Fundusze Europejskie w Polsce, nr 31

Transkrypt

Nr 31 • wrzesień 2013
BIULETYN INFORMACYJNY
Fundusze
Europejskie
w Polsce
ISSN 1899-783X • egzemplarz bezpłatny
POMOC ZWROTNA Z FE
– POMYSŁ NA DOBRY START
Nowa perspektywa 2014-2020
Europa to My!
w w w . f u n d u s z e e u r o p e j s k i e . g o v . p l
Spis treści
ÊÊPomoc zwrotna z FE
2Fundusze Europejskie w formie pomocy
zwrotnej
4Rola instrumentów finansowych w RPO
7Pomoc zwrotna na innowacje
10 Fundusz dla kreatywnych
12 Wsparcie dla ekonomii społecznej
14 W Polsce Wschodniej łatwiej o pożyczki
ÊÊFE w latach 2014-2020
16 Musimy mądrze inwestować
18 Wymiar terytorialny w politykach rozwoju
20ZIT – nowe narzędzie polityki spójności
ÊÊFE na czasie
22Wsparcie MRR dla projektów hybrydowych
26Zbuduj swój region i baw się z nami!
27Radzimy, jak korzystać z funduszy
ÊÊFE z bliska
28Transgraniczne badania noworodków
30Nowi Euroliderzy
31Mapa Dotacji UE
32Eurokorzyści – podziel się swoją historią
34Europa to my!
ÊÊRaport
36Postęp we wdrażaniu unijnych funduszy
Na okładce: fot. Shutterstock
Fundusze Europejskie w Polsce Biuletyn wydawany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego • ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa • tel. +48 22 273 74 00 • e-mail: [email protected] – www.funduszeeuropejskie.gov.pl
Kolegium redakcyjne: Ewa Duszczyk, Maciej Gałaj, Kamil Gaweł, Magdalena Hajkowska, Aleksandra Huryń, Maciej Kolczyński, Monika Ociepka, Izabela Krasowska,
Krzysztof Maszewski, Anita Pachucka, Marcin Piłka, Iwona Prószyńska, Aleksandra Reduch, Sylwia Rubin-Krukowska, Aneta Rudalska, Monika Sieradzan, Mateusz
Stypułkowski, Judyta Szóstakowska, Maja Wańczycka-Gawdzik, Marta Borowska (Publikator), Jarosław Żukowski (Publikator)
• Realizacja: Publikator Sp. z o.o. • ul. Cieszyńska 3A, 15-425 Białystok • Redakcja: Katarzyna Hryniewicka, Arkadiusz Kaczanowski, Urszula Koronczewska, Beata Michalik,
Anna Raducha-Romanowicz, Anna Sołomiewicz • Projekt graficzny i skład: Bogdan Falkowski, Piotr Szachowicz • Zdjęcia nieopisane: archiwum MRR
Publikacja współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.
Elżbieta
Bieńkowska,
Minister Rozwoju
Regionalnego
Pożyczki z dofinansowaniem
unijnym coraz bardziej popularne
Tematem przewodnim aktualnego wydania naszego Biuletynu jest pomoc zwrotna
z Funduszy Europejskich m.in. w postaci pożyczek lub poręczeń. Jest to druga, obok
dotacji, forma pomocy kierowana do podmiotów zainteresowanych wsparciem
z Unii. I chociaż większość z Państwa z terminem pomocy zwrotnej zapewne
nie spotyka się zbyt często, to jej znaczenie, jeśli chodzi o unijne wsparcie, szybko
wzrasta. Wynika to także z faktu, że środki na dotacje w kończącej się perspektywie
finansowej 2007-2013 zostały już praktycznie rozdzielone. W tym kontekście unijne
pożyczki i poręczenia świetnie wypełniają ofertę wsparcia, jaką dają Fundusze
Europejskie.
Mechanizmy pomocy zwrotnej uruchomiono w większości programów
operacyjnych. Można z nich korzystać np. w ramach Programu Innowacyjna
Gospodarka, który oferuje tzw. kredyt technologiczny przeznaczony
dla innowacyjnych przedsiębiorców. Od 2009 roku przyznano już ponad
700 takich kredytów. Młode firmy z Polski Wschodniej mogą korzystać
natomiast ze specjalnego projektu, w którym pożyczki i poręczenia kierowane
są nawet do przedsiębiorców nieposiadających jeszcze historii kredytowej.
Tego typu wsparciem objęte zostały w ramach Programu Kapitał Ludzki także
podmioty ekonomii społecznej, czyli wszelkiego typu spółdzielnie (np. pracy,
niepełnosprawnych) czy organizacje pozarządowe, których działalność
zorientowana jest na cele społeczne, a nie ekonomiczne. Omówienie możliwości
uzyskania pomocy zwrotnej znajdą Państwo na kolejnych stronach Biuletynu.
Nowością w tym wydaniu jest dział poświęcony Funduszom Europejskim
w perspektywie na lata 2014-2020. Zawiera on informacje o postępach prac
nad unijnymi dokumentami i projektami nowych programów operacyjnych.
Zapraszam do lektury!
Fundusze Europejskie w Polsce
1
Pomoc zwrotna z FE
Fundusze Europejskie
w formie pomocy zwrotnej
Co kryje się pod hasłem unijnych instrumentów zwrotnych? Komu są
dedykowane? Co umożliwiają i na jakich zasadach? Warto znać odpowiedzi na
te pytania, ponieważ pomoc zwrotna jest drugą obok dotacji formą wsparcia
finansowego z Unii Europejskiej. I to formą, której znaczenie w perspektywie
finansowej na lata 2014-2020 zdecydowanie wzrośnie.
Fot. Shutterstock
I
Instrumenty zwrotne to wspólna nazwa
różnych sposobów wsparcia ze środków
unijnych kierowanych w główniej mierze
do przedsiębiorców. Należą do nich m.in.
pożyczki, mikropożyczki, poręczenia, czy
gwarancje kredytowe.
2
nstrumenty zwrotne to wspólna nazwa różnych sposobów wsparcia
ze środków unijnych kierowanych
w główniej mierze do przedsiębiorców. Należą do nich m.in. pożyczki,
mikropożyczki, poręczenia, czy gwarancje kredytowe. Tyle że w odróżnieniu od bezzwrotnych dotacji, po
ich wykorzystaniu beneficjent musi
unijne fundusze zwrócić. Dzięki temu
pieniądze mogą trafić do kolejnych
podmiotów potrzebujących wsparcia.
Od lepiej znanych dotacji odróżnia je
także to, że rozdysponowywane są
przez tzw. pośredników finansowych,
czyli banki lub fundusze pożyczkowe
i poręczeniowe.
Niestety, z badań przeprowadzonych przez Związek Banków
Polskich, jedynie 6 na 100 badanych przedsiębiorców z sektora
MSP do tej pory skorzystało z tego
typu wsparcia. Warto pracować
nad zmianą tego trendu, ponieważ
w nowej perspektywie finansowej,
unijne wsparcie dla przedsiębiorców będzie przyznawane w znacznym stopniu w formie instrumentów
zwrotnych. Natomiast wartość puli
pieniędzy na tego rodzaju pomoc
w latach 2014-2020, wynieść może
nawet 10% całej kwoty przeznaczonej dla Polski. Dla porównania –
w kończącej się perspektywie 20072013, było to poniżej 2%.
Nad unijnymi środkami z pomocy
zwrotnej warto pochylić się dziś jeszcze z jednego powodu – aktualnie
fundusze przeznaczone na dotacje
bezzwrotne są już na wyczerpaniu.
Instrumenty zwrotne to często jedyna możliwość, aby firmy mogły skorzystać z unijnej pomocy.
Kredyt technologiczny
– najpopularniejszy
Wśród przedsiębiorców z sektora
MSP to właśnie kredyt technologiczny
jest najpopularniejszą z omawianych
w biuletynie formą wsparcia. Dostępny jest on w ramach Działania 4.3
„Kredyt Technologiczny” Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Istotą kredytu technologicznego jest przeznaczenie części środków
unijnych na spłatę zadłużenia (jest to
tzw. premia technologiczna) przedsiębiorstw w bankach komercyjnych.
W ramach tego wsparcia, każdy
przedsiębiorca może liczyć nawet do
4 mln zł dofinansowania. Musi jednak
spełnić konkretne warunki.
Przede wszystkim firma taka musi
posiadać zdolność kredytową. Unijne wsparcie finansowe w ramach
kredytu technologicznego musi być
natomiast przeznaczone na realizację inwestycji na zakup i wdrożenie nowej technologii lub wdrożenie własnej nowej technologii, oraz
uruchomienie na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco
ulepszonych towarów, procesów
lub usług. Od 2009 roku przyznano już 717 takich premii, na łączną
kwotę ponad 1,8 mld zł.
Z takiej formy wsparcia skorzystała np. firma MGGP Aero, wykonująca usługi geodezyjne z powietrza.
Spółka uzyskała unijne fundusze na
projekt „Lotnicza Platforma Teledetekcyjna”, w ramach którego przebudowano odpowiednio samolot
montując w nim niezbędne sensory.
Zakupiono m.in. lotniczy skaner laserowy (LiDAR), czyli wysokowydajny
dalmierz, który wysyła impulsy i pre-
Wsparcie przez regiony
Przedsiębiorcy z sektora MSP często sięgają także po pomoc finansową w postaci pożyczek i poręczeń
z inicjatywy JEREMIE, realizowanej
na poziomie regionalnych programów operacyjnych. JEREMIE to jeden z instrumentów finansowych
pomocy zwrotnej, który ma na celu
przede wszystkim kreowanie aktywności gospodarczej mikro i małych
przedsiębiorstw będących najczęściej w początkowej fazie działalności.
W Polsce pieniądze z mechanizmu
JEREMIE docierają do firm z sektora
MSP za pomocą dwóch schematów:
z udziałem funduszu powierniczego
(wykorzystywany w 7 RPO) lub bez
udziału funduszu powierniczego (wykorzystywany w 12 RPO). Aktualnie
już ponad 12 tys. polskich przedsiębiorców skorzystało z tanich pożyczek i poręczeń inicjatywy JEREMIE.
Można je dostać łatwiej niż kredyt
bankowy, a oprocentowanie jest bardzo atrakcyjne - nawet 0,3% w skali
roku.
Kolejnym obok JEREMIE instrumentem zwrotnym wdrażanym
przez regionalne programy operacyjne jest JESSICA. Inicjatywa wspiera zrównoważony rozwój obszarów
miejskich m.in. poprzez finansowanie
projektów z dziedzin infrastruktury
miejskiej, dziedzictwa kultury, czy pomocy dla budynków uniwersyteckich.
Projekty realizowane przy wsparciu
z inicjatywy JESSICA powinny generować dochód, co pozwoli na odzyskanie środków i ich ponowne wykorzystanie. Aktualnie projekty wykorzystujące pieniądze dostępne w ramach
instrumentu, wdrażane są w 5 województwach Polski.
Pożyczki dla firm
z Polski Wschodniej
Także Program Rozwój Polski
Wschodniej umożliwił przedsiębiorcom, którzy nie posiadają dodatkowych zabezpieczeń lub zbyt krót-
Pomoc zwrotna z FE
ko funkcjonują na rynku, korzystanie
z pożyczek na rozwój działalności.
ści 67 mln zł uzyskało 765 firm MSP
z Polski Wschodniej.
Projekt „Reporęczenia i pożyczki szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MŚP. Instrumenty
wsparcia funduszy poręczeniowych
i pożyczkowych w Polsce Wschodniej” cieszy się dużym zainteresowaniem przedsiębiorców z województw: lubelskiego, podlaskiego,
podkarpackiego,
świętokrzyskiego
i warmińsko-mazurskiego. Beneficjentem realizującym ten projekt
jest Bank Gospodarstwa Krajowego.
Udziela on wsparcia zwrotnego instytucjom finansowym (funduszom poręczeniowym i pożyczkowym, bankom i innym operatorom), od których
następnie firmy otrzymują wsparcie.
POKL wspiera
działania PES
Pożyczki oraz poręczenia udzielane
w ramach PO RPW muszą być przeznaczone, m.in. na finansowanie inwestycji zakupu, budowy lub modernizacji obiektów produkcyjno-usługowo-handlowych, tworzenie nowych
miejsc pracy, czy też wprowadzanie
nowych rozwiązań technicznych lub
technologicznych.
W tym wydaniu biuletynu opisujemy funkcjonowanie systemu pożyczek i poręczeń w ramach projektu PO RPW, a także przedstawiamy
przykłady przedsiębiorców, którzy
rozwinęli swoją działalność dzięki niemu. Do tej pory wsparcie o warto-
wzmocnić pozycję rynkową przedsiębiorstw społecznych. Na pożyczki o preferencyjnym oprocentowaniu (obecnie od 0,875% do 1,75%)
oraz maksymalnej wartości 100 tys.
zł, przeznaczono środki w wysokości
ok. 25 mln zł. Projekt będzie działał
do końca czerwca 2015 r. i powinien
objąć ok. 250 podmiotów. Każdy pożyczkobiorca może skorzystać z bezpłatnych usług doradztwa, którego
celem jest pomoc w efektywnym wykorzystaniu środków pożyczki.
Więcej o projekcie przeczytają Państwo na kolejnych stronach biuletynu.
W marcu tego roku rozpoczęto także wypłatę preferencyjnych pożyczek
dla podmiotów ekonomii społecznej
(PES) w ramach pilotażowego projektu systemowego pt. „Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz rozwoju
ekonomii społecznej”, realizowanego w ramach Działania 1.4 Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki 20072013. Jego celem jest stworzenie
programu wsparcia przedsiębiorstw
społecznych prowadzących działalność gospodarczą. Realizacji tego celu
służy udzielanie preferencyjnych pożyczek na przedsięwzięcia, które mają
Wartość puli pieniędzy na pomoc
zwrotną w latach 2014-2020,
wynieść może
nawet 10% całej
kwoty przeznaczonej dla Polski.
Dla porównania
– w kończącej
się perspektywie
2007-2013, było
to poniżej 2%.
Fot. Shutterstock
cyzyjnie mierzy teren (umożliwia pomiar do kilkudziesięciu punktów na
jeden metr kwadratowy). Wartość inwestycji jakiej dokonało MGGP Aero
w ramach kredytu technologicznego
to około 5 mln zł, z czego dofinansowanie to 1,8 mln zł.
Marta Borowska
3
Pomoc zwrotna z FE
Rola instrumentów
finansowych w RPO
Fot. Shutterstock
Instrumenty finansowe są jednym z narzędzi realizacji
polityki spójności w Polsce na lata 2007-2013
i stanowią alternatywną do wsparcia dotacyjnego
formę finansowania inwestycji rozwojowych. Wsparcie
to ma charakter zwrotny i jest obecnie oferowane
z następujących Programów Polityki Spójności:
Innowacyjna Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej,
Kapitał Ludzki i 16 Regionalnych Programów
Operacyjnych w postaci pożyczek, kredytów. Obejmuje
również takie produkty jak: poręczenia, czy produkty
kapitałowe (seed capital czy venture capital).
N
a tę formę wsparcia w obecnej perspektywie finansowej
przeznaczono 5,2 mld zł, w tym ze
środków unijnych 4,3 mld zł. Instrumenty finansowe wdrażane są przede
wszystkim w ramach 16 Regionalnych
Programów Operacyjnych (4,3 mld
zł, w tym środki UE 3,5 mld zł).
W Polsce na obecną chwilę można wyróżnić mechanizmy wsparcia zwrotnego znane jako JESSICA
i JEREMIE. W przypadku inicjatywy JESSICA oraz części projektów
w ramach inicjatywy JEREMIE dodat-
kowo istnieje fundusz powierniczy,
który udostępnia środki pochodzące z RPO wybranym pośrednikom
finansowym.
JESSICA – alternatywny
sposób na fundusze
W obliczu rosnących potrzeb inwestycyjnych przy jednoczesnym
zmniejszaniu się dostępnych środków
publicznych, niezbędnym staje się poszukiwanie alternatywnych (niedotacyjnych) sposobów wykorzystania
dostępnych funduszy. Aby sprostać
jessica – wspiera rozwój polskich miast
Cel inicjatywy JESSICA
Głównym celem inicjatywy JESSICA jest wsparcie w formie finansowania zwrotnego projektów w formie pożyczek, gwarancji, wkładów
kapitałowych umożliwiające realizację inwestycji
związanych z rewitalizacją i rozwojem obszarów
miejskich w wymiarze społecznym i ekonomicznym. Realizowane w ramach inicjatywy JESSICA
projekty muszą mieć charakter dochodowy, co
pozwoli na odzyskanie środków i ich ponowne
wykorzystanie. Zakres wsparcia w ramach inicjatywy obejmuje rewitalizację, edukację, kulturę,
turystykę, transport, kończąc na odnawialnych
źródłach energii.
4
Dziedziny wsparcia w ramach Inicjatywy
Inicjatywa JESSICA promuje zrównoważony rozwój obszarów miejskich poprzez wspieranie projektów w dziedzinach dotyczących infrastruktury
miejskiej, dziedzictwa lub miejsc istotnych dla kultury, zagospodarowywania terenów pod ponowną zabudowę, tworzenia nowych lokali komercyjnych dla sektorów MŚP, IT i/lub B+R. W ramach
inicjatywy wpierane są również budynki uniwersyteckie oraz poprawa wydajności energetycznej.
Beneficjenci inicjatywy JESSICA
Beneficjenci mogący otrzymać wsparcie finansowe w ramach inicjatywy JESSICA to: podmioty
prywatne, partnerstwa publiczno-prywatne, spółki komunalne, jednostki samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą.
potrzebom władz lokalnych i regionalnych w 2005 r. Komisja Europejska wraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Bankiem Rozwoju Rady
Europy wypracowała formułę nowego instrumentu finansowego JESSICA (ang. Joint European Support for
Sustainable Investment In City Areas
– wspólne europejskie wsparcie na
rzecz trwałych inwestycji na obszarach miejskich), który stał się narzędziem pozwalającym na wykorzystanie części środków przydzielonych
w ramach funduszy strukturalnych na
inwestycje w fundusze odnawialne,
umożliwiające wielokrotne wykorzystywanie przydzielonych środków.
Finansowanie w ramach
inicjatywy JESSICA
W Polsce w ramach inicjatywy JESSICA Europejski Bank Inwestycyjny (HF-EBI) pełni rolę menedżera Funduszu
Powierniczego JESSICA w imieniu i na
rzecz Instytucji Zarządzających w pięciu województwach: mazowieckim,
pomorskim, śląskim, wielkopolskim
oraz zachodniopomorskim. HF-EBI
odpowiedzialny jest przede wszystkim za wybór menadżerów Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich
(FROM), jako instytucji odpowie-
Przykładowa inwestycja
realizowana w ramach
inicjatywy JESSICA
„Mediateka XXI w. w Tychach. Rewitalizacja obiektu
po Zespole Szkół Municypalnych”
Przedmiot: Projekt zakłada nadanie obiektowi po Zespole
Szkół Municypalnych nowych funkcji poprzez budowę nowoczesnej siedziby Biblioteki Głównej w Tychach, wykorzystującej
techniki multimedialne. Część powierzchni użytkowej budynku
planuje się przeznaczyć dla mikroprzedsiębiorców.
Beneficjent: Miasto Tychy
dzialnych za zarządzanie środkami
tych funduszy oraz ich inwestowanie
w wybrane tzw. projekty miejskie poprzez zwrotne instrumenty finansowe. W ramach inicjatywy JESSICA
rolę Funduszu Rozwoju Obszarów
Miejskich dla woj. wielkopolskiego,
miast na prawach powiatu woj. pomorskiego oraz dla województwa
mazowieckiego pełni Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Bank Ochrony Środowiska (BOŚ) pełni rolę Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich
dla województwa śląskiego, dla pozostałych miast województwa pomorskiego oraz dla obszarów poza Szczecińskim Obrzarem Metropolitalnym
województwa zachodniopomorskiego. Natomiast dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego województwa zachodniopomorskiego funkcję
FROM pełni Bank Zachodni WBK.
Podmioty pełniące funkcję FROM oferują inwestorom realizującym projekty
miejskie preferencyjne wsparcie finansowe w ramach inicjatywy JESSICA
realizowanej ze środków dostępnych
w ramach Regionalnych Programów
Operacyjnych na lata 2007-2013 dla
ww. województw. Wartość umów
podpisanych z Menadżerem Funduszu Powierniczego wynosi 1 107,8
mln zł (904,6 mln środków UE),
z czego pożyczki ostatecznym odbiorcom udzielone zostały już we
wszystkich województwach (łącznie
42 umowy na kwotę 470,5 mln zł wg
stanu na 30.06.2013 r.). Średni obrót
środkami wyniósł 42,5% środków
przekazanych do Funduszu Powierniczego. Należy podkreślić, że w tym
przypadku znaczny postęp w podpisywaniu umów z ostatecznymi odbiorcami, odnotowany został w ostatnich
miesiącach.
Główną cechą instrumentów
zwrotnych jest tzw. recycling środ-
Pomoc zwrotna z FE
Pożyczka JESSICA: 20.253.351,49 zł netto – 60% kosztów
kwalifikowanych, które wynoszą 33.755.585,82 zł
Środki własne wnioskodawcy: 8.341.617,29 zł
(tj. 577.832,55 zł + podatek VAT w kwocie 7.763.784,75 zł)
– 19,81% kosztów całkowitych brutto
Pożyczka uzupełniająca: 13 502 234,33 zł
Data podpisania umowy: 10.07.2013 r.
Termin zakończenia inwestycji: 31.05.2015 r.
ków, co oznacza, iż inicjatywa ma pozwolić na ponowne zainwestowanie
środków, które wcześniej sfinansowały projekty miejskie. Środki przekazane FROM mają charakter odnawialny, co powoduje, że mogą być
angażowane w finansowanie projektów wielokrotnie. Oznacza to zwiększenie efektywności wykorzystania
funduszy strukturalnych w regionach,
co jest bardzo istotną kwestią biorąc
pod uwagę perspektywę ograniczenia unijnych środków w kolejnych latach. Kolejną korzyścią jest elastyczność, polegająca na perspektywie
wykorzystania różnych postaci finansowania oraz możliwość finansowania projektów generujących dochód.
Istotną rolę odgrywa również możliwość „zlecenia” zarządzania środkami
pomocowymi przez przedstawicieli
sektora prywatnego i bankowego, co
może pozwolić na efektywniejsze zarządzanie środkami.
Efektem wdrażania inicjatywy jest
efekt dźwigni, polegający na zdolności
przyciągania sektora prywatnego do
projektów realizowanych w ramach
zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.
JEREMIE – wspólnie
z pośrednikiem
W ramach regionalnych programów
operacyjnych wsparcie dla MŚP jest
dostępne m.in. poprzez wykorzystanie schematu z tzw. funduszem powierniczym. W ramach powyższego
schematu środki pieniężne zostają
przekazane do wyodrębnionego funduszu powierniczego zarządzanego
przez wyspecjalizowanego menadżera. Następnie powyższe środki transferowane są do MŚP poprzez pośredników finansowych. Schemat ten
wykorzystywany jest w ramach siedmiu RPO (Dolnośląskiego, Kujawsko-Pomorskiego, Łódzkiego, Mazowieckiego, Pomorskiego, Wielkopolskiego, Zachodniopomorskiego).
↑↑Wizualizacja Mediateki XXI w.
↓↓Mediateka XXI w. w chwili
obecnej
5
Umowy z ostatecznymi odbiorcami w ramach instrumentów finansowych
1500
JEREMIE bez FP: 1126,7 mln zł (10 458 szt)
1200
JEREMIE z FP: 1290,6 mln zł (11 300 szt)
954,4
(8913)
JESSICA: 470,5 mln zł (42 szt)
794,8
600
458,9
342,3
0
704,8
636,3
250,8
(4280)
533,4
(5957)
(8155)
(7508)
(6683)
(4945)
371,8
536,4
(4648)
699,4
(6017)
866,9
(7665)
470,5 mln zł
(42 szt)
(3374)
(3316)
129 233,8
(2690)
(2506)
98,1 (1137) (1493)
30,9 (348) 47,7 (543)
91 (3)
92 (4)
95,6 (5) 131,2 (9)
50 (1)
31.XII.2010 31.III.2011 30.VI.2011
30.IX.2011 31.XII.2011 31.III.2012 30.VI.2012
1126,7 mln zł
(10 458 szt)
1028,2 (9606)
864,9
900
300
1073,8
(9531)
1290,6 mln zł
(11 300 szt)
298,3 (25)
192,3 (12)
30.IX.2012
222,7 (18)
31.XI.2012
31.III.2013 30.VI.2013
Źródło: MRR, Departament Koordynacji Programów Regionalnych i Cyfryzacji
Istotne jest, by
środki unijne,
które otrzymamy
w kolejnej perspektywie finansowej zostały
jeszcze lepiej
wykorzystane
niż w obecnej.
Stąd pomysł, by
zaangażować je
w ramach instrumentów finansowych, aby służyły
do finansowania
inwestycji długo
po zakończeniu
kolejnej perspektywy finansowej.
6
Ponadto, w ramach 12 regionalnych programów operacyjnych
funkcjonuje mechanizm finansowania zwrotnego poprzez wybór pośredników finansowych bezpośrednio przez instytucję zarządzającą lub
pośredniczącą, bez udziału funduszu
powierniczego. Taki model wdrażania stosowany jest w ramach RPO:
Kujawsko-Pomorskiego, Lubelskiego, Lubuskiego, Małopolskiego, Mazowieckiego, Opolskiego, Podkarpackiego, Podlaskiego, Pomorskiego, Śląskiego, Świętokrzyskiego oraz
Warmińsko-Mazurskiego. Natomiast
w ramach RPO Woj. Kujawsko-Pomorskiego, Pomorskiego oraz Mazowieckiego wdrażane są oba schematy
instrumentów finansowych wspierających rozwój sektora MŚP.
Finansowanie w ramach
inicjatywy JEREMIE
W ramach wszystkich instrumentów
wdrażanych w RPO skierowanych
do sektora MŚP, zawarto 91 umów
o finansowanie projektów, w tym 7
z menedżerem funduszu powierniczego (gdzie w przypadku 6 umów
rolę menadżera funduszu powierniczego pełni Bank Gospodarstwa Krajowego, a w RPO Woj. Kujawsko-Pomorskiego – Kujawsko-Pomorski
Fundusz Pożyczkowy), a 84 bezpośrednio z pośrednikami finansowymi,
na łączną kwotę 3,2 mld zł (w tym
2,64 mld zł ze środków UE), z czego 2,4 mld zł zostało następnie zakontraktowanych w ramach 21 758
umów z ostatecznymi odbiorcami.
Wsparcie udzielane
w ramach JEREMIE
Wśród odbiorców ww. wsparcia największą grupę stanowią mikroprzedsiębiorcy, tj. aż 84% wszystkich odbiorców (18 191 umów). Jest to
zgodne z ideą wdrażania instrumentów finansowych, gdyż to właśnie
głównie firmy mikro w warunkach
rynkowych mają największe problemy ze skorzystaniem z instrumentów komercyjnych. Kolejną grupą
odbiorców są małe przedsiębiorstwa
z 14% wsparciem. Natomiast średnie firmy stanowią jedynie 2% ogółu
wspartych firm.
Przykłady dobrych
praktyk – firma Etprint
Jednym z przykładów rozwoju firmy dzięki wsparciu z instrumentów
finansowych jest firma Etprint, która
skorzystała z dwóch pożyczek w ramach inicjatywy JEREMIE. Pierwszą
na kwotę 130 tys. zł wzięła na początku swojej działalności w kwietniu 2011 roku. Drugą – 280 tys. zł
w marcu 2012 roku. Obie zostały
przeznaczone na zakup specjalistycznych maszyn poligraficznych drukujących etykiety samoprzylepne. Dzięki
powyższym inwestycjom, już pierwszy rok działalności firmy przyniósł 4
mln zł obrotu.
Etprint to firma poligraficzna, specjalizująca się wyłącznie w produkcji
etykiet samoprzylepnych. Jej wyroby
można wykorzystać do oznakowania
większości produktów, które na co
dzień znajdziemy w sklepach – żyw-
ności, wszelakich opakowań spożywczych i chemii domowej. Etprint produkuje również naklejki rzadko widywane przez większość z nas. Są to
m.in. oznakowania opakowań zbiorczych, etykiety logistyczne, naklejki
znamionowe stosowane na częściach
elektronicznych.
Szansa na wzrost
w nowej perspektywie
Mając na uwadze fakt, iż zarówno
w perspektywie finansowej 20072013, jak i w przyszłej, Polsce przypadła duża pula środków w ramach
polityki spójności, co jest naszym niewątpliwym sukcesem, należy pamiętać, by nie uzależnić się od samych
dotacji. Niektóre badania wskazują,
że gdyby w 2015 roku skończyły się
dla Polski unijne dotacje, to nastąpiłby
gwałtowny spadek inwestycji w naszym kraju ze środków publicznych.
W związku z powyższym istotne jest,
by środki unijne, które otrzymamy
w kolejnej perspektywie finansowej
zostały jeszcze lepiej wykorzystane
niż w obecnej. Stąd pomysł, by zaangażować je w ramach instrumentów
finansowych, aby służyły do finansowania inwestycji długo po zakończeniu kolejnej perspektywy finansowej,
zaś ewentualne znaczne zmniejszenie środków unijnych dla Polski, które może nastąpić po 2020 roku nie
powinno oznaczać znacznego ograniczenia w zakresie możliwości finansowania inwestycji w naszym kraju.
maja wańczycka-gawdzik,
marcin piłka
Cel inicjatywy
JEREMIE
Głównym zadaniem instrumentów finansowych jest ukierunkowanie strumienia środków
pieniężnych w celu poprawy
dostępu mikro, małych i średnich przedsiębiorstw do źródeł
finansowania projektów umożliwiającym ich rozwój na rynku
poprzez oferowanie takich produktów jak pożyczki i poręczenia. Jest to szczególnie istotne
w kontekście istnienia luki rynkowej, która wyklucza z dostępu do kapitału komercyjnego
podmioty nieposiadające odpowiedniej historii kredytowej lub
stosownych zabezpieczeń.
Pomoc zwrotna z FE
Pomoc zwrotna
na innowacje
Duże i małe przedsiębiorstwa nie zawsze mogą korzystać z tych samych źródeł
wsparcia finansowego. Dlatego potrzebny jest jak najszerszy wachlarz sposobów
finansowania i dotowania ich działalności. Już dziś wiadomo, że olbrzymie
znaczenie w przyszłym rozwoju innowacyjnej gospodarki będą miały mechanizmy
zwrotne. W ostatnich latach dwa z nich – kredyt technologiczny oraz fundusze
podwyższonego ryzyka – ułatwiły rozwój setkom przedsiębiorstw.
K
redyt technologiczny, instrument
finansowy dostępny w ramach
Działania 4.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, to
najbardziej rozpoznawalna wśród
przedsiębiorców forma pomocy
zwrotnej w ramach Funduszy Europejskich – takie wnioski przynosi badanie przeprowadzone przez KPK
CIP przy Związku Banków Polskich*
(w okresie od kwietnia do czerwca
br.). Wśród przedsiębiorców, którzy
znają mechanizmy pomocy zwrotnej,
ponad 47% ankietowanych jest też
zdania, że to właśnie kredyt technologiczny powinien być kontynuowany w nowej perspektywie finansowej
na lata 2014-2020. W ich opinii oraz
w ocenie ekspertów finansowych jest
to zweryfikowana i skuteczna forma
wsparcia innowacji w gospodarce.
Krajowego, który zajmuje się wdrażaniem Działania 4.3. Od 2009 roku
przyznano 717 premii technologicznych. W październiku zeszłego roku
odbył się ostatni nabór wniosków
w ramach PO IG na lata 2007-2013.
23 sierpnia 2013 r. BGK formalnie zamknął konkurs.
BGK dofinansowuje projekty wdrażające nowe technologie. Przedsiębiorca może je kupić (w grę wchodziły
rozwiązania nie starsze niż 5-letnie) lub
wymyślić samodzielnie (i wtedy starać się o fundusze na jej wdrożenie).
W ramach inwestycji przedsiębiorca
Kredyt z premią
Istotą kredytu technologicznego jest
przeznaczenie części środków unijnych na spłatę zadłużenia (jest to
tzw. premia technologiczna) przedsiębiorstw w bankach komercyjnych
– przy czym spłacie podlega jedynie
kapitał kredytu. Przedsiębiorca, który
podczas zaciągania kredytu w banku
złoży prawidłowo wypełniony wniosek o przyznanie premii, ma szansę
na uzyskanie nawet do 4 mln złotych
takiego wsparcia. O przyznaniu premii decyduje Bank Gospodarstwa
* Źródło: http://zbp.pl/public/repozytorium/wydarzenia/dokumenty/lipiec_2013/
wsparcie_biznesu/INFORMACJA_PRASOWA_NT._WYNIKOW_BADA.pdf
Kredyt technologiczny w liczbach (stan na 1. września 2013)
1.863 mld zł
51
Łączna kwota dofinansowania
3.6 mld zł
Całkowita wartość projektów
2.6 mln zł
Średnia wartość premii
technologicznej
Pomoc zwrotna z FE
22
21
18
49
23
Wspartych projektów
56
120
73
23
13 73
717
21
11
61
72
10
projektów
ogólnopolskich
7
Działanie 3.2 Wspieranie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka (stan na 1. września 2013)
12%
12%
36%
36%
ICT
8%
64%
28%
Seed
Technology
W ramach projektu
wyposażyliśmy świeżo
wybudowaną halę produkcyjną w niezbędną infrastrukturę oraz
przystosowaliśmy do
potrzeb produkcyjnych
i administracyjnych istniejący budynek. Jednak najważniejszy był
zakup przeszło 30 maszyn i urządzeń przyśpieszających i automatyzujących procesy
produkcyjne w naszym
zakładzie (min. linia do
montażu SMD, robot
hermetyzujący ciekłym
polimerem, frezarka
CNC o stole roboczym
2m x 3m, urządzenie
do wytwarzania obudów z płyt kompozytowych). Dodatkowo
zakupiliśmy licencję
na oprogramowanie
wspomagające projektowanie elektroniki,
mechaniki, jak i wspomagające procesy
produkcyjne, magazynowe oraz sprzedażowe. Oceniam, że dzięki
tej inwestycji moce
produkcyjne w naszym przedsiębiorstwie
zostały zwiększone
o 250%.
8
Ochrona zdrowia
Star-up
Oprogramowanie
Ekspansja
Inne
Inwestycje wg fazy rozwoju przedsiębiorstwa
Wojciech
Małyszewicz,
współwłaściciel firmy RGB
4%
Przemysł
może ponieść wydatki związane zakupem m. in. niezbędnego sprzętu, budynków, gruntów (dopuszczalne wydatki są szczegółowo określone). Jednak niezależnie od tego, w co inwestuje firma, efektem działań musi być
wytwarzanie lub świadczenie zupełnie
nowych albo znacznie ulepszonych
produktów i usług.
Made in Poland
Taki zupełnie nowy produkt jest dziełem firmy RGB Technology z Tymienia. Przedsiębiorstwo od lat specjalizuje się w produkcji wyświetlaczy
informacyjnych i reklamowych. Jest
liderem na rynku polskim oraz z powodzeniem eksportuje swoje wyroby za granicę. Swoich odbiorców
ma m.in. w Wielkiej Brytanii, Irlandii,
Francji, Skandynawii, Niemczech czy
na trudnym rynku rosyjskim.
Wsparcie z Działania 4.3 w wysokości ponad 782 tys. złotych pomogło
uruchomić produkcję nowego typu
wyświetlaczy LED (piątej generacji).
Firma wprowadziła zaawansowane
technologicznie metody sterowania
projektowaniem, produkcji i sprzedaży. Dokonała też udoskonaleń w samym zakresie wytwarzania produktu:
wprowadzono nowatorskie zastosowanie polimerów jako obudowy zewnętrznej, zaczęto stosować specjalne powłoki antyrefleksyjne, czy najnowsze scalone sterowniki diod LED.
Nowy wyświetlacz produkowany jest
w trzech odmianach: wyświetlacza
tekstowego, graficznego i wideo.
– Inwestycja przysłużyła się także
dwóm aspektom naszej działalności:
Inwestycje wg branży
poszerzeniu produkcji na eksport oraz
polepszeniu szybkości reakcji na zamówienia. Teraz możemy znacznie szybciej
produkować nasze wyświetlacze, tym
samym klient krócej czeka na zamówiony produkt. Notujemy w ostatnim czasie
niemal 30% wzrost w wartości eksportowanych produktów – ocenia Wojciech
Małyszewicz, współwłaściciel firmy.
Jednocześnie podkreśla, że dzięki inwestycji RGB Technology jest w stanie
prowadzić więcej i bardziej dokładne
badania nad swoimi wyrobami. Innowacyjność w tym przedsiębiorstwie
stanowi ważny aspekt działalności: firma posiada bowiem zarejestrowany wzór przemysłowy, patent oraz 3
zgłoszenia patentowe.
Autorskie technologie
Kredyt technologiczny jest atrakcyjny,
bo szansę mają tu duże projekty, takie
którym byłoby trudno uzyskać inne
dofinansowanie. Na przykład firma
Norlys z Nowego Sącza otrzymała 4
mln zł premii technologicznej. Działająca na rynkach międzynarodowych
spółka specjalizuje się w produkcji zewnętrznych, ściennych i ogrodowych
opraw oświetleniowych o wysokiej
odporności na warunki atmosferyczne. Pieniądze z kredytu przeznaczono
na zakup maszyn i urządzeń dla nowo
powstałej odlewni ciśnieniowej. To
pozwoliło uruchomić autorską, kompleksową technologię produkcji.
– W efekcie wdrożyliśmy technologiię produkcji innowacyjnych obudów
lamp ledowych i opraw oświetleniowych
metodą odlewania ciśnieniowego. Technologia ta należy do najbardziej wydaj-
nych i precyzyjnych metod wytwarzania
odlewów ze stopów metali nieżelaznych
o dużej dokładności wymiarowej, jakości
powierzchni i odwzorowania kształtu opowiada Mieczysław Sułkowski, kierownik projektu.
Dzięki temu firma Norlys produkuje gotowe lampy działające nawet
40% dłużej (dzięki lepszemu odprowadzaniu ciepła). – Oceniamy, że będzie to stanowić znaczącą przewagę
konkurencyjną, szczególnie na rynkach
zagranicznych – ocenia kierownik
projektu. Firma aktualnie realizuje też
drugi projekt – również zgłoszony po
wsparcie w ramach kredytu technologicznego.
Biznes wysokiego ryzyka
Firma, aby otrzymać kredyt technologiczny, musi spełniać standardy kredytów komercyjnych. Jednak młode
przedsiębiorstwa innowacyjne, które istnieją dopiero na etapie projektu
albo wczesnej realizacji, nie posiadają
zwykle wystarczającej do swojego zapotrzebowania zdolności kredytowej.
Remedium na to jest Działanie 3.2
Wspieranie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka. Projekt realizowany
przez Krajowy Fundusz Kapitałowy
(KFK) otrzymał łącznie ze środków
PO IG prawie 317 mln zł (stan na 7
sierpnia 2013 r.) do zainwestowania
w fundusze venture capital (VC). Fundusze te wykupują akcje bądź udziały
firm, stając się ich współwłaścicielem
oraz partnerem biznesowym. Tym
samym biorą na siebie część ryzyka
związanego z projektem, ale także
i potencjalny udział w zyskach.
Dotychczas inwestowanie w takie przedsięwzięcia było dla funduszy
nieopłacalne i Projekt KFK ma za cel
zwiększenie zaangażowania funduszy
inwestycyjnych we wspieranie niewielkich, ale oryginalnych i perspektywicznych projektów (środki zainwestowane
przez fundusz kapitałowy w pojedynczego mikro-, małego lub średniego
przedsiębiorcę nie mogą przekraczać
1,5 mln euro), które do tej pory były
pozostawione same sobie.
Do września 2013 roku ze środków KFK skorzystało 15 funduszy
inwestycyjnych, które dysponowały
kwotami od 29 do 100 mln złotych.
Z tych środków udało się wesprzeć
43 przedsięwzięcia o różnym stopniu rozwoju. Niektóre dopiero miały pojawić się na rynku (faza zasiewu,
seed), inne zaczynały już rozwijać
swój produkt (faza start-up), a niektóre już sprzedawały swoje usługi i potrzebowały środków, by np. sprostać
zamówieniom (faza ekspansji).
Lista na przyszłość
Wśród funduszy korzystających ze
środków KFK jest BBI Seed Fund,
który inwestuje w siedem projektów
z obszaru informatyki, biotechnologii czy technologii materiałowej. Pod
swoimi skrzydłami mają jeden z najbardziej rozpoznawalnych w branży
usług internetowych projektów w Polsce – aplikację na telefony Listonic.
Stworzona przez Kamila Janiszewskiego, Filipa Miłoszewskiego oraz
Piotra Wójcickiego aplikacja to mobilna lista zakupów. Niewielki, bezpłatny program porządkuje wpisane
produkty, podpowiada gdzie są one
w promocji oraz, co najważniejsze,
pozwala kilku osobom korzystać
z tej samej listy. To proste rozwiązanie, które w praktyczny i przydatny
sposób wykorzystuje możliwości, jakie stwarza nowoczesna technologia
mobilna. Aplikacja została już pobrana ponad 500 tys. razy, a dziś korzysta
z niej 80 tys. osób.
Na czym polega jego innowacyjność? Ekipa Listonica wymyśliła aplikację w 2008 roku. W czasie, gdy
o smartfonach słyszało niewielu, mobilny internet był bardzo drogi, a telefon z kolorowym wyświetlaczem
i aplikacjami pozostawały luksusem.
Autorzy aplikacji przewidzieli, że za jakiś czas to telefon stanie się centrum
organizującym życie większości z nas.
Inwestycja BBI pozwoliła ekipie Listonica opłacić programistów oraz zainwestować w działania marketingowe.
Fundusze venture capital wspierają
też młodych przedsiębiorców w stawianiu pierwszych kroków w biznesie. Uczą jak sprzedawać swoje produkty. Podobnie było z BBI Seeds Fund
i aplikacją Listonic. - Dzięki nim mieliśmy
możliwość spotkać się z dyrektorami
i prezesami firm, które potem inwestowały w nasze przedsięwzięcie. Znalezienie pierwszych klientów było częścią
planu rozwoju projektu – pozwalało ocenić, czy nasze działanie ma sens, czy
jest na nie zapotrzebowanie, co mamy
do zaoferowania i jak przedstawiamy
produkt. Dla nas była to wielka pomoc,
bo bezpośrednio po studiach, szczególnie technicznych, nie jesteś zazwyczaj
przygotowany do prowadzenia rozmów
biznesowych i negocjacji. Na pierwszych
rozmowach z klientami menadżerowie
z Funduszu byli naszym wsparciem.
Z nimi omawialiśmy potem naszą postawę podczas tych spotkań – wspomina Kamil Janiszewski.
Mieczysław Sułkowski, kierownik projektu w firmie Norlys
W ramach naszego projektu zakupiono między innymi najnowszej generacji maszyny ciśnieniowe, piec do topienia stopów,
urządzenia do rafinacji kontroli jakości stopów oraz obróbki
powierzchniowej odlewów. Firma uniezależniła się od zewnętrznych dostawców odlewów, zyskała możliwość elastycznego
reagowania na potrzeby rynku, skróciła terminy dostaw oraz
zmniejszyła stany magazynowe. Wysoka jakość odlewów pozwoliła zmniejszyć koszty poprzez obniżkę liczby braków i zmniejszenie pracochłonności czynności związanych z ich obróbką.
Dysponując własnym zapleczem konstrukcyjno-projektowo-technologicznym i narzędziownią w krótkim czasie jesteśmy w stanie
dostarczyć nowe wzory lamp na rynek.
Twórcy aplikacji swoim pomysłem
wyprzedzili mocno epokę aplikacji
mobilnych. Niewielka firma, w której
pracuje kilka osób, w Polsce nie ma już
dużej konkurencji. Współpraca z takimi markami jak Orange, mBank czy
Mastercard pozwala autorom myśleć
o kolejnych, innowacyjnych projektach. W tym roku uruchomili aplikację
służącą do robienia zakupów. Myślą
też już o promowaniu swojego produktu na rynkach zagranicznych.
↑↑Firma Norlys z Nowego Są-
cza otrzymała 4 mln zł premii technologicznej. Pieniądze z kredytu przeznaczono
na zakup maszyn i urządzeń dla nowo powstałej
odlewni ciśnieniowej.
Arkadiusz Kaczanowski
Kamil Janiszewski, współtwórca i jeden z założycieli firmy Listonic
Nasza aplikacja istnieje już ponad 4 lata, choć wiele internetowych start-upów nie przetrzymuje pierwszych dwóch lat. Już zarabiamy więcej, niż wydajemy, nieustannie się rozwijamy,
inwestujemy oraz zajmujemy coraz ważniejszą pozycję na rynku usług mobilnych. Jesteśmy
już bardziej samodzielni, ale kiedy zaczynaliśmy swój projekt, wsparcie inwestorów z BBI mocno wpływało na
naszą działalność. Przede wszystkim włożyli w ten projekt sporo pieniędzy – dostaliśmy 2 miliony złotych na
rozruszanie Listonica. Byliśmy wtedy trzema chłopakami bezpośrednio po studiach i doświadczeniem pierwszych prac. Dlatego gdy dostaliśmy tych kilka milionów złotych wsparcia, to i tak wciąż przyświecała nam
myśl: „dobrze, niech te pieniądze sobie tam będą, a my i tak będziemy robić najtaniej, jak się da”. Staraliśmy się oszczędzać, ale też trzymać jakość. Sprawy strategiczne często konsultowaliśmy z funduszem. Ludzie
z BBI, którzy wtedy zajmowali się nami bezpośrednio, zawsze nam pomagali. Nie zdarzyło się nigdy, by padło
hasło: „Panowie, nie zrobiliście planu. Zmieniamy Zarząd”.
Pomoc zwrotna z FE
9
Pomoc zwrotna z FE
Fot. Shutterstock
Fundusz dla kreatywnych
Czy Twoja firma stosuje najnowsze technologie? Stara się ulepszać produkt,
korzystając z aktualnych wyników badań i nowych koncepcji? Jeśli tak, to –
jako przedsiębiorca innowacyjny – możesz dostać pożyczkę w ramach nowo
utworzonego Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji. Pod warunkiem
jednak, że podpisałeś już wstępną umowę z potencjalnym inwestorem, który
zdecyduje się dofinansować twoją działalność.
O
d 200 tysięcy złotych do nawet
2 milionów złotych – tyle może
otrzymać przedsiębiorca, którego firmę można określić mianem innowacyjnej. Z punktu widzenia państwa
bowiem właśnie takie podmioty są
prawdziwym motorem rozwoju gospodarki. Ich działalność jest jednak
zazwyczaj kosztowna, obarczona wysokim ryzykiem, a przez to – niezbyt
chętnie wspierana przez inwestorów
kapitałowych. Jak wykazała przepro-
10
wadzona przez Ministerstwo Gospodarki analiza SWOT (www.mg.gov.pl
/ Fundusze UE / Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka / Działania /
Działanie 4,5), w Polsce niewielu początkujących biznesmenów decyduje
się na zastosowanie innowacyjnych
rozwiązań – właśnie z uwagi na ich ryzykowność, konieczność dużych nakładów, trudności w uzyskaniu kapitału
zewnętrznego. Konieczne więc okazało się wprowadzenie dodatkowe-
go instrumentu wspierania przedsiębiorstw w początkowej fazie rozwoju.
W czerwcu 2013 roku zatwierdzono kilka zmian w szczegółowym
opisie priorytetów Programu Innowacyjna Gospodarka. Jedna z nich
uzupełnia tę część programu, która dotyczy wspierania finansowego przedsiębiorstw w fazie start-up.
Polega ona na utworzeniu i dokapitalizowaniu Funduszu Pożyczkowego
Wspierania Innowacji. Projekt reali-
zuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Kto może otrzymać
pożyczkę?
Zgodnie z zasadami Programu Innowacyjna Gospodarka, pożyczkę
może otrzymać przedsiębiorca, który
dopiero zamierza rozpocząć sprzedaż produktu – pomoże mu ona
w opracowaniu tego produktu (lub
usługi) i w pierwszej fazie wprowadzania go na rynek. Jeśli biznes jest
bardziej zaawansowany i produkt lub
usługi sprzedawane są nie dłużej niż
12 miesięcy, przedsiębiorca również
może ubiegać się o pożyczkę – na
rozszerzenie działalności, zwiększenie mocy produkcyjnych lub ulepszenie sprzedawanego produktu.
Pilotażem realizowanym przez
PARP objęte są mikro- lub małe przedsiębiorstwa, które muszą spełniać
określone warunki. Podstawowym
z nich jest posiadanie umowy inwestycyjnej, podpisanej z co najmniej jednym aniołem biznesu lub funduszem
kapitału podwyższonego ryzyka typu
venture capital, który zobowiązał się
zainwestować swój kapitał w danego
przedsiębiorcę. Bez znaczenia jest to,
jaką część udziałów w firmie przejmie
anioł lub fundusz. Nie może on natomiast wycofać się z inwestycji przed
całkowitym zwrotem przez przedsiębiorcę pożyczonej kwoty. W wyjątkowych przypadkach PARP może wyrazić zgodę na przejęcie jego udziałów
przez innego inwestora, spełniającego
wymogi definicji anioła biznesu lub funduszu venture capital.
Przedsiębiorca ubiegający się
o pożyczkę musi również przedstawić biznesplan, w którym udowadnia nie tylko innowacyjność przedsiębiorstwa, ale także wykazuje jego
potencjalną rentowność. Istotne jest
też to, czy wnioskodawca jest w stanie zagwarantować trwałość inwestycji objętej pożyczką przez co najmniej 3 lata od dnia zakończenia jej
realizacji, oczywiście w województwie, w którym została zrealizowana. Wymagany jest także wkład własny w wysokości co najmniej 25%
wydatków (nie licząc ewentualnego
udziału środków publicznych).
Nabór wniosków
już rozpoczęto
PARP rozpoczęła nabór wniosków
z dniem 1 lipca. Wniosek o udziele-
nie pożyczki wypełnia się za pomocą formularza w generatorze wniosków. Wniosek należy złożyć poprzez zarejestrowanie wersji elektronicznej na stronie www.parp.gov.
pl, a następnie potwierdzić prawidłowość danych zawartych w elektronicznej wersji wniosku, przesyłając podpisaną wersję papierową na
adres PARP.
Budżet funduszu na udzielanie pożyczek wynosi: 41 625 000
zł. Pożyczki są udzielane na okres
maksymalnie 8 lat – osobom rozpoczynającym działalność, czyli
start-upom, i na 6 lat przedsiębiorcom już prowadzącym działalność,
którzy chcą ją rozwinąć. Ich oprocentowanie jest stałe i wynosi 6,5
proc. przez cały okres finansowania. PARP nie pobiera za nie żadnych dodatkowych prowizji. Nie
wymaga także zabezpieczeń na
nieruchomościach czy lokatach,
czego zazwyczaj oczekują banki
i fundusze pożyczkowe. Przedsiębiorca musi jedynie złożyć weksel
in blanco oraz oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji,
gdyby nie spłacił długu.
Pilotażem realizowanym przez
PARP objęte są
mikro- lub małe
przedsiębiorstwa,
które muszą spełniać określone
warunki. Podstawowym z nich
jest posiadanie
umowy inwestycyjnej, podpisanej
z co najmniej
jednym aniołem
biznesu lub funduszem kapitału
podwyższonego
ryzyka typu venture capital.
Beata Michalik
Pomóc rozwinąć skrzydła
Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
Pilotaż Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji powstał po
rozpoznaniu dwóch znaczących barier związanych z inwestycjami
w innowacyjne spółki fazy start-up. Po pierwsze: nowo powstałe przedsiębiorstwa mają duży kłopot z pozyskaniem finansowania
dłużnego z racji braku historii kredytowej, konieczności ustanowienia zabezpieczeń na rzecz instytucji udzielającej pożyczki lub kredytu. Po drugie: inwestycje w spółki na pierwszym etapie wiążą się
z najwyższym poziomem ryzyka inwestycyjnego i pomimo potencjalnych zysków nie cieszą się zbytnią popularnością wśród inwestorów.
Fundusz pożyczkowy udziela pożyczek mikro- i małym przedsiębiorstwom na: uruchomienie działalności przedsiębiorcy, który nie prowadzi jeszcze sprzedaży produktów lub usług i nie generuje zysków,
na opracowywanie produktu lub usługi i początkowe wprowadzenie
ich na rynek oraz wzrost i rozszerzenie działalności przedsiębiorcy,
polegające na zwiększeniu mocy produkcyjnych, rozwoju rynku lub
opracowywanie produktów lub usług, pod warunkiem, że prowadzi sprzedaż nie dłużej niż 12 miesięcy licząc od dnia wystawienia
pierwszej faktury sprzedaży produktu lub usługi.
W odpowiedzi na powyższe problemy Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości po serii przeprowadzonych warsztatów i konferencji z inwestorami kapitałowymi, w tym funduszami venture capital, podmiotami zarządzającymi sieciami aniołów biznesu, inkubatorami przedsiębiorczości i przedsiębiorcami zainicjowała powstanie
Funduszu Pożyczkowego, przeznaczając na ten cel 41.625.000 zł.
Fundusz został uruchomiony w czerwcu 2013 r. i od samego początku cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców i inwestorów kapitałowych. Złożonych w systemie informatycznym zostało
66 wniosków o udzielenie pożyczki na łączną kwotę wnioskowanych
pożyczek 100.992.376 zł. Obecnie przeprowadzana jest ocena formalna złożonych wniosków, a pierwsze posiedzenia Komitetu Inwestycyjnego planowane są na wrzesień.
Warunkiem otrzymania pożyczki jest posiadanie umowy inwestycyjnej z co najmniej jednym inwestorem kapitałowym, a sama pożyczka oprocentowana jest rocznie w całym okresie trwania umowy
na 6,5%. Pożyczka udzielona z PARP nie może przekroczyć kwoty
dwukrotności inwestycji dokonanej przez inwestora. Okres spłaty
pożyczki wynosi maksymalnie do 8 lat dla pożyczki na uruchomienie
działalności oraz do 6 lat dla pożyczki na wzrost i rozszerzenie działalności i istnieje możliwość udzielenia karencji w spłacie kapitału
oraz odsetek.
Pomoc zwrotna z FE
Wszelkie informacje dostępne są na stronie internetowej Polskiej
Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w sekcji Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji.
11
Pomoc zwrotna z FE
Wsparcie dla ekonomii
społecznej
Od 2013 r. podmioty ekonomii społecznej
mogą korzystać z preferencyjnych pożyczek
i doradztwa gospodarczego z nimi związanego.
Jest to możliwe dzięki uruchomieniu
pilotażowego projektu realizowanego przez Bank
Gospodarstwa Krajowego i współfinansowanego
ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego. To olbrzymia szansa na rozwój
i poprawę konkurencyjności m.in. spółdzielni
i organizacji pozarządowych, które dotychczas
nie miały szans na uzyskanie pożyczek i kredytów.
Fot. Shutterstock
↑↑Konsultacje i doradztwo,
z jakich będą mogły skorzystać podmioty ekonomii
społecznej w ramach Działania 1.4 PO KL, pozwolą
na wyrównanie szans tych
przedsiębiorstw w dostępie
do kapitału zwrotnego.
P
odmioty ekonomii społecznej,
których działalność oparta jest
na prymacie celów społecznych nad
osiągnięciem zysku ekonomicznego,
są pomijane przez instytucje finansowe. Trudności w uzyskaniu wsparcia
finansowego np. pożyczek i kredytów znacznie ograniczają szanse na
rozwój przedsiębiorstw społecznych.
Trudności te są spowodowane m.in.
niezrozumieniem specyfiki działalności podmiotów ekonomii społecznej,
ale także wysokim ryzykiem związanym z kierowaniem akcji pożyczkowej
do podmiotów, dla których dochodowość przedsięwzięcia ma drugorzęd-
DEFINICJA EKONOMII SPOŁECZNEJ
Ekonomia społeczna to tylko jeden ze sposobów określenia działalności gospodarczej, która łączy w sobie cele społeczne i ekonomiczne.
Według definicji europejskiej sieci badawczej EMES (European Research
Network) za przedsiębiorstwo społeczne uznaje się działalność o celach
głównie społecznych (integracja społeczna grup defaworyzowanych,
usługi edukacyjne, socjalne). Zyski takich podmiotów są reinwestowane w te cele lub we wspólnotę, a nie w celu maksymalizacji zysku lub
zwiększenia dochodu udziałowców czy też właścicieli.
ne znaczenie wobec zysku społecznego, np. w postaci zatrudnienia osób
z tzw. grup wykluczonych społecznie.
Przed przedsiębiorstwami społecznymi otworzyły się jednak nowe
możliwości. Dzięki Pilotażowemu
Aleksandra Muzińska, doradca ds. ekonomii społecznej w Towarzystwie Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych SA
Fundusz dla ekonomii społecznej to długo oczekiwany instrument finansowania zwrotnego na polskim
rynku. Sektor ten jest dość młody i w sposób szczególny potrzebuje wsparcia, w tym przede wszystkim
instrumentów preferencyjnych. Dlatego też reakcje na powstanie projektu są bardzo pozytywne. Odnotowujemy bardzo duże zainteresowanie pożyczkami – również wśród podmiotów nie spełniających warunków np. zbyt młodych lub nie prowadzących działalności gospodarczej. Zgłaszają się do nas podmioty
o bardzo zróżnicowanych potrzebach. Niektóre przeznaczają pożyczkę na zakup maszyn lub materiałów
produkcyjnych, inne – na zakup środków transportu lub adaptację lokalu. Zawsze jednak przedsięwzięcia
służą rozwojowi podmiotu poprzez zwiększanie przychodu lub zatrudnienia, a przypadku organizacji pozarządowych poprzez wzrost zysku, który ma być później reinwestowany w cele społeczne.
12
Programowi Finansowania Podmiotów Ekonomii Społecznej finansowanemu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Działanie 1.4)
luka kapitałowa (czyli luka między zapotrzebowaniem na zwrotne instrumenty finansowe a ofertą dostępną
na rynku) ma zostać zmniejszona, zaś
szanse tych przedsiębiorstw w dostępnie do zewnętrznych źródeł finansowania – wyrównane.
Zgodnie z podpisaną 19 lipca 2012
roku umową o dofinansowanie projektu systemowego, beneficjent systemowy, którego rolę pełni Bank
Gospodarstwa Krajowego, otrzymał
środki na utworzenie funduszu powierniczego, z którego Pośrednicy Finansowi będą mogli czerpać kapitał
dystrybuowany w formie pożyczek
dla podmiotów ekonomii społecznej.
W wyniku przetargu, funkcję Pośredników Finansowych we wszystkich pięciu makroregionach, na jakie dokonano podziału kraju i dostępnej alokacji
w związku z realizacją projektu, wybrane zostało Towarzystwo Inwestycji
Społeczno – Ekonomicznych S.A.
W sumie, na realizację projektu
systemowego zawartego w Działaniu 1.4 PO KL, przeznaczono kwotę
30 mln zł (z czego około 25 mln zł
może trafić do podmiotów ekonomii
społecznej w formie preferencyjnych
pożyczek). Według założeń, z pożyczek tych może skorzystać około 250
przedsiębiorstw. Mogą one wykorzystać uzyskane wsparcie na rozwój
działalności gospodarczej, który ma
zaowocować wzrostem przychodów
lub wzrostem zatrudnienia.
Kto może skorzystać
Z pożyczek mogą skorzystać spółdzielnie (pracy; inwalidów i niewidomych, socjalne), organizacje pozarządowe, kościelne osoby prawne lub
ich jednostki organizacyjne (jeśli ich
cele statusowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego),
a także spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe, które nie działają w celu
osiągnięcia zysku, a dochód przeznaczają na realizację celów statusowych. Podmioty te mogą ubiegać się
o zwrotną pożyczkę w wysokości do
100.000 zł na 100% wysokości kosztów projektu, na okres o maksymalnej długości 60 miesięcy. Maksymalny
okres karencji w spłacie kapitału pożyczki wynosi pół roku.
By ubiegać się o pożyczkę podmioty ekonomii społecznej muszą spełnić
kilka warunków. Przede wszystkim
muszą prowadzić działalność gospodarczą przez co najmniej rok przed
złożeniem wniosku. Program kierowany jest do przedsiębiorstw mikro
i małych, czyli takich które zatrudniają
do 50 osób, a których roczny obrót
i całkowity roczny bilans nie przekracza 10 milionów euro. Poza tym, nie
mogą one zalegać w płatnościach zobowiązań podatkowych, ani z tytułu
opłacania składek emerytalnych.
Co ważne, pożyczka ta udzielana jest na preferencyjnych zasadach.
Pomoc zwrotna z FE
Jej oprocentowanie jest stałe, a jego
podstawowa wysokość wynosząca
0,5 stopy redyskonta, może zostać
dodatkowo zmniejszona do 0,25
w trzech konkretnych przypadkach.
I tak, na mniejszy procent liczyć mogą:
spółdzielnie socjalne, które w ostatnim rocznym okresie obrachunkowym osiągnęły przychody niższe niż
100.000 zł; podmioty, w których nie
mniej niż połowa pracowników to
osoby niepełnosprawne, bądź mające inne problemy społeczne, np.
bezdomni i uzależnieni. Trzecią grupę
kwalifikującą się do warunków preferencyjnych stanowią podmioty przeznaczające co najmniej 10% zysku lub
nadwyżki bilansowej na działalność
pożytku publicznego.
Na jakich zasadach
Wnioski o pożyczkę rozpatrywane
będą w ciągu 10 dni roboczych od
momentu dostarczenia kompletnej
dokumentacji. Jeśli zostaną rozpatrzone pozytywnie, wypłata środków nastąpi w ciągu 3 dni od daty podpisania umowy pożyczkowej. Zabezpieczeniem jest weksel „in blanco” wraz
z deklaracją wekslową.
Oprócz pieniędzy, podmioty ekonomii społecznej w ramach progra-
informacje o projekcie
Nazwa: Projekt systemowy pt. „Wsparcie inżynierii finansowej
na rzecz rozwoju ekonomii społecznej”, realizowany w zakresie
Działania 1.4 PO KL
Budżet Projektu: 30 mln zł; środki te pochodzą z EFS (85%)
oraz dotacji celowej budżetu państwa (15%), z czego 25 mln zł
przeznaczonych zostanie na pożyczki
Kto może skorzystać? M.in. spółdzielnie: pracy, inwalidów
i niewidomych, socjalne; organizacje pozarządowe; spółki, które działają w formie non-profit
Gdzie trzeba się zgłosić? Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych SA, ul. Okopowa 56, 01-042 Warszawa,
www.tise.pl
mu mogą skorzystać z indywidualnego doradztwa, którego zakres
uzależniony jest od specyfiki działalności i przeznaczenia pożyczki.
Podczas konsultacji, których wymiar
nie może przekraczać maksymalnie
30 godzin zegarowych, pracownicy
danego przedsiębiorstwa mogą poszerzać swoją wiedzę nt. księgowości, prawa podatkowego, zarządzania zasobami ludzkimi, marketingu
i promocji i innych. Pożyczki udzielane będą do 30 czerwca 2015 roku,
zaś ostateczny termin świadczenia
usług doradczych minie 30 września
2015 r. Monitoring projektu zakończy się 5 lat później.
KATARZYNA HRYNIEWICKA
Podział środków na kapitał pożyczkowy dla poszczególnych makroregionów
pomorskie
warmińsko-mazurskie
zachodniopomorskie
podlaskie
kujawsko-pomorskie
lubuskie
mazowieckie
wielkopolskie
łódzkie
dolnośląskie
lubelskie
opolskie
śląskie
świętokrzyskie
24%
11%
24%
małopolskie
podkarpackie
18%
23%
13
Pomoc zwrotna z FE
Fot. Shutterstock
W Polsce Wschodniej
łatwiej o pożyczki
W ramach unijnego projektu realizowanego przez Bank Gospodarstwa
Krajowego, firmy z pięciu województw Polski Wschodniej – lubelskiego,
podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego,
mają dostęp do środków finansowych na atrakcyjnych warunkach. Do tej
pory wsparcie w postaci pożyczek i poręczeń, o łącznej wartości 67,1 mln zł,
uzyskało 765 mikro, małych i średnich przedsiębiorców.
C
hodzi przede wszystkim o firmy,
które chcą inwestować w swój
rozwój, ale nie posiadają odpowiednich środków finansowych czy zabezpieczeń o wystarczającej wartości,
aby uzyskać pożyczkę. Ze względu
na krótką historię kredytową, bądź
całkowity jej brak, otrzymanie kredytu na standardowych zasadach byłoby
dla nich znacznie trudniejsze.
Projekt pn. „Reporęczenia i pożyczki szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MŚP. Instru-
menty wsparcia funduszy poręczeniowych i pożyczkowych w Polsce
Wschodniej”, realizowany w ramach
Programu Rozwój Polski Wschodniej
(PO RPW), umożliwia przedsiębiorstwom w Polsce Wschodniej inwestowanie w rozwój, co z kolei przekłada się na zwiększenie biznesowej
aktywności w makroregionie.
Jak to działa?
Mechanizm wsparcia funduszy poręczeniowych i pożyczkowych polega
Komu udzielane są reporęczenia i pożyczki
w ramach projektu?
Z proponowanych przez pośredników finansowych rozwiązań może skorzystać przedsiębiorca:
❚❚zatrudniający od 1 do 250 pracowników;
❚❚mający obrót roczny w wysokości do 50 mln € oraz posiadający sumę bilansową do 43 mln €;
❚❚posiadający siedzibę i prowadzący działalność gospodarczą w Polsce Wschodniej (program obejmuje
województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie);
❚❚oraz nieposiadający wystarczających środków finansowych na realizację projektu czy zabezpieczeń
o wystarczającej wartości.
14
na udzieleniu przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), beneficjenta
PO RPW – zwrotnego wsparcia instytucjom finansowym (funduszom
poręczeniowym i pożyczkowym,
bankom czy innym operatorom rynku finansowego), pełniącym funkcję
pośredników finansowych. Następnie podmioty te, z przyznanych im
środków, udzielają wsparcia ostatecznym odbiorcom, czyli mikro, małym
i średnim przedsiębiorstwom z Polski
Wschodniej.
Warunki udzielania wsparcia na
rzecz MŚP ustalane są bezpośrednio przez pośredników finansowych,
którzy dokonują analizy i oceny ryzyka kredytowego. Zarówno pożyczki,
jak i poręczenia, mogą być udzielane
na warunkach rynkowych lub na warunkach korzystniejszych niż rynkowe,
z uwzględnieniem pomocy de minimis. W przypadku pożyczek, odsetki
od zaciągniętego kapitału są znacz-
Zasady udzielania
reporęczeń i pożyczek
Pożyczki oraz reporęczenia udzielane w ramach PO RPW muszą być
przeznaczone na finansowanie działalności gospodarczej mikro,
małego lub średniego przedsiębiorcy, w tym w szczególności na:
❚❚finansowanie inwestycji polegających m.in. na zakupie, budowie lub
modernizacji obiektów produkcyjno-usługowo-handlowych;
❚❚tworzenie nowych miejsc pracy;
❚❚wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych;
❚❚zakup wyposażenia takiego jak maszyny, urządzenia, aparaty, w tym
także zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem
realizowanego przedsięwzięcia;
❚❚oraz inne cele gospodarcze przyczyniające się do rozwoju MŚP.
Pozyskane środki nie mogą być z kolei przeznaczane na:
❚❚pokrywanie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej;
❚❚cele konsumpcyjne;
❚❚spłatę innych pożyczek i kredytów zaciągniętych w innych instytucjach finansowych;
❚❚spłatę zobowiązań publiczno-prawnych.
nie niższe niż w przypadku kredytów komercyjnych. Natomiast mechanizm reporęczeń minimalizuje ryzyko zarówno dla banku komercyjnego, jak i dla funduszu poręczeniowego.
Na całym systemie ostatecznie
korzysta przedsiębiorca, który bez
dodatkowych zabezpieczeń (poręczeń) nie otrzymałby kredytu, czy
pożyczki ze względu na krótką historię kredytową, czy też krótki
czas działania na rynku.
Przyjazne warunki
kredytu
Projekt unijny wzbudza ogromne zainteresowanie młodych firm, które
widzą w nim szansę na rozwój działalności, m.in. poprzez zakup wyposażenia (np. restauracji, aptek), maszyn,
narzędzi, środków transportu, czy też
gruntów pod budowę.
Dzięki projektowi unijnemu otrzymaliśmy 220 tys. pożyczki na zakupienie środków transportu, co wpłynęło w znacznym stopniu na dynamiczny rozwój naszej firmy – mówi
Tomasz Krajewski z firmy Agronaft
w Lidzbarku. – Procedura związana z uzyskaniem pożyczki przebiegła
szybko i sprawnie. Uważam, że warto korzystać z tego rodzaju wsparcia
dla rozwijającego się biznesu. Z pożyczki udzielonej w ramach projektu skorzystała również developerska
firma Legar z Działdowa: Wzięliśmy
300 tys. zł pożyczki na rozwój firmy.
Kupiliśmy 3 grunty przeznaczone pod
Pomoc zwrotna z FE
budowę domów wielorodzinnych – tłumaczy Marcin Keller, Prezes Zarządu
firmy Legar. – Jesteśmy bardzo zadowoleni z tej pożyczki ze względu na jej
niskie oprocentowanie – około 5 proc.
oraz przyjazne warunki kredytu: niewiele formalności, prosta forma rozliczenia w postaci faktur, krótki okres
oczekiwania na pieniądze.
Kolejna pula
do rozdysponowania
Na realizację projektu Bank Gospodarstwa Krajowego z Programu
Rozwój Polski Wschodniej otrzymał
kwotę 121,3 mln zł. Zostanie ona
powiększona jeszcze o 54 mln zł.
Obecnie zaangażowanie środków projektu na rzecz pośredników finansowych, wynosi 97 proc., tj. 117,9 mln
zł, z czego 29 mln zł to umowy reporęczenia – mówi Jarosław Kała,
dyrektor Departamentu Instrumen-
tów Inżynierii Finansowej Banku Gospodarstwa Krajowego. – Na koniec
II kwartału br. bezpośrednie wsparcie
uzyskało 765 mikro, małych i średnich
przedsiębiorców na łączną kwotę 67,1
mln zł, z czego 52,9 mln zł stanowią
środki PO RPW, natomiast 14,2 mln zł
to wkład własny pośredników finansowych uczestniczących w projekcie.
Aktualnie pośrednicy dysponują
jeszcze kwotą 65 mln zł, z czego 57,4
mln zł zostanie przeznaczone na przekazanie wsparcia dla MŚP w formie
pożyczek, a 7 mln zł zostanie wykorzystane na udzielenie gwarancji pod
przyznawane przez instytucje finansowe pożyczki. W odróżnieniu od dotacji, gdzie środki są wykorzystywane
jednokrotnie, reporęczenia i pożyczki
są finansowaniem zwrotnym, co oznacza, że po zwolnieniu kapitału w momencie spłaty zabezpieczonego kredytu środki mogą być użyte ponownie.
Jest to więc swojego rodzaju „perpetum
mobile” – podkreśla Jarosław Kała. –
Zarówno pożyczki, jak i poręczenia, mogą
być udzielane
na warunkach
rynkowych lub
na warunkach
korzystniejszych
niż rynkowe,
z uwzględnieniem pomocy de
minimis. W przypadku pożyczek,
odsetki od zaciągniętego kapitału
są znacznie niższe
niż w przypadku
kredytów komercyjnych.
Więcej informacji
Firmy z Polski Wschodniej zainteresowane uzyskaniem wsparcia finansowego na rozwój działalności powinny zgłosić się do
pośredników finansowych.
Ich dane kontaktowe dostępne są na stronie internetowej:
http://www.porpw.com.pl/gdzie-złozyć-wniosek/
Trudno jest mówić o tym, ile pieniędzy
zostało jeszcze do rozdysponowania,
gdyż środki przeznaczone na realizację
projektu można wykorzystywać wielokrotnie. W miarę uwalnianych środków
z jednostkowych inwestycji, BGK będzie
dążył do rozdysponowania kolejnej puli
środków dla pośredników finansowych,
a w konsekwencji do MŚP – dodaje.
Urszula Koronczewska
↓↓Wizualizacja projektu
domów wielorodzinnych,
które zostaną wybudowane przez firmę Legar
z Działdowa, na gruntach
zakupionych dzięki pożyczce w wysokości 300 tys. zł.
15
FE w latach 2014-2020
Musimy mądrze
inwestować
Przed Polską trzecia perspektywa finansowa. W latach 2014-2020
będziemy dysponować ogromną kwotą 72,9 mld euro na realizację
polityki spójności oraz 28,5 mld euro na rozwój obszarów wiejskich
i dopłaty bezpośrednie. O tym, na co przeznaczone zostaną unijne
środki oraz w jaki sposób zostaną rozdysponowane, rozmawiamy
z Agnieszką Dawydzik, dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki
Strukturalnej MRR.
Agnieszka
Dawydzik
dyrektor Departamentu Koordynacji
Polityki Strukturalnej MRR
Czego możemy spodziewać się
w związku z przyznanymi nam środkami na lata 2014-2020?
Po raz kolejny dysponujemy jedną z większych alokacji wśród krajów członkowskich. Nie możemy
więc ulec pokusie wydatkowania ich
na projekty, które przynoszą korzyści
jedynie doraźne. Musimy dążyć do
zainwestowania w te obszary, które
staną się kołem zamachowym gospodarki – pobudzą przedsiębiorczość
i innowacyjność, a tym samym dadzą ludziom nowe szanse i możliwości. Strategię wykorzystania Funduszy
Europejskich dla realizacji celów rozwojowych kraju prezentuje projekt
Umowy Partnerstwa, która jest podstawowym i jednym z najważniejszych dokumentów strategicznych na
perspektywę 2014-2020. Umowa
jest ściśle powiązana zarówno z celami strategii Europa 2020, czego wymaga od nas Komisja Europejska, jaki
i z celami wskazanymi w Strategii Rozwoju Kraju (SRK) oraz dziewięciu zintegrowanych strategiach dotyczących
różnych obszarów.
Zgodnie z SRK, unijne środki w nowej
perspektywie w dużej mierze mają
przyczyniać się do zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki.
Tak. Będzie się ona opierać na
wsparciu działań proinnowacyjnych
i prozatrudnieniowych. Priorytetem
będą inwestycje związane z tworzeniem i zastosowaniem nowoczesnych technologii w gospodarce oraz
szerszym wykorzystaniem techno-
16
logii informacyjno-komunikacyjnych.
Niemożliwe jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki bez odpowiedniej jakości kadr. Dlatego też bardzo ważne
będą działania związane z kapitałem
ludzkim w tym poprawa jakości na-
Priorytetem będą inwestycje związane z tworzeniem i zastosowaniem
nowoczesnych technologii
w gospodarce oraz szerszym wykorzystaniem
technologii informacyjno-komunikacyjnych. Bardzo
ważne będą działania
związane z kapitałem
ludzkim w tym poprawa
jakości nauczania oraz
dostosowanie kwalifikacji
do potrzeb nowoczesnej
gospodarki, aktywizacja
zawodowa grup znajdujących się w najtrudniejszej
sytuacji na rynku pracy,
czy ochrona zdrowia.
uczania oraz dostosowanie kwalifikacji
do potrzeb nowoczesnej gospodarki,
aktywizacja zawodowa grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na
rynku pracy (głównie kobiety, młodzież, osoby 50+), czy ochrona zdrowia. Konkurencyjność polskiej gospodarki zwiększać będą także zaawansowane inwestycje w infrastrukturę
transportową czy energetyczną kraju.
Czy w nowej perspektywie finansowej zmienią się zasadniczo obszary
wsparcia?
Nie przewiduje się rewolucyjnych zmian jeśli chodzi o obszary
wsparcia. Zmienią się jednak zasady. Każda inwestycja będzie musiała być uzasadniona pod kątem jej
wpływu na realizację długofalowych
celów rozwojowych. Przykładowo:
inwestując w badania i rozwój musimy zagwarantować wykorzystanie
ich wyników w przedsiębiorstwach.
Projekty szkoleniowe muszą być zindywidualizowane. Modernizacja termiczna budynków – jedynie głęboka
i po obowiązkowym audycie. Jeżeli
dotacje dla przedsiębiorców – to na
działania faktycznie zwiększające ich
konkurencyjność, tylko w przypadku gdy pomoc państwa jest konieczna do realizacji tych działań. Łatwiej
nie będzie na pewno, ale w dłuższej
perspektywie takie podejście z pewnością przyniesie wymierne korzyści.
PROGRAMY KRAJOWE REALIZOWANE
W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020*
❚❚Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (ok. 24 mld euro) – jego celem będzie wsparcie gospo-
darki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności terytorialnej i społecznej.
❚❚Wiedza Edukacja Rozwój (ok. 3,1 mld euro) – wspierać będzie zatrudnienie i mobilność pracowni-
ków, włączenie społeczne i walkę z ubóstwem, inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się
przez całe życie, a także wzmacnianie sprawności i efektywności państwa. Program nie będzie miał
dużej alokacji, w porównaniu z PO KL w obecnym okresie programowania, ponieważ ok. 75 % Europejskiego Funduszu Społecznego będzie zarządzanych przez regiony.
❚❚Inteligentny Rozwój (ok. 7 mld euro) – zwiększenie innowacyjności gospodarki poprzez wspieranie badań naukowych i ich komercjalizacji, współpracę pomiędzy nauką i gospodarką, czy rozwój
kadr B+R oraz profesjonalizacja sprzyjających innowacyjności usług instytucji otoczenia biznesu.
❚❚Polska Cyfrowa (ok. 1,9 mld euro) – jedyna nowość w układzie programów krajowych w porów-
naniu z latami 2007-2013. Chodzi w nim m.in. o poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych,
rozwój produktów i usług opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych; a także większe zastosowanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w usługach, np. e-administracja, e-integracja, e-kultura, e-zdrowie.
❚❚Program dla Polski Wschodniej (ok. 2 mld euro) – wspierane będą obszary zidentyfikowane
w Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej, tj. innowacyjność, przedsiębiorczość, a także rozwój miast.
Ponadto każdy region będzie realizował swój program operacyjny finansowany zarówno z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, jak i Europejskiego Funduszu Społecznego.
* zgodnie z projektem Umowy Partnerstwa z dnia 12 lipca 2013 r.
Podobno w latach 2014-2020 nastąpi
większa niż dotychczas decentralizacja zarządzania funduszami.
Tak, to prawda. W obecnej perspektywie w programach regionalnych
znajduje się ok. 37% kwoty z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W latach 2014-2020 będzie to już
ok. 60 %, z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego tj. ponad 28
mld euro. Podobnie jak w obecnym
okresie programowania, także w nowej perspektywie każdy samorząd
wojewódzki będzie realizował własny
program operacyjny, oparty na strategii rozwoju województwa. Zwiększenie stopnia decentralizacji zarządzania
programami operacyjnymi oznacza
zwiększenie odpowiedzialności samorządów województw za realizację polityki rozwoju.
Dziękuję za rozmowę
↓↓Unijne środki w perspek-
tywie finansowej na lata
2014-2020 w dużej mierze
mają przyczyniać się do
zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki.
Wpływać na nią będą także
zaawansowane inwestycje
w infrastrukturę transportową czy energetyczną kraju.
Fot. Shutterstock
A jak w nowej perspektywie finansowej będą wyglądać kwestie związane
z wymiarem społecznym?
Będą one ściśle powiązane ze
wspomnianą poprawą konkurencyjności polskiej gospodarki. Skupią
się na ograniczeniu ubóstwa i wyrównywaniu szans w dostępności
do dobrej jakości usług publicznych.
W nowej perspektywie zadbamy
o wykorzystanie potencjałów rozwojowych wszystkich regionów
oraz objęcie dedykowanym, specjalnym wsparciem tych obszarów,
które mają specyficzne i trudne problemy. Działania finansowane z Funduszy Europejskich będą adresowane przede wszystkim do grup, które są w szczególnie trudnej sytuacji
na rynku pracy – młodzieży rozpoczynającej aktywność zawodową,
kobiet powracających do pracy po
urlopach macierzyńskich i wychowawczych, osób powyżej 50 roku
życia. Wyrównywaniu szans pomogą także inicjatywy zwiększające dostępność do dobrej jakości usług publicznych – opieki zdrowotnej, kultury czy edukacji. Pomocne w tym
będzie wykorzystywanie Internetu,
co wymagać będzie odpowiednich
szkoleń i zapewnienia infrastruktury
sieciowej.
17
Wymiar terytorialny
w politykach rozwoju
Od wielu lat obserwujemy wzrost roli „podejścia terytorialnego” w rozwoju
społeczno-gospodarczym. Pojęcie to pojawia się w wielu dokumentach krajowych
i europejskich na zmianę z określeniem „wymiar terytorialny”.
Fot. Shutterstock
N
ajlepszym dowodem na większe ukierunkowanie na „terytorialność” jest nadanie wymiarowi terytorialnemu rangi jednej z zasad traktatowych w Traktacie Lizbońskim, który stanowi, iż UE „wspiera spójność
gospodarczą, społeczną i terytorialną
oraz solidarność między państwami
członkowskimi”.
Na poziomie europejskim przejawem upowszechnienia idei spójności
terytorialnej było przyjęcie w maju
2007 r. Agendy Terytorialnej Unii Europejskiej – strategicznych ram dla terytorialnego rozwoju Europy. Kolejny krok to opublikowana przez Komisję Europejską (KE) jesienią 2008
r. Zielona Księga w sprawie spójności
terytorialnej, która rozpoczęła debatę na temat znaczenia tego pojęcia
OSI wyodrębnione
na podstawie KSRR:
❚❚Polska Wschodnia;
❚❚miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne;
❚❚miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji;
❚❚obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie
dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe;
❚❚obszary przygraniczne.
18
oraz jego wpływu na kształtowanie
polityk rozwojowych. W Polsce analogiczna wydaje się być rola przyjętej przez RM w lipcu 2010 r. Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego
2010-2020. Regiony, miasta, obszary wiejskie (KSRR). Również przyjęta
półtora roku później Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) wykorzystuje
nowe podejście.
Nic więc dziwnego, że podejście
terytorialne stało się jedną z głównych
zasad programowania funduszy UE na
lata 2014-2020. Niniejszy artykuł ma
na celu przybliżenie Państwu, co kryje
się za tym pojęciem oraz jak podejście
terytorialne będzie realizowane w ramach nowej perspektywy finansowej.
Nie tylko granice
administracyjne
Podejście terytorialne, jako uzupełniające do horyzontalnego, zakłada wielowymiarowość procesów rozwojowych. Bierze pod uwagę ich społeczne, gospodarcze oraz środowiskowe
uwarunkowania. Patrząc na obszary,
na których procesy te zachodzą, odchodzi się od ich postrzegania jedynie
przez pryzmat granic administracyjnych i skupia się na indywidualnych
potencjałach, barierach oraz dostosowaniu interwencji do ich specyfiki.
Stawia przy tym na integrację działań
publicznych oraz wielopoziomowy
system zarządzania.
Jednym z ostatnich przejawów
jego realizacji jest wyodrębnienie
w projektowanej Umowie Partnerstwa
(UP)1 tzw. obszarów strategicznej interwencji państwa (OSI), do których
będzie w szczególny sposób adresowana polityka regionalna.
Poza OSI, dla zapewnienia osiągania celów wyznaczonych w projekcie
UP, instytucje zarządzające programami krajowymi lub regionalnymi mogą
wskazać dodatkowe obszary interwencji w układzie terytorialnym, które w ich opinii mają szczególne znaczenie dla prowadzenia procesów
rozwojowych.
Instrumenty rozwoju
terytorialnego2
Kolejnym dowodem na rosnące znaczenie terytoriów, tym razem na poziomie europejskim, są zaproponowane przez KE na lata 2014-2020
instrumenty wspierające rozwój terytorialny, które mają na celu m.in.
lepsze dostosowanie interwencji ze
środków europejskich do potrzeb
i potencjałów określonych terytoriów.
Umowa Partnerstwa określa kierunki
interwencji w latach 2014-2020 trzech
polityk unijnych w Polsce – Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej Wspólnej
Polityki Rybołówstwa.
2
Poniższe zasady funkcjonowania instrumentów rozwoju terytorialnego mogą
jeszcze wymagać modyfikacji w związku
z ostatecznymi przesądzeniami dotyczącymi pakietu legislacyjnego, oraz wynikami konsultacji krajowych, które nie zostały jeszcze sfinalizowane.
1
Jednym z takich instrumentów są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
(ZIT), które umożliwią partnerstwom
jednostek samorządu terytorialnego
miast oraz obszarów powiązanych
z nimi funkcjonalnie realizację wspólnych przedsięwzięć, łączących finansowanie z różnych źródeł – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(EFRR) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). ZIT są doskonałym
przykładem podejścia odchodzącego
od prymatu sztywnych granic administracyjnych. W Polsce realizować one
będą w szczególności zintegrowane
działania służące zrównoważonemu
rozwojowi obszarów miejskich3.
ZIT mogą być realizowane:
❚❚w miastach wojewódzkich i na obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie;
❚❚w miastach o charakterze regionalnym i subregionalnym i na obszarach
powiązanych z nimi funkcjonalnie;
❚❚na innych obszarach wymagających
zintegrowanego podejścia pod warunkiem, że będzie na nich realizowana strategia terytorialna bądź
pakt terytorialny4.
W dwóch ostatnich przypadkach
decyzja o realizacji ZIT będzie zależała od decyzji Instytucji Zarządzających
Regionalnym Programem Operacyjnym (RPO).
ZIT będą finansowane z podstawowej alokacji RPO lub ze środków
tzw. rezerwy programowej ustanowionej na poziomie UP. Projekty
komplementarne, wynikające ze Strategii ZIT będą mogły być finansowane ze środków programów zarządzanych na poziomie krajowym.
Uruchomienie środków na realizację ZIT zależy od spełnienia określonych warunków, m.in. zawiązania zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa
oraz przygotowania Strategii ZIT. Istotne będzie również posiadanie odpowiedniej zdolności instytucjonalnej.
Zgodnie z projektem regulacji na
nową perspektywę finansową (art. 7
projektowanego rozporządzenia EFRR)
minimum 5% krajowej alokacji EFRR
powinno zostać przeznaczone na rozwój tych właśnie obszarów.
4
O którym mowa w art. 99 projektowanego Rozporządzenia Ogólnego.
3
Podstawą do dalszych prac nad
przygotowaniem ZIT w Polsce będzie, dostępny na stronach MRR,
dokument pn. Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
w Polsce. W nim oraz na kolejnych
stronach biuletynu znajdą Państwo
więcej informacji na temat zasad funkcjonowania tego instrumentu.
Rozwój Lokalny
Kierowany przez
Społeczność
W okresie 2014-2020 możliwa będzie również realizacja instrumentu
pod nazwą Rozwój Lokalny Kierowany
przez Społeczność (RLKS), który czerpie ze stosowanego obecnie w ramach
Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybołówstwa podejścia
LEADER. Stosowanie tego instrumen-
tu jest obligatoryjne dla Wspólnej Polityki Rolnej natomiast dobrowolne dla
Polityki Spójności i polityki rybołówstwa.
RLKS jest mechanizmem inicjowanym i realizowanym przez trójsektorowe partnerstwa lokalne (lokalni
partnerzy społeczni i gospodarczy,
mieszkańcy, przedstawiciele władz),
poprzez powołanie na określonym
terytorium Lokalnych Grup Działania
(LGD) oraz opracowanie i realizację
lokalnych strategii rozwoju (LSR).
Umowa Partnerstwa przewiduje
możliwość realizacji RLKS na różnego
typu terytoriach, przy wykorzystaniu
następujących funduszy:
❚❚EFFROW5 na obszarach wiejskich
lub miejskich z wyłączeniem miast
powyżej 20 tys. mieszkańców;
❚❚EFMR6 na obszarach rybackich;
oraz w zależności od decyzji poszczególnych samorządów wojewódzkich:
❚❚EFS i EFRR (w RPO) na obszarze
całego kraju przy czym na obszarach kwalifikujących się do wsparcia
z EFFROW i EFMR jako uzupełnienie wsparcia tych funduszy.
Obszar objęty LSR musi mieć wystarczająco duży potencjał absorpcji
środków przy jednoczesnym zachowaniu swojego lokalnego charakteru i obejmować co najmniej obszar
dwóch gmin.
Więcej o instrumentach rozwoju
terytorialnego oraz realizacji wymia-
Fot. Shutterstock
Zintegrowane
Inwestycje Terytorialne
ru terytorialnego w latach 2014-2020
znajdą Państwo w projekcie Umowy
Partnerstwa. Zapraszamy również do
śledzenia aktualności na serwisach internetowych MRR.
MACIEJ KOLCZYŃSKI
5
Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich.
6
Europejski Fundusz Morski i Rybacki.
19
IT – nowe narzędzie
Z
polityki spójności
Fot. Shutterstock
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowe narzędzie w systemie
realizacji polityki spójności w okresie 2014-2020, za pomocą którego
realizowane będą strategie terytorialne. Przy pomocy tego instrumentu,
partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego (JST) miejskich
obszarów funkcjonalnych mogą realizować przedsięwzięcia łączące
działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
i Europejskiego Funduszu Społecznego.
↑↑Umiejętne wdrożenie ZIT
może lepiej ukierunkować
nie tylko programy regionalne, ale i krajowe wspierające obszary funkcjonalne
miast wojewódzkich. Może
np. pomóc w finansowaniu dużych inwestycji, jak
przebudowa infrastruktury
transportu publicznego.
20
Z
IT będą realizowane na terenie miast i powiązanych z nimi
obszarach funkcjonalnych. W związku z tym, jednym z warunków realizacji ZIT będzie udokumentowanie
chęci współpracy JST służącej realizacji wspólnych działań w ramach
ZIT. Chęć do współpracy powinna
zostać wyrażona zawiązaniem tzw.
Związku ZIT.
Wsparcie dla jednostek zaangażowanych we wdrażanie ZIT dla miast
wojewódzkich zapewnione będzie
w krajowym programie operacyjnym pomocy technicznej. Istotną informacją jest fakt, że Program Ope-
racyjny Pomoc Techniczna (POPT
2014-2020) będzie współfinansował
działania instytucji odpowiedzialnych
za wdrażanie ZIT (w miastach wojewódzkich) i że instytucje te będą traktowane podobnie jak inne instytucje
wdrażające Fundusze Europejskie.
Oznacza to, że z pomocy technicznej będzie można finansować katalog
kosztów taki jak dla pozostałych instytucji (tj. koszty wdrażania, kontroli,
audytu, oceny).
Mocne strony ZIT
Obecnie tj. na etapie przygotowywania ZIT przez miasta można założyć,
że mocne strony Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych polegają
przede wszystkim na tym, że:
❚❚pobudzają myślenie samorządów
w kategoriach miasta i jego otoczenia funkcjonalnego, co daje szansę
„zaszczepienia” terytorialnego podejścia w praktyce. Dzięki temu,
partnerstwa JST z gmin miejskich
i powiązanych z nimi funkcjonalnie
gmin sąsiadujących mogą identyfikować oddolnie wspólne potrzeby
dla obszaru realizacji ZIT,
❚❚sprzyjają porozumiewaniu się ponad gminnymi podziałami (także
z udziałem partnerów społeczno-
Nowy kierunek
wsparcia
Wydaje się, że umiejętne wykorzystanie ZIT przez wszystkich uczestników
procesu, jakim jest przygotowanie się
do wdrażania programów operacyjnych wspieranych z polityki spójności
w latach 2014-2020, może być sposobem na przełamanie impasu i niechęci współpracy między JST, nie tylko
w obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich, ale także ich reprezentantów – rozumianych przez partnerstwo gmin/powiatów z obszaru realizacji ZIT – z władzami regionalnymi.
Ponadto, może to lepiej ukierunkować nie tylko programy regionalne,
ale i krajowe na wsparcie projektów
na obszarach funkcjonalnych miast
wojewódzkich. Warto zauważyć, że
w tym kierunku zmierzają prace nad
zaprojektowaniem programów krajowych1, aby ich system wdrażania
premiował bądź też wprost wspierał
projekty, które nie będą sfinansowane z pieniędzy RPO przeznaczonych
na ZIT2, a które uzyskają status strategicznych projektów komplementarnych. Innymi słowy chodzi o projekty
większej skali, których sfinansowanie
wymaga dużych nakładów finansowych jak np. budowa, przebudowa
infrastruktury transportu publicznego (sieci szynowych, trolejbusowych
czy autobusowych). Tego typu projekty mogą decydować o celowości
realizacji uzupełniających się z nimi
projektów o „mniejszej skali” jak np.
zintegrowane centra przesiadkowe
czy ścieżki rowerowe. Wtedy można
mówić o prawdziwej integracji projektów. Należy podkreślić jednak, że
aby strategiczny projekt komplementarny wskazany przez partnerstwo
ZIT uzyskał dofinansowanie z poziomu krajowego musi on uzyskać akceptację właściwej IZ programu krajowego i spełniać kryteria wyboru
projektów. Niemniej jednak istotne
jest, że partnerstwa ZIT mają zapewnione realne szanse na zrealizowanie
projektów, które są dla nich najważniejsze, gdyż powiązanie systemu realizacji ZIT z programami krajowymi
tworzy swego rodzaju ciąg logicz-
Fot. Shutterstock
-gospodarczych) co może przynosić dodatkowe korzyści dla tych JST,
np. wspólny patronat nad ważnymi
dla partnerów inicjatywami lub sfinansowanie przedsięwzięcia, które
bez wsparcia budżetem partnera
nie byłoby zrealizowane,
❚❚mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności polityki rozwoju poprzez zintegrowanie różnych
instrumentów zarządzanych na
poziomie krajowym i regionalnym
w obszarze funkcjonalnym danego
miasta, co będzie miało przełożenie na koordynację i realizację konkretnych projektów.
↑↑Duże inwestycje prowa-
ny zaplanowanej z góry strategii wykorzystania funduszy zarządzanych
przez marszałka i ministra rozwoju
regionalnego.12
dzone przy wsparciu ZIT,
mogą także decydować
o celowości realizacji uzupełniających je projektów,
jak np. budowa ścieżek
rowerowych.
Daniel Baliński,
redakcja – Justyna Potiopa
Przede wszystkim dotyczy to następcy
PO IiŚ oraz PO Polska Wschodnia.
1
W ramach rezerwy programowej ustanowionej na poziomie Założeń Umowy Partnerstwa łączne środki służące
dofinansowaniu 17 ZIT w obszarach
funkcjonalnych miast wojewódzkich
(przeznaczone jako uzupełnienie podstawowej alokacji RPO) wynoszą jedynie ok. 4,5 % funduszy strukturalnych.
2
←←ZIT realizowane będą na
Fot. Shutterstock
terenie miast i powiązanych
z nimi obszarach funkcjonalnych.
21
FE na czasie
Wsparcie MRR dla projektów hybrydowych
Hybrydowe projekty partnerstwa publiczno-prywatnego powstają dzięki
połączeniu takich źródeł finansowania inwestycji infrastrukturalnych, jak: środki
dotacyjne pochodzące z funduszy Unii Europejskiej (nawet 85% wartości kosztów
kwalifikowanych), środki publiczne stanowiące wymagany wkład własny beneficjenta
oraz pieniądze przedsiębiorców prywatnych. Te ostatnie, strona prywatna przystępująca
do umowy PPP, może wyasygnować z posiadanego już kapitału lub w drodze
pozyskania ich z instytucji finansowych specjalnie do określonego celu inwestycyjnego.
↑↑Dzięki projektom hybry↓↓dowym powstał kompleks
basenów mineralnych
w Solcu-Zdroju.
P
rojekty podejmowane w ramach
PPP dotyczą na ogół szeroko zakrojonych zadań publicznych o zasadniczym znaczeniu dla interesu
społeczności lokalnych, natomiast
dla firm prywatnych nadrzędne kryterium oceny opłacalności projektu
stanowi przewidywany zysk. Udział
środków europejskich i budżetowych jest postrzegany jako czynnik
zwiększający wiarygodność inwestycji, czyli zmniejszający ryzyko dla
sektora prywatnego. Jednocześnie,
korzyści dla sektora prywatnego
to przede wszystkim: stabilny, długoterminowy kontrakt dający niezależność od zmian gospodarczych,
politycznych i budżetów państwa na
kolejne lata.
Wymagające
przygotowania
Kluczem do dobrego przygotowania projektu hybrydowego jest właściwe połączenie procesu wyboru partnera prywatnego i procesu
przygotowania oraz oceny wniosku
22
ubiegającego się o dofinansowanie.
Przygotowując jego realizację należy uwzględnić długi okres weryfikowania wniosków o dofinansowanie
projektów, w szczególności w przypadku dużych projektów, które wymagają dodatkowo oceny ekspertów JASPERS (inicjatywa powołana
i utrzymywana ze środków KE, EBI,
Europejskiego Banku Odbudowy
i Rozwoju oraz Banku Creditanstalt
für Wiederaufbau) oraz Komisji Europejskiej. Przygotowanie planu finansowego przedsięwzięcia, które oprócz częściowego finansowania środkami UE zakłada sięgnięcie
po kapitał prywatny poprzez PPP,
wymaga więc pracy o większym
stopniu złożoności i jest obarczone
większą liczbą wymagań wynikają-
cych z regulacji prawnych na poziomie europejskim i krajowym. Unijne prawo traktuje PPP jako model
współpracy zamawiających i wykonawców, który na szczeblu europejskim wymaga zastosowania
konkurencyjnego i otwartego trybu wyboru wykonawcy, zgodnie
z przepisami dotyczącymi udzielania
zamówień publicznych lub koncesji. Ponadto, hybrydowe przedsięwzięcia PPP łączą w sobie dodatkowe specyficzne ryzyka związane np.
z poziomem dofinansowania, zwrotem funduszy unijnych, trwałością
projektu i znaczących w nim zmian,
które wymagają akceptacji KE. Mimo
tych wyzwań trzeba podkreślić, że
w przypadku projektów hybrydowych, powszechniejsze stosowanie
partnerstwa publiczno-prywatnego
może przynieść znaczne korzyści
dla wspólnotowej polityki spójności,
zwiększając efekt dźwigni budżetu
unijnego.
Zapewnić
zrównoważony rozwój
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zajmuje się z ramienia administracji centralnej hybrydowymi projektami w formule PPP w ramach
realizacji swojego głównego zadania: zapewnienia zrównoważonego
rozwoju regionalnego kraju. Przy
tym korzystanie z funduszy unijnych,
wspierane przez MRR przy realizacji
projektów PPP, w pełni wpisuje się
w nadrzędną zasadę polityki regionalnej regulującej działanie tych funduszy – tzw. zasadę dodatkowości.
Zgodnie z nią, środki przekazywane
przez Komisję Europejską z funduszy unijnych mają być tylko uzupełnieniem funduszy zgromadzonych
przez kraj członkowski na dany program lub projekt, a więc nie mogą
ich zastępować.
Dzięki środkom unijnym przeznaczonym dla Polski w obecnej
(2007-2013) i przyszłej perspektywie finansowej UE (2014-2020) rynek projektów hybrydowych rozwija
się i ma pomyślne prognozy, a wykorzystanie funduszy strukturalnych
i Funduszu Spójności – zdaniem specjalistów – powinno wydatnie wzrosnąć. Środki uzyskiwane z funduszy
UE zawsze będą bowiem najatrak-
FE na czasie
cyjniejszą formą finansowania inwestycji komunalnych tak długo jak tylko
będą dostępne. Ponadto, do czynników stymulujących wzrost zainteresowania i znaczenia PPP dla podmiotów publicznych (w szczególności szczebla samorządowego) należy
zaliczyć przewidywany spadek wartości nakładów publicznych na działalność inwestycyjną i modernizacyjną. Z punktu widzenia jednostek
samorządowych te uwarunkowania
nabiorą istotnego znaczenia z uwagi
na zaplanowane od 2014 r. wejście
w życie nowego modelu kalkulacji
dopuszczalnego zadłużenia i deficytu
budżetowego.
Coraz więcej projektów
hybrydowych!
Jak powiedzieliśmy, rynek projektów hybrydowych w Polsce zdecydowanie przyśpiesza. Wg stanu
na sierpień 2013 r., w ramach 12
Programów perspektywy finansowej 2007-2013 zidentyfikowano 19
projektów hybrydowych, realizowanych w różnych modelach PPP,
o łącznej wartości 3 995 mln zł.
Przeciętna wartość tych projektów
wynosi 260 mln zł. Dla porównania
– średnia wartość „zwykłej” inwestycji PPP, to przeszło 20 mln. zł.
Szesnaście projektów (z 19)
o wartości 3 709 mln zł posiada podpisane umowy o dofinansowanie i są
one najbardziej zaawansowane pod
względem wyboru partnera prywatnego. Kolejne 3 projekty (o wartości
286 mln zł), z uwagi na brak decyzji dotyczącej przyznania dofinansowania, są obecnie w fazie koncepcyjnej i planowane są do realizacji
w ramach trzech Programów Regionalnych Województw Pomorskiego,
Śląskiego oraz Lubuskiego.
Dziewięć projektów (z 16) o wartości 2 757 mln zł, związanych jest
z sektorem telekomunikacyjnym
i stanowi zdecydowaną większość
projektów z przyznanym dofinansowaniem unijnym. Ich realizacja
pozwoli w pełni osiągnąć cele zakładane w Programie Rozwoju Polski Wschodniej oraz w Programach
Regionalnych Województwa Wielkopolskiego, Dolnośląskiego, Małopolskiego oraz Mazowieckiego.
Pozostałe siedem projektów (z 16)
o wartości 952 mln zł z podpisanymi
umowami o dofinansowanie, obejmują pięć różnych sektorów: gospodarki odpadami, rewitalizacji, innowacji, sportu i rekreacji oraz efektywności energetycznej. Projekty uzyskały
dofinansowanie w ramach Programu
Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalnych Programów Województwa Pomorskiego, Śląskiego, Świętokrzyskiego i Kujawsko-Pomorskiego. Wśród nich jeden, jako pierwszy
projekt w Europie, skorzystał z niskooprocentowanej pożyczki oferowanej
ze środków Inicjatywy JESSICA, finansowanej w ramach środków zwrotnych Unii Europejskiej.
Aktualna baza
projektów
Przytoczone dane zostały ujęte
w opracowanej przez Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego i opublikowanej na stronie internetowej Platformy Partnerstwa Publiczno-Prywatnego www.ppp.gov.pl Bazie projektów
hybrydowych, która będzie systematycznie uaktualniana. Baza zawiera
szczegółowe informacje nt. zidentyfikowanych projektów, w tym: programu, wartości projektu i wysokości
jego dofinansowania, modelu realizacji PPP, stopnia zaawansowania jego
realizacji, podstawy prawnej wyboru
partnera prywatnego, daty zawarcia
umowy z partnerem wraz z okresem
↑↑W ramach projektów hy-
brydowych zrewitalizowany
zostanie także Dworzec PKP
w Sopocie.
Dzięki środkom
unijnym przeznaczonym dla Polski
w obecnej (2007-2013) i przyszłej
perspektywie
finansowej UE
(2014-2020) rynek
projektów hybrydowych rozwija
się i ma pomyślne
prognozy, a wykorzystanie funduszy strukturalnych i Funduszu
Spójności – zdaniem specjalistów
– powinno wydatnie wzrosnąć.
23
Projekty hybrydowe w Polsce w latach 2007-2013*
Lp.
Nazwa projektu / etap realizacji
Wartość
projektu
(mln zł)
Wkład
unijny
(mln zł)
Program z jakiego
pochodzą środki UE
Tryb wyboru partnera
prywatnego
1.
Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju /
projekt w fazie operacyjnej
16
7
RPO Świętokrzyskie
2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
2.
Rewitalizacja dworca PKP oraz terenów przydworcowych w Sopocie / projekt realizowany
96
42
RPO Pomorskie
2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
3.
Budowa Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej i zarządzanie jej infrastrukturą / projekt realizowany
407
284
RPO Wielkopolskie
2007-2013
Prawo zamówień publicznych (budowa)
i Ustawa o koncesji na
roboty budowlane lub
usługi (operator infrastruktury)
4.
System Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania /
projekt realizowany
725
352
POIiŚ 2007-2013
Prawo zamówień publicznych (dialog konkurencyjny)
5.
Zarządzanie Sosnowieckim Parkiem Naukowo-Technologicznym (SPNT) / projekt realizowany
39
30
RPO Śląskie 2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
6.
Zarządzanie infrastrukturą sportową stoku Dębowiec
w Bielsku-Białej / projekt realizowany
61
45
RPO Śląskie 2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
7.
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo warmińsko-mazurskie / projekt realizowany
317
220
PO RPW 2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (dialog
konkurencyjny)
Pozostała część tabeli na stronie 25
Realizację projektów hybrydowych
powinny w najbliższej przyszłości usprawnić
w dużym stopniu
nowe regulacje
prawne wypracowane przy dużym
udziale strony
polskiej w projekcie Rozporządzenia Ogólnego
dotyczącego
funduszy unijnych
na lata 2014-2020.
24
jej realizacji oraz daty zawarcia umowy o dofinansowanie.
Wśród projektów wymienionych
w Bazie, kilka zostało już zrealizowanych i oddanych użytkownikom.
Są to np. „Zarządzanie infrastrukturą
sportową stoku Dębowiec w Bielsku-Białej”, „Kompleks mineralnych
basenów w Solcu-Zdroju” oraz „Zarządzanie Sosnowieckim Parkiem
Naukowo-Technologicznym”. Przypomnijmy, że jednym z wymienionych w bazie projektów który uzyskał
wsparcie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w ramach Platformy PPP
był projekt „System Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania” współfinansowany ze środków europejskich
z Programu Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Przez blisko 4 lata
otrzymywał on wsparcie doradcze
MRR w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego. Wsparcie miało
charakter finansowy – zapewniono
doradców zewnętrznych w zakresie
zagadnień prawnych, ekonomiczno-finansowych, podatkowych oraz
technicznych - oraz merytoryczny pracownicy ministerstwa brali udział
w pracach komisji przetargowej.
Co w przyszłości?
Realizację projektów hybrydowych
powinny w najbliższej przyszłości
usprawnić w dużym stopniu nowe
regulacje prawne wypracowane
przy dużym udziale strony polskiej
w projekcie Rozporządzenia Ogólnego dotyczącego funduszy unijnych na lata 2014-2020. W toku
tych prac MRR, w ramach powołanej w styczniu 2011 r. Platformy
Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
(o tym porozumieniu grupującym
obecnie 86 podmiotów publicznych
pisaliśmy w poprzednim, czerwcowym biuletynie „Funduszy Europejskich w Polsce”), aktywnie współpracowało z Komisją Europejską,
EPEC (Europejskie Centrum Wiedzy o PPP – wspólna inicjatywa KE
oraz EBI) i Inicjatywą JASPERS w zakresie regulacji unijnych, a obecnie pracuje nad projektem ustawy,
która będzie regulowała na gruncie
prawa krajowego zasady wdrażania
polityki spójności w latach 2014-2020.
Nowe regulacje przewidują
szczególne podejście do partnerstwa publiczno-prywatnego i sta-
nowią tym samym wypełnienie luki
w prawodawstwie unijnym polegającej na braku jednej regulacji odnośnie stosowania tej formuły. Istotą
odrębnego rozdziału w rozporządzeniu Ogólnym poświęconego
PPP jest:
❚❚uznanie szczególnej specyfiki PPP
poprzez zapewnienie prymatu przepisów dla tego trybu nad
przepisami o charakterze ogólnym,
❚❚wprowadzenie do rozporządzenia ogólnego definicji PPP,
❚❚zapewnienie, że beneficjentem
projektu może być podmiot publiczny lub podmiot prywatny,
❚❚zapewnienie możliwości zmiany beneficjenta w trakcie realizacji projektu, bez uszczerbku dla
przepisów dotyczących trwałości,
❚❚uznanie kwalifikowalności wydatków w przypadku wpłaty refundacji UE na rachunek powierniczy,
jeśli kontrakt PPP przewiduje ponoszenie przez podmiot publiczny
opłat za dostępność, rozłożonych
w fazie operacyjnej projektu tj. po
zakończeniu okresu kwalifikowalności wydatków.
Działanie skupione
na konkretach
Preferowane przez Komisję Europejską kierunki przyszłego wsparcia
z funduszy unijnych są zbieżne z obszarami szczególnie interesującymi dla PPP. Są to obszary związane
ze świadczeniem usług publicznych,
wymagających wielomiliardowych
nakładów, których sektor publiczny
z pewnością nie będzie w stanie ponieść samodzielnie; m.in. transport,
ochrona środowiska, energetyka,
rewitalizacja i ochrona zdrowia. Dlatego też Platforma PPP sprofilowała
w 2013 r. zakres swojego wsparcia
na te sektory.
W ramach zaplanowanych działań Ministerstwo Rozwoju Regio-
nalnego, przy współudziale przedstawicieli inicjatywy JASPERS, przeprowadziło w grudniu 2012 r. nabór
projektów PPP w sektorze ochrony
zdrowia, a w styczniu 2013 r. nabór
w sektorze dróg samorządowych.
W ich wyniku wyłonione zostaną
przedsięwzięcia pilotażowe, które zostaną objęte kompleksowym
wsparciem MRR w procesie wyboru partnera prywatnego. Powinny
one charakteryzować się największym prawdopodobieństwem realizacji w modelu PPP i mieć możność ubiegania się o dofinansowanie
z UE w nowej perspektywie finansowej. Oczekiwanymi rezultatami
działań Platformy PPP w tym zakresie będą:
❚❚doradztwo dla promotorów 18
projektów,
❚❚ocena projektów i rekomendacje
co do dalszych działań,
❚❚wzorcowa dokumentacja projektowa dla 2 sektorów z możliwością wykorzystania w innych projektach (dot. analizy ryzyk, podziału
zadań między partnerami, zapisów
umownych, modeli finansowania projektu, łączenia środków UE
i PPP, pomocy publicznej, kwalifikowalności wydatków w ramach perspektywy finansowej 2014-2020,
❚❚wypracowywanie rozwiązań systemowych.
Robert Kałuża
Dyrektor Departamentu Wsparcia Projektów
Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, MRR
Projekty hybrydowe w Polsce w latach 2007-2013*
Lp.
Nazwa projektu / etap realizacji
Wartość
projektu
(mln zł)
Wkład
unijny
(mln zł)
8.
Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego
i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej / ogłoszenie
na wybór partnera
215
9.
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo świętokrzyskie / ogłoszenie na wybór partnera
10.
Kontynuacja tabeli ze strony 24
Program z jakiego
pochodzą środki UE
Tryb wyboru partnera
prywatnego
150
RPO Dolnośląskie
2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (przetarg
nieograniczony)
201
139
PO RPW 2007-2013
Prawo zamówień
nieograniczony)
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo podkarpackie / ogłoszenie na wybór partnera
295
204
PO RPW 2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (dialog
konkurencyjny)
11.
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo podlaskie / ogłoszenie na wybór partnera
251
174
PO RPW 2007-2013
Prawo zamówień
nieograniczony)
12.
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo lubelskie / ogłoszenie na wybór partnera
385
267
PO RPW 2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (dialog
konkurencyjny)
13.
Internet dla Mazowsza / ogłoszenie na wybór partnera
493
341
RPO Mazowieckie
2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (dialog
konkurencyjny)
14.
Małopolska Sieć Szerokopasmowa / przygotowanie
projektu
192
64
RPO Małopolskie
2007-2013
Prawo zamówień
publicznych (dialog
konkurencyjny)
15.
Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci
gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka
- Książki - Jabłonowo Pomorskie wraz z siecią rozdzielczą średniego ciśnienia na terenie gminy Książki
i gminy Jabłonowo Pomorskie - Etap I / ogłoszenie
na wybór partnera
8
3
RPO Kujawsko-Pomorskie 2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
16.
Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci
gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka
- Książki - Jabłonowo Pomorskie wraz z siecią rozdzielczą średniego ciśnienia na terenie gminy Książki
i gminy Jabłonowo Pomorskie - Etap II / ogłoszenie
na wybór partnera
8
3
RPO Kujawsko-Pomorskie 2007-2013
Ustawa o koncesji
na roboty budowlane
lub usługi
3 709
2 325
SUMA
* Tabela zawiera projekty z wybranym partnerem prywatnym lub jego wybór jest na zaawansowanym etapie – według stanu na lipiec 2013 r.
FE na czasie
25
FE na czasie
Zbuduj swój region
i baw się z nami!
Przed uczestnikami stanie nie lada
wyzwanie - rozwój własnego regionu. Zarządzanie komunikacją
miejską, budowa
infrastruktury,
badania naukowe,
wspieranie kreatywności ekonomicznej mieszkańców stanie się
celem każdego
zespołu.
Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, czyli tzw. Fundusz Szwajcarski, jest
formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce
i 11 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do
niej w latach 2004-2007. W Ministerstwie Rozwoju Regionalnego zdajemy
sobie sprawę, że to trudny i skomplikowany fundusz, którego zawiłości ciężko
wytłumaczyć jednym zdaniem dlatego też postanowiliśmy zorganizować grę
miejską, która przybliży w przyjazny i lekki sposób jego szczegóły.
G
ra rozpocznie się 5 października 2013 r. w centrum stolicy.
Uczestnicy wcielają się wtedy w gospodarzy fikcyjnych regionów i rozpoczną rozgrywkę. Zespoły zbiorą
się w punkcie startowym, otrzymają
pakiety startowe (karty gry, karty do
referendum), zapoznają się z zasadami gry i na sygnał rozpoczną szwajcarską przygodę.
Zostań zegarmistrzem
swojego regionu
Przed uczestnikami stanie nie lada
wyzwanie – rozwój własnego regio-
nu. Zarządzanie komunikacją miejską, budowa infrastruktury, badania
naukowe, wspieranie kreatywności
ekonomicznej mieszkańców stanie
się celem każdego zespołu.
Zespoły będą poruszały się po
wyznaczonym terenie gry w dowolnej kolejności wykonując zadania
oraz zdobywając fundusze na rozwój swoich regionów. W wybranym
przez siebie momencie (po zdobyciu funduszy) gracze odwiedzają specjalnie oznakowane Centra Rozwoju, w których decydują o kierunkach
rozwoju swojego regionu. Co 30 40 minut, również we wspomnianych centrach, odbywają się referenda, w których gracze zadecydują
o specjalnych zasadach występujących w grze. Nawiązują one do silnie
zakorzenionej w Szwajcarii tradycji
demokracji bezpośredniej.
Kto może wziąć udział
Zapraszamy wszystkich dorosłych
chcących w ciekawy i niecodzienny
sposób spędzić sobotę. Rejestracja odbywać się będzie drogą internetową
oraz w punkcie startowym gry. Każdy,
kto będzie chciał zmierzyć się z wyzwaniem tworzenia własnego regionu
oraz zaznać odrobiny emocji i rywalizacji znajdzie coś dla siebie.
Ranking wyświetlany jest na bieżąco na monitorach w Centrach Rozwoju i bedzie dostępny przez cały czas
trwania gry. O zwycięstwie zespołu
zadecyduje najwyższa liczba punktów, a w przypadku takiej samej liczby
punktów – szybsze zakończenie gry.
Finał
Gra zakończy się po upływie wyznaczonego czasu, wtedy drużyny zbiorą się w jednym z Centrów Rozwoju,
gdzie odbędzie się ceremonia ogłoszenia wyników i wręczenia nagród.
Wygrywa zespół, który najlepiej rozwinął swój region i zdobył najwięcej
punktów.
Jest o co walczyć, bo nagrodą będzie lot samolotem nad Warszawą.
Jak nas znaleźć
Rozgrywkę będziemy toczyć w centrum Warszawy, a polem akcji będzie
Ogród Saski. Specjalne stanowiska
rozstawione zostaną w pobliżu Narodowej Galerii Sztuki Zachęta. Tam też
zlokalizowany będzie punkt startowy.
Serdecznie zapraszamy do wspólnej
zabawy!
Szczegóły: www.graszwajcarska.pl
Maciej Gałaj
Punktacja
Podczas rozgrywki za wykonanie
każdego z zadań zespół otrzyma
fundusze. Zebrane środki drużyna
może przeznaczyć na rozbudowę
swojego regionu.
26
Wydarzenie sfinansowane ze środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy
FE na czasie
Radzimy, jak
korzystać z funduszy
Na pytania czytelników odpowiada Agnieszka Pogorzelska
z Centralnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich
❚❚Marcin z Krakowa: Coraz częściej
słyszę, że Fundusze Europejskie to nie
tylko dotacje, ale także pożyczki. Dlaczego wprowadzone zostały zwrotne
formy finansowania różnych projektów? Jakie są zalety pożyczek?
Agnieszka Pogorzelska: Większość
beneficjentów preferuje dotacje, ponieważ pozyskanych pieniędzy nie
trzeba zwracać. Otrzymanie dotacji
z Funduszy Europejskich nie jest jednak procesem prostym. Alternatywą
dla dotacji są coraz szerzej stosowane instrumenty zwrotne. W przypadku pożyczek pieniądz cały czas
krąży w gospodarce, co w efekcie
powoduje, że w dłuższym okresie środki finansowe mogą trafić do
większej liczby odbiorców. Beneficjenci korzystający z pożyczek starają się je wykorzystywać jak najefektywniej, aby obniżyć towarzyszące
im koszty. Dzięki temu środki są rozsądniej wydawane, a ryzyko lepiej
skalkulowane. Pożyczki mniej zakłócają mechanizmy rynkowe – osoby
korzystające z instrumentów zwrotnych nie są tak bardzo uprzywilejowane, jak podmioty uzyskujące dotacje, gdyż ponoszą koszty związane
z uzyskanym wsparciem. Są także
mniej korzystne pod względem finansowym – trzeba je zwrócić. Ich
warunki spłaty są jednak bardziej korzystne niż w przypadku tradycyjnych
kredytów bankowych. Zaletą jest
także krótsza i łatwiejsza procedura
ich przyznawania niż w przypadku
dotacji. Mogą na nie liczyć także firmy nie posiadające zdolności kredytowej, a nawet osoby, które dopiero
zamierzają zarejestrować działalność
gospodarczą. Niedawno zostały także uruchomione pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej, np. dla
organizacji pozarządowych.
Przy staraniu się o pożyczkę najczęściej nie są wymagane skomplikowane wnioski i inne dokumenty. Osoba
czy instytucja zamierzająca skorzystać
z tej formy wsparcia nie musi czekać
na termin naboru wniosków, gdyż
dokumenty są przyjmowane w trybie
ciągłym. Procedura oceny złożonych
wniosków jest krótsza, więc można
łatwiej ustalić termin rozpoczęcia inwestycji.
❚❚Krzysztof z Sanoka: Słyszałem, że
poza środkami z Funduszy Europejskich przyznanych Polsce, można korzystać także z inicjatyw wspólnotowych. Co to jest, jakie inicjatywy i po
co zostały stworzone?
Agnieszka Pogorzelska: Inicjatywy wspólnotowe opracowane zostały przez Komisję Europejską we
współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, który zapewnia środki na ich realizację. Aktualnie
w Polsce funkcjonują trzy inicjatywy
wspólnotowe – JEREMIE, JESSICA
i JASPERS.
Najbardziej popularną inicjatywą
jest JEREMIE. Jest to mechanizm pozadotacyjnego wsparcia MŚP. Misją
inicjatywy JEREMIE jest dostarczanie
kapitału na inwestycje dla tych podmiotów, które nie mają dostępu do
bankowych linii kredytowych. Może
być ona oferowana w postaci poręczeń, kredytów, pożyczek oraz funduszy typu venture. Do tej pory siedem województw zdecydowało się
na wdrażanie środków w ramach
inicjatywy JEREMIE (z wykorzystaniem schematu z funduszem powierniczym) – tj.: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie,
pomorskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. W każdym z nich, fundusz powierniczy wybrał Pośredni-
Fot. Shutterstock
ków Finansowych, którzy następnie
udzielają wsparcia przedsiębiorcom.
Najczęściej ich rolę pełnią fundusze
pożyczkowe, fundusze poręczeniowe oraz banki. Dane tych instytucji
można znaleźć na stronach internetowych: www.jeremie.com.pl.
Inny charakter ma inicjatywa
wspólnotowa JESSICA. Ona również pozwala na wykorzystanie funduszy UE w systemie zwrotnym. Jej
zadaniem jest wspieranie rozwoju
miast oraz ich rewitalizacji zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak
i społecznym. W związku z tym, najczęściej finansuje rewitalizację obiektów miejskich, działania w obszarze
kultury, a nawet rozwój odnawialnych źródeł energii. W Polsce JESSICA wdrażana jest tylko w niektórych
województwach:
wielkopolskim,
zachodniopomorskim, śląskim, pomorskim oraz mazowieckim. Skorzystanie ze wsparcia na projekty
rewitalizacji jest możliwe za pośrednictwem Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich, które dysponują
środkami w ramach inicjatywy JESSICA. Ich dane kontaktowe można
znaleźć na stronach internetowych
regionalnych programów operacyjnych (RPO).
Ostatnia inicjatywa – JASPERS –
oparta jest na innych założeniach.
Oferowane wsparcie ma formę doradztwa. Celem tej inicjatywy jest
wspieranie dużych projektów inwestycyjnych, a tym samym polepszenie jakości wniosków zatwierdzanych przez Komisję Europejską.
Biuro JASPERS obsługujące beneficjentów z Polski znajduje się w Warszawie. Szczegółowe informacje dotyczące inicjatywy JASPERS dostępne
są na stronie internetowej www.jaspers-europa-info.org.
Agnieszka
Pogorzelska,
Centralny Punkt
Informacyjny Funduszy
Europejskich
Wszyscy zainteresowani mogą uzyskać informacje w Centralnym
Punkcie Informacyjnym
Funduszy Europejskich
przy ul. Żurawiej 3/5
w Warszawie
tel. 22 626 06 32,
22 626 06 33,
e-mail: [email protected].
27
FE z bliska
↑↑Uczestnicy I polsko-niemieckiego spotkania chorych
z PKU i ich rodzin (Szczecin,
17-18 listopada 2012 roku).
↓↓Specjalna bibuła do badań
przesiewowych, na którą
w 2-3 dobie życia pobiera
się krew z piętki każdego
noworodka.
Transgraniczne
badania noworodków
Dzięki transgranicznej współpracy, noworodki z obszaru polskoniemieckiego pogranicza są poddawane badaniom służącym wykryciu
14 chorób genetycznych. Projekt „Pomerania” regionem modelowym ds.
współpracy transgranicznej w zakresie badań przesiewowych noworodków
dofinansowano z programu współpracy transgranicznej PolskaMeklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia.
C
elem przedsięwzięcia jest
stworzenie międzynarodowego, transgranicznego systemu badań przesiewowych noworodków.
Badania mają charakter prewencyjny – służą rozpoznaniu schorzeń
z grupy wrodzonych wad metabolizmu oraz zaburzeń hormonalnych.
Do tej pory w Szczecinie przeprowadzano w 3-4 dobie życia dziecka
testy w kierunku 3 chorób – realizacja projektu pozwoliła na poszerzenie zakresu o dodatkowe 11. Ich
wczesne wykrycie oraz rozpoczęcie leczenia zmniejsza śmiertelność
wśród noworodków oraz zapobiega
poważnym uszkodzeniom wielu na-
28
rządów. Dzięki tym badaniom będzie
można zdiagnozować, a potem wprowadzić odpowiednią terapię u dzieci,
które nieleczone byłyby skazane na
bardzo poważne następstwa choroby. Odpowiednie leczenie pozwoli im
cieszyć się pełnią życia – podkreśla
kierownik projektu, dr hab. Maria
Giżewska z Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób
Metabolicznych i Kardiologii Wieku
Rozwojowego SPSK nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie.
Rocznie przebadanych zostanie
około 18 000 dzieci, z czego u 40-50
zostanie przeprowadzona diagnosty-
←←Przyjaźń bez granic – pol-
skie i niemieckie dzieci
uczestniczące w spotkaniu
chorych z PKU i ich rodzin
(Szczecin, 17-18 listopada
2012 roku).
ka weryfikująca rozpoznanie, a leczenie może być konieczne w około 20
przypadkach. Dodatkowo, wczesne
rozpoznanie choroby u noworodków pozwala również na udzielenie
rodzicom porady genetycznej i określenie ryzyka powtórzenia się schorzenia u przyszłego rodzeństwa.
Owocna współpraca
Projekt jest dobrym przykładem międzynarodowej współpracy naukowej, wspieranej przez programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Oprócz Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego (PUM) w Szczecinie, po
stronie polskiej uczestniczy w nim Instytut Matki i Dziecka w Warszawie.
Niemieccy partnerzy to Uniwersytet
im. Ernesta Maurycego Arndta oraz
Klinika Uniwersytecka w Greifswaldzie. Kooperacja przyczynia się do
poszerzenia spektrum wykrywanych
chorób – placówki wzajemnie uzupełniają się, część badań przeprowadzana
jest w ośrodku w Greifswaldzie, część
w Pracowni Badań Przesiewowych
SPSK nr 1 PUM w Szczecinie. Próbki krwi, na których przeprowadzane
są testy specjalistyczną metodą tandemowej spektrometrii mas, przesyłane
są kurierem do Greifswaldu, a dostępne już po kilku godzinach wyniki badań
przekazywane są drogą elektroniczną
do Szczecina. W sytuacjach nagłych
FE z bliska
ma miejsce natychmiastowy kontakt
telefoniczny i e-mailowy, a zagrożony
noworodek jest kierowany na badania specjalistyczne i ewentualne leczenie do Kliniki Pediatrycznej w szczecińskim szpitalu. Projekt ma również
zadania edukacyjno-dydaktyczne –
seminaria i wykłady na temat badań
przesiewowych noworodków zostały włączone do programu nauczania
pediatrii na Wydziale Lekarskim PUM.
Dodatkowo, w ramach projektu, prowadzone są szkolenia dla neonatologów oraz spotkania polskich i niemieckich chorych z Euroregionu Pomerania oraz ich rodzin.
Projekt otrzymał ponad 2,1 mln
euro dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
a jego realizacja trwa od grudnia 2011
do czerwca 2014 roku.
aleksandra reduch
↓↓Dr hab. Maria Giżewska
i mali pacjenci z wrodzonymi wadami metabolizmu
wykrytymi w trakcie realizacji projektu.
29
FE z bliska
Nowi Euroliderzy
Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie
↑↑Dzięki zaangażowaniu
Pani Lidii Kozieł-Siudut
– Eurolidera 2012 –
w pozyskanie środków
z FE, możliwe było przeprowadzenie remontu
i modernizacji Galerii
Sztuki Polskiej XIX wieku
w krakowskich Sukiennicach.
↓↓Eurolider 2012, Pani
J
należało spełnić, aby ubiegać się o tytuł Eurolidera.
uż po raz piąty Ministerstwo Rozwoju Regionalnego postanowiło
nagrodzić osoby, które wykorzystując Fundusze Europejskie, prowadzą
różnorodne przedsięwzięcia i zmieniają życie swoich lokalnych społeczności. Kandydatem w konkursie
mógł zostać niemal każdy, kto przyczynił się do powstania i realizacji
projektów, służących rozwojowi regionalnemu. Efektywne wspieranie
„małych ojczyzn” poprzez wykorzystanie Funduszy Europejskich było
zatem kluczowym warunkiem, który
W konkursie biorą
udział różni beneficjenci
Fot. UM w Piotrkowie Trybunalskim
Jolanta Kopeć z UM
w Piotrkowie Trybunalskim, zaangażowana
była w realizację aż 26
projektów współfinansowanych z FE. Dzięki
nim w dużym stopniu
zmianie uległa infrastruktura miasta.
Trwa piąta edycja konkursu „Eurolider”.
W grudniu poznamy zwycięzców.
30
Dotychczasowi Euroliderzy to osoby
zaangażowane w realizację działań
z różnorodnych obszarów, w których możliwe jest uzyskanie wsparcia
z funduszy unijnych. Zaliczają się do
nich mieszkańcy największych polskich miast oraz lokalni działacze małych miejscowości.
Przykładem Eurolidera jest Pani Lidia Kozieł-Siudut, kierownik Zespołu ds. Pozyskiwania Funduszy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Jej
starania o rozwój i popularyzację polskiej sztuki zostały docenione przez
Kapitułę konkursu w 2012 r., która
przyznała jej jedną z głównych nagród m.in. za udział w realizacji projektu „Remont i modernizacja Galerii
Sztuki Polskiej XIX wieku w krakowskich Sukiennicach”. Równie interesującym przykładem jest zaangażowanie Pani Joanny Kuchty, kierownika
Biura Rozwoju i Inicjatyw Europejskich, w rozwój gospodarczy i ochronę zdrowia w powiecie inowrocławskim. W 2011 r. przyznano jej tytuł
Eurolidera m.in. za realizację projektu „Centrum Radiologii w Inowrocławiu”. Euroliderzy pokazują, jak można się przyczynić do rozwoju swoich
lokalnych społeczności w efektywny
i korzystny dla wszystkich sposób.
Wybór laureatów
Zgłoszenia do tegorocznej edycji
konkursu przyjmowano do 30 września 2013 r. Ogłoszenie listy nominowanych nastąpi w listopadzie. Spośród 10 najlepszych zgłoszeń kapituła
konkursu wybierze trzech laureatów.
Dodatkowo, swojego zwycięzcę wybiorą laureaci poprzednich edycji.
Swojego faworyta będą mogli także
wskazać Internauci za pomocą ankiety, która zostanie udostępniona na
stronie konkursu. Wszyscy zwycięzcy otrzymają nagrody w wysokości
8 000 zł. Ogłoszenie wyników oraz
wręczenie nagród planowane jest na
grudzień.
Zapraszamy do odwiedzenia
strony konkursu oraz do oddawania głosów na swoich kandydatów:
www.eurolider.gov.pl.
TEKST OPRACOWANY PRZEZ DEPARTAMENT
INFORMACJI, PROMOCJI I SZKOLEŃ MRR
FE z bliska
Mapa Dotacji UE
Fot. MRR
Nowa odsłona internetowej Mapy Dotacji UE jest już dostępna. Dzięki niej każdy
może uzyskać informacje na temat projektów współfinansowanych z Funduszy
Europejskich w Polsce. Zobacz na mapie jak Polska zmienia się dzięki funduszom!
W
naszym kraju jest coraz więcej inwestycji, korzystających
z unijnych dotacji. Zwiększa się liczba prywatnych przedsiębiorstw, parków technologicznych i obiektów infrastruktury komunikacyjnej. Naturalną konsekwencją tych procesów jest
wzrastająca liczba statystyk i danych.
Jak najłatwiej opisać wszystkie obszary, w których wykorzystano Fundusze
Europejskie? Od października 2007
r. internauci mogą korzystać z serwisu Mapa Dotacji UE – największego
zbioru informacji o projektach dofinansowanych z unijnego budżetu.
W kwietniu 2013 r. serwis został przebudowany i wzbogacony
o nową szatę graficzną. Strona powstała z myślą o osobach, które cenią sobie przejrzystą i estetyczną formę portali internetowych. Zwiększyła się liczba dostępnych na niej
funkcji. Oprócz pełnienia roli wyszukiwarki, strona pozwala na porównywanie wartości dofinansowanych
projektów w poszczególnych województwach i powiatach. Projekty zostały szczegółowo podzielone
pod względem takich kryteriów, jak
tematy dotacji (nauka, infrastruktura, turystyka, etc.) czy ich lokalizacje. Podział został uproszczony po
to, aby wszyscy użytkownicy mogli
bez przeszkód korzystać ze strony
i odnaleźć poszukiwany projekt. Najważniejsze jest jednak to, że internauci mają możliwość współtworzenia
mapy. Każdy może opisać wybrane
przez siebie projekty, a nawet opublikować ich zdjęcia. Wystarczy znaleźć
wybraną inwestycję i wypełnić elektroniczny formularz.
Mapa Dotacji UE stanowi nie tylko
cenne źródło informacji. Potencjalni beneficjenci i osoby, które chciałyby dowiedzieć się jak najwięcej
o Funduszach Europejskich mogą
z niej korzystać, aby poznać dotychczas zrealizowane projekty i tym samym ocenić wartość swoich pomysłów. Osoby zainteresowane tym,
jak zmienia się ich najbliższa okolica,
mogą porównać swój region z innymi. Dziennikarze i publicyści mogą
z kolei wykorzystać stronę jako bazę
danych o FE w Polsce.
Aktualnie liczba zaprezentowanych
projektów wynosi ponad 175 tys.
Mapa Dotacji UE jest regularnie uzupełniana i aktualizowana.
Zapraszamy do zapoznania się
z Mapą Dotacji UE dostępną pod adresem: www.mapadotacji.gov.pl.
TEKST OPRACOWANY PRZEZ DEPARTAMENT
INFORMACJI, PROMOCJI I SZKOLEŃ MRR
↑↑Muzeum Fryderyka Cho-
pina w Warszawie – dofinansowane ze środków
Programu Infrastruktura
i Środowisko.
↓↓Na stronie
www.mapadotacji.gov.pl
wyszukać można dowolną
inwestycję współfinansowaną z Funduszy Europejskich.
31
FE z bliska
Eurokorzyści – podziel się swoją historią
↓↓Budynek Ope-
ry i Filharmonii Podlaskiej
w Białymstoku
Życie każdego może się
zmienić dzięki Funduszom
Europejskim. Konkurs
„Eurokorzyści – podziel się
swoją historią” daje szansę
zaprezentowania takich historii
mieszkańcom całej Polski.
W
ielu Polaków podchodzi z rezerwą do możliwości skorzystania z funduszy unijnych. Część
z nich uważa, że nie mogą sami sięgać
po dotacje, inni nie zauważają projektów realizowanych w ich najbliższej
okolicy. Celem konkursu „Eurokorzyści – podziel się swoją historią” jest
szukanie zwykłych ludzi, których codzienne życie zmieniło się dzięki projektom dofinansowanym z Funduszy
Europejskich. Poprzez historie zgłoszone do konkursu chcieliśmy poinformować Polaków, że nasze członkostwo w Unii Europejskich przynosi
korzyści nam wszystkim.
Druga edycja konkursu rozpoczęła
się w czerwcu i potrwa do października br. Każdy kto chciał podzielić się
swoimi doświadczeniami na temat
zmian, jakie zaszły w jego życiu lub
otoczeniu za sprawą Funduszy Europejskich mógł do 25 lipca br. zgłosić
swoją historię do konkursu. Spośród
nadesłanych zgłoszeń, Jury Konkursu
wyłoniło 10 finalistów. Kolejny krok
należał do internautów. Do 24 września mogli oni oddawać głosy na swoje ulubione historie. Trzy najpopularniejsze i najlepiej ocenione zgłoszenia
zostały oddane pod głosowanie Jury.
Zwycięzcę konkursu poznamy na początku października 2013 r. w programie Dzień Dobry TVN.
Główną nagrodą w konkursie jest
wycieczka po stolicach europejskich.
Otrzyma ją osoba, której historia zostanie najwyżej oceniona przez internautów i Jury. Dodatkowo Jury
nagrodzi pięciu głosujących, którzy
przesłali najlepsze uzasadnienia oddanych przez siebie głosów. Każdy
z nich otrzyma nagrodę pieniężna
w wysokości 2504 zł brutto.
Dziesięciu najlepszych
11 sierpnia na stronie internetowej
konkursu pojawiła się lista dziesięciu
historii, które zdaniem Jury najlepiej
prezentują korzyści, jakie przynoszą
32
Fundusze Europejskie. Dzięki temu
zostały one zakwalifikowane do finału.
Poniżej przedstawiamy krótkie opisy,
które odzwierciedlają różnorodność
nadesłanych zgłoszeń:
❚❚Pan Roman Głaz znalazł się w trudnej sytuacji po tym, jak trafił do szerokiego grona bezrobotnych. Pomimo wyższego wykształcenia
i dużego doświadczenia zawodowego trudno mu było odnaleźć się
na rynku pracy. Korzystając z unijnych dotacji, założył własną firmę,
zajmującą się instalacją kolektorów
słonecznych. Teraz jest specjalistą
w dziedzinie ekologicznej, odnawialnej energii, a w pracy pomaga
mu najbliższa rodzina.
❚❚Pani Monika Raczyńska jest pracownikiem Galerii Książki w Oświęcimiu. Instytucja ta powstała dzięki
dofinansowaniu z Funduszy Europejskich. W swoim zgłoszeniu opisała liczne atrakcje, które oferuje to
miejsce, takie jak: warsztaty komputerowe, restauracja, kino lub bawialnia dla dzieci. Praca w tak ciekawym
miejscu jest dla niej wielkim źródłem
satysfakcji.
❚❚Pani Urszula Chilko jest emerytowaną nauczycielką i pedagogiem.
Bardzo liczyła na możliwość opieki nad swoim małym wnukiem, ale
sama nie zastąpiłaby mu towarzystwa rówieśników. Dzięki skorzystaniu z unijnych dotacji mogła założyć Klubik Malucha, w którym
zajmuje się nie tylko bliską jej osobą, ale także innymi dziećmi, które
są za małe, aby trafić do zwykłego
przedszkola.
Pani
Ewa Zając-Sołowianowicz
❚❚
jest baletnicą, która rozwinęła swoją
karierę poza granicami kraju. Po powrocie do Polski przez wiele lat nie
mogła znaleźć pracy związanej z jej
umiejętnościami. Sytuację zmieniła
budowa Opery w Białymstoku, dofinansowanej z Funduszy Europejskich. Nowy obiekt nie tylko uroz-
maicił życie kulturowe miasta, ale
także zapewnił Pani Ewie i jej mężowi – również zajmującemu się
tańcem – wymarzoną pracę.
❚❚Pani Anna Maria Odbierzychleb
na co dzień uczy przysposobienia
obronnego w tarnowskim liceum.
Jej prawdziwą pasją jest jednak ratownictwo medyczne. Aby zdobyć
odpowiednie kwalifikacje skorzystała z unijnych dotacji. Teraz ma
szanse robić to, o czym zawsze
marzyła. Trzy razy w tygodniu realizuje się jako ratownik medyczny
w pogotowiu, w Dąbrowie Tarnowskiej.
❚❚Dla Pani Marty Meszko-Stępień
pomoc unijna była kropką nad „i”
przy podjęciu decyzji o własnej restauracji. W realizacji przedsięwzięcia pomogła jej pożyczka (z preferencyjnym oprocentowaniem 3%
w skali roku) w wysokości 50.000 zł
w ramach projektu „Pożyczki dla
przedsiębiorczych” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Kwota ta stanowiła część inwestycji, ale to właśnie tej części jej
brakowało, aby rozpocząć biznes
w wymarzonym kształcie. Stworzyła ciepłe miejsce, do którego wracają ludzie, zapraszają swoje rodziny,
świętują ważne momenty jak np.
chrzciny, czy śluby.
❚❚Pan Michał Majewski opisał historię osiedla, na którym mieszka od
dzieciństwa. Dawniej była to okolica, która miała opinię najbardziej
niebezpiecznego osiedla w mieście. Po remoncie, dofinansowanym ze środków unijnych jej wizerunek uległ zmianie. Pojawiły się
nowe boiska, ścieżki rowerowe,
nowe latarnie, zainstalowano monitoring. Zmiany wpłynęły nie tylko
na efekt wizualny, ale także na zachowanie mieszkańców. Na ścianach budynków nie pojawiało się
nowe graffiti. Miejscowa młodzież
zaczęła rozładowywać swoją energię na nowym boisku lub na rowerach i deskorolkach. Ludzie przestali się bać, że po wyjściu z domu
ktoś ich okradnie czy pobije, co
więcej można zauważyć, że coraz
więcej młodych par z dziećmi wybiera to miejsce na swój dom.
❚❚Pani Aleksandra Matczak – po 17
latach pracy w zawodzie pielęgniar-
FE z bliska
ki musiała podnieść swoje kwalifikacje zawodowe, aby utrzymać się
na rynku pracy. Ukończyła studia
pomostowe finansowane z Funduszy Europejskich. Jest przekonana,
że powrót na uczelnię, poznanie
nowych ludzi, a przede wszystkim zdobycie wiedzy i nowych doświadczeń uchroniło ją przed rutyną, w którą popadła. Zobaczyła
swój zawód w nowym świetle oraz
to, jak wiele z siebie może jeszcze
zaoferować małym pacjentom
przebywającym w szpitalu.
❚❚Pan Paweł Mikulski docenił zmiany,
jakie zaszły w Olsztynie za sprawą
Funduszy Europejskich. Cieszy się,
że jego dzieci mają dostęp do wielu
atrakcji i zajęć. M.in. korzystają ze
sztucznego, oświetlonego lodowiska z muzyką, chodzą na koncerty
do nowo wybudowanej filharmonii, korzystają z pływalni szkolnej
a także uczestniczą w szkoleniach
dofinasowanych ze środków unijnych. Ale przede wszystkim cieszy się, że w Olsztynie zbudowano
nowoczesne ogródki jordanowskie, bo teraz ma gdzie przyjemnie
spędzić czas z rodziną. Według niego postęp, jaki dokonał się na jego
oczach jest imponujący i sprawił, że
zatarły się już różnice między Polską a „Zachodem” .
❚❚Pan Waldemar Stochla wraz z grupą znajomych uruchomił pierwszą
Promocja konkursu
Konkurs „Eurokorzyści – podziel się swoją historią” to wspólny
projekt Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i TVN. Nadsyłane
zgłoszenia mogliśmy na bieżąco śledzić w krótkich reportażach podczas emisji programu Dzień Dobry TVN i Dzień Dobry
Wakacje. Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej
www.eurokorzysci.tvn.pl, na której znajdą państwo zarówno
historie nominowane w tym roku, jak i te z poprzednich edycji
konkursu.
w kraju spółdzielnię socjalną działającą w obszarze sportu. Unijne wsparcie pozwoliło im zmienić
życiową pasję do sportów walki
w miejsce, w którym realizują się
zawodowo. Pomimo stosunkowo
krótkiego okresu działalności mają
na swoim koncie przykłady pozytywnego wpływu treningów na
odbudowywanie prawidłowych
relacji młodych ludzi ze społeczeństwem. Jak pisze, sporty walki są
idealną płaszczyzną dla realizacji zadań resocjalizacyjnych. Pozwalają
osiągnąć cele, których realizacja jest
o wiele trudniejsza lub nawet nieosiągalna za sprawą innych dyscyplin sportu. Treningi w grupie uczą
współpracy oraz budują więzi społeczne, natomiast sparingi pozwalają zbudować wiarę we własne
możliwości, asertywność szacunek
do przeciwnika oraz kształtują niepowtarzalną zdolność do radzenia
sobie ze stresem.
Mateusz Stypułkowski
Celem konkursu
„Eurokorzyści –
podziel się swoją
historią” jest szukanie zwykłych
ludzi, których
codzienne życie zmieniło się
dzięki projektom
dofinansowanym
z Funduszy Europejskich.
↓↓Miejska Biblioteka Pu-
bliczna – Galeria Książki
w Oświęcimiu
33
FE z bliska
Wielki konkurs „Europa to my” rozstrzygnięty. Internauci oddali ponad 53 tys. głosów na
najciekawsze projekty dofinansowane z Funduszy Europejskich. Wygrał Ślesin. 31 sierpnia br.
odbył się tam Dzień Funduszy Europejskich, którego finałem był wielki telewizyjny koncert
z udziałem muzycznych gwiazd, m.in. Blue Cafe, De Mono, Mezo oraz Pectus.
↓↓Wielki koncert w Ślesinie
otworzył wspólny występ
artystów występujących
tego wieczoru na scenie.
Poniżej: Przystań wodna
w Ślesinie – powstała
dzięki unijnemu dofinansowaniu.
A
kcja „Europa to My. Pokaż jak
Fundusze Europejskie zmieniły Twoje miejsce” to konkurs, który
pokazał, jak wiele zmieniało się w naszym bliskim otoczeniu dzięki Funduszom Europejskim. Swoją miejscowość do konkursu mógł zgłosić każdy. Wystarczyło przesłać opis i zdjęcia
interesującego miejsca, rozwijającego
się dzięki unijnym dotacjom. Do konkursu wpłynęło blisko 600 zgłoszeń
wraz z opisami i zdjęciami – tworzącymi obraz dokonanych zmian. Spośród nadesłanych zgłoszeń jury wyłoniło finałową dziesiątkę, na którą głosowali internauci.
Przystań wodna w Ślesinie, w województwie wielkopolskim, okazała
się być najbardziej popularna. Zagłosowało na nią ponad 24 tysiące internautów. Jej budowa była możliwa
dzięki współfinansowaniu ze środków
unijnych.
– Dzięki środkom z UE w 2008 roku
pojawił się pomysł budowy przystani
wodnej w Ślesinie. Wiele osób powątpiewało czy oby na pewno jest to nam
potrzebne. (…) Dziś przystań, którą
wszyscy potocznie nazywają „mariną”,
stała się centrum turystyki wodnej nie
tylko Ślesina ale całego powiatu konińskiego – to fragment zwycięskiego
zgłoszenia nadesłanego przez pana
Marka Rogowskiego. W nagrodę
w zwycięskiej miejscowości odbył się
Ogólnopolski Dzień Funduszy Europejskich, gwiazdy polskiej muzyki zagrały wielki koncert, a pan Marek wygrał bon na podróż swoich marzeń.
Wielki finał w Ślesinie
Dzień Funduszy Europejskich rozpoczął się o godzinie 12.00 i już na samym początku przyciągnął tłumy zainteresowanych. Na gości, w specjal-
34
nie przygotowanym w pobliżu sceny
Miasteczku Europejskim, czekały liczne atrakcje. Miasteczko odwiedziło
ponad 20 tys. zwiedzających. Mogli
się oni zapoznać ze stoiskiem zwycięskiego Ślesina oraz pozostałych finalistów konkursu: Wałczem, Kutnem,
Jarocinem, Owidzem, Inowrocławiem, Rudą Śląską, Kostrzynem nad
Odrą, Karpaczem oraz Pałecznicą.
We wszystkich finałowych miejscowościach zostały zrealizowane projekty z Funduszy Europejskich. Na
miejscu byli też konsultanci Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich,
którzy udzielali informacji, jak działają
unijne fundusze. Atrakcją miasteczka
były autografy gwiazd. Dużą popularnością cieszyły się także konkursy, gry
i zabawy związane z Funduszami Europejskimi. Dla tych, którzy odwiedzili
wszystkie finałowe stoiska czekały niespodzianki.
Przez cały dzień na scenie odbywały się próby artystów. O godzinie 18.25 pojawili się tam wspólnie:
De Mono, Blue Café, Pectus, Varius
Manx, Mezo, Kasia Wilk, Rafał Brzozowski oraz Bartek Grzanek. Artyści
przedstawili największe europejskie
przeboje. Publiczność została przywitana utworem Dogonię lato. Na
scenie pojawił się też zwycięzca konkursu, który podziękował za oddane
głosy. Mieszkańcy Ślesina mieli okazję wysłuchać klasycznych przebojów
muzyki popularnej z ponad czterech
dekad, takich jak (I can’t get no) Satisfaction legendarnej grupy rockowej
The Rolling Stones czy Rolling In the
deep piosenkarki Adele. Publiczność
entuzjastycznie przyjęła także utwory
U2 i Abby. Dodatkową atrakcją były
fragmenty krótkich felietonów prezentujących finałową dziesiątkę konkursu „Europa to My”. Część Europejska został zakończona wspólnym
wykonaniem utworu One Way.
Oprócz świetnych występów, wrażenie robiła oprawa wizualna sceny
oraz nagłośnienie. Wystarczy przejrzeć posty internautów, aby przekonać się, że nikt nie wyszedł z koncertu
rozczarowany. Koncert transmitowała Telewizyjna Jedynka, TVP Polonia
oraz Radio Zet.
Promocja akcji
„Europa to My” to wspólna akcja
Radia Zet, TVP 1 oraz Ministerstwa
Rozwoju Regionalnego, realizowana
od maja do sierpnia br. Zaangażowali się w nią artyści: Blue Cafe, De
Mono, Mezo oraz Pectus, którzy byli
ambasadorami akcji. Na antenie Radia
Zet i TVP 1 zachęcali do zgłaszania się
do konkursu, głosowania na najlepszy
projekt oraz zapraszali na Dzień FE
i wielki koncert.
Szeroka kampania promocyjna prowadzona była w Telewizyjnej Jedynce
– ponad 700 tys. widzów co tydzień
oglądało felietony z finałowych miejscowości (można je teraz zobaczyć na
stronie www.europatomy.pl), dodatkowo emitowane były spoty i zwiastuny koncertu. W Dniu Funduszy Europejskich specjalne reportaże pojawiły
się także w Teleexpressie.
Ponad 1,4 mln słuchaczy Radia Zet
słuchało każdego z 30 reportaży prezentujących finałową dziesiątkę. Dodatkowo emitowano spoty i zwiastuny radiowe promujące akcję.
Specjalnie obrandowany w logo
akcji samochód promocyjny – patrol „Europa to My” – odwiedził
40 miejscowości, gdzie promował
konkurs, a w dalszym etapie zapraszał na wielki finał do Ślesina. Swój
udział w promocji akcji „Europa to
My” miały także największe polskie
portale internetowe: wp.pl, onet.pl
oraz google.pl.
Więcej na stronie konkursu:
www.europatomy.pl.
Aleksandra Huryń
Mateusz Stypułkowski
↑↑Koncert gwiazd nie był
jedyną atrakcją tego dnia
– w specjalnie przygotowanym na tę okazję Miasteczku
Europejskim można było zapoznać się ze stoiskiem zwycięskiego Ślesina, jak i innych
finalistów konkursu.
↓↓Atrakcje tego dnia zgro-
madziły setki mieszkańców
Ślesina i okolic. A podczas
samego koncertu, na wszystkich szczególne wrażenie
zrobiły – oprócz występów
– także oprawa wizualna
i świetne nagłośnienie.
←←W Miasteczku Europej-
skim można było zdobyć
autografy wszystkich
artystów biorących udział
w koncercie. A oprócz tego,
zapoznać się z materiałami
promocyjnymi prezentującymi wszystkich dziesięciu
finalistów konkursu.
FE z bliska
35
Raport
Postęp we wdrażaniu
unijnych funduszy
Od 2007 roku do 30 czerwca 2013 r. podpisaliśmy z beneficjentami
ponad 86 tys. umów o wartości 245 mld zł. Tym samym
rozdysponowaliśmy ok. 87% środków UE na lata 2007-2013.
Efekty Funduszy UE 2007-2013
❚❚10,5 tys. km dróg
❚❚25 tys. wspartych przedsiębiorstw
❚❚298 tys. utworzonych miejsc pracy
❚❚1,3 tys. wspartych uczelni i jednostek naukowych
❚❚1,6 tys. utworzonych lub unowocześnionych laboratoriów
❚❚350 inwestycji w odnawialne źródła energii
❚❚41 tys. km sieci Internetu szerokopasmowego
❚❚390 oczyszczalni ścieków
W
Ponad 1/3 wartości wszystkich
projektów to
inwestycje w infrastrukturę
transportową.
Najwięcej środków inwestowanych jest w budowę i modernizację
dróg oraz linii
kolejowych, a także na rozwój
nowoczesnego
transportu miejskiego.
ydatki rozliczone przez beneficjentów we wnioskach o płatność od początku wdrażania programów do końca czerwca 2013 przekroczyły 152 mld zł. Oznacza to wykorzystanie alokacji na lata 2007-2013
na poziomie 54% (wzrost o 5 punktów procentowych w stosunku do poziomu płatności z końca 2012 roku).
Uruchamiamy także kolejne projekty – w okresie od stycznia do
czerwca 2013 r. podpisano z beneficjentami 6 tysięcy umów o dofinansowanie. Dofinansowanie ze środ-
ków unijnych dla tych inwestycji to
ponad 10 mld zł. W sumie od 2007
roku podpisaliśmy z beneficjentami ponad 86 tys. umów o wartości
245 mld zł. Tym samym rozdysponowaliśmy ok. 87% środków UE na
lata 2007-2013. Jednocześnie należy zauważyć, że po uwzględnieniu
inwestycji z list projektów indywidualnych, wartość zaangażowanych
środków UE stanowi blisko 93%
alokacji przewidzianej dla Polski w tej
perspektywie finansowej.
rowane jest także do sektora B+R
oraz na rozwój innowacji i przedsiębiorczości. Wartość projektów w tym
obszarze to ok. 42 mld zł (17% wartości wszystkich projektów). Ze środków tych skorzystało wiele przedsiębiorstw, uczelni wyższych i jednostek
naukowych. Kolejnym istotnym obszarem są inwestycje w kapitał ludzki. W tym zakresie wsparcie przeznaczane jest na podnoszenie kwalifikacji
pracowników, integrację społeczną
oraz tworzenie nowych miejsc pracy.
Łączna wartość projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego przekracza 37 mld
zł. Znacznymi środkami wspieramy
także inwestycje mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego
(ok. 24 mld zł). Dzięki nim powstają
m.in. nowoczesne systemy odprowadzania ścieków i gospodarowania
odpadami. Realizowanych jest także
wiele inwestycji związanych z energią
ze źródeł odnawialnych.
Najwięcej
dla transportu
Największym obszarem pod względem wielkości udzielonego wsparcia jest sektor transportu. Ponad 1/3
wartości wszystkich projektów to inwestycje w infrastrukturę transportową. Najwięcej środków inwestowanych jest w budowę i modernizację
dróg oraz linii kolejowych, a także
na rozwój nowoczesnego transportu miejskiego. Znaczne wsparcie kie-
Magdalena Hajkowska
Postęp we wdrażaniu funduszy europejskich – dane narastająco, w mln zł
stan na koniec
I półrocza 2013
152 371
stan na koniec
II półrocza 2012
92 468
134 916
stan na koniec
I półrocza 2012
99 123
106 400
0
20
wydatki rozliczone
38 098
42 690
101 931
40
77 090
60
pozostało do rozliczenia zgodnie
z podpisanymi umowami
80
100
wolna alokacja
Źródło: KSI SIMIK, dane dla programów krajowych i regionalnych (bez uwzględnienia programów EWT)
36
zagadka logiczna
– Oczywiście, Kapitanie – odparł Mars. – Powiedz mi –
zwrócił się do Pierwszego z kosmitów – do którego z gatunków należy Drugi?
– Do bredziaków – odparł.
– Tak…
Mars postanowił pytać dalej. Zwrócił się zatem do Drugiego z obcych:
– Czy Pierwszy i Trzeci należą do różnych gatunków?
– Nie.
– Trzeci, do jakiego gatunku należy Drugi?
– Do prawdziaków.
– Niewiele nam powiedzieli… – stwierdził Kapitan.
– To prawda… Do jakiego gatunku należy każdy
z trójki kosmitów?
Statek kosmiczny Europe wylądował na planecie Pix.
– Kapitanie, według naszych informacji, planetę tę zamieszkują dwa gatunki inteligentnych obcych – powiedział pilot Mars. – Są to prawdziaki
i bredziaki. Mówią tym samym językiem i są praktycznie nie do odróżnienia pod względem fizycznym.
– Jak zatem można je rozróżnić? – zapytał Kapitan.
– Jedyną metodą jest sposób ich odpowiedzi na pytania: prawdziaki
zawsze mówią prawdę, a bredziaki zawsze kłamią.
– Cicho, ktoś idzie w naszą stronę!
Po chwili kapitan i pilot Mars zauważyli zbliżających się do nich trzech
obcych.
– Witajcie na planecie Pix – powiedział jeden z nich.
– Witajcie – odpowiedział Kapitan. – Pilocie Mars, to chyba idealny moment, abyśmy sprawdzili do jakiego gatunku należy każdy z nich.
Prawidłową odpowiedź prosimy przesłać na adres: [email protected] z dopiskiem ZAGADKA LOGICZNA
do 15 listopada 2013 roku. Spośród prawidłowych odpowiedzi wylosowane zostaną trzy, które otrzymają nagrody.
funduszowa jolka
Ł
5
T
9
6
T
18
13
11
T
10
Ó
1
Ę
Ł
12
2
T
7
T
14
T
8
T
15
3
16
4
17
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 18 utworzą rozwiązanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Rozwiązanie krzyżówki (hasło) prosimy przesłać na adres: [email protected] do 15 listopada 2013
roku. Spośród prawidłowych odpowiedzi wybrane zostaną trzy, których autorzy otrzymają nagrody
(gadżety promocyjne Programu Innowacyjna Gospodarka).
Rozwiązanie krzyżówki z biuletynu nr 30:
Spośród osób, które przesłały poprawne hasło „Unia wspiera na starcie” nagrodę (gadżety promocyjne)
otrzymały: Joanna Misiak, Ewa Dmytryk i Beata Dębowska. Gratulujemy!
POZIOMO
• faza rozwojowa firmy poszukującej
najlepszego dla siebie modelu biznesowego • może być cyfrowe, zwalcza
je PO IG • duża zbiorowość społeczna,
może być informacyjne • może być
stróż lub biznesu • jedna z najdłuższych rzek na Ziemi, płynie w Afryce
• popularny wśród przedsiębiorców
rodzaj kredytu, dostępny w ramach
PO IG • nazwa projektu FNP, który
wspiera kobiety w ciąży pracujące naukowo • skrót nazwy punktu, który udziela informacji o unijnych dotacjach • nazwa opisywanej w tym
wydaniu biuletynu mapy • inaczej
epopeja • autor słynnego „Procesu”
• skrótowa nazwa inicjatywy wspierającej w formie finansowania zwrotnego m.in. rozwój polskich miast • pisemne zlecenie wypłacenia określonej
kwoty • japoński sport narodowy,
znany od początku VIII wieku
PIONOWO
• rodzaj własności, obejmuje np. własności przemysłowe lub podlegające pod prawo autorskie • żaglowiec
promujący Polskę dzięki środkom
z Programu Innowacyjna Gospodarka • język niewielkiej grupki społecznej, żargon, slang • bardzo mocny napar z herbaty • to właśnie do
nich kierowana jest największa część
środków PO IG • hasło PO IG: Dotacje na... • stop żelaza z węglem • pożyczkowy, wspiera innowacje, projekt
realizuje PARP • polski wynalazek,
bohater kampanii PO IG, „pomaga”
w biurze • zasięg działania PO IG
• skrótowa nazwa funduszu inwestującego w venture capital • dzięki
dotacji z Programu Innowacyjna Gospodarka na tej rzece powstanie szlak
kajakowy o łącznej długości 250 km
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa, tel. +48 22 273 74 00
e-mail: [email protected]
strony internetowe:
www.mrr.gov.pl
www.funduszeeuropejskie.gov.pl
www.euroman.gov.pl
Dołącz do nas na Facebooku!
Fu
U
zeE
s
u
nd
w
o
ceb
a
f
.
ww
om/
c
.
k
o

Fundusze Europejskie w Polsce, nr 31

Transkrypt

Podobne dokumenty

Karta Produktu Pierwszy Biznes

Dla młodzieży bezrobotnej do 25 roku życia oraz

1. Czy istnieje możliwość zwiększenia limitu znaków możliwych do

Szybka gotówka na dzialalno gospodarcz

7. Mazowiecki Regionalny Fundusz Pożyczkowy

Policja Podlaska Statut KKOP