Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Szkoła Podstawowa nr 3
Myślibórz
Zachodniopomorski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Szczecinie
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 3
2 / 50
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 06-05-2013 - 10-05-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Alina Sukiennicka, Jarosław Ryhanycz.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
"Moja szkoła"
"Mój dzień"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele samorządu
lokalnego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
35
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
uczniów klas rok niższych od
najstarszych
uczniów najstarszych klas
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, dobrani
losowo
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Przedstawiciele samorządu
lokalnego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte (szkoły
podstawowe)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
12
10
74
84
17
8
112
14
7
nd
3 / 50
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Szkoła Podstawowa nr 3
Patron
Leonid Teliga
Typ placówki
Szkoła podstawowa
Miejscowość
Myślibórz
Ulica
Lipowa
Numer
18A
Kod pocztowy
74-300
Urząd pocztowy
Myślibórz
Telefon
957473657
Fax
Www
Regon
21031019800000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
523
Oddziały
29
Nauczyciele pełnozatrudnieni
43
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
4
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
1
Średnia liczba uczących się w oddziale
18.03
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
12.16
Województwo
ZACHODNIOPOMORSKIE
Powiat
myśliborski
Gmina
Myślibórz
Typ gminy
gmina miejsko-wiejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 50
Wprowadzenie: obraz placówki
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Leonida Teligi w Myśliborzu (ul. Lipowa 18 A) ma już swoją historię.
Zaczęła funkcjonować jako Publiczna Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Podstawowego w Myśliborzu 1 września
1949 roku. 9 czerwca 1973 r. obrała imię Leonida Teligi.
Koncepcja pracy szkoły, zawarta głównie w Programie Wychowawczym "Pokonać trudności, dzielić się
sukcesem", zakłada zapewnienie uczniom wszechstronnego rozwoju i dobre przygotowanie do dalszej nauki.
Realizowana jest poprzez szeroką ofertę edukacyjną, wzbogaconą o realizację projektów unijnych,
umożliwiających wyrównywanie szans edukacyjnych i osiąganie przez uczniów sukcesów na miarę ich możliwości.
Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe, np.: projekt EDU-SCIENCE "Od ery przemysłowej do ery
opartej na umiejętnościach" czy projekt edukacyjny "Lepsza szkoła".
Uczniowie w szkole mają zapewnione bezpieczeństwo nie tylko fizyczne, ale i psychiczne, dzięki systemowym
działaniom w tym zakresie wszystkich pracowników szkoły. Dzieci uczestniczą w działaniach sprzyjających
kształtowaniu pozytywnych postaw, podejmują inicjatywy (akcje charytatywne, wolontariat, prace na rzecz szkoły
i środowiska).
Szkoła posiada bardzo dobre warunki lokalowe - jest kolorowa, przestronna; z dobrym zapleczem sportowym;
dobrze wyposażona w pomoce dydaktyczne - co sprzyja dobrej atmosferze nauki i pracy.
5 / 50
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
Szkoła analizuje wyniki zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty (z wykorzystaniem ilościowych oraz
jakościowych metod analizy) i przedstawia je w formie szczegółowego raportu, który omawiany jest
na radzie pedagogicznej w celu sformułowania wniosków, służących m.in. poprawie wyników nauczania.
Wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Przytoczone poniżej argumenty
świadczą o wysokim stopniu spełniania wymagania.
Analiza wyników zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty
Z informacji uzyskanych od dyrektora (wywiad) i nauczycieli (ankietowanie i wywiad), co potwierdza analiza
dokumentów, wynika, że w szkole przeprowadzana jest, w celu poprawy jakości pracy szkoły, analiza
wyników sprawdzianu zewnętrznego, z zastosowaniem ilościowych i jakościowych metod analizy. Według
słów dyrektora analiza wyników zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty prowadzona jest w szkole na poziomie
wyników pojedynczych uczniów oraz zespołów klasowych. Służy ona przede wszystkim podniesieniu efektywności
kształcenia i jakości pracy szkoły; a także zmobilizowaniu uczniów do bieżącego utrwalania zdobytej wiedzy
i umiejętności oraz poprawie tych umiejętności, które na sprawdzianie wypadły najsłabiej. Analiza ta służy również
ukierunkowaniu uczniów na pisanie sprawdzianów próbnych; planowaniu siatki godzin w planie nauczania;
konstruowaniu oferty zajęć pozalekcyjnych. Nauczyciele dodali, że przedmiotem analizy jest także liczba punktów
uzyskanych przez uczniów w poszczególnych standardach z podziałem na zadania i umiejętności oraz łatwość
zadań z podziałem na klasę, szkołę i ucznia. Przygotowuje się zestawienia punktów uzyskanych przez
poszczególnych uczniów, klasy i szkołę we wszystkich zadaniach. Podczas analizy jakościowej porównuje się
wynik osiągnięty przez szkołę z wynikami gminy, powiatu, województwa i kraju. Zwraca się również uwagę
na indywidualne predyspozycje uczniów. Analizowana jest też zbieżność ocen rocznych (końcowych) z wynikami
sprawdzianu. Analiza wyników odbywa się na zespołach samokształceniowych oraz na radzie pedagogicznej.
Z analizy tej wynikają wnioski, które są realizowane w dalszej pracy oraz służą m.in.: opracowywaniu programów
poprawy kształcenia; doskonaleniu procesów edukacyjnych; kształceniu umiejętności kluczowych; doskonaleniu
metod i form pracy. Szczegółowa analiza wyników prowadzona jest także po sprawdzianie próbnym w celu
usprawnienia pracy nauczycieli, by uczniowie uzyskali jak najlepszy wynik na późniejszym sprawdzianie
zewnętrznym. Prawie wszyscy (34/35) ankietowani nauczyciele deklarują, że znają wnioski z analizy wyników
zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty z poprzedniego roku szkolnego (2011/2012).
Formułowanie i wdrażanie wniosków z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego
Wnioski z analizy są wdrażane i przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Tezę tę potwierdzają
wypowiedzi dyrektora (wywiad), nauczycieli (ankietowanie i wywiad) oraz partnerów szkoły i przedstawicieli organu
prowadzącego (wywiad). Dyrektor podał następujące przykłady wdrożonych wniosków pochodzących z analizy
wyników sprawdzianu zewnętrznego szóstoklasisty: prowadzenie zajęć przygotowujących do sprawdzianu
zewnętrznego; dostosowywanie oferty zajęć do potrzeb uczniów o niższych możliwościach edukacyjnych; objęcie
pomocą uczniów dysfunkcyjnych (zajęcia dodatkowe z języka polskiego i matematyki dla klas VI oraz zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze dla uczniów o mniejszych możliwościach edukacyjnych). Istnieje również samopomoc
uczniów: uczeń - uczeń. Nauczyciele (ankietowani i uczestniczący w wywiadzie) stwierdzili, że np.: w ramach
wdrażania wniosków z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego wszyscy nauczyciele "przedmiotowcy" zostali
zobligowani do ćwiczenia umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz pisania i przestrzegania norm
gramatycznych i ortograficznych; a także doskonalona jest umiejętność korzystania z różnorodnych źródeł
informacji. Na poziomie edukacji wczesnoszkolnej zwiększono liczbę ćwiczeń grafomotorycznych oraz z analizy
i syntezy wyrazów. Na zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych wykonywane są ćwiczenia z wykorzystaniem
6 / 50
różnorodnych środków dydaktycznych i metod aktywizujących. Ponadto: zwraca się szczególną uwagę na to,
z czym uczniowie mieli największe trudności; planuje się zadania pozwalające uczniom przećwiczyć dane
zagadnienie; poszerza się ofertę kół zainteresowań; modyfikuje się plany pracy. Nauczyciele indywidualnie
analizują wyniki uczniów pod kątem swojego przedmiotu; wykonują dodatkowe pomoce dydaktyczne; prezentują
uczniom i rodzicom osiągane wyniki i wskazują umiejętności, nad którymi należy jeszcze popracować;
podpowiadają rodzicom, jak można pracować z dzieckiem w domu; wykorzystują wnioski z analizy wyników
do planowania rozkładu treści nauczania w poszczególnych klasach na kolejne lata. Wszystkie te działania
nauczycieli przyczyniają się, zdaniem dyrektora, do wzrostu efektów kształcenia, a w szczególności:
dostosowywanie rodzaju zajęć dodatkowych do potrzeb uczniów i szkoły celem wyrównywania szans
edukacyjnych; prowadzenie zająć z uczniem zdolnym realizującym indywidualny program nauczania z języka
polskiego, matematyki i języka niemieckiego; prowadzenie zajęć edukacyjnych z zastosowaniem metod i form
pracy umożliwiających łatwiejsze przyswajanie wiedzy i umiejętności praktycznych; ukierunkowanie pracy
nauczycieli na kształcenie umiejętności, które wypadły najsłabiej na sprawdzianach próbnych oraz na sprawdzianie
zewnętrznym. W opinii partnerów szkoły i przedstawicieli organu prowadzącego w szkole efekty kształcenia
są coraz lepsze. Dzieci, które kończą tę szkołę, dostają się do dobrych gimnazjów (np. do gimnazjum społecznego
w Dębnie Lubuskim). Dużo uczniów odnosi sukcesy w zawodach sportowych, głównie w pływaniu (Mistrzostwa
Polski w Pływaniu). 80 - 90% absolwentów tej szkoły kończy później studia wyższe. Uczniowie prezentują wysoki
poziom kultury osobistej. Dzieci słabsze są szybko "wyłapywane", duży nacisk kładzie się także na pracę
z uczniem zdolnym. Jest indywidualizacja pracy z dzieckiem.
Poziom spełniania wymagania: B
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
W szkole uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową kształcenia
ogólnego w szkole podstawowej. Nauczyciele analizują osiągnięcia uczniów (inne niż wyniki zewnętrznego
sprawdzianu szóstoklasisty), uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Formułują i wdrażają wnioski
z tych analiz, które przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, o czym świadczą m.in. liczne
osiągnięcia uczniów w pozaszkolnych konkursach przedmiotowych i tematycznych oraz w zawodach
sportowych. Nauczyciele wierzą w możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów. Poniższe
argumenty potwierdzają wysoki poziom spełniania tego wymagania.
Nabywanie wiadomości i umiejętności
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne
z podstawą programową. Zdaniem większości (30/35) ankietowanych nauczycieli ich uczniowie opanowali
w poprzednim roku szkolnym (2011/2012) wiadomości i umiejętności opisane w podstawie programowej
kształcenia ogólnego w szkole podstawowej w dużym stopniu. W zgodnej opinii partnerów szkoły
i przedstawicieli organu prowadzącego, uczestników wywiadu, wszystkie umiejętności nabywane przez
uczniów w szkole są ważne, np.: systematyczność, konsekwencja, umiejętność uczenia się, kompetencje językowe
i komputerowe. Analiza dokumentów (protokoły rad pedagogicznych, sprawozdania z klasyfikacji rocznej
uczniów) wykazała, że w ostatnich trzech latach nastąpił spadek liczby uczniów niepromowanych do następnej
klasy i nieznacznie wzrosła frekwencja: r. szk. 2009/2010 - 8 uczniów niepromowanych (na 455 wszystkich
uczniów) - 1,76%, frekwencja - 91,1%; r. szk. 2010/2011 - 7 niepromowanych (na 467) - 1,50%, frekwencja 90,3%; r. szk. 2011/2012 - 5 niepromowanych (na 460) - 1,09%, frekwencja - 91,5%.
Analiza osiągnięć uczniów
W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów i uwzględnia się ich możliwości rozwojowe. Wynika to
z informacji uzyskanych od dyrektora i nauczycieli, a także z analizy dokumentów. Według słów dyrektora (co
potwierdza analiza dokumentów - np.: raporty i sprawozdania z różnych diagnoz wstępnych i końcowych,
sprawdzianów próbnych, osiągnięć uczniów w konkursach i zawodach sportowych) w szkole systematycznie
prowadzone są analizy osiągnięć uczniów. Nauczyciele prowadzą diagnozę umiejętności uczniów na zakończenie
klasy pierwszej, trzeciej, czwartej, piątej i szóstej. Dokonuje się analizy wyników sprawdzianów próbnych oraz
7 / 50
osiągnięć uczniów drugorocznych. Analizuje się wyniki klasyfikacji uczniów, w tym w sposób szczególny analizie
poddawane są: średnie ocen z poszczególnych przedmiotów, średnie ocen poszczególnych klas, liczba uczniów
promowanych i niepromowanych, liczby poszczególnych ocen z przedmiotów. Nauczyciele dokonują także analizy
indywidualnych osiągnięć uczniów. Przed rozpoczęciem nauki przez uczniów klas I nauczyciele zapoznają się
z wynikami diagnozy 5- i 6-latków. Znane są więc im możliwości edukacyjne uczniów rozpoczynających naukę
w szkole. W maju każdego roku przeprowadzana jest analiza osiągnięć edukacyjnych uczniów klas I. Wyniki
diagnozy są przedstawiane na posiedzeniu zespołu samokształceniowego nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej.
Szkoła przeprowadza w kwietniu Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty. Wyniki przedstawiane są
na posiedzeniu rady pedagogicznej. W listopadzie, styczniu i w marcu przeprowadzany jest próbny sprawdzian
(arkusze OKE i OPERON-u) dla uczniów klas VI. Wnioski do dalszej pracy przedstawiane są na posiedzeniach
zespołów samokształceniowych i rady pedagogicznej. W maju przeprowadzana jest diagnoza osiągnięć
edukacyjnych uczniów klas V (arkusz wewnętrzny i zewnętrzny), a we wrześniu przeprowadza się diagnozę
wstępną wśród uczniów klas IV oraz końcową w czerwcu. Analizowane są również osiągnięcia uczniów kl. I - VI
w konkursach przedmiotowych, artystycznych i w zawodach sportowych. Większość (30/35) ankietowanych
nauczycieli deklaruje, że analizują osiągnięcia wszystkich swoich uczniów; 2 (z 35) - większości; 1 osoba (z 35)
nie analizuje osiągnięć uczniów. Respondenci (32/35) najczęściej podają następujące przykłady takich analiz:
przygotowywanie na zebrania z rodzicami sprawozdań z wyników uczniów w nauce, aby wspólnie z rodzicami
zastanawiać się nad sposobami ich poprawy; omawianie wyników bieżących prac kontrolnych i wyników próbnych
sprawdzianów szóstoklasisty; diagnozowanie uczniów 3 razy w roku i przedstawianie wyników dzieciom oraz
rodzicom w formie raportów klasowych bądź indywidualnych w ramach udziału uczniów w projekcie "Lepsza
szkoła"; analizowanie osiągnięć uczniów badanych w poradni oraz pracy uczniów uczęszczających na zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze i korekcyjno-kompensacyjne. Uwzględnianie podczas tych analiz możliwości
rozwojowych uczniów następuje, zdaniem dyrektora i nauczycieli, uczestników wywiadów, m.in. poprzez
uwzględnianie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej (wskazanych w orzeczeniach i opiniach) uczniowie, u których stwierdzono dysleksję, piszą Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty
w odrębnej sali i są wspomagani przez nauczyciela poprzez głośne czytanie poleceń. W wyniku analizy osiągnięć
uczniów dostosowuje się metody i formy pracy do potrzeb i możliwości psychofizycznych ucznia, prowadzi się
indywidualną pracę z uczniem na lekcji. Wspomaga się uczniów zdolnych, realizując z nimi indywidualny program
nauki; prowadzi się koła zainteresowań, na których uczniowie poszerzają swoją wiedzę oraz rozwijają kompetencje
kluczowe (efektem tych działań są wysokie wyniki uczniów szkoły w konkursach przedmiotowych oraz zawodów
sportowych).
Dla
uczniów
z
problemami
prowadzi
się
zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze,
korekcyjno-kompensacyjne, socjoterapeutyczne i logopedyczne. Wszyscy uczniowie posiadający opinie poradni
psychologiczno-pedagogicznej są objęci pomocą w postaci zajęć, zgodnie z zaleceniami. Podczas pisania
próbnych i zewnętrznych sprawdzianów klas VI uczniowie mają wydłużony czas pracy i osobną salę. Wiedzę
o możliwościach rozwojowych uczniów nauczyciele czerpią, zdaniem dyrektora, głównie z bezpośredniej
obserwacji i diagnozy osiągnięć edukacyjnych uczniów w poszczególnych latach szkolnych; z analizy orzeczeń
i opinii poradni oraz z rozmów z uczniami i ich rodzicami.
Formułowanie i wdrażanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów
W szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczących się. Teza ta wynika
z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli, uczestników wywiadów. Według informacji przekazanych przez nauczycieli z
analizy osiągnięć uczniów wyciągnięto m.in. następujące wnioski: udzielać pomocy uczniom z trudnościami
w
nauce
(poprzez
prowadzenie
zajęć
dydaktyczno-wyrównawczych,
rewalidacyjnych,
korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych); rozwijać zainteresowania i zdolności uczniów poprzez
umożliwianie im udziału w zajęciach kół artystycznych, teatralnych i sportowych; organizować dodatkowe zajęcia
dla uczniów klas VI przygotowujące ich do sprawdzianu zewnętrznego. Wnioski te zostały wykorzystane, zdaniem
dyrektora i nauczycieli, m.in. w następujący sposób: dla uczniów uzdolnionych prowadzone są zajęcia
pozalekcyjne w formie kół przedmiotowych (np.: matematyczne, polonistyczne, matematyczno-przyrodnicze),
artystycznych (np.: plastyczne, teatralnych, muzycznych) i sportowych - uczniowie ci reprezentują szkołę
w konkursach, olimpiadach, zawodach sportowych na szczeblu gminy, powiatu, województwa i kraju; uczniowie
o mniejszych możliwościach edukacyjnych objęci są zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi oraz
specjalistycznymi
(logopedyczne,
rewalidacyjne,
korekcyjno-kompensacyjne,
socjoterapeutyczne,
psychoterapeutyczne); a także występuje samopomoc uczniowska.
Wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Teza ta znalazła potwierdzenie
w wypowiedzi dyrektora oraz podczas analizy dokumentów. Zdaniem ankietowanego dyrektora wdrażane
wnioski z analizy osiągnięć uczniów "zdecydowanie" przekładają się na wzrost efektów kształcenia. Dyrektor podał
przykłady wdrożonych wniosków pochodzących z analizy sprawdzianu zewnętrznego - prowadzenie zajęć
8 / 50
przygotowujących do sprawdzianu, podczas których uczniowie pracują z arkuszami zadań; realizacja zajęć
pozalekcyjnych. Analiza dokumentów (m.in.: raporty i sprawozdania szkolne z analizy wyników diagnoz,
sprawdzianów zewnętrznych i próbnych; teczki zespołów samokształceniowych i wychowawców klas; protokoły
z posiedzeń rady pedagogicznej; sprawozdania z analizy klasyfikacji półrocznej i rocznej; karty oceny zachowania
uczniów; strona internetowa Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu; sprawozdania z osiągnięć uczniów
w różnych konkursach pozaszkolnych oraz w zawodach sportowych; kroniki szkoły) wykazała, że wdrażane
wnioski z analizy osiągnięć uczniów i szkoły przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Wyniki zewnętrznego
sprawdzianu szóstoklasisty w roku szkolnym 2009/2010 plasowały szkołę w staninie szóstym - wyżej średnim;
w roku szkolnym 2010/2011 w staninie piątym - średnim; a w roku szkolnym 2011/2012 ponownie w staninie
szóstym - wyżej średnim (powyżej średnich wyników w kraju). Ponadto szkoła może pochwalić się licznymi
osiągnięciami w konkursach pozaszkolnych i zawodach sportowych (przedstawione wyniki nie uwzględniają
osiągnięć na szczeblu gminnym oraz powiatowym ze względu na ich bardzo dużą liczbę), np.:
r. szk. 2011/2012:
Międzynarodowy Konkurs Matematyczny „Kangur” - 1 wyróżnienie;
Ogólnopolski Konkurs Plastyczny "20 lat Państwowej Straży Pożarnej" - 5 wyróżnień;
Ogólnopolski Konkurs Plastyczny "Lot do Małopolski" - I miejsce i wyróżnienie;
Olimpiada Wiedzy OXFORD PLUS - 2 laureatów;
Konkurs Ogólnopolski "Multitest" – 3 laureatów, 7 wyróżnień;
Konkurs Ogólnopolski "Olimpus" – 6 laureatów;
Konkurs Ogólnopolski "Sezam" – 4 laureatów, 1 wyróżnienie;
Konkurs Ogólnopolski "Albus" - 8 laureatów, 3 wyróżnienia;
Konkurs Ogólnopolski "Pingwin" - 3 laureatów, 6 wyróżnień;
Konkurs Ogólnopolski "Test Matematyka Plus" – 8 laureatów;
Konkurs Ogólnopolski "Mix Matematyczno-Przyrodniczy" - 4 laureatów, 7 wyróżnień;
Konkurs Ogólnopolski "Kangur Matematyczny" - 5 wyróżnień;
Konkurs Ogólnopolski Logicznego Myślenia - 5 laureatów, 10 wyróżnień;
Matematyczne Mistrzostwa Polski - 3 czołowe miejsca w województwie, XVII m. w powiecie;
Wojewódzki Konkurs Matematyczny z Elementami Przyrody - 3 finalistów;
Konkurs Matematyczny - XIII LO Szczecin - 1 finalista;
Ogólnopolski Konkurs Przyrody "OLIMPUS” – 6 laureatów;
Wojewódzki Konkurs Języka Polskiego dla szkół podstawowych pod patronatem Kuratorium Oświaty
w Szczecinie - 1 finalista;
Konkurs XIII LO Szczecin - 1 finalista;
Konkurs ogólnopolski "Test OXFORD PLUS" - 4 laureatów;
IV konkurs historyczny – XIII LO Szczecin – 3 finalistów;
Ogólnopolska Olimpiada Przedmiotowa "Deutschfreund" - IX, X, XVII miejsce w województwie;
Ogólnopolski Konkurs "Sprachdoktor" - I, III miejsce w kraju, I, II, V, VIII, XI, XVIII miejsce w województwie;
Konkurs ogólnopolski "Test OXFORD PLUS" - 3 laureatów;
V Regionalny Przegląd Pieśni Wielkopostnych - II miejsce;
VII Wojewódzki Festiwal Piosenki Religijnej - 1 wyróżnienie;
II Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej "Na wędrownym szlaku" - 1 wyróżnienie;
Ogólnopolski Konkurs Religijno-Plastyczny "List Jana Pawła II do dzieci" - 4 wyróżnienia;
Ogólnopolski Konkurs Religijno-Plastyczny "Uczynek miłosierny" - 1 wyróżnienie;
Ogólnopolski Konkurs Religijno-Plastyczny "Droga krzyżowa" - 1 wyróżnienie;
XII m. w województwie - indywidualne biegi przełajowe dziewcząt;
IV m. w regionie - piłka siatkowa dziewcząt;
VII m. w województwie - piłka koszykowa dziewcząt;
I m. w województwie i awans do finału krajowego - czwórbój lekkoatletyczny chłopców;
II m. w województwie - sztafetowe biegi przełajowe chłopców;
III m. w województwie - indywidualne biegi przełajowe chłopców;
IV m. w województwie - piłka koszykowa chłopców;
V m. w województwie - biegi rozstawne - sztafeta szwedzka chłopców;
V m. w regionie - piłka siatkowa chłopców;
r. szk. 2012/2013 (po I półroczu):
odznaczenie szkoły medalem "Pro Patria" przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
9 / 50
w Warszawie;
Matematyczny Konkurs "Oxford Plus" - klasy III - 2 laureatów;
Ogólnopolski Konkurs Plastyczny "Zapobiegamy pożarom" - poziom gminny - 6 wyróżnień, poziom
powiatowy - 2 wyróżnienia;
Ogólnopolski Konkurs Wiedzy "Zdrowie i jego ochrona" - 3 laureatów;
Powiatowy Konkurs "Zdrowo i sportowo - bezpieczne ferie 2013" - 3 wyróżnienia;
Gminny Konkurs Plastyczny "Jesień w lesie" - 5 laureatów;
Gminny Turniej Andrzejkowy - I miejsce drużynowo;
tytuł laureata - 22 uczniów, 2 wyróżnienia w 4 ogólnopolskich konkursach matematycznych;
2 uczennice zakwalifikowały się do etapu wojewódzkiego Konkursu Matematycznego z Elementami Przyrody
(Kuratorium Oświaty w Szczecinie);
Ogólnopolski Konkurs Recytatorski - 1 uczeń zakwalifikowany do etapu wojewódzkiego;
"Oxford Polonia Plus" Ogólnopolski Konkurs Języka Polskiego - 1 laureat II stopnia;
osiągnięcia uczniów w Ogólnopolskim Konkursie "Olimpus" - uczniowie kl. 4 - XIV miejsce w kraju oraz 2
miejsca XVII; uczeń kl. 5 - XX miejsce w kraju; uczniowie kl. 6 - XVII i XIX miejsce w kraju;
Ogólnopolski Konkurs Przyrodniczy "Olimpus" – V m. i 2 miejsca XIV w Polsce;
I Wojewódzki Konkurs Przyrodniczy Organizowany przez XIII LO w Szczecinie - 3 finalistów;
III Powiatowy Konkurs Przyrodniczy „Woda Jest Życiem”- II miejsce zespołowo;
Olimpiada Wiedzy "Oxford Plus" - X Edycja - Konkurs ogólnopolski – laureat III stopnia, laureat IV stopnia,
laureat V stopnia;
2 uczniów zakwalifikowało się do eliminacji wojewódzkiego V Konkursu Historycznego dla uczniów szkół
podstawowych;
Ogólnopolska Franciszkańska Olimpiada Wiedzy o św. Maksymilianie Marii Kolbe - część plastyczna - III
miejsce;
V miejsce w województwie w piłce koszykowej chłopców;
VI miejsce reprezentanta SP 3 w Finale Wojewódzkim w indywidualnych biegach przełajowych;
VII miejsce w województwie w piłce koszykowej dziewcząt;
XI miejsce w Finale Wojewódzkim w sztafetowych biegach przełajowych dziewcząt;
II miejsce w Mistrzostwach Powiatu w piłce siatkowej chłopców i dziewcząt;
II miejsce w Mistrzostwach Powiatu w piłce nożnej chłopców;
II miejsce w Mistrzostwach Powiatu w piłce ręcznej chłopców;
II miejsce w Mistrzostwach Powiatu w sztafetowych biegach przełajowych chłopców.
Wiara nauczycieli w możliwości uczniów
Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów, co wynika z wypowiedzi
samych uczniów, nauczycieli i rodziców. Według ankietowanych nauczycieli (35) ich uczniowie: w większości są
zdyscyplinowani (35/35), mają chęć do nauki (33/34), uzyskują lepsze wyniki (32/32), przejawiają własną inicjatywę
(32/35), są zaangażowani i aktywni (34/35). Uczniowie podczas wywiadu stwierdzili, że nauczyciele wierzą w ich
możliwości, m.in.: zachęcają do udziału w konkursach; wspierają; pozwalają poprawiać oceny (do "3"); chwalą
i stawiają "+" za aktywność; na zachętę do nauki organizują w nagrodę dla najlepszych klas wycieczki; wpisują
pochwały do kart zachowania ucznia; organizują kółka zainteresowań (np.: przedmiotowe, plastyczne, językowe,
przyrodnicze, techniczne, karaoke, chór szkolny), imprezy szkolne (np.: andrzejki, zabawy choinkowe). Wszyscy
respondenci zgodnie przyznali, że żaden nauczyciel nie okazał braku wiary w ucznia. Także rodzice
uczestniczący w wywiadzie są zdania, iż nauczyciele wierzą, że uczniowie mogą uzyskiwać lepsze wyniki
i okazują to uczniom, m.in. poprzez: motywację; zachęcanie do poprawy sprawdzianu; organizację kółek
zainteresowań, dodatkowych zajęć, zajęć wyrównawczych; podawanie dobrych wzorców na przykładzie innych
uczniów lub sławnych osób wywodzących się z Myśliborza; mobilizację do większego wysiłku; dostosowywanie
wymagań do możliwości uczniów; chwalenie za włożony wysiłek; przydzielanie trudniejszych dodatkowych zadań
zdolniejszym dzieciom; zachęcanie do udziału w konkursach. Zdaniem większości (93/112 83,04%) ankietowanych rodziców nauczyciele tej szkoły wierzą w możliwości uczniów.
10 / 50
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie są zaangażowani nie tylko w zajęcia lekcyjne, ale także w zajęcia pozalekcyjne organizowane
przez szkołę. Na zaangażowanie uczniów mają wpływ działania nauczycieli, którzy prowadzą lekcje,
wykorzystując metody aktywizujące oraz organizują zajęcia pozalekcyjne zgodne z potrzebami uczniów,
uwzględniające ich inicjatywy. Przytoczone poniżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania
tego wymagania.
Zaangażowanie uczniów podczas różnych zajęć organizowanych przez szkołę
Uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę (lekcyjne i pozalekcyjne), o czym
świadczą informacje uzyskane od respondentów (uczniów, rodziców i nauczycieli), a także potwierdza obserwacja
zajęć. W opinii nieco ponad połowy (39/74) ankietowanych uczniów klasy V i mniej niż połowy (35/84) uczniów
klasy VI - duża część lekcji (choć nie wszystkie) jest wciągających i angażujących ich; według 18 (z 74) uczniów
kl. V i 18 (z 88) uczniów kl. VI - wszystkie lub prawie wszystkie zajęcia bardzo ich angażują (tylko nieliczne są
nudne); zdaniem 16 (z 74) piątoklasistów i 23 (z 84) szóstoklasistów - tylko niektóre zajęcia są wciągające,
ale zdarza się to dość rzadko; zajęcia w ogóle nie są wciągające i angażujące - to opinia 1 ucznia z klasy V i 7
uczniów z klasy VI. O zajęciach pozalekcyjnych uczniowie mają następujące zdanie: dla prawie
połowy ankietowanych uczniów klas V (34/74) i dla dużo mniej niż połowy uczniów kl. VI (32/84) - wszystkie
lub niemal wszystkie zajęcia pozalekcyjne są angażujące (tylko nieliczne są nudne); dla 28 (z 74) piątoklasistów
oraz dla 33 (z 84) szóstoklasistów - duża część tych zajęć (choć nie wszystkie) jest wciągających i angażujących
ich; dla 11 (z 74) piątoklasistów i 16 (z 84) szóstoklasistów - tylko niektóre zajęcia są wciągające, ale zdarza się to
dość rzadko; a dla 1 (z 74) ucznia kl. V i dla 3 (z 84) uczniów kl. VI - zajęcia w ogóle nie są wciągające
i angażujące. Piątoklasiści (74) najbardziej lubią w swojej szkole: nauczycieli (19 wskazań); kolegów (17); zajęcia
pozalekcyjne (16); informatykę (9); przerwy (9); wychowanie fizyczne (7); boisko "Orlik" (7); przyrodę (4);
matematykę (4); technikę (4); stoły pingpongowe (3). Większość ankietowanych rodziców uczniów kl. V
i VI deklaruje, że ich dzieci chętnie angażują się w zajęcia szkolne - w lekcje (95/112 - 84,82%) oraz w zajęcia
pozalekcyjne (91/112 - 81,25%); 17 (z 112 - 15,18%) rodziców uważa, że niechętnie; a tylko 3 (z 112 - 2,68%)
rodziców twierdzi, że ich dzieci nie chodzą na zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Według
słów nauczycieli uczestniczących w wywiadzie aktywizacji uczniów służy przede wszystkim stosowanie metod
aktywizujących na zajęciach lekcyjnych i organizowanie zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania
uczniów poprzez ich udział w zajęciach kół zainteresowań. Wszyscy (35/35) ankietowani nauczyciele wysoko
oceniają zaangażowanie uczniów podczas zajęć lekcyjnych i najczęściej podają następujące przykłady tej
aktywności: uczniowie chętnie pracują w grupach (zespołach) i metodami aktywizującymi; zgłaszają się
do odpowiedzi; wykonują pomoce naukowe i polecenia; proponują swoje zadania i tematy; przygotowują plakaty
i albumy, dodatkowe materiały z różnych źródeł, przedstawienia tematyczne i scenki dramowe oraz ciekawe
gazetki; wypowiadają swoje opinie; szukają własnych rozwiązań. Prawie wszyscy (31/35) ci respondenci również
wysoko ocenili zaangażowanie uczniów w zajęcia pozalekcyjne prowadzone w szkole i podali m.in. następujące
przykłady: uczniowie chętnie w nich uczestniczą; przygotowują z pomocą nauczyciela niektóre zajęcia i prowadzą
je; zgłaszają własne pomysły gier i zabaw dydaktycznych; przynoszą wyszukane przez siebie materiały, które
odzwierciedlają ich zainteresowania i pasje; wykonują plakaty i albumy; ustalają zakres materiału, który chcieliby
utrwalić lub powtórzyć; uczestniczą w kołach zainteresowań, w akcjach charytatywnych, środowiskowych
i proekologicznych (zbiórka baterii, makulatury, żołędzi; sadzenie drzew; "Sprzątanie Świata", Dzień
Ziemi); przygotowują gazetki tematyczne; angażują się w uroczystości o charakterze lokalnym; przygotowują
uroczystości
klasowe
i
szkolne;
uczestniczą
w
zajęciach
dydaktyczno-wyrównawczych,
korekcyjno-kompensacyjnych.
Podczas
wszystkich
(7/7)
obserwowanych
zajęć
(lekcyjnych
i pozalekcyjnych) wszyscy uczniowie (całe klasy lub większość uczniów) byli zaangażowani w te zajęcia pracowali indywidualnie i w grupach; uczestniczyli w grach i zabawach; uzupełniali karty pracy. Na wszystkich (7/7)
zajęciach aktywność uczniów miała związek z działaniami nauczycieli, którzy prowadzili ciekawe zajęcia, stosując
metody aktywizujące; chwalili i motywowali uczniów do pracy; sami aktywnie wykonywali ćwiczenia wspólnie
z uczniami.
Inicjatywy uczniów dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły
Uczący się podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły, a szkoła realizuje
11 / 50
zadania zainicjowane przez uczniów, co znalazło potwierdzenie w wypowiedziach respondentów (uczniów,
rodziców, nauczycieli, dyrektora, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu) oraz podczas obserwacji szkoły.
Według uczniów, uczestników wywiadu, rozwijać się, to znaczy: pogłębiać swoją wiedzę; zdobywać nowe
umiejętności; rozwijać swoje zainteresowania. Wszyscy uczniowie przyznali, że w szkole mają możliwość
wpływania na to, w jaki sposób się rozwijają. Są do wyboru różnego rodzaju kółka zainteresowań (niektóre sami
zaproponowali). Zgłaszają swoje sugestie dotyczące organizacji różnych imprez (np.: "Góra Grosza", Dzień
z Witaminką, andrzejki, poczta walentynkowa). Zmienili wygląd tablicy informacyjnej znajdującej się przed
gabinetem dyrektora w zakresie "szczęśliwego numerka". Uczniowie stwierdzili, że dzielą się z nauczycielami
lub innymi pracownikami szkoły swoimi pomysłami na to, co chcieliby robić w szkole. Zaproponowali remont kącika
patrona; stojaki na rowery przed szkołą; akcję "szczęśliwy numerek"; gazetki szkolne na korytarzach; pomoc
przy redagowaniu strony internetowej szkoły. Redagują papierową gazetkę szkolną "Bigos"; proponują tematykę
różnych szkolnych konkursów; organizują Tydzień Ekologiczny (konkursy, prace plastyczne), kiermasze
świąteczne, kiermasz książek, dyskoteki; nadają audycje przez radiowęzeł. Uczniowie pomagają nauczycielom,
dekorują sale, przeprowadzają akcje (np.: "I Ty możesz zostać św. Mikołajem" - zbiórka przyborów szkolnych;
"Pomóż i Ty" - sprzedaż "cegiełek" i kalendarzy; "Mikołajki w naszej szkole", "Sprzątanie Ziemi", Dzień Chłopaka,
Dzień Dziewczyny). W zgodnej opinii uczniów prawie wszystkie pomysły i inicjatywy zgłaszane przez nich są
realizowane przez szkołę. Nie są realizowane tylko te pomysły, które zagrażają bezpieczeństwu uczniów (np.:
lustra w toaletach, nocleg w szkole) lub są niemądre. Zdaniem dyrektora uczniowie zgłaszają propozycje działań
na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Robią to w formie: pomocy dla uczniów znajdujących się w trudnej
sytuacji materialnej; pomocy dla osób niepełnosprawnych (np. akcja "Odkręcamy - pomagamy"); imprez
okolicznościowych (Dzień Matki, Wigilia, pożegnanie klas szóstych); zbiórki surowców wtórnych; zgłaszania
propozycji dotyczących wyjazdów do kina, na lodowisko, do aquaparku, itp.; prezentacji swoich umiejętności (np.
w trakcie Dni Myśliborza, Pierwszego Dnia Wiosny); zgłaszania swoich problemów osobistych, rodzinnych
i szkolnych do pedagoga i psychologa; zgłaszania nauczycielom chęci uczestniczenia w zajęciach dodatkowych
(na tej podstawie organizuje się pracę kół przedmiotowych, artystycznych i sportowych). Dyrektor twierdzi,
że zgłaszane propozycje uczniów są realizowane, np.: zajęcia teatralne (Przegląd Małych Form Teatralnych klas
"0" - III na Dzień Wiosny), zespoły taneczne (udział w części artystycznej w Miejskim Domu Kultury, na apelach
z okazji świąt i uroczystości szkolnych oraz gminnych - dożynki); zespół muzyczny (przygotowywanie programów
artystycznych z okazji świąt i uroczystości szkolnych oraz gminnych); festiwal piosenki dla uczniów w trzech
poziomach (oddziały "0", kl. I - III oraz kl. IV - VI); Festiwal Piosenki Angielskiej; zajęcia sportowe w zakresie gier
zespołowych oraz lekkiej atletyki; zajęcia Ligi Ochrony Przyrody. Przedstawiciele rodziców uczestniczący
w wywiadzie także stwierdzili, że uczniowie mają pomysły na to, co powinno się dziać w szkole i są one
uwzględniane. Przykłady pomysłów uczniów, które zostały zrealizowane, to np.: ustalanie klasowych planów
wychowawczych wspólnie z nauczycielami; proponowanie wyjazdów, różnych imprez i akcji na poziomie szkolnym
i gminnym; jasełka; uczestnictwo w konkursie "Przelot przez LOT" (dzieci wygrały wycieczkę samolotem
do Krakowa); działalność Samorządu Uczniowskiego, który organizuje imprezy szkolne, dyskoteki, akcje
charytatywne (zbieranie przyborów szkolnych dla kolegów będących w trudnej sytuacji materialnej); Święto Patrona
Szkoły; Dzień Ziemi; wyjścia ze sztandarem; Dzień Chłopaka i Dziewczyny; Dzień Edukacji Narodowej; Dzień
Sportu Szkolnego. Nauczyciele (uczestnicy wywiadu i ankietowani) wymienili m.in. następujące działania
uczniów podejmowane przez nich na rzecz ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły: udział w konkursach, akcjach
proekologicznych (np.: "Ratujmy kasztanowce"); akcje charytatywne (np.: WOŚP). Według tych respondentów
szkoła pomaga uczniom planować własny rozwój w dłuższej perspektywie - organizuje spotkania z ciekawymi
ludźmi (np.: poetkami, sportowcami), wycieczki w ciekawe miejsca (np.: do Muzeum Pojezierza Myśliborskiego,
Muzeum Narodowego i Planetarium "Eureka" w Szczecinie, Centrum Nauki "Kopernik" w Warszawie, Parku
Narodowego Ujścia Warty); rozwija zainteresowania i uzdolnienia uczniów (np. poprzez ich udział w koncertach
szkoły muzycznej); organizuje spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych (np.: Dni Otwarte
w Gimnazjum im. H. Sienkiewicza i w Gimnazjum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Myśliborzu);
realizuje projekty unijne i szkolne (np. "Taniec łączy pokolenia"). Partnerzy szkoły i przedstawiciele organu
prowadzącego,
uczestnicy
wywiadu,
słyszeli
ostatnio
m.in.
o
następujących
ciekawych
inicjatywach uczniów związanych z ich uczeniem się i rozwojem: dokarmianie zwierząt; zbiórka makulatury i baterii;
pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym; mikołajki; inscenizacje teatralne; jasełka. Na terenie
szkoły dostępne są informacje dotyczące działań zainicjowanych przez uczniów i widać przykłady ich aktywności ścienne gazetki informacyjne w salach lekcyjnych i na korytarzach; puchary w gablotach na korytarzach,
w gabinecie dyrektora szkoły, przed salą gimnastyczną; certyfikaty i dyplomy na korytarzach; informacje na stronie
internetowej szkoły i gminy; prace plastyczne uczniów; gazetka ścienna Samorządu Uczniowskiego.
12 / 50
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
W szkole uczniowie mają poczucie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Wpływają na to działania
wychowawcze podejmowane przez wszystkich pracowników szkoły. Nauczyciele prowadzą diagnozę
zachowań uczniów i zagrożeń; analizują jej wyniki; formułują wnioski i na ich podstawie podejmują
odpowiednie działania, które, w razie potrzeby, są modyfikowane, z uwzględnieniem inicjatyw uczniów.
Uczniowie znają obowiązujące w szkole normy i prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Poniżej
wskazano argumenty świadczące o wysokim poziomie spełniania niniejszego wymagania.
Bezpieczeństwo uczniów w szkole
Uczniowie czują się bezpiecznie. Tezę tę potwierdzają wypowiedzi wszystkich respondentów. W pytaniach
dotyczących bezpieczeństwa uczniów w szkole ankietowani uczniowie klasy V (74) wskazali następujące
odpowiedzi:
"inni uczniowie robili ci kawały, dowcipy, które odbierałeś/aś jako nieprzyjemne" - ani razu (40/74), raz
(17/74), 2 - 3 razy (11/74), 4 razy lub więcej (8/74);
"uczestniczyłeś/aś w bójce z innymi uczniami, w której używano niebezpiecznego narzędzia" - ani razu
(66/74), raz (5/74), 2 - 3 razy (3/74), 4 razy lub więcej (1/74);
"inni uczniowie zmuszali Cię do kupowania czegoś za Twoje własne pieniądze lub oddawania im Twoich
rzeczy" - ani razu (72/74), raz (1/74, 2 - 3 razy (1/74);
"inni uczniowie obrażali Cię, używali wobec Ciebie nieprzyjemnych przezwisk" - ani razu (29/74), raz (21/74),
2 - 3 razy (7/74), 4 razy lub więcej (17/74);
"zostałeś/aś pobity/a" - ani razu (61/74), raz (9/74), 2 - 3 razy (4/74), 4 razy lub więcej (1/74);
"inni uczniowie celowo wykluczali Cię z grupy/nie zadawali się z Tobą" - ani razu (49/74), raz (17/74), 2 - 3
razy (4/74), 4 razy lub więcej (5/74);
"umyślnie zniszczono rzecz należącą do Ciebie" - ani razu (58/74), raz (11/74), 2 - 3 razy (5/74);
"inni uczniowie obrażali Cię za pomocą Internetu lub telefonów komórkowych" - ani razu (60/74), raz (9/74), 2
- 3 razy (4/74), 4 razy lub więcej (1/74);
"ukradziono Ci jakiś przedmiot lub pieniądze" - ani razu (59/74), raz (12/74), 2 - 3 razy (3/74).
Ankietowani piątoklasiści (74) czują się bezpiecznie - na lekcjach (70/74); na przerwach (57/74); na terenie
szkoły po zajęciach lekcyjnych, np. kiedy przychodzą na boisko (47/74); 11 (z 74) uczniów stwierdziło, że nigdy nie
bywa na terenie szkoły po lekcjach. Jako miejsca w szkole niebezpieczne uczniowie wskazali: toalety (20/74),
korytarz (15/74), szatnię (8/74), boisko (8/74), klasę (2/74), inne - 3/74 (teren poza szkołą; schody); "wszędzie
w szkole czuję się bezpiecznie" - 38 wskazań. Prawie wszyscy (80/84) ankietowani uczniowie klasy VI w dniu
badania czuli się bezpiecznie podczas lekcji oraz większość (77/84) - podczas przerw. Rodzice uczestniczący
w wywiadzie zgodnie stwierdzili, że ich dzieci czują się w szkole bezpiecznie - pod względem fizycznym
i psychicznym. Część szkoły, w której uczą się klasy I - III, jest oddzielona (dzieci mają też swoje boisko);
uczniowie z klasy integracyjnej mogą pozostawać w sali lekcyjnej pod opieką nauczyciela wspomagającego;
nauczyciele dyżurują na korytarzach, placu szkolnym, boisku i w szatni; dzieci, które nie mają zajęć, są kierowane
do świetlicy, gdzie są organizowane dla nich zabawy; dzieci dojeżdżające są odprowadzane do autobusu; szatnia
jest podzielona na boksy dla wszystkich klas (jeden boks dla dwóch klas); są szerokie korytarze; dzieci mogą
spędzać czas na przerwach, grając w tenisa stołowego i w piłkarzyki; gdy wychodzą na zewnątrz, przypominane im
są zasady bezpieczeństwa; dzieci są przeprowadzane przez przejście dla pieszych przez panią "Stopkę";
organizowane są spotkania profilaktyczne z policją, strażą miejską i pożarną; szkoła uczestniczy w programie
"Bezpieczna Szkoła"; odbyło się szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej; w szkole jest
zamontowany monitoring wizyjny; jest dyżurująca pielęgniarka; w zachowanie bezpieczeństwa zaangażowani są
wszyscy pracownicy szkoły; w przypadku jakiegoś problemu jest natychmiastowa reakcja nauczycieli, dyrekcji,
pedagoga, rodziców. Także w opinii pracowników niepedagogicznych, uczestników wywiadu, w szkole dba się
o bezpieczeństwo uczniów - sprawdzany jest stan techniczny obiektu i wyposażenia; jest natychmiastowa reakcja
na złe zachowanie uczniów, zagrożenie bezpieczeństwa. Według tych respondentów w szkole są jednak miejsca,
w których częściej niż gdzie indziej zdarzają się zachowania niewłaściwe uczniów - są to toalety (najczęściej tam
13 / 50
dochodzi do dewastacji mienia, ale jest natychmiastowa reakcja nauczycieli i pracowników niepedagogicznych)
oraz boisko (słowa niecenzuralne, przepychanki). Również partnerzy szkoły i przedstawiciele organu
prowadzącego, uczestnicy wywiadu, są zdania, że uczniowie na pewno w szkole czują się dobrze i bezpiecznie.
Odbywa się cykl zajęć profilaktycznych; lekcje wychowawcze nt. bezpieczeństwa, pomocy rodzinie. Szkoła
powiadamia w odpowiednim czasie sąd rodzinny. Utrzymywany jest stały kontakt z policją. Są wypracowane
procedury zachowań w sytuacjach zagrożenia. Na policję nie zgłaszano przypadków skrajnych dot.
niebezpiecznych zachowań uczniów. Były wcześniej 2 - 3 przypadki skarg rodziców, ale wynikały one raczej
z pieniactwa tych rodziców. W kl. I - III prowadzone są zajęcia typu bezpieczna droga do szkoły oraz profilaktyka
zachowań ryzykownych. Nic nie jest "zamiatane pod dywan". Pedagog szkolny współpracuje z zespołem
interdyscyplinarnym (jest jego członkiem). Od lat realizowane są programy: "Bezpieczne ferie", "Bezpieczne
wakacje", "Stop dopalaczom". Odbywają się szkolenia dla dzieci i nauczycieli. Na wszystkich (7/7)
obserwowanych zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych nauczyciele dbali o fizyczne bezpieczeństwo uczniów,
a organizacja procesów edukacyjnych sprzyjała uczeniu się. Podczas zajęć nauczyciele stosowali różne formy
pracy i metody aktywizujące oraz wykorzystywali pomoce dydaktyczne (m.in.: prezentację multimedialną, karty
pracy, komputery, płyty CD).
Znajomość norm obowiązujących w szkole
Uczniowie znają obowiązujące w szkole normy. Wynika to z wypowiedzi uczniów, przedstawicieli partnerów
oraz z obserwacji szkoły. Prawie wszyscy ankietowani uczniowie klas V (68/74) i klas VI (77/84) deklarują,
że znają zasady właściwego zachowania w szkole i są one dla nich jasne (nawet jeśli nie zawsze je przestrzegają).
Według uczniów uczestniczących w wywiadzie normy i zasady postępowania obowiązujące w szkole oraz
prawa i obowiązki uczniów spisane są w "Regulaminie praw ucznia" i w "Regulaminie zasad bhp". Uczniowie mają
prawo do: korzystania ze stołówki i sklepiku; do poszerzania swojej wiedzy; do nauki; do udziału w kołach
zainteresowań; do wyrażania swojego zdania; do wyboru Samorządu Uczniowskiego; do zgłaszania rozsądnych
i kulturalnych pomysłów; do bezpieczeństwa; do sprawiedliwej oceny. Obowiązki uczniów to m.in.: zwracanie się
kulturalnie i z szacunkiem do siebie, do nauczycieli, do innych pracowników; systematyczne uczęszczanie
na lekcje; przestrzeganie praw bhp; odrabianie zadań domowych; ochrona mienia szkoły; przestrzeganie zasad
higieny osobistej. W szkole nie wolno: niszczyć mienia szkolnego; rozmawiać i przeszkadzać na lekcjach; używać
brzydkich słów, telefonów komórkowych na lekcjach; malować się; nosić długich kolczyków czy innej biżuterii; palić
papierosów; biegać podczas przerw po korytarzach. W opinii partnerów szkoły i przedstawicieli organu
prowadzącego, uczestników wywiadu, uczniowie tej szkoły najczęściej prezentują pozytywne zachowania,
zgodne z oczekiwaniami. Dzieci są grzeczne, przestrzegają form grzecznościowych (np. mówią: "dzień dobry";
wstają z miejsc, gdy wchodzi dorosła osoba do klasy; otwierają drzwi osobom starszym). Mają dobrą opinię wśród
mieszkańców. Uczniowie są wrażliwi na krzywdę innych, tolerancyjni, okazują innym szacunek, nie dyskryminują
się wzajemnie, nie wytykają się palcami. Zachowania uczniów podczas przerw na korytarzach nie odbiegały
od ogólnie przyjętych norm społecznych - dzieci spacerowały, stały w grupkach, próbowały biegać.
Diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń
W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń, o czym zapewniają dyrektor i rodzice
oraz potwierdza analiza dokumentów. Dyrektor twierdzi, że diagnoza zachowań uczniów prowadzona jest
na podstawie: analizy kart zachowania i wpisów w dziennikach lekcyjnych; obserwacji uczniów w czasie przerw
i lekcji; wymiany informacji nt. zachowania uczniów między wychowawcami, nauczycielami, wychowawcami
świetlic a pedagogiem i psychologiem podczas spotkań zespołów samokształceniowych. Średnio raz na 2 lata
prowadzone są badania dotyczące problematyki zagrożeń (ostatnie badania, prowadzone przez pedagoga
szkolnego, miały miejsce w maju 2011 r.; w bieżącym roku szkolnym zaplanowane są także na maj,
a przeprowadzi je Studio Diagnozy i Profilaktyki z Krakowa); prowadzi się obserwację zachowań uczniów podczas
zajęć lekcyjnych, przerw, imprez, uroczystości i wycieczek; pozyskuje się informacje od kuratorów sądowych,
na podstawie rozmów z uczniami, z rodzicami, z asystentem rodziny, pracownikami Ośrodka Pomocy Społecznej
i policji. W grudniu 2011 r. dokonano monitorowania pracy świetlicy w zakresie samopoczucia i bezpieczeństwa
uczniów. Zdaniem większości (96/112 - 85,71%) ankietowanych rodziców uczniów kl. V i VI pozytywne
zachowania ich dzieci są dostrzegane przez nauczycieli. Ponad połowa (75/112 - 66,96%) rodziców deklaruje,
że otrzymuje informacje na temat zagrożeń występujących w szkole. W dokumentacji szkolnej znajdują się
informacje dotyczące diagnozy zagrożeń. Są one umieszczone w następujących dokumentach:
Analiza badań stosunków interpersonalnych w klasie IV e w roku szkolnym 2010/2011;
14 / 50
Sprawozdanie z ewaluacji programu profilaktyki;
Sprawozdanie z przeprowadzonych badań dotyczących bezpieczeństwa;
Sprawozdanie z analizy frekwencji uczniów klas IV - VI;
Wykaz uczniów znajdujących się w skomplikowanej sytuacji rodzinnej;
Wykaz uczniów z opóźnieniem szkolnym;
Wykaz uczniów z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej;
dzienniki zajęć pedagoga i psychologa szkolnego;
dzienniki zajęć specjalistycznych;
sprawozdania z działalności pedagoga i psychologa szkolnego;
Ewaluacja programu wychowawczego.
Działania wychowawcze podejmowane w szkole
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu
zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Według słów dyrektora podejmowane
działania w celu wzmacniania pożądanych zachowań uczniów to np.: propagowanie pozytywnych zachowań
poprzez udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych (szczególnie sportowych); wyjazdy na wycieczki, "zielone
szkoły"; udział w akcjach charytatywnych; organizacja tygodnia ekologicznego, Dnia Ziemi. Dyrektor podczas
ankietowania dodaje, że przeprowadzono ankietę dotyczącą środków zmieniających świadomość (tzw.
"dopalaczy") - maj 2011 r. Wyniki ankiet skutkowały zorganizowaniem spotkań w klasach IV - VI
z przedstawicielem Komendy Powiatowej Policji w Myśliborzu dotyczących skutków zażywania tych środków.
Przeprowadzono także ankietę dotyczącą zachowań przemocowych na terenie szkoły. Efektem analizy wyników
ankiety było: przeprowadzenie pogadanek na godzinach wychowawczych dotyczących bezpiecznego zachowania
się na terenie szkoły i poza nią; zorganizowanie warsztatów umiejętności wychowawczych dla rodziców
i warsztatów dla uczniów, w trakcie których wykorzystano elementy programu pt. "SAPER, czyli jak rozminować
agresję". Dokonano również analizy realizacji obowiązku szkolnego w klasach IV - VI. Z analizy tej wynika,
że zdecydowana większość uczniów systematycznie uczęszcza na zajęcia lekcyjne. Nieobecności są
usprawiedliwiane przez rodziców lub lekarzy. Ponadto w szkole organizuje się szkolenia dla nauczycieli; uczniowie
dokonują samooceny i oceny zachowania swoich kolegów i koleżanek; realizowany jest program dla uczniów klas
I "Nie pal przy mnie - proszę" oraz program dla uczniów klas V - VI "Trzymaj formę"; diagnozuje się zachowania
uczniów poprzez obserwacje na lekcjach i przerwach; rozmawia się z rodzicami w celu ujednolicenia oddziaływań
wychowawczych; analizuje się karty zachowania uczniów. Prowadzenie powyższych działań potwierdza analiza
dokumentów, m.in.: dziennik pedagoga szkolnego, sprawozdania nauczycieli z działań wychowawczych, protokoły
z posiedzeń rady pedagogicznej. Wszyscy przedstawiciele rodziców podczas wywiadu zgodnie stwierdzili,
że pozytywne, pożądane zachowania ich dzieci są chwalone przez nauczycieli, np.: uczniowie dostają pochwały
ustne i pisemne, naklejki, dyplomy; na bieżąco o wszystkim informowani są rodzice; pochwały są uwzględniane
przy ocenie opisowej ucznia; młodsze dzieci są nagradzane słodyczami; otrzymują dodatnie i ujemne punkty
z zachowania w klasach IV - VI; nagradzane są wyjściami na spacer. Osiągnięcia uczniów są ogłaszane przez
radiowęzeł, na apelach, tablicach informacyjnych. Rada Rodziców funduje nagrody. W opinii większości (81/112 72,32%) ankietowanych rodziców uczniów kl. V i VI nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania
uczniów; według 30 (z 112 - 26,79%) rodziców - nie reagują szybko; a zdaniem 1 (z 112 - 8,93%) osoby - w szkole
nie ma takich zachowań. Także większość (94/112 - 83,93%) tych respondentów jest zdania, że pozytywne
zachowania ich dzieci są chwalone przez nauczycieli. Ponad połowa (70/112 - 62,50%) rodziców uważa,
że nauczyciele szybko reagują na ryzykowne zachowania uczniów (np. sięganie po używki); 13 (z 112 - 11,61%)
osób jest przeciwnego zdania; a 28 (z 112 - 25,00%) respondentów deklaruje, że w szkole nie ma takich
zachowań. Zdaniem pracowników niepedagogicznych, uczestników wywiadu, aby eliminować niewłaściwe
zachowania uczniów i wzmacniać właściwe, w szkole założono monitoring wizyjny, aby obserwować zachowania
dzieci; wyciągane są wnioski; szkoła współpracuje z policją, sądem, kuratorami, strażą miejską i pożarną.
W miejscach, gdzie częściej dochodzi do zachowań niewłaściwych, są wzmocnione dyżury nauczycieli. Szkoła
współpracuje z poradnią psychologiczno-pedagogiczną; na miejscu jest psycholog i pedagog szkolny. Aby
wzmacniać właściwe zachowania, przyznaje się punkty dodatnie; stosuje się pochwały ustne i pisemne; chwali się
na forum klasy i szkoły; funduje nagrody rzeczowe; motywuje się do dobrego zachowania. Rodzice otrzymują listy
gratulacyjne. Pracownicy pedagogiczni są włączani w te działania. Mają stały kontakt z nauczycielami, rodzicami;
przekazują sobie informacje o zachowaniach i problemach uczniów; zgłaszają problemy nauczycielom.
Podczas obserwacji szkoły nie zaobserwowano u uczniów zachowań agresywnych (werbalnych i niewerbalnych)
oraz nie zaobserwowano reakcji nauczycieli na te zachowania, gdyż ich nie było.
Analiza i modyfikacja działań wychowawczych
15 / 50
W szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń
i wzmacnianie pożądanych zachowań oraz modyfikuje się je w razie potrzeby, uwzględniając przy tym
inicjatywy uczniów. Świadczą o tym wypowiedzi respondentów (dyrektora, nauczycieli, uczniów i partnerów
szkoły). Dyrektor i nauczyciele, uczestnicy wywiadów, twierdzą, że działania te są analizowane m.in. poprzez:
konsultacje między nauczycielami, wychowawcami, pedagogiem i psychologiem; rozmowy z uczniami i rodzicami;
analizę dokumentacji (dzienniki lekcyjne, karty zachowania uczniów); konsultacje w ramach zespołów
samokształceniowych. Według słów dyrektora w wyniku tej analizy dokonano m.in. następującej modyfikacji:
dostosowano tematykę godzin wychowawczych do potrzeb danej klasy; wprowadzono zakaz opuszczania budynku
w czasie opadów śniegu (rzucanie się śnieżkami); wprowadzono odwóz dzieci o godz. 15.30 w celu umożliwienia
dojeżdżającym uczniom udziału w zajęciach pozalekcyjnych. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają
kolejne przykłady zmodyfikowanych działań: ewaluacja zapisów w karcie zachowania ucznia (wprowadzenie zapisu
dotyczącego samooceny i oceny klasy, która służy do ustalania oceny zachowania); zmiana tematyki warsztatów
dla uczniów klas VI (na podstawie ankiet przeprowadzonych na podsumowanie warsztatów uczniowie
zadeklarowali zmianę tematyki o uzależnieniach na tematykę o cyberprzemocy, co zostało uwzględnione
w bieżącym roku szkolnym - warsztaty te odbędą się 6.06.2013 r.); zorganizowanie warsztatów umiejętności
wychowawczych dla rodziców oraz zajęć socjoterapeutycznych dla uczniów; a także cyklu spotkań dla uczniów
klasy IV dotyczących poprawnego zachowywania się na lekcjach i przerwach. W opinii partnerów szkoły
i przedstawicieli samorządu, uczestników wywiadu, szkoła dużo robi, by wzmacniać pożądane zachowania
uczniów i przeciwdziałać niepożądanym. Jest otwarta na współpracę z różnymi podmiotami lokalnymi. Organizuje
konkursy wewnętrzne i zewnętrzne (np. plastyczne, sportowe); bierze udział w każdym gminnym lub powiatowym
konkursie (np.: bhp., ppoż.); aktywnie każdego roku uczestniczy w organizowanym przez muzeum "Przeglądzie
twórczości dzieci i młodzieży", w lekcjach muzealnych. Uczniowie uczestniczący w wywiadzie przyznają,
że mają możliwość zgłaszania propozycji dotyczących zasad postępowania w szkole, praw i obowiązków uczniów,
np.: zrezygnowali z mundurków i identyfikatorów; wprowadzili zmiany w zapisach w karcie oceny zachowania
ucznia. Według ankietowanego dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie powyższe propozycje
uczniów zostały uwzględnione przez szkołę. Prawie wszyscy (32/35) ankietowani nauczyciele także deklarują,
że podejmowane przez nich działania wychowawcze uwzględniają inicjatywy i opinie uczniów.
Zachowania uczniów
Uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Uzasadnieniem tej tezy są informacje zebrane
podczas badań. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie za osiągnięcia szkoły w kształtowaniu wymaganych
zachowań uważają: przywiązywanie przez szkołę dużej wagi do systematycznego oddziaływania wychowawczego,
kształtowania pożądanych postaw (np.: szacunek do drugiego człowieka, do symboli narodowych; pomoc
słabszym kolegom; prezentowanie zachowań prozdrowotnych, proekologicznych; umiejętność poprawnego
zachowania się w miejscach użyteczności publicznej; rozwijanie postawy akceptacji w stosunku do dzieci
niepełnosprawnych). Według respondentów niepożądane zachowania uczniów zdarzają się sporadycznie.
Problemami wychowawczymi są przypadki wzajemnego obrażania się (wyzwiska), dokuczanie, przepychanki.
Sytuacje konfliktowe rozwiązywane są na bieżąco. Nauczyciele przyjęli jednolity front działań, wspierają się
wzajemnie, są konsekwentni w działaniu i egzekwowaniu ustalonych norm i zasad. Według słów pracowników
niepedagogicznych, uczestników wywiadu, od uczniów w szkole oczekuje się m.in. następujących zachowań:
kultury osobistej, poszanowania mienia, szacunku wobec siebie, patriotyzmu. Pracownikom podoba się
zachowanie uczniów tej szkoły - uczniowie pamiętają o nich przy różnych uroczystościach i okazjach (np.: Dzień
Edukacji Narodowej, walentynki, Dzień Kobiet); wciągają w swoje akcje (np.: Dzień z Witaminką); kultywują
tradycję; biorą udział w akcjach charytatywnych i ekologicznych; sadzą drzewa i krzewy wokół szkoły; używają
grzecznościowych zwrotów; witają się i żegnają; są tolerancyjni wobec osób niepełnosprawnych. Czasami
niektórym uczniom zdarzają się niewłaściwe zachowania - używanie wulgarnych słów, przepychanki, niszczenie
mienia; ale jest to niewielka liczba dzieci. Na wszystkich (7/7) obserwowanych w szkole zajęciach (lekcyjnych
i pozalekcyjnych) wszyscy uczniowie (całe klasy) zachowywali się zgodnie z ogólnie przyjętymi normami
społecznymi - byli zaangażowani w zajęcia, grzeczni, zdyscyplinowani, kulturalni. Podczas obserwacji szkoły nie
zaobserwowano zachowań uczniów odbiegających od ogólnie przyjętych norm społecznych. Nie zaobserwowano
także sposobu reagowania uczniów na zachowania agresywne innych uczniów, gdyż nie było takich
zachowań. Dyrektor twierdzi, że w ostatnich dwóch latach zostały naruszone przez uczniów zasady
przestrzegania norm społecznych w zakresie zachowania, w związku z tym wymierzone były kary statutowe
w postaci pisemnej nagany dyrektora szkoły. Wówczas naganę otrzymuje uczeń w obecności rodzica
i wychowawcy. W roku szkolnym 2011/2012 udzielono 4, a w bieżącym roku 3 takie nagany.
16 / 50
17 / 50
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Główne założenia koncepcji pracy Szkoły Podstawowej nr 3 w Myśliborzu zawarte zostały w Programie
Wychowawczym "Pokonać trudności, dzielić się sukcesem". Koncepcja ta jest analizowana
i modyfikowana, a jej współautorami czują się prawie wszyscy nauczyciele. Jest ona znana i akceptowana
przez całą społeczność szkolną. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy. Poniżej zostały
przedstawione argumenty potwierdzające spełnianie tego wymagania na wysokim poziomie.
Charakterystyka koncepcji pracy szkoły
Z przeprowadzonego badania wynika, że istniejąca w szkole koncepcja pracy jest znana pracownikom
szkoły i została przyjęta przez Radę Pedagogiczną. Według słów dyrektora i nauczycieli, uczestników
wywiadów (co potwierdza także analiza dokumentów: Program Wychowawczy SP nr 3 im. L. Teligi w Myśliborzu
"Pokonać trudności, dzielić się sukcesem"; Program Profilaktyki SP nr 3 im. L. Teligi w Myśliborzu; Statut SP 3
w Myśliborzu; Program Rozwoju SP nr 3 im. L. Teligi w Myśliborzu), najważniejsze założenia koncepcji pracy
szkoły zawierają się w programie wychowawczym oraz w programie rozwoju szkoły. Zadania zawarte są
w obszarach: rozwój społeczny - funkcjonowanie w grupie, życie w społeczeństwie, życie w rodzinie, poczucie
bezpieczeństwa; rozwój emocjonalny; rozwój intelektualny; rozwój zdrowotny. Podczas realizacji założeń koncepcji
stwarzane są właściwe warunki do wszechstronnego rozwoju uczniów i do przygotowania ich do kontynuowania
dalszej nauki. Kształtuje się postawy odpowiedzialności za naukę, zachowanie. Uczy się umiejętności dokonywania
właściwych wyborów. Rozwija się bazę szkolną oraz dba się o zaopatrzenie szkoły w pomoce naukowe.
W opinii pracowników niepedagogicznych, uczestników wywiadu, w szkole uznaje się za ważne m.in.
następujące wartości: poszanowanie mienia; szacunek dla osób starszych; kultura osobista; patriotyzm; pomoc
osobom niepełnosprawnym. Pracownicy ci mają możliwość wpływania na to, co uznaje się w szkole za ważne, np.:
wspólnie rozwiązywane są problemy; tłumaczy się złe zachowanie uczniom; jest stały kontakt z rodzicami, którzy
informowani są na bieżąco o zachowaniu dzieci; mają kontakt z nauczycielami, wychowawcami, dyrektorem,
pedagogiem, psychologiem. Według większości (22/35) ankietowanych nauczycieli rada pedagogiczna przyjęła
koncepcję pracy przedstawioną przez dyrektora po uwzględnieniu sugestii nauczycieli; zdaniem 13 (z 35) osób
rada przyjęła wypracowaną wspólnie koncepcję pracy. Prawie wszyscy (33/35) nauczyciele czują się
współautorami tej koncepcji. Zdaniem dyrektora członkowie rady pedagogicznej współtworzyli koncepcję pracy
szkoły i zaakceptowali zadania w niej ujęte. Koncepcja ta w kolejnych latach była nowelizowana, w konsekwencji
powstał dokument w formie Programu Wychowawczego "Pokonać trudności - dzielić się sukcesem", który został
zatwierdzony Uchwałą Rady Pedagogicznej z dn. 7.02.2011 r.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom oraz ich rodzicom i akceptowana przez
nich. Wynika to z wypowiedzi uczniów i rodziców oraz dyrektora szkoły. Według słów dyrektora uczniowie są
zapoznawani z koncepcją pracy szkoły na początku roku szkolnego podczas apelu inauguracyjnego oraz
na lekcjach wychowawczych. Na zebraniach z trójkami klasowymi w każdym roku szkolnym dyrektor przedstawia
zadania do realizacji w szkole na dany rok po uwzględnieniu ich z Prezydium Rady Rodziców. Wychowawcy
przedstawiają koncepcję pracy szkoły na pierwszych spotkaniach klasowych z rodzicami. Fragmenty koncepcji
prezentowane są na tablicach informacyjnych. Zdaniem uczniów uczestniczących w wywiadzie w szkole kładzie
się szczególny nacisk na: dobrą naukę i dobre przygotowanie do zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty;
organizację akcji charytatywnych; pamięć o patronie; rozwój sportu (lekkoatletyka, piłka nożna, koszykówka);
bezpieczeństwo; udział w różnych akcjach profilaktycznych (np.: "Szkoła bez przemocy", "Warzywa i owoce",
"Szklanka mleka"). Uczniom w szkole podoba się wszystko, m.in: wygląd zewnętrzny budynku szkolnego; boisko
"Orlik"; sklepik i stołówka szkolna; stoły do ping-ponga ustawione w łączniku szkolnym; biblioteka; pracownie
komputerowe; szerokie korytarze; 2 place przyszkolne; lekcje prowadzone przez nauczycieli (a przede wszystkim
lekcje przyrody, które są bardzo ciekawe); to, że można zdawać egzamin na kartę rowerową; że jest dużo
ciekawych kół zainteresowań. Nie podoba im się, że w świetlicy wiele gier planszowych jest niekompletnych;
że czasami nauczyciele zadają za dużo pracy domowej; że niektóre programy nauczania są przeładowane;
że nauczyciele za dużo wymagają; że niektórzy uczniowie niszczą toalety, piszą po ścianach, czasami niszą ławki
i piszą na nich brzydkie słowa oraz to, że często uczniowie z kl. I - III przybiegają do części przeznaczonej dla kl. IV
18 / 50
- VI, biegają po korytarzach i zaczepiają. W zgodnej opinii rodziców uczestniczących w wywiadzie wszystkie
uznawane przez szkołę wartości za ważne są ważne także i dla rodziców oraz dla dzieci - patriotyzm; kultura
osobista; dbanie o środowisko i otoczenie; umiejętność niesienia pomocy innym; szacunek do nauki, dla tradycji
i do symboli narodowych; tolerancja i pomoc osobom niepełnosprawnym; dbałość o zdrowy styl życia; szacunek
dla drugiego człowieka bez względu na jego wyznanie, wygląd, możliwości intelektualne, itp. Rodzice uczestniczą
w budowaniu planu wychowawczego i kalendarza imprez, przekazując to, co jest dla nich ważne - zaproponowali
zmianę asortymentu w sklepiku szkolnym na zdrową żywność; wpłynęli na decyzję burmistrza o organizacji
darmowych zajęć na basenie, dodatkowych lekcji języka niemieckiego oraz na utrzymanie klasy integracyjnej.
Działania szkoły realizujące jej koncepcję pracy
Z danych zebranych podczas badań wynika, że szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy
szkoły. Według ankietowanego dyrektora oraz nauczycieli i rodziców uczestniczących w wywiadach szkoła
prowadzi działania stałe, nowe i sporadyczne realizujące koncepcję pracy szkoły. Do działań realizowanych
stale respondenci zaliczyli m.in.: zapewnianie przez nauczycieli wysokiego poziomu pracy dydaktycznej,
wychowawczej i opiekuńczej; zapewnianie opieki w świetlicy szkolnej dla uczniów potrzebujących; otaczanie
opieką uczniów wykazujących trudności dydaktyczno-wychowawcze; dobór programów profilaktycznych
zapewniających optymalny zindywidualizowany rozwój uczniów (np.: program dla uczniów klas I "Nie pal przy mnie
- proszę"; program dla uczniów klas V - VI "Trzymaj formę"; akcja ogólnopolska "Szklanka mleka" dla klas "0" - VI;
"Owoce i warzywa w szkole"; "Dzień z witaminką"); zbiórka surowców wtórnych, baterii, odzieży; "Góra grosza";
powiatowe konkursy ekologiczne i poezji papieskiej; akcja "Sprzątanie Świata", "Tydzień ekologiczny - Dzień
Ziemi"; akcja "I Ty możesz zostać św. Mikołajem"; program "Bezpieczne dzieciństwo"; cykliczne spotkania
z policjantem dotyczące agresywnych zachowań uczniów w szkole; zajęcia z uczniem zdolnym i słabym; wsparcie
funduszu misyjnego (sprzedaż cegiełek); "Dni Białych Żagli"; pomoc w realizacji działań związanych z organizacją
Motorowodnych Mistrzostw Świata i Europy; udział w obchodach "Dni Myśliborza", dożynkach organizowanych
przez gminę; powitanie wiosny organizowane przez Miejski Ośrodek Kultury w Myśliborzu; udział w konkursach
gminnych i powiatowych (np.: "Palma i pisanka Wielkanocna", stroik bożonarodzeniowy, przegląd pieśni
i pastorałek, przegląd pieśni wielkopostnych, konkurs recytatorski); kiermasz świąteczny z udziałem społeczności
lokalnej; pomoc dla osób niepełnosprawnych (akcja: "Odkręcamy - pomagamy"); imprezy okolicznościowe - Dzień
Matki, Wigilia, zakończenie klasy szóstej; ogólnopolski konkurs Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego (do ubiegłego
roku szkoła była organizatorem na szczeblu powiatu); Przegląd Małych Form Teatralnych; festiwale piosenek
w blokach kl. I - III, IV - VI oraz piosenki angielskiej; najlepszy sportowiec w kategorii dziewcząt i chłopców kl. IV VI; Dzień Dziecka; Dzień Sportu; akcje charytatywne, ekologiczne (np.: zbieranie nakrętek, słodyczy dla biednych
dzieci, "Plecak dla ucznia", Mikołajki). Działania nowe to, według respondentów, np.: Szkolna Kasa Oszczędności
- wdrażanie dzieci do racjonalnego oszczędzania i gospodarowania pieniędzmi; powołanie szkolnego chóru; udział
w projektach unijnych "Równe szanse dla szkół myśliborskich" oraz "Indywidualizacja programu nauczania
w klasach I - III"; działania wspierające ucznia i jego rodzinę - porady, konsultacje, trening umiejętności
rodzicielskich, terapia psychologiczna. Działania realizowane sporadycznie: konkurs TESCO dla szkół; konkurs
na plac zabaw organizowany przez Nivea; konkurs "Place zabaw Muszkieterowie" organizowany przez
Intermarche; konkurs plastyczny "Lecimy do Małopolski" (wygrany przez klasę I a - lot samolotem z Goleniowa
na trzydniową wycieczkę do Krakowa); udział w projekcie "Taniec łączy pokolenia" organizowanym przez
Uniwersytet III Wieku; apele szkolne; imprezy w związku z różnymi okazjami patriotycznymi.
Analiza i modyfikacja koncepcji pracy szkoły
Koncepcja pracy szkoły jest analizowana i modyfikowana. Tezę tę potwierdzają informacje uzyskane
od dyrektora (podczas ankietowania i wywiadu) oraz od nauczycieli (ankietowanych i uczestniczących
w wywiadzie). Według słów tych respondentów koncepcja jest analizowana na pierwszych spotkaniach
z rodzicami, gdy przedstawiane są zadania do realizacji w nowym roku szkolnym. Rada Rodziców uczestniczy
w planowaniu imprez i uroczystości szkolnych. Nauczyciele zgłaszają na zespołach samokształceniowych
tematykę szkoleniowych rad pedagogicznych. Dyrektor twierdzi, że w analizie i modyfikacji koncepcji pracy szkoły
uczestniczą: wszyscy nauczyciele (cała rada pedagogiczna), rodzice, uczniowie, pracownicy niepedagogiczni oraz
on sam. Prawie wszyscy (32/35) ankietowani nauczyciele deklarują, że uczestniczyli w pracach nad analizą
i modyfikacją koncepcji pracy szkoły.
19 / 50
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową kształcenia ogólnego w szkole
podstawowej; jest zgodna z potrzebami uczniów; uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych
na rynku pracy oraz jest modyfikowana w celu umożliwienia uczniom pełniejszego rozwoju. W szkole
monitoruje się realizację podstawy programowej oraz wprowadza się nowatorskie rozwiązania
programowe. Poniższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania wymagania.
Oferta edukacyjna szkoły
Z przeprowadzonego badania wynika, że oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową oraz jest
zgodna z potrzebami ucznia. Według dyrektora, wybierając programy i układając szkolny zestaw programów
nauczania, nauczyciele biorą pod uwagę wszystkie elementy zawarte w podstawie programowej kształcenia
ogólnego w szkole podstawowej. Ankietowani uczniowie klas V (74) chcieliby w szkole nauczyć się: matematyki
(31 wskazań), informatyki (14), przyrody (13); języka polskiego (13), historii (9), wf-u (8), języków obcych (8),
techniki (6), plastyki (5), muzyki (4). Ponadto: odpowiedzialności; pomagania innym; dobrych manier i kultury;
wiedzy, która przyda się w dorosłym życiu. W opinii większości (64/74) tych respondentów szkoła umożliwia im
nauczenie się tych najważniejszych dla nich rzeczy. Zdaniem nauczycieli uczestniczących
w wywiadzie najważniejsze działania szkoły z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów to: indywidualizacja
nauczania; organizacja zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, kół zainteresowań, uroczystości; terapia
logopedyczna; dostosowanie wymagań dla dzieci z opiniami; udział w wycieczkach edukacyjnych
i konkursach. Podczas wszystkich (7/7) obserwowanych zajęć nauczyciele realizowali wybrane elementy
podstawy programowej - treści nauczania, warunki i sposoby realizacji, kształcenie określonych umiejętności.
Z informacji przekazanych przez dyrektora, nauczycieli i partnerów szkoły wynika, że oferta edukacyjna
uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. W opinii ankietowanego dyrektora
i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie szkoła rozwija następujące kompetencje ważne na rynku
pracy: umiejętność rozwiązywania problemów, komunikowania się, współdziałania w grupie, autoprezentacji,
redagowania form użytkowych; systematyczność; rzetelność; punktualność; obowiązkowość; znajomość języków
obcych; wykorzystywanie technologii informatycznych (informatyka). Partnerzy szkoły i przedstawiciele organu
prowadzącego, uczestnicy wywiadu, są zdania, że wszystkie umiejętności, które rozwija szkoła, mogą być
w przyszłości przydatne uczniom na rynku pracy - umiejętności komputerowe i językowe, sportowe, matematyczne,
interdyscyplinarne; umiejętność autoprezentacji (mocne i słabe strony, bezstresowość, pozytywne motywacje),
operatywność, szybkie dostosowywanie się do środowiska.
Modyfikacje oferty edukacyjnej
Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. O
trafności tej tezy świadczą wypowiedzi dyrektora, nauczycieli, uczniów, rodziców i partnerów
szkoły. Według dyrektora, by umożliwić uczniom pełniejszy rozwój, w ofercie szkoły zostały wprowadzone m.in.
następujące zmiany: w bieżącym roku szkolnym w klasach I - III realizowany jest program "Indywidualizacja
procesu nauczania w kl. I - III szkół podstawowych" - zajęcia zorganizowano zgodnie z potrzebami
i zainteresowaniami uczniów oraz deklaracjami rodziców, prowadzonych jest 9 rodzajów zajęć dla uczniów
posiadających problemy edukacyjne oraz uczniów uzdolnionych; w kl. IV - VI realizowany jest projekt "Zwiększenie
oferty zajęć pozaszkolnych" - w ramach tego projektu realizowane są różnorodne zajęcia rozwijające uzdolnienia
uczniów; powstał chór szkolny. Ankietowani nauczyciele (35) wymienili kolejne zmiany: rozszerzona oferta zajęć
pozalekcyjnych ze wszystkich dziedzin ("Spotkanie z bajką"); powstało więcej kół zainteresowań, w tym zajęć
sportowych i artystycznych; udział w projekcie "Równe szanse dla szkół myśliborskich"; utworzenie SKO w szkole;
udział w projekcie "Taniec łączy pokolenia"; zajęcia teatralne; pozyskano dodatkowe pomoce dydaktyczne;
realizacja ogólnopolskiego projektu unijnego "Matematyka innego wymiaru"; powiększono skład Szkolnego Chóru
„Singing Stars”. Większość (60/74) ankietowanych uczniów klas V jest zdania, że szkoła pomaga im rozwijać ich
zainteresowania. Również większość (87/112 - 78,38%) ankietowanych rodziców uważa, że szkoła pomaga
rozwijać zainteresowania i aspiracje ich dzieci. Partnerzy szkoły i przedstawiciele organu prowadzącego,
uczestnicy wywiadu, wymienili następujące zmiany w ofercie edukacyjnej szkoły, które miały miejsce w ostatnim
czasie: powstanie Szkolnego Koła Sportowego ze specjalnością tenisa ziemnego; zajęcia dla uczniów zdolnych;
20 / 50
zajęcia z terapii pedagogicznej (dla dyslektyków); indywidualne programy nauczania; projekty unijne; nowe koła
zainteresowań; zajęcia przyrodnicze w terenie; ogniska; tańce; wszelkiego rodzaju imprezy szkolne i środowiskowe
(np. festyny rodzinne); starania o certyfikat Szkoły Promującej Zdrowie; programy edukacyjne i profilaktyczne;
tygodnie ekologiczne.
Monitorowanie realizacji podstawy programowej
Realizacja podstawy programowej jest monitorowana, o czym świadczą informacje przekazane przez
dyrektora i nauczycieli. Według słów dyrektora realizacja podstawy programowej jest monitorowana m.in. poprzez:
prowadzenie obserwacji zajęć (przez dyrektora i wicedyrektorów) - uwagi znajdują się w karcie obserwacji; analizę
zapisów tematów lekcyjnych w dziennikach lekcyjnych; opracowanie harmonogramu godzin uwzględniającego
realizację podstawy programowej na rok szkolny 2012/2013; analiza zapisów w dziennikach lekcyjnych liczby
zrealizowanych godzin poszczególnych edukacji; numeracje poszczególnych godzin danego przedmiotu. Wnioski podstawa programowa z poszczególnych edukacji jest realizowana na bieżąco; zapisy uwzględnione są
w arkuszach obserwacyjnych. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podali następujący sposób
monitorowania realizacji podstawy programowej: podsumowywanie wyników dydaktycznych dokonywanych przez
nauczycieli; kontrola zgodności programów nauczania z podstawą programową; kontrola zgodności liczby godzin
z przeprowadzonych zajęć z ramowymi planami nauczania oraz liczby godzin realizowanych na poszczególnych
przedmiotach i edukacjach; analiza frekwencji uczniów, liczby finalistów i laureatów, liczby imprez i uroczystości
szkolnych, liczby wycieczek, liczby zajęć pozalekcyjnych i kół zainteresowań; monitorowanie osiągnięć
edukacyjnych uczniów potwierdzonych przez - wyniki egzaminów zewnętrznych, egzaminów próbnych, testów
diagnozujących wiedzę i umiejętności; analizę ocen śródrocznych i rocznych; aktywność uczniów na lekcji;
pozaszkolną aktywność twórczą; relacje interpersonalne uczniów; dokonania wychowawcze nauczycieli. Podstawa
programowa jest realizowania.
Nowatorskie rozwiązania programowe
Wypowiedzi dyrektora i nauczycieli świadczą o tym, że szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania
programowe. W opinii nauczycieli uczestniczących w wywiadzie rozwiązania programowe i działania
edukacyjne wprowadzone w szkole, które uważają za nowatorskie, to: wprowadzenie zajęć komputerowych
od klasy I jeszcze przed ujęciem ich w podstawie programowej; uczestnictwo szkoły w projekcie edukacyjnym
Edu-SCIENCE w dziedzinie nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych z wykorzystaniem innowacyjnych
metod i technologii; kontynuacja programu "Lepsza szkoła" (z matematyki); przystąpienie do projektów "Lepsza
szkoła" z j. polskiego i "Matematyka innego wymiaru". Nowatorstwo polega tu na możliwości porównywania
wyników nauczania w odniesieniu do województwa i kraju; opracowywaniu materiałów i udostępnianiu ich
na platformie edukacyjnej. Dyrektor w ankiecie podał kolejne, według niego, przykłady działań nowatorskich:
- udział w projekcie EDU-SCIENCE "Od ery przemysłowej do ery opartej na umiejętnościach" - do programu
EDU-SCIENCE zaproszeni zostali w 2012 r., w wyniku realizacji tego programu utworzona została platforma
edukacyjna; nauczycielka klas I - III wypracowała zasoby platformy (scenariusze lekcji, prezentacje multimedialne,
gry) w oparciu o materiały dostarczone przez naukowców z ośrodków naukowych z całej Polski; obecnie można
wykorzystywać zasoby platformy; projekt EDU-SCIENCE jest odpowiedzią na rodzące się w Polsce
zapotrzebowanie kształcenia umiejętności matematyczno-przyrodniczych (w bieżącym roku szkolnym nauczycielka
ta prowadzi zajęcia matematyczno-przyrodnicze w ramach projektu "Indywidualizacja programu nauczania
w klasach I - III", rozbudzając zainteresowania ucznia naukami matematyczno-przyrodniczymi);
- przystąpienie do programu "Lepsza szkoła" z j. polskiego - ten projekt edukacyjny jest przeznaczony m.in. dla
nauczycieli języka polskiego korzystających z podręczników Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego; programy
"Lepszej szkoły" pomagają w weryfikacji wiedzy uczniów, badaniach efektywności nauczania oraz
w przygotowaniach uczniów do egzaminów zewnętrznych; na lekcjach języka polskiego wykorzystywany jest
program „Wielki sprawdzian” - w ramach tego programu pobiera się standaryzowane testy, które dają możliwość
systematycznej i rzetelnej oceny postępów w nauce; po przeprowadzeniu testów nauczyciel sprawdza je za
pomocą klucza odpowiedzi, wpisuje wyniki i zapoznaje się z raportami prezentującymi rezultaty poszczególnych
uczniów oraz klasy na tle wyników ogólnopolskich;
- przystąpienie do projektu "Matematyka innego wymiaru" - jest on współfinansowany ze środków Unii Europejskiej;
ma zasięg ogólnopolski i skierowany jest do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół
ponadgimnazjalnych; głównym jego celem jest poprawa wizerunku matematyki i zwiększenie zainteresowania
uczniów kontynuacją kształcenia na kierunkach ścisłych; uczniowie szkoły (40 osób) uczestniczą w tym projekcie
21 / 50
drugi rok; uczestnictwo jest dobrowolne i nieodpłatne; w ramach współpracy uczniowie otrzymują zbiory zadań
konkursowych, możliwość korzystania z bogatych zasobów edukacyjnych portalu internetowego, a przede
wszystkim możliwość wzięcia udziału w bezpłatnym konkursie matematycznym o nazwie takiej samej jak sam
projekt; konkurs daje im możliwość sprawdzenia własnej wiedzy i umiejętności oraz zmierzenie się z rówieśnikami
z całej Polski; w roku ubiegłym wielu uczniów uzyskało wysokie noty, dyplomy uznania oraz wyróżnienia
na szczeblu województwa i powiatu; nauczyciele mają dostęp do ciekawych pomocy dydaktycznych, które
wykorzystują podczas zajęć kółka matematycznego jak również innych zajęć matematycznych.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Szkoła wykorzystuje zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej kształcenia
ogólnego. Procesy edukacyjne są planowane i monitorowane, a ich organizacja oraz metody nauczania
sprzyjają uczeniu się. Wnioski z tego monitorowania są wykorzystywane do dalszego planowania
procesów edukacyjnych. Nauczyciele przekazują uczniom informacje zwrotne uzasadniające wystawiane
oceny oraz stosują metody wspierania i motywowania uczniów do nauki, które jednak nie w pełni
zachęcają uczniów do dalszej pracy oraz pomagają im się uczyć. W szkole monitoruje się osiągnięcia
uczniów oraz wdraża się wnioski płynące z tego monitorowania. Przedstawione poniżej argumenty
świadczą o średnim poziomie spełniania tego wymagania.
Wykorzystywanie zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej
W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Wynika to
z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli. Zdaniem dyrektora w szkolnym zestawie programów nauczania są
uwzględnione wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego
w szkole podstawowej. W klasach I - III - sale lekcyjne składają się z części edukacyjnej i rekreacyjnej; liczba
uczniów w klasach nie przekracza liczby 26; edukacja realizowana jest w układzie spiralnym; dzieci posiadają
jednego nauczyciela do prowadzenia różnych zajęć i specjalistę do nauki języków nowożytnych; w klasie I około
połowa czasu przeznaczona jest na pracę siedzącą przy stolikach, a w pozostałym czasie dzieci zdobywają
umiejętności i wiadomości poprzez zabawę, działania manualne; zajęcia komputerowe prowadzone są w sali
informatycznej i skorelowane są z pozostałymi obszarami edukacji; edukacja muzyczna włączona jest
do codziennych zajęć szkolnych jako tło tematu i rozwijanie aktywności ruchowej; wychowanie fizyczne
prowadzone jest w sali gimnastycznej, na boisku szkolnym i w terenie; treści edukacji zdrowotnej umieszczane są
w wielu obszarach kształcenia, np.: wychowania fizycznego, edukacji przyrodniczej, edukacji społecznej;
nauczyciele odkrywają uzdolnienia uczniów i rozwijają je poprzez organizowanie zajęć pozalekcyjnych,
artystycznych i sportowych; dla uczniów potrzebujących dodatkowego wsparcia edukacyjnego organizowane są
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. W klasach IV - VI - uczniowie korzystają z pracowni przedmiotowych; liczba
uczniów w klasie nie przekracza liczby 26; poszczególne przedmioty są prowadzone przez specjalistów;
na zajęciach wychowania fizycznego liczba uczniów wynosi od 12 do 26; pracownie przedmiotowe wyposażone są
w pomoce dydaktyczne przeznaczone do nauczania poszczególnych przedmiotów. Ankietowani
nauczyciele (31/35) deklarują, że stosują wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej,
np.: dobierają programy nauczania i podręczniki tak, aby były zgodne z podstawą programową; prowadzą zajęcia
w odpowiednio wyposażonych salach; wśród pomocy dydaktycznych znajdują się słowniki, pomoce wizualne,
odtwarzacze płyt CD, komplety płyt do nauczania języków obcych; na bieżąco kontrolują postępy uczniów;
numerują lekcje; organizują zajęcia w środowisku naturalnym.
Planowanie i organizacja procesów edukacyjnych
Procesy edukacyjne są planowane. Potwierdzają to wypowiedzi dyrektora i nauczycieli.
Według dyrektora w szkole planuje się procesy edukacyjne. Przyjęte do realizacji programy nauczania
uwzględniają wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, np.: w edukacji
wczesnoszkolnej treści nauczania uwzględniają m.in.: rozwijanie w uczniu ciekawości świata; motywowanie
do aktywnego poznawania rzeczywistości, uczenia się i komunikowania; do samokształcenia i samodzielnego
22 / 50
docierania do informacji; uczeń wprowadzany jest w tradycję i sferę wartości narodowych. W planowaniu procesów
edukacyjnych w szkole biorą udział wszyscy nauczyciele. Planowanie odbywa się w zespołach
samokształceniowych, a na radzie pedagogicznej podsumowującej przedstawiane są wnioski i rekomendacje.
W planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do wszystkich uczniów nauczyciele uwzględniają potrzeby
i możliwości uczniów, organizację roku szkolnego, czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych
treści. Nauczyciele (35) w ankiecie wskazują, że podczas planowania procesów edukacyjnych w odniesieniu
do poszczególnych przedmiotów nauczania uwzględniają: potrzeby uczniów (32/35), liczebność klas (25/35),
możliwości uczniów (32/35), organizację roku szkolnego (29/35), czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych
treści (28/35), inne (13/35) - zalecenia zawarte w opiniach poradni psychologiczno-pedagogicznej (12/13), rodzaj
problemu dydaktyczno-wychowawczego zgłaszanego przez rodzica lub nauczyciela (1/13), okresy Roku
Liturgicznego (1/13).
Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Tezę tę potwierdzają informacje zebrane
od respondentów, analiza dokumentów oraz obserwacje zajęć i szkoły. Z powodu liczby zajęć w szkole jednego
dnia zdarza się, że ankietowani uczniowie kl. V (74) są zmęczeni: kilka razy w tygodniu (27/74), codziennie
(20/74), raz w tygodniu (18/74), rzadziej niż raz w tygodniu (5/74), nigdy (4/74). Większość (59/84) ankietowanych
uczniów klasy VI czuje się zmęczonych z powodu liczby zajęć w szkole. Z analizy dokumentów (planu zajęć
lekcyjnych) wynika, że liczba godzin zajęć lekcyjnych dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie
na poszczególne dni tygodnia. Kontrola Sanepidu nie wykazała nieprawidłowości w tym zakresie (Protokół kontroli
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Myśliborzu z dn. 18.10.2012 r.). Ułożenie przedmiotów
nauczania w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy - np. w klasach I - VI muzyka,
plastyka, wychowanie fizyczne są zaplanowane w dniach, w których realizuje się większą liczbę zajęć
edukacyjnych; wszystkie zajęcia są zaplanowane równomiernie. W trakcie obserwacji zajęć (7) spostrzeżono, że:
nauczyciele prowadzą lekcje tak, by uczniowie mieli możliwość wzajemnie się od siebie uczyć - cała lekcja jest
oparta na modelu uczenia się od siebie (4/7), podczas lekcji nauczyciel wykorzystuje elementy uczenia się
od siebie (3/7); nauczyciele umożliwiają uczniom poprawę popełnionych błędów - w każdej sytuacji, gdy uczeń
popełnił błąd (7/7); nauczyciele prowadzą lekcje w taki sposób, by uczniowie mieli możliwość wyrażania własnych
opinii - przez całą lekcję (4/7), przez większość lekcji (2/7), nie było takiej sytuacji na lekcji (1/7). Na wszystkich
tych zajęciach (7/7) liczebność uczniów w klasach (ich mała liczba) pozwalała na organizację procesów
edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Na lekcjach nauczyciele reagowali na brak zaangażowania
poszczególnych uczniów czy grup uczniów - w każdej sytuacji w przypadku każdego niezaangażowanego ucznia
(6/7), w większości sytuacji - tylko pojedynczy uczniowie byli niezaangażowani (1/7). Obserwacja
szkoły wykazała, że wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności klas - klasy liczą od 15 uczniów (kl. III
a) do 25 (kl. II a) oraz 6 uczniów (klasa V integracyjna).
Stosowanie metod nauczania
Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Wynika to z zebranych podczas badań
danych. Ankietowani uczniowie kl. V (74) twierdzą, że pracują w parach lub w grupach - na mniej niż połowie
lekcji (27/74), na około połowie lekcji (21/74), na większości lekcji (20/74), na wszystkich lekcjach (6/74).
Piątoklasiści deklarują, że wykonują zadania wymyślone przeze siebie lub innych uczniów - na mniej niż połowie
lekcji (36/74), na około połowie lekcji (16/74), na większości lekcji (13/74), na wszystkich lekcjach (8/74). Nieco
ponad połowa (49/84) ankietowanych uczniów kl. VI twierdzi, że w dniu badania, ucząc się, czuli się
zaciekawieni. Według szóstoklasistów (84) w dniu badania, wykonując zadania, pracowali w grupach na niektórych zajęciach (38/84), nigdy (22/84), na wszystkich zajęciach (11/84), na większości zajęć
(11/84). Większość (60/84) uczniów kl. VI deklaruje, że aktywnie uczestniczyła w zajęciach. Połowa
szóstoklasistów (42/84) twierdzi, że w dniu badania nikt nie pomógł im zastanowić się, czego się
nauczyli. Ankietowani nauczyciele (35) twierdzą, że ich uczniowie mają szansę na ich zajęciach pracować
metodą projektu - kilka razy w roku (14/35), co miesiąc (10/35), raz na rok (9/35), rzadziej niż raz na rok
(2/35). Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna
statystycznie i korzystna dla szkoły, w której odsetek odpowiedzi: "co miesiąc" jest 6,5 razy większy niż
w porównywanych szkołach w kraju. Według tych respondentów na wybór przez nich metod pracy z uczniami
wpływają: cele i treści zajęć (34/45), możliwości (31/35) i potrzeby (28/35) uczniów, liczba uczniów (30/35), dostęp
do pomocy dydaktycznych (31/35), miejsce realizacji zajęć (20/35), inicjatywy uczniów (21/35), inne czynniki (4/35)
- dostęp do komputerów (jak również liczba osób przy danym komputerze), potrzeby w zakresie pomocy
psychologiczno-pedagogicznej zgłaszane przez rodziców i nauczycieli, zainteresowania uczniów, zalecenia
poradni psychologiczno-pedagogicznej. Respondenci ci (32/35) w ankiecie najczęściej wymieniali następujące
stosowane przez nich w pracy z uczniami metody i formy sprzyjające uczeniu się: metody aktywizujące (np.: burza
mózgów, odgrywanie scenek na podstawie dialogów, metoda luki informacyjnej, pantomima, krzyżówki, itp.); nauka
23 / 50
poprzez zabawę (gry edukacyjne, logiczne, strategiczne); utrwalanie materiału poprzez ćwiczenia w parach oraz
w grupie; metoda projektów; metody eksponujące; metody ćwiczeń praktycznych; metody problemowe; metody
podające; terapia behawioralno-poznawcza; relaksacja; psychodrama; socjoterapia; metody badawcze
(doświadczenia i eksperyment, praktyczne działanie, projekt); metody audiowizualne; aktywizacja; wycieczki
tematyczne; pomoc na zajęciach dodatkowych; Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz; kinezjologia edukacyjna
P. Dennisona. Podczas obserwowanych zajęć (7) nauczyciele stwarzali uczniom możliwość samodzielnego
wykonania zadań - przez całą lekcję (5/7), przez większość lekcji (2/7). Formy pracy zespołowej były zastosowane
przez całą lekcję (4/7) lub przez większość lekcji (3/7). Nauczyciele tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli
rozwiązywać problemy (sprzyjające uczeniu się) - przez całą lekcję (6/7); odwoływali się do doświadczeń uczniów przez całą lekcję (7/7); dobierali zadania odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów czy grup uczniów
(4/7); na pozostałych zajęciach (3/7) wszyscy uczniowie wykonywali te same zadania. Na podstawie obserwacji
szkoły można stwierdzić, że ma ona dość duże możliwości do korzystania z technologii
informatyczno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli - czytelnia multimedialna z 4 stanowiskami
komputerowymi z dostępem do Internetu; 2 pracownie komputerowe z 22 stanowiskami komputerowymi
z Internetem; 3 laptopy; komputer w sali do nauczania języka polskiego; tablica interaktywna; ekrany; 5
projektorów; sala audiowizualna do oglądania filmów; ok. 20 telewizorów z odtwarzaczami DVD, video; 3
kserokopiarki; sala do nauczania języków obcych na 20 stanowisk.
Ocenianie uczniów
Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Potwierdzeniem tej tezy są informacje
uzyskane od uczniów oraz podczas obserwacji zajęć. Ankietowani uczniowie klas V (74) twierdzą,
że nauczyciele uzasadniają: każdy stawiany im stopień (41/74), większość stopni (21/74), około połowy stopni
(7/74), mniej niż połowę stopni (3/74), żadnych stopni nie uzasadniają (2/74). Piątoklasiści deklarują także,
że nauczyciele, wystawiając ocenę, odnoszą się do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności - na większości
zajęć (27/74), na wszystkich zajęciach (17/74), na około połowie zajęć (13/74), na żadnych (11/74), na mniej niż
połowie zajęć (5/74). Podczas obserwowanych zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych (7) nauczyciele udzielali
opisowej informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów i podawali przyczyny, dla których odpowiedź była
prawidłowa lub nieprawidłowa - w każdej sytuacji (7/7). W szkole widoczne są informacje o aktualnych sukcesach
uczniów - na stronie internetowej szkoły i gminy, na ściennych gazetkach informacyjnych.
Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Świadczą o tym wypowiedzi uczniów i ich
rodziców. Według ankietowanych uczniów klas V (74) nauczyciele rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich
trudności w nauce - bardzo często (15/74), często (26/74), rzadko (22/74), nigdy (11/74) oraz rozmawiają na temat
przyczyn ich sukcesów - rzadko (26/74), bardzo często (16/74), często (23/74), nigdy (9/74). Piątoklasiści (74),
kiedy są oceniani, najczęściej: są zadowoleni (47 wskazań); postanawiają, że się poprawią (30); wiedzą, co mają
poprawić (39); mają ochotę się uczyć (32); czują się zniechęceni (7); jest im to obojętne (14); nie chce im się uczyć
dalej (7); nie wiedzą, co dalej robić (9 wskazań). Uczniowie uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że podczas
oceniania najczęściej są zadowoleni (13 wskazań) oraz wiedzą, co mają poprawić (4 wskazania). Ponadto
powiedzieli, że są zadowoleni z efektów swojej pracy; że nauczyciele dobrze tłumaczą na lekcjach; że w szkole są
jasne kryteria oceniania. W opinii większości (85/112 - 75,89%) ankietowanych rodziców uczniów kl. V
i VI ocenianie zachęca ich dziecko do dalszego uczenia się.
Monitorowanie osiągnięć uczniów
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Tezę tę uzasadniają wypowiedzi dyrektora i nauczycieli.
Według słów dyrektora monitorowanie osiągnięć uczniów prowadzone jest poprzez: diagnozy; obserwacje
wstępne; diagnozę gotowości do podjęcia nauki w szkole; analizę wytworów uczniów i prac kontrolnych; analizę
wyników nauczania i zachowania; analizę osiągnięć uczniów w konkursach przedmiotowych, artystycznych
i zawodach sportowych. Zadania w zakresie monitorowania realizowane są przez nauczycieli, którzy pracują
w powołanych zespołach nauczycielskich. Wykaz powołanych zespołów zawarty jest w planie nadzoru
pedagogicznego na dany rok szkolny. Monitorując osiągnięcia uczniów, nauczyciele poszukują odpowiedzi m.in.
na następujące pytania: czy podejmowane działania są skuteczne?; jakich dokonać modyfikacji, aby osiągnąć
lepsze efekty?; jaki jest poziom wiadomości i umiejętności w zakresie poszczególnych edukacji stanowiący bazę
do edukacji w klasie drugiej i trzeciej uczniów klas pierwszych?; jaki jest poziom rozwoju uczniów w zakresie
umiejętności czytania ze zrozumieniem, stosowania zasad ortografii i gramatyki oraz umiejętności
matematycznych?; jaki jest stan wiedzy i umiejętności uczniów po klasie V?; w jakim stopniu uczniowie opanowali
wiadomości i umiejętności określone w standardach wymagań na sprawdzianie szóstoklasisty? Dyrektor wymienia
najważniejsze wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów: doskonalić kompetencje nauczycieli i uczniów
24 / 50
dotyczące sposobów uczenia się i nauczania; wykorzystywać elementy oceniania kształtującego w procesie
nauczania (informacja zwrotna, podawanie kryteriów sukcesu); rozwijać umiejętności sterowania zachowaniem
uczniów. Większość (30/35) ankietowanych nauczycieli deklaruje, że, monitorując postępy i osiągnięcia uczniów,
prowadzą analizę osiągnięć systematycznie, w sposób zorganizowany; 5 (z 35) tych respondentów próbuje
prowadzić systematyczną analizę. Prawie wszyscy (33/35) nauczyciele monitorują osiągnięcia wszystkich swoich
uczniów; 2 (z 35) osoby - koncentrują się na uczniach zdolnych; także 2 (z 35) osoby - koncentrują się na uczniach
z problemami; 1 nauczyciel - na innych uczniach. Respondenci w ankiecie najczęściej wymieniają następujące
wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów: dostosowywać wymagania do możliwości uczniów; doceniać wysiłek
i zaangażowanie uczniów; objąć opieką uczniów z problemami w nauce; zmieniać metody pracy w zależności
od poziomu uczniów; tworzyć zadania dodatkowe dla uczniów uzdolnionych; prowadzić konsultacje indywidualne,
zajęcia dodatkowe dla uczniów uzdolnionych i dla uczniów mających trudności w nauce; stosować różne metody
nauczania; indywidualizować stopień trudności zadań; motywować uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach;
zacieśniać współpracę z rodzicami; zwiększyć liczbę konsultacji z nauczycielami.
Monitorowanie procesów edukacyjnych
Z przeprowadzonego badania wynika, że procesy edukacyjne przebiegające w szkole są
monitorowane. Dyrektor w ankiecie stwierdził, że w szkole prowadzone jest monitorowanie procesów
edukacyjnych, m.in. poprzez obserwacje zajęć edukacyjnych i zajęć pozalekcyjnych, które przeprowadza zespół
dyrektorski; a także poprzez przeprowadzanie diagnoz i omawianie ich wyników na posiedzeniach zespołów
samokształceniowych nauczycieli oraz na radach pedagogicznych. Monitorując procesy edukacyjne, nauczyciele,
zdaniem dyrektora, poszukują odpowiedzi na następujące pytania: Czy założone przez nauczycieli cele operacyjne
są osiągane przez uczniów?; Jaki jest przyrost wiedzy i umiejętności uczniów?; Jakie metody pracy stosuje
nauczyciel w pracy z uczniem zdolnym i słabym?; Czy nauczyciele realizują na lekcjach treści podstawy
programowej?; Czy nauczyciele uwzględniają problematykę obserwacji?; W jaki sposób nauczyciele zachęcają
uczniów do lepszego rozwoju intelektualnego, społecznego i osobistego? Dyrektor wymienia najważniejsze wnioski
z monitorowania procesów edukacyjnych: uczniowie opanowali treści podstawy programowej, przyswoili wiedzę,
zdobyli nowe umiejętności; organizacja zajęć sprzyja procesowi nauczania. Ww. wnioski przyczyniły się
do podniesienia poziomu kształcenia uczniów, co widoczne jest w wynikach sprawdzianów zewnętrznych.
Większość (28/35) ankietowanych nauczycieli deklaruje, że, monitorując procesy edukacyjne, prowadzą analizę
tych procesów systematycznie, w sposób zorganizowany; 3 (z 35) osoby - próbują prowadzić systematyczną
analizę; 1 osoba - prowadzi analizę, gdy pojawia się taka potrzeba; a 3 nauczycieli nie udzieliło odpowiedzi
na pytanie. Nauczyciele w ankiecie najczęściej wymieniają następujące wnioski z monitorowania procesów
edukacyjnych: analizować stosowane metody nauczania pod kątem ich skuteczności; ustalić słabe i mocne strony
swoich uczniów; posługiwać się wiedzą w praktyce; badać stopień zdolności rozumienia czytanego tekstu
i rozumienia treści programowych; dostosowywać wymagania do możliwości ucznia; zorganizować zajęcia
dodatkowe dla uczniów słabszych i uczniów zdolnych; motywować uczniów do własnego rozwoju; doceniać
starania ucznia słabego i zdolnego; umożliwiać uczniom wyrównywanie powstałych braków i rozwijanie
zainteresowań; stosować indywidualizację pracy podczas zajęć; dostosowywać wymagania do możliwości
intelektualnych uczniów; aktywizować uczniów mających problemy z nauką.
Wykorzystywanie wniosków z monitorowania procesów edukacyjnych
Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych. Tezę tę uzasadniają
wypowiedzi dyrektora i nauczycieli. Dyrektor w ankiecie podaje następujące przykłady decyzji dotyczących
procesów edukacyjnych, które wynikają z monitorowania tych procesów: nauczyciele muszą doskonalić u uczniów
umiejętności intuicyjnego wskazywania części mowy; utrwalać w praktyce umiejętność dobierania wyrazów
o znaczeniu przeciwnym do podanych; w szerszym zakresie wykonywać zadania wzbogacające słownictwo
uczniów poprzez ćwiczenia z wykorzystaniem słowników; podnosić poziom opanowania poszczególnych
umiejętności przez ucznia; kontynuować próbne sprawdziany szóstoklasistów, które mają bardzo duże znaczenie
w diagnozie i przygotowaniu merytorycznym do sprawdzianu zewnętrznego; od roku szkolnego 2012/2013 wyniki
diagnozy uczniów klas III należy przedstawiać na radzie pedagogicznej z uwzględnieniem wyników dla
poszczególnych klas; w roku szkolnym 2012/2013 godziny "karciane" wykorzystywać na pracę z uczniami
posiadającymi opinie poradni, wykorzystując także informacje zawarte w indywidualnych kartach ucznia; w roku
szkolnym 2012/2013 wprowadzić diagnozę wstępną i końcową w klasach IV. Ankietowani nauczyciele (32/35)
wymieniają najczęściej następujące sposoby wykorzystywania wniosków z monitorowania procesów edukacyjnych:
wprowadzenie więcej gier dydaktycznych; umożliwianie uczniom prezentacji swoich umiejętności w formie
projektów i inscenizacji (np. w formie mini-musicali); korekta stylu i metod pracy; zgłaszanie uczniów uzdolnionych
na zajęcia rozwijające; przeprowadzanie pogadanek "Jak skutecznie się uczyć" dla uczniów oraz "Jak motywować
25 / 50
uczniów do pracy" dla nauczycieli; stosowanie metod odpowiednich dla poszczególnych uczniów; przestrzeganie
zaleceń dotyczących wydłużonego czasu pracy; praca indywidualna z uczniem; wykonywanie dodatkowych
ćwiczeń; zachęcanie uczniów do udziału w konkursach, zawodach, pokazach i przeglądach; aktywizacja uczniów,
motywowanie do pracy, nagradzanie, organizowanie konkursów; złożenie wniosku o przydział dodatkowych godzin
na pracę z uczniem słabym i zdolnym; społeczne prowadzenie zajęć dydaktyczno–wyrównawczych; stosowanie
metod aktywizujących.
Współpraca nauczycieli i uczniów w zakresie procesów edukacyjnych
Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. Według ankietowanych uczniów
klas V (74) nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób chcieliby uczyć się na lekcjach - na większości zajęć
(22/74), na około połowie zajęć (14/74), na mniej niż połowie zajęć (13/74), na wszystkich zajęciach (8/74),
na żadnych (16/74). Uczniowie podczas wywiadu podali następujące przykłady zmian w szkole, które zostały
przygotowane wspólnie przez nauczycieli i uczniów: kiermasze świąteczne, festyny rodzinne, konkursy szkolne,
zajęcia unijne, dyskoteki, dekoracje szkoły i sal lekcyjnych, kącik patrona, akcje, imprezy. Ankietowani
nauczyciele (35) przyznali, że biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się oni uczyć - na wszystkich
zajęciach (9/35), na większości zajęć (13/35), na około połowie zajęć (9/35), na mniej niż połowie zajęć
(4/35). Dyrektor podczas wywiadu powiedział, że podejmowane przez szkołę działania uwzględniają propozycje,
opinie uczniów, np.: uczniowie zaproponowali swój udział w kołach zainteresowań (LOP, teatralne, artystyczne,
sportowe); zaproponowali, aby do karty zachowania dopisać samoocenę ucznia i klasy; zrezygnowali
z identyfikatorów i mundurków; zajmują się zbiórką surowców wtórnych; wspierają fundusz misyjny (sprzedaż
cegiełek).
Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia
się. W opinii uczniów uczestniczących w wywiadzie nauczyciele zachęcają ich do nauki - stawiają plusy za
aktywność na lekcji; nagradzają wyjazdami na wycieczki; stawiają dodatnie punkty w karcie oceny zachowania
ucznia; stawiają dobre oceny; stosują pochwały ustne; rozdają naklejki z różnymi obrazkami i napisami; zachęcają
do poprawy ocen; pomagają po lekcjach, na przerwach, na kółkach; tłumaczą trudne zagadnienia; organizują
samopomoc koleżeńską; typują do stypendium za naukę lub za osiągnięcia sportowe; dają szansę na poprawę i na
udział w wycieczce szkolnej; przyznają na koniec roku za dobrą naukę (średnia ocen: 5,0; 34 p. dodatnie; wzorowe
zachowanie) "Srebrny Żagiel". Rodzice podczas wywiadu powiedzieli, że nauczyciele motywują uczniów do nauki
- stosują nowoczesne pomoce naukowe; dostosowują wymagania do możliwości uczniów; uwzględniają podczas
oceniania predyspozycje i ograniczenia dzieci; oceniając, biorą pod uwagę włożony wysiłek; stosują pozytywną
motywację; zachęcają do konkursów; organizują dodatkowe zajęcia; umożliwiają poprawę sprawdzianów; stosują
punktowy system oceniania zachowania; chwalą na forum klasy, grupy oraz indywidualnie. Nauczyciele (35/35) w
ankiecie podali m.in. następujące sposoby motywowania swoich uczniów do nauki: stosowanie pochwał i systemu
nagród, np. w formie plusów za aktywność na lekcjach (5 plusów to ocena bardzo dobra); ukazywanie korzyści
z przyswojonej wiedzy; motywowanie do udziału w konkursach; zabieranie zaangażowanych uczniów na wycieczki;
pogadanki dla rodziców na temat motywowania dziecka do nauki; stosowanie technik ułatwiających naukę (np.
Metoda P. Denisona, mnemotechniki); wyróżnianie na apelu; atrakcyjne prowadzenie zajęć; stosowanie metod
aktywizujących; samodzielne prowadzenie przez uczniów wybranego tematu przy pomocy nauczyciela; wklejanie
do zeszytu naklejek; wpisywanie pochwał w Karcie Zachowania Ucznia; nagradzanie dodatkowych prac;
zapraszanie ciekawych ludzi, którzy osiągnęli sukces.
Wdrażanie wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów
Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Dyrektor podczas wywiadu podał
najważniejsze, jego zdaniem, przykłady wdrożonych wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów: opracowanie
programów dla uczniów szczególnie uzdolnionych polonistycznie, matematycznie i językowo; organizacja zajęć dla
uczniów zdolnych; organizacja zajęć specjalistycznych dla uczniów ze specyficznymi problemami (zajęcia
korekcyjno-kompensacyjne, rewalidacyjne, socjoterapeutyczne, logopedyczne, psychoterapia); powołanie klasy
sportowej; informowanie rodziców o wynikach nauczania i zachowania ich dzieci; systematyczne analizowanie
"karty zachowania ucznia" i mobilizowanie uczniów do odpowiedniego zachowywania się w szkole; analizowanie
przyczyn niepowodzeń ucznia w nauce oraz nieobecności w szkole. Ankietowani nauczyciele (32/35) najczęściej
podawali następujące przykłady wdrożonych wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów: zwiększenie
skuteczności nauczania poprzez gry dydaktyczne i metodę luki informacyjnej; prezentowanie prac projektowych
uczniów na forum szkoły; zwiększenie zaangażowania uczniów w procesy edukacyjne; dostosowywanie form
i metod pracy do możliwości intelektualnych uczniów (uczniowie, którzy mieli kłopoty z opanowaniem treści,
uczestniczą w zajęciach wyrównawczych; uczniowie, którzy mają trudności z jakąś partią materiału, otrzymują
26 / 50
dodatkowe zadania do pracy w domu); wydłużenie czasu pracy; wnioskowanie o przydzielenie dodatkowych godzin
na zajęcia wyrównawcze; realizacja zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej; zachęcanie do udziału
w konkursach; prowadzenie kół zainteresowań; realizacja programów naprawczych; indywidualne spotkania
z uczniami w celu wytłumaczenia im trudniejszego materiału.
Przekazywanie uczniom informacji o ich postępach w nauce
Informacja o postępach w nauce nie zawsze pomaga uczniom uczyć się. Ankietowani uczniowie klas V
(74) stwierdzili, że nauczyciele wyjaśniają im, jak się uczyć - wszyscy (26/74), większość (32/74), około połowa
(9/74), mniej niż połowa (6/74), żaden (1/74). Prawie wszyscy (69/74) piątoklasiści przyznają, że potrafią się uczyć.
Połowa (42/84) ankietowanych uczniów klas VI w dniu badania otrzymała od nauczycieli wskazówki, które
pomogły im się uczyć. Uczniowie podczas wywiadu powiedzieli, że w szkole rozmawia się z nimi o tym, jak się
uczyć i otrzymują od nauczycieli wskazówki na ten temat, np.: najczęściej na lekcjach wychowawczych nauczyciele
tłumaczą im, żeby odpocząć przed nauką; wskazują różne książki i rozdziały do powtórzenia jakiegoś działu przed
sprawdzianem. W Samorządzie Uczniowskim jest sekcja nauki i kultury, która ustala różne rzeczy z nauczycielami.
Nauczyciele wspominają, jak sami kiedyś się uczyli, jakimi metodami. Podają swoje sposoby nauki, wierszyki
i skojarzenia na szybsze zapamiętywanie nowych treści. Te rozmowy pomagają uczniom w nauce. Ankietowani
rodzice uczniów kl. V i VI (112) stwierdzili, że nauczyciele wyjaśniają ich dzieciom, jak się uczyć - większość
(37/112 - 33,04%), wszyscy (10/112 - 8,93%), mniej niż połowa (20/112 - 17,86%), około połowa (13/112 11,61%), żaden (7/112 - 6,25%), trudno powiedzieć (25/112 - 22,32%). Różnica pomiędzy analizowaną szkołą,
a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie i niekorzystna dla badanej szkoły, w której
odsetek odpowiedzi: "wszyscy" jest prawie 3 razy mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju; odsetek
odpowiedzi: "żaden" - ponad 2 razy większy. Zdaniem większości (96/112 - 85,71%) tych respondentów ich dzieci
umieją się uczyć.
Poziom spełniania wymagania: C
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współdziałają w tworzeniu, analizie, organizacji i realizacji procesów edukacyjnych
przebiegających w szkole; mają też poczucie, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania
decyzji o wprowadzeniu kolejnych zmian w realizacji tych procesów. Poniższe argumenty świadczą
o wysokim poziomie spełniania tego wymagania.
Współpraca nauczycieli przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych
Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych. Wszyscy (35/35) ankietowani
nauczyciele deklarują, że konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. W dokumentach
szkolnych są zapisy świadczące o wspólnym planowaniu przez nauczycieli procesów edukacyjnych - m.in.
protokoły ze spotkań zespołów samokształceniowych nauczycieli oraz protokoły z posiedzeń rady pedagogicznej,
np. w klasach I - VI nauczyciele podejmują wspólną decyzję w sprawie: wyboru jednego programu nauczania
w poziomie klas, przeprowadzania diagnoz przez powołane zespoły, realizacji wniosków wypływających
z przeprowadzonych diagnoz na różnych zajęciach edukacyjnych.
Nauczyciele współpracują przy analizie procesów edukacyjnych. Ankietowani nauczyciele deklarują,
że analizę procesów edukacyjnych podejmują wspólnie z innymi nauczycielami, np. w zespołach zadaniowych
(35/35); samodzielnie przeprowadzają analizę procesów, za które ponoszą odpowiedzialność (22/35); analizy tego
typu są prowadzone z innymi nauczycielami przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów (18/35); w szkole
nauczyciele nie prowadzą analizy - to wskazanie 1 (z 35) nauczyciela. Zdaniem nauczycieli uczestniczących
w wywiadzie w szkole przez cały rok szkolny monitorowana jest realizacja procesów edukacyjnych. Dwa razy
do roku na posiedzeniach rad pedagogicznych dokonuje się analizy realizacji procesów edukacyjnych; wyciąga
wnioski, które wykorzystywane są do planowania i modyfikowania działań. Pracując w zespołach, nauczyciele
wspólnie dokonują analizy wyników diagnoz. Dyrektor w ankiecie stwierdził, że analizy procesów edukacyjnych
dokonuje powoływany przez niego zespół, który robi to w formie raportów (2 razy w roku). W skład tego zespołu
27 / 50
wchodzi nauczyciel matematyki i informatyki oraz corocznie nowo powoływany nauczyciel. Zespół przedstawia
raporty na radzie pedagogicznej śródrocznej i rocznej. Na zespołach samokształceniowych przedstawia się wyniki
diagnoz wewnętrznych (próbne sprawdziany w klasach III i VI, początkowa diagnoza klas I i IV, końcowa w klasach
V).
Wspieranie się nauczycieli w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych
Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Prawie wszyscy
(34/35) nauczyciele stwierdzają w ankiecie, że wsparcie, jakie uzyskują od innych nauczycieli, jest dla nich
wystarczające. Nauczyciele (zarówno ankietowani jak i uczestniczący w wywiadzie) podają przykłady tego
wsparcia, m.in: systematyczne konsultacje; wymiana pomocy dydaktycznych; wspólne rozwiązywanie problemów;
wymiana doświadczeń; dzielenie się pomysłami; omawianie problemów uczniów i wspólne podejmowanie
interwencji; wspólne wywiady środowiskowe; rozwiązywanie konfliktów klasowych; dzielenie się wiedzą zdobytą
na kursach i szkoleniach; udzielanie dobrych rad; wymiana fachowej literatury i programów komputerowych;
wspólne cele (np.: organizowania zadań, zamierzeń, konkursów); wymiana informacji bieżących. Dyrektor dodaje
m.in: praca w zespołach samokształceniowych klas "0" - III i IV - VI (wspólne omawianie wyników diagnoz, wspólne
działania w zakresie organizacji imprez i uroczystości szkolnych, realizowanie tematów szkoleniowych,
prowadzenie lekcji koleżeńskich, wspólne ustalanie i sprawdzanie testów diagnozujących); wspólna organizacja
wycieczek edukacyjnych, turystycznych; organizowanie imprez i uroczystości szkolnych (część artystyczna);
organizowanie szkolnych i gminnych konkursów wiedzy, plastycznych, Przeglądu Małych Form Teatralnych, "Balu
u Jesieni", balu noworocznego, Święta Patrona Szkoły; wspólne opracowywanie testów, karty ocen i karty oceny
zachowania ucznia.
Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji. W opinii dyrektora w wyniku wspólnie podjętych decyzji
zostały w szkole wprowadzone m.in. następujące zmiany dotyczące procesów edukacyjnych: modyfikacja zapisów
w karcie zachowania ucznia kl. IV - VI; zmiany w ocenie opisowej, półrocznej i rocznej w kl. I - III; przejście
z opisowej karty na tekst jednolity; indywidualizacja pracy ucznia w trakcie zajęć lekcyjnych z uwzględnieniem
możliwości uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych; wprowadzenie metody projektu; powoływanie
zespołów do opracowywania zadań z nadzoru pedagogicznego. Prawie wszyscy (32/35) ankietowani
nauczyciele deklarują, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu
koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych i uzasadniają swoją wypowiedź następującymi
przykładami: na zespołach samokształceniowych mogą wypowiadać swoje zdanie; wspólnie z innymi
nauczycielami prowadzone są dyskusje na temat danej zmiany; wnioski są ustalane wspólnie; istnieje możliwość
na bieżąco zgłaszania uwag i wniosków na zespołach samokształceniowych i radach pedagogicznych; dyrekcja
uwzględnia sugestie nauczycieli związane z dodatkowymi projektami oraz wspiera nauczycieli przy opracowywaniu
innowacji pedagogicznych, organizuje wewnątrzszkolne doskonalenia nauczycieli zgodnie z ich oczekiwaniami.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
28 / 50
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb uczniów. Uczniowie
mają poczucie równego i sprawiedliwego traktowania ich przez nauczycieli. Młodzież uczestniczy
w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych, a nauczyciele analizują je i formułują wnioski,
które następnie wdrażają w codzienne życie szkoły. Poniżej wskazane zostały argumenty świadczące
o wysokim poziomie spełniania niniejszego wymagania.
Spójność działań wychowawczych i ich adekwatność do potrzeb uczniów
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne. Według dyrektora w szkole dba się o to, żeby
działania wychowawcze były spójne - na podstawie wspólnie opracowanego programu wychowawczego
i profilaktyki nauczyciele wychowawcy we współpracy z rodzicami opracowują plany wychowawcze na każdy rok
szkolny; zawierane zostają kontrakty między nauczycielami a uczniami, pedagogiem i psychologiem; na zespołach
samokształceniowych planuje się i omawia wspólne przedsięwzięcia. Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie twierdzą, że dbają o utrzymanie spójności działań wychowawczych głównie poprzez współpracę
z nauczycielami, pedagogiem, psychologiem i rodzicami. Są zadowoleni: z bardzo dobrej współpracy z rodzicami,
gronem pedagogicznym; z konsekwencji w podejmowanych działaniach w stosunku do uczniów; z bardzo dobrej
współpracy z instytucjami wspierającymi proces dydaktyczno-wychowawczy (np.: PPP, OPS, Sąd Rodzinny,
kuratorzy sądowi, policja, straż pożarna, nadleśnictwo, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych). Czasami zdarzają się trudności w kontaktach z rodzicami. Utrudnienia spowodowane są wyjazdami
rodziców w celach zarobkowych poza granice kraju. Pracownicy niepedagogiczni podczas wywiadu stwierdzili,
że w szkole dyskutuje się na temat pożądanych postaw uczniów. Biorą w tym udział wszyscy pracownicy,
na bieżąco w trakcie zaistniałej sytuacji. Większość (57/74) ankietowanych uczniów kl. V podaje, że nauczyciele
traktują ich w równy sposób z innymi uczniami. Także większość (54/74) piątoklasistów twierdzi, że nauczyciele
traktują ich sprawiedliwie. Zdaniem większości (85/112 - 75,89%) ankietowanych rodziców uczniów kl. V
i VI sposób, w jaki szkoła wychowuje dzieci, odpowiada ich potrzebom. Również większość (77/112 - 68,75%)
rodziców deklaruje, że nauczyciele traktują ich dzieci sprawiedliwie.
Działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów. Według nauczycieli uczestniczących
w wywiadzie diagnozę wychowawczych potrzeb uczniów przeprowadza się głównie poprzez: rozpoznawanie
środowiska rodzinnego (rozmowy, ankiety); kontakty z kuratorami sądowymi, pracownikami OPS, asystentem
rodzinnym. W wyniku tej diagnozy zostały określone m.in. następujące potrzeby uczniów: potrzeba objęcia
dożywianiem dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej; potrzeba dofinansowania podręczników;
potrzeba objęcia dzieci zajęciami specjalistycznymi; potrzeba objęcia opieką psychologiczno-pedagogiczną dzieci
znajdujące się w skomplikowanej sytuacji rodzinnej; potrzeba wsparcia rodziców w zakresie umiejętności
wychowawczych. W celu zaspokojenia tych potrzeb nauczyciele prowadzą m.in. następujące działania: objęcie
uczniów dożywieniem (OPS i 10% pula umożliwiająca dożywianie dzieci z pominięciem ustawy o pomocy
społecznej); stypendia socjalne (UMiG); dofinansowywanie podręczników (rządowy program "Wyprawka szkolna");
objęcie uczniów zajęciami terapeutycznymi (pedagog, psycholog szkolny); paczki świąteczne dla dzieci
najuboższych (uczniowie, rodzice, nauczyciele); rozmowy dyscyplinujące i utrwalające wychowanie (pedagog,
psycholog, wychowawcy klas); warsztaty umiejętności wychowawczych dla rodziców; pedagogizacja, konsultacje,
rozmowy z rodzicami.
Udział uczniów w działaniach wychowawczych
Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie
postaw, o czym świadczą informacje uzyskane od uczniów i nauczycieli oraz prowadzone obserwacje zajęć.
W opinii ankietowanych uczniów kl. V (74) brali oni ostatnio w szkole udział w rozmowie na temat odpowiedniego
zachowania - w ostatnim miesiącu (35/74), kilka miesięcy temu (16/74), nigdy (13/74), około pół roku temu
lub dawniej (10/74). Uczniowie brali też, zdaniem nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, udział
w działaniach kształtujących społecznie pożądane postawy: akcja "I Ty możesz zostać św. Mikołajem", "Góra
grosza", "Sprzątanie Świata", zbiórka surowców wtórnych, zbiórka pokarmu dla zwierząt z przytuliska, udział
w szkoleniach udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, warsztaty umiejętności wychowawczych dla uczniów
kl. IV i kl. VI, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, program "Szkoła Promująca Zdrowie", projekt „Zapobieganie
nadwadze, otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności
fizycznej”, zbiórka żołędzi dla dzikich zwierząt, akcja "Ratujmy kasztanowce", współpraca ze środowiskiem
lokalnym (OPS, ośrodek szkoleniowo-wychowawczy TPD, spotkanie z policjantem, realizacja programów "Gryfuś"
i "Bezpieczny Puchatek"), udział kl. I w programie "Nie pal przy mnie, proszę". Prowadzone obserwacje zajęć
(7/7) wykazały, że nauczyciele poprzez swój sposób zachowania kształtują pożądane społecznie postawy.
29 / 50
Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Uczniowie
uczestniczący w wywiadzie wskazują na postawy i zachowania, jakich się od nich oczekuje w szkole: nacisk jest
na kulturę osobistą każdego ucznia; na dobre zachowanie; na szacunek dla drugiej osoby; na zachowania
przydatne w życiu; na postawy patriotyczne (np.: śpiewanie hymnu na baczność, strój galowy, wyjście ze
sztandarem szkoły, poszanowanie patrona szkoły). Ankietowany dyrektor twierdzi, że uczniowie "zdecydowanie"
uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań wychowawczych - badania ankietowe uczniów
przy konstruowaniu programu wychowawczego, profilaktyki oraz programów wychowawczych klas; uczestniczenie
dzieci w modyfikowaniu kart zachowania w zależności od potrzeb ucznia (np. wprowadzono "szczęśliwy numerek").
Prawie wszyscy (34/35) ankietowani nauczyciele twierdzą, że uczniowie biorą udział we współtworzeniu
i modyfikowaniu działań wychowawczych, np.: wnioski uczniów trafiają do Rady Pedagogicznej poprzez
przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego; dyskusje na godzinach wychowawczych, działania Samorządu
Uczniowskiego; zmiany lub modyfikacje tematyki zajęć i warsztatów; wnoszą propozycje w uzgodnieniu z rodzicami
dotyczące imprez, wyjść, karty zachowania; zgłaszają swoje wnioski i uwagi wychowawcom. Według nauczycieli
uczestniczących w wywiadzie postawy promowane w szkole to: postawy zdyscyplinowanego i kulturalnego
ucznia mającego uzyskać w miarę możliwości jak najlepsze wyniki w nauce; postawy prospołeczne,
przygotowujące młodzież do życia w społeczeństwie; poczucie własnej wartości; postawy uczciwości,
wiarygodności, odpowiedzialności, wytrwałości, obowiązkowości i systematyczności; asertywności; szacunku dla
innych; ciekawości poznawczej; kreatywności; przedsiębiorczości; kultury osobistej; gotowości do uczestniczenia
w kulturze; postawy obywatelskiej, patriotyzmu; poszanowania tradycji i kultury; tolerancji; niesięgania po używki;
umiejętność niesienia pomocy. Uczniowie akceptują promowane postawy. Według rodziców uczestniczących
w wywiadzie uczniowie mają wpływ na ustalanie zasad obowiązujących w szkole. Ustalają w klasach regulaminy
zachowań; pełnią dyżury; ustalili "szczęśliwy numerek"; mieli wpływ na zmianę punktowego systemu oceniania
zachowania.
Wdrażanie wniosków z analizy działań wychowawczych
Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Dyrektor podczas wywiadu podaje przykłady
wniosków z analiz działań wychowawczych i sposoby ich wykorzystywania: zwrócenie uwagi na integrowanie
społeczności szkolnej (Festyn Rodzinny, kiermasz rodzinny, imprezy okolicznościowe, np.: Dzień Matki, Dzień
Babci i Dziadka, itp.); kształtowanie postaw tolerancji wobec uczniów słabszych i niepełnosprawnych (spotkania
z pedagogiem i z policją, zajęcia terapeutyczne, tematyka godzin wychowawczych); zwiększenie poczucia
bezpieczeństwa uczniów (monitoring wizyjny, dyżury nauczycieli ze szczególnych uwzględnieniem newralgicznych
punktów szkoły - toalety, miejsca pod schodami); wpajanie zasad dbania o najbliższe otoczenie i środowisko
naturalne (akcja "Sprzątanie Świata, obchody Dnia Ziemi); zmiana tematyki warsztatów dla uczniów klas szóstych
(rok szkolny 2011/12 - uzależnienia, rok szkolny 2012/2013 - cyberprzemoc). Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie podają kolejne przykłady wniosków z analiz działań wychowawczych: często rozmawiać z uczniami
o negatywnych postawach; monitorować złe zachowania i eliminować je; wnioski z przeprowadzonych badań
prezentować na bieżąco i uwzględniać w planie pracy szkoły, programie wychowawczym i programie profilaktyki;
zwiększyć pomoc psychologiczną; dokonywać ewaluacji programu wychowawczego, profilaktyki, WSO; angażować
w rozwiązywanie problemów rodziców; zgłaszać uwagi i wnioski podczas spotkań zespołów nauczycielskich,
posiedzeń RP; uczyć sposobów rozwiązywania konfliktów; udzielać pomocy uczniom znajdującym się w trudnej
sytuacji materialnej; prowadzić zajęcia wyrównawcze, logopedyczne, rewalidacyjne; organizować zajęcia z zakresu
bezpieczeństwa.
30 / 50
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
Nauczyciele diagnozują i znają możliwości uczniów, a uczniowie osiągają sukcesy na miarę swoich
możliwości. W szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów, jednak nie
zawsze uwzględniają one indywidualizację procesu edukacji. Poniższe argumenty świadczą o średnim
poziomie spełniania tego wymagania.
Diagnoza możliwości uczniów
Z zebranych informacji wynika, że nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Prawie wszyscy
nauczyciele (31/35) twierdzą, że diagnozują możliwości edukacyjne wszystkich uczniów, których uczą; a 4/35
stwierdziło, że nie diagnozują. Z diagnozy tej pozyskują informacje dotyczące m.in.: indywidualizacji nauczania;
dostosowania sposobów pracy do możliwości ucznia; indywidualizacji wymagań; wskazania mocnych i słabych
stron ucznia; określenia poziomu wiadomości i umiejętności ucznia; treści nauczania, które należy utrwalać
i pogłębiać; szukania nowych rozwiązań; kwalifikacji uczniów na zajęcia pozalekcyjne; uzyskania indywidualnego
obrazu ucznia i całej klasy; zaplanowania metod i form pracy; dostosowania wymagań do potrzeb i możliwości
ucznia; uczestniczenia uczniów uzdolnionych w zajęciach rozwijających; kierowania do poradni
psychologiczno-pedagogicznej; obniżenia wymagań uczniom mającym trudności. Według partnerów szkoły
i przedstawicieli organu prowadzącego, uczestników wywiadu, w miejscach, w których mieszkają uczniowie,
pojawiają się problemy społeczne - bezrobocie, ubóstwo, zubożenie społeczeństwa, eurosieroctwo, alkoholizm,
problemy opiekuńczo-wychowawcze.
Formy działań zwiększających szanse edukacyjne uczniów
W szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Świadczą o tym informacje
uzyskane od dyrektora, rodziców i partnerów szkoły. Według ankietowanego dyrektora dla ograniczenia wpływu
uwarunkowań społecznych i ekonomicznych szkoła m.in: przeprowadza rozmowy z rodzicami, motywujące
z dziećmi; podejmuje próby negocjacji z organem prowadzącym dotyczące zmiany godzin odwozu dzieci.
Wychowawcy klas i pedagog szkolny wnikają szczegółowo w sytuację rodzinną uczniów; dla najbardziej
potrzebujących rodzin organizuje się akcje charytatywne typu: "I Ty możesz zostać św. Mikołajem", zbiórkę
odzieży, współpracę z opieką społeczną (darmowe obiady, asystent rodziny), współpracę z kuratorami sądowymi.
Dyrektor dodaje, że wszyscy uczniowie posiadający orzeczenia lub opinie poradni o potrzebie terapii
pedagogicznej są objęci terapią (np.: reedukacja, zajęcia logopedyczne): zajęcia korekcyjno-kompensacyjne - 35
uczniów z ogółu 478, co daje 7%; zajęcia logopedyczne - 50 uczniów z ogółu 478, co daje 10%. Opinie i diagnozy
nauczycieli: zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze - 159 uczniów z ogółu 478, co daje 33%. Orzeczenia: zajęcia
socjoterapeutyczne - 2 uczniów z ogółu 478, co daje 0,4%; zajęcia o charakterze terapeutycznym -13 uczniów
z ogółu 478, co daje 2,7%; zajęcia rewalidacyjne - 16 uczniów z ogółu 478, co daje 3,3%. Działania zwiększające
szanse edukacyjne uczniów, według dyrektora, to m.in.: udział w programie "Indywidualizacja procesu nauczania
w klasach I - III", projekt "Równe szanse dla szkół myśliborskich" w klasach IV - VI; zajęcia pozalekcyjne - koła
zainteresowań (przyrodnicze, komputerowe, techniczne, językowe, artystyczne, LOP, matematyczne, sportowe,
chór);
zajęcia
specjalistyczne
rewalidacyjne,
logopedyczne,
korekcyjno-kompensacyjne, socjoterapeutyczne, inne o charakterze terapeutyczne. Odsetek uczniów objętych tymi
działaniami: "Indywidualizacja procesu nauczania w klasach I - III - 235 uczniów z 478, co daje 49%; "Równe
szanse dla szkół myśliborskich" w klasach IV - VI - 242 uczniów z 478, co daje 51%; koła zainteresowań przedmiotowe - 209 - 44%, komputerowe - 12 - 2,5%, techniczne - 10 - 2%, artystyczne - 176 - 37%, LOP - 55
-11%, sportowe - 50 - 10%; zajęcia specjalistyczne - dydaktyczno-wyrównawcze - 167 - 35%, rewalidacyjne -16 3,3%, logopedyczne - 50 - 10%, korekcyjno-kompensacyjne - 35 - 7%, socjoterapeutyczne - 2 - 0,4%, inne
o charakterze terapeutycznym - 13 - 2,7%. W opinii większości (75/112 - 68,19%) ankietowanych rodziców
w szkole podejmuje się starania, by dziecko miało poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości. Podają
przykłady takich działań (39/112): nagrody książkowe; pochwały indywidualne i na forum klasy; lekcje
wyrównawcze; chętne uczestnictwo dzieci w zajęciach; udział w konkursach; organizacja zajęć pozalekcyjnych;
przygotowywanie przedstawień szkolnych; występy w chórze; udział w zawodach sportowych; wyróżnienia
na apelu; dodatkowe koła z przedmiotów; chwalenie za poprawę w nauce; dodatkowe indywidualne zajęcia
pozalekcyjne; wyjazdy na konkursy; kółka zainteresowań (np.: SKS, LOP); motywacja; zachęcanie do dalszych
działań; nagradzanie (dyplom, nagroda, system nagród); oceny pozytywne; dobre zachowanie; punkty na karcie
31 / 50
zachowania; inspirowanie do udziału w konkursach; udział uczniów w projektach edukacyjnych; olimpiady;
docenianie nawet najmniejszych postępów; wyróżnienia za udział w konkursach; podawanie pozytywnych
przykładów; zachęcanie do systematyczności; pochwały na tle klasy i podczas zebrań rodziców; skromny
upominek; możliwość uzyskania stypendium za bardzo dobre wyniki w nauce. Zdaniem przedstawicieli rodziców,
uczestników wywiadu, w szkole podejmuje się starania, aby umożliwić wszystkim uczniom odniesienie sukcesu
szkolnego na miarę ich możliwości, m.in.: stosowanie nowoczesnych pomocy naukowych; dostosowywanie
wymagań do możliwości uczniów; uwzględnianie podczas oceniania predyspozycji i ograniczeń dzieci; branie
pod uwagę włożonego wysiłku, stosowanie pozytywnej motywacji; zachęcanie do konkursów; organizowanie
dodatkowych zajęć; umożliwianie poprawy sprawdzianów; stosowanie punktowego systemu oceny zachowania;
chwalenie na forum klasy, grupy oraz indywidualnie; angażowanie wszystkich dzieci do występów; realizowanie
programów unijnych w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych; dużo różnorodnych zajęć dodatkowych.
Efekty tych działań są pozytywne. Większość dzieci uzyskuje promocję do następnej klasy; osiągają wysokie
wyniki w nauce - dobre wyniki sprawdzianu zewnętrznego; uczniowie są laureatami konkursów, np. plastycznych;
mają wiele osiągnięć sportowych; wszystkie dzieci chętnie się uczą i chodzą do szkoły; uczą się tolerancji
i wzajemnej pomocy. Według partnerów i przedstawicieli organu prowadzącego uczestniczących
w wywiadzie w szkole podejmuje się starania, aby umożliwić wszystkim uczniom odniesienie sukcesu szkolnego
na miarę ich możliwości, m.in.: gdy jest osoba (uczeń) czy jego rodzina potrzebująca pomocy, to policja podejmuje
indywidualny tryb rozmów (nauczyciele i pedagog szkolny "wyłapują" takie osoby, czasami zawiadamiają sąd
rodzinny); przeprowadzane są rozmowy pedagoga, psychologa, dyrekcji i wychowawcy z takim uczniem i z jego
rodzicami; dzieci kierowane są do poradni; część tych rodzin objętych jest nadzorem kuratora; szkoła czasami
rozmawia z rodzicami w celu umieszczenia dziecka w ośrodku; dużą rolę spełnia tu pedagog szkolny; szkoła
prowadzi zajęcia wyrównawcze, socjoterapeutyczne; szkole pomaga asystent rodziny; problemy wychowawcze są
natychmiast zgłaszane różnym podmiotom i udzielana jest pomoc. Efekty tych działań są pozytywne. Nie ma
w szkole większych problemów. Uczniowie odnoszą liczne sukcesy sportowe i dydaktyczne, poprawia się jakość
i efekty kształcenia.
Indywidualizacja procesu edukacji i jej efekt
Z zebranych informacji wynika, że prowadzone w szkole działania nie zawsze uwzględniają
indywidualizację procesu edukacji. W opinii większości (65/74) ankietowanych piątoklasistów, kiedy mają
kłopoty z nauką, mogą liczyć na pomoc nauczycieli. Również większość tych respondentów twierdzi, że wszyscy
(31/74) bądź większość (23/74) nauczycieli mówią im, że mogę się nauczyć nawet trudnych rzeczy; 9 uczniów jest
zdania, że czyni tak około lub mniej niż połowa pedagogów; a 3/74, że żaden. Większość (72/112 - 66,05%)
ankietowanych rodziców ma poczucie, że ich dziecko nie jest traktowane w szkole indywidualnie. Dyrektor
uczestniczący w wywiadzie wskazuje, w jaki sposób w szkole motywuje się uczniów do pełnego wykorzystywania
ich możliwości, m.in.: wyróżnianie i nagradzanie uczniów za osiągnięcia na apelach szkolnych; przyznawanie
odznaki "Srebrny Żagiel" dla uczniów klasach VI oraz odznaki "Wzorowy Uczeń" w klasach III; prezentowanie
osiągnięć uczniów na gazetkach szkolnych; duża różnorodność kół zainteresowań; pomoc w nauce uczniom
słabszym przez uczniów zdolnych. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie wskazują, w jaki sposób
indywidualizowany jest proces edukacji oraz jak pracują z uczniem o specjalnych potrzebach - np.
o ponadprzeciętnych zdolnościach: szkoła podejmuje starania, by umożliwić odniesienie sukcesu dzieciom
na miarę ich możliwości - praca z uczniem zgodnie z rozpoznanymi potrzebami i zaleceniami poradni (np.:
dostosowywanie wymagań do możliwości percepcyjnych uczniów, indywidualnych predyspozycji - uczniom
słabszym udzielane jest wszechstronne wsparcie, np. poprzez poświęcenie większej ilości czasu na powtórzenia
i utrwalenia materiału; uczniom zdolnym stawia się do wykonania zadania o wyższym stopniu trudności, rozwija
zainteresowania). Wszystkim uczniom stwarza się warunki umożliwiające odniesienie sukcesu poprzez: dodatkowe
zajęcia dostosowane do potencjalnych możliwości uczniów; indywidualizację nauczania; przygotowywanie
do konkursów, olimpiad, zawodów sportowych, przeglądów artystycznych. Pracę z uczniem zdolnym, ich zdaniem,
utrudnia duże obciążenie dzieci zajęciami pozaszkolnymi. Obserwacje wszystkich (7) prowadzonych zajęć
wykazały, że nauczyciele motywowali uczniów do aktywności i dobierali sposoby motywowania odpowiednio
do potrzeb poszczególnych dzieci.
Z wypowiedzi uczniów i dyrektora wynika, że uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich
możliwości. Według 29/74 ankietowanych piątoklasistów czują oni radość, kiedy myślą o swoich wynikach
w nauce; 26 - uważa, że wszystko jest w porządku; 13 – czuje niezadowolenie, że nie mogli zrobić więcej;
natomiast 6 uczniów ten problem nie interesuje. Wśród sukcesów odnoszonych w ubiegłym roku szkolnym
(2011/2012) uczniowie wymieniają osiągnięcia: sportowe (np.: 1 m. w zawodach z piłki nożnej; wygranie maratonu;
1 m. w zawodach sportowych; zdobycie pucharu z koszykówki; rekord na 60 m; drugie miejsce w powiecie w piłce
ręcznej; pierwsze miejsce w powiecie w piłce koszykowej; wyjazdy na zawody z piłki nożnej i koszykówki; gra
32 / 50
w tenisa); w konkursach przedmiotowych (np.: tytuł laureata w ogólnopolskim konkursie matematycznym; 2 miejsce
w ogólnopolskim konkursie matematycznym; 1 m. w konkursie z techniki; finał wojewódzki w konkursie
recytatorskim; 2 m. w konkursie z religii; finalista konkursu z przyrody; wygrana w konkursie "Pisanka Wielkanocna"
oraz "Jesienny bukiet"; 6 miejsce w Gminie Myślibórz na matematycznych mistrzostwach Polski; 1 miejsce
w festiwalu piosenki; konkurs z j. niemieckiego i plastyki; wygranie konkursu z j.polskiego); edukacyjne (np.: 6
z matematyki, przyrody, religii, wf-u; średnia 5,0 na półrocze i koniec roku szkolnego; dobre oceny z jęz. polskiego
i jęz. niemieckiego; 5 z informatyki, historii; otrzymanie 3 razy 6 w jednym dniu; napisanie sprawdzianu z jęz.
polskiego na 3; średnia ocen 5,3; zdobycie trzech 6 na koniec roku oraz świadectwa ze średnią 4,85; poprawa
stopnia z języka polskiego; zdobycie wiedzy teatralnej; zrobienie kartki świątecznej; zdanie do 5 klasy); nagrody
(np.: stypendium dyrektora; "czerwony pasek" na świadectwie) oraz trafienie do fajnej klasy. 5 uczniów nie miało
żadnych sukcesów. Najważniejszymi czynnikami, które sprawiają, że uczniowie średnio zdolni lub bardzo zdolni
w szkole nie osiągają sukcesu edukacyjnego, zdaniem dyrektora, to: trudna sytuacja rodzinna, brak zgody
rodziców na udział dziecka w zajęciach pozalekcyjnych, kłopoty z dowozem i obciążenie zajęciami pozaszkolnymi.
33 / 50
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła identyfikuje potrzeby środowiska lokalnego i podejmuje inicjatywy na rzecz tego środowiska;
współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku oraz korzysta w procesie wychowania
i nauczania z jego zasobów. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym ma korzystny wpływ na rozwój
dzieci. Poniższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania wymagania.
Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym
Szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska. Zdaniem dyrektora szkoła współpracuje z różnymi
podmiotami
działającymi
w
środowisku,
m.in.:
Gminną
Komisją
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych; Komendą Powiatową Policji; Ośrodkiem Pomocy Społecznej; świetlicą środowiskową;
Interdyscyplinarnym Zespołem ds. Przemocy; Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Myśliborzu; kuratorami
sądowymi. Z analizy dokumentów wynika, że z działań szkoły mogły korzystać osoby, lokalne instytucje
i organizacje, np. podczas: organizacji Festynu Rodzinnego; kiermaszu świątecznego; Przeglądu Małych Form
Teatralnych; realizacji programu "Nie pal przy mnie, proszę"; występów artystycznych młodzieży
na uroczystościach gminnych, powiatowych; zbiórki pokarmu dla zwierząt w przytulisku i żołędzi dla zwierząt
leśnych; udziału w akcji "Sprzątanie Świata"; zbiórki surowców wtórnych (dokumenty - teczki wychowawców klas,
sprawozdania roczne nauczycieli, kroniki szkolne). Według partnerów i przedstawicieli samorządu,
uczestników wywiadu, szkoła prowadziła w tym i w poprzednim roku szkolnym następujące działania na rzecz
lokalnego środowiska: zbiórka nakrętek; dożywianie zwierząt; bale i akcje charytatywne; zbiórka żołędzi dla kół
łowieckich; budowa karmników dla ptaków.
Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku. Według dyrektora i nauczycieli,
uczestników wywiadów (co potwierdza także analiza dokumentów), kluczowe podmioty, z którymi współpracuje
szkoła, to:
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Myśliborzu - warsztaty dla uczniów (wcześniej
spektakle profilaktyczne), bezpłatny udział w wypoczynku letnim, dofinansowanie do wyjazdu na obóz sportowy
dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, opieka świetlic środowiskowych, możliwość uzyskania stypendium dla dzieci
szczególnie uzdolnionych;
- Komenda Powiatowa Policji w Myśliborzu - udział w konkursach, wsparcie w rozmowach dyscyplinujących
uczniów, wsparcie w rozmowach z rodzicami, realizacja programów "Gryfuś", "Bezpieczny Puchatek" w klasach I III;
- Ośrodek Pomocy Społecznej w Myśliborzu - dofinansowanie dożywiania uczniów (obiady), wymiana informacji
dotyczących rodzin, wspólne podejmowanie działań w ramach Interdyscyplinarnego Zespołu do Spraw Przemocy,
wsparcie asystenta rodziny;
- świetlice środowiskowe - popołudniowa opieka nad dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych (kwalifikuje pedagog szkolny)
w miejscowościach Sulimierz i Myślibórz, dożywianie w formie podwieczorków, paczki okolicznościowe, pomoc
w nauce, wyrównywanie braków programowych;
- Interdyscyplinarny Zespół ds. Przemocy - wymiana informacji, wspólne podejmowanie decyzji dotyczących
sytuacji dzieci w rodzinach dysfunkcyjnych (np. wspólne wnioski do sądu rodzinnego), monitorowanie środowiska
rodzinnego uczniów, udział pedagoga szkolnego w pracach zespołu i grup roboczych;
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Myśliborzu - konsultowanie potrzeb i decyzji dotyczących uczniów
szkoły, kierowanie na badania i analizowanie wyników tych badań, szkolenia dla nauczycieli, wymiana informacji,
terapia uczniów na terenie poradni;
34 / 50
- kuratorzy sądowi - wymiana informacji, sprawowanie opieki kuratorskiej nad rodzinami, wspólne podejmowanie
decyzji dotyczących uczniów szkoły, wspólne wnioskowanie w sprawach uczniów do sądu rodzinnego;
- Urząd Miasta i Gminy Myślibórz - dofinansowywanie konkursów, przydział stypendiów dla uczniów.
Nauczyciele dodają, że współpraca szkoły z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku wpływa
korzystnie na rozwój edukacyjny uczniów. Szkoła wykorzystuje zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju,
prowadzi działania organizowane przy współpracy z podmiotami środowiska lokalnego. Najważniejsze z tych
działań to: organizacja wyjazdów wycieczek szkolnych, zajęć pozalekcyjnych, imprez, uroczystości
środowiskowych. Podejmowane są wspólnie działania dydaktyczno-wychowawcze. Udzielana jest pomoc
przy zakupie sprzętu dla szkoły, realizowane są wspólne projekty edukacyjne. Zdaniem dyrektora inicjatywy, jakie
szkoła podejmowała na rzecz środowiska lokalnego w ostatnim czasie, to np.: Festyn Rodzinny dla społeczności
Myśliborza organizowany wspólnie przez nauczycieli i rodziców; udział w obchodach Dni Myśliborza dla
społeczności lokalnej (przygotowanie uczniów przez nauczycieli oraz szycie strojów przez rodziców); współpraca
z Domem Pomocy Społecznej w Myśliborzu - skierowane do seniorów mieszkających w ośrodku; obchody świąt
państwowych, np. Dzień Niepodległości (uczniowie i wychowawcy). Według dyrektora i ankietowanych
nauczycieli (35) podmioty tworzące lokalne środowisko szkoły, z którymi współpracowali, to: rodzice - 34
wskazania; poradnia psychologiczno-pedagogiczna - 28; dom/ośrodek kultury, szkoły lub inne placówki edukacyjne
- 26; biblioteki - 24; lokalny samorząd - 23; policja - 22; kościoły i związki wyznaniowe - 17; przedsiębiorcy - 16;
placówki ochrony zdrowia - 14; świetlica socjoterapeutyczna, ośrodek pomocy społecznej - 13; centrum pomocy
rodzinie - 7; fundacje, inne instytucje samorządowe - 5; organizacje pozarządowe - 4; grupy nieformalne - 2; inne 15 wskazań (Uniwersytet Trzeciego Wieku; Zarząd Okręgu LOP w Szczecinie; Nadleśnictwo Myślibórz;
Ratownictwo Medyczne; straż pożarna; straż miejska; Wydawnictwo "Nowa Era"; banki; Polski Związek
Niewidomych; muzeum; Komenda Hufca; Fundacja Społeczności Lokalnej). Zdaniem ankietowanego
dyrektora podmioty, które korzystały na zasadach non-profit (po kosztach, niezarobkowo) z zasobów szkoły w tym
i w poprzednim roku szkolnym, to: przedsiębiorcy; policja; placówki ochrony zdrowia; szkoły lub inne placówki
edukacyjne; organizacje pozarządowe; rodzice; grupy nieformalne; kościoły i związki wyznaniowe; straż pożarna;
poradnia logopedyczna. Współpraca reprezentowanych na wywiadzie przedstawicieli różnych instytucji
i samorządu ze szkołą polega m.in. na:
- Przedszkole Publiczne nr 2 im. "Misia Uszatka" - wspólne wycieczki i wyjścia; konkursy sportowe, plastyczne,
muzyczne; inscenizacje dla przedszkolaków, lekcje pokazowe dla przedszkolaków; współpraca z nauczycielami
szkoły; badanie losów absolwentów przedszkola; wzajemne odwiedzanie się;
- Ośrodek Pomocy Społecznej w Myśliborzu - współpraca w zespole interdyscyplinarnym z pedagogiem szkolnym
i nauczycielami; udzielanie pomocy dzieciom;
- Komenda Powiatowa Policji w Myśliborzu - współpraca prawna w przypadku zachowań niepożądanych, realizacja
programów profilaktycznych (ruch drogowy, bezpieczna droga do szkoły), prelekcje i pogadanki policyjne (np.
odpowiedzialność karna nieletnich);
- Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miasta i Gminy - dofinansowywanie programów
profilaktycznych, zajęć sportowych, świetlicy środowiskowej, warsztatów muzycznych, wypoczynku letniego;
prowadzenie diagnozy, interwencja w środowisku dziecka;
- Zespół Kuratorski Służby Sądowej Sądu Rejonowego w Myśliborzu - współpraca z pedagogiem szkolnym
i psychologiem, przekazywanie informacji o dzieciach;
- Asystent Rodziny przy OPS w Myśliborzu - czynna współpraca z pedagogiem szkolnym i rodzicami,
z psychologiem i wychowawcami;
- organ prowadzący - finansowanie i utrzymywanie szkoły, zatwierdzanie arkusza organizacyjnego, wybór
dyrektora szkoły, realizacja edukacyjnych programów unijnych w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych
dzieci, dofinansowywanie konkursów i zawodów sportowych, utrzymywanie całej infrastruktury szkolnej,
zapewnianie uczniom i pracownikom szkoły poczucia bezpieczeństwa (monitoring wizyjny), usuwanie barier
architektonicznych;
- Nadleśnictwo Myślibórz - współorganizowanie konkursów ekologicznych (np.: "Woda jest życiem", "Z przyrodą za
pan brat"), zapraszanie dzieci do nadleśnictwa na pogadanki (np. o tym, jak zachowywać się w lesie), poznawanie
35 / 50
pracy leśnika, oglądanie różnych filmów przyrodniczych, realizacja konkursów plastycznych;
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Myśliborzu - bardzo szeroka współpraca; badania przesiewowe skalą
ryzyka dysleksji (kl. "0" i I); diagnoza dzieci dyslektycznych; praca z uczniem zdolnym; praca z dzieckiem
dyslektycznym, dostosowywanie wymagań, tworzenie klas integracyjnych (od kl. "0"), akcja "Stop dopalaczom",
prelekcje w klasach, warsztaty dla nauczycieli, zajęcia integracyjne, ścisła współpraca z pedagogiem szkolnym
i psychologiem, współpraca z rodzicami;
- Sanepid - 2 obszary działania - kontrola bhp i higieny nauczania; promocja zdrowia (realizacja wszelkich
programów edukacyjno-profilaktycznych w zakresie uzależnień - "Trzymaj formę", "dopalacze", Światowy Dzień
bez Tytoniu, AIDS, bezpieczne wakacje i ferie); edukacja zdrowotna dzieci, nauczycieli i rodziców;
współorganizowanie konferencji powiatowej "Młodzież wolna od uzależnień"; przygotowywanie przez dzieci
szkolnych przedstawień teatralnych;
- Komenda Powiatowa Straży Pożarnej w Myśliborzu - ocena warunków bhp i ppoż. obiektu; przeprowadzanie
alarmów ewakuacyjnych (obserwacja sposobu zachowywania się dzieci); realizacja programów
edukacyjno-profilaktycznych - "Bezpieczne wakacje", "Bezpieczne ferie"; rozdawanie broszur informacyjnych,
pogadanki w klasach, odwiedziny dzieci w siedzibie straży;
- PKO BP Oddział w Myśliborzu - realizacja programu SKO - dzieci posiadają konta bankowe, uczą się
oszczędzania; wręczanie dzieciom gadżetów, pakietów powitalnych.
W opinii tych respondentów współpraca szkoły z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku
jest satysfakcjonująca i wystarczająca w stosunku do istniejących potrzeb.
Identyfikacja potrzeb i możliwości lokalnego środowiska
Z przeprowadzonego badania wynika także, że szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości lokalnego
środowiska. Zdaniem dyrektora i nauczycieli, uczestników wywiadów, najważniejsze potrzeby lokalnego
środowiska, które szkoła może zaspokajać i zaspokaja, to: udostępnianie bazy dydaktycznej i sportowej;
przygotowywanie programów artystycznych i udział w imprezach środowiskowych; udział w imprezach
patriotycznych i akcjach charytatywnych (np.: po pożarze domu uczniów szkoły; zbieranie nakrętek na wózek dla
niepełnosprawnej koleżanki; zbiórka rzeczy, pieniędzy; poszukiwanie sponsorów); organizowanie festynów
rodzinnych i kiermaszów świątecznych oraz dowozów rodziców mieszkających poza Myśliborzem na imprezy
szkolne; udział w programach "Owoce w szkole" i "Szklanka mleka"; organizowanie zajęć z tańca dla dzieci
i dorosłych. Dla partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu uczestniczących w wywiadzie najważniejsze
potrzeby społeczności lokalnej, które szkoła zaspokaja, to m.in.: potrzeby edukacyjne, społeczne, kulturalne,
opiekuńcze i wychowawcze. Według ankietowanego dyrektora w tym i poprzednim roku szkolnym szkoła zbierała
informacje na temat potrzeb i możliwości środowiska, w którym funkcjonuje, m.in. poprzez spotkania dyrektora
szkoły z: trójkami klasowymi i prezydium Rady Rodziców; przedstawicielami władz, przedsiębiorstw, urzędów,
ośrodków i telewizji lokalnej.
Działania szkoły i ich wpływ na rozwój dzieci
Szkoła prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska, co wynika
z wypowiedzi respondentów. Według słów dyrektora i nauczycieli, rodziców, a także partnerów
i przedstawicieli organu prowadzącego, uczestników wywiadów (co potwierdziła analiza dokumentów),
działania uwzględniające analizę potrzeb i możliwości lokalnego środowiska prowadzone przez szkołę są
następujące: organizacja Festynu Rodzinnego w maju; akcje ekologiczne (np.: "Ratujmy kasztanowce",
"Sprzątanie Świata"); Dni Myśliborza; występy okolicznościowe uczniów dla podopiecznych Domu Pomocy
Społecznej; uwzględnianie potrzeb edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych; udostępnianie pomieszczeń
szkolnych oraz obiektów sportowych; występy uczniów podczas uroczystości i imprez środowiskowych; udział
w akcji "Taniec łączy pokolenia" (Uniwersytet III Wieku, szkoły ponadgimnazjalne, gimnazja, szkoły podstawowe);
prowadzenie klasy integracyjnej, świetlicy szkolnej; współpraca z różnymi podmiotami w celu rozwiązywania
różnych problemów dzieci i ich rodzin.
Szkoła korzysta z zasobów środowiskowych w procesie nauczania. Tezę tę potwierdzają informacje
uzyskane od dyrektora, nauczycieli, rodziców, partnerów i przedstawicieli samorządu. Według dyrektora i
wszystkich ankietowanych nauczycieli (35) z pomocą podmiotów środowiska lokalnego w tym i w poprzednim
36 / 50
roku szkolnym były prowadzone w szkole m.in. następujące działania dydaktyczne, wychowawcze i organizacyjne:
imprezy środowiskowe - 32 wskazania; organizacja wyjazdów i wycieczek szkolnych - 31; organizacja zajęć
pozalekcyjnych - 25; zakup sprzętu dla szkoły - 23; pomoc socjalna dla uczniów - 17; projekty edukacyjne - 16;
organizacja zajęć profilaktycznych - 15; stypendia dla najlepszych uczniów - 14; prowadzenie
lub współprowadzenie lekcji - 11; inne - 7 wskazań (współpraca z wydawnictwami, Sanepid, Uniwersytet Trzeciego
Wieku, dofinansowywanie letniego wypoczynku dla dzieci). Kluczowe działania, według dyrektora, to, m.in.: udział
w imprezie gminnej "Dni Myśliborza", "Powitanie wiosny", Festyn Rodzinny. Dyrektor w wywiadzie podaje
przykłady korzystania z zasobów środowiska w procesie nauczania, m.in.: publiczna biblioteka - konkursy
czytelnicze, zajęcia podczas ferii; poradnia psychologiczno-pedagogiczna - diagnozowanie uczniów; ZCDN szkolenia, wystawy okolicznościowe, spotkania z ciekawymi ludźmi; Sanepid - organizowanie programów
profilaktycznych "Nie pal przy mnie, proszę", "Trzymaj formę", "Czyste powietrze wokół nas"; muzeum - wystawy,
pogadanki, spotkania z ciekawymi ludźmi, otwarte lekcje historii; MOK - powitanie wiosny dla klas IV - VI, spektakle
teatralne i filmowe, konkursy recytatorskie, taniec łączy pokolenia. Rodzice uczestniczący w wywiadzie podają
przykłady wspierania szkoły przez środowisko lokalne: pozyskiwanie funduszy od sponsorów na zakup
sprzętu sportowego, pomocy naukowych, bieżące remonty, nagrody dla uczniów; rodzice organizowali zbiórkę
pieniędzy na pomalowanie sal lekcyjnych, a następnie sami je malowali; współpraca przy festynach, kiermaszach,
święcie szkoły; nagłaśnianie przez telewizję myśliborską wszystkich akcji. Według partnerów i przedstawicieli
samorządu środowisko lokalne (nie tylko instytucje, ale przede wszystkim ludzie, którzy tu mieszkają) mają
możliwość wspierania szkoły w jej działaniach i szkoła z tego korzysta, np.: organizuje spotkania z ciekawymi
ludźmi, mieszkańcami miasta; pozyskuje sponsorów (nagrody rzeczowe, dofinansowanie); korzysta z usług
świadczonych przez instytucje (np.: muzeum, inne szkoły i placówki oświatowe).
Zebrane informacje potwierdzają tezę, że współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku
wpływa na rozwój uczniów. Najważniejsze korzyści, jakie odnoszą uczniowie dzięki tej współpracy, to,
zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie: zakup nagród dla uczniów (UMiG,
Nadleśnictwo, Sanepid); możliwość poznania pracy w różnych zawodach (policja, straż pożarna, ratownictwo
medyczne); poznanie zasad bezpieczeństwa w drodze do szkoły i ze szkoły (prowadzone przez policję); edukacja
zdrowotna (współpraca z Sanepidem); edukacja ekologiczna (współpraca z Nadleśnictwem); rozwijanie
umiejętności i zdolności uczniów; korzyści poznawcze, materialne (bezpłatne wyjazdy na wycieczki, kolonie,
sponsoring). Powyższe wnioski nauczyciele wyciągają w oparciu o informacje pozyskane od rodziców, uczniów,
instytucji współpracujących. Dodają, że współpraca jest owocna, długotrwała i systematyczna. Uczniowie
uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że szkoła organizuje zajęcia, które dają im szanse na spotkania z ludźmi
lub organizacjami spoza szkoły. Poznają uczniów i nauczycieli z różnych szkół - np. na wycieczkach, zawodach
sportowych, konkursach pozaszkolnych; chodzą do MOK-u na spotkania z aktorami, muzykami, artystami;
odwiedzają policję, straż pożarną, bibliotekę miejską i muzeum w Myśliborzu; poznają ciekawe zawody rodziców lekarzy, plastyków, muzyków, sportowców.
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
37 / 50
Szkoła współpracuje z absolwentami szkoły i wykorzystuje informacje o ich losach w procesie nauczania
i wychowania. Przygotowuje uczniów do dalszej edukacji i do funkcjonowania na rynku pracy. Poniżej
wskazane zostaną argumenty, które świadczą o wysokim poziomie spełniania wymagania.
Losy absolwentów
Z danych uzyskanych od nauczycieli wynika, że szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów
w procesie nauczania i wychowania. Według nauczycieli uczestniczących w wywiadzie prezentują oni
osiągnięcia absolwentów podczas spotkań z uczniami w celu motywowania ich do dalszej pracy i własnego
rozwoju. Prawie połowa ankietowanych nauczycieli (17/35) stwierdziła, że wykorzystują informacje o losach
absolwentów do doskonalenia procesu nauczania lub wychowania "od czasu do czasu"; 9/35 wykorzystuje takie
informacje "sporadycznie"; 4/35 "często", a również 4/35 nie wykorzystuje takich informacji "nigdy"; 1/35
nauczycieli nie odpowiedział na to pytanie.
Informacje zawarte w wypowiedziach dyrektora i nauczycieli świadczą o tym, że szkoła współpracuje
z absolwentami. Według słów dyrektora szkoła podejmuje często współpracę z absolwentami. Współpraca
polega na promowaniu osiągnięć absolwentów podczas spotkań z uczniami w celu motywowania ich do dalszej
pracy i własnego rozwoju (spotkanie z Adamem Hryconiukiem, prowadzenie zajęć tanecznych przez Tomasza
Jóźwiaka dla dzieci szkoły, udział w pracach komisji podczas festiwali piosenek Aleksandry Fodemskiej prezentowanie talentu - występ); spotkania wychowawców z absolwentami; praktyki pedagogiczne absolwentów.
Zdaniem prawie połowy (15/35) ankietowanych nauczycieli podejmuje oni współpracę z absolwentami - "od
czasu do czasu"; 7/35 nauczycieli podejmuje taką współpracę "sporadycznie", a 1/35 "regularnie". Współpraca ta
polega, m.in. na: pomocy w organizacji zajęć, imprez okolicznościowych; odbywaniu praktyk w szkole; zapraszaniu
absolwentów na uroczystości jubileuszowe; prezentowaniu ich w celu motywowania uczniów do dalszej pracy
i własnego rozwoju; prowadzeniu na terenie szkoły zajęć tanecznych; pracach jury w konkursie piosenki "Śpiewać
każdy może"; wymianie poglądów, doświadczeń; ukazywaniu na przykładzie absolwentów, że warto inwestować
w swoje zainteresowania; pomocy przy organizacji wystaw, przedstawień, itp. Natomiast według (11/35) tych
respondentów nie podejmują oni nigdy współpracy z absolwentami, a 1/35 nauczycieli nie odpowiedział na to
pytanie.
Przygotowywanie dzieci do dalszej edukacji i funkcjonowania na rynku pracy
Szkoła przygotowuje do dalszej edukacji. Na potwierdzenie tego sądu można przytoczyć wypowiedzi
rodziców i nauczycieli. Zdaniem nieco ponad połowy (66/112 - 58,93% ) ankietowanych rodziców, aby zapewnić
sobie możliwość dalszej nauki w szkole, do której chce się dostać ich dziecko, nie będzie ono potrzebować
korepetycji lub innych zajęć poza szkołą; według 46/112 (41,07%) ich dziecko będzie potrzebować. Według
wszystkich (35/35) ankietowanych nauczycieli uczniowie ich szkoły nie potrzebują korepetycji lub innych zajęć
poza szkołą, aby zapewnić sobie możliwość dalszej nauki w szkole.
Szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy, o czym świadczą wypowiedzi rodziców i partnerów
oraz przedstawicieli organu prowadzącego. Większość (88/112 - 79,28%) ankietowanych rodziców ma poczucie,
że uczniowie tej szkoły są dobrze przygotowani do funkcjonowania w dalszym życiu; odmiennego zdania jest
23/112 (20,72%), a 1/112 rodziców nie udzielił odpowiedzi na pytanie. W opinii partnerów przedszkola
i przedstawiciela organu prowadzącego oferta szkoły jest dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy.
W zgodnej opinii dyrektora i nauczycieli, uczestników wywiadu, szkoła przygotowywała uczniów
do funkcjonowania na rynku pracy poprzez kształtowanie umiejętności: rozwiązywania problemów; komunikowania
się; współdziałania w grupie; autoprezentacji; redagowania form użytkowych; posługiwania się językami obcymi;
informatycznych. Odbywały się również spotkania z ludźmi, którzy przedstawiali ciekawe zawody.
38 / 50
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła upowszechnia w środowisku informacje dotyczące oferty edukacyjnej, podejmowanych działań
i osiągnięć. Informuje o celowości i skuteczności swoich działań i promuje wartość uczenia się przez całe
życie. Poniżej wskazane zostaną argumenty, które świadczą o wysokim poziomie spełniania wymagania.
Prowadzenie działań informacyjnych
Szkoła prowadzi różnorodne działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej
osiągnięć. Na potwierdzenie tego sądu można przytoczyć informacje pozyskane od dyrektora oraz podczas
analizy dokumentów przedstawionych przez dyrektora placówki. Według ankietowanego dyrektora, (co
potwierdza przeprowadzona analiza dokumentów), szkoła informuje o swojej ofercie, działaniach i osiągnięciach,
m.in.: poprzez własną stronę internetową; umieszcza tego typu informacje na tablicach ogłoszeń; cyklicznie
prezentuje się w lokalnych mediach (ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, udział w programach
lokalnej TV); na zebraniach z rodzicami. Informacje o ofercie, działaniach lub osiągnięciach uczniów upowszechniła
ostatnio szkoła w lokalnym środowisku nie więcej niż miesiąc temu, a dotyczyły one: podsumowania sezonu
sportowego; organizacji choinki szkolnej, kiermaszu świątecznego, Festynu rodzinnego, Pierwszego Dnia Wiosny,
turnieju ekologicznego; występów uczniów w teatrzykach.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej
uczniów. Zarówno partnerzy podczas wywiadu jak i ankietowani rodzice (112) podają, że szkoła informowała
ich o sukcesach uczniów w konkursach - 98 wskazań oraz w zawodach sportowych - (84) i na olimpiadach
przedmiotowych (82); o przyznaniu uczniom stypendiów naukowych - 61; o udziale przedstawicieli szkoły
w ważnych wydarzeniach i uroczystościach - 36; o zrealizowaniu przez szkołę projektu lub udział w akcji
społecznej - 36; o otrzymaniu przez szkołę dotacji lub grantów - 21; o nagrodach i wyróżnieniach przyznawanych
nauczycielom i innym pracownikom szkoły - 15 wskazań. W opinii ww. respondentów, partnerów i rodziców, którzy
wypowiedzieli się na ten temat (60/68), informacje przekazywane przez szkołę są wystarczające i pozytywne; 8/68
rodziców jest odmiennego zdania (3 - średnio, 5 - nisko "Uważam, że są zbyt ubogie w komentarze i nie wszystkie
sukcesy uczniów są przekazywane."; "Nie posiadam takich informacji"; "O osiągnięciach szkoły dowiaduję się ze
strony internetowej szkoły, informacji jest zbyt mało, strona jest rzadko aktualizowana).
Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań. Świadczą o tym informacje uzyskane
od ankietowanych nauczycieli i rodziców oraz opinie przedstawicieli partnerów i samorządu wyrażone podczas
wywiadu. Ankietowani nauczyciele (35) deklarują, że mówią rodzicom, jaki jest cel wychowawczych (31 wskazań)
i edukacyjnych działań, które realizują - 34; jakie cele chce realizować szkoła - 28; oraz jakie działania szkoły
sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną (27) i wychowawczą - 28 wskazań. Stwierdzają to
także ankietowani rodzice (112), spośród których najwięcej podaje, że informowani są o celach edukacyjnych
działań, które realizują nauczyciele - 78 wskazań; celach, które chce realizować szkoła - 71; celach
wychowawczych działań, które realizują nauczyciele - 61; działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu
na ich wartość edukacyjną (42) i wychowawczą - 31 wskazań. W opinii przedstawicieli partnerów i organu
prowadzącego, uczestników wywiadu, pracownicy szkoły informują organ prowadzący o tym: jaki jest sens
edukacyjny i wychowawczy działań, które realizują; jakie cele chce realizować szkoła; jakie działania szkoły
sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną i wychowawczą.
Promowanie wartości uczenia się
Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie. Na
potwierdzenie tej tezy można przytoczyć wypowiedzi przedstawicieli partnerów i samorządu, rodziców i dyrektora
oraz informacje zawarte w dokumentacji szkolnej. Ankietowani rodzice (112) podają, że szkoła w ostatnich dwóch
latach prowadziła: konkursy - 41 wskazań; akcje społeczne - 40; działania informacyjne - 23; projekty edukacyjne 14; spotkania z ciekawymi ludźmi - 10; szkolenia, kursy, warsztaty - 8; konsultacje, debaty angażujące członków
lokalnej społeczności - 7; inne - 8 wskazań (festyny rodzinne, kiermasze, zebrania, zbiórki dla potrzebujących;
zbiórki żywności dla zwierząt); 2/112 z rodziców nic nie wiadomo o jakichkolwiek działaniach edukacyjnych.
Według przedstawicieli partnerów i organu prowadzącego oraz dyrektora, uczestników wywiadu, szkoła
w tym i w poprzednim roku szkolnym prowadziła następujące działania edukacyjne dla dorosłych (lokalnego
39 / 50
środowiska): szkolenia, kursy, warsztaty; konkursy; spotkania z ciekawymi ludźmi; konsultacje, debaty angażujące
członków lokalnej społeczności; akcje społeczne; działania informacyjne. Analiza dokumentów wykazała, że są
opisane następujące działania promujące wartość uczenia się: wyróżnienia dla uczniów uzyskujących wysokie
wyniki w nauce i zachowaniu - odznaka "Srebrny Żagiel" i "Wzorowy Uczeń", nagrody książkowe i rzeczowe,
stypendia naukowe i sportowe (WSO). Dokumenty - sprawozdanie z osiągnięć uczniów w danym roku szkolnym,
protokoły z posiedzeń RP, kronika szkoły, strona internetowa, lokalne media.
Z opinii wyrażonych przez respondentów wynika, że rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska
postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia. W opinii partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu,
rodziców uczestniczących w wywiadzie oraz większości (89/112 - 79,46%) rodziców ankietowanych szkoła
dba o jakość uczenia się; 23/112 (20,53%) jest odmiennego zdania. Zaangażowanie szkoły w tym zakresie to,
m.in.: doskonalenie nauczycieli; współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną; stosowanie ciekawych
pomocy, np. multimedialnych; organizacja wyjazdów do kina, teatru, muzeum, biblioteki szkolnej i miejskiej;
zapraszanie artystów i organizacja przedstawień w szkole; przeprowadzanie remontów. Partnerzy i przedstawiciele
organu prowadzącego dodają, że o jakości uczenia się świadczą, m.in.: coraz wyższe efekty kształcenia;
doskonalenie kadry pedagogicznej; awans zawodowy nauczycieli; osiągnięcia uczniów.
Analiza informacji pozyskanych podczas badania wykazała, że rodzice i przedstawiciele lokalnego
środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem. Zdaniem większości (96/112
- 86,49%) ankietowanych rodziców oraz partnerów i przedstawicieli organu prowadzącego, uczestników
wywiadu, nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z rodzicami.
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania i mają wpływ
na podejmowane przez szkołę działania, jednak nie w pełni biorą udział w podejmowaniu decyzji
dotyczących życia szkoły. Szkoła wspiera rodziców w wychowywaniu dzieci i angażuje ich we współpracę.
Zebrane podczas badania argumenty świadczą o średnim poziomie spełniania niniejszego wymagania.
Opiniowanie pracy szkoły przez rodziców
Z pozyskanych od respondentów informacji wynika, że rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły
oraz procesu nauczania. Większość (94/112) ankietowanych rodziców wskazało, że przekazują swoje opinie nt.
pracy szkoły nauczycielom lub dyrektorowi na zebraniach rodziców; 33 wskazań dotyczy indywidualnych rozmów
poza wyznaczonymi godzinami spotkań dla rodziców; 27 - indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych
godzin spotkań dla rodziców; 22 - przy okazji uroczystości i imprez przedszkolnych lub grupowych; 1 - wizyt
nauczyciela w domu ucznia, a 12 rodziców stwierdziło, że nie dzielili się opiniami. Również większość
ankietowanych rodziców (93/112 - 83,04%) stwierdziło, że nauczyciele poświęcają im odpowiednią ilość czasu
oraz, że szkoła stwarza możliwości do dzielenia się swoimi opiniami i oczekiwaniami na temat jej pracy (78/112 72,22%). Swoje opinie na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania, według dyrektora i ankietowanych
nauczycieli (35), rodzice najczęściej wyrażają podczas: zebrań rodziców - 30 wskazań; indywidualnych rozmów
poza wyznaczonymi godzinami spotkań z rodzicami (np. podczas przerw, "okienek", itp.) - 24; indywidualnych
rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców - 22; uroczystości i imprez szkolnych/ klasowych 19; wypełniania ankiet - 9; inaczej - 2 wskazania ("W sytuacjach kryzysowych, zawsze gdy potrzebują wsparcia";
poprzez rozmowy telefoniczne). Obserwacja szkoły wykazała, że najważniejsze informacje dotyczące możliwości
kontaktowania się rodziców ze szkołą wywieszone są na szkolnych tablicach informacyjnych.
Opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły. Tezę tę potwierdzają informacje pozyskane
od dyrektora, nauczycieli oraz rodziców. Dyrektor oraz prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (33/35) zgodnie
stwierdzili, że opinie rodziców są brane pod uwagę przy planowaniu działań szkoły. Podobnego zdania jest ponad
połowa ankietowanych rodziców (75/112 - 67,57%). Przykłady takich działań, według uczestniczących
w wywiadzie dyrektora i nauczycieli, na które wpływ miały opinie rodziców, to: udział w konstruowaniu planów
40 / 50
wychowawczych klas; udział rodziców w ewaluacji karty zachowania; sporządzenie preliminarza wydatków rady
rodziców na okres roku szkolnego dla poszczególnych klas i szkoły; Festyn Rodzinny, kiermasz świąteczny;
utworzenie klasy integracyjnej. Rodzice uczestniczący w wywiadzie podają przykłady działań, które zostały
podjęte lub zmienione przez szkołę pod wpływem ich opinii, m.in.: dodatkowe zajęcia wyrównawcze, rewalidacyjne;
sugestie rodziców podczas budowania kart IPET; wprowadzenie zmian do karty oceniania; zmiany asortymentu
(zdrowa żywność) w sklepiku szkolnym; organizacji darmowych zajęć na basenie, dodatkowych lekcji języka
niemieckiego oraz utrzymanie klasy integracyjnej; organizacja imprez szkolnych, akcji charytatywnych
i ekologicznych; dostosowanie planu lekcji do terminów zajęć dodatkowych; zamontowanie stojaków na rowery;
szkolenie w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej; dysponowanie funduszami ("jak mamy jakieś pomysły to
dyrekcja się zgadza"; "mamy na wszystko co się dzieje w szkole").
Wspieranie rodziców w wychowaniu dzieci
Wypowiedzi dyrektora, nauczycieli i rodziców potwierdzają postawioną tezę, że szkoła wspiera rodziców
w wychowaniu dzieci. Według słów dyrektora najważniejsze formy wspierania rodziców w wychowaniu dzieci to:
pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego; warsztaty psychologiczne doskonalące umiejętności wychowawcze;
kierowanie do poradni psychologiczno-pedagogicznej; świetlica dla dzieci; profilaktyka zachowań ryzykownych;
zajęcia wychowawcze dla dzieci; warsztaty umiejętności wychowawczych dla rodziców (klasa IV d - rok szkolny
2011/2012); pomoc w uzyskaniu konsultacji specjalistycznych, np. psychiatrów dziecięcych. Kluczowe z nich, to:
możliwość skorzystania z porad psychologa i pedagoga; objęcie uczniów opieką świetlicy szkolnej - 170
wychowanków; zajęcia wychowawcze dla dzieci (warsztaty dla klas VI - 93 uczniów); zajęcia wychowawcze
dotyczące bezpieczeństwa dla uczniów klas I-III (Gryfuś, Bezpieczny Puchatek) - 230 uczniów.
W opinii ankietowanych nauczycieli (35) wspierają oni rodziców w wychowaniu dzieci poprzez różne formy:
porady, gdzie rodzice mogą szukać wsparcia - 34 wskazania; rady i wsparcie w sytuacjach problemowych - 32;
zapoznanie się z sytuację życiową wychowanków i ich rodzin - 32; stały kontakt z rodzicami - 31; indywidualne
lub grupowe spotkania z rodzicami - 30; inne - 2 wskazania (wywiady środowiskowe, trening umiejętności
rodzicielskich, prelekcje i pogadanki, terapia indywidualna, warsztaty umiejętności wychowawczych).
Zdaniem ankietowanych rodziców (112) szkoła oferuje i umożliwia dostęp do następujących form wsparcia
wychowawczego: pomoc specjalisty pedagoga - 87 wskazań; współpraca wychowawcy z rodzicem - 75; pomoc
specjalisty psychologa - 62; pomoc logopedy - 55; współpraca z nauczycielami - 54; pośredniczenie w uzyskaniu
pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej) - 49; współpraca z dyrektorem - 28;
pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej - 27; opieka socjalna - 16; poradnictwo wychowawcze - 13;
prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze - 9; grupy wsparcia - 3;
według 1/112 rodziców - żadne. Za rzeczywiście pomocne rodzice uważają: pomoc pedagoga lub psychologa
szkolnego - 78 wskazań; udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli (wychowawców) w sytuacjach problemowych 58; pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej - 39; doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych
spotkań z nauczycielem (wychowawcą) - 31; prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących
umiejętności wychowawcze - 10; opieka socjalna - 9; inne - 2 wskazania ("Pomoc rodzicom niezaradnym życiowo,
których dzieci mają problemy z nauką lub zachowaniem. Przedstawianie możliwości dalszej edukacji na miarę
możliwości dziecka, aby nie musiało powtarzać jednej klasy kilkakrotnie w gimnazjum lub znęcać się
nad słabszymi"). Podczas obserwacji szkoły stwierdzono, że w widocznym miejscu są wywieszone informacje
skierowane do rodziców na temat: wychowania, np. o problemach wychowawczych, jak rozmawiać z dzieckiem;
o innych formach kontaktu (telefon, adres mailowy). W dokumentach szkoły (tablice ogłoszeń, statut szkoły, itp.)
są opisane ww. formy wsparcia rodziców w wychowywaniu dzieci (pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej,
pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego, opieka socjalna).
Rodzice są informowani o rozwoju ich dzieci. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli (35/35)
rodzice są w wystarczającym stopniu informowani zarówno o sukcesach jak i o trudnościach, jakie mają ich dzieci.
Według większości ankietowanych rodziców szkoła wystarczająco ich informuje zarówno o sukcesach (88/112 80%) jak i trudnościach (92/112 - 82,88%) ich dzieci. W wywiadzie grupowym rodzice potwierdzają,
że informacje, które otrzymują na temat rozwoju swoich dzieci, są pomocne w wychowaniu. Wychowawcy oraz
nauczyciele na bieżąco informują o pozytywnych i negatywnych zachowaniach; na zebraniach otrzymują opinie nt.
zachowania dzieci; naświetlane są problemy, ale również pozytywne zachowania.
Współpraca rodziców ze szkołą
Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę. Działania organizowane przez szkołę
w tym i w poprzednim roku szkolnym, według nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, w których uczestniczyli
rodzice, to: festyn rodzinny; kiermasz świąteczny; zbiórka surowców wtórnych; remonty klas; doposażanie sal
41 / 50
lekcyjnych; uroczystości klasowe i szkolne (Dzień Matki, Dzień Babci i Dziadka, Choinka szkolna, Dzień Dziecka,
Dzień Sportu); warsztaty umiejętności wychowawczych; wsparcie finansowe poprzez wpłaty na Radę Rodziców.
Podejmowanie decyzji dotyczących życia szkoły
Rodzice nie w pełni biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Według
słów dyrektora rodzice mają wpływ na działania szkoły. Rada Rodziców wydaje zgody na udział uczniów
w zajęciach dodatkowych; na organizację wycieczek i imprez klasowych; ma wpływ na opracowanie i zatwierdzenie
klasowych programów wychowawczych oraz szkolnego programu wychowawczego, programu profilaktyki,
opracowanie harmonogramu wydatków Rady Rodziców oraz dokonywanie zmian w statucie. Podaje przykłady
współuczestnictwa rodziców w decydowaniu o życiu szkoły, np.: modyfikacja Karty Zachowania Ucznia kl. IV-VI;
aktywnie uczestniczą w przeprowadzaniu festynów i kiermaszów; współpracują przy obchodach uroczystości
szkolnych. Decyzje, na które rodzice mieli największy wpływ, to, zdaniem dyrektora: organizacja Festynu
Rodzinnego (przygotowanie części konsumpcyjnej, organizacja loterii fantowej, zaangażowanie w wystrój miejsca,
przygotowanie strojów do prezentacji artystycznej uczniów, udział w rodzinnych konkursach oraz zabawach
sportowych); utworzenie klasy integracyjnej (duża determinacja rodziców do pozyskania nauczyciela
wspomagającego dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i ruchowo, uzyskanie zgody organu prowadzącego).
Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli (35/35) rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji
dotyczących życia szkoły. Konkretne decyzje, na które rodzice mieli wpływ, to, według nauczycieli: plan pracy
szkoły i klas; finanse szkoły; decyzja o mundurkach szkolnych; wybór firmy ubezpieczeniowej; przebieg festynu
rodzinnego; zmiany w "Karcie zachowania ucznia" dotyczące systemu oceniania; plany wychowawcze klas;
nagrody; organizacja imprez i uroczystości szkolnych, środowiskowych; rozdysponowanie środków rady rodziców;
remonty i doposażenia klasopracowni; kiermasz bożonarodzeniowy; zakup pomocy dydaktycznych; organizacja
zajęć pozalekcyjnych; zmiany w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania; wysokość składek ubezpieczenia dzieci.
Według rodziców w wywiadzie uczestniczyli oni w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Rodzice
uczniów klasy integracyjnej brali udział w spotkaniu w UMiG po skreśleniu tej klasy z arkusza organizacyjnego
szkoły, klasa została utrzymana; rodzice uczestniczą aktywnie w ustalaniu planów wychowawczych szkoły i klasy,
imprez, wycieczek klasowych - pomagają w ich realizacji; biorą udział w zebraniach i wywiadówkach; zakupili
wykładziny; uczestniczą w spotkaniach Rady Rodziców, trójek klasowych. Analiza dokumentów wykazała,
że rodzice współuczestniczą w modyfikacji Karty Zachowania Ucznia kl. IV-VI, aktywnie uczestniczą
w przeprowadzaniu festynów i kiermaszów, współpracują przy obchodach uroczystości szkolnych. Rada Rodziców
ma wpływ na opracowanie i zatwierdzenie klasowych programów wychowawczych, zgody na udział uczniów
w zajęciach dodatkowych, zgody na organizację wycieczek, imprez klasowych i szkolnych. Opiniuje program
wychowawczy i profilaktyki. Dokumenty - regulamin RR, sprawozdania z zebrań RR. Zdaniem ponad
połowy ankietowanych rodziców (67/112 - 60,91%) w tym i w poprzednim roku szkolnym nie współuczestniczyli
oni w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły; 43/112 - (39,09%) rodziców stwierdziło, że uczestniczyli.
Przykłady decyzji dotyczących życia szkoły, w których podejmowaniu brali udział rodzice, według ankiety dla
rodziców: wybór ubezpieczyciela, organizacja Dni Sportu, festynów, kiermaszów, dyskotek; montaż stojaków
na rowery; składki; zmiana w regulaminie dotycząca karty zachowań, festyn rodzinny; organizacja zakończenia
roku klas VI; wycieczki, zielone szkoły; szafki, w których uczniowie mieli zostawiać podręczniki; remont szkoły;
organizowanie okolicznościowych imprez klasowych; decyzja o wybudowaniu boiska na terenie szkoły; decyzja
o pomalowaniu klas; organizowanie konkursów; nagrody dla uczniów; zakończenie roku szkolnego; remont klasy,
udział dzieci w projekcie UE; uczestnictwo dziecka w grantach; dekorowanie klas związane z uroczystościami
szkolnymi; ustalenie listy imprez i uroczystości w jakie będzie zaangażowana klasa dziecka; projekt "Biały żagiel";
rocznica powstania szkoły; zbieranie pieniędzy dla szkoły; przeznaczeniu pieniędzy z rady rodziców na różne cele
poszczególnych klas.
42 / 50
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
Nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów i analizują efekty swojej pracy. Wspólnie planują różne
działania (wynikające z analizy efektów pracy tych zespołów) oraz uczestniczą w formach doskonalenia
zawodowego dotyczących metod i form współpracy, jednak część z nich rzadko korzysta z pomocy innych
nauczycieli w rozwiązywaniu szkolnych problemów. Poniżej przytoczone zostały argumenty świadczące
o średnim poziomie spełniania niniejszego wymagania.
Praca zespołów
Nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów i analizują efekty swojej pracy, co wynika z wypowiedzi
dyrektora (ankieta) i nauczycieli (ankieta i wywiad). Dyrektor ocenia, iż większość nauczycieli angażuje się
w pracę zespołów w wysokim stopniu. Prawie wszyscy (34/35) ankietowani nauczyciele twierdzą, że w pracę
zespołów (ds. organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli - 14 wskazań; wychowawczym
i profilaktycznym - 12; programowym - praca nad treściami nauczania - 11; ds. ewaluacji wewnętrznej - 9;
szkoleniowym - doskonalenie zawodowe nauczycieli – 6; ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły - 3;
inne – 18 wskazań - zespół samokształceniowy) angażują się oni wszyscy bądź większość
z nich. Według dyrektora oraz prawie wszystkich (32/35) ankietowanych nauczycieli zespoły, które działają
w szkole, stosują regularnie procedury ewaluacyjne; zdaniem 2 (z 35) nauczycieli oceny i refleksje dotyczące
efektów pracy pojawiają się spontanicznie w sytuacjach błędów i trudności, a 1 (z 35) osoba dokonuje
spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu. Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie stwierdzili, że analizy efektów pracy zespołów dokonują głównie w trakcie spotkań zespołów
samokształceniowych na poziomie klas "0" - III i IV - VI; dzielą się wiedzą; analizują dokumenty; wspólnie planują
działania w szkole (np. tworzenie programów poprawy efektywności kształcenia, planów pracy zespołów
samokształceniowych, indywidualnych planów pracy dla uczniów).
Wspólne planowanie działań i rozwiązywanie problemów
Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole, opierając się na analizie efektów pracy zespołów, o
czym świadczą informacje pozyskane od dyrektora i nauczycieli. Zdaniem dyrektora i prawie wszystkich
(34/35) ankietowanych nauczycieli zdecydowana większość (12/35) bądź większość (22/35) działań planowana
jest wspólnie z innymi nauczycielami. Natomiast 1 (z 35) osoba uważa, że większość działań planowana jest
indywidualnie. W opinii 24/35 nauczycieli większość planowania opiera się na analizie efektów pracy zespołów;
a zdaniem 11/35 respondentów - całość. Nauczyciele podają następujące przykłady wspólnego planowania pracy
zespołu opartego na analizie efektów tej pracy: opracowywanie harmonogramu imprez, konkursów, uroczystości,
akcji okolicznościowych; formułowanie wniosków do pracy; planowanie wystaw i gazetek w ciągu całego roku
szkolnego; ustalanie terminów i sposobów ewaluacji wiedzy uczniów w formie próbnych sprawdzianów
piątoklasisty i szóstoklasisty; planowanie tematyki szkoleń zespołu samokształceniowego; tworzenie planów
wychowawczych klas; współdecydowanie o planowanych wydatkach finansowych; planowanie zajęć dodatkowych.
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele nie zawsze wspólnie rozwiązują
problemy. W opinii ankietowanego dyrektora w szkole problemy rozwiązywane są zespołowo. Większość
(22/35) ankietowanych nauczycieli deklaruje, że często korzystają z pomocy innych nauczycieli w rozwiązywaniu
problemów, które napotykają w szkole; a 13 (z 35) nauczycieli stwierdziło, że rzadko. Różnica pomiędzy
analizowaną szkołą, a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie i niekorzystna dla
badanej szkoły, w której odsetek odpowiedzi: "rzadko" jest prawie 4-krotnie większy niż w porównywanych
szkołach w kraju. Ponadto w badanej szkole żaden z nauczycieli nie zaznaczył odpowiedzi: "bardzo często",
a w kraju odsetek wyniósł 29,35%. Zdaniem prawie wszystkich (32/35) nauczycieli zespoły pomagają im
w rozwiązywaniu pojawiających się w pracy problemów; 3 (z 35) nauczycieli jest odmiennego zdania. Różnica
pomiędzy analizowaną szkołą, a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie
i niekorzystna dla szkoły - odsetek odpowiedzi: "raczej nie" jest ponad 2-krotnie większy niż w porównywanych
szkołach w kraju. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie przyznają, że, napotykając na problemy w pracy,
43 / 50
odwołują się do pomocy zespołów. Pomoc ta dotyczy między innymi: analizowania bieżących problemów
opiekuńczo-wychowawczych i ustalania wniosków, podejmowania wspólnych działań; zapewniania
bezpieczeństwa uczniów; wyrównywania szans edukacyjnych; zwiększania dostępności do opieki pozalekcyjnej
w formie świetlicy szkolnej.
Uczestniczenie nauczycieli w różnych formach doskonalenia zawodowego
Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod i form
współpracy/pracy zespołowej. Tezę tę potwierdzają informacje uzyskane od dyrektora, nauczycieli
i pracowników niepedagogicznych oraz analiza dokumentów. Dyrektor w ankiecie twierdzi, że w tym i poprzednim
roku szkolnym były prowadzone szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne oraz inne, m.in. dotyczące metod i form
współpracy/pracy zespołowej i podaje tematykę tych szkoleń - np.: indywidualizacja nauczania, zmiany w prawie
oświatowym w zreformowanej szkole, organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej, tablica interaktywna
jako pomoc dydaktyczna na zajęciach, udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej. Dyrektor jest zdania,
że uczestnictwo w tych szkoleniach i formach doskonalenia jest "zdecydowanie" przydatne
w praktyce. Ankietowani nauczyciele (31/35) wskazali szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne - jako formy
doskonalenia zawodowego dotyczące metod i form współpracy/pracy zespołowej, które były prowadzone w tym i w
poprzednim roku szkolnym; 12 (z 35) nauczycieli zadeklarowało udział w projekcie dotyczącym współpracy;
a zdaniem 11(z 35) osób były również prowadzone inne formy bezpośrednio dotyczące współpracy (np.: szkolenie
BHP; rola wychowawcy w procesie nauczania i wychowania; pomoc psychologiczna-pedagogiczna; szkolenie
w zakresie realizacji projektu „Szkoła dostosowana do indywidualnych możliwości ucznia"; udzielanie pomocy
dziecku choremu na cukrzycę; Kurs BLS/FA Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych oraz pierwszej pomocy
w warunkach szkolnych; "Sojusznicy czy wrogowie czyli o (nie zawsze) łatwej współpracy nauczycieli z rodzicami).
Uczestnictwo w tych szkoleniach, w opinii prawie wszystkich (32/35) nauczycieli, jest dla nich przydatne.
Według pracowników niepedagogicznych, uczestników wywiadu, raczej nie uczestniczą oni wspólnie
z nauczycielami w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej ("są spotkanie integracyjne,
ale szkolenia to raczej nie"). Z analizy dokumentów wynika, że problematyka współpracy między pracownikami
szkoły (nauczycielami) znalazła się w programach szkoleń. W roku szkolnym 2011/2012 zostały przeprowadzone
w tym zakresie m.in. następujące szkolenia rady pedagogicznej: "Problemy wychowawcze występujące w szkole
i sposoby ich rozwiązywania"; "Formy i metody prowadzonej w szkole ewaluacji wewnętrznej"; "Formy i metody
pracy z dzieckiem uzdolnionym i posiadającym trudności dydaktyczne oraz uczniami sprawiającymi problemy
wychowawcze". Rok szkolny 2012/2013: "Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej", "Jak radzić sobie
z agresją ucznia skierowaną do nauczyciela?", "Doskonalenie umiejętności pracy z dzieckiem z zaburzeniami
w zachowaniu" (dokumenty - plan nadzoru pedagogicznego na dany r. szk., sprawozdanie z planu nadzoru
pedagogicznego sprawowanego w r. szk. 2011/2012, protokoły RP, teczki zespołów samokształceniowych).
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
44 / 50
W szkole prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna, w którą, pomimo starań dyrektora, nie zawsze
angażują się zespoły nauczycieli. Wyniki i wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są
wykorzystywane do planowania pracy szkoły i przyczyniają się do wprowadzania zmian w jej
funkcjonowaniu. Poniższe argumenty świadczą o średnim poziomie spełniania tego wymagania.
Prowadzenie ewaluacji wewnętrznej
Dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizację ewaluacji wewnętrznej. Świadczą o tym
informacje uzyskane od nauczycieli i dyrektora. Dyrektor wyjaśnił, że podejmuje m.in. następujące działania w celu
zaangażowania nauczycieli do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej: powoływanie zespołów na radach
pedagogicznych; organizowanie szkoleń; przedstawianie procedur; przyznawanie dodatków motywacyjnych dla
szczególnie wyróżniających nauczycieli (wykazujących się wielkim zaangażowaniem) w tym zakresie. Wszyscy
(35/35) ankietowani nauczyciele stwierdzają, że są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną. Ich udział
w przeprowadzaniu ewaluacji wewnętrznej - jest powodowany zwyczajem panującym w szkole (zwykle większość
nauczycieli/wychowawców/instruktorów uczestniczy w ewaluacji wewnętrznej) - 29 wskazań; uważają ewaluację za
niezbędną i robią to dla poprawiania jakości własnej pracy - 14; otrzymali polecenie, wyraźne oczekiwanie
sformułowane przez dyrekcję - 13; dyrektor przekonał ich do udziału w ewaluacji wewnętrznej - 3 wskazania.
Nauczyciele twierdzą także, że angażują się w realizację ewaluacji wewnętrznej w wystarczającym (24/35) bądź
wysokim (11/35) stopniu. Zaangażowanie ich polega zazwyczaj na: dostarczaniu niezbędnej dokumentacji
do ewaluacji; opracowywaniu wyników ewaluacji wewnętrznej i dokonywaniu ich analizy; wykonywaniu poleceń;
przygotowywaniu diagnoz i raportów; przeprowadzaniu badań ankietowych, wywiadów wśród rodziców i dzieci;
wypełnianiu ankiet; pisaniu sprawozdań.
Z przeprowadzonego badania wynika, że ewaluacja wewnętrzna nie zawsze prowadzona jest z udziałem
zespołów nauczycieli. Według dyrektora oraz części ankietowanych nauczycieli (12/35) do przygotowania
planu ewaluacji wewnętrznej powoływany jest zespół. Zdaniem prawie wszystkich (34/35) ankietowanych
nauczycieli uczestniczą oni w pracach zespołów prowadzących wewnętrzną ewaluację pracy szkoły. Jednak
w opinii ponad połowy (22/35) tych respondentów plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje dyrektor bądź
wyznaczona przez dyrektora osoba (1/35). Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a jednostkami uwzględnionymi
w porównaniu jest istotna statystycznie - odsetek odpowiedzi: "plan ewaluacji przygotowuje dyrektor..." w badanej
szkole jest ponad 3-krotnie większy, a odpowiedzi: "do przygotowania ewaluacji wewnętrznej powoływany jest
zespół" - ponad 2-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju. Analiza dokumentów wykazała,
że każdego roku powoływany jest zespół ds. ewaluacji (np.: protokoły z posiedzeń RP z dn. 15.09.2011 r. lub z dn.
24.09.2012 r.).
Wykorzystywanie wyników i wniosków z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego
Wyniki wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, co
stwierdzają wszyscy respondenci i potwierdza analiza dokumentów. Zdaniem dyrektora wnioski z wewnętrznego
nadzoru pedagogicznego są wprowadzone do problematyki obserwacji zajęć, organizacji konkursów i uroczystości
szkolnych, działań opiekuńczych i wychowawczych. Przykłady, według nauczycieli uczestniczących
w wywiadzie, uwzględniające wnioski płynące z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego podczas tworzenia planu
pracy szkoły i planu nadzoru są następujące: organizowanie pomocy dydaktyczno-wyrównawczej i innej
specjalistycznej zgodnie z wnioskami wynikającymi z analizy dokumentów i obserwacji zajęć lekcyjnych
i pozalekcyjnych; wprowadzanie próbnych sprawdzianów dla klas szóstych; dobór podręczników i programów
nauczania; opracowywanie programu wspomagania i korygowania rozwoju; objęcie szczególną opieką i wsparciem
uczniów z trudnościami w nauce, którzy nie mają opinii poradni (ze szczególnym uwzględnieniem wzmacniania ich
poczucia własnej wartości i rozwijania zainteresowań); zorganizowanie wsparcia dla rodziców w pełnieniu przez
nich roli wychowawczej; zorganizowanie zajęć socjoterapeutycznych. Ponadto w szkole wzbogacana jest baza
szkoły, przybywa pomocy dydaktycznych, co niewątpliwie wpływa na lepszy rozwój uczniów. Analiza
dokumentów wykazała, że wnioski z prowadzonego w r. szk. 2011/2012 wewnętrznego nadzoru pedagogicznego
ujęte są w planie nadzoru na rok następny (2012/2013) i mieszczą się w problematyce zaplanowanych obserwacji
zajęć edukacyjnych.
Z uzyskanych podczas badania informacji wynika, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego
przyczyniają
się
do
wprowadzania
prorozwojowych
zmian
w
funkcjonowaniu
szkoły. Dyrektor oraz nauczyciele uczestniczący w wywiadzie za najważniejsze zmiany, jakie
w funkcjonowaniu szkoły zostały wprowadzone na podstawie wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego,
45 / 50
uznali: wprowadzenie monitoringu wizyjnego; utworzenie trzeciej świetlicy; zwiększenie liczby kół zainteresowań,
zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych (dzięki którym uczniowie osiągają wysokie wyniki
na sprawdzianie trzecio- i szóstoklasisty, na konkursach przedmiotowych oraz zawodach sportowych). Ich zdaniem
zmiany te wpływają na podniesienie jakości pracy szkoły. W opinii ponad połowy (21/35) ankietowanych
nauczycieli wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są uwzględniane w dużym
zakresie przy wprowadzaniu zmian w funkcjonowaniu szkoły; według 14 (z 35) osób - są w pełni uwzględnianie.
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Warunki lokalowe szkoły i jej wyposażenie w środki dydaktyczne są wystarczające do realizacji
podstawy programowej kształcenia ogólnego i przyjętych w szkole programów nauczania. W szkole
planuje się i podejmuje odpowiednie działania zmierzające do systematycznej poprawy warunków
lokalowych i wyposażenia, zgodnie z istniejącym w tym zakresie planem. Poniżej wskazano argumenty
uzasadniające wysoki poziom spełniania tego wymagania.
Aktualne warunki lokalowe i wyposażenie dydaktyczne
Z przeprowadzonego badania wynika, że warunki lokalowe szkoły są wystarczające do realizowania
podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Potwierdzają to informacje pozyskane
od dyrektora i prawie wszystkich (30/35) ankietowanych nauczycieli. Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie warunki lokalowe szkoły oceniają jako bardzo dobre, z uwagi na: oddzielenie segmentu klas I - III
od kl. IV - VI; salę językową; 2 sale gimnastyczne; salę audiowizualną; 2 pracownie komputerowe; bibliotekę; 3
świetlice; gabinet logopedyczny; przestronne korytarze i szatnie; boiska ("Orlik"); estetykę pomieszczeń. Brakuje im
udogodnień komunikacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych. Zdaniem przedstawicieli rodziców i partnerów
szkoły, uczestników wywiadów, warunki lokalowe szkoły są bardzo dobre. Mocną stroną są: odpowiedniej
wielkości sale lekcyjne; duże korytarze; teren wokół szkoły; zaplecza w klasach; dwie sale gimnastyczne; zespół
boisk "Orlik"; szatnie; czytelnia; świetlica; stołówka; oddzielne budynki dla klas "O" - III i IV - VI; wymienione okna;
ocieplenie budynków szkolnych; kolorowa elewacja. Brakuje im m.in: placu zabaw dla dzieci z "zerówek"; parkingu
dla rodziców. Przydałby się remont klas i toalet. Ankietowani rodzice (112) oceniają warunki lokalowe szkoły jako:
odpowiednie - 63 wskazania (56,25%); występują nieliczne braki - 28 (25,00%); występują znaczące braki - 14
(12,50%); są one niewystarczające - 5 wskazań (4,46%). W trakcie obserwacji szkoły również stwierdzono, że jej
warunki lokalowe są dobre. Mocną stroną szkoły są: boisko "Orlik", boisko wielofunkcyjne, 2 sale gimnastyczne (w
tym jedna dla kl. I - III), przestronne korytarze, duże sale dydaktyczne, duża stołówka, sklepik. Przydałoby się
malowanie niektórych sal lekcyjnych i wymiana podłóg.
Według respondentów (dyrektora, nauczycieli i rodziców), co potwierdza także obserwacja zajęć, w szkole
znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych programów
nauczania. Zdaniem ponad połowy (19/35) ankietowanych nauczycieli wyposażenie szkoły w pomoce
dydaktyczne jest wystarczające do realizacji przedmiotów nauczania. Według dyrektora oraz części nauczycieli
(14/35) w wyposażeniu występują nieliczne braki, a 2 (z 35) nauczycieli twierdzi, że znaczące. Rodzice
uczestniczący w wywiadzie oceniają wyposażenie szkoły jako dobre ("chociaż zawsze może być lepiej"). Mocną
stroną szkoły jest dużo sprzętu rekreacyjnego i sportowego, tablica interaktywna. Brakuje im m.in.: nowych ławek,
pomocy naukowych, komputerów, DVD, telewizorów. Dodają, że ograniczenia są przede wszystkim
finansowe. Obserwacja zajęć potwierdziła, że wyposażenie klas umożliwia realizację celów dydaktycznych w salach lekcyjnych znajdują się m.in.: projektory, laptopy, bryły i przyrządy geometryczne, tablice informacyjne,
gazetki ścienne, podręczne biblioteczki, radiomagnetofony, komputery, drobny sprzęt sportowy.
Plan poprawy warunków lokalowych i wyposażenia dydaktycznego
W szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły, o czym świadczą
informacje uzyskane od dyrektora i partnerów szkoły oraz potwierdza to analiza dokumentów. Jak
twierdzi dyrektor, szkoła jest wspomagana przez samorząd, rodziców, partnerów we wzbogacaniu warunków
46 / 50
lokalowych i pomocy naukowych: rodzice - pozyskiwanie sponsorów, zakup wykładzin do kącików rekreacyjnych
w salach lekcyjnych, stolików i krzeseł do klasy II a i b, wyposażanie klasopracowni (np.: rolety, firany, gry
edukacyjne); partnerzy - zakup nagród rzeczowych dla uczniów, pomoc w zakresie bezpłatnych usług
gospodarczych; samorząd - zakup nagród książkowych dla uczniów, stypendia naukowe, pomoc w akcji
"Sprzątanie Świata", zabezpieczanie transportu uczniów podczas konkursów i zawodów sportowych. Dyrektor
zaznaczył, że w szkole istnieje plan polepszania warunków lokalowych i wyposażenia. Zmiany, których ten plan
dotyczy, to m.in.: wymiana sprzętu w pracowniach komputerowych; remont gabinetu pedagoga szkolnego i placu
apelowego; cyklinowanie podłóg w salach gimnastycznych. Także według przedstawicieli partnerów i organu
prowadzącego, uczestników wywiadu, w szkole planuje się ulepszanie warunków lokalowych i wyposażenia,
np.: powstała inicjatywa rodziców, by zmodernizować kącik patrona i to jest aktualnie robione; planowane jest
malowanie sal lekcyjnych, zakup żaluzji okiennych; wybudowano boisko "Orlik"; planowana jest budowa hali
sportowej i rozbudowa sali gimnastycznej; zaplanowano likwidację barier architektonicznych dla
niepełnosprawnych; myśli się o zwiększeniu liczby miejsc parkingowych przed szkołą. Również z analizy
dokumentów wynika, że w szkole istnieje plan polepszania warunków lokalowych i wyposażenia. W planach
finansowych dochodów i wydatków budżetowych są następujące zapisy: zakup książek do biblioteki; piłek i sprzętu
sportowego; pomocy dydaktycznych do oddziału "0", do języka polskiego, do klasy integracyjnej; zakup testów
do pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W celu polepszenia warunków bazy szkoły zamieszczony jest
w planach finansowych zapis dotyczący: remontu toalet uczniowskich; wymiany podłóg; remontu i wymiany
nawierzchni bieżni na boisku szkolnym; cyklinowania i lakierowania parkietu na salach gimnastycznych; wymiany
płytek chodnikowych na polbruk na placu apelowym (dokument - Plan finansowy SP 3 w Myśliborzu na 2013 r.).
W szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia
dydaktycznego, o czym świadczą informacje zawarte w wypowiedziach wszystkich respondentów - dyrektora,
rodziców i partnerów szkoły. Według dyrektora w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat podejmowano działania
zmierzające do wzbogacenia zasobów lokalowych, zgodnie z istniejącym planem uzupełniania
wyposażenia. Partnerzy szkoły i przedstawiciele samorządu podczas wywiadu podali następujące przykłady
działań szkoły zmierzających do wzbogacenia wyposażenia i zasobów lokalowych podejmowanych we współpracy
z nimi w ciągu ostatnich dwóch lat: samorząd - ocieplenie i elewacja budynku szkolnego, wymiana okien, budowa
"Orlika", realizacja projektów unijnych (pozyskanie tablicy interaktywnej); Rada Rodziców - zakup pomocy
dydaktycznych i nagród dla dzieci; inni partnerzy - dofinansowywanie różnych imprez. Zdaniem przedstawicieli
rodziców, uczestników wywiadu, szkoła współpracuje z nimi przy poprawianiu warunków lokalowych
i wyposażenia: rodzice zbierają pieniądze na kiermaszach; kupują drobny sprzęt, pomoce dydaktyczne; malują
sale lekcyjne; kupują wykładziny, firany, ławki, rolety, krzesełka, biurka, papier do ksero, ręczniki papierowe;
zbierają pieniądze na fundusz Rady Rodziców (60% dla klasy, a 40% do dyspozycji prezydium np. na zakup
pomocy dydaktycznych, itp.) i fundusz klasowy; pomagają fizycznie przy remontach klas oraz zakupili duży grill.
47 / 50
Wnioski z ewaluacji:
1. Szkoła prowadzi systematyczną analizę osiągnięć uczniów, której częścią jest analiza wyników
zewnętrznego sprawdzianu szóstoklasisty. Wdrażane wnioski z tej analizy (np. organizacja zajęć
dodatkowych dla uczniów klas VI przygotowujących ich do sprawdzianu) przyczyniły się do wzrostu
wyników tego sprawdzianu (ze staninu 5-średniego do 6-wyżej średniego).
2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego
w szkole podstawowej, o czym świadczą m.in.: niższy odsetek uczniów niepromowanych, a także liczne
osiągnięcia dzieci w konkursach przedmiotowych i tematycznych oraz zawodach sportowych na szczeblu
gminnym, wojewódzkim i ogólnopolskim.
3. Aktywność uczniów i ich zaangażowanie w imprezach szkolnych i środowiskowych oraz w akcjach
charytatywnych wpływa na ich wszechstronny rozwój oraz na rozwój szkoły i jej pozytywne postrzeganie
w środowisku lokalnym.
4. Podejmowane w szkole działania wychowawcze i profilaktyczne, realizacja programów z zakresu
bezpieczeństwa (np. we współpracy z policją, strażą pożarną, Sanepidem) sprawiają, że dzieci podczas
pobytu mają poczucie bezpieczeństwa, nie tylko fizycznego, ale i psychicznego oraz prezentują pozytywne
zachowania.
5. Koncepcja pracy szkoły i realizująca jej główne założenia oferta edukacyjna (wzbogacona o projekty
unijne) zakładają wszechstronny rozwój uczniów i dobre przygotowanie ich do dalszej nauki.
6. Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są organizowane, planowane i analizowane, a wdrażane
z nich wnioski uwzględniają inicjatywy i opinie uczniów.
7. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów do nauki, jednak udzielana przez
nich uczniom informacja zwrotna dotycząca oceniania i postępów w nauce nie zawsze pomaga uczniom
uczyć się.
8. W szkole są tworzone warunki do wyrównywania szans edukacyjnych w odniesieniu do czynników
środowiskowych
i
społecznych
(klasa
integracyjna;
zajęcia
korekcyjno-kompensacyjne), co sprzyja osiąganiu przez uczniów sukcesów na miarę ich możliwości.
9. Różnorodne inicjatywy i działanie szkoły wynikające ze współpracy z partnerami zewnętrznymi
i organem prowadzącym sprzyjają rozwojowi uczniów i zaspokojeniu potrzeb środowiska lokalnego.
10.Szkoła podejmuje starania w celu zacieśnienia współpracy z rodzicami, jednak część z nich nie bierze
udziału w życiu szkoły.
11.Nauczyciele są zaangażowani w działania realizowane w szkole, analizują efekty swojej pracy, wspierają
się wzajemnie, jednak nie zawsze wspólnie rozwiązują problemy.
12.Dyrektor stara się angażować nauczycieli do udziału w ewaluacji wewnętrznej, jednak z ich deklaracji
wynika, że ewaluacja wewnętrzna nie zawsze prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli.
13.Szkoła posiada dobrze wyposażoną, stale modernizowaną bazę lokalową, która w pełni umożliwia
realizację podstawy programowej i przyjętych programów nauczania.
48 / 50
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i
wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
B
B
B
B
B
B
C
B
B
C
B
B
B
C
C
C
B
49 / 50
Raport sporządzili:
Alina Sukiennicka
Jarosław Ryhanycz
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
50 / 50

Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szkoła Podstawowa nr 86 prezentuje wysoki poziom

Praca zespołowa w szkole

Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP

Sprawozdanie z wizyty studyjnej. R. Kwiatek

Badanie satysfakcji uczestników szkolenia – nauczycieli

RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ