karta charakterystyki kadm rafinowany
Transkrypt
karta charakterystyki kadm rafinowany
KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 1/14 Sekcja 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu Kadm rafinowany Nazwa chemiczna: Kadm (niesamozapalny) [CAS: 7440-43-9; WE: 231-152-8] Numer rejestracji właściwej: 01-2119489023-40-0018. 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zastosowania zidentyfikowane: Powlekanie kadmem. Produkcja akumulatorów. Energetyka atomowa, elektrotechnika. Zastosowania odradzane: Wszystkie inne niż zidentyfikowane. 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki Producent/Dystrybutor: HUTA CYNKU „Miasteczko Śląskie” S.A. Adres: ul. Hutnicza 17; 42-610 Miasteczko Śląskie Telefon/Fax: +48 32 2888 444 (centrala) / +48 32 2888 687/885 Adres e-mail osoby odpowiedzialnej za kartę charakterystyki: [email protected] 1.4. Numer telefonu alarmowego 112 (telefon alarmowy), 998 (straż pożarna), 999 (pogotowie ratunkowe) Sekcja 2: Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Klasyfikacja według rozporządzenia 1272/2008/WE: Acute Tox. 2; H330 Muta. 2; H341 Carc. 1B; H350 Repr. 2; H361fd STOT RE 1; H372 Aquatic Acute 1; H400 Aquatic Chronic 1; H410 Zagrożenia dla człowieka: Powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie. Może powodować raka. Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne. Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki. Wdychanie grozi śmiercią. Zagrożenia dla środowiska: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Zagrożenia wynikające z właściwości fizykochemicznych: Nie jest klasyfikowany. W sekcji 16 podano znaczenie zwrotów H oraz symboli. 2.2. Elementy oznakowania Piktogram określający rodzaj zagrożenia, hasło ostrzegawcze: Postać produktu (blok) determinuje brak oznakowania jako niebezpieczny. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: Brak ze względu na postać produktu (blok). Zwroty wskazujące środki ostrożności: Brak ze względu na postać produktu (blok). Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Nazwy niebezpiecznych składników umieszczone (niesamozapalny) (Oznakowanie WE: 231-152-8). Strona/stron: 2/14 na etykiecie: Kadm Na mocy punktu 1.3.4 rozporządzenia 1272/2008, substancja nie wymaga oznakowania pod względem zagrożeń determinowanych przez klasyfikację ze względu na formę w jakiej jest wprowadzana do obrotu. 2.3. Inne zagrożenia Brak informacji dotyczących spełniania kryteriów PBT lub vPvB zgodnie z załącznikiem XIII rozporządzenia 1907/2006 (REACH). Badania nie zostały przeprowadzone. Sekcja 3: Skład/informacja o składnikach 3.1. Substancje Nazwa substancji niebezpiecznej: Zakres stężeń [%]: Numer CAS: Numer WE: Numer indeksowy: Klasyfikacja 1272/2008/WE: Kadm (niesamozapalny)* >99,95 7440-43-9 231-152-8 048-002-00-0 Carc. 1B; H350 Muta. 2; H341 Repr. 2; H361fd Acute Tox. 2; H330 STOT RE 1; H372 Aquatic Acute 1; H400 Aquatic Chronic 1; H410 Zawartość innych metali jako zanieczyszczeń nie przekracza 0,03% w/w i nie jest podstawą do zmiany klasyfikacji produktu. *Kadm produkowany jest w trakcie oczyszczania cynku otrzymanego metodą pirometalurgiczną według technologii ISP (Imperial Smelting Processes) w piecu szybowym. Proces rafinacji (oczyszczania) cynku w Hucie Cynku „Miasteczko Śl.” S.A. prowadzi się metodą rektyfikacji. Kadm rafinowany otrzymuje się z kolumny rektyfikacyjnej „Baby”. W sekcji 16 podano znaczenie zwrotów H oraz symboli. 3.2. Mieszaniny Nie dotyczy. Sekcja 4: Środki pierwszej pomocy 4.1. Opis środków pierwszej pomocy Opisane środki pierwszej pomocy dotyczą pracy w warunkach narażenia na pary, dymy i pyły wytwarzające się podczas obróbki mechanicznej i termicznej kadmu rafinowanego. Narażenie drogą oddechową: Natychmiast wyprowadzić poszkodowaną osobę na świeże powietrze, zapewnić ciepło oraz odpoczynek. Zastosować sztuczne oddychanie w przypadku zatrzymania oddechu. W przypadku wystąpienia zaburzeń oddechowych podać tlen (tlen powinna podawać osoba przeszkolona). Natychmiast zasięgnąć porady lekarza, zwłaszcza w przypadku narażenia na pyły, dymy i opary kadmu. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 3/14 Kontakt ze skórą: Zanieczyszczone miejsce natychmiast przemyć dużą ilością wody. Natychmiast zdjąć zanieczyszczoną produktem odzież i obuwie. W razie wystąpienia niepokojących objawów zasięgnąć porady lekarza. Kontakt z oczami: Usunąć szkła kontaktowe. Przemywać zanieczyszczone oczy większą ilością letniej wody przez 10-15 minut, przy wywiniętych powiekach. Co pewien czas nakładać górną na dolną powiekę. W razie wystąpienia niepokojących objawów zasięgnąć porady lekarza. Po spożyciu: Wypłukać usta wodą. Osobie przytomnej podać dużo wody do wypicia 2-4 szklanki wody. Osobie nieprzytomnej nie podawać żadnych środków doustnie. Nie wywoływać wymiotów bez wyraźnych zaleceń lekarza. Niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza - pokazać niniejszą kartę charakterystyki. Uwzględniając postać produktu (bloki) narażenie drogą pokarmową jest mało prawdopodobne. Pobranie kadmu drogą pokarmową może być następstwem nie przestrzegania podstawowych zasad higieny, np. nie mycia rąk po pracy z produktem; narażenia na duże stężenie pyłów i dymów produktu. 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Narażenie drogą oddechową: Kadm może powodować raka dróg oddechowych. W następstwie powtarzanego narażenia inhalacyjnego może powodować przewlekłe zapalenie oskrzeli, a także owrzodzenie i perforację przegrody nosowej. Kadm i jego związki mogą powodować uszkodzenie płuc, wątroby i nerek oraz nowotwory płuc i gruczołu krokowego u ludzi. Może powodować upośledzenie węchu, rozedmę płuc, niedokrwistość, demineralizację kości i zwłóknienie płuc. Z wyników badań wynika, że pierwotnym organem docelowego działania toksycznego kadmu w warunkach narażenia przewlekłego są nerki. Może spowodować zgon w następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy, pyły i opary. W następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy może powodować tzw. gorączkę odlewników z objawami grypopodobnymi, metalicznym posmakiem w ustach, gorączką, dreszczami, kaszlem, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej, bólami mięśniowymi i zwiększoną liczbą białych ciałek krwi. Objawy zatrucia mogą ujawnić się z opóźnieniem. Może powodować obrzęk płuc, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunkę i opóźniony obrzęk płuc, a także proteinurię. Kontakt ze skórą: Może powodować podrażnienie skóry. Kontakt z oczami: Może powodować podrażnienie oczu w warunkach narażenia na dymy i pyły. Po spożyciu: Może powodować podrażnienie przewodu żołądkowo jelitowego z nudnościami, wymiotami, biegunką. Działa toksycznie po połknięciu. W następstwie połknięcia powoduje ubytek płynów ustrojowych, ostrą niewydolność nerek i zaburzenia sercowo-płucne. 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym W temperaturze pokojowej, jeśli pominąć zagrożenia mechaniczne uwarunkowane masą bloków kadmu (ok. 700 kg), kadm w postaci metalicznej nie stwarza bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia pracowników. Wyprowadzić poszkodowaną osobę z zanieczyszczonego produktem środowiska. W razie wystąpienia problemów zdrowotnych, natychmiast skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Przekazać informacje zawarte w karcie charakterystyki. Osobie nieprzytomnej nie podawać niczego doustnie. W przypadku ostrego zatrucia, przeszkolone osoby z personelu medycznego mogą podać EDTA (sole wapniowo-sodowe). Należy jednak uwzględnić fakt, że podanie tej substancji osobom ze schorzeniami nerek, przewlekłymi schorzeniami dróg oddechowych, schorzeniami wątroby lub skóry może być dla nich szkodliwe. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 4/14 Sekcja 5: Postępowanie w przypadku pożaru 5.1. Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze: Piasek, pył grafitowy, suche środki gaśnicze na bazie chlorku sodu. Niewłaściwe środki gaśnicze: Dostosować do otoczenia. 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Produkt niepalny. Podczas pożaru, w temperaturze ponad 313°C (temperatura topnienia kadmu), wytwarzają się niebezpieczne dymy zawierające toksyczne i drażniące dymy i opary kadmu, tlenek kadmu. Nie wdychać dymów i gazów wytwarzających się podczas pożaru. Pyły kadmu zagrażają wybuchem w obecności otwartego ognia lub wysokiej temperatury. Pod wpływem wysokiej temperatury kadm może ulec gwałtownemu zapłonowi, a także ponownemu zapłonowi po ugaszeniu ognia. 5.3. Informacje dla straży pożarnej Stosować pełne wyposażenie ochronne oraz aparaty izolujące drogi oddechowe z niezależnym obiegiem powietrza. Chronić kanalizację, wody powierzchniowe i glebę przed zanieczyszczeniem. Wody popożarowe traktować jako niebezpieczne zanieczyszczenie i gromadzić w oddzielnych pojemnikach. Sekcja 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Dla osób nienależących do personelu udzielającego pomocy: Należy ograniczyć dostęp osób postronnych do obszaru awarii do czasu zakończenia procesu usuwania produktu. Stosować odpowiednią odzież ochronną. Dla osób udzielających pomocy: Stosować odpowiednią odzież ochronną. 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Zabezpieczyć studzienki ściekowe. Nie dopuszczać do skażenia wód powierzchniowych i gruntu. W przypadku poważnego zanieczyszczenia jakiegokolwiek elementu środowiska, powiadomić odpowiednie władze administracyjne i kontrolne oraz organizacje ratownicze. Zużyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. 6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia Zbierać mechanicznie. Zebrany ze środowiska produkt można wykorzystać ponownie. 6.4. Odniesienia do innych sekcji Postępowanie z odpadami – patrz sekcja 13. Środki ochrony indywidualnej – patrz sekcja 8. Sekcja 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z produktem: nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać lekarstw. Nie ma specjalnych zaleceń w przypadku pracy z kadmem w postaci bloków. Podczas obróbki mechanicznej lub termicznej produktu unikać wytwarzania pyłów i dymów produktu. Zapewnić odpowiednią wentylację. Unikać zanieczyszczenia oczu, skóry i odzieży. Nie wdychać dymów i pyłów produktu wytwarzających się podczas obróbki termicznej lub mechanicznej. Nosić odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Myć ręce przed każdą przerwą w pracy i po jej zakończeniu. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 5/14 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Przechowywać we właściwie oznakowanych, fabrycznych opakowaniach, z etykietą w języku polskim zgodną z obowiązującymi przepisami. Nie przekraczać dopuszczalnego jednostkowego obciążenia powierzchni magazynowej. Transport wewnętrzny przy użyciu wózka widłowego lub suwnicy. Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami. Unikać silnych utleniaczy, kwasów, siarki, cynku, selenu, telluru. 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Powlekanie kadmem. Produkcja akumulatorów. Energetyka atomowa, elektrotechnika. Sekcja 8: Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej Informacje ogólne: Ochronę pracowników w branży związanej z narażeniem na kadm zapewnia się przez systematyczne wdrażanie starannie zaprojektowanego systemu stopniowego zarządzania ryzykiem, określającego środki kontroli narażenia pracowników i łącznego pomiaru narażenia i jego skutków. Celem systemu jest zapobiegania i ochrona przed wystąpieniem wczesnych (subklinicznych) skutków narażenia na poziomie organu docelowego działania toksycznego (nerek). System ten jest szczegółowo opisany w poradniku "Zarządzanie ryzykiem w odniesieniu do przewlekłego narażenia na kadm i jego związki" (ICdA 2006). Poradnik opisuje dwie podstawowe etapy działania: 1) Pomiar stężenie Cd w powietrzu środowiska pracy: Po pierwsze, uwzględnia się stosowanie środków technicznych, umożliwiających zapewnienie normatywu (i-OEL) – 4 mg respirabilnego Cd/m3, zgodnie z wytycznymi UE zaproponowanymi przez Komitet Naukowy (SCOEL), zgodnie z art. 3 dyrektywy 98/24/WE (2009). Normatyw ten, (i-OEL) jest traktowany jako DNEL,- i jest obligatoryjny, jeżeli inne pomiary narażenia na Cd oraz jego skutków dla zdrowia (jak podano poniżej) ekspozycji i skutku (opisane poniżej) nie są wykonywane. Wartość OEL – 4 µg Cd/m3 dotyczy generalnie kadmu i jego związków, chyba, że udowodni się ograniczoną rozpuszczalność danego związku kadmu. Ogólna/wdychana frakcja odpowiadająca frakcji respirabilnej jest zdeterminowana wielkością wdychanych cząstek. 2) Indywidualne postępowanie medyczne w zależności od wielkości narażenia i ujawnionych skutków dla zdrowia. W zasadzie, podczas pracy z kadmem, i zwłaszcza wtedy nie można zapewnić zgodności z wartością i-OEL, ochronę pracownika należy zapewnić przez dodatkowe środki ograniczenia ryzyka, zgodnie z wartościami dopuszczalnych stężeń biologicznych, zmierzonych dla każdego pracownika. Środki te obejmują: • Stosowanie indywidualnych ochron dróg oddechowych i środków BHP w połączeniu z: • Indywidualnym postępowaniem medycznym, obejmującym okresowy pomiar wskaźników biologicznych narażenia i efektu. Wskaźniki narażenia: pomiar Cd w moczu (mg Cd/g kreatyniny) i/lub Cd we krwi (mg Cd/l) w celu oceny łącznego indywidualnego narażenia. wskaźniki efektu: pomiar wczesnych, przedklinicznych wskaźników zaburzeń czynnościowych kanalików nerkowych, takich jak: np. poziom β-mikroglobuliny (β2-MG) i białka wiążącego retinol (RPB). Swoisty medyczny nadzór (szczegóły ICdA 2006 r. - część II, pkt 4) stanowi uzupełnienie działań technicznych i środków BHP. Umożliwia łączną ocenę narażenia poprzez wszystkie możliwe drogi, dzięki ocenie zawartości CD w organizmie i ujawnieniu wczesnych (subklinicznych skutków dla zdrowia. Zapewnia możliwość kontroli ryzyka związanego z narażeniem pracowników na kadm. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 6/14 8.1. Parametry dotyczące kontroli Nazwa substancji Kadm [CAS: 7440-43-9] i jego związki nieorganiczne w przeliczeniu na Cd NDS 0,01 mg/m3 (frakcja wdychalna) NDSCh 0,002 mg/m3 (frakcja respirabilna) NDSP - DSB Kadm w moczu: 5 µg/g kreatyniny Kadm we krwi: 5 µg/l Podstawa prawna: Rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2014 roku, poz. 817). Procedury monitorowania: PN-Z-04102-02:1975 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kadmu i jego związków. Oznaczanie kadmu i jego związków na stanowiskach pracy metodą kolorymetryczną z ditizonem (norma wycofana bez zastąpienia). PN-Z-04102-3:2013-10 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kadmu i jego związków. Część 3: Oznaczanie kadmu i jego związków na stanowiskach pracy metodą płomieniową absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Kadm Wartości DNEL substancji – składników produktu w warunkach narażenia ostrego i przewlekłego DN(M)ELs dla pracowników 4 µg Cd/m3 DN(M)ELs dla populacji generalnej 1,0 µg Cd/kg masy ciała na dzień (ok. 2 µg/g kreatyniny) 8.2. Kontrola narażenia Obowiązują przepisy ogólne higieny pracy. Nie dopuszczać do przekraczania w środowisku miejsca pracy stężeń normatywnych niebezpiecznych składników. Zapewnić odpowiednią wentylację, zwłaszcza w pomieszczeniach zamkniętych, ogólną i miejscową wyciągową. Wentylacja powinna być wykonana z zabezpieczeniu przeciwwybuchowym. Myć ręce i twarz przed każdą przerwą i po zakończeniu pracy. W miejscu pracy nie jeść, nie pić, nie palić tytoniu. Unikać kontaktu ze skórą. Nie dopuszczać do zanieczyszczenia oczu. Nie wdychać par, dymów i pyłów produktu. Unikać kontaktu z żywnością. Ochrona oczu lub twarzy: Stosować odpowiednie okulary ochronne w warunkach narażenia na opary, pyły i dymy produktu (zgodne z EN 166). Ochrona skóry: Stosować odpowiednie rękawice ochronne (zgodne z EN 374). Właściwości ochronne rękawic zależą nie tylko od rodzaju materiału, z którego są wykonane. Czas działania ochronnego może być różny przypadku różnych producentów rękawic. W przypadku wielu substancji nie można precyzyjnie oszacować czasu działania ochronnego rękawic. Uwzględniając podane przez producenta parametry rękawic należy zwracać uwagę podczas stosowania produktu czy rękawice jeszcze zachowują swoje właściwości ochronne. Stosownie do narażenia podczas pracy z produktem nosić odpowiednią odzież ochronną z długimi rękawami i nogawkami, fartuchy, obuwie ochronne. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 7/14 Ochrona dróg oddechowych: W warunkach narażenia na stężenia przekraczające dopuszczalne wartości NDS, w warunkach narażenia na pyły, dymy i opary produktu nosić odpowiednie ochrony dróg oddechowych, np. w warunkach krótkotrwałego narażenia maski filtrujące z odpowiednim pochłaniaczem lub aparaty oddechowe z niezależnym dopływem powietrza w warunkach narażenia na duże stężenia. Zagrożenia termiczne: Zazwyczaj nie jest wymagana. Podczas pracy z gorącym (roztopionym) produktem stosować ubranie ochronne odporne na wysoką temperaturę. Stosowane środki ochrony indywidualnej powinny spełniać wymagania zawarte w rozporządzeniu w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z 2005 r., Nr 259, poz. 2173). Pracodawca zobowiązany jest zapewnić środki ochrony indywidualnej właściwe do wykonywanych prac oraz spełniające wszystkie wymagania, w tym ich konserwację i oczyszczanie. Należy monitorować stężenie niebezpiecznych substancji w środowisku pracy zgodnie z uznanymi metodami badawczymi. Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy powinny spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 r., Nr 33, poz. 166). Kontrola narażenia środowiska: Nie należy dopuścić do przedostania się dużych ilości produktu do wód gruntowych, kanalizacji, ścieków lub gleby. PNEC - Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku. Kadm [CAS: 7440-43-9] PNEC dla organizmów słodkowodnych: 0,19 µg/L wody PNEC dla organizmów morskich: 1,14 µg/L wody PNEC osad (słodkowodny): 1,8 mg/kg suchej masy osadu PNEC osad (woda morska): 0,64 mg/kg suchej masy osadu PNEC gleba: 0,9 mg/kg suchej masy gleby PNECSTP dla osadu czynnego w oczyszczalniach biologicznych: 20 µg Cd/L PNEC drogą pokarmową: 0,16 mg/kg żywności (zatrucie wtórne – ptaki i ssaki) Sekcja 9: Właściwości fizyczne i chemiczne 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Wygląd: Zapach: Próg zapachu: pH: Temperatura topnienia/krzepnięcia: Początkowa temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia: Temperatura zapłonu: Szybkość parowania: Palność (ciała stałego, gazu): Górna/dolna granica palności lub górna/dolna granica wybuchowości: Prężność par: Wydanie 2 Ciało stałe barwy srebrnoszarej, bloki o masie około 700 kg Bezwonny Nie dotyczy Nie dotyczy 313oC Nie dotyczy, produkt ulega rozkładowi zanim zacznie wrzeć Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Gęstość par: Gęstość względna: Rozpuszczalność: Współczynnik podziału: n-oktanol/woda: Temperatura samozapłonu: Temperatura rozkładu: Lepkość: Właściwości wybuchowe: Właściwości utleniające: Strona/stron: 8/14 Nie dotyczy 8,6 g/cm3 w 20oC Rozpuszczalność w wodzie 2,3 mg/l Nie dotyczy Nie dotyczy Nie określono Nie dotyczy Brak. W wyniku kontaktu z kwasami uwalnia się skrajnie łatwopalny wodór Nie dotyczy 9.2. Inne informacje Brak danych. Sekcja 10: Stabilność i reaktywność 10.1. Reaktywność W kontakcie z powietrzem ulega utlenieniu. Łatwo matowieje z kontakcie z wilgotnym powietrzem. 10.2. Stabilność chemiczna Produkt w warunkach prawidłowego przechowywania jest stabilny chemicznie. 10.3. Możliwość wystąpienia niebezpiecznych reakcji W wyniku kontaktu z kwasami uwalnia się skrajnie łatwopalny wodór (H2). 10.4. Warunki, których należy unikać Unikać nadmiernego ciepła, kontaktu z wilgocią i nadmiernego kontaktu z powietrzem. 10.5. Materiały niezgodne Unikać silnych utleniaczy, kwasów, siarki, cynku, selenu, telluru. 10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu Brak w normalnych warunkach stosowania i przechowywania. Sekcja 11: Informacje toksykologiczne 11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Toksyczność ostra: LD50 (doustnie, myszy, kadm sproszkowany) 890 mg/kg masy ciała LC50 (doustnie, szczury, kadm sproszkowany) 2330 mg/kg masy ciała Po spożyciu: Działa toksycznie. Może powodować podrażnienie przewodu żołądkowo jelitowego z nudnościami, wymiotami, biegunką. W następstwie połknięcia powoduje ubytek płynów ustrojowych, ostrą niewydolność nerek i zaburzenia sercowo płucne. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. LC50 (inhalacyjnie, szczury) 20 mg/m3/30 min. Narażenie drogą oddechową: Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe. Może spowodować zgon w następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy, pyły i opary. W następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy może powodować tzw. gorączkę odlewników z objawami grypopodobnymi, metalicznym posmakiem w ustach, gorączką, dreszczami, kaszlem, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej, bólami mięśniowymi i zwiększoną liczbą białych ciałek krwi. Objawy zatrucia mogą ujawnić się z opóźnieniem. Może powodować obrzęk płuc, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunkę i opóźniony obrzęk płuc, a także proteinurię. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie: T+; R26 (Acute Tox. 2; H330). Działanie żrące/drażniące na skórę: Może powodować podrażnienie skóry. Substancja nie jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 9/14 Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy: Może powodować podrażnienie w warunkach narażenia na dymy i pyły. Substancja nie jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę: Substancja nie jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Działanie mutagenne na komórki rozrodcze: Istnieją doniesienia o działaniu mutagennym kadmu. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie: Muta. Cat. 3; R68 (Muta. Cat. 2; H341). Cechy działania mutagennego wykazano w teście mikrojądrowym u myszy oraz metodą analizy cytogenetycznej u chomików. Działanie rakotwórcze: Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie, kategoria 2. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych u osób zawodowo narażonych na kadm stwierdzono statystycznie zwiększoną liczbę przypadków raka gruczołu krokowego i dróg oddechowych. Na podstawie wyników badań wskazujących na statystycznie istotne zwiększenie liczby zgonów na raka dróg oddechowych wśród pracowników zatrudnionych przy produkcji kadmu wnioskowano, że kadm i jego związki są czynnikami rakotwórczymi. IARC (Międzynarodowa Organizacja do Badań nad Rakiem) zaliczyła kadm do czynników o działaniu rakotwórczym dla ludzi – grupa 1. Również NTP (National Toxicology Programme) w USA zaliczył kadm do grupy czynników rakotwórczych dla ludzi. Działanie szkodliwe na rozrodczość: U potomstwa szczurów (samców i samic, którym przez okres 13 tygodni podawano drogą pokarmową kadm w dawce 155 mg/kg stwierdzono zmniejszoną masę urodzeniową i zmiany behawioralne. U potomstwa samic szczurów, którym w okresie ciąży podawano drogą pokarmową kadm w dawce 23 mg/kg stwierdzono zaburzenia rozwojowe układu krwiotwórczego (śledziony, szpiku kostnego). Cechy działania teratogennego stwierdzono również u potomstwa samic myszy, którym w okresie organogenezy podawano kadm drogą pokarmową. W warunkach testu wielopokoleniowego, u szczurów narażonych drogą pokarmową, stwierdzono zmniejszenie liczby implantacji/samicę oraz ogólnej liczby implantacji. Zaburzenia spermatogenezy stwierdzono u samców szczurów w następstwie podania kadmu do jamy otrzewnej. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie: Repr. Cat. 3; R62-63 (Repr. 2; H361). Toksyczność dla dawki powtarzalnej: Działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Produkt jest zaklasyfikowany jako stwarzający zagrożenie w tej klasie: (T; R48/23/25; STOT Cat. 1; H372). Zagrożenie aspiracją: Substancja nie jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Opóźnione, bezpośrednie oraz przewlekłe skutki krótko- i długotrwałego narażenia Skutki narażenia ostrego: Kontakt z oczami: Może powodować podrażnienie oczu w warunkach narażenia na dymy i pyły. Kontakt ze skórą: Może powodować podrażnienie skóry. Narażenie drogą oddechową: Może spowodować zgon w następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy, pyły i opary. W następstwie narażenia inhalacyjnego na dymy może powodować tzw. gorączkę odlewników z objawami grypopodobnymi, metalicznym posmakiem w ustach, gorączką, dreszczami, kaszlem, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej, bólami mięśniowymi i zwiększoną liczbą białych ciałek krwi. Objawy zatrucia mogą ujawnić się z opóźnieniem. Może powodować obrzęk płuc, nudności, wymioty, bóle Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 10/14 brzucha, biegunkę i opóźniony obrzęk płuc, a także proteinurię. Po spożyciu: Może powodować podrażnienie przewodu żołądkowo jelitowego z nudnościami, wymiotami, biegunką. Działa toksycznie po połknięciu. W następstwie połknięcia powoduje ubytek płynów ustrojowych, ostrą niewydolność nerek i zaburzenia sercowo płucne. Skutki narażenia przewlekłego: Narażenie drogą oddechową: Kadm może powodować raka dróg oddechowych. W następstwie powtarzanego narażenia inhalacyjnego może powodować przewlekłe zapalenie oskrzeli, a także owrzodzenie i perforację przegrody nosowej. Kadm i jego związki mogą powodować uszkodzenie płuc, wątroby i nerek oraz nowotwory płuc i gruczołu krokowego u ludzi. Może powodować upośledzenie węchu, rozedmę płuc, niedokrwistość, demineralizację kości i zwłóknienie płuc. Z wyników badań wynika, że pierwotnym organem docelowego działania toksycznego kadmu w warunkach narażenia przewlekłego są nerki. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Narządy docelowego działania toksycznego: Nerki, krew, wątroba, płuc, układ kostny, prostata. Sekcja 12: Informacje ekologiczne 12.1. Toksyczność Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Na mocy punktu 1.3.4 rozporządzenia 1272/2008, substancja nie spełnia tego zagrożenia ze względu na formę w jakiej jest wprowadzana do obrotu. Toksyczność ostra dla środowiska wodnego: Wartość TLm dla pstrąga tęczowego: 30 ppm w warunkach 24-godzinnego narażenia. Wartość CL50 dla okonia słonecznego (stripped bass) w warunkach 24-48-godzinnego narażenia: 0,001 ppm. Wartość TL50 dla ryby fathead minnow w warunkach 96-godzinnego testu statycznego: 7,2 ppm. EC50 dla Daphnia pulex: 42 µg Cd/l. Wartości EC50 wynoszą od 38 µg Cd/l do 1900 µg Cd/l. Średnia geometryczna dla skorupiaków, Daphnia, wynosi 130 µg Cd/l. Substancja jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie w tej klasie. Toksyczność przewlekła dla środowiska wodnego: Wody słodkowodne: Dane dla 12 gatunków ryb: Wartość NOEC wynosi od 0,47 µg/l Cd do 13,5 µg/l Cd (dla substancji rozpuszczonej). Wody morskie: Dane dla 6 gatunków ryb: Wartość NOEC wynosi od 10 µg/l Cd do 794 µg/l Cd (dla substancji rozpuszczonej). Najniższa wartość przewlekłego NOEC, zastosowana jako wartość referencyjna klasyfikacji: 0,21 µg Cd/l (Daphnia magna). Toksyczność dla mikroorganizmów: EC10/LC10 lub NOEC mikroorganizmów wodnych: 0,2 mg/l Toksyczność dla organizmów w środowisku lądowym: PNEC drogą pokarmową: 0,16 mg/kg żywności (zatrucie wtórne – ptaki i ssaki) Toksyczność dla środowiska atmosferycznego: Nie ma danych dla produktu. Wydanie 2 do KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 11/14 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu Nie dotyczy metali, substancji nieorganicznych. 12.3. Zdolność do bioakumulacji Istniejące wyniki badań nie rozstrzygają jednoznacznie o możliwości bioakumulacji kadmu w środowisku. Wyniki badań biomagnifikacji kadmu w łańcuchu pokarmowym w środowisku wodnym, wskazują, że kadm nie ulega biomagnifikacji. 12.4. Mobilność w glebie Kadm może migrować do powietrza z naturalnych źródeł. 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB Nie dotyczy substancji nieorganicznych. 12.6. Inne szkodliwe skutki działania Nie wpływa na ocieplenie globalne i niszczenie warstwy ozonowej. Sekcja 13: Postępowanie z odpadami 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Podczas usuwania odpadów przestrzegać przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 r., poz. 21 z późn zm.). Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 2013 r., poz. 888 z późn. zm.). Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1923). Wspólnotowe akty prawne: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy z późn. zm. Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych z późn. zm. Sposób likwidacji produktu: Nie wprowadzać do środowiska. Odpady i złom kadmu przekazać do recyklingu. Sposób likwidacji opakowań: Opakowania usuwać jako odpad; dostarczać do uprawnionego przedsiębiorstwa. Sekcja 14: Informacje dotyczące transportu 14.1. Numer UN Brak. 14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN Brak. 14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie Brak. 14.4. Grupa pakowania Brak. 14.5. Zagrożenia dla środowiska Nie określono. 14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkownika Podczas obchodzenia się z ładunkiem należy stosować środki ochrony indywidualnej – patrz sekcja 8. 14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do MARPOL 73/78 i kodem IBC Nie określono. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 12/14 Sekcja 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny • Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322 z późn. zm.). • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin – tekst ujednolicony (Dz. U. 2015 r., poz. 208). • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 259, poz. 2173). • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin – tekst ujednolicony (Dz. U. 2015 r., poz. 450). • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2014 r., poz. 817). • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – tekst ujednolicony (Dz. U. z 2003, Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166). • Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz. U. 2013 r., poz. 21 z późn. zm.). • Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 2013, poz. 888 z późn. zm.). • Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1923). • Transport drogowy i kolejowy ADR/RID zgodnie z Oświadczeniem Rządowym z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. 2013 r., poz. 815) oraz Ustawą z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym - tekst ujednolicony (Dz. U. 2013, poz. 1594 z późn. zm.). • Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń (REACH), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 396 z dnia 30 grudnia 2006 roku z późn. zm. • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 z późn. zm. • Rozporządzenie Komisji (UE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy z późn. zm. • Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych z późn. zm. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 13/14 15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego Dokonano ocenę bezpieczeństwa chemicznego dla substancji. Sekcja 16: Inne informacje Pełen tekst zwrotów H z sekcji 2 i 3: H330 - Wdychanie grozi śmiercią. H341 - Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne. H350 - Może powodować raka. H361fd - Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki. H372 - Powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie. H400 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. H410 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Wyjaśnienie skrótów i akronimów: Aquatic Acute 1 - Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego – zagrożenie ostre, kategoria 1. Aquatic Chronic 1 - Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie przewlekłe, kategoria 1. Acute Tox. 2 - Toksyczność ostra (po narażeniu inhalacyjnym), kategoria 2. Carc. 1B - Rakotwórczość, kategoria zagrożeń 1B. Carc. Cat. 2 - Rakotwórczość, kategoria 2. DNEL - Pochodny poziom niepowodujący zmian stanu zdrowia człowieka. DSB - Stężenie w materiale biologicznym. EC50 - Średnie skuteczne stężenie. LC50 - Stężenie śmiertelne medialne. LD50 - Dawka śmiertelna medialna. Muta. 2 - Działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategoria zagrożeń 2. Muta. Cat. 3 - Działanie mutagenne, kategoria 3. NDS - Najwyższe dopuszczalne stężenie. NDSCh - Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe. NDSP - Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe. PNEC - Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku. Repr. 2 - Działanie szkodliwe na rozrodczość, kategoria zagrożeń 2. Repr. Cat. 3 - Działanie szkodliwe na rozrodczość, kategoria 3. STOT RE 1 - Działanie toksyczne na narządy docelowe - narażenie powtarzane, kategoria zagrożeń 1. Źródła danych kluczowych: Karta charakterystyki producenta z dnia 20 maja 2011 roku. Porady szkoleniowe: Przed użyciem zapoznać się z kartą charakterystyki. Uwaga: Niniejsza karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego oraz za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości produktu. Wydanie 2 KARTA CHARAKTERYSTYKI Na podstawie rozporządzenia nr 1907/2006/WE (REACH) z późn. zm. KADM RAFINOWANY Data wydania: 29.02.2012 Aktualizacja: 09.06.2015 Strona/stron: 14/14 Niniejsza informacja oparta jest na aktualnym stanie naszej wiedzy i jej interpretacją jest opisanie produktu tylko pod kątem uwzględnienia wymogów zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Kartę charakterystyki wykonano na podstawie obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących substancji chemicznych i ich mieszanin przez Firmę Doradczą ISOTOP s.c. z siedzibą w Gdańsku: www.isotop.pl; e-mail: [email protected] Aktualizacji karty charakterystyki z dnia 29 lutego 2012 roku (wydanie 1) dokonano w podsekcji 1.1, 1.3, 2.1, 2.2, 3.1, 8.1, 8.2, 9.1, 10.6, 11.1, 12.1, 13.1, 15.1 oraz w sekcji 16 i oznaczono zmieniony tekst przez podkreślenie. Wydanie 2