Propozycje tematów maturalnych M A T U R A 2 0 15 I Literatura

Propozycje tematów maturalnych M A T U R A 2 0 15 I Literatura

Propozycje tematów maturalnych
M A T U R A 2 0 15
I Literatura
1. Omów różne realizacje motywu Ikara, analizując wybrane utwory literackie.
2. Echa powstań narodowych w utworach pozytywizmu polskiego. Rozważ wpływ
wydarzeń historycznych na postawy bohaterów.
3. Motyw rycerza i rycerskiej walki w wybranych tekstach literackich. Przedstaw
zagadnienie, analizując wybrane utwory epoki średniowiecza i romantyzmu.
4. Przedstaw problem antysemityzmu, analizując wybrane utwory literatury polskiej
XIX i XX wieku.
5. Portrety matek w literaturze polskiej i obcej XX wieku. Porównaj różne kreacje
bohaterek, analizując celowo dobrane utwory.
6. Straceńcy, marzyciele, społecznicy - bohaterowie literatury czasów niewoli. Przedstaw
i oceń postawy wybranych postaci, analizując celowo wybrane utwory literackie.
7. „Powołał mnie Pan na bunt” St. Grochowiak – gniewni i zbuntowani w literaturze
polskiej i obcej. Porównaj różne kreacje bohaterów, analizując wybrane utwory XX
wieku.
8. Przedstaw i porównaj obrazy Boga, analizując celowo wybrane utwory J. Kochanowskiego,
M. Sępa-Szarzyńskiego i J. Kasprowicza.
9. Mity polskiego romantyzmu oraz ich kontynuacja w literaturze E. Orzeszkowej, S.
Żeromskiego, St. Wyspiańskiego. Przedstaw zagadnienie, analizując utwory wymienionych
pisarzy.
10. „ Wolność fascynuje i napawa lękiem, dlatego zmusza, by nasza postawa wobec niej nie była
nieokreślona” (J. Tischner). Przedstaw problem wolności człowieka, analizując wybrane
utwory literackie.
11. Porównaj różne realizacje motywu domu i rodziny, analizując wybrane utwory literackie.
12. Porównaj różne obrazy wsi i jej mieszkańców, analizując wybrane utwory literackie.
13. Omów funkcjonowanie mitu genezyjskiego literaturze, analizując celowo wybrane utwory.
14. Lektury młodego Europejczyka. Uzasadnij, analizując wybrane utwory, które dzieła
literatury polskiej dawnej i współczesnej poleciłbyś swoim rówieśnikom?
15. Literatura dwudziestolecia międzywojennego w poszukiwaniu prawdy o człowieku. Omów
problem, analizując celowo wybrane utwory.
16. Dekalog bohaterów prozy G. Herlinga-Grudzińskiego. Omów problem, analizując wybrane
utwory.
17. Porównaj różne realizacje motywu tańca, analizując wybrane utwory XIX i XX wieku.
18. Człowiek współczesny w poszukiwaniu własnego „ja”. Omów problem, analizując wybrane
utwory T. Różewicza i S. Mrożka.
19. „ Dopiero miłość, potężna siła, wyzwala człowieka i każe mu działać, dążyć naprzód,
zdobywać” ... (K. Eberhardt) . Rozważ słowa pisarza o miłości i jej roli w życiu człowieka,
analizując wybrane utwory epoki romantyzmu i pozytywizmu.
20. XIX-wieczny patriotyzm w postawach wybranych bohaterów literackich. Przedstaw
zagadnienie, analizując wybrane utwory epoki romantyzmu i pozytywizmu.
21. Wpływ wojny na zachowanie się człowieka wobec siebie i innych. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykładach prozy i poezji polskiej.
22. Stosunek do zła sprawdzianem człowieczeństwa. Omów temat, analizując wybrane utwory
literackie XX wieku.
23. Jak twórcy literatury ukazywali wpływ historii na los człowieka? Rozważ pytanie, analizując
wybrane utwory K. K. Baczyńskiego.
24. Analizując dwa wybrane utwory literackie, przedstaw dramat człowieka zniewolonego w
systemie totalitarnym.
25. Biografia jako klucz do odczytania twórczości A. Mickiewicza i J. Słowackiego. Rozważ
zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie wymienionych twórców.
26. Wizje utopii w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory
literackie.
27. Porównaj różne obrazy rewolucji, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej
XIX i XX wiek.
28. Topos domu w polskiej tradycji literackiej. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
utwory literackie.
29. Człowiek wobec wojny. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory XX wieku.
30. Wpływ zbrodni na psychikę bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie, analizując
wybrane utwory literackie.
31. Przedstaw i porównaj różne kreacje bohaterów literackich poszukujących szczęścia,
analizując wybrane utwory różnych epok.
32. Przedstaw różne oblicza ojczyzny w literaturze romantyzmu i pozytywizmu, analizując
wybrane utwory obu epok.
33. Portrety kobiet w literaturze polskiej i obcej XIX wieku. Przedstaw i porównaj różne kreacje
bohaterek, analizując wybrane utwory.
34. Przedstaw funkcjonowanie motywu theatrum mundi, analizując wybrane przykłady literatury
renesansu i pozytywizmu.
35. Obłąkani i szaleni w dramatach W. Szekspira i utworach romantycznych. Przedstaw i oceń
różne kreacje bohaterów, analizując wybrane utwory.
36. Pary małżeńskie w literaturze. Przedstaw i porównaj sposoby ich kreowania, analizując
wybrane utwory literatury polskiej i obcej.
37. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie twórców różnych epok. Omów
problem, analizując wybrane przykłady .
38. Przedstaw różne kreacje bohaterów prozy J.R.R. Tolkiena, analizując wybrane utwory.
39. Dzieciństwo- Arkadia, z której odchodzimy i do której wracamy. Przedstaw sposoby
funkcjonowania motywu, analizując wybrane utwory literackie dwóch epok.
40. Holocaust widziany oczami kata i ofiary. Rozważ problem, analizując
wybrane teksty
literackie XX wieku.
41. Uczta, wieczerza, przyjęcie, biesiada. Porównaj różne sposoby ich przedstawiania, analizując
wybrane utwory epoki renesansu i romantyzmu.
42. Historia w „Trylogii” H. Sienkiewicza. Analizując utwory literackie, rozważ sposób
prezentacji wydarzeń, postaci i realiów XVII wieku.
43. Przedstaw sposoby funkcjonowania motywu zemsty, analizując wybrane utwory literackie.
44. Różne wizje apokalipsy. Dokonaj porównania, analizując wybrane utwory romantyzmu i
Młodej Polski.
46. Kostium, maska, przebranie. Przedstaw i oceń postawy bohaterów ukrywających własną
tożsamość, analizując wybrane utwory romantyzmu i Młodej Polski.
47.Przedstaw wizerunek polskiego Sarmaty, analizując wybrane utwory doby baroku.
48.Refleksja nad życiem i śmiercią w utworach Jana Kochanowskiego. Przedstaw zagadnienie,
analizując wybrane utwory renesansowego poety.
49. Przedstaw i porównaj różne obrazy zaświatów, analizując wybrane utwory literackie epoki
renesansu i XX – lecia międzywojennego.
50. Wina i kara w literaturze. Omów problem, analizując wybrane utwory literackie.
51. Porównaj różne realizacje motywu wędrówki, analizując wybrane utwory literackie różnych
epok.
52. Przedstaw cechy bohatera romantycznego, analizując wybrane utwory literackie.
53.Obraz szaleńca w literaturze. Omów, analizując wybrane utwory literackie.
54. Scharakteryzuj i porównaj trzech bohaterów romantycznych, analizując wybrane utwory
literackie.
55. Fascynacja krajobrazem źródłem natchnienia romantycznego poety. Przedstaw zaqgadnienie,
analizując wybrane utwory literackie.
56. Obserwacja świata i samego siebie tematem poetyckiej refleksji. Rozważ problem, analizując
i interpretując wybrane utwory Wisławy Szymborskiej.
57. Słynne historie miłosne. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie epoki
średniowiecza i renesansu.
58. Porównaj różne sposoby funkcjonowania motywów mitologicznych w literaturze polskiej,
analizując wybrane przykłady.
59. Mickiewiczowskie echa w nadniemeńskim krajobrazie opisanym przez Elizę Orzeszkową.
Analizując utwory, przedstaw podobieństwa i różnice świata przedstawionego w „Nad
Niemnem” i „Panu Tadeuszu”.
60. Wpływ władzy na charakter i postępowanie bohatera. Przedstaw problem, analizując
wybrane utwory literackie epoki antyku i renesansu.
61. Poeci polscy wobec niepokojów i zagrożeń XX wieku. Omów zagadnienie, analizując
wybrane przykłady utworów literatury współczesnej.
62. Omów funkcje motywu śmierci w literaturze staropolskiej, analizując wybrane przykłady.
63. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów problem, analizując
wybrane utwory.
64. Świat współczesny w obliczu terroryzmu. Rozważ problem, analizując wybrane utwory.
65. Analizując wybrane utwory, scharakteryzuj model życia człowieka w epoce oświecenia.
66. Kreacja bohatera-patrioty w literaturze polskiej. Dokonaj analizy porównawczej przykładów
z dwóch epok literackich (renesansu i romantyzmu).
67. Człowiek wobec trudnych wyborów moralnych. Omów problem, analizując wybrane utwory
epoki romantyzmu.
68. Analizując wybrane utwory renesansu i romantyzmu, przedstaw sposoby funkcjonowania
horacjańskiego motywu „exegi monumentum”.
69. Arkadie i utopie. Analizując wybrane utwory różnych epok, omów literackie krainy
szczęścia i sposoby ich kreowania.
70. Omów motyw cierpienia, analizując wybrane utwory z trzech epok literackich.
71. Motyw „wyobcowania” bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
utwory dwóch epok.
72. Przedstaw i porównaj obraz Boga w literaturze, analizując celowo wybrane utwory trzech
wybranych epok.
73. Cytat, motto, tytuł lub ostatnia scena jako klucz do interpretacji utworu. Omów problem,
analizując wybrane przykłady.
74. Życie jako labirynt. Scharakteryzuj różne ujęcia motywu, analizując wybrane teksty
literackie z epoki dwudziestolecia międzywojennego.
75. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw i oceń , analizując wybrane utwory.
76. Przedstaw różne sposoby ujęcia opisu miasta w literaturze polskiej i obcej, analizując
wybrane utwory.
77. Życie jako sen. Scharakteryzuj różne ujęcia motywu, analizując wybrane utwory literackie
epoki baroku i romantyzmu.
78. Człowiek wobec zła. Scharakteryzuj różne postawy, analizując wybrane utwory literatury
XX wieku.
79. Analizując celowo wybrane utwory, omów funkcje pieniądza w wyborach życiowych postaci
literackich różnych epok.
80. Rola wizji, snu, proroctwa w utworach literackich. Omów zagadnienie, analizując wybrane
dzieła XIX i XX wieku.
81. Obłęd i szaleństwo jako element osobowości postaci literackich. Przedstaw zagadnienie,
analizując wybrane utwory.
82. Kobiecość jako przywilej i przekleństwo. Rozważ problem, analizując teksty literackie
wybranej epoki.
83. Motyw żeglugi w literaturze. Przedstaw jego znaczenie oraz sposoby ujęcia, analizując
wybrane utwory różnych epok.
84. Bohater - samobójca w literaturze. Porównaj różne postaci samobójców, analizując wybrane
utwory literackie.
85. Szkoła i środowisko uczniowskie jako inspiracja twórców literackich. Omów problem,
analizując wybrane utwory literackie.
86. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw obyczaje i tradycje szlacheckie.
87. Etos rycerski dawniej i dziś. Porównaj funkcjonowanie tego motywu, analizując wybrane
przykłady literackie.
88. Czarny charakter w literaturze. Omów funkcjonowanie motywu, analizując wybrane celowo
utwory różnych epok.
89. Przedstaw i porównaj różne typy bohaterów literatury fantasy, analizując wybrane utwory.
90. Motyw outsidera w literaturze. Przedstaw różne wizerunki „wyobcowanych”, analizując
wybrane utwory XX wieku.
91. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich
bohaterów, analizując wybrane utwory.
92. To się czyta dzisiaj – modni pisarze, modne książki. Analizując dzieła trzech wybranych
twórców spoza kanonu szkolnego, omów przyczyny popularności niektórych autorów i
książek.
93. Szczęście – ułuda czy osiągalny cel? Rozważ problem, analizując wybrane utwory literackie.
94.Porównaj różne realizacje motywu piekła, analizując wybrane utwory różnych epok.
II Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
1. Niezwykłość pejzażu romantycznego. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory
literackie i malarskie epoki.
2. Między prawem do szczęścia a obowiązkiem wobec innych. Rozważ ludzkie dylematy,
analizując wybrane przykłady z literatury i filmu.
3. Przedstaw związki literatury polskiej z myślą filozoficzną i sztuką Europy, analizując dzieła
wybranej epoki.
4. Porównaj różnorodne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce, analizując
wybrane dzieła.
5. Artystyczna interpretacja historii w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł XIX wieku .
6. Powstanie styczniowe w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw zagadnienie, analizując
wybrane utwory.
7. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze i sztuce, analizując wybrane
utwory dwóch wybranych epok.
8. Porównaj różne wizje piekła w literaturze i sztuce różnych epok, analizując podstawie
wybrane teksty kultury.
9. Kult Maryjny w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw zagadnienie, analizując
wybrane teksty kultury.
10. Przedstaw funkcjonowanie motywu wampira w literaturze i filmie, analizując wybrane teksty
kultury.
11. Porównaj różne ujęcie motywu szatana w literaturze, sztuce i filmie, analizując wybrane
teksty kultury.
12. Przedstaw funkcjonowanie motywu tańca w literaturze i malarstwie, analizując wybrane
teksty kultury.
13. Porównaj różne realizacje motywu zdjęcia z krzyża w malarstwie i literaturze dwóch
wybranych epok.
14. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła.
15. Omów rolę przyrody w literaturze i sztuce romantyzmu, analizując wybrane teksty kultury.
16. Przyroda doby baroku. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki.
17. Porównaj różne realizacje wizerunku
anioła
w literaturze i sztukach plastycznych,
analizując wybrane przykłady z romantyzmu i Młodej Polski.
18. Omów różne sposoby ukazywania Apokalipsy, analizując wybrane przykłady z literatury i
sztuki.
19. Przedstaw różne realizacje motywu ogrodu, analizując wybrane przykłady z literatury i
sztuki.
20. Omów rolę symbolu i alegorii w literaturze i sztuce średniowiecza, analizując wybrane teksty
kultury.
21. Bunt w literaturze i sztuce. Omów zjawisko, analizując dzieła dwóch wybranych epok.
22. Spory sąsiedzkie w literaturze i innych tekstach kultury. Omów problem, analizując wybrane
dzieła.
23. Scharakteryzuj obraz kobiety w czasach średniowiecza, analizując wybrane przykłady z
literatury i sztuki.
24. Surrealizm w literaturze i malarstwie XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
dzieła kultury.
25. Omów sposoby wykorzystywania starożytnych mitów i średniowiecznych legend
przez twórców literatury i filmu fantasy, analizując wybrane teksty kultury.
26. Przedstaw motyw kobiety demonicznej, analizując wybrane utwory literackie i inne
teksty kultury.
27. Kontakty z nieczystymi siłami. Omów najciekawsze realizacje tego tematu, analizując
wybrane teksty kultury dwóch epok.
28. Przedstaw najciekawsze realizacje motywu pojedynku w literaturze i filmie, analizując
wybrane utwory literackie i inne teksty kultury.
29. Omów symbolikę labiryntu, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne.
30. Turpizm w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
31. Impresjonizm jako nurt w malarstwie i jego wpływ na literaturę polską. Omów, analizując
wybrane utwory.
32. Przedstaw funkcje symbolu w literaturze i malarstwie, analizując wybrane teksty kultury.
33. Socrealizm w kulturze polskiej. Przedstaw jego cechy i funkcje, analizując wybrane utwory
literackie i inne teksty kultury.
34. Pejzaż tatrzański w literaturze i sztuce modernizmu. Przedstaw temat, analizując wybrane
dzieła.
35. Historia Polski XIX wieku w słowie i muzyce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
utwory literackie i muzyczne.
36. Przedstaw różne realizacje motywu powstania narodowego w literaturze i malarstwie,
analizując wybrane teksty kultury.
37. Przedstaw różne realizacje motywu anioła w literaturze i filmie, analizując wybrane dzieła.
współczesne i epoki romantyzmu.
38. Przedstaw motyw genezyjski i jego funkcje w literaturze i sztuce, analizując
wybrane
utwory.
39. Poezja i muzyka – w jaki sposób słowo koresponduje z muzyką w poezji śpiewanej. Omów
zagadnienie, analizując wybrane utwory współczesnych bardów.
40. W jaki sposób literatura i film tworzą portrety psychologiczne bohaterów? Omów, analizując
wybrane przykłady.
41. Przedstaw różne realizacje motywu umierania w literaturze i sztuce, analizując wybrane
przykłady.
42. Różne sposoby ujmowania tematów tabu w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
43. Ekspresjonizm w filmie, literaturze i sztuce. Porównaj sposoby obrazowania i środki wyrazu,
analizując wybrane przykłady.
44. Kobieta – anioł i kobieta – demon. Porównaj wybrane wizerunki kobiet, analizując wybrane
utwory literackie i inne teksty kultury.
45. Antybohater. Przedstaw i oceń postawy wybranych postaci, analizując wybrane
dzieła
literackie i komiksy.
46. Powstanie warszawskie w literaturze i filmie. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady
dzieł.
47. Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem,
analizując wybrane przykłady.
48. Przedstaw różne sposoby kreacji diabła w literaturze i malarstwie, analizując wybrane
przykłady.
49. Przedstaw różne sposoby funkcjonowania mitu arturiańskiego w literaturze fantastycznej
oraz filmie, analizując wybrane przykłady.
50. Przedstaw prozę J.R.R. Tolkiena jako źródło inspiracji współczesnej literatury i filmu,
analizując wybrane przykłady.
III Język
1. Dokonując analizy języka piosenek jednego z zespołów lat 90-tych, wyjaśnij zasadność
doboru środków wyrazu.
2. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej
polszczyzny.
3. Tragizm, komizm, ironia. Omów przykłady posługiwania się nimi, analizując wybrane
utwory literackie.
4. Zapożyczenia językowe. Scharakteryzuj zjawisko i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń
w języku polskim na wybranych przykładach.
5. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje w dziele literackim, analizując
wybrane przykłady literatury współczesnej.
6. Język filmu i język literatury. Porównaj wybrane dzieło literackie i jego filmową adaptację.
7. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie.
8. Gwara środowiskowa marynarzy. Omów zagadnienie na podstawie analizy zebranego
materiału badawczego.
9. Poezja lingwistyczna i jej funkcje. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory M.
Białoszewskiego.
10. Omów funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok, analizując wybrane
przykłady.
11. Scharakteryzuj język wybranych postaci literackich, ze szczególnym uwzględnieniem cech
ujawniających ich przynależność środowiskową i osobowość.
12. Funkcje archaizacji w literaturze różnych epok. Omów, analizując wybrane przykłady.
13. Norma językowa a błąd językowy. Omów zagadnienie, na podstawie analizy zebranego
materiału badawczego.
14 Etyka a reklama. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady reklam prasowych,
telewizyjnych lub radiowych.
15 Scharakteryzuj język sprawozdawców sportowych, analizując wybrane
telewizji lub radia.
teksty z prasy,
16 Dokonując analizy języka piosenek wybranego polskiego zespołu muzycznego, oceń
zasadność doboru środków wyrazu.
17 Zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Omów problem i oceń zasadność stosowania
zapożyczeń z języka angielskiego w dziedzinie nauki i techniki, analizując zgromadzony
materiał językowy.
18 Zjawisko nowomowy w polskiej literaturze okresu PRL-u. Omów problem, analizując
wybrane przykłady.
19 Gwara uczniowska. Omów na podstawie analizy zebranego materiału badawczego.
20 Błędy językowe. Omów zagadnienie, analizując zgromadzony materiał językowy z radia,
telewizji, prasy i mowy potocznej.
21 Scharakteryzuj język zakochanych, analizując wybrane przykłady z literatury.
22 Scharakteryzuj język przemówień współczesnych polityków, analizując wybrane przykłady.
23 Zabawa słowem w poezji. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
24 Stylizacja biblijna i jej funkcje. Omów, analizując wybrane przykłady.
25 Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje w dziele literackim, analizując
wybrane przykłady z literatury XIX wieku.