Pobierz - Sanofi
Transkrypt
Pobierz - Sanofi
POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE RAPORT KOŃCOWY BADANIA PRODUKT LECZNICZY: NA Jakość życia pacjentów po pierwszej linii chemioterapii z powodu rozsianej postaci kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego KOD BADANIA: DIREG_L_05712 Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte, maja charakter poufny i stanowią własność Sanofi-Aventis Sp. z o.o. Powielanie i rozpowszechnianie tych informacji wymaga pisemnej zgody właściciela. Page1 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Data rozpoczęcia badania (data pierwszej wizyty pierwszego pacjenta): 18.05.2012 Data zakończenia badania (data pierwszej wizyty ostatniego pacjenta): 11.12.2012 Typ badania: badanie obserwacyjne/nieinterwencyjne Rodzaj badania: Niniejsze badanie było wieloośrodkowym, opisowym badaniem obserwacyjnym, bez udziału produktu leczniczego, dotyczącym chorych z kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego, którzy otrzymali uprzednio chemioterapię schematem docetaksel i prednizon. Zgodnie z art. 37al Ustawy Prawo Farmaceutyczne, z dnia 6 września 2001 z późniejszymi zmianami, niniejsze badanie nie ma cech badania klinicznego. Niniejsze badanie nie narzuca określonego przebiegu wizyty, ani schematu wizyt ani eksperymentalnej interwencji. Ostateczny wybór metody terapii zależy wyłącznie od lekarza uczestniczącego w programie. Dane zebrane w tym badaniu i opracowane wyniki analizy statystycznej są odzwierciedleniem codziennej praktyki lekarskiej w odniesieniu do diagnostyki i leczenia pacjentów z rozsianą postacią raka kastracyjnoopornego gruczołu krokowego uprzednio leczonych docetakselem z prednizonem. Do badania planowane było włączenie około 220 pacjentów w około 20 ośrodkach w całym kraju. Koordynator merytoryczny badania: Koordynatorzy merytoryczni badania Dr n. med. Iwona Skoneczna Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, ul. Borowa 14/18, 05-400 Otwock Tel:+48 22 710 30 37 Prof. dr hab. n.med. Rafał Suwiński Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie oddział Gliwice ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15 44-101 Gliwice Tel: +48 32 278 88 05 Fax: +48 32 278 88 05 Data Raportu: 20.01.2014 Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte, maja charakter poufny i stanowią własność Sanofi-Aventis Sp. z o.o. Powielanie i rozpowszechnianie tych informacji wymaga pisemnej zgody właściciela. Page 2 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE STRESZCZENIE / SYNOPSIS Title of the study: Quality of Live after 1 Line Chemotherapy in mCRPC Investigator(s): Study center(s): Dr n. med. Iwona Skoneczna Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, ul. Borowa 14/18, 05-400 Otwock Tel:+48 22 710 30 37 Prof.dr hab.n.med. Rafał Suwiński Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie Oddział Gliwice ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15 44-101 Gliwice Tel: +48 32 278 88 05 Fax: +48 32 278 88 05 20 oncologic centers, Poland Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte, maja charakter poufny i stanowią własność Sanofi-Aventis Sp. z o.o. Powielanie i rozpowszechnianie tych informacji wymaga pisemnej zgody właściciela. Page 3 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Publications (reference): 1 International Society for Pharmacoepidemiology, 1996; „Guidelines for Good Epidemiology Practices for Drug, Device and Vaccine Research in United States” 2 IEA European Federation, 2004; “Good Epidemiological Practice (GEP) proper conduct in epidemiology research” 3 Stowarzyszenie Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych, 01 lipca 2008; „Kodeks Dobrych Praktyk Marketingowych Przemysłu Farmaceutycznego, Współpracy z Przedstawicielami Ochrony Zdrowia i Organizacjami Pacjentów 4 Health-Related Quality of Life in Men With Metastatic Prostate Cancer Treated With Prednisone Alone or Mitoxantrone and Prednisone David Osoba et al. J Clin Oncol 17:1654-1663 5 Docetaxel plus Prednisone or Mitoxantrone plus Prednisone for Advanced Prostate Cancer. Tannock I et al. N Engl J Med 2004;351:1502-12 6 Docetaxel and Estramustine Compared with Mitoxantrone and Prednisone for Advanced Refractory Prostate Cancer. Petrylak D.P. et al. N Engl J Med 2004;351:1513-20 7 Prostate Cancer Chemotherapy: Emerging From the Shadows. Roth B. Journal of Clinical Oncology, Vol 23, No 15 (May 20), 2005: pp 3302-3303 8 FUTURE DIRECTIONS IN THE TREATMENT OF ANDROGENINDEPENDENT PROSTATE CANCER. Petrylak D. UROLOGY 65 (Suppl 6A):8–12, 2005 9 Docetaxel Plus Prednisone or Mitoxantrone Plus Prednisone for Advanced Prostate Cancer: Updated Survival in the TAX 327 Study. Berthold D.R. J Clin Oncol 2008 (26):242-245 10 Background for the proposal of SIOG guidelines for the management of prostate cancer in senior adults. Droz J.P. et al. Critical Reviews in Oncology/Hematology 73 (2010) 68–91 11 Docetaxel (Taxotere®) in the treatment of prostate cancer. Beer T. et al. Expert Rev. Anticancer Ther. 3(3), 261–268 (2003) 12 Chemotherapy for Hormone-Refractory Prostate Cancer: Now Its a Question of “When?” Ryan C.P. et al. J Clin Oncol 2005 (23):8242-8246 13 EAU Guidelines on Prostate Cancer. Heidenreich A. et al. EUROPEAN UROLOGY 59 (2011) 14 Management of prostate cancer in older men: recommendations of a working group of the International Society of Geriatric Oncology. Droz J.P. et al. BJU Int 2010; 106, 462 – 469 15 NCCN Guidelines: Prostate Cancer Ver. 1.2011 http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/f_guidelines.asp 16 Prednisone plus cabazitaxel or mitoxantrone for metastatic castration-resistant prostate cancer progressing after docetaxel treatment: a randomized open-label trial. De Bono J.S. et al. Lancet 2010; 376: 1147–54 17 Metastatic hormone-refractory prostate cancer: an evolving treatment paradigm. Mason M. red. Brit J Medic Surg Urol Vol. 4, Suppl. 1 2011 Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte, maja charakter poufny i stanowią własność Sanofi-Aventis Sp. z o.o. Powielanie i rozpowszechnianie tych informacji wymaga pisemnej zgody właściciela. Page 4 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Study period: Phase of development: Date first patient/subject enrolled: 18.05.2012 Post-marketing study Date last patient/subject completed: 11.12.2012 Objectives: Primary: Assessment of quality of life in patients with castration resistant prostate cancer (mCRPC) with diagnosed progression during or after completion first line chemotherapy with use of docetaxel and prednison Secondary: 1. Analysis of schema of management and therapeutic decision making concerning patients with mCRPC progression after docetaxel 1 line treatment 2. Assessment of mCRCP patients’ profile 3. Clinical status assessment 4. Quality of life assessment in relation to concomitant diseases 5. Comparison of quality of life at study start (progression after first line chemotherapy) and after initiation of second line chemotherapy or other treatment, after approx. 3 months. Methodology: Non-interventional, observational Number of patients/subjects: Planned: approx. 220 Randomized: NA Treated: NA We evaluated: 12 Safety: AE and SAE Pharmacoeconomics: NA Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 5 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Diagnosis and criteria inclusion and exclusion: for Inclusion Criteria: Men 18 yrs Confirmed mCRPC Castration level of blood testosterone First line chemotherapy with docetaxel and prednisone Patient’s informed consent Exclusion criteria: Participation in any clinical trial Other than docetaxel and prednisone mCRPC first line therapy Investigational product: NA Dose: NA Administration: NA Batch number NA Duration of treatment: NA Duration of observation: approx. 3 months Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 6 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Reference therapy: NA Batch number NA Criteria for evaluation: Endpoints for primary objective: The mean of global assessment of quality of life for QLQ-30C and QLQ-PR25 rates change after approximately 3 months as compared to study start related to administered second line chemotherapy and concomitant diseases in patients with mCRPC, who progressed after docetaxel and prednisone first line chemotherapy. Safety: Number and severity of AE and SAE Efficacy/Pharmacoeconomics MCRPC patients characteristics including clinical status, number of therapeutic decisions concerning second line chemotherapy administered. Statistical methods: 12 (out of planned 220) patients fulfilling inclusion criteria were included into statistical analysis. Descriptive statistics was used for analysis of demographic data, laboratory tests, disease status and applied treatment. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 7 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Summary: Visit 1. Twelve mCRPC patients were enrolled into the study until sponsor’s decision on stopping the study due to administrative reason. The data of 12 patients were statistically analysed in respect of patients’ characteristics. The mean age was 68 +/-8,6 (range 5882) years and the time since PC diagnosis was 64 ±49,1 (range 21171) months. The enrolled patients has T1 (1), T2 (1), T3 (2) and Tx (8); N1 (1), Nx (11); M0 (4), M1 (6), Mx (2) according to TNM classification. The mean value of Gleason score was 8 +/-1,4 and ECOG performance status score 0,8 +/-0,84. Watchful waiting was applied after prostate cancer diagnosis in 1 patient, surgery in 2 patients and radiotherapy 7 patients (brachytherapy - 4 and teleradiotherapy – 3).Five patients received first line hormonal therapy, 3 - second line and 5 received maximal androgen blockade before administration of chemotherapy with docetaxel and prednisone - a mean of 9 (range 3-13) cycles. The antiandrogen withdrawal syndrome was noted in 1 patient. The oncologist, who enrolled patients into the study declared using guidelines of Polish Association of Clinical Oncology (10), ASCO (8) and EAU (8) – using more than one source of guidelines was allowed. The progression was diagnosed in all PC patients after a mean of 55 +/-40,9 (range 18-131) months after histopathological diagnosis of PC. The diagnosis of progression was based on PSA (10), CT scan (6) and bone scintigraphy (4). The bone scan was performed in 10/12 patients and bone metastases were diagnosed in 8 patients. The remaining 4 patients has no bone metastases. The metastases to soft tissue were diagnosed in 9 patients. Two patients had metastases restricted only to bones. The mean of levels of blood testosterone after hormonal therapy was 0,7 +/-0,86 (range 0,04-2,0) ng/dl, the lowest blood level of PSA was 17 +/-30,7 (range 0,07 – 120) ng/ml, whereas the mean of PSA level (in a mean of 5 +/-2,2 tests) was 70 +/-81,4 (range 4,7-290) ng/ml. The increase of blood level of PSA non-responsive to a variety of hormonal treatment was observed in all 12 patients at study start. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 8 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE The soft tissue and bone metastases were present in 11/12 patients All patients filled-in QLQ-C30 i QLQ-PR25 questionaires Efficacy results: or results of endpoints for study specific primary objective Visit 2. The next visit, planned in approximately 3 months, took place in a mean of 73 +/-21,1 (range 44-98) days in case of 8/12 patients. Earlier visits (in 4 patients) were due to pain (2), worsening of patient’s general status (1) and cancer progression (1). ECOG performance status at visit 2 was 0 (2 patients), 1 (4 patients) and 3 (3 patients); a mean – 1,6 +/-1,19. The mean of PSA level was 107 +/-91,1 (range 16-323) ng/ml. The blood testosterone level was 1,1 +/-0,64 (range 0,6-1,5) ng/dl (tests performed only in 2 patients). Progression of metastases was diagnosed in 1/8 patients. Between visit 1. and visit 2. 4/8 patients were qualified to second line chemotherapy. The remaining 4 patients did not need chemotherapy in face of lack of prostate cancer progression (3) and relatively good clinical status (1). Second line chemotherapy was administered to 3 patients. One did not receive it due to administrative reason and was treated with radiotherapy. Two patients received cabazitaxel (3 cycles each). One of them continued therapy whereas the other one resigned from its continuation. One patient received 1 cycle of abiterone and the treatment was stopped due to adverse event. In one case chemotherapy was not given due to administrative reason. The remaining 4 patients were administered symptomatic treatment. The assessment of change in quality of life of mCRPC patients with disease progression after failure of the first line chemotherapy was given up due to insufficient data, which were collected from small number of patients enrolled till the sponsor’s decision on premature closing the study due to administrative reason. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 9 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Based on the available data of 8 patients, in the period between visit 1 and visit 2, there were no reports on adverse reaction related to administered treatment. Safety results: Pharmacoeconomic results NA Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 10 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Conclusions: The study objectives were not met since the study was prematurely closed-out by the sponsor due to administrative reason. Date of report 27.12.2013 Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 11 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE SPIS TREŚCI STRESZCZENIE / SYNOPSIS ....................................................................................................................................... 3 SPIS TREŚCI ............................................................................................................................................................ 12 1 LISTA SKRÓTÓW ......................................................................................................................... …………15 2 ASPEKTY ETYCZNE .................................................................................................................................. 17 2.1 NIEZALEŻNA KOMISJA ETYCZNA ................................................................................................................... 16 2.2 ZASADY ETYCZNE PROWADZENIA BADANIA ................................................................................................. 16 2.3 ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA NA UDZIAŁ W BADANIU .............................................................................. 16 3 BADACZE ORAZ STRUKTURA ADMINISTRACYJNA BADANIA ................................................................... 18 4 WSTĘP ................................................................................................................................................... 19 5 CELE BADANIA ....................................................................................................................................... 21 6 PLAN BADAWCZY ................................................................................................................................... 21 6.1 CHARAKTERYSTYKA BADANIA I PLAN BADAWCZY…………………………………………………………………………………….22 6.2 Przegląd zbieranych danych………………………………………………………………………………………………………………………………22 6.2.1 Dane Ośrodka Kwestionariusz Ośrodka…………………………………………………………………………………………………………..22 6.2.2 Dane Pacjentów - Karta Obserwacji Pacjenta………………………………………………………………………………………………….22 6.2.3 Opis wizyt………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23 6.2.3.1 Opis wizyty 1 (inicjującej)……………………………………………………………………………………………………………………………..23 6.2.3.2 Opis wizyty 2 (kontrolnej - po 3 miesiącach)…………………………………………………………………………………………………24 6.3 ROZWAŻANIA NA TEMAT RODZAJU BADANIA I WYBORU GRUPY KONTROLNEJ (KOHORTY) ...................... 25 6.4 KRYTERIA DOBORU PACJENTÓW .................................................................................................................. 25 6.4.1 Kryteria włączenia ................................................................................................................................................. 26 Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 12 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 6.4.2 Kryteria wyłączenia ............................................................................................................................................... 26 6.4.3 Wycofanie uczestników badania z leczenia i/lub obserwacji i/lub oceny ............................................................ 26 6.5 LECZENIE ....................................................................................................................................................... 27 6.5.1 Zastosowane leczenie ................................................................................................................................... 27 6.5.2 Opis produktu(ów) leczniczego(ych) stosowanego(ych) w badaniu ............................................................. 27 6.5.3 Metody przydzielania pacjentom leczenia i/lub podziału na grupy ............................................................. 27 6.5.4 Wybór dawki ................................................................................................................................................. 27 6.5.5 Leczenie stosowane przed włączeniem pacjenta do badania oraz leczenie współistniejące ....................... 27 6.5.6 Przestrzeganie zaleceń lekarza ..................................................................................................................... 27 6.6 METODY ZAPEWNIENIA JAKOŚCI DANYCH ................................................................................................... 27 6.7 METODY STATYSTYCZNE ZAPLANOWANE W PROTOKOLE BADANIA ORAZ OBLICZENIA WIELKOŚCI PRÓBY ........................................................................................................................................................... 28 6.7.1 Plan analizy statystycznej ............................................................................................................................. 28 6.7.2 Inne rozważania statystyczne ....................................................................................................................... 28 6.7.3 Określenie wielkości próby ........................................................................................................................... 28 6.8 ZMIANY W TRAKCIE PROWADZENIA BADANIA ORAZ ZMIANY W ZAPLANOWANEJ ANALIZIE ..................... 28 6.8.1 Zmiany w prowadzeniu badania ................................................................................................................... 29 7 UCZESTNICY BADANIA (PACJENCI) ......................................................................................................... 30 7.1 DANE DEMOGRAFICZNE PACJENTÓW WŁĄCZONYCH DO BADANIA ........................................................... 30 7.2 ODSTĘPSTWA OD PROTOKÓŁU BADANIA U WŁĄCZONYCH PACJENTÓW .................................................... 30 7.3 ANALIZOWANE ZBIORY DANYCH PACJENTÓW ............................................................................................. 30 7.4 CECHY DEMOGRAFICZNE I INNE DANE WYJŚCIOWE .................................................................................... 30 7.4.1 Dane demograficzne ..................................................................................................................................... 30 7.4.2 Charakterystyka rozpoznania zgodnie z klasyfikacją ACR ............................................................................. 30 7.5 WYNIKI OGÓLNE ........................................................................................................................................... 30 8 OCENA BEZPIECZEŃSTWA FARMAKOTERAPII ......................................................................................... 33 9 DYSKUSJA I WNIOSKI OGÓLNE ............................................................................................................... 34 Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 13 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 10 PIŚMIENNICTWO ................................................................................................................................... 34 LISTA TABEL Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 14 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 2. LISTA SKRÓTÓW ALAT Alanine Aminotransferase (Aminotranferaza alaninowa) ALP Alkaline Phosphatase (Fosfataza zasadowa) CEBK Centralna Ewidencja Badań Klinicznych CIOMS Formularz Zgłoszenie Niepożądanego Działania Produktu Leczniczego CRA Clinical Research Associate (specjalista ds. badań klinicznych) CRO Clinical Research Organization (firma prowadząca badania na zlecenie sponsora) CRPC Castrate Resistant Prostate Cancer (kastracyjno oporny rak gruczołu krokowego) eCRF electronic Case Report Form (elektroniczna Karta Obserwacji Pacjenta) CYP17 Enzym mikrosomalny o aktywności 17α-hydroxylazy i 17,20-liazy, niezbędny do biosyntezy hormonów nadnerczy i gonad Skala ECOG skala sprawności według Eastern Cooperative Oncology Group GCP Good Clinical Practice (Zasady Dobrej Praktyki Klinicznej) GEP Good Epidemiology Practice (Zasady Dobrej Praktyki Epidemiologicznej) HRPC Hormone Refractory Prostate Cancer (hormonooporny rak gruczołu krokowego) mCRPC metastatic CRPC (rozsiana postać CRPC) mHRPC metastatic HRPC (rozsiana postać HRPC) PC Prostate Cancer (rak gruczołu krokowego) Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 15 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE PSA Prostate Specific Antigen (antygen specyficzny dla gruczołu krokowego prostaty) Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 16 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 2 ASPEKTY ETYCZNE 2.1 NIEZALEŻNA KOMISJA ETYCZNA Protokół badania (Załącznik 13.1.1) został zgłoszony do Komisji Etycznej do oceny oraz do wiadomości Wydziału Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Protokół badania został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Etyczną. 2.2 ZASADY ETYCZNE PROWADZENIA BADANIA Protokół badania spełnia wymagania sprecyzowane przez 18 Światowy Kongres Zdrowia - Helsinki 1964 (18th World Health Congress - Helsinki, 1964) z późniejszymi zmianami. Protokół przygotowano zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Epidemiologicznej (Good Epidemiology Practice – IEA, 2004 ze zmianami wprowadzonymi w roku 2007) oraz Dobrej Praktyki Farmakoekonomicznej (Good Pharmacoepidemiology Practices – ISPE, 2004 ze zmianami wprowadzonymi w roku 2007) oraz z regulacjami prawnymi obowiązującymi na terenie Rzeczpospolitej Polskiej – z Ustawą Prawo Farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 z późniejszymi zmianami, z Ustawą o Zawodzie Lekarza z dnia 5 grudnia 1996 oraz z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2003 w sprawie monitorowania bezpieczeństwa produktów leczniczych jak również obowiązującymi w Polsce zaleceniami - Kodeksem Farmaceutycznej Etyki Marketingowej obecnie zwanym Kodeksem Dobrych Praktyk Marketingowych Przemysłu Farmaceutycznego (SPIFF, 2006 poprawiony w roku 2008). 2.3 ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA NA UDZIAŁ W BADANIU Niniejsze badanie nie ma charakteru interwencyjnego i jest projektem, niezwiązanym ze stosowaniem określonej opcji terapeutycznej. Niemniej, ze względu na wagę wyników badania, możliwość rozległego ich stosowania i planowaną weryfikację danych źródłowych przez upoważnionego przedstawiciela Sponsora, świadoma zgoda pacjenta na udział w niniejszym badaniu będzie wymagana. Pacjent będzie miał możliwość zadawania pytań, zostanie poinformowany o dobrowolności jego udziału w badaniu i o możliwości wycofania zgody na udział w badaniu w dowolnym momencie trwania badania, bez wpływu na jakość świadczonej pacjentowi opieki medycznej. Świadoma zgoda pacjenta na udział w badaniu będzie własnoręcznie podpisywana i datowana zarówno przez pacjenta, jaki i przez lekarza udzielającego informacji i odbierającego zgodę od pacjenta. Pacjent otrzyma kopię podpisanego formularza zgody na udział w badaniu a oryginał będzie przechowywany przez lekarza w dokumentacji badania. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 17 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 3 BADACZE ORAZ STRUKTURA ADMINISTRACYJNA BADANIA Koordynatorem ze strony Sponsora była Dr n. med. Iwona Skoneczna Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, ul. Borowa 14/18, 05-400 Otwock Tel:+48 22 710 30 37 Prof.dr hab.n.med. Rafał Suwiński Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie oddział Gliwice ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15 44-101 Gliwice Tel: +48 32 278 88 05 Fax: +48 32 278 88 05 Koordynatorem ze strony CRO był Monitor badania Marta Doboszyńska Sanofi-Aventis Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17 00-203 Warszawa Tel: +48 22 28 00 834 Fax: +48 22 28 00 603 Dane byly wprowadzane do elektronicznej bazy danych przez firmę CRO Health Data Management (HDM), wyznaczoną przez Sponsora do administrowania danymi, zgodnie z Ustawą o Ochronie danych Osobowych. Wprowadzane dane będą weryfikowane pod względem kompletności i spójności. W badaniu wzięło udział 12 badaczy, którzy włączyli 12 pacjentów w Ośrodkach na terenie Polski. W niniejszym rejestrze Ośrodek jest zdefiniowany jako każde uprawnione do przyjmowania pacjentów miejsce, w którym wykwalifikowany lekarz (specjalista onkolog) świadczy usługi medyczne dla pacjentów z rakiem gruczołu krokowego. Ośrodkiem może być publiczna i niepubliczna przychodnia (specjalistyczna), gabinet w szpitalu lub ośrodku akademickim i prywatny gabinet lekarski. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 18 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 4 WSTĘP Rak gruczołu krokowego jest 3 najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce a jednym z najczęściej diagnozowanych na świecie stanowiąc 3 przyczynę zgonów u mężczyzn z powodu nowotworów złośliwych. Współczynnik zgonów mężczyzn w USA wynosi obecnie 128,7 na 100 000 osób a w Europie 144,4 na 100 000 osób. Pomimo zwiększającej się zapadalności na raka gruczołu krokowego, na co wpływ mają czynniki geograficzne, osobowe, genetyczne, statystyki odnotowują równocześnie zmniejszającą się ilość zgonów m.in. spowodowaną znaczną poprawą badań przesiewowych PSA w kierunku raka gruczołu krokowego. W większości przypadków wczesne rozpoznanie w znaczący sposób poprawia rokowanie. Szacuje się jednak, że od 10 do 50% nowo rozpoznanych raków stercza osiągnie w określonym czasie postać rozsianą. W momencie rozpoznania postaci rozsianej zalecaną terapią dla 85% pacjentów jest leczenie hormonalne zarówno kastracja chirurgiczna lub opcjonalnie chemiczna. Odpowiedź na leczenie jest trudna do oceny ze względu na fakt, że rak gruczołu krokowego cechuje się znaczną heterogenicznością, która utrudnia właściwą ocenę odpowiedzi na dotychczasowe leczenie oraz nowe schematy postępowania terapeutycznego. Wielu pacjentów z rozsianą postacią tego nowotworu nie ma mierzalnych cech choroby a dominującymi objawami są dolegliwości bólowe związane z przerzutami do kośćca. Za surogat miernika efektywności leczenia raka hormonoopornego uznano PSA. Niektóre badania wskazują na istotną korelację pomiędzy zmianą stężenia PSA podczas leczenia i przeżyciem. Niestety brak jest jednoznacznych danych z prospektywnych randomizowanych badań klinicznych. Chemioterapia jest obecnie uznaną metodą leczenia paliatywnego chorych z rozsianym kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego. Pierwszym chemioterapeutykiem o uznanej skuteczności klinicznej (zmniejszenie dolegliwości bólowych) jednak bez wpływu na całkowite przeżycie oraz przeżycie wolne od progresji, był mitoksantron stosowany w połączeniu z prednizonem. Pierwszym cytostatykiem o potwierdzonym wpływie na przeżycie całkowite oraz czas wolny od progresji jest docetaksel. W oparciu o opublikowane wyniki dwóch randomizowanych badań klinicznych TAX 327 oraz SWOG 9601 zarejestrowano docetaksel w tym wskazaniu. W badaniu TAX 327 uzyskano całkowitą medianę przeżycia 18,9 miesiąca (w 95% przedziale ufności, 17,0 do 21,2) w grupie, która otrzymywała docetaksel z prednizonem w schemacie co 3 tygodnie w porównaniu do grupy która otrzymywała mitoksantron z prednizonem, w której stwierdzono medianę całkowitego przeżycia 16,5 miesiąca (w 95% przedziale ufności, 14,4 do 18,6). Prawdopodobieństwo redukcji zgonu wyniosło 24% i było znamienne statystycznie. W badaniu SWOG 9601 porównywano schemat w oparciu o docetaksel i estramustynę ze schematem w oparciu o mitoksantron i prednizon. Grupa badana z docetakselem uzyskała medianę przeżycia całkowitego 17,5 miesiąca a grupa kontrolna 15,6 miesiąca i różnica ta była znamienna statystycznie. Powyższe wyniki pozwoliły umieścić schemat docetaksel i prednizon, jako leczenie z wyboru w 1 linii leczenia rozsianego kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego. Pomimo znacznego kroku naprzód uzyskanego dzięki wynikom cytowanych powyżej wyników badań istniał realny problem terapeutyczny dotyczący dalszej terapii u chorych, u których doszło do progresji po docetakselu. Obecnie brak jest ustalonych standardów terapii 2 rzutu w przypadku progresji po docetakselu. Istnieje kilka opcji terapeutycznych opublikowanych w piśmiennictwie. Istotną nadzieją może być kolejny cytostatyk antymikrotubulinowy – kabazytaksel. Trwają jednak badania nad kolejnymi lekami z grupy inhibitorów CYP17, których wyniki są również zachęcające. U chorych, u których czas wolny od progresji po leczeniu Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 19 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE docetakselem wyniósł 6 lub więcej miesięcy można rozważać powtórne podanie 6 cykli docetakselu (lub do progresji jeżeli ilość cykli będzie mniejsza) tzw. docetaksel re-treatment lub docetaksel re-challenge. Kryterium podjęcia decyzji co do doboru terapii jest obecnie oparte na stanie klinicznym chorego, współtowarzyszących schorzeniach oraz sposobie i czasie odpowiedzi na docetaksel. Istnieje niewiele danych opisujących dobrostan pacjentów oraz kryteriów podejmowania decyzji terapeutycznych u pacjentów, u których stwierdzono progresję po docetakselu. Czynniki, które wpływają na podejmowanie decyzji są niezwykle istotne z punktu widzenia postępowania wielodyscyplinarnego zespołu, który opiekuje się pacjentem, w skład którego wchodzą urolog, radioterapeuta i onkolog kliniczny. Dzięki określeniu tych czynników zespół specjalistów będzie mógł odpowiednio przygotować oraz wdrożyć właściwe postępowanie. Badanie ALIVE zostało zaprojektowane w taki sposób, aby dostarczyć istotnych danych na temat jakości życia pacjentów z rozsianym, kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego, po leczeniu chemioterapią pierwszego rzutu z zastosowaniem docetakselu oraz o postępowaniu klinicznym dla reprezentatywnej grupy tych chorych. Pacjentami z mCRPC w Polsce zajmują się najczęściej ośrodki onkologii klinicznej współpracujące z regionalnymi ośrodkami urologicznymi, wyspecjalizowanymi w leczeniu wspomnianych chorych. Dobór ośrodków będzie odzwierciedlał powyższe czynniki. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 20 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 5 CELE BADANIA Cel podstawowy: Ocena jakości życia pacjentów z kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego (mCRPC), u których zdiagnozowano progresję w trakcie lub po zakończeniu pierwszej linii chemioterapii schematem z zastosowaniem docetakselu. Cele dodatkowe: 1. Analiza schematów postępowania i podejmowania decyzji terapeutycznych w stosunku do pacjentów, u których stwierdzono progresję po docetakselu. 2. Ocena profilu pacjentów z mCRPC 3. Ocena stanu klinicznego 4. Ocena jakości życia w relacji do chorób współistniejących 5. Porównanie zmian w jakości życia pomiędzy wizytą 1 a wizytą 2 w zależności od leczenia zastosowanego przed i po progresji choroby Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 21 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 6 PLAN BADAWCZY 6.1 CHARAKTERYSTYKA BADANIA I PLAN BADAWCZY Niniejsze badanie jest wieloośrodkowym, opisowym badaniem obserwacyjnym, bez udziału produktu leczniczego, dotyczącym chorych z kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego leczonych uprzednio chemioterapią schematem docetaksel i prednizon. Zgodnie z art. 37al Ustawy Prawo Farmaceutyczne, z dnia 6 września 2001 z późniejszymi zmianami, niniejsze badanie nie ma cech badania klinicznego. W odróżnieniu od randomizowanego, kontrolowanego badania klinicznego, niniejsze badanie nie narzuca określonego przebiegu wizyty, ani schematu wizyt ani eksperymentalnej interwencji. Ostateczny wybór metody terapii zależy wyłącznie od lekarza uczestniczącego w programie. Dane zebrane w tym badaniu i opracowane wyniki analizy statystycznej będą odzwierciedleniem codziennej praktyki lekarskiej w odniesieniu do diagnostyki i leczenia pacjentów z postacią rozsianą raka kastracyjnoopornego gruczołu krokowego uprzednio leczonych docetakselem z prednizonem. Do badania planowane jest włączenie około 220 pacjentów w około 20 ośrodkach w całym kraju. Czas trwania niniejszego badania przewidziany jest na okres około 1,5 roku, przy czym czas trwania aktywnej rekrutacji przewidziany jest na 1 rok. Początek badania planowany jest na grudzień 2011, a zakończenie rekrutacji na grudzień 2012. Podsumowanie wyników badania i raport końcowy przewidziane są na czerwiec 2014. Czas trwania badania może ulec zmianie w zależności od tempa rekrutacji pacjentów. 6.2 PRZEGLĄD ZBIERANYCH DANYCH 6.2.1 Dane ośrodka – Kwestionariusz Ośrodka Przed rozpoczęciem rekrutacji każdy ośrodek uczestniczący w badaniu wypełni jednostronicowy formularz – Kwestionariusz Ośrodka, zawierający następujące informacje na temat ośrodka oraz lekarza uczestniczącego w badaniu: Nazwa ośrodka Adres ośrodka Imię i nazwisko lekarza Specjalizacja lekarza Staż pracy lekarza Numer telefonu Numer faksu Lokalizacja ośrodka (miasto, region rolniczy) Rodzaj praktyki (ambulatoryjna, szpitalna, szpital akademicki itp...), Oświadczenie o braku sprzeciwu ośrodka wobec prowadzenia badania Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 22 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 6.2.2 Dane pacjentów – Karta Obserwacji Pacjenta Każdy lekarz uczestniczący w badaniu otrzyma dostęp do elektronicznej Karty Obserwacji Pacjenta (electronic Case Report Form - eCRF) dla każdego pacjenta. Lekarz uczestniczący w badaniu będzie wypełniał eCRFy, zgodnie ze stanem faktycznym. Pacjenci będą mieli nadawane sześciocyfrowe numery, składające się z trzycyfrowego numeru ośrodka i trzycyfrowej liczby porządkowej, odpowiedniej do kolejności włączenia pacjenta do badania w danym ośrodku (np. pierwszemu pacjentowi włączonemu w ośrodku nr 1 powinien zostać przypisany numer: 001001). Numery będą generowane dla każdego pacjenta przez system eCRFu . Wypełnione (kompletne) elektroniczne Karty Obserwacji Pacjenta będą archiwizowane na odpowiednim nośniku elektronicznym (serwerze) przez upoważnionego Przedstawiciela Sponsora i zawiadywane przez firmę CRO - Healthdata Management (HDM)oraz udostępnione Monitorowi Badania w celu przeprowadzenia weryfikacji danych wprowadzonych do eCRFu oraz monitoringu wybranych danych źródłowych. Po wprowadzaniu danych, eCRFy będą sprawdzane pod względem kompletności i spójności wprowadzonych danych zarówno przez firmę HDM jak i przez Monitora Badania. W przypadku stwierdzenia niezgodności lub braków w eCRFach, do ośrodka przesyłane będą pytania pocztą elektroniczną w celu korekty danych lub uzupełnienia informacji przez badacza. Potwierdzone przez lekarza poprawki będą wprowadzane do bazy danych przez przedstawiciela firmy HDM. Niekompletne i/lub nierzetelnie wypełnione Karty Obserwacji Pacjenta nie będą uprawniały wykonawcy do wynagrodzenia. Pacjenci włączeni do badania będą w eCRFach identyfikowani jedynie według numeru nadanego przez eCRF, co może utrudnić lekarzowi identyfikację pacjenta, jeśli otrzyma pytania dotyczące konkretnego chorego do uzupełnienia i/lub korekty danych. W związku z powyższym lekarze uczestniczący w badaniu będą prowadzić listę pacjentów, w której numer pacjenta będzie opisany imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia pacjenta. Lista będzie przechowywana i archiwizowana jedynie w ośrodku, razem z pozostałą dokumentacją badania, czyli z protokołem badania, wzorem Karty Obserwacji Pacjenta, podpisaną deklaracją sponsora i badacza, podpisanymi formularzami zgody pacjenta na udział w badaniu itp. Dane, zbierane podczas badania będą wyrywkowo monitorowane (weryfikowane) przez profesjonalnego Monitora Badania (CRA), wyznaczonego przez Sponsora (patrz: rozdział 8). Dane dotyczące 5 – 10% pacjentów włączonych do badania zostaną zweryfikowane pod względem zgodności z historią choroby 6.2.3 OPIS WIZYT W przypadku każdego pacjenta dane będą zbierane podczas dwóch wizyt (wizyty powinny zostać przeprowadzone w odstępie około 3 miesięcy) 6.2.3.1 Opis pierwszej wizyty (inicjującej) Wizyta inicjująca udział pacjenta w badaniu zostanie przeprowadzona zgodnie ze standardami właściwymi dla ośrodka. Następujące procedury będą przeprowadzone podczas pierwszej wizyty pacjenta: Weryfikacja kryteriów włączenia Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 23 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Poinformowanie pacjenta na temat charakteru, celu, czasu trwania badania oraz spodziewanych rezultatów i zagrożeń związanych z udziałem w badaniu, a także o obowiązkach pacjenta w związku z jego udziałem w badaniu, Uzyskanie pisemnej zgody pacjenta na udział w badaniu Wprowadzenie wymaganych informacji na temat pacjenta: Dane z wywiadu: wiek, masa ciała, wzrost, powierzchnia ciała Data rozpoznania histopatologicznego Weryfikacja kryteriów włączenia pacjenta do badania (rodzaj poprzedniej chemioterapii, potwierdzenie progresji choroby, potwierdzenie uzyskania zgody pacjenta na udział w badaniu) Staging nowotworu w momencie badania lekarskiego (wg TNM) Schorzenia współistniejące Rodzaj zastosowanego dotychczasowego leczenia (aktywne obserwacja, radykalna prostatektomia, radioterapia, chemioterapia, leczenie paliatywne, hormonoterapia) Rozpoznanie zmian przerzutowych (rodzaj zmian, sposób rozpoznania) Wyniki badań diagnostycznych (testosteron, PSA, zjawisko „androgen withdrawal”) Potwierdzenie hormonooporności raka gruczołu krokowego w oparciu o ww. badania Potwierdzenie wypełnienia kwestionariuszy jakości życia QLQ-30C i/lub QLQ-PR25 Wskazanie jakimi wytycznymi kieruje się lekarz podczas podejmowania decyzji terapeutycznych. 6.2.3.2 Opis wizyty kontrolnej (po 3 miesiącach od momentu wizyty inicjującej) Wizyta kontrolna zostanie przeprowadzona zgodnie ze standardami właściwymi dla ośrodka. Podczas tej wizyty zbierane będą następujące dane: Opis stanu klinicznego pacjenta wg ECOG w dniu badania Ewentualny powód wcześniejszej wizyty (zgon, toksyczność leczenia, wycofanie zgody na udział w badaniu, itp.) Ocena stężenia PSA i testosteronu w dniu wizyty kontrolnej Ocena progresji w dniu wizyty kontrolnej Opis kwalifikacji do leczenia oraz zastosowanego rodzaju leczenia u pacjenta Diagnostyka biochemiczna: kreatynina, ALP i AlAT Diagnostyka neutropenii Ocena wypełnienia formularzy QLQ-30C i/lub QLQ-PR25 Ze względu na nieinterwencyjny charakter niniejszego badania, protokół nie precyzuje konkretnej daty wizyty obserwacyjnej, niemniej jednak zgodnie z założeniami niniejszego protokołu wizyta kontrolna powinna się odbyć nie później niż 3 miesiące od wizyty inicjującej. Aby uzyskać dane dotyczące faktycznie zastosowanego leczenia i efektów zastosowanego leczenia, lekarz, który włączył pacjenta do badania wypełni część eCRFu poświęconą wizycie kontrolnej, która odbędzie się po 3 miesiącach od wizyty inicjującej udział pacjenta w badaniu) lub wcześniej z przyczyn losowych (np. rezygnacja z udziału w badaniu, zgon). Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 24 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 6.3 ROZWAŻANIA NA TEMAT RODZAJU BADANIA I WYBORU GRUPY KONTROLNEJ (KOHORTY) Wszyscy pacjenci z rozsianą postacią kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego leczeni uprzednio chemioterapią w oparciu o docetaksel i prednizon, zgłaszający się do lekarza uczestniczącego w badaniu, mogą być potencjalnymi uczestnikami badania. Pacjenci powinni spełniać kryteria włączenia, opisane w rozdziale 6.3.1, nie mogą spełniać kryteriów wyłączenia opisanych w rozdziale 6.3.2 oraz muszą dobrowolnie i świadomie wyrazić zgodę na udział w badaniu, podpisując formularz świadomej zgody, zaakceptowany przez Komisję Etyczną. Biorąc pod uwagę fakt, że ośrodki wybrane do udziału w badaniu mogą potencjalnie włączyć większą ilość pacjentów niż jest to wymagane, w oparciu o ocenę statystyczną, przyjęta została następująca strategia doboru pacjentów, zapewniająca włączenie do badania grupy chorych, reprezentatywnej dla całej populacji pacjentów z rozsianym rakiem gruczołu krokowego w Polsce. Każdy ośrodek włączy do badania 5 pacjentów, którzy spełniają kryteria włączenia do badania i którzy wyrażą pisemną zgodę na udział w badaniu, w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia badania. Ze względu na fakt, że tempo rekrutacji pacjentów przez poszczególne ośrodki może się różnić ustala się, że rekrutacja pacjentów przez jeden ośrodek może się wahać w granicach od 5 do maksymalnie 15 pacjentów. Zaproponowany podział pacjentów pomiędzy ośrodkami ma zapewnić reprezentatywność populacji pacjentów włączonych do badania dla całej populacji pacjentów z kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego w Polsce. Metodologia opisana powyżej ma również na celu odpowiedni dobór próby badanej dla celów analizy epidemiologicznej. Nie zakładano stworzenia grupy kontrolnej pacjentów. 6.4 KRYTERIA DOBORU PACJENTÓW W niniejszym badaniu Ośrodek jest zdefiniowany, jako każde uprawnione do przyjmowania pacjentów miejsce, w którym wykwalifikowany lekarz (specjalista onkolog kliniczny lub chemioterapeuta) świadczy usługi medyczne dla pacjentów z rozsianą postacią kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego. Ośrodkiem może być publiczny, jak i niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. Ośrodki będą wybierane do udziału w badaniu w taki sposób, aby reprezentowane były wszystkie regiony kraju, a populacja pacjentów włączonych do badania była reprezentatywna dla ogólnej populacji pacjentów z rozsianą postacią kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego leczonego uprzednio schematem z docetakselem i prednizonem w Polsce. Aby zapewnić właściwy dobór ośrodków, sporządzona zostanie możliwie jak najbardziej wyczerpująca lista wszystkich lekarzy świadczących usługi medyczne dla pacjentów z rozsianym, kastracyjnoopornym rakiem gruczołu krokowego. Lekarzom z tak przygotowanej listy, będzie proponowany udział w badaniu, z zachowaniem reprezentatywnej ilości ośrodków dla każdego regionu kraju. Zakwalifikowani do udziału w badaniu będą tylko ci lekarze, którzy wyrażą zgodę na udział w badaniu. W wyborze ośrodków będą brane pod uwagę następujące kryteria: Specjalizacja lekarza Typ ośrodka (przychodnia, szpital, gabinet prywatny) Lokalizacja ośrodka (region miejski lub wiejski) Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 25 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Liczba chorych z rozsianą postacią raka gruczołu krokowego uprzednio leczonych docetakselem z prednizonem 6.4.1 Kryteria włączenia Każdy pacjent, spełniający następujące kryteria, może być rozważany pod kątem włączenia do niniejszego badania: Mężczyzna w wieku 18 lat Potwierdzona rozsiana postać kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego (mCRPC) Potwierdzone kastracyjne stężenie testosteronu Pacjent leczony pierwszą linią chemioterapii w oparciu o docetaksel i prednizon Pacjent, który został poinformowany o badaniu i wyraził pisemną zgodę na udział w badaniu 6.4.2 Kryteria wyłączenia Pacjenci spełniający następujące kryteria nie mogą zostać włączeni do badania: Pacjent uczestniczący w jakimkolwiek badaniu klinicznym Pacjent, który otrzymał chemioterapię pierwszej linii z powodu rozsianego kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego, inną niż w oparciu o schemat docetaksel z prednizonem 6.4.3 Wycofanie uczestników badania z leczenia i/lub obserwacji i/lub oceny Pacjent może zostać wycofany z badania na każdym etapie jego trwania zarówno na prośbę pacjenta jak i z inicjatywy lekarza. Lekarz uczestniczący w badaniu powinien jednak dołożyć wszelkich starań, aby skontaktować się z pacjentem, który nie pojawi się na wyznaczonej zgodnie z praktyką wizycie kontrolnej. Celem takiego kontaktu powinno być ustalenie przyczyn, dla których pacjent nie przybył na wizytę kontrolną oraz aktualnego stanu zdrowia pacjenta na podstawie krótkiego wywiadu lekarskiego. Pacjenci, którzy nie przybędą na wyznaczoną przez lekarza wizytę kontrolną i z którymi nie uda się lekarzowi nawiązać kontaktu zostaną zakwalifikowani w analizie statystycznej jako nie do oceny. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 26 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 6.5 LECZENIE 6.5.1 Zastosowane leczenie Niniejsze badanie obserwacyjne nie narzucało określonego przebiegu wizyty, ani schematu wizyt ani eksperymentalnej interwencji. Ostateczny wybór metody terapii zależał wyłącznie od lekarza uczestniczącego w programie. 6.5.2 Opis produktu(ów) leczniczego(ych) stosowanego(ych) w badaniu Niniejszy rejestr nie narzucał określonego przebiegu wizyty, ani schematu wizyt ani eksperymentalnej interwencji. Ostateczny wybór metody terapii zależał wyłącznie od lekarza uczestniczącego w programie. 6.5.3 Metody przydzielania pacjentom leczenia i/lub podziału na grupy Niniejszy rejestr nie narzucał określonego przebiegu wizyty, ani schematu wizyt ani eksperymentalnej interwencji. Ostateczny wybór metody terapii zależał wyłącznie od lekarza uczestniczącego w programie. 6.5.4 Wybór dawki 6.5.5 Leczenie stosowane przed włączeniem pacjenta do badania oraz leczenie współistniejące Nie dotyczy. Leczenie stosowane przed włączeniem pacjenta do badania (pierwszoliniowa chemioterapia mCRPC z zastosowaniem docetakselu i prednizonu) oraz leczenie współistniejące było ordynowane przez lekarza prowadzącego i zgodne z ogólnie panującą wiedzą medyczną. 6.5.6 Przestrzeganie zaleceń lekarza Przestrzeganie zaleceń lekarza było monitorowane przez lekarza prowadzącego. 6.6 METODY ZAPEWNIENIA JAKOŚCI DANYCH Dane gromadzone w ramach niniejszego badania będą weryfikowane przez upoważnionych przedstawicieli sponsora (monitorów badań klinicznych) podczas wizyt monitora w ośrodku. Podczas tych wizyt monitor będzie sprawdzał zgodność danych opisanych w Kartach Obserwacji Pacjenta z informacjami dostępnymi w historiach choroby pacjentów. Zasady monitorowania i procedury ewentualnego audytu pozostają w zgodzie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej - GCP oraz procedurami obowiązującymi sponsora dla badań nieinterwencyjnych. Lekarz prowadzący badania jest zobowiązany do udostępniania danych źródłowych (dokumentacji medycznej pacjentów włączonych do badania). Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 27 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Monitorowanie niniejszego badania będzie miało charakter wyrywkowy i będzie dotyczyło 5-10% danych pacjentów włączonych do badania. 6.7 METODY STATYSTYCZNE ZAPLANOWANE W PROTOKOLE BADANIA ORAZ OBLICZENIA WIELKOŚCI PRÓBY 6.7.1 Plan analizy statystycznej Dane będą wprowadzane do elektronicznej bazy danych przez firmę CRO Healthdata Management (HDM), wyznaczoną przez Sponsora do administrowania danymi, zgodnie z Ustawą o Ochronie danych Osobowych. Wprowadzane dane będą weryfikowane pod względem kompletności i spójności. Zasadniczym celem badania jest ocena jakości życia pacjentów po zakończeniu pierwszej linii chemioterapii z powodu kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego (mCRPC), w zależności od ilości linii hormonoterapii zastosowanych przed włączeniem chemioterapii pierwszego rzutu. W tym celu każdy pacjent będzie wypełniał kwestionariusze jakości życia (QLQ-C30 i/lub QLQ-PR25) podczas wizyty inicjującej udział pacjenta w badaniu oraz podczas wizyty kontrolnej, kończącej udział pacjenta w badaniu. Na podstawie wypełnionych kwestionariuszy jakości życia, zaplanowano ocenę zmiany parametrów jakości życia pacjentów pomiędzy wizytami dla całej populacji chorych włączonych do badania oraz z uwzględnieniem podziału na grupy w zależności od ilości linii hormonoterapii zastosowanych przed włączeniem pierwszej linii chemioterapii. Do celów analizy statystycznej przyjęto podział chorych na 3 podgrupy: 1. Pacjenci, którzy otrzymali jedną linię hormonoterapii przed włączeniem pierwszej linii chemioterapii 2. Pacjenci, którzy otrzymali dwie linie hormonoterapii przed włączeniem pierwszej linii chemioterapii 3. Pacjenci, którzy otrzymali trzy i więcej linii hormonoterapii przed włączeniem pierwszej linii chemioterapii 6.7.2 Inne rozważania statystyczne 6.7.3 Określenie wielkości próby Nie dotyczy. Założenia do obliczenia rozmiaru próby zostały przyjęte na podstawie danych dotyczących oceny jakości życia chorych na raka, opracowanych na podstawie kwestionariusza jakości życia QLQ-C30 i opublikowanych w Journal of Clinical Oncology, dostępnych na stronie internetowej: http://jco.ascopubs.org/content/17/6/1654.full. Ocena zmian jakości życia pacjentów w zależności od ilości linii hormonoterapii zastosowanych przed włączeniem pierwszej linii chemioterapii z zastosowaniem docetakselu: Jeżeli poziom początkowy globalnej oceny jakości życia wynosić będzie 45 a odchylenie standardowe wyników wynosić będzie 21, to do wykazania minimalnej różnicy pomiędzy wartościami średnimi oceny jakości życia w wielkości 10 punktów wymagana liczebność próby wynosić powinna 65 osób w jednej Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 28 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE podgrupie. Przy podziale chorych na 3 podgrupy, do zrealizowania celu badania liczebność próby wynosić powinna 195 osób, które ukończą badanie. Przy założeniu, że 10% pacjentów wypadnie z obserwacji, liczebność próby wynosić powinna 217 osób. Ocena zmian jakości życia pacjentów włączonych do badania, w trakcie trwania obserwacji (między wizytą 1 a 2): Jeżeli poziom początkowy globalnej oceny jakości życia wynosić będzie 45 a średnie zmiany oceniane w badaniu jako statystycznie istotne mają być większe od 10% - czyli 4.5 punktu, to w zależności od zakładanej zmienności, liczebność próby wynosić powinna od 18 dla małej zmienności (SD=2,5) do 138 dla dużej zmienności (SD=10). Aby uzyskać wyniki istotne statystycznie dla obydwu analiz, zaplanowanych do oceny pierwszorzędowego celu badania, należy włączyć do badania 217 uczestników. W związku z powyższym zaplanowano włączenie do badania 220 uczestników. 6.8 ZMIANY W TRAKCIE PROWADZENIA BADANIA ORAZ ZMIANY W ZAPLANOWANEJ ANALIZIE 6.8.1 Zmiany w prowadzeniu badania Badanie było prowadzone zgodnie z protokołem. Po włączeniu 12 pacjentów sponsor skorzystał z prawa do zakończenia badania z przyczyn administracyjnych. Badanie zostało zamknięte a uzyskane dane zostaną przedstawione w dalszej części raportu. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 29 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 7. UCZESTNICY BADANIA (PACJENCI) 7.1 DANE DEMOGRAFICZNE PACJENTÓW WŁĄCZONYCH DO BADANIA Do badania włączono 12 pacjentów z mCRPC z progresją w trakcie lub po zakończeniu pierwszej linii chemioterapii schematem z zastosowaniem docetakselu i prednizonu. Uzyskane dane 12 pacjentów zostały poddane opracowaniu statystycznemu. 7.2 ODSTĘPSTWA OD PROTOKÓŁU BADANIA U WŁĄCZONYCH PACJENTÓW Nie stwierdzono odstępstw od protokołu. 7.3 ANALIZOWANE ZBIORY DANYCH PACJENTÓW Do analizy statystycznej zostało wykorzystane dane pochodzące z Kart Obserwacji Pacjenta 12 chorych. 7.4 CECHY DEMOGRAFICZNE I INNE DANE WYJŚCIOWE 7.4.1 Dane demograficzne Dane demograficzne pacjentów włączonych do badania zostały przedstawione w Tabeli 1. 7.4.2 Charakterystyka rozpoznania Do badania byli włączani chorzy z rozpoznaniem rozsianego kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego, z progresją w trakcie lub po zakończeniu pierwszej linii chemioterapii schematem z zastosowaniem docetakselu i prednisonu. 7.5 WYNIKI OGÓLNE Do badania włączono 12 chorych, których dane poddano analizie statystycznej. Charakterystyka pacjentów została przedstawiona w Tabeli 1. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 30 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Tabela 1. Dane demograficzne Średnia +/-SD Zakres 12 - Wiek (lata) 68 +/-8,6 58-82 Masa ciała (kg) 86 +/-13,8 63-108 Wzrost (cm) 173 +/-6,4 163-182 Powierzchnia ciała (m2) 2,0 +/-0,21 1,6-2,3 64 ±49,1 21-171 Liczba pacjentów Czas od rozpoznania RP (mies.) Stan zaawansowania choroby wg klasyfikacji TNM był następujący: T1 - 1 pacjent, T2 - 1 pacjent, T3 - 2 pacjentów, Tx - 8 pacjentów; N1- 1 pacjent, Nx - 11 pacjentów; M0 - 4 pacjentów, M1 - 6 pacjentów, Mx 2 pacjentów. Średnia wartość wskaźnika Gleasona wynosiła 8 +/-1,4 a średnia wartość wskaźnika sprawności wg skali ECOG wyniosła 0,8 +/-0,84. Po rozpoznaniu RP u 1 spośród 12 pacjentów podjęto jedynie obserwację (watchful waiting), u 6 chorych - brak danych. Leczenie chirurgiczne RP zastosowano u 2 z 12 chorych. Radioterapię otrzymało 7 chorych (4 – brachyterapię i 3 - teleradioterapię). W chwili włączenia do badania 3 chorych przebyło hormonoterapię pierwszej linii, 3 - hormonoterapię drugiej linii a 5 otrzymało maksymalną blokadę androgenową. Odpowiedź po odstawieniu antyandrogenu obserwowano u 1 pacjenta. Wszyscy chorzy przebyli chemioterapię (docetaksel+prednizon), średnio 9 cykli (zakres 3-13). Lekarze prowadzący leczenie deklarowali korzystanie z następujących wskazówek dotyczących leczenia RP: PTOK – 10, ASCO – 8 i EAU – 8 (możliwy wybór więcej niż jednego źródła). Progresję RP rozpoznano po średnio 55 +/-40,9 (zakres 18-131) miesiącach od postawienia rozpoznania histopatologicznego choroby. Podstawą do rozpoznania progresji choroby było najczęściej stężenie PSA 10 chorych, badanie TK - 6 chorych i scyntygrafia kośćca - 4 Badanie scyntygraficzne kośćca wykonano u 10/12 pacjentów a przerzuty do kości stwierdzono na tej podstawie u 8 pacjentów, u pozostałych 4 nie stwierdzono przerzutów do kości. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 31 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Przerzuty do innych narządów rozpoznano u 9/12 chorych. U 2 chorych stwierdzono przerzuty tylko do kości. Średnia wartość stężenia testosteronu po zakończeniu hormonoterapii wynosiła w badanej grupie pacjentów – 0,7 +/-0,86 (zakres 0,04-2,0) ng/dl, najniższe stężenie PSA po hormonoterapii wyniosło średnio 17 +/-30,7 (zakres 0,07 – 102) ng/ml, średnia wartość PSA wyniosła 70 +/-81,4 (zakres 4,7-290) ng/ml a średnia liczba oznaczeń PSA we krwi 5 +/-2,2 (zakres 3-10). Wzrost stężenia PSA niereagujący na różne rodzaje leczenia hormonalnego obserwowano u wszystkich 12 pacjentów. U 11/12 chorych stwierdzono progresję w zakresie przerzutów do kości i/lub tkanek miękkich. U wszyscy chorzy wypełnili kwestionariusze QLQ-C30 i QLQ-PR25 Wizyta 2., zaplanowana w 3 miesiące po wizycie 1. miała miejsce po średnio 73 +/-21,1 (zakres 44-98) dniach. Odbyło ją 8/12 pacjentów. W przypadku 4 chorych odbyła się wcześniej niż planowano z powodu nasilenie bólów (2), pogorszenia stanu ogólnego pacjenta (1) i progresji zmian nowotworowych (1). Stan sprawności wg ECOG oceniono jako 0 – u 2 chorych, 1. u 4 chorych i 3. u 3 chorych; wartość średnia 1,6 +/-1,19. Średnia wartość stężenia PSA wynosiła 107 +/-91,1 (zakres 16-323) ng/ml. Stężenie testosteronu - 1,1 +/0,64 (zakres 0,6-1,5) ng/dl (oznaczenia wykonano tylko u 2 chorych). Progresję w zakresie przerzutów stwierdzono u 1/8 chorych. Do chemioterapii drugiej linii zakwalifikowano 4/8 chorych. Przyczyną niezakwalifikowania do chemioterapii drugiej linii pozostałych 4 chorych był brak objawów progresji procesu nowotworowego (3) oraz stan kliniczny (1). Chemioterapię drugiej linii otrzymało w okresie między pierwszą a drugą wizytą 3 pacjentów. U jednego nie podano chemioterapii, mimo zakwalifikowania do niej, z powodów administracyjnych (u tego chorego zastosowano radioterapię. Dwóm chorym podano kabazytaksel - po 3 kursy, po których jeden pacjent kontynuował leczenie a drugi zrezygnował z kontynuacji. Jednemu pacjentowi podano abirateron - jeden kurs, po którym przerwano leczenie z powodu działań niepożądanych. Pozostali 4 chorzy otrzymywali leczenie objawowe. Wobec włączenia do badania niewielkiej liczby pacjentów i przedwczesnego zakończenia badania oraz uzyskania znikomych danych dotyczących zmiany jakości życia po otrzymaniu chemioterapii pierwszej linii, niezależnie od zastosowanej chemioterapii drugiej linii czy innego leczenia, wyniki kwestionariuszy badających jakość życia uznano za niemiarodajne i nie dokonano ich analizy statystycznej. W okresie między wizytą 1 a wizytą 2 (ocena dotyczy 8 pacjentów) nie zgłoszono działań niepożądanych, które można by odnieść do stosowanego w tym czasie leczenia. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 32 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 8 OCENA BEZPIECZEŃSTWA FARMAKOTERAPII RAPORTOWANIE NIEPOŻĄDANYCH DZIAŁAŃ Zgodnie z Ustawą Prawo Farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 z późniejszymi zmianami oraz z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2003 w sprawie monitorowania bezpieczeństwa produktów leczniczych, przypadki zaobserwowanych niepożądanych działań, dotyczących jakiegokolwiek produktu leczniczego, powinny były być zgłaszane do wiadomości Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. W celu zgłoszenia niepożądanego działania należało wypełnić Formularz CIOMS (Zgłoszenie Niepożądanego Działania Produktu Leczniczego), dostępny pod adresem internetowym Ministerstwa Zdrowia: www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_monitor2.doc. Raporty CIOMS, dotyczące produktów Grupy Sanofi należało przesyłać na adres: Dział Monitorowania Bezpieczeństwa Farmakoterapii Sanofi-Aventis Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17 00-203 Warszawa Raporty CIOMS, dotyczące innych produktów leczniczych należało przesyłać do firm, które mają pozwolenie na dopuszczenie do obrotu danym produktem leczniczym bądź bezpośrednio na adres: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Departament Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych ul. Ząbkowska 41, 03-736 Warszawa. W okresie między wizytą 1 a wizytą 2 (ocena dotyczy 8 pacjentów) nie zgłoszono działań niepożądanych, które odnosiłyby się do stosowanego w tym okresie leczenia. Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 33 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 9 DYSKUSJA I WNIOSKI OGÓLNE Badanie obserwacyjne zostało przedwcześnie zakończone przez sponsora z przyczyn administracyjnych. Omówienie uzyskanych do chwili zakończenia obserwacji wyników pozwala scharakteryzować nieliczną grupę pacjentów włączonych do badania, lecz mała ilość danych dotyczących podstawowego celu badania uniemożliwiła przeprowadzenie miarodajnej oceny jakości życia u pacjentów z progresją rozsianej postaci kastracyjnoopornego raka gruczołu krokowego po chemioterapii pierwszej linii. 10 PIŚMIENNICTWO 1 International Society for Pharmacoepidemiology, 1996; „Guidelines for Good Epidemiology Practices for Drug, Device and Vaccine Research in United States” 2 IEA European Federation, 2004; “Good Epidemiological Practice (GEP) proper conduct in epidemiology research” 3 Stowarzyszenie Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych, 01 lipca 2008; „Kodeks Dobrych Praktyk Marketingowych Przemysłu Farmaceutycznego, Współpracy z Przedstawicielami Ochrony Zdrowia i Organizacjami Pacjentów 4 Health-Related Quality of Life in Men With Metastatic Prostate Cancer Treated With Prednisone Alone or Mitoxantrone and Prednisone David Osoba et al. J Clin Oncol 17:1654-1663 5 Docetaxel plus Prednisone or Mitoxantrone plus Prednisone for Advanced Prostate Cancer. Tannock I et al. N Engl J Med 2004;351:1502-12 6 Docetaxel and Estramustine Compared with Mitoxantrone and Prednisone for Advanced Refractory Prostate Cancer. Petrylak D.P. et al. N Engl J Med 2004;351:1513-20 7 Prostate Cancer Chemotherapy: Emerging From the Shadows. Roth B. Journal of Clinical Oncology, Vol 23, No 15 (May 20), 2005: pp 3302-3303 8 FUTURE DIRECTIONS IN THE TREATMENT OF ANDROGENINDEPENDENT PROSTATE CANCER. Petrylak D. UROLOGY 65 (Suppl 6A):8–12, 2005 9 Docetaxel Plus Prednisone or Mitoxantrone Plus Prednisone for Advanced Prostate Cancer: Updated Survival in the TAX 327 Study. Berthold D.R. J Clin Oncol 2008 (26):242-245 10 Background for the proposal of SIOG guidelines for the management of prostate cancer in senior adults. Droz J.P. et al. Critical Reviews in Oncology/Hematology 73 (2010) 68–91 Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 34 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE 11 Docetaxel (Taxotere®) in the treatment of prostate cancer. Beer T. et al. Expert Rev. Anticancer Ther. 3(3), 261–268 (2003) 12 Chemotherapy for Hormone-Refractory Prostate Cancer: Now It’s a Question of “When?” Ryan C.P. et al. J Clin Oncol 2005 (23):8242-8246 13 EAU Guidelines on Prostate Cancer. Heidenreich A. et al. EUROPEAN UROLOGY 59 (2011) 14 Management of prostate cancer in older men: recommendations of a working group of the International Society of Geriatric Oncology. Droz J.P. et al. BJU Int 2010; 106, 462 – 469 15 NCCN Guidelines: Prostate Cancer Ver. 1.2011 http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/f_guidelines.asp 16 Prednisone plus cabazitaxel or mitoxantrone for metastatic castration-resistant prostate cancer progressing after docetaxel treatment: a randomized open-label trial. De Bono J.S. et al. Lancet 2010; 376: 1147–54 17 Metastatic hormone-refractory prostate cancer: an evolving treatment paradigm. Mason M. red. Brit J Medic Surg Urol Vol. 4, Suppl. 1 2011 Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 35 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 36 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 37 of 38 POLAND – CLINICAL STUDIES UNIT STANDARD OPERATING PROCEDURE Raport Końcowy Badania Obserwacyjnego/Nieinterwencyjnego ALIVE Ensure that the printed copy of this document is the current version available on the Intranet. Property of the sanofi-aventis group - strictly confidential Page 38 of 38