Karl Dedecius. Literatura – Dialog – Europa

Transkrypt

Karl Dedecius. Literatura – Dialog – Europa
Łódź, dn. 15.04.2015 r.
Karl Dedecius. Literatura – Dialog – Europa
informacja prasowa
20 maja br. (środa), o godz. 18:00 w Muzeum Miasta Łodzi otwarta zostanie
organizowana we współpracy z Fundacją Roberta Boscha wystawa Karl
Dedecius. Literatura – Dialog – Europa poświęcona najwybitniejszemu
tłumaczowi i znawcy polskiej literatury w Niemczech, urodzonemu w Łodzi, a
obecnie mieszkającemu we Frankfurcie nad Menem, Karlowi Dedeciusowi.
Ekspozycja będzie prezentowana w Łodzi do 30 sierpnia. Później odwiedzi
Słubice, gdzie znajduje się Karl Dedecius Archiv (24.09-08.10.2015) oraz
Darmstadt, gdzie Karl Dedecius założył Instytut Kultury Polskiej w Niemczech
(maj 2016). Wystawa jest częścią bilateralnych obchodów z okazji zbliżającej
się 95. rocznicy urodzin tłumacza, na które złożą się także: międzynarodowy
panel dyskusyjny, warsztaty w przestrzeni miejskiej oraz publikacja.
Nowa wystawa czasowa w muzeum jest punktem wyjścia do szeregu działań wokół
postaci tłumacza, krytyka i badacza literatury, jednej z najważniejszych postaci
reprezentujących kulturę i literaturę polską w Niemczech, a zarazem świadka epoki Karla Dedeciusa. Aby przedstawić jego postać, pokazać skomplikowane koleje życia
oraz przybliżyć kulisy pracy tłumacza, na ekspozycji zaprezentowane zostaną m.in.
archiwalne dokumenty związane z największymi polskimi poetami, z którymi tłumacz
się przyjaźnił: listy Czesława Miłosza, komplet materiałów związanych z
przyznaniem Nagrody Nobla Wisławie Szymborskiej, zabawne pocztówki od
Zbigniewa Herberta, fotografie z wieczorów autorskich z Tadeuszem Różewiczem i
przedmioty osobiste, m.in. pulpit translatorski z drewna mahoniowego, przy którym
Karl Dedecius przez wiele lat pracował.
Oprócz wystawy muzeum zaplanowało działania dodatkowe: międzynarodowy
panel dyskusyjny (21-22.05.2015) z udziałem tłumaczy i poetów z Białorusi,
Ukrainy, Rosji, Niemiec i Polski na temat roli tłumacza we współczesnej Europie;
warsztaty (06-08.2015) w przestrzeni publicznej dla mieszkańców Łodzi, miasta o
wielokulturowej tradycji, dotyczące takich zagadnień jak: Pamięć, Dom, Ojczyzna,
Granica; warsztaty „Laboratorium przyszłości” (06.2015) z udziałem uczniów
m.in. Gimnazjum im. K. Dedeciusa w Łodzi. Podsumowaniem projektu będzie
jubileuszowa publikacja, której wydanie zaplanowane jest na grudzień 2015 r.
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
„Projekt Karl Dedecius. Literatura – Dialog – Europa służy przybliżeniu zagadnień
związanych z tłumaczeniem, a także pokazaniu jego roli w komunikacji międzyludzkiej” – mówi
Marta Skłodowska, kurator projektu. „Dzięki ekspozycji oraz towarzyszącym jej
wydarzeniom chcielibyśmy odnaleźć współczesny wymiar wielokulturowości,
sprawdzić, czy istnieje bliskość między Polską i Niemcami na polu literatury i
europejskiej tożsamości, a także otworzyć siebie samych oraz przede wszystkim
zwiedzających na Innego”.
„Mimo upływu wielu lat od momentu opuszczenia rodzinnego miasta, Karl Dedecius
jest wciąż bardzo silnie związany z Łodzią” – opowiada Małgorzata LaurentowiczGranas, dyrektor muzeum. „Specjalnymi względami, z czego jesteśmy niezwykle
dumni, tłumacz obdarzył właśnie Muzeum Miasta Łodzi, w którym w jednym z
reprezentacyjnych pomieszczeń znajduje się jego symboliczny gabinet. Zwiedzający
mogą w nim znaleźć dokumenty związane z życiem i twórczością wybitnego
translatora, a także z jego kontaktami z najwybitniejszymi polskimi poetami.
Cieszymy się, że w roku 2015 zwiedzający muzeum będą mieli okazję, by jeszcze
bliżej przyjrzeć się tej wyjątkowej postaci na wystawie Karl Dedecius. Literatura –
Dialog – Europa”.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dodatkowych informacji udziela:
Marta Skłodowska, kurator projektu
42 254 90 94
[email protected]
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Projekt zrealizowany przy wsparciu: Fundacji Roberta Boscha, Fundacji
Współpracy Polsko - Niemieckiej, Miasta Łódź
Patronat honorowy nad projektem objęli: Rolf Nikiel - Ambasador Republiki
Federalnej Niemiec w Polsce, Hanna Zdanowska - Prezydent Miasta Łodzi
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
Patroni medialni projektu: Arterie, Biuletyn TEPIS, e-kalejdoskop.pl, Kalejdoskop,
Lingua Legis, Magazyn Literacki KSIĄŻKI, Między Oryginałem a Przekładem,
plasterlodzki.pl, Tvp Łódź, Tygiel Kultury
Partnerzy projektu: Collegium Polonicum, Deutsches Polen Institut Darmstadt, Dom
Literatury, Karl Dedecius Archiv, Katedra Badań Niemcoznawczych Uniwersytetu
Łódzkiego, Publiczne Gimnazjum nr 43 im. Karla Dedeciusa w Łodzi, Uniwersytet
Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
Karl Dedecius. Literatura-Dialog-Europa
20 maja - 30 sierpnia 2015 r.
Miejsce: Galeria Wystaw Czasowych
Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15
Wernisaż: 20 maja (środa), godz. 18:00 (Sala Lustrzana)
Kurator: Marta Skłodowska
Kanwą wystawy i punktem wyjścia do jej przestrzennej organizacji są wspomnienia
Karla Dedeciusa, stanowiące podsumowanie jego działalności tłumacza i pokazujące
jego losy na tle XX wieku, a także metafora życia człowieka jako księgi. Szczególna
uwaga została poświęcona jego młodości spędzonej w wielokulturowej Łodzi,
doświadczeniom wojennym i być może wynikającej właśnie z nich chęci bycia
pośrednikiem między narodami dzięki tłumaczeniom literatury, a także związkom z
wybitnymi poetami i innymi osobowościami ze świata kultury i polityki. Zostanie także
pokazana działalność założonego przez Karla Dedeciusa Instytutu NiemieckoPolskiego w Darmstadt i jego rola w relacjach polsko-niemieckich.
Ekspozycja ukazuje ogrom pracy Karla Dedeciusa włożony w przekłady i
opracowania literatury polskiej w języku niemieckim. Zobrazować go może już sama
prezentacja monumentalnego efektu jego dwudziestoletnich wysiłków: 50-tomowej
serii „Polnische Bibliothek” (Biblioteka Polska) obejmującej literaturę polską od
średniowiecza po współczesność; a także 7-tomowej „Panorama der polnischen
Literatur des 20. Jahrhunderts” („Panorama literatury polskiej XX wieku”). Na
wystawie poruszone są także problemy transformacji jednego języka w inny i
związany z tym warsztat. Dopełnieniem ekspozycji są „przykazania” dla tłumaczy
autorstwa Karla Dedeciusa, zawarte m.in. w eseju-wykładzie „Sztuka tłumaczenia”, a
także udostępniony odbiorcom wybór tekstów – zarówno popularnonaukowych jak i
specjalistycznych, których lektura umożliwi zwiększenie wiedzy na temat tego, czym
jest tłumaczenie, i zawierających pogłębioną analizę tej czynności.
Wystawa będzie prezentowana także w Collegium Polonicum w Słubicach (24
września – 24 października 2015) oraz w Deutsches Polen -Institut Darmstadt (maj
2016).
Dodatkowych informacji udziela:
Marta Skłodowska, kurator projektu
42 254 90 94
[email protected] Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
Biogram
Karl Dedecius (ur. 1921 w Łodzi) jest najwybitniejszym tłumaczem i znawcą polskiej
literatury w Niemczech, a także twórcą i pierwszym dyrektorem Niemieckiego
Instytutu Kultury Polskiej w Darmstadt.
Pochodzący z rodziny niemieckiej Karl Dedecius do 1939 roku uczęszczał do
gimnazjum im. Stefana Żeromskiego w Łodzi. W 1941 roku został powołany do
służby w Wehrmachcie. W latach 1943-1949/50 był więźniem sowieckim. Do 1952
pracował w Niemieckim Instytucie Teatralnym na stanowisku starszego asystenta, a
następnie opuścił NRD. Na Zachodzie znalazł zatrudnienie jako korektor w Pfälzer
Tageblatt, a potem w firmie ubezpieczeniowej Allianz, gdzie przepracował 25 lat jako
dyrektor do spraw PR. W 1979 roku założył Niemiecki Instytut Kultury Polskiej w
Darmstadt.
Od ponad 60 lat Dedecius poświęca się tłumaczeniu i propagowaniu polskiej
literatury. W tym czasie przetłumaczył dzieła ok. 300 największych pisarzy i poetów
polskich, m.in. Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej,
Tadeusza Różewicza i Zbigniewa Herberta. Jest wydawcą 50-tomowej serii
Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska).
Dzięki swemu posłannictwu tłumacza od dziesięcioleci buduje porozumienie polskoniemieckie, przybliża czytelnikowi niemieckojęzycznemu wielowiekowy dorobek
literatury polskiej.
Od 1976 roku został siedmiokrotnie wyróżniony doktoratem honoris causa — po raz
ostatni w 2011 roku przez Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.
Jest ponadto laureatem wielu polskich i niemieckich nagród (m. in. otrzymał Nagrodę
Pokojową Księgarzy Niemieckich i Order Orła Białego). Od 2003 roku Niemiecki
Instytut Kultury Polskiej w Darmstadt razem z Fundacją im. Roberta Boscha
przyznają Nagrodę im. Karla Dedeciusa dla polskich i niemieckich tłumaczy literatury.
Uroczystość odbywa się co dwa lata.
Choć Karl Dedecius po wojnie nigdy nie wrócił do rodzinnego miasta, jest jednym z
najbardziej znanych łodzian na świecie. To on jest autorem hasła: „Łodzianie
wszystkich krajów łączcie się!”. Dokumenty związane z jego życiem, twórczością i
kontaktami z najwybitniejszymi polskimi poetami znalazły miejsce w symbolicznym
gabinecie mieszczącym się w jednym z reprezentacyjnych pomieszczeń Pałacu
Poznańskich, w którym mieści się Muzeum Miasta Łodzi. W roku 2015 muzeum
realizuje projekt „Karl Dedecius. Literatura – Dialog – Europa”.
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl
Muzeum Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15 91-065 Łódź
42 254 90 00 | [email protected] | www.muzeum-lodz.pl