewie, teatrze,
plastyce, fotografii, sztukach walki, sporcie i rekreacji. Kombinat Kultury to także zaproszenie
do zapoznania się z pełną ofertą Nowohuckiego Centrum Kultury.
13:00, sala 209 – Mała księżniczka – spektakl teatralny w reżyserii Marleny Topolskiej
według powieści Frances H. Burnett w wykonaniu Teatru Ancymon.
15:00, sala teatralna – Peregrino – spektakl w wykonaniu Grupy Baletowej „Etiuda”.
Motywem przewodnim spektaklu jest wędrówka w poszukiwaniu szczęśliwego miejsca na
ziemi. Choreografie do muzyki Piotra Czajkowskiego, Hansa Zimmera z filmu Gra cieni,
Yana Tiersena, Frantza Schuberta, Krzysztofa Pendereckiego, Zbigniewa Preisnera i
Krzysztofa Ridana ułożyła Katarzyna Stolarczyk.
16:00, sala 203 – Zanim powstała Nowa Huta – wykład Adama Gryczyńskiego, fotografa i
badacza dziejów Nowej Huty, który za pośrednictwem fotografii i słowa zabierze widzów w
podróż do czasów, kiedy Mogiła, Bieńczyce, Krzesławice były wsiami tętniącymi życiem, a
nie nazwami miejskich osiedli.
18:00, Galeria Centrum – wernisaż wystawy Rysunek a Grafika. Przegląd twórczości grafika
Franciszka Bunscha
19:30, foyer sali teatralnej – Makia – spektakl tańca współczesnego w wykonaniu Grupy
Wokół Centrum.
Niedziela 20 września
10:00–18:00 – Kombinat Kultury – dni otwarte NCK, które będą prawdziwym świętem
kultury i sztuki, niepowtarzalną okazją przyjrzenia się działaniom NCK od kuchni,
spróbowania swoich sił w różnych dyscyplinach sztuki: tańcu, muzyce, śpiewie, teatrze,
plastyce, fotografii, sztukach walki, sporcie i rekreacji. Kombinat Kultury to także zaproszenie
do zapoznania się z pełną ofertą Nowohuckiego Centrum Kultury.
15:00, sala teatralna – Kronika Polskiej Kinematografii – spektakl taneczny w stylu break
dance w wykonaniu grupy ClassSick. Tancerze wcielają się w postaci znane z polskiej
telewizji i kina lat 70. Widowisko zarówno dla osób dojrzałych, które z nostalgicznym
uśmiechem przypomną sobie dzieciństwo, jak i dla dzieci.
16:00, sala 203 – Początki Nowej Huty – wykład Adama Gryczyńskiego, fotografa i badacza
dziejów Nowej Huty, który za pośrednictwem fotografii i słowa pokaże współczesne oblicze
Nowej Huty i jej najbliższych okolic.
Chałupa u Szpinaka
Nowohuckie Centrum Kultury
al. Jana Pawła II 232, 31-913 Kraków
tel. 603 132 107
[email protected]
W klimacie wiejskiego gospodarstwa, wśród starych zabytkowych narzędzi i przedmiotów
odbywają się 3–4 godzinne warsztaty prowadzone metodą zabawową. Program warsztatów
dostosowany jest do wieku uczestników. Propozycje programowe: ścieżka chlebowa (tradycje
i zwyczaje związane z chlebem, narzędzia chlebowe), poznawanie narzędzi używanych w
gospodarstwie (historia garnka, makutry, moździerza, ostrzenie siekiery), zagadki ludowe,
przysłowia polskie, poznawanie smaków wiejskiej kuchni (degustacja kapusty, chleba
wiejskiego, oscypka, powideł, kwasu chlebowego, podpiwku). Możliwość skorzystania z
biblioteczki tematycznej, w której są m.in. zbiory dotyczące kulinariów, historii Nowej Huty
oraz folklorystyki.
Stały dyżur programowy: każdy poniedziałek 13.00–21.00.
Zajęcia prowadzi Kawaler Orderu Uśmiechu Jurek Kujawski „Szpinak”.
Sobota 19 września
12.00–17.00
•
nowohuckie smaki dzieciństwa
•
dawne dziecięce gry i zabawy
Niedziela 20 września
12.00–19.00 – spotkanie w kręgu przyjaciół i współpracowników Muzeum Historycznego
Miasta Krakowa oraz Nowohuckiego Centrum Kultury:
•
warsztacik kulinarny i ognisko
•
konkurs folklorystyczny
Stowarzyszenie Sympatyków Zesławic i Okolicy „Bez Granic”
ul. Gustawa Morcinka 23a, 31-762 Kraków
tel. 600 892 202 (Aleksandra Faron)
www.bezgranic.com.pl
Zesławice nazywane są Nową Hutą w pigułce. To jedno z jej najstarszych osiedli, zbudowane
przy cegielni dostarczającej przez dziesięciolecia cegły do budowy dzielnicy. Pierwsza
wzmianka o Zesławicach pojawiła się już w 1348 r., kiedy wieś była własnością zakonu
cystersów w Mogile. Zesławice pod koniec XVIII w. liczyły zaledwie 17 domów i ok. 110
mieszkańców. Była tu karczma, folwark i młyn na potoku Baranówka, zwany Blehem. W
latach 1892–1896 na terenie Zesławic wybudowano fort pancerny Dłubnia. W 1914 r., w
ramach przygotowań do oblężenia Twierdzy Kraków, zabudowania Zesławic zostały
całkowicie rozebrane, a mieszkańcy wysiedleni. Dopiero po zakończeniu działań wojennych
zezwolono na ponowną zabudowę i z tego okresu zachowało się kilka drewnianych domów
(nr 14, 19, 21). 1 stycznia 1951 r. Zesławice włączono do Krakowa jako osiedle dzielnicy
Nowa Huta. Dziś na terenie Zesławic, przy drodze do Raciborowic, znajduje się
odrestaurowany w 2006 r. zabytkowy krzyż. Ciekawostkami są: kopuła cegielni z obrotowym
piecem z 1952 r., stanowiąca unikatowy przykład architektury przemysłowej z żelbetu
monolitycznego, oraz teren dawnej odkrywkowej kopalni gliny. W Zesławicach spiętrzono
rzekę Dłubnię, tworząc dwa zbiorniki retencyjne – jest to teren rekreacyjny, raj dla wędkarzy i
miłośników przyrody, rezerwat perkoza dwuczubego.
Niedziela 20 września
13.20–15.20 – Stare i nowe, czyli osiedle w Zesławicach – spacer po Zesławicach z
przewodnikami. Trasa: cegielnia z zabytkową kopułą obrotową – teren dawnej kopalni
odkrywkowej gliny – zalew w Zesławicach – rezerwat perkoza dwuczubego – zabytkowy
krzyż drewniany przy ul. Ku Raciborowicom. Przewodnicy: Ewa Mauer, Aleksandra Faron
(600 892 202) i Małgorzata Biesiada (tel. 606 350 153) czekają na Państwa od godz. 13.10
przy zajezdni autobusu 122 w Zesławicach.
Dojazd z al. Róż autobusami nr 122, 422
Nowe miejsce!
Rodzinny Ogród Działkowy „Wisła”
ul. Klasztorna przy Moście Wandy
[email protected]
Ogrody działkowe na mogilskim nabrzeżu Wisły istnieją od 1965 r. Historia okolicznych
terenów nierozerwalnie wiąże się z działalnością cystersów mogilskich, a następnie –
kombinatu metalurgicznego. Ogródki działkowe w okolicy Suchych Stawów i wiślanego
nabrzeża organizował Dział Socjalny Huty im. Lenina. ROD „Wisła” aktualnie składa się z
350 ogródków i należy do największych ogrodów działkowych w Małopolsce. Wiosną i latem
jest odwiedzany przez niezliczone rzesze działkowców i gości.
Sobota 19 września
12.00–19.00 – zwiedzanie Rodzinnego Ogrodu Działkowego „Wisła” z przewodnikiem lub
samodzielnie, połączone z głosowaniem na najpiękniejszy ogródek. Konsultacje z krajowym
instruktorem ogrodnictwa i zajęcia praktyczne w wybranych ogródkach działkowych. Dla
dzieci dostępny będzie plac zabaw przy Świetlicy (alejka 15).
14.00 – przy Świetlicy (alejka 15) projekcja filmów o działalności ROD.
16.00 – rejsy po Wiśle we współpracy z Yacht Klubem (obowiązuje rezerwacja mailowa:
[email protected])
18.00 – ciepły poczęstunek z ogrodowego grilla dla najwytrwalszych uczestników zajęć
Niedziela 20 września
15.00–18.00 – spacery i rekreacja na świeżym powietrzu, konkurs florystyczny, konkurs
plonów działkowych połączony z degustacją (altana przy Świetlicy, alejka 15)
16.00 – opowieść prezesa Zdzisława Walusia o tajemniczych początkach i zawikłanej historii
mogilskich ogródków działkowych, odkrywanych na postawie skąpych archiwów i
wspomnień najstarszych działkowców.
18.00 – niespodzianka dla gości ROD „Wisła” na koniec imprezy Zajrzyj do Huty 7
Nowe miejsce!
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie SA
Zajezdnia MPK Nowa Huta
Ujastek 12, 31-752 Kraków
Dojazd tramwajem nr 4 (przystanek Zajezdnia Nowa Huta)
Rok 1875 przyjmuje się za początek funkcjonowania regularnej komunikacji zbiorowej w
Krakowie. Krakowski przewoźnik nieprzerwanie od 140 lat służy mieszkańcom i wszystkim
przyjezdnym, dowożąc ich do pracy, szkół, na spotkania. Zmieniły się tylko środki transportu.
Konne omnibusy zastąpiły nowoczesne, klimatyzowane i niskopodłogowe pojazdy. Bilet z
papierowego zmienił się w elektroniczny. Krakowski transport zbiorowy przez wielu
ekspertów uważany jest dzisiaj za najnowocześniejszy w Polsce.
W 1952 r. zaczęła się tramwajowa historia Nowej Huty. Tego roku Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne otworzyło pierwszą linię tramwajową do Nowej Huty. Linia ta została w
części wyremontowana w latach 2014–2015 W 1965 r. nieopodal bramy głównej do
kombinatu powstała zajezdnia tramwajowa dla pojazdów szynowych jeżdżących po Nowej
Hucie.
Sobota 19 września
14.00–15.30 i 15.45–17.15 – zwiedzanie z przewodnikiem zajezdni tramwajowej
Liczba miejsc: 40 osób. Zapisy: [email protected] – należy podać: imię i nazwisko, numer i serię
dowodu osobistego lub legitymacji (dla osób w wieku 10–16 lat) lub nr paszportu (dla
obcokrajowców). Lista zwiedzających będzie przekazana do Miejskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie 1 dzień przed zwiedzaniem. Uczestnicy proszeni
są o założenie pełnego, sportowego obuwia.
Zakład Uzdatniania Wody Dłubnia
os. Na Stoku 33, 31-706 Kraków
tel. 12 645 10 69
www.mpwik.krakow.pl/22/Zaklad_Uzdatniania_Wody_Dlubnia
W 1950 r. wybudowano na peryferiach Nowej Huty, w Krzesławicach, prowizoryczne ujęcie
wody podziemnej. Jak się jednak okazało, na terenie Nowej Huty nie było odpowiednio
wydajnych źródeł wody podziemnej. Dlatego skorzystano z zasobów rzeki Dłubni i 30
stycznia 1960 r. Zakład Uzdatniania Wody Dłubnia rozpoczął pracę. W pełni zaspokajał
potrzeby mieszkańców Nowej Huty w wodę pitną. Od tego czasu przeszedł kilka
modernizacji. Obecnie pobiera z Dłubni 0,37 m³/s (tj. 32 tys. m³/dobę) wody, a potem ją
uzdatnia. ZUW Dłubnia wytwarza około 15% produkcji wody wszystkich krakowskich
zakładów i dostarcza ją do 180 tys. mieszkańców Nowej Huty.
Sobota 19 września
10.00–11.00 i 11.15–12.15 – zwiedzanie z przewodnikiem ZUW Dłubnia, os. Na Stoku 33
Liczba miejsc: 30. Zapisy: [email protected] – należy podać: imię i nazwisko, numer i serię
dowodu osobistego lub legitymacji (dla osób w wieku 10–16 lat) lub nr paszportu (dla
obcokrajowców). Lista zwiedzających będzie przekazana do Miejskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie 1 dzień przed zwiedzaniem. Uczestnicy proszeni
są o założenie pełnego, sportowego obuwia.
Oczyszczalnia Ścieków Kujawy
ul. Dymarek 9, 31-983 Kraków
tel. 12 620 31 20
www.mpwik.krakow.pl/27/Oczyszczalnia-ciekow-Kujawy
Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy został oddany do użytku w 1999 r. To oczyszczalnia
mechaniczno-biologiczna, ze wspomaganiem chemicznym. Położona jest na obszarze
należącym do dawnego przysiółka Kujawy: na wschód od Pleszowa i na południe od
kombinatu metalurgicznego. Oczyszczalnia Ścieków Kujawy odbiera ścieki od 250 tys.
mieszkańców Nowej Huty. Oczyszczona woda kanałem żelbetowym wpływa do Wisły.
Maksymalna wydajność oczyszczalni: 80 tys. m³/dobę. Pora deszczowa: maksymalny
przepływ 223 tys. m³/dobę. Średni przepływ 54 tys. m³/dobę. Powierzchnia Zakładu wynosi
32 ha, a kanał – 8 ha.
Niedziela 20 września
9.30–11.30 i 12.30–14.30 – 2 wycieczki autokarowe do Kujaw i zwiedzanie z przewodnikiem
Zakładu Oczyszczania Ścieków.
Liczba miejsc: 45 osób. Zapisy: [email protected] – należy podać: imię i nazwisko, numer i serię
dowodu osobistego lub legitymacji (dla osób w wieku 10–16 lat) lub nr paszportu (dla
obcokrajowców). Lista zwiedzających będzie przekazana do Miejskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie 1 dzień przed zwiedzaniem. Uczestnicy proszeni
są o założenie pełnego, sportowego obuwia.
Wycieczki do ZUW Dłubnia i oczyszczalni przygotowane dzięki uprzejmości Miejskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie, która prowadzi akcję „Dobra
woda prosto z kranu”. Szczegóły na stronie www.prostozkranu.krakow.pl
Fabryka Philip Morris International (PMI) w Polsce
al. Jana Pawła II 196, 31-982 Kraków
tel. 12 646 46 46
www.philipmorris.pl,[email protected]
PMI w Polsce jest największym producentem i pracodawcą na polskim rynku tytoniowym. 4
spółki zatrudniają łącznie około 3000 osób na terenie całej Polski. Fabryka w Krakowie jest
jednym z kluczowych centrów produkcyjnych PMI na świecie – piątym co do wielkości oraz
pierwszym pod względem kompleksowości produkcji. Historia PMI w Polsce rozpoczęła się
w 1973 r. wraz z podpisaniem przez firmę umowy licencyjnej z Zakładami Przemysłu
Tytoniowego w Krakowie (ZPTK), której przedmiotem była licencja na produkcję
papierosów Marlboro. W 1996 r. PMI zakupił od Skarbu Państwa pakiet akcji ZPTK, a w
1998 r. nazwa firmy została zmieniona na Philip Morris Polska SA.
Sobota, 19 września
Zwiedzanie fabryki:
10.00 – 2 grupy po 10 osób każda
12.00 – 2 grupy po 10 osób każda
Program zwiedzania fabryki jest skierowany wyłącznie do osób pełnoletnich. Przewodnicy
opowiedzą o historii firmy i prowadzonej w Polsce działalności, a także przedstawią proces
produkcji papierosów. Będzie można zobaczyć dział wyrobu tytoniu oraz dział produkcji
papierosów.
Zapisy: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60, e-mail: [email protected] (prosimy o
podanie numeru PESEL). Zwiedzający proszeni są o przybycie do fabryki 15 minut wcześniej
(wejście od strony ul. Śliwkowej), zabranie dowodu tożsamości oraz o założenie wygodnego,
sportowego obuwia. Zwiedzający zostaną poproszeni o zdeponowanie u pracowników
ochrony aparatów fotograficznych, kamer, tabletów oraz telefonów komórkowych.
Modernity (dawny Dom Młodego Robotnika DMR)
Os. Stalowe 16, 31-922 Kraków
tel. 607449944
[email protected]
Inwestycja Modernity znajduje się w dawnym Domu Młodego Robotnika. Projekt budynku
powstał w latach 1953-1954, a jego realizacja nastąpiła pomiędzy 1954 a 1955 rokiem.
Obecnie prowadzone są w nim prace adaptacyjne, dzięki którym powstaną nowe, przestronne
mieszkania z zachowaniem oryginalnego kształtu i klimatu budowli. Razem z przewodnikiem
można wejść do środka i zobaczyć między innymi osławioną salę balową czy przestronne
dziedzińce.
Sobota, 19 września
Zwiedzanie z przewodnikiem: 10:30, 11:00, 11:30, 12:00, 12:30
Grupy: 5 osób
Zapisy: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60, e-mail: [email protected]
Zapraszamy za tydzień do Podgórza!
XIV Podgórskie Dni Otwartych Drzwi, 25–27 września 2015
Po raz czternasty Stowarzyszenie Podgorze.pl zaprasza do zwiedzania, poznawania i
odkrywania Podgórza. W sobotę, 26 września, otworzymy drzwi ok. 30 obiektów, w
większości na co dzień niedostępnych, a w niedzielę zaprosimy na kilkanaście tematycznych
spacerów. W związku z przypadającą w tym roku setną rocznicą połączenia Krakowa i
Podgórza, inauguracyjny wieczór poświęcimy ostatniemu burmistrzowi Podgórza –
Franciszkowi Maryewskiemu.
Szczegółowy program ukaże się w specjalnej wkładce w „Dzienniku Polskim” na tydzień
przed imprezą – w sobotę 19 września. Program będzie również dostępny w Domu Historii
Podgórza (ul. Limanowskiego 13) i w punktach informacji turystycznej, a także na stronie:
www.podgorze.pl.
Kontakt z organizatorami: [email protected]