W 150. rocznicę powstania

CZWARTEK 31 stycznia 2013 r.
Redaktor prowadzący: Małgorzata Kroczyńska
W 150. rocznicę powstania
Dzisiaj o 13.00 w Galerii WuBePe przy ul. Piastowskiej 20 zostanie otwarta wyjątkowa wystawa - „Gloria victis.
Reminiscencje powstania styczniowego w grafice i literaturze”. Będzie ją można zwiedzać do końca marca.
N
a ekspozycję składają się
zbiory własne WBP, ale
także cenne pamiątki dokumentujące wielki zryw patriotyczny z 1863 roku, udostępnione przez prywatnych kolekcjonerów (biblioteka tą drogą składa
im podziękowania za wypożyczenie zbiorów). W wielu domach
przechowywane są i traktowane
jak największe rodzinne skarby
medale, w tym upamiętniający
wypadki z 1861 roku “Pamięci
poległych i rannych na ulicach
Warszawy współbraci, a ku wiecznej morderców hańbie”. Są też
ryngrafy, biżuteria powstańcza i fotografie przodków, którzy uczestniczyli w powstaniu styczniowym.
Te małe zabytki wzbogacą wystawę, na której zaprezentowane
zostaną materiały biblioteczne,
na co dzień rzadko udostępniane, a dla historyków będące nieocenionym źródłem informacji
o powstaniu styczniowym. Są
to przede wszystkim zbiory ikonograficzne inspirowane wydarzeniami w Warszawie, wybuchem
powstania i samą akcją zbrojną.
Najbardziej znanym artystą,
który swoją twórczością oddał
hołd powstaniu i powstańcom,
jest Artur Grottger (1837-1867).
Od drugiej połowy XIX wieku
do dziś popularne są zwłaszcza
jego cykle rysunkowe - Warszawa I (1861 r.) i Warszawa II
(1861-1862), Polonia (1863),
Lituania (1864-1866) i Wojna
(1866-1867). Wydawały je wydawnictwa Kaczurby i Bondy
w postaci heliograwiur. Jak powiedział Kornel Ujejski w mowie
pożegnalnej na pogrzebie Artura Grottgera we Lwowie 4 lipca
1868 roku: “Grottger był ostatnich czasów jedynym wieszczem
Pieśń powstańców z roku 1863
Zgasły naszych nadziei promienie,
Jutrzenka nie świeci nam blada,
Lecz my, jako upiorów gromada,
We krwi wrogów ugasim pragnienie.
W noc spokojną do domów wpadniemy,
Gdzie szczęśliwi cichymi śpią snami;
Naszą pieśnią ich spokój przerwiemy,
Niech się zerwą, niech idą za nami.
Ciche szczęście, spokojność, kochanie,
Już serc naszych niezdolne ukoić,
Jedno tylko zostało żądanie:
W krwi się wrogów nasycić, napoić.
Czas już jest nam te skargi porzucić,
Bo już od nich czoło nam pali,
Lepiej będzie się zemstą ocucić.
W krwi niemieckiej lub w ścierwie Moskali.
Ujrzałem w trawie dzieciąteczka liche,
Jak wyciągały wychudłe rączyny
Po kąsek chleba, a ten był - jedyny.
[…]
Na twarzy matki chmura: - A co potem…
narodu, a Warszawa Grottgera
za pomocą fotografii jakby
w iskrach elektrycznych rozsypała się po Europie w tysięcznych
egzemplarzach. Działała ona potężnie na masy ludów i stała się
wobec nich orędowniczką sprawy Polski”.
I nie mylił się Ujejski, nie przesadzał. Grottger bowiem na siedmiu rysunkach, poświęconych
manifestacjom patriotycznym,
przedstawił wydarzenia składają-
Co będzie potem, gdy chleba zabraknie? …
Dokończyć nie śmie i sama - nie łaknie.
[…]
Pobladł mój anioł i rzekł: - Zginą z głodu.
ce się na epicką całość. Pokazał wdowę z dziećmi, kobiety w żałobie modlące się w kościele, trafionego kulą rzemieślnika, zakonnika zamykającego drzwi
kościoła. Także pozostałe cykle
graficzne Artura Grottgera - Polonia i Lituania, ukazujące walkę
narodu z przemocą oraz Wojna,
potępiająca zło i gwałt, jakie niosą ze sobą działania zbrojne - zdobiły ściany niejednego polskiego
domu w kraju i na obczyźnie. I by-
(CYKL WOJNA: KARTON VI. GŁÓD)
ły natchnieniem dla innych artystów. Maria Konopnicka stworzyła
poetycką wersję Lituanii i Wojny. Napisała poemat “Z teki
Grottgera” oraz tekst do “Wojny”.
Ich fragmenty, zamieszczone
na wystawie w WBP, uzupełniają cykle rysunków Grottgera.
O wydarzeniach roku 1863 informowały też czasopisma, w nich
śledzimy inny od grottgerowskiego, wzniosłego, nurt ikonografii
powstania styczniowego - dokumentalny, informujący, do bólu
realistyczny. Wielki polski zryw
powstańczy odbił się też szerokim
echem na zachodzie Europy, co
znalazło swoje odwierciedlenie w doniesieniach korespondentów z tamtych lat, w tym
szczególnie we francuskim Le
Monde Illustré.
Zwiedzający prezentowaną
w Galerii WuBePe wystawę, poznają relacje dziennikarzy zagranicznych i obejrzą drzeworytowe
ilustracje pokazujące przebieg
działań w Polsce: manifestacje
w Warszawie podczas uroczystości
pogrzebowych, starcia na polu
walki, kobiety przygotowujące
szarpie dla powstańców, odczytywanie ukazu carskiego, inspekcje rosyjskie w szkole polskiej, deportacje ludności.
Na wystawie znajdą się także
utwory literackie, inspirowane wy-
darzeniami 1863 roku, m.in. Elizy
Orzeszkowej, Marii Konopnickiej,
Józefa Ignacego Kraszewskiego,
Marii Rodziewiczówny, czy Stefana Żeromskiego.
Z powstaniem styczniowym
nieodłącznie związane są też pieśni. Na ekspozycji zaprezentowane zostaną ich teksty, które
Franciszek Barański zamieścił
w śpiewniku “Jeszcze Polska nie
zginęła. Pieśni patriotyczne i narodowe”, Lwów, 1910 r., a także - po raz pierwszy! - listy Jana
Jeziorańskiego (1833-1864), komisarza Komunikacji w Organizacji Narodowej powstania styczniowego, wysłane do żony Wandy. Jeziorański pisał je w Cytadeli
Warszawskiej, tuż przed swoją egzekucją. Razem z czterema innymi przywódcami stracony został
5 sierpnia 1864 roku.
❚
Biblioteka muzyczna poleca Podziękowania za 42 lata
Joanna Czarkowska-Pasierbińska odchodzi na emeryturę.
P
A
rzed nami jeszcze prawie
dwa tygodnie karnawałowych zabaw. Na imprezę lub
do słuchania we dwoje na pewno znajdziemy coś odpowiedniego w zbiorach muzycznych
WBP (Opole, Rynek 1). W ofercie jest m.in.: Zabawa non stop
- trzyczęściowa składanka zawierająca najpopularniejsze
utwory muzyki polskiej i zagranicznej lat 80 i 90; Perły z Listy
Przebojów Programu Trzeciego
- to, co najbardziej wyjątkowe
w trzydziestoletniej historii Listy.
Top 2012 to najlepsze podsumowanie muzycznych osiągnięć
ubiegłego roku - 40 przebojów,
największe gwiazdy i najbardziej
popularne zespoły. Miłośników
sceny niezależnej ucieszy
Alternative Energy. Z kolei wielbicieli klasyki i dekadencji powinien zadowolić Big Bang Club
- to połączenie klasycznego stylu muzyki big bandowej, jazzowej z okresu lat 30. 40. oraz 50.
z nowoczesnym, frywolnym tanecznym brzmieniem.
Jeśli szukamy piosenek
na romantyczną kolację, idealny będzie zestaw Ladies & Gentleman - wśród kobiecych głosów Sade i Annie Lennox,
a wśród panów George Michael
i John Legend. Do tańca
i do słuchania warto wypożyczyć Chuck Berry - The Best Of.
Dwupłytowe wydawnictwo za-
wiera aż 50 oryginalnych, klasycznych, zremasterowanych
nagrań mistrza rock&rolla.
Na szaleństwa na parkiecie
idealny będzie Disco & The City.
Ten potrójny album to nie tylko odświeżenie dawnych przebojów, ale również ukłon w stronę współczesnych twórców, dla
których disco to wciąż niewyczerpane źródło inspiracji.
Z kolei dla tych, którzy lubią miękkie klimaty soulowobluesowe podpowiadamy Mick
Hucknall - American Soul. Podpora nieistniejącej już grupy
Simply Red, debiutuje jako artysta solowy, przypominając
swoje ulubione amerykańskie
piosenki soulowe.
❚
bsolwentka filologii polskiej
Uniwersytetu Warszawskiego pracę w bibliotece rozpoczęła 1 lutego 1971 roku.
Szybko została doceniona
i awansowała na stanowisko
kierownika Działu Zbiorów Naukowych. A od 1992 roku Joanna Czarkowska-Pasierbińska
kieruje największym w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej
Działem Udostępniania, na który oprócz wypożyczalni i czytelni, składają się specjalistyczne
oddziały. Dzięki jej zaangażowaniu powstały liczne scenariusze wystaw prezentowanych
w WBP, inicjowała spotkania autorskie, konferencje i seminaria
naukowe. Współredagowała
PAWEŁ STAUFFER
Tu znajdziesz płyty z muzyką taneczną na karnawał.
opolskie czasopismo dla bibliotekarzy, a także Serię Bibliofilską promującą książki i druki
okolicznościowe ze zbiorów
WBP. Uczestniczyła w działalności Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Za pracę zawodową i społeczną nagrodzono ją
m. in.: Brązowym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, odznaką
Zasłużony dla Kultury Polskiej
Od 1 lutego Joanna Czarkowska-Pasierbińska przechodzi
na emeryturę. Ale jak mówią jej
współpracownicy: nie tracimy dobrej koleżanki, mamy także nadzieję, że zyskujemy wiernego
przyjaciela biblioteki i doświadczonego doradcę w sprawach
zawodowych.
❚
www.nto.pl
MIĘDZY KSIĄŻKAMI > 13
Czwartek 31 stycznia 2013
◗ 7 lutego, godz. 17.00 - “Lidice”, Słowacja-Czechy,
2011 - BKF w Oryginale (Biblioteka Obcojęzyczna, pl.
Kopernika 10).
◗ 14 lutego, godz. 17.00 - “Jeden dzień”, USA, 2011 Kino na Gapę w BKF (Biblioteka Obcojęzyczna, pl. Kopernika 10).
◗ 18-22 lutego, godz. 10.00 - Biblioteka z klasą (Biblioteka Austriacka, pl. Piłsudskiego 5).
◗ 18 lutego - wykład “Austria bliżej”
◗ 19 lutego - warsztaty literackie dla dzieci - “Poczta
dla Tygryska” Janoscha
◗ 20 lutego - wykład “Szwajcaria bliżej” i wystawa
o Szwajcarii
◗ 21 lutego - warsztaty literackie dla dzieci - “Bardzo
głodna gąsienica” Erica Carle
◗ 22 lutego - wykład “Sound of Germany”
◗ 19 lutego, godz. 17.00 - “Yuma”, Polska, 2012 - BKF
z cyklu Made in Poland (Biblioteka Obcojęzyczna, pl. Kopernika 10).
◗ 28 lutego, godz. 17.00 - “Les petits mouchoirs”, Francja, 2010 - BKF w Oryginale (Biblioteka Obcojęzyczna pl.
Kopernika 10).
◗ 1 lutego - do końca marca - “Opole, jakiego nie znasz”
- wystawa zdjęć z przedwojennej prasy i czasopism śląskich (Mała Galeria WBP, ul. Piastowska 18).
◗ 1 lutego - do końca marca - wystawa “Gloria victis reminiscencje powstania styczniowego w grafice i literaturze” (Galeria WuBePe, ul. Piastowska 20).
◗ 1 lutego - do końca marca - wystawa “Powstanie
styczniowe w grafice Artura Grottgera” (Mała Galeria
WBP, ul. Piastowska 18).
◗ 20 lutego - 2 marca - wystawa “Witold Lutosławski.
100.rocznica urodzin” - (czytelnia WBP, ul. Piastowska
18).
◗ Lutowe środy - 2. Festiwal X Muzy - kino koreańskie Biblioteczny Klub Filmowy (Biblioteka Obcojęzyczna, pl.
Kopernika 10).
◗ 6 lutego - “Arirang” (2011), reż. Kim Ki-duk
◗ 13 lutego - “Time” (2006), reż. Kim Ki-duk
◗ 20 lutego - “Pusty dom” (2004), reż. Kim Ki-duk
◗ 27 lutego - “Oldboy” (2003), reż. Park Chan Wook
WYSTAWA
O Witoldzie Lutosławskim
W 2013 przypada 100. rocznica urodzin Witolda Lutosławskiego (1913-1994), jednego z najwybitniejszych kompozytorów
XX wieku. Z tej okazji 2013 ogłoszono Rokiem Lutosławskiego.
I na tę okoliczność Biblioteka Muzyczna zaprasza do czytelni
WBP (Opole, ul. Piastowskiej 18) na wystawę poświęconą życiu
i twórczości wielkiego Polaka. Ekspozycja powstała z inicjatywy
Muzeum Przyrody w Drozdowie (ziemia łomżyńska), skąd pochodził kompozytor. Autorką scenariusza jest Teresa Witkowska,
przedstawicielka rodziny Lutosławskich, dysponentka rodzinnego archiwum. Zwiedzający będą mieli niepowtarzalną okazję
obejrzeć zdjęcia i materiały wcześniej niepublikowane, np. związane z działalnością charytatywną artysty. Wystawa była już prezentowana m.in.: na Uniwersytecie Muzycznym F. Chopina
w Warszawie, w Filharmonii Narodowej i Studiu Koncertowym
Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego.
❚
LEKCJE BIBLIOTECZNE
Oferta dla opolskich szkół
Gimnazjaliści i licealiści mogą skorzystać z lekcji i prezentacji
multimedialnych „I love New York” z komentarzem w języku angielskim o największej metropolii świata, budowlach, miejscach,
wybitnych mieszkańcach. Wcześniej, lekcja “I love London” cieszyła się wielkim powodzeniem, skorzystało z niej ponad
200 gimnazjalistów opolskich szkół i w tym roku będzie kontynuowana. Interesująco zapowiada się też lekcja „Niedokończone
opowieści” dla miłośników Tolkiena (po polsku lub po angielsku).
W jaki sposób przygotować się do matury z języka polskiego wykorzystując nowoczesne narzędzia internetowe? Czy blog może
być narzędziem pracy maturzysty? - z tymi problemami zmierzą
się uczniowie na lekcji „Czas ucieka i matura coraz bliżej”. Z okazji rocznicy powstania styczniowego będzie można obejrzeć wystawę “Gloria victis”, jej zwiedzanie połączone zostanie z komentarzem i filmem. Zainteresowani lekcjami proszeni są o kontakt
z Działem Informacji, Bibliografii i Promocji - tel. 7745 364 74,
e-mail: [email protected]. Grupy korzystające z lekcji
bibliotecznych mogą za darmo zapisać się do biblioteki!
❚
Przyjdź po poradę
Od 7 lat działa Punkt Informacji Prawnej. Studenci doradzają w sprawach
spadkowych i rozwodowych, pomagają w napisaniu pism i odwołań.
D
la wielu osób wsparcie ze
strony studentów prawa
to jedyna możliwość rozwiązania ich problemu prawnego. W tym celu w maju 2006
roku przy WBP powołano Punkt
Informacji Prawnej. Studenci
zrzeszeni w Kole Naukowym
„Młodych Prawników”, pod nadzorem i opieką merytoryczną
pracowników naukowych Uniwersytetu Opolskiego bezpłatnie udzielają pomocy zarówno czytelnikom biblioteki jak
i wszystkim innym mieszkańcom miasta i województwa. To
obopólna korzyść, bo przyszli
prawnicy poprzez żywy kontakt
z różnymi aspektami zawodu,
zetknięciem się z konkretnymi
problemami zdobywają doświadczenie, dbają o wysoką jakość udzielanych porad, terminowość i uczą się zasad zawodowej odpowiedzialności.
W Punkcie Informacji Prawnej przy WBP rocznie załatwianych jest od 120 do 150
spraw. Studenci doradzają
m.in. w sprawach spadkowych,
rozwodowych i alimentacyjnych,
prostych sprawach budowlanych, pomagają w napisaniu
pism urzędowych, odwołań
od decyzji, wypełnianiu dokumentów.
80 proc. to sprawy cywilne.
Połowę z nich stanowią sprawy
z zakresu zobowiązań, prawie
jedną trzecią sprawy rodzinne,
a co dziesiąta dotyczy kwestii
spadkowych. Studenci pomagają też w rozwiązaniu spraw
SŁAWOMIR MIELNIK
KALENDARIUM NA LUTY 2013
W styczniu odbyło się sympozjum podsumowujące działalność Punktu Informacji Prawnej przy WBP.
administracyjnych, z których
większość dotyczy ZUS i Funduszu Alimentacyjnego oraz
karnych.
Kryzys gospodarczy w Polsce
wpłynął na zwiększenie liczby
spraw z zakresu prawa cywilnego, dotyczących nieterminowych spłat zobowiązań klientów, co w większości przypadków powoduje wypowiedzenie
im umowy pożyczki i skierowanie sprawy na drogę sądową.
Najbardziej dramatyczne są te
z zakresu prawa rodzinnego,
w których nierzadko podczas
konfliktów małżeńskich występuje również przemoc domowa. Wzrost tego typu spraw potwierdza pogłębianie się od kilku lat kryzysu rodziny.
Dla WBP działalność Punktu Informacji Prawnej to przede wszystkim zaktywizowanie
i pełne wykorzystanie bogatych
zbiorów z różnych dziedzin prawa, kilkudziesięciu tytułów czasopism prawniczych i z nauk
pokrewnych (m.in. komplety
Czasopisma Prawno-Historycznego, Gazety Prawnej, Monitoru
Prawniczego, Palestry, Państwa
i Prawa, Przeglądu Sądowego,
Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego itd.)
oraz obsługa i udostępnianie
prenumerowanych od kilku lat
serwisów informacji prawnej
w postaci pełnotekstowych baz
komputerowych, z których największym powodzeniem cieszą
się programy LEX i LEGALIS.
Punkt Informacji Prawnej usytuowany jest przy Dziale Informacji, Bibliografii i Promocji. Czynny jest w każdy wtorek od godz.
18.00 do 20.00. Dyżuruje w nim
od 2 do 6 osób.
❚
Biblioteka z klasą
- nauka i zabawa
Sprawdź swoją
wiedzę o Austrii
Nowa oferta Biblioteki Austriackiej dla
nauczycieli j.niemieckiego i uczniów to
warsztaty, konkursy, projekcje...
Zgłoś się, bo warto. Nagrodą główną
w konkursie “Austria - kraj i mieszkańcy”
jest wycieczka do Wiednia.
W
K
ramach akcji „Biblioteka
z klasą” od 18 do 22 lutego o godz. 10.00 planowane są spotkania promujące
różne formy edukacji bibliotecznej. Pierwszego dnia można będzie wysłuchać multimedialnego wykładu „Austria
bliżej” oraz zapoznać się z regulaminem XVI edycji konkursu „Austria - kraj i mieszkańcy”. Następnego dnia odbędą się warsztaty literackie
dla dzieci z rewelacyjną książką Janoscha „Poczta dla
Tygryska”. Biblioteka będzie
także polecać literaturę dla
dzieci na lekcje języka niemieckiego. Kolejny dzień to podróż po Szwajcarii. Wykładowi
„Szwajcaria bliżej” towarzyszyć będzie wystawa o Szwajcarii, a także prezentacja zbiorów o krajach niemieckojęzycznych.
Dla dzieci zorganizowane
zostaną warsztaty literackie
z książeczką „Bardzo głodna
gąsienica”, popularnego amerykańskiego autora niemieckiego pochodzenia, Erica
Carle. Przy okazji odbędzie się
promocja nowo powstałego
Dyskusyjnego Klubu Książki dla
dzieci. Ostatniego dnia akcji
biblioteka zorganizuje multimedialny wykład pt. „Sound
of Germany”, prezentujący
gwiazdy i trendy niemieckiej
sceny muzycznej. Tego dnia
również pokazywane będą
zbiory multimedialne do nauki języka niemieckiego.
Ponadto przez cały tydzień
nauczyciele mają być informowani o akcji „Klasopak”.
Biblioteka wypożycza szkołom
na jeden semestr pakiet 20
- 40 książek dla dzieci i młodzieży austriackich autorów
w oryginalnej wersji językowej, który może służyć całej
klasie.
Udział w akcji „Biblioteka
z klasą” jest nieodpłatny, ale
ilość miejsc ograniczona. Spotkania w Bibliotece Austriackiej
w Opolu przy pl. Piłsudskiego 5
można rezerwować pod nr tel.
77 47 47 085 lub e-mail:biblioteka-austriacka. opole@ wbp.
opole.pl.
❚
olejną edycję turnieju wiedzy o ojczyźnie wielkich kompozytorów (Mozarta, Straussów) organizuje
Biblioteka Austriacka, oddział WBP. Konkurs obejmuje wiedzę z historii, geografii, nauki, kultury, życia
społecznego i politycznego
Austrii, kraju niemieckojęzycznego, ale pytania konkursowe formułowane będą
w języku polskim.
To propozycja dla wszystkich chętnych, bez względu
na wiek i wykształcenie,
a także dla grup szkolnych
(zgodnie z regulaminem, jedynie laureaci poprzednich
edycji, kolejny raz startować
już nie mogą). Pierwszy etap
konkursu zaplanowano na 5
marca. Spośród wszystkich
uczestników wyłonionych zostanie dziesięciu najlepszych, którzy 26 marca zmierzą się w finale. Szczegółowy regulamin konkursu
znaleźć można na stronie:
www.ba.wbp. opole.pl/konkurs. Konkurs o Austrii or-
ganizowany jest w ramach
dorocznej Wiosny Austriackiej już po raz szesnasty.
Jak przypominają organizatorzy, w ubiegłych latach cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Zgromadził uczestników (ponad 550!) nie
tylko z Opolszczyzny, ale także z województw śląskiego
i dolnośląskiego.
Chętni do udziału w tegorocznej edycji rywalizacji
pod hasłem “Austria - kraj
i mieszkańcy” proszeni są
o zgłoszenie uczestnictwa
do 28 lutego pod nr. tel. 77
47 47 085 albo drogą elektroniczną pod adresem
mailowym: biblioteka-austri
[email protected]
lub osobiście w Bibliotece
Austriackiej w Opolu przy pl.
Piłsudskiego 5.
A już teraz, zanim podejmiecie decyzję, możecie sprawdzić
swoją wiedzę o Austrii robiąc
test, zamieszczony na stronie
biblioteki: http://www.funtest.
pl/test/austriacka.
❚
WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. E. SMOŁKI W OPOLU, UL. PIASTOWSKA 18 | WWW.WBP.OPOLE.PL