literatura i treści programowe do załącznika nr 1

literatura i treści programowe do załącznika nr 1

LITERATURA
I TREŚCI PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
KWALIFIKACYJNYCH
DYDAKTYKA JĘZYKA
ANGIELSKIEGO
SPECJALNOŚĆ:
METODYKA NAUCZANIA
JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Nazwa przedmiotu: Metodyka nauczania języka angielskiego
Kierunek studiów: Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Dydaktyka Języka Angielskiego
Sekcja: Metodyka Nauczania Języka Angielskiego
Liczba godzin: wykład: 60, ćwiczenia – 60
Semestr: 1, 2, 3
Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin
Założenia i cele przedmiotu:
Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi wiadomościami z zakresu metodyki
nauczania języka angielskiego, których znajomość niezbędna jest dla wykonywania zawodu
nauczyciela. Wykłady akcentują zagadnienia praktyczne związane z pracą w warunkach
polskiej szkoły, aby ułatwić absolwentom sprostanie wymogom stawianym przez szkolnictwo
europejskie oraz przygotować ich do umiejętnego korzystania z dostępnych na runku pomocy
i materiałów dydaktycznych.
Program wykładów:
a. Główne założenia nauczania komunikacyjnego
b. Omówienie wybranych metod nauczania języków obcych:
- metoda audiolingwalna
-sugestopedia
-odpowiedź całym ciałem
-metoda gramatyczno-tłumaczeniowa
-metoda bezpośrednia
-podejście naturalne
-Silent Way
-uczenie się w społeczności
c. Podejście humanistyczne w nauczaniu języków obcych
d. Rozwijanie tolerancji i świadomości różnic kulturowych w procesie glottodydaktycznym
e. Nauczanie języków obcych dzieci
f. Dyscyplina w klasie. Rozwiązywanie problemów spowodowanych jej brakiem
g. Interakcja w klasie. Sposoby organizacji pracy w trakcie lekcji języka obcego
h. Indywidualizacja procesu nauczania i rozwijanie autonomii ucznia
i. Prowadzenie zajęć w grupie o różnym poziomie zaawansowania
j. Programowanie kursów językowych
k. Techniki korekty błędów uczniowskich
l. Zastosowanie języka rodzimego na lekcji języka obcego
ł. Zastosowanie pomocy audiowizualnych w nauczaniu języków obcych
Literatura przedmiotu – obowiązkowa
Richards, J.C. and T.S. Rodgers. 1986. Approaches and Methods In Language Teaching.
Cambridge: CUP
Brown, H.D. 2001. Teaching by Principles. London: Longman.
Komorowska, H. 1993. Podstawy metodyki nauczania języków obcych. Warszawa: EDE.
Ur, P. 1996. A Course In Language Teaching. Cambridge: CUP.
Komorowska, H. 2001. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka
Edukacyjna.
Wajnryb, R. 1993. Classroom Observation Tasks. Cambridge: CUP.
Literatura przedmiotu – uzupełniająca
2
Ellis. R. 1997. SLA Research and Language Teaching. Oxford: OUP.
Malamah-Thomas, A. 1987. Classroom Interaction. Oxford: OUP.
Nazwa przedmiotu: Pedagogika z elementami językoznawstwa stosowanego
Kierunek studiów: Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Dydaktyka Języka Angielskiego
Sekcja: Metodyka Nauczania Języka Angielskiego
Liczba godzin: wykład: 30, ćwiczenia – 60
Semestr: 1, 2, 3
Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin
Cele:
zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami teoretycznymi i praktycznymi
dotyczącymi procesu uczenia się i nauczania języka obcego;
nabycie praktycznych umiejętności dotyczących planowania kursu i
lekcji języka obcego, przygotowania materiałów, oceniania postępów
uczniów na lekcji języka obcego
Proponowane tematy
WYKŁADY
1. Wprowadzenie: omówienie podstawowych pojęć, dydaktyka ogólna a dydaktyka
języka obcego; wady i zalety systemu klasowo-lekcyjnego, nauczanie języka obcego
we współczesnej szkole, wpływ kontekstu na proces nauczania.
2. Podejście do nauczania z uwzględnieniem nauczania języków obcych. Modele
nauczania – historia i tendencje badań; omówienie tendencji badań nad klasą szkolną.
3. Przegląd metod nauczania języka obcego (metody konwencjonalne i
niekonwencjonalne,
Metoda
Helen
Doron,
Metoda
Callan’a).
4. Proces dydaktyczny – charakterystyka poszczególnych komponentów, interakcja w
klasie szkolnej – omówienie.
5. Program nauczania i jego rodzaje – charakterystyka, zasady i narzędzia doboru
materiału i treści.
6. Cele nauczania; ukryty program nauczania (ang. Hidden curriculum).
7. Planowanie lekcji – struktura lekcji, plan lekcji, jego przygotowanie i realizacja (plan
alternatywny). Doświadczenie zawodowe a planowanie lekcji i jego realizacja.
8. Rola pierwszej lekcji i sposób jej przygotowania.
9. Użycie języka ojczystego na lekcji języka obcego – funkcja, przykłady poprawnego
użycia języka obcego i jego nadużycia.
3
10. Język klasy szkolnej a język komunikacji naturalnej; cechy i funkcje języka
nauczyciela.
11. Cechy dobrego nauczyciela, style nauczania, role nauczyciela z uwzględnieniem
nauczania języka obcego; wpływ własnych doświadczeń szkolnych na bycie
nauczycielem; kompetencje zawodowe nauczyciela, z uwzględnieniem kompetencji
interkulturowej.
12. Klasa jako grupa uczniowska – dynamika i monitorowanie pracy grupy uczniowskiej,
czynniki wpływające na zachowanie uczniów w klasie szkolnej. Praca z klasami
‘problemowymi’ (tzw. klasy o zróżnicowanym poziomie znajomości języka, klasy
liczne i klasy słabe).
13. Dyscyplina i zarządzanie klasą.
14. Obserwacja zachowań i interakcji w klasie oraz sposób ich dokumentacji – analiza
arkuszy obserwacyjnych.
15. Uczeń w procesie dydaktycznym: nauczanie uczniów na różnych poziomach
zaawansowania; nauczanie różnych grup wiekowych; omówienie CEFR.
16. Podejście ukierunkowane na ucznia – indywidualizacja procesu kształcenia
(charakterystyka), przedstawienie technik uwzględniających różnorodne potrzeby
ucznia.
17. Indywidualne potrzeby ucznia - pojęcie ‘ucznia dobrego i słabego’, charakterystyka i
sposoby pracy, omówienie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (m.in.
dyslektycy, uczniowie z syndromem ADHD).
18. Charakterystyka metod aktywizujących ucznia, metoda projektów, ścieżki
międzyprzedmiotowe, uczenie się przez doświadczenie, uczenie się we współpracy,
techniki dramy.
19. Sposoby podnoszenia motywacji – humor, zastosowanie i typologia gier.
20. Ocenianie, podejście do błędu i rola informacji zwrotnej; przygotowanie uczniów do
umiejętności samooceny i kontroli własnych postępów .
21. Nauka pozaszkolna ucznia: funkcje i typy zadania domowego, samodzielna praca
własna ucznia.
22. Ewaluacja i testowanie osiągnięć uczniów; tradycyjne i alternatywne sposoby
oceniania postępów uczniów (m.in. testy, portfolio, ocenianie ciągłe, ocena opisowa).
23. Materiały w procesie dydaktycznym – kryteria oceny podręczników, wykorzystanie
środków audiowizualnych i materiałów wspomaganych komputerowo. Kryteria
wyboru podręcznika i materiałów uzupełniających (materiały autentyczne); dobór
pomocy dydaktycznych (materiały audiowizualne, komputer, słowniki, mapy, itp.
4
24. Rozwój zawodowy nauczyciela – doskonalenie zawodowe nauczycieli; planowanie
własnego rozwoju zawodowego; nauczyciele jako badacze (obserwacja, refleksja,
badanie w działaniu).
25. Autonomia nauczyciela.
26. Przygotowanie uczniów do autonomii.
ĆWICZENIA
Tematyka ćwiczeń pokrywa się z tematyką wykładów. Ćwiczenia mają charakter praktyczny i
koncentrują się na rozwinięciu umiejętności niezbędnych do planowania i przygotowania
zajęć lekcyjnych (z uwzględnieniem specyfiki lekcji języka obcego), zarządzania grupą
uczniowską oraz planowania własnego rozwoju zawodowego. Metody pracy: dyskusja,
analiza przypadków, burza mózgów, ćwiczenia w grupach i parach.
Literatura:

















Arends, R. I. 1994. Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Spółka Akcyjna
Brown, H.D. 2001. Teaching by Principles. An Interactive Approach to Language
Pedagogy. New York: Pearson Education Company
Carter, R. & Nunan, D. (eds). Teaching English to Speakers of Other Languages.
Cambridge: Cambridge University Press
Celce- Murcia, M. (ed). Teaching English as a Second/ Foreign Language. Boston:
Heinle& Heinle
Czykwin, E. 1995. Samoświadomość nauczyciela. Białystok: Trans- Humana
Day, Ch. 1999. Rozwój zawodowy nauczyciela. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne
Doff, A. 1998. Teach English. Cambridge: Cambridge University Press
Ellis, R. 1985. Understanding Second Language Acquisition. Cambridge: Cambridge
University Press
Fontana, D. 1992. Psychology for Teachers: Psychology for Professional Groups.
Basingstoke: Macmillan Publishers Ltd.
Harmer, J. 1998. How to Teach English. Harlow: Longman
Harmer, J. 2001. The Practice of English Language Teaching. Harlow: Pearson
education Limited
Janowski, A. 1995. Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa: WSiP
Komorowska, H. 2001. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka
Edukacyjna
Komorowska, H. & Obidniak, D. 2002. Stopień po Stopniu. Rozwój zawodowy
nauczyciela języków obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Malamah- Thomas, A. 1987. Classroom Interaction. Oxford: Oxford University Press
Richards, J. & Lockhart, Ch. 1995. Reflective Teaching in Second Language
Classrooms. Cambridge: Cambridge University Press
Wajnryb, R. 1993. Classroom Observation Tasks. Cambridge: Cambridge University
Press
5


Wallace, M.J. 1998. Action Research for Language Teachers. Cambridge: Cambridge
University Press
Wright, T. 1991. Roles of Teachers and Learners. Oxford: Oxford University Press
Nazwa przedmiotu: Psychologia
Kierunek studiów: Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Dydaktyka Języka Angielskiego
Sekcja: Metodyka Nauczania Języka Angielskiego
Liczba godzin: wykład: 30, ćwiczenia – 30,
Semestr: 1, 2
Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin
Cel zajęć: zapoznanie studentów z podstawowymi obszarami zainteresowań psychologii jako
nauki oraz z elementami psychologii stosowanej. Wdrożenie do stosowania podstawowej
wiedzy psychologicznej w praktyce pedagogicznej.
Wprowadzenie do psychologii. Wybrane aspekty psychologii ogólnej. Wprowadzenie w
zagadnienia psychologii jako nauki. Przedmiot, zadania i cele psychologii. Miejsce
psychologii w systemie nauk. Historia psychologii. Psychologia jako nauka teoretyczna i
stosowana. Możliwości zastosowania wiedzy psychologicznej w praktyce pedagogicznej.
Obszary i metody badań w psychologii. Problemy etyczne w badaniach psychologicznych.
Psychologiczne podstawy ludzkiego zachowania. Człowiek w sytuacji. Poziomy ludzkiej
aktywności, rodzaje i specyfika zachowań i działań. Osobowość. Strukturalne i funkcjonalne
aspekty osobowości. Cechy i typy osobowościowe. Tradycyjne a współczesne ujęcie
osobowości. Elementy osobowości. Regulacyjna funkcja osobowości. Koncepcje
psychologiczne człowieka: (psychoanalityczna, behawiorystyczna, poznawcza, humanistyczna
postmodernistyczna) i jej aplikacje pedagogiczne. Koncepcje potoczne człowieka.
Charakterystyka procesów poznawczych. Ogólna charakterystyka procesów poznawczych i
czynności percepcyjnych. Problematyka badań nad inteligencją. Struktura inteligencji.
Inteligencja emocjonalna. Procesy emocjonalne i motywacyjne. Cechy i rodzaje emocji.
Fizjologiczne przejawy emocji. Motywacyjna funkcja emocji a potrzeby. Teorie motywacji.
Regulacyjne funkcje motywacji. Rodzaje i rozwój potrzeb. Wychowawcze możliwości
sterowania rozwojem potrzeb u dzieci i młodzieży.
Wybrane aspekty psychologii rozwoju człowieka: Podstawowe problemy rozwoju (pojęcie
rozwoju psychoruchowego dziecka; podstawowe pojęcia i modele rozwoju; kierunki i rodzaje
zmian w rozwoju ontogenetycznym; właściwości rozwojowe a cechy indywidualne;
stadialność rozwoju; mechanizmy i prawa rozwoju). Wybrane teorie i koncepcje rozwoju.
Czynniki rozwoju (biologiczne i środowiskowe podstawy i uwarunkowania rozwoju). Rozwój
poznawczy, emocjonalny, społeczny, osobowości oraz moralny w okresie wczesnego,
średniego, późnego dzieciństwa, oraz adolescencji.
Wybrane aspekty psychologii klinicznej; Kryteria diagnostyczne (DSM-IV i ICD 10)
stosowane w psychologii klinicznej dzieci i młodzieży. Przyczyny zaburzeń rozwoju
psychoruchowego (biologiczne i społeczne). Wybrane problemy kliniczne z uwzględnieniem
okresów rozwojowych (okres wczesnego, średniego, późnego dzieciństwa, okres
adolescencji). Zaburzenia utrudniające realizowanie obowiązku szkolnego na wybranych
przykładach (ADHD, odmowa chodzenia do szkoły, negatywizm szkolny, dysleksja
rozwojowa). Pomoc psychologiczna. Wybrane metody terapii dzieci i młodzieży.
Metoda oceny pracy studenta: egzamin
Podstawowa bibliografia:
6
Fontana D. (1998): Psychologia dla nauczycieli. Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka
Boyd D., Bee H (2008): Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka
Gerrig R.J., Zimbardo P.G. (2008): Psychologia i życie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe
PWN
Mietzel G. (2003): Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne
Oszwa U. (2007): Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w klasie szkolnej.
Vademecum dla rodziców i nauczycieli. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sęk H. (red.) (2005): Psychologia kliniczna. Warszawa, PWN
Strelau J. (red.) (2000): Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne. Tom 1 i 3
Strelau J. (red.) (2002): Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne. Tom 2
Warunek wpisu: brak
Nazwa przedmiotu: Metodyka nauczania języka angielskiego
Kierunek studiów: Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Dydaktyka Języka Angielskiego
Sekcja: Metodyka Nauczania Języka Angielskiego
Emisja głosu
II B 1. Nazwa przedmiotu
II B 2. Kod przedmiotu
Obowiązkowy
II B 3. Typ przedmiotu
II B 4. Poziom przedmiotu Podstawowy
3
II B 5. semestr
30
II B 6. Liczba godzin
ćwiczenia
II B 7. Metody nauczania
Polski
II B 8. Język wykładowy
zaliczenie
Forma zaliczenia
przedmiotu:
II B 10. Wymagania wstępne Podstawowe umiejętności w zakresie posługiwania się
głosem i kontroli słuchowej
Celem zajęć jest kształcenie prawidłowej postawy
II B 11. Cele przedmiotu
fonacyjnej, eliminowanie zbędnych napięć fonacyjnych,
ustalenie prawidłowego nastawienia głosowego, praca nad
techniką oddychania ze szczególnym uwzględnieniem
podparcia
oddechowego,
ćwiczenia
artykulacyjne
i dykcyjne, pobudzenie rezonansu i wysokiej pozycji
w głosie, opanowanie tempa, dynamiki i ruchliwości głosu
z uwzględnieniem funkcjonalnym zasad profilaktyki
i higieny głosu.
II B 12. Treści merytoryczne Szczegółowa tematyka:
1. Problematyka powszechnego kształcenia głosu –cele i
przedmiotu
wartości, zalety prawidłowej emisji, różnice między mową
a śpiewem.
2. Praca nad instrumentem głosowym – elementy techniki.
3. Podstawy emisji głosu - kontrola i pozycja głosu.
4.Budowa i działanie narządu głosu i słuchu, usprawnianie
mechanizmu głosowego, techniki likwidowania napięć
7
fonacyjnych.
5. Ćwiczenia gimnastyczne aparatu głosowego, postawa.
6. Fonacja – ruchy krtani, podniebienie miękkie i jego
ruchomość, obniżanie żuchwy, usprawnianie języka, błędy
fonacji.
7. Oddychanie, oddech dobierany, kształcenie oddechu
dynamicznego.
8.Rezonans- uaktywnianie rezonatorów, mormorando.
9. Dynamika – opanowanie stopni dynamicznych.
10.Ogólna intonacja głosu, dźwięczność i nośność głosu.
11. Ruchliwość głosu, tempo mowy, kształcenie właściwej
akcentacji.
12. Artykulacja i dykcja.
13. Opanowanie rodzajów artykulacji, różnicowanie barwy
głosu.
14. Prawidła poprawnej wymowy polskiej - ćwiczenia.
15. Higiena głosu, zaburzenia czynnościowe, zawodowe,
zamiany organiczne powstające na skutek niewłaściwej
emisji.
II B 13. Metody oceny
II B 14. Spis zalecanych
lektur
Aktywny udział z zajęciach, prawidłowa demonstracja
ćwiczenia, umiejętność doboru ćwiczenia do zadanej tematyki.
Bregy W.
Elementy techniki wokalnej. Warszawa
1967.
Sobierajska H.
Uczymy się śpiewać. Warszawa 1972.
Suchanek A.
Powszechne kształcenie głosu jako
problem pedagogiczny. Katowice 1994.
Tarasiewicz B.
Mówię i śpiewam świadomie. Kraków
2003.
Wieczorkiewicz B. Sztuka mówienia. Warszawa 1998.
Nazwa przedmiotu: Teoria uczenia się języka obcego
Kierunek studiów: Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Dydaktyka Języka Angielskiego
Sekcja: Metodyka Nauczania Języka Angielskiego
Liczba godzin: wykład: 30, ćwiczenia – 30
Semestr: 1, 2
Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie na ocenę
Opis przedmiotu:
Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii
przyswajania języka obcego. W ramach kursu studenci zapoznają się z podstawowymi
metodami badawczymi, poznają historię badań nad przyswajaniem języka obcego oraz
podstawowe teorie przyswajania języka obcego. Kurs ma charakter przekrojowy i stanowi
przegląd najważniejszych terminów, zagadnień, teorii oraz wyników badań empirycznych z
zakresu:
a) przyswajania języka obcego przez dorosłych
b) procesów przyswajania języka obcego w warunkach klasy językowej;
c) przyswajania języka pierwszego i języka drugiego przez dzieci.
W ramach kursu studenci zapoznają się z przykładowymi badaniami empirycznymi z zakresu
przyswajania języka obcego, stanowiącymi punkt wyjścia do dyskusji nad proponowanymi
8
przez badaczy teoriami przyswajania języka drugiego i ich zastosowaniem w nauczaniu
języka obcego.
Program kursu:
W skład treści programowych kursu wchodzą następujące grupy zagadnień:
1. Wstęp do badań nad przyswajaniem języka drugiego - ujęcie psycholingwistyczne,
socjolingwistyczne oraz neurolingwistyczne.
2. Teoria/Model/Hipoteza/Konstrukt – terminologia w badaniach nad przyswajaniem
języka drugiego?
3. Przegląd historii badań nad przyswajaniem języka drugiego. Hipoteza studiów
kontrastywnych (Contrastive Analysis Hypothesis). Transfer pomiędzy językami i jego
wpływ na interjęzyk ucznia.
4. Hipoteza twórczego konstruowania języka (Creative Construction Hypothesis).
Teoria Monitora Stevena Krashena.
5. Gramatyka Uniwersalna i przyswajanie języka drugiego
6. Teorie przyswajania języka pierwszego
7. Rola wieku w przyswajaniu języka drugiego
8. Poznawcze modele przyswajania języka drugiego
9. Czynniki socjokulturowe w przyswajaniu języka drugiego
10. Teoria socjokulturowa (SCT) i przyswajanie języka drugiego
Literatura podstawowa:
Brown, H.D. (2000): Principles of Language Learning and Teaching. White Plains, NY:
Addison Wesley Longman, Inc.
Gass, S.M. I L. Selinker (2008): Second Language Acquisition. An Introductory Course. New
York: Routledge.
VanPatten, B. i J. Williams (red.) 2007: Theories in Second Language Acquisition. Mahwah,
New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Literatura dodatkowa:
Ellis, R. (1994): The Study of Second Language Acquisition. Oxford: Oxford University Press.
Larsen-Freeman, D. i M.H. Long (1991): An Introduction to Second Language Acquisition
Research. London: Longman.
+ wybrane artykuły z czasopism naukowych
9