Wizja systemu informatycznego szpitalnego oddziału ratunkowego

Wizja systemu informatycznego szpitalnego oddziału ratunkowego

inżynieria biomedyczna / biomedical engineering
Wizja systemu informatycznego szpitalnego
oddziału ratunkowego
Możliwość dofinansowania systemu ratownictwa medycznego ze
środków unijnych stanowi szansę przed szpitalnymi oddziałami ratunkowymi na podniesienie stanu wyposażenia, pomieszczeń oraz
wprowadzenie nowych rozwiązań technicznych, które w efekcie
przyczynią się do usprawnienia pracy i jakości opieki nad pacjentem w stanie zagrożenia życia.
Jednym z takich rozwiązań jest system informatyczny, mogący
znacznie poprawić funkcje wykonywane w obrębie oddziału oraz
skrócić czas pobytu pacjenta w SOR [1]. Wprowadzane rozwiązania
informatyczne powinny z jednej strony pozwolić na poprawienie
efektywności pracy personelu medycznego, z drugiej zaś na sukcesywne odchodzenie od papierowej dokumentacji medycznej i zastępowanie jej dokumentacją elektroniczną. Oczywiste jest, że używanie
dokumentacji medycznej tylko w formie elektronicznej wymaga
objęcia systemem informatycznym całokształtu obsługi pacjenta,
w tym również wyników diagnostyki. Sprawny system informatyczny
da również personelowi takie dodatkowe możliwości, jak telekonsultacje czy zdalna diagnostyka, co byłoby niemożliwe bez takich narzędzi.
W tym kontekście należy też upatrywać sposób zaplanowania systemów informatycznych w połączeniu z funkcją całego oddziału, tak
jak nie można rozpatrywać funkcji układu nerwowego w oderwniu
od całego organizmu.
Wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych
w różnych obszarach funkcjonalnych SOR jest uzależnione od roli,
jakie te obszary odgrywają. Jak wiadomo, oddział ratunkowy składa
się z kilku obszarów, z których każdy charakteryzuje się inną funkcją.
Pierwszym, z którym ma kontakt pacjent, jest obszar segregacji i przyjęć, szczególnie istotny pod kątem przetwarzania informacji. Tutaj dokonuje się bowiem wstępnej rejestracji pacjenta. Funkcja ta jest bardzo
ważna, gdyż bez założenia pacjentowi „elektronicznego rekordu medycznego” (EHR) niemożliwe jest późniejsze przypisanie mu wszystkich zdarzeń medycznych, jakie wystąpią w związku z jego pobytem
w SOR. Dane te będą wielokrotnie wykorzystywane zarówno w obrębie oddziału, jak i całego szpitala.
W większości implementacji system wspierający działalność SOR
będzie częścią funkcjonującego systemu szpitalnego (HIS). Pod tym
względem znacząca część funkcjonalności modułów oprogramowania
nie będzie odbiegała od tych, które są wykorzystywane w typowych
oddziałach szpitalnych. Używane oprogramowanie powinno wspierać typowe „operacje” na pacjencie, takie jak rejestracja, modyfikacja
i uzupełnienie danych osobowych, wyszukanie i wykorzystanie już istniejących danych w systemie, dopisanie zdarzeń medycznych itd.
Oprócz typowej funkcjonalności moduły wykorzystywane w SOR
muszą uwzględniać jego specyfikę pracy. W przypadku obsługi pacjentów nieprzytomnych lub w stanie krytycznym system musi umożliwiać natychmiastowe wykonanie podstawowych operacji, na przykład
wysłanie zleceń elektronicznych. Z tego względu zaimplementowany
system musi umożliwiać rejestrację pacjentów z minimalnym zestawem danych, w skrajnych przypadkach bez danych jako NN oraz
elektroniczne zlecanie badań i diagnostyki takim pacjentom. W celu
przyspieszenia typowych operacji planowane jest wykorzystanie czytników kodów kreskowych. Do czasu pełnego wprowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej system powinien zapewniać wydruki typowych dokumentów tworzonych w SOR.
376
Oprócz funkcjonalności zapewniającej ewidencję zdarzeń medycznych wdrażany system powinien wspomagać inne sfery działalności
oddziału, takie jak wsparcie procesów administracyjnych i zarządczych
itd. Pełna funkcjonalność systemu na SOR możliwa do wdrożenia jest
trudna do określenia, ze względu na konieczność znacznej integracji
z pozostałymi elementami systemu informatycznego funkcjonującymi w szpitalu. Dla przykładu, wdrożenie elektronicznych zamówień
do apteki szpitalnej wymaga współpracy z oprogramowaniem aptecznym, wsparcie w tworzeniu i zarządzaniu grafikami pracy nie jest
możliwe bez odpowiedniej funkcjonalności po stronie modułu kadrowo-płacowego itd.
Kolejnym elementem systemu informatycznego jest obsługa tzw.
punktu klinicznego (ang. Clinical Station). Z tego miejsca będzie widoczna całą robocza powierzchnia oddziału ratunkowego. Będzie mieć
wystarczające wymiary, by pozwolić na swobodną pracę personelowi
lekarskiemu i pielęgniarskiemu oddziału ratunkowego oraz konsultującemu personelowi szpitala. Punkt kliniczny będzie wyposażony
w: odpowiednią ilość stanowisk komputerowych, sprzęt biurowy, urządzenia do diagnostyki obrazowej (zarówno klasycznej – negatoskopy,
jak i cyfrowej – stacje DICOM), centralę monitorującą wszystkich pacjentów SOR podłączonych do monitorów oznak życia, stanowisko do
wideokonferencji i wideokonsultacji z innymi jednostkami systemu
ratownictwa i jednostkami ochrony zdrowia, zgodnie z ogólnoświatowymi standardami [2, 4, 5, 6], a także stację nadawczo-odbiorczą poczty pneumatycznej do przesyłu próbek krwi do laboratorium i odbioru
wyników badań. Punkt kliniczny jest głównym miejscem tworzenia
dokumentacji medycznej. Tam następuje uzupełnienie dokumentacji medycznej pacjenta o takie elementy, jak badanie podmiotowe
i przedmiotowe, wyniki obserwacji, jak również zlecanie badań laboratoryjnych oraz obrazowych, wnioski kliniczne itd. Wyniki wszystkich
zlecanych badań diagnostycznych oraz opisy badań obrazowych automatycznie trafią do elektronicznej historii choroby pacjenta. Należy
zwrócić uwagę, że sposób wprowadzenia systemu i zmiany papierowej
dokumentacji medycznej na elektroniczną ma wpływ na powodzenie
jego wdrożenia [3].
Bezpośrednio za obszarem segregacji rozciągałby się obszar resuscytacyjno-zabiegowy wraz z salą krótkotrwałej intensywnej terapii.
Pierwszym pomieszczeniem tego obszaru będzie sala resuscytacyjna
z dwoma stanowiskami spełniającymi wszystkie standardy europejskie. Na sali tej byłaby możliwość wykonania wszelkich czynności
ratunkowych, jak również diagnostyki obrazowej – do dyspozycji
przenośne USG z sondami sektorową, konweksową i liniową (szczególnie użyteczne u pacjentów z urazem wielonarządowym, w tym nieprzytomnych) oraz ramię C wraz z odpowiednimi sprzętami ochrony
radiologicznej przed promieniowaniem jonizującym. Dostępne na sali
analizatory parametrów krytycznych umożliwiłyby szybką ocenę ważnych dla życia parametrów, jak: gazometria, elektrolity, hemoglobina
z frakcjami, hematokryt, glukoza oraz markerów sercowych, jak np.
troponina, mioglobina, D-dimery. Możliwe byłoby także uzyskanie
tutaj wideokonsultacji z różnych specjalności medycznych, z przedstawieniem stanu pacjenta, jak to ma miejsce w różnych miejscach świata
[2, 4, 5, 6]. W tej części niezbędny jest również terminal umożliwiający
szybkie wysyłanie zleceń badań drogą elektroniczną. Sala krótkotrwałej intensywnej terapii tuż za salą reanimacyjną służyłaby do stabiliActa Bio-Optica et Informatica Medica 4/2009, vol. 15
Acta Bio-Optica et Informatica Medica 4/2009, vol. 15
W obrębie SOR SPSK nr 4 w Lublinie będą zlokalizowane dwie
sale operacyjno-zabiegowe, będące w gotowości dla pilnych interwencji chirurgicznych na rzecz pacjentów Szpitalnego Oddziału
Ratunkowego. Sale operacyjne będą zaopatrzone w stacje referencyjne
o standardzie DICOM z monitorami pozwalającymi na śródoperacyjny podgląd obrazów radiologicznych i tomografii komputerowej bez
konieczności drukowania zdjęć.
Oprócz wymienionej już pracowni rentgenowskiej w obszarze diagnostycznym planuje się zorganizowanie pracowni endoskopowych
(pracownia broncho- i laryngoskopowa, pracownia gastroskopowa),
a także już działa Pracownia Tomografii Komputerowej I Zakładu
Radiologii Lekarskiej, która będzie świadczyć usługi na rzecz pacjentów oddziału ratunkowego, jak również pacjentów ambulatoryjnych.
Wszystkie te urządzenia mają być cyfrowe oraz oczywiście włączone
do systemu informatycznego.
Projekt ucyfrowienia pracowni rentgenodiagnostyki SOR Zakładu
Radiologii polega na zastąpieniu tradycyjnego systemu opartego na
mokrej obróbce filmów RTG skanerem płyt fosforowych. Metoda
pośrednia (radiografia cyfrowa – CR) polega na zastąpieniu kaset z tradycyjnymi filmami RTG kasetami wielorazowymi. Obraz z kasety jest
odczytywany w specjalnym skanerze, a następnie udostępniany w celach diagnostycznych na komputerowych stacjach roboczych. Kaseta
jest wielorazowa i po odczytaniu z niej obrazu – automatycznie kasowana i nadaje się do powtórnego użycia. Diagnostyka jest prowadzona na komputerowych stacjach roboczych. Obrazy w postaci plików
komputerowych są przechowywane w systemach komputerowych.
Mogą być udostępniane do innych stacji roboczych w sieci lokalnej
i rozległej (teleradiologia) oraz wydawane pacjentom na płytach CD
lub drukowane na sieciowej kamerze laserowej. Zastosowanie systemu pośredniej radiografii cyfrowej pozwala na łatwą cyfryzację już
istniejących urządzeń radiologicznych. Przy okazji jest to optymalne
kosztowo rozwiązanie w stosunku do wymiany urządzeń RTG na cyfrowe, zwłaszcza w sytuacji, gdy skanery płyt obsługują kilka urządzeń
radiologicznych.
Wprowadzając tego typu system obok oczywistych zalet, takich jak
możliwość konsultacji na odległość, obróbka obrazu w celu jego poprawy i uzyskania dodatkowych informacji, dodatkowo ogranicza się prawie do zera emisję substancji szkodliwych dla środowiska oraz obniża
koszty eksploatacji zakładu. Radykalnemu polepszeniu ulegają także
warunki pracy techników RTG: nie ma kontaktu ze szkodliwymi dla
zdrowia substancjami oraz wyeliminowana zostaje konieczności pracy
w zaciemnionych pomieszczeniach.
System umożliwia również ograniczenie dawki szkodliwego promieniowania, które otrzymuje pacjent ze względu na mniejszą ilość
zdjęć wymagających powtórnego wykonania.
Elementy systemu
W skład systemu muszą wchodzić minimum następujące elementy:
skaner do płyt obrazowych, płyty obrazowe, stanowiska przypisywania płyt do pacjenta, stacje lekarskie – diagnostyczne, stacje
techniczne – referencyjne, dedykowany serwer obrazowy, kamera
laserowa wieloformatowa, stacje robocze do rejestracji pacjentów
w zakładzie, oprogramowanie wspomagające pracę zarówno w zakresie rejestracji zdarzeń medycznych (system HIS), jak i rejestrację
i obróbkę obrazów radiologicznych (system RIS/PACS), szybka sieć
komputerowa spinająca powyższe elementy.
System będzie rozbudowany o:s ystemy dystrybucji obrazu: CD,
WEB, FTP etc., archiwum długoterminowe.
377
inżynieria biomedyczna / biomedical engineering
zacji pacjenta po wstępnym zaopatrzeniu w sali resuscytacyjnej oraz
intensywnej terapii i obserwacji do czasu otrzymania wyników, a także
dalszych decyzji o postępowaniu z pacjentem. Kolejno sale zabiegowa oraz sala opatrunków gipsowych (obszar terapii natychmiastowej)
służyłyby do zaopatrywania pacjentów z izolowanymi obrażeniami
wymagającymi interwencji chirurgicznej, laryngologicznej i/lub ortopedycznej. Na sali zabiegowej możliwe byłoby wykonanie gastro- lub
bronchoskopii u pacjentów tego wymagających. W obrębie sali opatrunków gipsowych przewiduje się stanowiska umożliwiające przegląd
obrazów radiologicznych zarówno w postaci klasycznej – analogowej
(negatoskopy), jak i korzystające z cyfrowej postaci, czyli stacja komputerowa DICOM. Zestawy te umożliwiałyby wstępną analizę badań.
W następnej kolejności byłaby zlokalizowana część diagnostyczna
z pracownią USG oraz pracownią rentgenowską. Pracownia rentgenowska zaopatrzona byłaby w skaner do płyt fosfoluminescencyjnych
do pośredniej radiografii cyfrowej. Skaner ten umożliwia przetworzenie obrazów radiologicznych do postaci cyfrowej oraz przesyłanie ich
do systemu komputerowego PACS. Cyfryzacja pozwoli na znaczne
przyspieszenie obróbki takich zdjęć, czyli opis przez dyżurnego radiologa, gdyż eliminuje konieczność fizycznego dostarczenia zdjęcia.
Dodatkowo jest to jeden z elementów koniecznych do wprowadzenia
dokumentacji medycznej w formie elektronicznej.
Oprócz wyżej opisanych obszarów o wysokim usprzętowieniu
w obrębie SOR obecne są także obszary obserwacyjny i konsultacyjny,
które również wymagają odpowiedniego wsparcia w rozwiązania informatyczne. Wszystkie pomieszczenia przeznaczone do pobytu pacjenta
będą zaopatrzone w instalację tlenową, powietrze, próżnię oraz wystarczającą liczbę gniazdek elektrycznych do podłączenia aparatury medycznej, a także w „inteligentną sieć komputerową” z gniazdami przyłączeniowymi przy każdym stanowisku, tak by w każdej chwili można
było podłączyć w danym miejscu, gdy tylko zajdzie taka potrzeba,
monitor oznak życia z możliwością podglądu parametrów życiowych
w centrali monitorującej, telefon czy terminal komputera. Ponadto
obszar oddziału pokryty będzie systemem łączności bezprzewodowej,
pozwalający na przesył danych informatycznych „przez powietrze”
bez konieczności podłączania do sieci fizycznej, jak np. monitorowanie
pacjenta, który przemieszcza się po oddziale np. do pracowni tomografii komputerowej, RTG czy endoskopowej na dowolnym monitorze
w obrębie oddziału. System łączności bezprzewodowej daje ponadto
możliwość użycia bezprzewodowych terminali komputerowych (notebooków lub tabletów) umożliwiających wgląd w system informatyczny
praktycznie w każdym miejscu na oddziale. Warto przy okazji zwrócić
uwagę na to, że w dzisiejszych czasach łączność bezprzewodowa to nie
tylko medium do transmisji danych komputerowych. Potencjalne
możliwości jego wykorzystania są ogromne. Jako najbardziej oczywiste
wydaje się wykorzystanie tego systemu do zapewnienia łączności telefonicznej – wyposażenie lekarza dyżurnego oraz innych newralgicznych
osób na oddziale w telefony IP pozwala na błyskawiczną komunikację
z daną osobą. Eliminuje to konieczność „poszukiwania” osoby, gdyż
jest ona dostępna pod stałym numerem telefonu. Placówki medyczne
w krajach zachodnich wykorzystują ponadto systemy łączności bezprzewodowej do stałego monitoringu kluczowych elementów wyposażenia medycznego, mające na celu zapobieganie ich kradzieży. Biorąc
pod uwagę, że niejednokrotnie są to stosunkowo małe gabarytowo elementy o dużej wartości oraz znaczny ruch osób postronnych na SOR,
ryzyko utraty takiego oprzyrządowania jest znaczne. Tego typu rozwiązania są na dziś praktycznie nieobecne na polskim rynku medycznym,
jednak jest nadzieja, że w niezbyt odległej przyszłości zarządy szpitali
zwrócą uwagę na tę problematykę.
inżynieria biomedyczna / biomedical engineering
Charakterystyka podstawowych
elementów systemu
• Skaner do płyt obrazowych
Zadaniem skanera jest ucyfrowienie obrazów analogowych, czyli
odczyt obrazów z płyt obrazowych i przesłanie ich do dedykowanego
serwera zapewniającego składowanie, archiwizację oraz udostępnianie
użytkownikom systemu obrazów radiologicznych. Skaner umieszcza
się centralnie dla kilku pracowni RTG. W warunkach pracowni
zlokalizowanej w SOR skaner umieszczony byłby w tej pracowni.
Ze względu na obsługę wielu aparatów powinien on mieć
odpowiednią wydajność. Sposób obsługi powinien do minimum
ograniczać czas, technika musi przy nim przebywać. Skaner
ten ma umożliwiać umieszczanie wielu kaset jednocześnie
oraz zdalną obsługę z pracowni RTG, a także skanowanie kaset
o typowych rozmiarach stosowanych w pracowni.
• Płyty obrazowe
Wraz z systemem powinny być dostarczone wszystkie niezbędne
typy kaset w ilości umożliwiającej prawidłowy ich obieg w zakładzie, bez konieczności przesuwania ich między pracowniami. Szacuje się, że dla celów pracowni SOR potrzeba około 12 kaset.
• Stanowiska przypisywania płyt do pacjenta
Stanowiska te są niezbędne do prawidłowego przypisywania obrazów diagnostycznych poszczególnym pacjentom. Powinny one
umożliwiać bezpośrednie wprowadzanie danych demograficznych
pacjenta oraz ich pobieranie z systemów szpitalnych
(HIS/RIS). Stanowiska umieszcza się możliwie blisko
miejsca, w których wykonywane są badania, w celu
uniknięcia pomyłek. Powinny one umożliwiać wykorzystanie ich do zdalnego nadzoru pracy reszty elementów systemu: skanera, kamery laserowej, komputerowej
serwera PACS itd.
• Stacje lekarskie – diagnostyczne
Ilość stacji musi być dobrana do ilości badań wykonywanych w zakładzie (minimum dwie).
W prostych systemach jedna ze stacji może pełnić
funkcję serwera obrazów. W przypadku większych rozwiązań niezbędne jest wydzielenie dedykowanego serwera RIS/PACS obsługującego proces obróbki obrazów
radiologicznych.
Konfiguracja stacji musi umożliwiać prowadzenie za
jej pomocą diagnostyki, w tym celu musi być wyposażona w odpowiednie monitory medyczne. Z reguły takie
stacje robocze wyposażone są w dwa monitory medyczne klasy 2 Mpix, na których diagnosta wyświetla obrazy
radiologiczne, oraz jeden standardowy monitor służący
do wprowadzania opisu badania..
Wykorzystywane oprogramowanie musi umożliwiać
korektę obrazów, wykonywanie pomiarów, wydruk
obrazów na kamerze laserowej i zapis na płytach CD.
Oprogramowanie powinno być zgodne ze standardem
DICOM 3.0, a stacje powinny być wyposażone w drukarki umożliwiające wydruk na papierze opisu badania.
Stacja taka winna mieć wyposażona w nagrywarki CD/
DVD lub współpracować z dedykowanym duplikatorem, pozwalającym na przygotowanie płyt z obrazami
diagnostycznymi. W warunkach SOR planuje się dwie
stacje diagnostyczne – jedną w zapleczu rejestracji/gabinecie konsultacyjnym SOR.
378
• Stacje techniczne – referencyjne
Ilość stacji zależy od organizacji pracy w zakładzie i w szpitalu. Minimum jedna stacja tego typu jest niezbędna w przypadku, gdy technicy
są odpowiedzialni za drukowanie zdjęć i nagrywanie płyt. Stacja tego
typu nie wymaga monitora diagnostycznego, a funkcje oprogramowania mogą zostać ograniczone.
W praktyce najbardziej optymalnym kosztowo rozwiązaniem są
stacje robocze Apple Mac, korzystające z „wolnego” (darmowego)
oprogramowania Osirix.
• Dedykowany serwer obrazowy
Podsystem obróbki cyfrowych obrazów diagnostycznych wymaga
zastosowania serwera przechowującego obrazy generowane przez
poszczególne urządzenia (RTG, USG, TK itd.) lub otrzymywane
z wykorzystaniem radiologii pośredniej. W przypadku małych
instalacji lub w okresie rozruchu systemu istnieje możliwość wykorzystania do tego celu jednej ze stacji diagnostycznych, jednak
docelowo należy myśleć o dedykowanym do tych celów rozwiązaniu. Kluczowym elementem jest zapewnienie odpowiedniej przestrzeni dyskowej, gdyż badania obrazowe są znacznych rozmiarów.
Drugim ważnym komponentem, na który należy zwrócić uwagę
przy projektowaniu takiego rozwiązania, jest interfejs sieciowy zapewniający odpowiedni poziom przepustowości. Wydaje się, że absolutnym minimum jest podwójna karta gigabitowa, która oprócz
transferu daje odpowiedni poziom redundancji.
Acta Bio-Optica et Informatica Medica 4/2009, vol. 15
Acta Bio-Optica et Informatica Medica 4/2009, vol. 15
przemieszczać się po terenie oddziału), a dane z urządzenia są przesyłane
na bieżąco do centrali monitorującej. Jest to bardzo ważne w przypadku
np. przewożenia pacjenta znajdującego się w stanie zagrożenia życia na
badania TK lub inne. Cały czas stan takiego pacjenta jest pod kontrolą
osób znajdujących się w centrali monitorującej i mogą zaalarmować personel w przypadku pogarszania się jego stanu zdrowia.
Dodatkową korzyścią z realizacji projektu w niniejszym zakresie
będzie telemedycyna, czyli możliwość przesyłania wyników badań do
konsultacji zarówno do specjalistów pracujących w naszym szpitalu na
innych oddziałach, jak i do specjalistów pracujących w ośrodkach referencyjnych w całym kraju lub nawet do ośrodków położonych w innych
państwach.
Dodatkowo poprzez zakup specjalistycznego sprzętu i wyposażenia
medycznego na potrzeby SOR oraz ucyfrowienia pozwoli na przeprowadzenie badania w jak najkrótszym czasie od zdarzenia, co umożliwi
postawienie wczesnej diagnozy i szybkie podjęcie decyzji co do ratowania
życia i właściwego postępowania terapeutycznego.
Rozwój zintegrowanego systemu ratownictwa medycznego będzie
jednym z kluczowych czynników obniżenia poziomu śmiertelności oraz
niepełnosprawności, zwłaszcza z powodu wypadków drogowych, katastrof budowlanych, pożarów, katastrof naturalnych, a także chorób układu krążenia i przyczyni się tym samym do wsparcia dobrego poziomu
zdrowia osób w wieku produkcyjnym.
Niniejszy projekt dzięki wdrożeniu technik cyfrowej diagnostyki
obrazowej, gwarantując wykonywanie, opisywanie, przesyłanie oraz archiwizowanie wyników badań, zapewni świadczenie usług na wysokim
poziomie, a tym samym przyczyni się do zwiększenia dostępności i jakości świadczonych usług medycznych. Dodatkowo wykonanie poczty
pneumatycznej do przesyłania materiału do badań laboratoryjnych oraz
ich wyników pozwoli na usprawnienie procesu stawiania diagnozy oraz
w wydatnie przyczyni się to do skrócenia czasu koniecznego do jej postawienia. Rozwiązanie takie oraz bardzo krótki czas postawienia diagnozy
jest bardzo ważne zwłaszcza w działalności szpitalnych oddziałów ratunkowych, w których bardzo często czas postawienia dobrej diagnozy decyduje o postępach leczenia, a niejednokrotnie o życiu pacjenta. ■
Literatura
1.
2.
3.
4.
5.
6.
J.I. Westbrook, A. Georgiou, M. Lam: Does computerised provider order entry reduce test turnaround times? A before-and-after study at four hospitals, Stud
Health Technol Inform., vol. 150, 2009, s. 527-531.
D.K. Kim, S.K. Yoo, I.C. Park i in.: A mobile telemedicine system for remote
consultation in cases of acute stroke, J Telemed Telecare., vol. 15(2), 2009,
s. 102-107.
F. Pourasghar, H. Malekafzali, S. Koch, U. Fors: Factors influencing the
quality of medical documentation when a paper-based medical records system
is replaced with an electronic medical records system: an Iranian case study,
Int J Technol Assess Health Care, vol. 24(4), 2008, s. 445-451.
J.I. Westbrook, E.W. Coiera, M. Brear i in.: Impact of an ultrabroadband
emergency department telemedicine system on the care of acutely ill patients
and clinicians' work, Med J Aust., vol. 188(12), 2008, s. 704-708.
M.E. Frisse, R.L. Holmes: Estimated financial savings associated with
health information exchange and ambulatory care referral, J Biomed
Inform., vol. 40(6), 2007, s. 27-32.
J.T. Finnell, J.M. Overhage, C.J. McDonald: In support of emergency
department health information technology: AMIA Annu Symp Proc., 2005,
s. 246-250.
dr n. med. Marcin Wieczorski, specjalista medycyny ratunkowej, chirurg,
mgr ekonomii, ordynator Szpitalnego Oddziału Ratunkowego
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie
mgr inż. Jerzy Wiśniewski, kierownik Działu Informatyki Samodzielnego
Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie
379
inżynieria biomedyczna / biomedical engineering
• Kamera laserowa wieloformatowa
Urządzenie służy do naświetlania na filmie obrazów w jakości diagnostycznej.
Wykonanie kopii obrazu na filmie jest czasami niezbędne i nie
da się go wyeliminować. Aby obniżyć do minimum koszty, kamera
powinna umożliwiać drukowanie na wielu formatach filmów, tak
by użytkownik mógł wybrać najmniejszy (najtańszy) z możliwych
w danej sytuacji filmów. Kamera może służyć jednocześnie do drukowania obrazów pochodzących z innych urządzeń diagnostycznych
w zakładzie (CT, MR, USG).
Ze względu na to powinna charakteryzować się możliwie dużą wydajnością. Wskazane jest, by miała sorter umożliwiający oddzielanie
obrazów pochodzących od różnych urządzeń.
• Stacje robocze do rejestracji pacjentów
Liczba stanowisk roboczych powinna uwzględniać sytuacje awaryjne. Do stacji należy dołączyć drukarki, umożliwiające drukowanie
kodów paskowych do dalszej identyfikacji pacjenta w zakładzie.
Wcześniejsze wprowadzenie do systemu danych demograficznych
pacjenta przyspiesza znacznie prace techników RTG i pozwala skupić
się im na pacjencie.
• Oprogramowanie wspomagające pracę zarówno w zakresie
rejestracji zdarzeń medycznych (system HIS), jak i rejestrację
i obróbkę obrazów radiologicznych (system RIS/PACS)
W większości przypadków w danej jednostce funkcjonuje system
HIS, obejmujący w mniejszym lub większym zakresie obsługę rejestracji zdarzeń medycznych. W takim przypadku konieczne jest rozszerzenie funkcjonalności systemu o funkcje niezbędne do obsługi
SOR w pełnym zakresie. W przeciwieństwie do systemów HIS systemy radiologiczne RIS/PACS nie tak rozpowszechnione. W takich
przypadkach niezbędne jest utworzenie dedykowanego rozwiązania,
które w przyszłości mogłoby objąć wszystkie urządzenia generujące
obrazy DICOM w szpitalu.
• Sieć komputerowa
Obrazowa sieć komputerowa powinna zapewniać transfer z prędkością co najmniej 100 Mb/s. Biorąc pod uwagę stan obecnej technologii,
optymalne jest zastosowanie sieci Gigabit Ethernet. Fizycznie lub logicznie powinna ona być wydzielona z sieci szpitalnej, ze względu na
bezpieczeństwo danych, jak i chwilowe duże obciążenia sieci. Biorąc
pod uwagę, że w chwili wprowadzenia elektronicznej dokumentacji
medycznej dostępność systemów informatycznych staje się elementem krytycznym, przyjęte rozwiązania powinny eliminować tzw. pojedyncze punkty awarii. W praktyce oznacza to dublowanie urządzeń
obsługujących komunikację sieciową, tak by awaria jakiegokolwiek
z nich nie paraliżowała pracy oddziału. W przypadku udostępniania
danych na zewnątrz szpitala powinno się zwrócić szczególną uwagę
na zabezpieczenie przed możliwością ataku na sieć z internetu. Biorąc
pod uwagę zakres przetwarzanych danych (system przetwarza tzw.
dane wrażliwe, czyli dotyczące stanu zdrowia pacjentów) należałoby w projekcie uwzględnić odpowiedni poziom zabezpieczeń styku
z siecią Internet. Wydaje się, że absolutnym minimum jest zapora
ogniowa oraz system wykrywania włamań do sieci.
Projekt dla wprowadzenia kompleksowych rozwiązań informatycznych w swoim zakresie przewiduje zakup koncentratorów (switch) oraz
systemu łączności bezprzewodowej oraz stanowisk komputerowych na
potrzeby recepcji oraz lekarzy. Wykonanie sieci oraz pozostałe elementy
umożliwią podłączenie bezprzewodowe aparatury medycznej do monitorowania oznak życia, a parametry życiowe pacjenta będą obserwowane
na centrali monitorującej. Możliwa będzie telemetria – podłączenie bezprzewodowe urządzenia monitorującego stan pacjenta (pacjent może