docMaj 2005 - Enterprise Europe Network
download 
Reklamacja Transkrypt
Maj 2005 - Enterprise Europe Network
������ �������� MASZYNY UŻYWANE – CZY W POLSCE JESZCZE ZNAJDĄ SIĘ CHĘTNI? NIEUCZCIWE PRAKTYKI HANDLOWE W ŚWIETLE PROJEKTU DYREKTYWY UE KONSUMENT W SĄDZIE PHARE 2003 DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW POMYSŁ NA PRODUKT Biuletyn dla małych i średnich firm www.euroinfo.org.pl ����� ����� ����� ����� � ���������� ���������������������� ������������������ ���������������� ������� �������������������� �������������������� �������������������� �������������������� �������������������� ������������������������������ ����� ����� ����� ����� ����� ����� ����� ����� ����� ����� � ���������� ������������������������ ���������������������������� ������� ������������������������ ���������������������� ������������������ ����� ����� ����� ����� ����� ����� ���������� Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Od redakcji Spis treści Szanowni Państwo, numer majowy rozpoczynamy od tematu dotyczącego obrotu maszyn używanych w Polsce. Jest to potencjalnie ogromny rynek, którego atrakcyjność opiera się na niskich cenach tych urządzeń w stosunku do maszyn nowych. Prezentujemy Państwu artykuł Ullricha Umanna, który zajmuje się analizą tej branży. Zapraszamy do lektury bloku tematycznego dotyczącego ochrony praw konsumenckich. Temat ten jest aktualny, gdyż wszyscy jesteśmy konsumentami, a walka o klienta na rynku producentów przybiera na sile. Polecamy artykuł Krzysztofa Gienasa, z którego dowiedzą się Państwo, czym są nieuczciwe praktyki w świetle prawa, oraz praktyczny poradnik Federacji Konsumentów, jak bronić się w przypadku naruszenia tych praw. Ponadto polecamy bardzo aktualny temat dotyczący ochrony praw pasażerów. Wielu przedsiębiorców korzysta, bądź w interesach, bądź prywatnie, z transportu lotniczego. W artykule Agaty Jopy-Brożek znajdą Państwo spis przysługujących pasażerom praw w sytuacjach problemowych oraz listę obowiązków przewoźnika w momencie jakichkolwiek kłopotów. Zapraszamy do komentarzy pod adresem: [email protected] Redakcja CZY W POLSCE JESZCZE ZNAJDĄ SIĘ CHĘTNI NA MASZYNY UŻYWANE? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 CZY FIRMOM OPŁACA SIĘ KUPOWAĆ UŻYWANE MASZYNY? GŁÓWNYM POWODEM POSZUKIWANIA URZĄDZEŃ Z DRUGIEJ RĘKI JEST CIĄGLE NISKA CENA ICH NABYCIA. NIEUCZCIWE PRAKTYKI HANDLOWE W ŚWIETLE PROJEKTU DYREKTYWY UE – CZĘŚĆ I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 PRAWNA OCHRONA KONSUMENTA NABIERA CORAZ WIĘKSZEGO ZNACZENIA, SZCZEGÓLNIE W PERSPEKTYWIE WALKI O KLIENTA, W KTÓREJ NIE WSZYSCY PRODUCENCI POSTĘPUJĄ UCZCIWIE. OCHRONA PRAW PASAŻERÓW LINII LOTNICZYCH W UNIJNYM PRAWODAWSTWIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 KONSUMENT W SĄDZIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 JAKIE SĄ TRYBY POSTĘPOWANIA W RAZIE NARUSZENIA PRAW KONSUMENCKICH. POMYSŁ NA PRODUKT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 EUROPEJSKA SPÓŁKA AKCYJNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 PHARE 2003 DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 W CZERWCU RUSZY PRAWDOPODOBNIE KOLEJNA I OSTATNIA EDYCJA PHARE 2003. BUDŻET DOTACJI DLA MAŁYCH I ŚREDNICH FIRM JEST DUŻO MNIEJSZY NIŻ BUDŻET FUNDUSZY STRUKTURALNYCH, JEDNAKŻE WYMAGANIA STAWIANE WNIOSKODAWCOM BĘDĄ ŁAGODNIEJSZE. AKTUALNOŚCI I WYDARZENIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 OFERTY WSPÓŁPRACY – MAJ 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 Redaktor naczelna: Anna Sarzyńska tel.: 0 22 432 86 46 [email protected] Zespół: Michał Polański Mariusz Bibik Adres redakcji: Euro Info Centre przy PARP ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa tel.: 0 22 432 80 80 faks: 0 22 432 70 60 www.euroinfo.org.pl maj 2005, nr 5 (77) produkcja MARLEX Sp. z o.o. nakład: 5500 egz. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do ich zmiany i redagowania. Uwagi i komentarze prosimy kierować na adres: [email protected] Wszystkie teksty zawarte w Biuletynie Euro Info mogą być przedrukowywane wyłącznie po uzyskaniu zgody redakcji. Zainteresowanych subskrypcją prosimy o kontakt z najbliższym Euro Info Centre. Okładka: Artur Hojny 3 Współpraca gospodarcza CZY W POLSCE JESZCZE ZNAJDĄ SIĘ CHĘTNI NA MASZYNY UŻYWANE? Ullrich UMANN W Polsce handel maszynami używanymi rozwija się całkiem dobrze, nawet pomimo lekkiego spadku popytu po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Jako główny powód poszukiwania urządzeń z drugiej ręki jawi się ciągle niska cena ich nabycia. Jeszcze lepiej, kiedy maszyna pochodzi z Niemiec, gdyż zgodnie z panującym stereotypem można mieć wówczas pewność, że tam zawsze ją dobrze oliwiono i przeglądano. i urządzeń, produkcję samolotów i helikopterów, mechanikę precyzyjną itd. Sprzedawcy maszyn już w 2004 r. informowali o przesunięciu popytu w kierunku nowych urządzeń. Fabrycznie nowe maszyny i urządzenia zamawiają przede wszystkim większe przedsiębiorstwa. Małe i średnie Handel maszynami używanymi w ubiegłym roku był trudniejszy nie dlatego, że nagle zniknęło na nie zapotrzebowanie, nie, ono właściwie wciąż pozostaje ogromne. Ten lekki spadek popytu wiąże się raczej z kryteriami udzielania zamówień publicznych na projekty finan- Obróbka drewna metodami tradycyjnymi przestaje się opłacać nawet małym firmom sowane z funduszy pomocowych UE, którymi przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa (MSP) wprawdzie ciągle współfinansują modernizację swojego jeszcze chętnie sięgają po maszyny używamajątku trwałego, a tym samym zakupy. ne, ale już nie w każdym wieku – w rozwoWe wnioskach projektowych nowiutkie doju popytu daje się zauważyć odmłodzenie bra inwestycyjne prezentują się korzystnie, techniki używanej. W tej grupie klientów a ocena ryzyka staje się łatwiejsza dla wysokie notowania mają przede wszystkim instytucji finansujących. Stąd też mniejsze maszyny nie starsze niż trzyletnie. niebezpieczeństwo odrzucenia wniosku o dofinansowanie. Tym samym nie obowiązuje już bez ograniczeń twierdzenie, z pewnością prawidłowo Ponadto w niektórych branżach nowe i wyżopisujące przeszłość, zgodnie z którym sze wymagania dla Polski dotyczące proceze względów cenowych popyt na maszyny sów technologicznych i ochrony pracy oraz używane jest generalnie wyższy niż na nosurowe standardy higieniczne formalnie nawe. Sprzedawcy maszyn zaobserwowali rzucają zakup nowych technologii i najnododatkową prawidłowość: stosunkowy wocześniejszego wyposażenia. Wymienić udział maszyn używanych w ogólnej sprzetu należy na przykład przemysł spożywczy daży maszyn rośnie w czasach kryzysu i produkcję napojów, ale również niektóre bądź stagnacji i spada w fazach dobrej dziedziny obróbki metali, budowy maszyn koniunktury. 4 Dla niektórych niemieckich producentów i sprzedawców maszyn Polska od dawna już stanowi obiekt gwałtownego zainteresowania jako cel eksportowy. Z powodu przyspieszonego wzrostu gospodarczego w roku 2004 (PKB +5,4%) w tym środkowoeuropejskim kraju odnotowano – zależnie od branży – od stopniowego aż po permanentny wzrost popytu na maszyny używane, chociażby do obróbki drewna, do produkcji materiałów budowlanych, przetwórstwa metali i obróbki powierzchniowej, do produkcji i obróbki tworzyw sztucznych, ale także na środki transpor tu (różnorakie pojazdy transportowe i autobusy we wszystkich rozmiarach) itp. Foto: Artur Hojny Do najważniejszych odbiorców należą takie branże jak: budownictwo, rolnictwo, przemysł przetwórczy, obróbka metali, przemysł drzewny, poligrafia, przemysł spożywczy (z ograniczeniami) i produkcja napojów oraz przemysł opakowaniowy. W budownictwie typowymi odbiorcami są małe firmy budowlane, które swoje zapotrzebowanie na maszyny i urządzenia mogą pokryć stosunkowo niskim nakładem kapitału. Odbywa się to albo poprzez zakup używanych urządzeń, albo poprzez związany z konkretnym projektem najem odpowiednich dóbr inwestycyjnych. Dziedziną, w której popyt w 2004 r. wprawdzie jeszcze istniał, ale gwałtownie spadał, jest przemysł spożywczy, w tym: zakłady mięsne, piekarnie, przetwórcy maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Współpraca gospodarcza owoców i warzyw oraz producenci słodyczy itp. W tej branży, ze względu na wyjątkowo surowe przepisy higieniczne UE, pierwszeństwo przy zakupie mają nowe maszyny i urządzenia. Polscy sprzedawcy maszyn, którzy w swoim asortymencie mają dużo używanych maszyn dla przemysłu spożywczego, z powodu spadającej sprzedaży na rodzimym rynku przekierowują swoje działania marketingowe na rynek wschodni. W rynku maszyn poligraficznych udział urządzeń używanych wynosi np. ok. 30-40%. Przystąpienie Polski do UE nie miało żadnego wpływu na ten segment maszyn. W segmencie odlewnictwa metali występuje niewielu sprzedawców maszyn. Zapotrzebowanie na maszyny używane w tej branży jest szacowane na ok. 1 mln euro rocznie. Ponieważ maszyny używane również podlegają finansowaniu z unijnych funduszy pomocowych, jeśli spełniają określone kryteria, to w roku 2004 popyt na nie wśród odlewników metali nawet wzrósł. Większość tych urządzeń pochodzi z Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii. ku z tym kopii oryginalnego rachunku oraz wyceny leasingobiorcy. Równie pomocny jest certyfikat producenta maszyny, z którego wynika obecny stan urządzenia oraz dowód regularnie przeprowadzanych kontroli technicznych i przeglądów. Możliwa jest także opinia kwalifikowanej placówki trzeciej, jaką jest np. Biuro Rzeczoznawców Technicznych działające przy Stowarzyszeniu Dystrybutorów Maszyn ją dobre rozeznanie w finansowanej grupie produktów, dzięki czemu mogą oszacować ryzyko finansowe, względnie mają zaufanie do wiedzy technicznej producenta lub sprzedawcy maszyn leżącej u podstaw oceniania i szacowania wartości maszyny używanej. Generalnie polskie banki przy finansowaniu urządzeń z drugiej ręki zachowują się nadzwyczaj konserwatywnie i w razie wątpliwości raczej odmawiają wsparcia. Banki w Niemczech też są nadzwyczaj wstrzemięźliwe w finansowaniu eksportu maszyn używanych – i to nie tylko w odniesieniu do Polski. Euler Hermes co prawda udziela na takie transakcje ubezpieczeń kredytów eksportowych lub kredytów eksportowych i przyjmuje też maszyny używane jako zabezpieczenie, ale tak bardzo skraca przy tym okresy zabezpieczenia, a tym samym finansowania, że łączne koszty takiego finansowania eksportu przewyższają korzyści płynące z niewiele już wówczas dłuższego (niż w przypadku akredytyw lub gwarancji zapłaty) okresu trwania kredytów eksportowych (okres dostawy plus spłata). W branży drzewnej można Renomowani sprzedawcy mazauważyć trend do kupowania szyn we współpracy ze swoimi maszyn nowych lub takich, któinstytucjami finansującymi oferują re mają maksymalnie trzy lata. umowy leasingowe, a ponadto Foto: Artur Hojny Typowymi klientami są tutaj albo także finansowanie wekslowe, Dobra konserwacja maszyn zapewnia lepszą zbywalność na rynku wtórnym powstałe dopiero niedawno umowy najmu długoterminowefirmy, dokonujące pierwszych zakupów Budowlanych (SDMB). Do takich placówek go i kredyty ratalne. Zaletą takiego finanmaszyn, albo słabe kapitałowo małe należy również Ośrodek Certyfikacji Instytutu sowania przez producenta lub wyłącznego przedsiębiorstwa. Duże tartaki itp. zamaMechanizacji Budownictwa i Górnictwa przedstawiciela jest precyzyjniejsza ocena wiają raczej fabrycznie nowe urządzenia. Skalnego (OC IMBiGS). ryzyka, wynikająca z dokładnej znajomości Generalnie niemiecka technika cieszy się produktu. w tej dziedzinie dobrą opinią, ponieważ Zasadniczo maszyna może być leasingojest wytrzymalsza niż włoska. Ku ubolewana dopóty, dopóki przedstawia wartość W celu współfinansowania zakupów polscy waniu sprzedawców maszyn do obróbki materialną, jednak przedmiot leasingu pod odbiorcy mogą składać wnioski o dopłaty drewna, od dawna obecnych na rynku, względem wieku powinien znajdować się z unijnych funduszy strukturalnych. Zgodnie w ostatnich latach mocno wzrosła liczba jeszcze w okresie amortyzacji, która w zaz dyrektywą Komisji Europejskiej (1145/ konkurentów. leżności od rodzaju maszyny może trwać 2003) jest to dopuszczalne w razie przedłodo 16 lat. Nowy okres leasingu zależy żenia świadectwa pochodzenia, z którego W Polsce maszyny używane są sprzedawówczas od wartości maszyny używanej, wynika, że na zakup konkretnej maszyny wane nowym klientom przez niezależnych a zwłaszcza od ceny odsprzedaży w noobecny ani wcześniejszy posiadacz w ciąsprzedawców, z reguły za gotówkę, lub wym okresie leasingu oraz od wypłacalnogu ostatnich siedmiu lat nie otrzymał publiczfinansowane we współpracy ze spółką leści klienta. nych dopłat na poziomie narodowym bądź asingową. Przy tym firmy leasingowe oferują europejskim. różnorodne warunki. Należąca do Deutsche Kredytów z reguły udzielają banki prowaSparkassen Leasing AG & Co. Spółka dzące rachunki producentów maszyn i urząPonadto cena zakupu nie może przewyżDeutsche Leasing Polska wymaga w związdzeń oraz dużych sprzedawców maszyn, szać wartości rynkowej, a w szczególności które ze względu na długą współpracę mamusi kształtować się na poziomie niższym maj 2005, nr 5 (77) 5 Współpraca gospodarcza od cen nowych urządzeń. Poza tym dane techniczne i właściwości użytkowe maszyny powinny służyć osiągnięciu celu gospodarczego oraz odpowiadać normom i standardom technicznym. W handlu maszynami używanymi istnieje wiele różnorodnych kanałów sprzedaży, od firm specjalizujących się wyłącznie w handlu maszynami używanymi, poprzez przedsiębiorstwa zajmujące się wynajmem maszyn, a dodatkowo także prowadzące sprzedaż, niezależne firmy oferujące fabrycznie nowe maszyny, które w rozliczeniu przyjmują maszyny używane i dalej je sprzedają, aż po wyłącznych przedstawicieli zagranicznych producentów maszyn, u których można zamawiać także maszyny używane. Niektórzy niemieccy producenci i sprzedawcy maszyn prowadzą bazy danych, w których zapisują nazwy klientów i miejsca pracy maszyn. Dzięki temu widać od razu, gdzie – w razie popytu na konkretną maszynę używaną – będzie można znaleźć odpowiednią ofertę. Coraz częściej też producenci maszyn z Niemiec na swoich stronach internetowych oferują serwisy handlowe, umożliwiające spotkanie podaży i popytu. Oprócz platform internetowych sprzedawcy maszyn dla zwrócenia uwagi na nowe oferty wykorzystują także akcje e-mailowe lub ogłaszają się w czasopismach fachowych, jak np. „MM Maschinenmarkt”, który w Polsce ukazuje się pod tytułem „MM Magazyn Przemysłowy”. Trzecią formą zdobywania klientów drogą elektroniczną jest umieszczanie swojego logo na specjalnych polskich fachowych stronach internetowych tego typu nie istnieje. Dlatego też o handlu urządzeniami z drugiej ręki informuje się tylko na marginesie specjalnych targów branżowych, chociażby podczas fachowych forów lub kongresów, bądź też firmy zajmujące się sprzedażą maszyn udzielają odpowiedzi na konkretne zapytania na swoich stoiskach. Według wypowiedzi różnych sprzedawców nowi właściciele maszyn używanych, z uwagi na koszty, chcą z reguły sami przeprowadzić ich instalację. Liczni sprzedawcy maszyn twierdzili też, że jest to kwestia mentalności. Sprzedawcy oferują jednak także instalację oraz wymianę części zużywalnych i remont określonych komponentów. W razie naprawy udzielane są określone gwarancje, różne w zależności od wieku i rodzaju maszyny. Regułą jest m.in. okres gwarancji wynoszący sześć miesięcy. Dla niektórych maszyn gwarancja jest udzielana tylko na określone części (dotyczy to np. niektórych maszyn budowlanych lub drukarskich). Jeśli maszyny używane są jeszcze względnie nowe i w dobrym stanie technicznym, gwarancja może zostać wydłużona do 12 miesięcy. W przypadku dużych urządzeń, jak np. maszyny drukarskie, producent Niemieccy sprzedawcy maszyn lub sprzedawca oprócz instalacji informowali, że polscy nabywcy przeprowadza również szkolenie maszyn używanych okazjonalnie personelu obsługującego maszynę. nawiązują kontakt poprzez strony Podczas instalacji klientem opiekuje Foto: Artur Hojny internetowe firm, wyjątkowo trudno się ten sam zespół serwisowy, który BHP stawiają producentów przed koniecznością zakupu maszyn jednak byłoby potem sprzedać Wymagania służy pomocą podczas zakupu o wysokiej technologii maszynę, nie mając na miejscu fabrycznie nowej maszyny. Okres własnego przedstawiciela handlowego. – interesanci po kliknięciu na link kierowani gwarancji na części zamienne wynosi w tym Z tego względu producenci i sprzedawcy są do sprzedawcy. wypadku trzy miesiące. maszyn angażują w Polsce jednocześnie kilku przedstawicieli regionalnych. Do ważnych portali internetowych, zajmuUllrich Umann jących się handlem maszynami używanymi korespondent bfai w Polsce Jak wynika jednak z doniesień, potencjalni skierowanymi m.in. do polskich klientów, (www.bfai.de) polscy klienci po nawiązaniu pierwszego należą: Giełda Maszyn Używanych bfai – Bundesagentur für Außenwirtschaft kontaktu szybko wyrażają gotowość po(www.gmu.pl), Machine.pl (www.maNiemiecka Agencja Handlu dróży do Niemiec, aby obejrzeć maszynę chine.pl), MachineStock.com Zagranicznego, lub ją wypróbować. Zarówno w interesie (www.iamm.fdm.de), Maszynyużywane.pl serwis Ministerstwa Gospodarki sprzedawców, jak i klientów leży z reguły ( w w w. m a s z y n y u z y w a n e . p l ) o r a z i Pracy RFN pominięcie pośredników. W ten sposób dąTruckMarket (www.truckmarket.de, z polskoży się do uniknięcia niepotrzebnego wzrostu języczną stroną internetową). Artykuł jest częścią broszury o rynku maszyn ceny, gdyż odpada wówczas prowizja używanych w krajach Europy Środkowopośrednika. Organizowane kiedyś w Poznaniu targi -Wschodniej, którą wkrótce będzie można maszyn używanych (BOMIS) już się nie nabyć w bfai. odbywają, a inna ogólnokrajowa wystawa 6 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm maj 2005, nr 5 (77) 7 Prawo UE NIEUCZCIWE PRAKTYKI HANDLOWE W ŚWIETLE PROJEKTU DYREKTYWY UE – CZĘŚĆ I Krzysztof GIENAS O tym, że prawna ochrona konsumenta nabiera coraz większego znaczenia, nie trzeba nikogo przekonywać. Wynika to między innymi z faktu, że przedsiębiorcy stosujący wymyślne praktyki marketingowe uciekają się czasem do wprowadzania nas w błąd. Istotne informacje, przesądzające o nabyciu oferowanego towaru, są prezentowane w niejednoznaczny sposób, zaś niektóre z nich zostają przemilczane. Warto zwrócić więc uwagę na najnowsze regulacje UE limitujące zakres dozwolonych praktyk handlowych, a znajdujące się w projekcie tzw. dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych. mentów taka sytuacja mogła wzbudzać niechęć. Natomiast zgodnie z punktem 6 preambuły omawianej dyrektywy, ujednolica ona przepisy prawne państw członkowskich w zakresie nieuczciwych praktyk handlowych, w tym nieuczciwej reklamy, które bezpośrednio wyrządzają szkodę interesom gospodarczym konsumentów. Nie odnosi się więc ona do działań przynoszących szkodę jedynie innym przedsiębiorcom konkurentom bądź do transakcji wprowadzenie czarnej listy praktyk, które bez względu na okoliczności będą uważane za nieuczciwe. Dyrektywa przynosi ze sobą wyczerpujący katalog tego rodzaju zachowań. Zakres dyrektywy Zgodnie z art. 3 dyrektywy, ma ona zastosowanie do nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów przed zawarciem transakcji handlowej dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania oraz po jej zawarciu. Nie wpływa jednakże na regulacje odnoszące się do ważności, formy i skutków umów. W razie kolizji pomiędzy postanowieniami dyrektywy a regulacjami innych dyrektyw odnoszących się do szczególnych nieuczciwych praktyk, zastosowanie będą miały te ostatnie. Zasadniczym celem dyrektywy jest uderzenie w praktyki handlowe nieuczciwe ze względu na ich agresywność bądź wprowadzanie konsumentów w błąd. Nowe przepisy ujednolicają dotychczasowe Rys.: Joanna Salwicka Z punktu widzenia regulacje w tej mie- Celem nowego prawodawstwa jest walka z praktykami handlowymi, które wprowadzają konsumenta w błąd przedsiębiorców rze. Skodyfikowanie najistotniejsze jest nieuczciwych praktyk handlowych wynika zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami. określenie zakresu usług, które dyrektywa z faktu, że dotychczas przepisy prawne Przepisy zawarte w dyrektywie nie modyuznaje za nieuczciwe. Kwestię tę rozstrzyw tej kwestii mogły różnić się w ustafikują przy tym regulacji dyrektywy 84/ ga art. 5 dyrektywy, zakazujący stosowawodawstwie krajowym poszczególnych 450/EWG dotyczącej reklamy wprowania tego typu praktyk. Praktykę handlową państw członkowskich UE. Mogło to podzającej w błąd przedsiębiorstwa, ale uznaje się za nieuczciwą, gdy: wodować potencjalne negatywne konseniewprowadzającej w błąd konsumentów, – jest sprzeczna z wymogami rzetelności kwencje związane głównie z przeszkooraz dotyczącej reklamy porównawczej. zawodowej, dami w funkcjonowaniu rynku wewnętrzZ zakresu omawianej regulacji wyłączo– w sposób istotny wpływa na zachowanego. Łatwo zobrazować to przykładem no również tzw. product placement, różnie przeciętnego konsumenta względem prowadzenia kampanii marketingowych nicowanie marki lub stosowanie zachęt, produktu, do którego dociera bądź do za pośrednictwem mediów elektroniczktóre mogą w sposób zgodny z prawem którego jest ona skierowana; w razie nych, przekraczających swoim zasięgiem oddziaływać na postrzeganie produktów gdy przekaz skierowano do szczególgranice jednego państwa. Dostosowanie przez konsumentów i wpływać na ich zanej grupy odbiorców, istotne z punktu praktyk promocyjnych do zróżnicowanych chowanie, nie zakłócając ich zdolności widzenia przepisów będzie potencjalprzepisów prawnych powodowało dodatdo podejmowania świadomej decyzji. ne zachowanie przeciętnego członka kowe koszty. Z punktu widzenia konsuInteresującym rozwiązaniem pozostaje takiej grupy. 8 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Prawo UE Rozstrzygnięto również kwestię oceny prakżenie dodatkowe, usługi posprzedażne tyk handlowych skierowanych do wszysti procedura reklamacyjna, sposób i data kich konsumentów, które mogą zakłócić produkcji lub wykonania, dostawa, zachowania jedynie wąskiego grona przydatność, zastosowanie, ilość, speodbiorców tego rodzaju działań. Chodzi cyfikacja, pochodzenie geograficzne, w szczególności o osoby niepełnosprawne handlowe bądź spodziewane rezultaty fizycznie lub umysłowo oraz młodociane zastosowania towaru lub rezultaty i istotlub starsze, które mogą być bardziej pone cechy testów lub kontroli przeprowadatne na nieuczciwe praktyki. We wspodzonych na produkcie; mnianej sytuacji potencjalna nieuczciwość – zakresem zobowiązań przedsiębiorcy, praktyki handlowej powinna być oceniana motywami stosowania praktyki handloz punktu widzenia przeciętnego jej odbiorcy (art. 5 ustęp 3 dyrektywy). Nie wyłącza to jednak możliwości stosowania w przekazach reklamowych przesadzonych opinii lub twierdzeń, których nie należy rozumieć dosłownie. Generalnie dyrektywa zakłada dwie odrębne grupy nieuczciwych praktyk handlowych: wprowadzające w błąd oraz agresywne. Dodatkowo pozostają wspominane już praktyki umieszczone Podanie nieprawdziwego składu produktów to jedna z nieuczciwych praktyk na czarnej liście w załączniku do aktu prawnego, uznawawej i charakterem procesu sprzedaży, ne w każdej sytuacji za nieuczciwe. wszelkimi oświadczeniami lub symbolami dotyczącymi bezpośredniego lub Praktyki wprowadzające w błąd pośredniego sponsorowania lub zezwoZgodnie z art. 6 dyrektywy, za wprolenia wydanego dla przedsiębiorcy lub wadzającą w błąd uznaje się praktykę produktu; handlową, jeżeli zawiera ona fałszywe – ceną lub sposobem naliczania ceny lub informacje i w związku z tym jest niezgodistnieniem szczególnej korzyści cenowej; na z prawdą lub w jakikolwiek sposób, – koniecznymi serwisami, częściami, wyw tym poprzez ogólny sposób jej prezenmianami lub naprawami; tacji, wprowadza lub może wprowadzić – rodzajem, cechami i prawami przedsięw błąd przeciętnego konsumenta, nawet biorcy lub jego przedstawiciela, takimi jeżeli informacje te w odniesieniu do jedjak: jego tożsamość i majątek, kwanego lub większej liczby wymienionych lifikacje, status, ewentualne uzyskane niżej elementów są zgodne z faktami, zezwolenia, członkostwo w określonych i która w obu przypadkach powoduje organizacjach lub powiązania z innymi lub może spowodować podjęcie przez podmiotami oraz prawa własności konsumenta decyzji dotyczącej tranprzemysłowej i intelektualnej; a także sakcji, której nie podjąłby w innych uzyskanymi nagrodami i wyróżnieniami; okolicznościach. – prawami konsumenta lub potencjalnym Wprowadzanie w błąd może być zwiąryzykiem dla konsumenta związanym zane z następującymi elementami: z praktykami handlowymi. – rodzajem produktu; – głównymi cechami produktu, takimi jak: Nieuczciwa praktyka handlowa nie musi jego dostępność, związane z nim korzysię sprowadzać do podawania informaści i ryzyko, wykonanie, skład, wyposacji, które nie odpowiadają rzeczywisto- maj 2005, nr 5 (77) ści. Wprowadzające w błąd są także działania przedsiębiorców w sytuacji, gdy biorąc pod uwagę wszystkie cechy i okoliczności praktyki, powoduje ona lub może spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął. Do praktyk tych należy: – każde wprowadzenie produktu na rynek, w tym reklamy porównawczej, które powoduje mylenie produktów, znaków towarowych, nazw handlowych i innych znaków rozpoznawczych przedsiębiorcy i jego konkurenta; – nieprzestrzeganie przez przedsiębiorcę zawartych w kodeksach postępowania obowiązków, do których przestrzegania się zobowiązał, jeżeli przedsiębiorca zaznacza, że jest związany danym kodeksem, a wypełnienie obowiązku nie polega jedynie na zamiarze określonego działania i jest możliwe do Rys.: Joanna Salwicka zwer yfikowania. W praktyce może chodzić między innymi o kodeksy etyczne wprowadzane przez organizacje zrzeszające przedsiębiorców. Zaniechanie przedsiębiorcy jako wprowadzenie w błąd konsumenta Za wprowadzającą w błąd uznaje się praktykę handlową, która w konkretnym wypadku, biorąc pod uwagę wszystkie jej cechy i okoliczności oraz ograniczenia środka przekazu, pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi, stosownie do okoliczności, do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej transakcji i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej transakcji, której nie podjąłby w innych okolicznościach. Nieuczciwa praktyka handlowa zachodzi też w sytuacji, gdy przedsiębiorca ukrywa lub w sposób niejasny, niezrozumiały, dwuznaczny lub z opóźnieniem przekazuje istotne informacje lub nie ujawnia komercyjnego celu praktyki, jeżeli nie wynika on jasno z kontekstu. dokończenie na str. 11 9 Prawo UE OCHRONA PRAW PASAŻERÓW LINII LOTNICZYCH W UNIJNYM PRAWODAWSTWIE Agata JOPA-BROŻEK Od 17 lutego 2005 roku obowiązują • Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 nimum wymogów dla umów w podrów Polsce (oraz na terenie pozostałych Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia żach lotniczych, państw członkowskich Unii Europejskiej) 11 lutego 2004 roku ustanawiające • zagwarantowanie pasażerom prawa nowe przepisy regulujące prawa pasażewspólne zasady odszkodowania do pełnej informacji, umożliwiającej ra w ruchu lotniczym. Dotyczą one m.in. i pomocy dla pasażerów w przypadku dokonywanie przemyślanych decyzji sytuacji odmowy przyjęcia na pokład, ododmowy przyjęcia na pokład albo odco do wyboru przewoźnika. wołania lotu lub jego Podobne cele zostaznacznego opóźnieły wyszczególnione nia. Regulacja ta, w Uchwale Rady oparta na rozporząz dnia 2 październidzeniu WE nr 261/ ka 2000 r. w spra2004 Parlamentu wie praw pasażeEuropejskiego rów linii lotniczych, i Rady, nie ma będącej w istocie na razie oficjalnego listą najpilniejszych polskiego tłumazagadnień do ureguczenia. Poniższy lowania. artykuł przybliża Zobowiązania przetreść tych przepisów, woźnika które m.in. określają Pierwsze z przytoodpowiedzialność czonych na wstępie przewoźnika, bez rozporządzeń – rozwzględu na to, porządzenie Rady czy lot, z którego (WE) nr 2027/97 korzysta pasażer, – określa zobowiąjest lotem rejsowym zania wspólnotoczy czarterowym, wych przewoźników Rys.: Joanna Salwicka czy bilet został lotniczych w zakreNiedozwolone jest umieszczanie pasażera w klasie niższej niż ta, na którą wykupił bilet kupiony bezposie ich odpowieśrednio u przedstawiciela linii lotniczych wołania lub dużego opóźnienia lotów, dzialności z tytułu szkód poniesionych czy w biurze podróży, a także zawiera uchylające rozporządzenie (EWG) przez pasażerów podczas wypadków krótkie omówienie innych aktów prawnr 295/91. lotniczych, ich śmierci bądź zranienia, nych związanych z tematyką praw jak również z tytułu utraty lub zniszczenia pasażerów na terenie Unii Europejskiej. Warto przy tym wspomnieć, że kwestia bagażu. Rozporządzenie implementuje ochrony praw pasażerów linii lotniczych w całości konwencję w sprawie ujednoNa wstępie należy zaznaczyć, że podstabyła przedmiotem komunikatu Komisji licenia niektórych zasad odnoszących wowymi aktami prawnymi, regulującymi z dnia 21 czerwca 2000 roku, skierowasię do międzynarodowego przewozu kwestie praw pasażerów linii lotniczych nego do Parlamentu Europejskiego oraz lotniczego, podpisaną w Montrealu w Unii Europejskiej, są: Rady, w którym Komisja przedstawiła swo28 maja 1999 roku, ustanawiającą • Rozporządzenie Rady (WE) nr 2027/ je propozycje, mające zwiększyć gwaranogólne zasady odpowiedzialności z tytułu 97 z dnia 9 października 1997 roku cje prawne dla pasażerów, w szczególnowypadków w międzynarodowym transporw sprawie odpowiedzialności prześci w następującym zakresie: cie lotniczym. Zgodnie z postanowieniami woźnika lotniczego z tytułu przewozu • umożliwienie pasażerom, których lot konwencji nie ma górnej granicy odpolotniczego pasażerów i ich bagażu został opóźniony, kontynuowania powiedzialności przewoźnika za szkodę do(dawniej: w sprawie odpowiedzialdróży, znaną przez pasażera w wyniku wypadku ności przewoźnika lotniczego z tytułu • stworzenie nowych uprawnień dla lotniczego bądź w razie jego śmierci. wypadków lotniczych), pasażerów poprzez ustanowienie mi- 10 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Prawo UE Ponadto przewoźnik jest zobowiązany dostarczyć pasażerom pisemną informację odnośnie jego odpowiedzialności z tytułu zranienia pasażera lub jego śmierci, utraty lub zniszczenia bagażu, jak również z tytułu szkód poniesionych przez klienta w wyniku ewentualnego opóźnienia lotu. Zasady udzielania odszkodowań Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 ma zastosowanie do pasażerów wylatujących z portu lotniczego znajdującego się na terenie państwa członkowskiego oraz do pasażerów wylatujących z państwa nienależącego do Unii Europejskiej do portu lotniczego na terenie państwa członkowskiego. Rozporządzenie stosuje się pod warunkiem, że pasażer ma potwierdzoną rezerwację na dany lot, a także stawi się do odprawy z odpowiednim wyprzedzeniem, w czasie wskazanym uprzednio na piśmie przez przewoźnika lub jego agenta/biuro podróży, a w razie, gdy brakuje takiego wskazania – nie później niż 45 minut przed planowanym czasem odlotu. Rozporządzenie stosuje się w razie odmowy przyjęcia pasażera na pokład wbrew jego woli, odwołania lotu lub jego opóźnienia. Nie stosuje się do pasażerów podróżujących gratis lub na preferencyjnych warunkach cenowych, które nie są dostępne dla ogółu potencjalnych podróżnych. Poszczególne prawa przyznane pasażerom zostały omówione poniżej: Odmowa przyjęcia pasażera na pokład Zgodnie z art. 4 rozporządzenia, jeśli przewoźnik przypuszcza, że będzie zmuszony do odmowy przyjęcia pasażerów na pokład, najpierw wzywa ochotników, mających rezerwację na dany lot, do rezygnacji z niej w zamian za określone korzyści. Jeśli okaże się, że liczba takich ochotników jest niewystarczająca, by umożliwić pozostałym pasażerom wejście na pokład, przewoźnik może wbrew woli pasażerów odmówić ich przyjęcia (na pokład), w zamian za określone odszkodowanie. Przewoźnicy udzielają pierwszeństwa osobom o ograniczonych możliwościach ruchowych oraz osobom im towarzyszącym. dokończenie na str. 12 maj 2005, nr 5 (77) Foto: Artur Hojny Żeby sprzedać produkt, producenci stosują najbardziej wymyślne triki dokończenie ze str. 9 W praktyce może się zdarzyć, że ze względu na ograniczenia podyktowane charakterem środka przekazu nie jest możliwe przekazanie wszystkich informacji istotnych z punktu widzenia konsumenta. Dyrektywa nakazuje więc uwzględnianie specyfiki ograniczeń mediów wykorzystywanych przez przedsiębiorców przy rozważaniu, czy doszło do zaniechania przekazania określonych informacji. W wypadku zaproszeń do dokonania zakupu dyrektywa za istotne uważa następujące informacje (jeśli nie wynikają one jasno z kontekstu, w jakim prowadzona jest praktyka handlowa): – główne cechy produktu (przy czym uwzględnia się właściwości wykorzystywanego przez przedsiębiorcę środka przekazu, które mogą wpływać na faktyczną niemożliwość przedstawienia wszystkich cech prezentowanego dobra oraz specyfikę danego towaru); – adres i tożsamość przedsiębiorcy, a w razie gdy działa on na rzecz innego podmiotu, także indywidualizujące go informacje; – cena produktu, w tym obciążenia podatkowe; zaś w sytuacji gdy nie jest możliwe konkretne wskazanie ceny – sposób jej obliczania, informacje dotyczące opłat transportowych związanych z wybranym przez konsumenta sposobem dostarczenia towaru; – uzgodnienia dotyczące sposobu płatności, dostawy towaru, procedur reklamacyjnych, jeżeli odbiegają one od wymogów rzetelności zawodowej; – wskazanie możliwości odstąpienia od umowy w przypadku towarów, których specyfika zezwala na to. Przepisy dyrektywy zakładają więc, że ocena, czy nastąpiło wprowadzenie w błąd, powinna być rozpatrywana z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Założenie takie jest słuszne i oznacza wysoki poziom ochrony odbiorców przekazów handlowych. O wprowadzeniu w błąd decyduje przy tym już sama możliwość podjęcia przez konsumenta pod wpływem praktyki han dlowej decyzji odbiegającej od normalnego zachowania. Uwagę zwraca przy tym szeroki zakres elementów mogących wprowadzać w błąd. Nieuczciwą praktyką handlową w rozumieniu art. 6 będzie informowanie o szerszym niż faktycznie zakresie serwisowania oferowanego sprzętu. Jednocześnie niezrozumiałość, niejasność lub dwuznaczność prezentowanych informacji przemawia za uznaniem, że działanie przedsiębiorcy wprowadza w błąd. Dotyczyć to będzie w szczególności uciekania się do skomplikowanej i nieprecyzyjnej terminologii, zaś w przypadku praktyk handlowych dokonywanych za pośrednictwem Internetu, wykorzystywania niewielkiej czcionki bądź celowego opóźnienia w przekazywaniu użytkownikowi istotnych z jego punktu widzenia informacji. Krzysztof Gienas [email protected] 11 11 Prawo UE dokończenie ze str. 11 W razie odwołania lotu lub odmowy przyjęcia na pokład pasażerowie mają prawo do: • zwrotu kosztów biletu w terminie 7 dni lub biletu powrotnego do miejsca, z którego przylecieli („miejsce pierwszego wylotu”), lub biletu na innej trasie, w porównywalnych warunkach transportowych, do planowego miejsca przylotu (art. 8); • bezpłatnej opieki, w tym posiłków, napojów, noclegu w hotelu, transportu pomiędzy lotniskiem a hotelem, dwóch rozmów telefonicznych, faksu, poczty elektronicznej (art. 9); • wypłaty odszkodowania (z wyłączeniem wypadku odwołania lotu i poinformowania o tym fakcie pasażerów z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem lub w razie poinformowania pasażerów z wyprzedzeniem krótszym niż dwa tygodnie wraz z zaoferowaniem biletu na innej trasie przelotu do planowanego miejsca przylotu) w następującej wysokości: • 250 euro dla lotów na trasie nie dłuższej niż 1500 km, • 400 euro dla lotów wewnątrzunijnych na trasie dłuższej niż 1500 km lub lotów na innych trasach powyżej 1500 km, ale nie dłuższych niż 3500 km; • 600 euro dla pozostałych lotów. Opóźnienia Zgodnie z art. 6 rozporządzenia, w razie: • dłuższego niż dwie godziny opóźnienia lotu na trasach poniżej 1500 km, Rys.: Joanna Salwicka W razie dużych opóźnień odlotu przewoźnik jest zobowiązany zapewnić nocleg • opóźnienia minimum trzygodzinnego na trasach wewnątrzunijnych dłuższych niż 1500 km lub na każdej innej trasie dłuższej niż 1500 km i krótszej niż 3500 km, • w razie opóźnienia o co najmniej cztery godziny na pozostałych trasach, pasażerom przysługuje prawo do darmowych posiłków i napojów, dwóch bezpłatnych telefonów, dostępu do faksu lub poczty elektronicznej. W razie gdy oczekiwany czas odlotu przypada na następny dzień po pierwotnie planowanym dniu odlotu, przewoźnik zapewnia nocleg i transport z lotniska do miejsca noclegu. Rys.: Joanna Salwicka W sytuacji, gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin – pasażerom przysługuje prawo do zwrotu pełnej ceny biletu i ewentualnie prawo do bezpłatnego biletu powrotnego do miejsca pierwszego wylotu. Inne prawa pasażera W razie umieszczenia pasażera w klasie niższej niż ta, na jaką został zakupiony bilet, pasażerom przysługuje zwrot w terminie 7 dni następujących kwot: • 30% ceny biletu dla lotu na trasie nie dłuższej niż 1500 km, • 50% ceny biletu w przypadku wszystkich lotów wewnątrzunijnych na trasach dłuższych niż 1500 km (z wyłączeniem lotów pomiędzy państwami członkowskimi a francuskimi terytoriami zamorskimi) i w przypadku wszelkich innych lotów na trasach o długości pomiędzy 1500 km a 3500 km, • 75% ceny biletu dla wszelkich innych lotów, w tym lotów pomiędzy państwami członkowskimi a francuskimi terytoriami zamorskimi. Ponadto przewoźnik jest zobowiązany do umieszczenia przy stanowisku odprawy czytelnej, pisemnej informacji o następującej treści: „W razie odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lotu lub jego opóźnienia o co najmniej dwie godziny, proszę zgłosić się do stanowiska odprawy po informacje o przysługujących Panu/Pani prawach, w szczególności prawie do odszkodowania i pomocy”. Agata Jopa-Brożek radca prawny Spóźnienie na odprawę nie daje pasażerom podstawy do żądania odszkodowań 12 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Prawo polskie KONSUMENT W SĄDZIE Źródło: Federacja Konsumentów Gdzie należy kierować pozew Jeżeli pozywamy osobę fizyczną, od której np. kupiliśmy samochód z ogłoszenia w prasie, pozew składamy w sądzie odpowiednim dla miejsca zamieszkania tej osoby. Gdy zaś pozwanym jest przedsiębiorca, czyli osoba prawna, np. firma remontująca nam dom, sprawę kierujemy do sądu w miejscu, gdzie ta firma ma swoją siedzibę. Jeżeli wartość naszego żądania nie przekracza 30 000 złotych, sprawa będzie rozpatrywana przez sąd rejonowy, jeśli kwota jest wyższa, pozew składamy do sądu okręgowego. Co powinien zawierać pozew W pozwie powinniśmy podać następujące informacje: • nazwę sądu, np. Sąd Rejonowy, X Wydział Grodzki, ul. Trembackiego 11, 35-959 Rzeszów • imię i nazwisko lub nazwę stron i pełnomocników, jeżeli będą brali udział w sprawie, • rodzaj pisma (pozew), np. pozew o wymianę telewizora, pozew o wykonanie usługi lakierniczej lub zwrot pieniędzy za samochód, • podanie wartości żądania i dokładne określenie, na czym polegają nasze roszczenia wobec pozwanego, np. wartość aparatu fotograficznego, wymiana wadliwego na nowy w ramach gwarancji, • uzasadnienie, dlaczego dochodzimy takiego roszczenia, tzn. wskazanie wszystkich faktów, z których wynika, że nasze żądanie jest zasadne, • wymienienie wszystkich dołączonych do pozwu załączników, np. paragonu z kasy fiskalnej, dowodu opłaty za opinię rzeczoznawcy, oświadczenia o odstąpieniu od umowy, pisma reklamacyjnego. Pozew należy podpisać odręcznie. Trzeba pamiętać o tym, że same słowa nie wystarczą, nawet jeżeli jesteśmy przekonani, że mamy rację. Jeżeli nie przedstawimy konkretnych dowodów, takich jak dokumenty, świadkowie, opinia rzeczoznawcy – możemy przegrać spór. maj 2005, nr 5 (77) W sprawach, które mogą być rozpatrywane w postępowaniu uproszczonym – o czym niżej – pozew wnosi się na urzędowym formularzu, który jest tak przygotowany, aby były w nim zawarte najważniejsze informacje. Formularz jest dostępny w sądach, w urzędach gmin oraz w Internecie na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (www.ms.gov.pl). Pozew należy złożyć w odpowiedniej liczbie kompletów (pozew i załączniki). Jeden komplet jest zawsze dla sądu, pozostałe dla pozwanego lub pozwanych, np. jeżeli stronami sporu sądowego są jeden powód i dwóch pozwanych (spółka cywilna), należy do sądu doręczyć łącznie 3 komplety dokumentów. Pozew możemy złożyć w biurze podawczym sądu albo wysłać listem. Doradzamy wysyłać pozwy listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru, ponieważ mamy wtedy informację o dacie wpływu pozwu do sądu, a także dowód na jego doręczenie. Jeżeli pozew będzie nieprawidłowo napisany, niekompletny, nieopłacony albo nie dostarczymy odpowiedniej liczby kompletów, sąd zwróci nam go do poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym, np. jeżeli pismo w tej sprawie otrzymaliśmy z sądu w poniedziałek, to najpóźniej w następny poniedziałek należy dostarczyć do sądu poprawiony pozew. Jeżeli nie zachowamy tego terminu, to sprawie nie zostanie nadany bieg, czyli sąd w ogóle jej nie rozpatrzy. Ile kosztuje wniesienie pozwu Składając pozew w sądzie, należy uiścić opłatę (wpis). Wartość wpisu zależy od wartości naszego żądania. Zasady szczegółowe ustalania wpisu określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określania wysokości wpisów w sprawach cywilnych (DzU nr 154, poz. 753). Przykładowo: jeżeli dochodzimy roszczenia o wartości do 10 000 zł, zapłacimy 8% od wartości przedmiotu sporu, nie mniej jednak niż 30 zł, tzn. jeżeli żądamy zapłaty kwoty 500 zł, wpis będzie wynosił 40 zł, a jeżeli żądamy kwoty 200 zł, to zapłacimy 30 zł, pomimo że 8% od tej kwoty to tylko 16 zł. Jeżeli nie jesteśmy w stanie ponieść kosztów sądowych, ponieważ mamy niskie dochody, liczną rodzinę na utrzymaniu, zły stan zdrowia, który wymaga kosztownych lekarstw itp., możemy złożyć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych. Wniosek powinien zawierać dokumenty potwierdzające nasze dochody: zaświadczenie o wynagrodzeniu, odcinek renty lub emerytury, zaświadczenie o leczeniu. Sąd oceni przedstawione dokumenty i podejmie decyzję w tym zakresie. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych można złożyć przez cały czas trwania procesu, aż do zakończenia sprawy. Należy pamiętać, że wysokości kosztów sądowych nie da się z góry określić. Zależą one od tego, jakie czynności będą podejmowane w trakcie procesu, np. powołanie biegłego. Koszty procesu Zasadą jest, że ten, kto przegra sprawę, musi zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty. Są to wszystkie koszty, jakie poniosła osoba wygrywająca spór, w tym wynagrodzenie adwokata, gdy korzystano z jego pomocy. Jeżeli zawieramy ugodę, to obciążą nas tylko koszty poniesione w sprawie. Wniosek o zwrot kosztów możemy złożyć razem z pozwem lub później, aż do zamknięcia rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia. Kto może być naszym pełnomocnikiem (zastępcą) W trakcie procesu możemy działać sami albo skorzystać z pomocy innej osoby. Naszym pełnomocnikiem (zastępcą) może być adwokat, współuczestnik sporu, rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony (dzieci) oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. Jeżeli jesteśmy zwolnieni od kosztów sądowych w całości lub w części i jednocześnie sprawa jest skomplikowana, 13 Prawo polskie jesteśmy nieporadni, mamy trudności z podejmowaniem samodzielnych czynności procesowych, mamy prawo zgłosić wniosek o ustanowienie dla nas adwokata z urzędu. Nawet jeżeli udzielimy pełnomocnictwa, to sami też możemy uczestniczyć w sprawie. W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów, np. Federacji Konsumentów. Organizacja taka może również występować na rzecz konsumenta jako powód w sprawie, tzn. sporządzić i wnieść pozew, skompletować dokumenty, a także wstąpić do toczącego się postępowania. Prawo do reprezentacji konsumenta w sądzie ma także miejski albo powiatowy rzecznik konsumentów. w przeciwnym wypadku sąd zwróci pozew, np. gdy zażądamy wymiany wadliwego zaworu hydraulicznego i odszkodowania za zalanie mieszkania; • zmiana żądania jest niedopuszczalna; • wszystkie okoliczności faktyczne, zarzuty, dowody mogą być zgłoszone w pozwie, odpowiedzi na pozew, na pierwszym posiedzeniu przezna- Kiedy można wnieść apelację Apelację można wnieść tylko wtedy, gdy: • postępowanie było nieważne, np. kiedy w sprawie orzekał sąd rejonowy, a powinien sąd okręgowy lub sąd orzekał w niewłaściwym składzie, • z powodu rażącego naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, np. w sprawie dotyczącej umowy o dzieło zastosowano przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, a powinny być zastosowane przepisy kodeksu cywilnego, • rażąco naruszono istotne przepisy postępowania i jeżeli uchybienia te mogły mieć wpływ na wynik sprawy, np. nie wyjaśniono wszystkich okoliczności faktycznych, istotnych dla rozstrzygnięcia sporu. Prawa do wniesienia apelacji można się zrzec, a jeżeli prawa tego zrzekną się wszyscy uprawnieni, wyrok staje się prawomocny. Postępowanie uproszczone Postępowanie uproszczone zostało wprowadzone, aby W jakim terminie można złożyć usprawnić orzekanie w spraapelację wach drobnych, które należą Termin do wniesienia apelacji jest do właściwości sądu rejonodwutygodniowy. Rozpoczyna się wego: w dniu ogłoszenia wyroku albo • o roszczenia wynikające w dniu, w którym upływa termin z umów, jeżeli wartość przeddo złożenia wniosku o uzasadmiotu sporu nie przekracza nienie wyroku (termin ten jest 5000 zł; tygodniowy, jeżeli wyrok ogło• o roszczenia wynikające szono np. w piątek, to termin z rękojmi, niezgodności toupływa w następny piątek), albo waru z umową lub gwarancji też w dniu, w którym doręczono Foto: Artur Hojny jakości, jeżeli wartość przednam wyrok z uzasadnieniem. Alternatywą dla postępowania sądowego w sprawach konsumenckich jest miotu umowy nie przekracza postępowanie polubowne Oznacza to, że: 5000 zł; – strona, która zrzekła się do• o zapłatę czynszu najmu lokali mieszczonym na rozprawę, w sprzeciwie ręczenia uzasadnienia wyroku, może kalnych i opłat obciążających naod wyroku zaocznego. Należy downieść apelację w terminie dwóch tygojemcę oraz opłat z tytułu korzystania kładnie przemyśleć, jakie dowody dni od dnia ogłoszenia wyroku, strona, z lokalu mieszkalnego w spółdzielni możemy zgłosić, aby jak najlepiej która zgłosiła wniosek o uzasadnienie mieszkaniowej bez względu na warwykazać, że świadczenie nam się wyroku, może wnieść apelację w tertość przedmiotu sporu. należy; minie dwóch tygodni od otrzymania • jeżeli sąd uzna, że sprawa jest szczewyroku z uzasadnieniem, Procedura postępowania uproszczonego gólnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie – strona, która nie zrzekła się doręczenia dyscyplinuje strony, w związku z tym: wymaga wiadomości specjalnych, np. uzasadnienia i nie zgłosiła wniosku • pozew, odpowiedź na pozew, sprzeopinii instytutu naukowego, rozpozna o uzasadnienie wyroku w terminie ciw od wyroku zaocznego oraz pisprawę w postępowaniu zwykłym; tygodniowym od dnia ogłoszenia wysmo zawierające wnioski dowodowe • jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości roku, może wnieść apelację w terminie powinny być sporządzone na urzędożądania jest niemożliwe lub utrudniodwóch tygodni od dnia, w którym wych formularzach; ne, sąd może zasądzić odpowiednią upłynął termin do zgłoszenia wniosku • nie można łączyć roszczeń, co oznasumę według swej oceny, na podstao uzasadnienie wyroku (21 dni od cza, że jednym pozwem można wie wszystkich okoliczności sprawy. ogłoszenia wyroku). dochodzić tylko jednego roszczenia, 14 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Prawo polskie Postępowanie zwykłe przed sądem powszechnym Jeżeli sprawa nie kwalifikuje się do postępowania uproszczonego, np. żądamy zwrotu 8 tys. zł za niezgodne z umową meble, to pozew, już nie na urzędowym formularzu, składamy do sądu rejonowego lub okręgowego – w zależności od wartości przedmiotu sporu. O tym, co powinno znaleźć się w pozwie, napisaliśmy wyżej. W postępowaniu zwykłym istnieje możliwość dochodzenia jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, np. możemy żądać wymiany pralki i kosztów jej transportu. Dopuszczalna jest również zmiana powództwa, np. pierwotnie domagaliśmy się naprawy towaru, a w trakcie procesu zmieniliśmy żądanie i wnosimy o jego wymianę. Apelacja Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji – sąd apelacyjny. Stałe polubowne sądy konsumenckie Alternatywą wobec sądów powszechnych w dochodzeniu roszczeń przez konsumentów jest polubowne sądownictwo konsumenckie. Stałe polubowne sądy konsumenckie działają przy wojewódzkich inspektorach Inspekcji Handlowej. W końcu 2003 r. w całym kraju było 16 stałych polubownych sądów konsumenckich oraz 15 ośrodków zamiejscowych tych sądów. Funkcjonowanie sądów konsumenckich określa regulamin, który stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 września 2001 r. w sprawie określenia regulaminu organizacji i działania stałych polubownych sądów konsumenckich (DzU nr 113, poz.1214). Tekst regulaminu powinien być podany do wiadomości konsumentów i przedsiębiorców w siedzibie wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej, przez umieszczenie go w miejscu ogólnie dostępnym. Sądy konsumenckie rozpatrują spory o prawa majątkowe wynikające z umów sprzedaży produktów i świadczenia usług, powstałe pomiędzy konsumentem maj 2005, nr 5 (77) – osobą, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą, np. w sklepie ze sprzętem AGD kupujemy odkurzacz wyłącznie do celów prywatnych, i przedsiębiorcą – podmiotem, który zawodowo, we własnym imieniu, podejmuje i wykonuje działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową, np. handlowiec, który prowadzi sklep ze sprzętem TV. Sąd konsumencki może rozpoznać daną sprawę tylko wówczas, gdy obie strony sporu wyrażą na to zgodę. Innymi słowy, konsument i przedsiębiorca muszą podpisać zapis na sąd polubowny. Wniosek o rozpatrzenie sporu przez sąd konsumencki Postępowanie przed sądem konsumenckim wszczyna się na wniosek konsumenta lub przedsiębiorcy. Wniosek powinien zawierać m.in.: • imię i nazwisko/nazwę firmy wnioskodawcy oraz strony przeciwnej, • adres zamieszkania/siedzibę wnioskodawcy oraz strony przeciwnej, • przedmiot sporu. Wniosek musi być podpisany przez wnioskodawcę. Wskazane jest również opisanie stanu faktycznego sprawy, określenie żądania oraz dołączenie do wniosku kopii dokumentów, np. umowy, faktury, reklamacji. Wniosek wraz z załącznikami składamy w dwóch egzemplarzach. Może on być napisany odręcznie, maszynowo lub komputerowo. Dostępne są również formularze wniosków, które można otrzymać w sekretariacie każdego sądu. Wniosek możemy przesłać pocztą lub złożyć go bezpośrednio w sekretariacie sądu konsumenckiego. Jeżeli odpowiada on wymogom formalnym i sprawie można nadać dalszy bieg, przewodniczący sądu doręcza odpis wniosku stronie przeciwnej i wzywa ją do złożenia oświadczenia, czy zgadza się na rozstrzygnięcie sporu przez sąd wskazany we wniosku. W razie pozytywnej odpowiedzi – przewodniczący wyznacza termin rozprawy, w razie odpowiedzi negatywnej albo niezłożenia oświadczenia w terminie tygodniowym – wniosek jest zwracany wnioskodawcy. Koszty postępowania Od wniosku o rozpatrzenie sporu przez sąd konsumencki nie pobiera się żadnej opłaty. Jeżeli w trakcie postępowania zaistnieje potrzeba podjęcia przez sąd czynności, która jest połączona z wydatkami, np. dowód z opinii rzeczoznawcy, sąd pobiera zaliczkę na pokrycie wydatków od strony, która wnosiła o podjęcie tej czynności. Jeżeli obie strony wnosiły o dokonanie czynności albo sąd czynność zarządził z urzędu – strony ponoszą koszty w częściach równych lub w innym stosunku. O ostatecznych kosztach postępowania sąd rozstrzyga w wyroku lub ugodzie. Zasadą jest, że strona przegrywająca sprawę ponosi koszty procesu. W razie zawarcia ugody, jeżeli strony nie postanowią inaczej, z reguły koszty poniosą po połowie. Wyrok sądu polubownego oraz ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu państwowego lub ugodą zawartą przed takim sądem, po stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności. Klauzulę wykonalności wyrokowi sądu polubownego oraz ugodzie zawartej przed takim sądem nadaje sąd powszechny (bez dodatkowego postępowania). Od wyroku sądu polubownego nie przysługuje odwołanie. Strona niezadowolona z wyroku może żądać jego uchylenia, składając skargę do sądu powszechnego. Polubowne sądownictwo konsumenckie warte jest polecenia: postępowanie przed sądem konsumenckim jest szybsze, prostsze i tańsze niż postępowanie przed sądem powszechnym. Większość spraw jest załatwiana w ciągu 1-2 miesięcy. Na uwagę zasługują listy rzeczoznawców do spraw jakości produktów lub usług prowadzone przez wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej. Jeżeli rzeczoznawca z danej branży jest wpisany na listę, sąd konsumencki zasięga opinii takiego eksperta, co niewątpliwie przyspiesza postępowanie przed sądem konsumenckim. Również konsument może poprosić (odpłatnie) rzeczoznawcę z tej listy o opinię, jeszcze zanim wystąpi do sądu powszechnego lub polubownego. Stałe polubowne sądy konsumenckie nie rozstrzygają m.in. sporów bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych, telekomunikacyjnych. Bankowy arbitraż konsumencki Tryb postępowania przed arbitrem bankowym zawarty jest w regulaminie bankowego arbitrażu konsumenckiego. Arbiter bankowy rozstrzyga spory między bankami (członkami Związku Banków 15 Marketing POMYSŁ NA PRODUKT Katarzyna M. STASZYŃSKA Wiadomo, że nie można poprzestać na raz odniesionym sukcesie rynkowym. Konkurenci wprowadzają na rynek nowe produkty w naszej kategorii, które mają wpływ na poziom atrakcyjności naszej marki. Często produkty te są innowacyjne, łatwiejsze w użyciu, mają bardziej funkcjonalne opakowania. Atrakcyjność nowych produktów wprowadzanych na rynek przez konkurencję negatywnie wpływa na atrakcyjność naszej marki, a co za tym idzie – jej sprzedaż może zacząć systematycznie spadać, zaś zyski producenta – mogą maleć. Pomysł na nowy produkt jest niezbędny. Skąd go wziąć lub jak udoskonalić produkt już sprzedawany? Najbardziej oczywista odpowiedź na to pytanie brzmi: trzeba zapytać innych. zaawansowani w poszukiwaniu pomysłów atrakcyjniejszych dla konsumentów i musimy zrobić przynajmniej tyle, aby im dorównać. pod warunkiem że zostało mądrze zaplanowane. Badanie konsumenckie wymaga jednak pewnych wydatków, na które nie zawsze Jeżeli zdecydujemy się pytać o więcej można sobie pozwolić. Czy są inne niż tylko mocne i słabe strony produktów grupy osób, u których warto szukać podotychczas występujących na rynku, mysłów na nowy produkt? Niewątpliwie to być może konsumenci pomogą nam wartościowym źródłem pomysłów na noznaleźć pomysł, który będzie istotnie wy produkt okażą się pracownicy, którzy zajmują się marketingiem, sprzedażą i samą produkcją. Oni nie tylko bardzo dobrze znają produkt (a często też produkty konkurencyjne), ale także rozumieją wszystkie możliwości i ograniczenia techniczne; wiedzą zatem, jakie pomysły na nowy produkt są możliwe do zrealizowania, a jakie nie. Burza mózgów przyniesie z pewnością wiele różnych pomysłów, zarówno Skąd wziąć pomysł na nowe produkty, na nowy produkt? jak i na modyfikaKto może mieć cje już istniejących. pomysł na nowy Autorów najlepszych produkt? Wszyscy pomysłów warto naGrafika: Jakub Radziejowski ci, którzy mają dogrodzić, żeby podPakowanie mąki w puszki z dozownikiem to pomysł innowacyjny, ale wyobrażalny świadczenie zwiątrzymać motywację zane z użytkowaniem produktu, a więc nowatorski. Można spróbować poprosić do zgłaszania pomysłów, które będzie przede wszystkim jego konsumenci. Jeśli ich o zaprojektowanie produktu idealnemożna wykorzystać w przyszłości. poprosimy konsumentów o szczegółową go w swojej kategorii; można też docieanalizę słabych i mocnych stron dotychkać, czego brakuje wszystkim produktom Jak wykorzystać zasoby wewnętrzne czas używanych marek, to z pewnością dostępnym na rynku. Może w kategorii firmy? dowiemy się, w jaki sposób możemy napojów gazowanych brakuje jakiegoś Autorami wartościowych pomysłów moudoskonalić nasz produkt lub jak wzboszczególnie atrakcyjnego smaku? Może gą się okazać również przedstawiciele gacić całą linię produktową o nowe warto wprowadzić na rynek pastę do zęhandlowi i dystrybutorzy, a także detawarianty. Może się okazać, że wystarbów w buteleczkach? Może najbardziej liści i hurtownicy. Oni wszyscy znają czą drobne retusze, jak zmiana sposobu uciążliwe przy produktach zbożowych zarówno produkt, jak i rynek. Mają zamykania opakowania lub dodanie są ich niewygodne w użyciu, a szczeintuicyjną wiedzę o potrzebach rynku nowych zapachów do już istniejących. gólnie w otwieraniu foliowe i papierowe i potrzebach konsumentów; wiedzą, Dowiemy się także, jakie zalety – w poopakowania? Może płatki śniadaniowe co sprzedaje się dobrze, a co nie. równaniu z naszym produktem – mają warto zacząć porcjować i sprzedawać Szczególnie wartościowe idee na temat produkty konkurencyjne. Może się okaw małych opakowaniach? Takie pomysły nowych produktów mogą mieć sprzezać, że konkurenci są znacznie bardziej przyniesie nam badanie konsumenckie, dawcy, którzy kontaktują się z konsumen- 16 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Marketing tami w punktach sprzedaży i wiedzą, czego rynek potrzebuje. Źródłem nowych pomysłów na produkt bywają także ci, którzy odpowiadają za strategię rozwoju firmy. Często w ich głowach rodzą się innowacyjne pomysły, które pozwalają stworzyć nowy produkt. Wszyscy, którzy mają jakieś doświadczenie z daną kategorią produktu, mogą się stać źródłem nowych pomysłów. Jak się zdaje, nie należy generowania pomysłów na nowe produkty powierzać w ramach obowiązków służbowych jednej osobie, która w dodatku jest odpowiedzialna za marketingowe prowadzenie marki. Kierownik marki (brand manager) jest przede wszystkim bardzo obciążony pracą, a ponadto będzie miał naturalną skłonność do myślenia o produkcie w sposób schematyczny. Jeśli jednak zaprosimy go do pracy zespołowej, wspólnie z pracownikami innych działów, będzie myślał twórczo. Budowanie konceptu Wszystkie pomysły na produkt muszą być dokładnie zanalizowane. Nie należy pochopnie odrzucać ani pomysłów zbyt rewolucyjnych, ani zbyt błahych. Trzeba jednak dokonać eliminacji takich, których realizacja byłaby trudna technicznie, a jeśli firma nie ma kapitału na inwestycje, także takich, których przeprowadzenie byłoby nadmiernie kosztowne, wymagałoby dodatkowych nakładów na maszyny i urządzenia, a planowany zysk ze sprzedaży – wydaje się niepewny i odległy. Do oceny pomysłów dobrze jest znów wykorzystać konsumentów, aby dowiedzieć się, czy nowy produkt byłby dla nich atrakcyjny, czy byliby skłonni go kupić. Jeżeli wstępna analiza dowodzi, że nowy produkt miałby istotne szanse rynkowe, należy przystąpić do zamiany pomysłu na koncept produktu. Powinien on określać przynależność produktu do kategorii produktowej oraz wyraźnie definiować grupę docelową, do której ma trafić. Załóżmy, że producent mąki ma pomysł, który zrewolucjonizuje sposób jej pakowania i używania. Jak wiemy, mąka jest pakowana w papierowe torebki, które często rozrywają się przy otwieraniu; tak zapakowaną mąkę niektórzy konsumenci przesypują do puszek lub słoików, ale niektórzy przechowują w oryginalnych papierowych opako- maj 2005, nr 5 (77) waniach. Mąkę łatwo rozsypać, trudno odmierzyć właściwą jej ilość. Może pomysł, żeby mąkę pakować w plastikowe puszki z miarką i wyjmowanym sitkiem, jest iście rewolucyjny? Jak zatem zbudujemy koncept takiej mąki w nowym opakowaniu? Może tak: Najwyższej jakości mąka ze starannie dobranych ziaren pszenicy w wygodnej do przechowywania puszce dla każdego gospodarstwa domowego. Dodana do każdego opakowania miarka pozwala dokładnie odmierzyć właściwą ilość. Wyjmowane sitko umożliwia wygodne posypywanie mąką panierowanych kotletów, mięsa do pieczenia oraz ryb. Dzięki szczelnemu opakowaniu może być ona dłużej przechowywana. Mąka sprzedawana jest w jednokilogramowych opakowaniach w cenie 2,80 zł. W takim koncepcie zostają zdefiniowane podstawowe i ważne, z punktu widzenia konsumentów, atrybuty samego produktu. Co więcej, koncept prezentuje wartość dodaną, jaką produktowi daje nietypowe, innowacyjne opakowanie. Mąka jest produktem używanym powszechnie w gospodarstwach domowych, nie ma więc potrzeby, jak się zdaje, poszukiwać jakichś szczególnych segmentów populacji konsumenckiej, do których nowy produkt będzie adresowany. Wydaje się, że tak zbudowany koncept, który wyczerpująco przedstawia atrybuty produktu i mocne strony opakowania, będzie wystarczająco atrakcyjny, żeby zachęcić konsumentów do zakupu. Jest to jednak tylko przypuszczenie. Proponowana cena mąki jest wyższa niż mąki sprzedawanej w torebkach. Dla niektórych konsumentów nowy produkt może nie być wystarczająco atrakcyjny, gdyż mają oni swoje sposoby przepakowywania mąki i jej odmierzania, dawno temu wypracowane i dobrze sprawdzone. Przy stosunkowo wysokiej cenie nowy produkt może nie być dla nich atrakcyjny. Dobrze więc sprawdzić atrakcyjność takiego konceptu. Weryfikacja konceptu Już gotowy koncept możemy poddać badaniu na próbie konsumentów odpowiedzialnych za wybór mąki i używających mąki w gospodarstwie domowym na tyle systematycznie, żeby wygoda opakowania mogła stanowić dla nich istotną wartość dodaną. Niewątpliwie Polskich) a konsumentami – klientami banków. Przed arbitrem bankowym można dochodzić roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania czynności przez bank na rzecz konsumenta, powstałych po 1 lipca 2001 r. Arbiter bankowy wszczyna postępowanie na pisemny wniosek konsumenta. Wniosek powinien zawierać: • imię i nazwisko oraz adres zamieszkania konsumenta (ewentualnie numer telefonu, faksu lub e-mail), • dokładne oznaczenie banku – nazwę, oddział, adres siedziby, • określenie żądania, jego zwięzłe uzasadnienie ze wskazaniem na konkretne dokumenty, • wartość przedmiotu sporu – nie może wynosić więcej niż 8 tys. zł, • własnoręczny podpis konsumenta. Do wniosku należy dołączyć : • kopie dokumentów, które będą dowodami w sprawie, • dokument potwierdzający zakończenie postępowania reklamacyjnego w banku lub oświadczenie konsumenta, że nie uzyskał w terminie 30 dni odpowiedzi z banku na swoją reklamację, • dowód wpłaty 50 zł za rozpatrzenie wniosku (lub 20 zł – jeżeli wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 zł); opłatę należy uiścić na rachunek arbitra bankowego. W razie wygrania sprawy przez konsumenta bank jest zobowiązany do zwrotu opłaty. Wniosek wraz z załącznikami kierujemy na adres: Bankowy Arbitraż Konsumencki, ul. Smolna 20 a, 00-375 Warszawa. Wkrótce zostanie utworzony polubowny sąd przy Rzeczniku Ubezpieczonych, który będzie rozpatrywał sprawy z zakresu ubezpieczeń. Adres Rzecznika Ubezpieczonych: Al. Jerozolimskie 44, 00-024 Warszawa. Istnieje również zapowiedź powołania polubownego sądu w sprawach telekomunikacyjnych. Istnieje wiele branżowych polubownych sądów, które funkcjonują przy izbach gospodarczych bądź przy organizacjach przedsiębiorców i innych instytucjach. Zasady postępowania przed tymi sądami określają regulaminy poszczególnych sądów. Opracowanie: Federacja Konsumentów www.federacja-konsumentow.org.pl 17 Marketing unikalną cechą naszej mąki, zdecydowanie odróżniającą ją od innych dostępnych na rynku, jest opakowanie. Można jednak ten roboczy koncept przeformułować w taki sposób, aby zawierał on wyraźną, adresowaną bezpośrednio do konsumentów, przekonującą informację o tej jedynej, unikalnej i wyjątkowej cesze nowego produktu, która ma się dla nich stać głównym powodem zakupu. Taki koncept warto zbudować w sposób systematyczny, korzystając z dobrze sprawdzonego wzoru. Moduł pierwszy: PROBLEM Na rynku jest dostępnych wiele rodzajów wysokogatunkowej mąki, p a k o w a n y c h w papierowe torebki, które łatwo rozrywają się przy otwieraniu. Mąka często się rozsypuje i nigdy nie wiesz, ile jej nasypać, żeby uzyskać wystarczającą ilość. dzieć, czy produkt, taki jak opisany w koncepcie, trafia do zaplanowanej grupy docelowej konsumentów, czy taki produkt będzie im rzeczywiście potrzebny. Zamierzamy adresować mąkę do wszystkich jej konsumentów, do najszerzej zdefiniowanej grupy docelowej. W badaniu musimy sprawdzić, czy w tej szeroko zdefiniowanej grupie docelowej nie ma jakiegoś segmentu, do którego taki koncept nie trafia (np. starsze gospodynie domowe, które mają dobrze wypracowane sposoby radzenia sobie z niewygodą papierowych torebek). Następnie musimy się dowiedzieć, czy korzyści, prezentowane w koncepcie, o tym, że wyjątkowość opakowania nie stanowi dla nich cechy wystarczająco dystynktywnej, żeby uznały mąkę Gdańską za wartą zakupu – nie widzą bowiem w innowacyjnym opakowaniu żadnej szczególnej korzyści dla siebie. Dla nich sam produkt jest ważniejszy od tego, jak jest zapakowany. Z badania będziemy musieli się również dowiedzieć, czy koncept jest wystarczająco atrakcyjny, czy budzi intencję zakupu mąki Gdańskiej. Jeżeli dowiemy się od konsumentek, że mąka Gdańska jest rzeczywiście wygodnie pakowana, ale nie są pewne, że warto za nią płacić więcej niż za „zwykłe” mąki, będzie to oznaczało, że samo opakowanie nie jest dla konsumentek wystarczającym powodem zakupu. Jeżeli badanie konsumenckie dowiedzie, że koncept nie jest atrakcyjny, nie trafia do założonej grupy Moduł drugi: docelowej, nie roROZWIĄZANIE dzi intencji zakupu, Teraz pojawiła się musimy nad nim na rynku nowa jeszcze popracować. mąka Gdańska, Na przykład zmienić która nie tylko jest sposób zdefiniowania wyprodukowana problemu, wskazać z najwyższej jakości alternatywne rozwiąpszenicy, ale także zanie lub zmienić nigdy nie rozsypuje uzasadnienie. Należy się podczas otwierasię także zastanowić, nia, a ponadto łatwo czy produkt nie został odmierzyć właściwą niewłaściwie zaadrejej ilość. sowany, czy aby Grafika: Jakub Radziejowski na pewno powinien Moduł trzeci: trafić do bardzo szeWzbogacenie gamy produktów przez jednego producenta może trwalej przywiązać klientów UZASADNIENIE roko zdefiniowanej Mąka Gdańska jest pakowana w wysą dla konsumentów zrozumiałe i wiarygrupy docelowej kobiet prowadzących godne plastikowe puszki zaopatrzone godne. Na przykład może się okazać, gospodarstwo domowe, czy też nie w sitko i miarkę do odmierzania. Dzięki że niektóre konsumentki będą uważały, trzeba by tej grupy docelowej zawęzić. temu rzeczywiście nigdy się nie rozsyże puszkę łatwo potrącić i przewrócić, Niekorzystny wynik badania konsumencpuje, a ty zawsze wiesz, jak odsypać więc mąka i tak się rozsypie. Trzeba także kiego nie oznacza jednak, że sam pomysł właściwą ilość. sprawdzić, czy w odbiorze konsumentów na nową mąkę Gdańską był zły i że nie koncept rzeczywiście prezentuje mąkę może ona wejść na rynek z sukcesem. W jakiejkolwiek postaci koncept naszeGdańską jako jedyną w swoim rodzaju, Trzeba się tylko zastanowić, jak ją lepiej go produktu nie byłby sformułowany, czy przedstawia jej unikalne cechy, a zazaprezentować konsumentkom. przy badaniu jego atrakcyjności musitem wyjątkowe korzyści, jakie konsument my wziąć pod uwagę różne aspekty może odnieść. Można sobie wyobrazić, dr Katarzyna M. Staszyńska jego odbioru, które są istotne z punktu że niektóre konsumentki powiedzą w respecjalista badań rynku widzenia możliwości oceny szans mąki akcji na koncept: „To zwykła mąka, tyle [email protected] Gdańskiej na powodzenie rynkowe. że w innym opakowaniu. A co to za różniPrzede wszystkim musimy się dowieca”. Taka wypowiedź będzie świadczyć 18 maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Prawo UE EUROPEJSKA SPÓŁKA AKCYJNA Conrad WALLENRODHE Z dniem 18 maja 2005 r. wejdzie w życie Ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (DzU 2005, nr 62, poz. 551). Wprowadzi ona do polskiego porządku prawnego dwie nowe instytucje – spółkę europejską, zwaną również Societas Europaea (SE), oraz europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych. Przyjęcie wspomnianej ustawy jest konsekwencją obowiązków implementacyjnych wynikających z prawa europejskiego, w szczególności rozporządzenia nr 2157/2001 z 8 października 2001 roku oraz dyrektywy z tego samego dnia. Państwa Unii Europejskiej miały czas do 8 października 2004 roku na dostosowanie swego prawa do wspomnianej dyrektywy i wydanie przepisów uzupełniających regulacje rozporządzenia. Opieszałość polskiego ustawodawcy sprawiła, że co do zasady bezpośrednio stosowane przepisy unijnego rozporządzenia pozostały martwe. Wskutek nieuregulowania na czas kwestii rejestracji spółek europejskich niemożliwe było ich tworzenie na gruncie prawa polskiego. Możliwość ta otwiera się przed przedsiębiorcami w tym miesiącu. Główne założenia Spółka europejska stanowi próbę utworzenia organizmu mającego ułatwić prowadzenie interesów w różnych krajach wspólnoty jednocześnie. Główną ideą, która przyświecała twórcom regulacji dotyczących spółki europejskiej, było wprowadzenie rozwiązań mających uelastycznić dotychczasowe regulacje rządzące prowadzeniem działalności gospodarczej w różnych krajach wspólnoty. Przed wprowadzeniem regulacji dotyczących spółki europejskiej, aby prowadzić działalność o zasięgu ogólnoeuropejskim, przedsiębiorca musiał w każdym z państw utworzyć oddzielne podmioty gospodarcze (spółki, oddziały etc.), które zgodnie z miejscowym prawem mogły maj 2005, nr 5 (77) prowadzić działalność gospodarczą na terenie danego kraju. W praktyce zatem najczęściej powstawała skomplikowana struktura holdingowa. Nie ulega wątpliwości, że takie rozwiązanie oznacza dla przedsiębiorcy znaczne zwielokrotnienie kosztów prowadzenia działalności. Zgodnie z regulacjami wspólnotowymi wprowadzającymi instytucję spółki europejskiej, utworzenie takiej spółki w jednym z państw Unii pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie całej wspólnoty. Co więcej, w sytuacji gdy przedsiębiorca uzna, że z jakichkolwiek względów (np. z powodu uciążliwych warunków prawnych prowadzenia działalności w kraju siedziby) bardziej korzystne dla niego będzie ulokowanie spółki w innym kraju niż dotychczas, będzie on mógł w łatwy sposób przenieść jej siedzibę do innego kraju członkowskiego. Do tej pory taka operacja wiązała się z koniecznością likwidacji spółki w kraju macierzystym i ponownym jej utworzeniem w kraju docelowym. Nie trzeba nikogo przekonywać, że takie rozwiązanie wiązało się z wieloma skomplikowanymi, kosztownymi i przede wszystkim czasochłonnymi czynnościami. Niejednokrotnie pociągało też za sobą niekorzystne konsekwencje podatkowe. Regulacje dotyczące spółki europejskiej traktują wspólnotę europejską jako całość i w związku z tym przeniesienie jej siedziby do innego państwa ma być prawie tak nieskomplikowane, jak w ramach terytorium jednego z krajów wspólnoty. Zgodnie z przyjętą ustawą, ograniczenia w zakresie przeniesienia siedziby mają polegać głównie na możliwości żądania wykupu akcji przez akcjonariuszy, którzy nie godzą się na zmianę siedziby. Sposoby tworzenia spółki Utworzyć spółkę europejską mogą jedynie spółki wymienione w rozporządzeniu. Tym samym została wyłączona możliwość zawiązania jej przez osoby fizyczne. Rozporządzenie przewiduje zasadniczo cztery sposoby utworzenia spółki europejskiej: (1) poprzez fuzję co najmniej dwóch spółek akcyjnych, których siedziba znajduje się w różnych państwach wspólnoty; (2) poprzez przekształcenie istniejącej już spółki akcyjnej; (3) poprzez założenie holdingowej spółki europejskiej; (4) poprzez założenie zależnej spółki europejskiej. W dwóch ostatnich przypadkach dopuszczalny jest udział, obok spółek akcyjnych, m.in. także spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Należy podkreślić, że zawsze musi być zachowana zasada, że podmioty tworzące SE podlegają co najmniej dwóm różnym porządkom prawnym, przy czym w wypadku gdy spółkę europejską zawiązują, obok spółki-matki, m.in. spółki zależne lub oddziały z siedzibą w innym państwie członkowskim niż spółka-matka, wymagane jest, by taka spółka zależna lub oddział istniały co najmniej dwa lata. Ponadto, w gestii państw członkowskich pozostała możliwość przyznania prawa tworzenia spółek europejskich spółkom, których główny zarząd znajduje się poza terytorium wspólnoty. Takie spółki mogą uczestniczyć w zawiązaniu spółki akcyjnej z zastrzeżeniem łącznego spełnienia następujących warunków: (i) spółka została utworzona zgodnie z prawem jednego z państw członkowskich; (ii) ma statutową siedzibę w jednym z państw członkowskich oraz (iii) istnieje rzeczywisty i stały związek z ekonomią państwa członkowskiego. Struktura wewnętrzna Kapitał zakładowy spółki ma wynosić co najmniej 120 000 euro. Spółka europejska uzyskuje osobowość prawną 19 Prawo UE z chwilą dokonania rejestracji w stosownym rejestrze – w Polsce będzie to rejestr przedsiębiorców w ramach Krajowego Rejestru Sądowego. Z ciekawszych rozwiązań można wskazać, że spółka europejska daje wspólnikom prawo wyboru pomiędzy dualistycznym modelem administracji (rada nadzorcza i zarząd) a modelem monistycznym z jednym organem administrującym (rada administrująca). Hierarchia przepisów Odnośnie reżimu prawnego rządzącego spółką europejską, należy stwierdzić, że jej działalność podlega w głównej mierze prawu wspólnotowemu. W wypadkach, w których powołane rozporządzenie wyraźnie dopuszcza taką możliwość, zastosowanie znajdą postanowienia statutu spółki europej- Należy wskazać również, że ustawa szczegółowo określa reguły przenoszenia statutowej siedziby spółki europejskiej. Zapisy ustawy mają zapewnić przestrzeganie wynikającej z rozporządzenia zasady, że siedziba statutowa spółki i jej główny zarząd muszą być ulokowane w tym samym państwie członkowskim. Ustawa przewiduje liczne środki egzekwujące przestrzeganie omawianej zasady, m.in. możliwość nałożenia grzywny przez sąd rejestrowy lub też ustanowienie kuratora Istnienie spółki europejskiej ma na celu ułatwienie rozliczeń podatkowych w celu przywrócenia zgodności siedziby statutowej i główskiej. W pozostałym zakresie będziemy nego zarządu. Jako środek ostateczny stosować do SE postanowienia ustawy przewidziano możliwość ustanowienia o europejskim zgrupowaniu interesów przez sąd rejestrowy likwidatora spółki. gospodarczych i spółce europejskiej w części regulującej kwestie dotyczące Zaangażowanie pracowników spółki europejskiej, następnie postanowienia kodeksu spółek handlowych Zgodnie z dyrektywą, pracownikom w części traktującej o spółce akcyjnej spół ek tworzących spółkę europejską oraz postanowienia statutu spółki euzostaną zagwarantowane co najmniej ropejskiej na takich samych zasadach, takie same prawa w zakresie prawa na jakich stosuje się zgodnie z prawem do informacji, kontroli i udziału we włapolskim postanowienia statutu spółki dzach spółki, jakie mieli w podmiotach akcyjnej. ją tworzących. Bez powołania specjalnePonadto, zgodnie z przepisami unijnego go zespołu negocjacyjnego oraz ustalerozporządzenia, w przypadku gdy dana nia zasad zaangażowania pracowników działalność regulowana jest w jakimś w tworzonym podmiocie spółka europejpaństwie członkowskim w sposób szczeska nie będzie mogła powstać. gólny, przepisy te znajdą zastosowanie również wobec spółki europejskiej. 20 Dotyczy to w szczególności obowiązku uzyskania stosownych koncesji i zezwoleń, jeśli będą one wymagane dla prowadzenia działalności. Podstawową niewiadomą odnośnie funkcjonowania spółki europejskiej są kwestie podatkowe w zakresie tworzenia i funkcjonowania spółek europejskich. Dopiero w praktyce okaże się, jaki będzie stosunek organów podatkowych do nowej instytucji, czyli spółki europejskiej. Podsumowanie Wiele rozwiązań szczegółowych pozostawiono do uregulowania przez państwa członkowskie. Z pewnością zatem spółki europejskie będą się różnić w zależności od tego, w którym z krajów wspólnoty zostaną utworzone. Atrakcyjność rozwiązań przyjętych przez poszczególne kraje członkowskie będzie zatem decydować o deGrafika: Jakub Radziejowski cyzji inwestorów co do ulokowania siedziby spółki w danym państwie. Nie trzeba wspominać, że wiąże się to z wymiernymi korzyściami finansowymi dla państwa. Wydaje się, że instytucja spółki europejskiej może stanowić niezwykłą szansę dla polskiej gospodarki. W związku z tym, że w Polsce przepisy regulujące funkcjonowanie spółki akcyjnej są bardziej liberalne niż w niektórych innych krajach unijnych, można oczekiwać, że unijni przedsiębiorcy będą wybierać właśnie Polskę na prowadzenie działalności w formie spółki europejskiej. adwokat Conrad Wallenrodhe partner w kancelarii Linklaters maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Gdy chodzi o pieniądze PHARE 2003 DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW Monika KARWAT-BURY Prawdopodobnie w czerwcu 2005 r. zostanie uruchomiona ostatnia edycja programu przedakcesyjnego PHARE 2003. Budżet dotacji dla małych i średnich firm jest dużo mniejszy w porównaniu do funduszy strukturalnych, jednakże wymagania stawiane wnioskodawcom są łagodniejsze niż w dostępnym obecnie programie „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”. Przestawione poniżej informacje powstały na podstawie projektów dokumentów programowych. Program krajowy Jest on kontynuacją wcześniejszej edycji PHARE 2002. Będzie realizowany na terenie całej Polski. Pomoc jest przeznaczona na inwestycje i usługi doradcze. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni składać osobne wnioski do każdego z niżej wymienionych programów PHARE 2003. Dofinansowanie mogą otrzymać przedsiębiorstwa, które skorzystają z usług doradczych firm akredytowanych przy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. 1. Program „Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie”: – wsparcie na doradztwo – wsparcie na inwestycje 2. Program „Ścieżki od innowacji do biznesu”: – wsparcie na doradztwo – wsparcie na inwestycje – pożyczka na innowacje Program „Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie.Wsparcie na doradztwo”. Program „Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie” to szansa dla firm, które zamierzają wprowadzić nowoczesną technologię lub linię technologiczną. Ma na celu zapewnienie trwalszego rozwoju firmy oraz zwiększenie jej efektywności. Program przewiduje dofinansowanie usług doradczych z zakresu działania nowoczesnych technologii, maszyn i urządzeń automatyzacji. W ramach tego programu dofinansowane zostaną następujące działania: audyt technologiczny, plan rozwoju przedsiębiorstwa i technologii, wdrożenie pozyskanych technologii oraz maj 2005, nr 5 (77) własnych innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Przewidywana wysokość wsparcia nie będzie mogła przekroczyć 50% kosztów całkowitych. Wysokość dotacji nie może być mniejsza niż 1500 euro ani większa niż 10 000 euro. Program „Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie. Wsparcie na inwestycje”. Celem programu jest wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w podnoszeniu ich kon- miasta Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Gdyni i Sopotu; 50% we wszystkich innych powiatach. Program: „Ścieżki od innowacji do biznesu. Wsparcie na doradztwo”. Celem programu jest rozwój małych i średnich przedsiębiorstw przez zwiększenie ich możliwości produkcyjnych i usługowych. Efekt ten ma być osiągnięty przez wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań oraz zwiększenie udziału sektora MSP w lokalnych gospodarkach. Foto: Artur Hojny Wypełnienie wniosku do PHARE 2003 będzie łatwiejsze niż w przypadku SPO.WKP kurencyjności na rynku oraz zwiększenie produkcji opartej na nowych technologiach. W ramach tego programu dofinansowany może być zakup: maszyn i urządzeń z oprzyrządowaniem, sprzętu komputerowego z oprogramowaniem, wyposażenia biurowego, wartości niematerialnych i prawnych (oprogramowanie komputerowe, licencje, patenty itd.). Dofinansowanie będzie też obejmowało transport, instalacje i uruchomienie wcześniej wymienionych środków trwałych. Minimalna kwota dofinansowania to 2000 euro, a maksymalna 100 000 euro, przy czym wsparcie nie będzie mogło przekroczyć: 30% w powiecie miasta Warszawy i Poznania; 40% w powiecie Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z doradztwa ekspertów specjalizujących się w zarządzaniu firmą. Mają oni pomóc w ustaleniu strategii działania, ocenie rynku, znalezieniu partnerów handlowych. O dofinansowanie mogą się ubiegać nie tylko firmy wprowadzające nowe technologie, ale również projekty z dziedziny: nowych materiałów, nanotechnologii, biotechnologii, chemii, technologii IT, nowych metod testowania, technologii w dziedzinie medycyny, trybologii, korozji i optyki elektronicznej. Wysokość wsparcia w tym programie nie będzie mogła przekroczyć 50% kosztów, przy czym minimalna kwota wsparcia wynosi 3000 euro, a maksymalna 30 000 euro. 21 Gdy chodzi o pieniądze Program: „Ścieżki od innowacji do biznesu. Wsparcie na inwestycje”. Celem tego programu jest wsparcie inwestycji małych i średnich przedsiębiorstw w oparciu o rozwiązania innowacyjne oraz wzrost udziału sektora MSP w lokalnych gospodarkach. Dofinansowanie będzie obejmowało takie koszty, jak: zakup nowych maszyn i urządzeń z oprzyrządowaniem, zakup nowego sprzętu komputerowego, zakup sprzętu biurowego i inne wydatki związane z prawidłową instalacją i uruchomieniem wyżej wymienionego sprzętu do 15% jego wartości. Wysokość dotacji to minimum 2000 euro, maksimum 100 000 euro, przy czym wsparcie nie będzie mogło przekroczyć: 30% w powiecie miasta Warszawy i Poznania; 40% w powiecie miasta Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Gdyni i Sopotu; 50% we wszystkich innych powiatach. Program: „Ścieżki od innowacji do biznesu” – pożyczka na innowacje. Pożyczka na wdrożenie inwestycji o charakterze innowacyjnym ma na celu podniesienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw. Może być ona udzielona na: wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych; zakup licencji krajowych lub zagranicznych polegających na nabyciu uprawnień do wykorzystania rozwiązań naukowych i technicznych oraz doświadczeń produkcyjnych; zakup i montaż maszyn i urządzeń; budowę, rozbudowę lub modernizację budynków lub instalacji niezbędnych do wprowadzenia innowacji. Pożyczka na realizację inwestycji o charakterze innowacyjnym nie będzie mogła przekroczyć 75% kosztów inwestycji oraz równowartości 500 000 euro. Może być ona udzielona na okres nie dłuższy niż 6 lat, pod warunkiem że przedsiębiorca zapewni finansowanie inwestycji w części nieobjętej pożyczką. Program regionalny jest kontynuacją zeszłorocznych programów regionalnych współfinansowanych ze środków funduszu PHARE 2002, przy czym poszczególne programy będą wdrożone tylko w niektórych województwach. W ramach tego programu przewiduje się 3 rodzaje dotacji na usługi doradcze oraz dotacje na inwestycje. W wypadku dotacji na doradztwo dofinansowanie mogą otrzymać przedsiębiorstwa, które skorzystają z usług doradczych firm akredytowanych przy Polskiej 22 BUDŻET Dotacje krajowe: Program Kwota w euro Program „Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie” 11 333 000 wsparcie na doradztwo 933 000 wsparcie na inwestycje 10 400 000 Program: „Ścieżki od innowacji do biznesu”. 7 370 000 wsparcie na doradztwo 670 000 wsparcie na inwestycje 2 500 000 pożyczka na inwestycje 4 200 000 Suma: 18 703 000 Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Lista tych firm jest dostępna na stronie http:// www.parp.gov.pl/akredytlisty.html. Program „Rozwój przedsiębiorstw” W ramach tego programu przedsiębiorca będzie mógł otrzymać dofinansowanie usług doradczych w wysokości 50% kosztów tej usługi. Minimalna kwota wsparcia wynosi 500 euro, a maksymalna 5000 euro. Dotacje będą dotyczyć takich działań, jak: przygotowanie planów inwestycyjnych, określenie pozycji firmy na rynku lub tworzenie strategii rozwoju. W ramach programu „Rozwój przedsiębiorstw” dofinansowanie obejmuje jedynie usługi doradcze. Program rozwoju przedsiębiorstw eksportowych W ramach tego programu przedsiębiorca będzie mógł otrzymać dofinansowanie na usługi doradcze pokrywające 50% kosztów tej usługi. Minimalna kwota wynosi 500 euro, a maksymalna 1000 euro. Celem programu jest zwiększenie konkurencyjności i efektywności małych i średnich przedsiębiorstw na rynkach eksportowych. Dofinansowanie mogą otrzymać przedsiębiorstwa, które skorzystają z usług doradczych, takich jak: planowanie eksportu oraz rozwój produktów eksportowych, rozwój umiejętności związanych z marketingiem eksportowym, rozpoczęcie działań eksportowych. Technologie informatyczne dla przedsiębiorstw Wysokość dotacji to minimum 1000, a maksimum 10 000 euro, jednocześnie wysokość wsparcia nie może przekroczyć 50% kosztów. Działania, które mogą być dofinansowane w ramach tego programu, to m.in. audyt technologiczny, tworzenie aplikacji dla programów informatycznych, tworzenie baz danych, lokalnych sieci, stron internetowych, identyfikacja potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie technologii informatycznych. Dotacja w ramach tego programu nie dotyczy zakupu oprogramowania, komputerów i licencji, obejmuje jedynie usługi doradcze. Fundusz Dotacji Inwestycyjnych Wysokość dotacji to minimum 2000, a maksimum 50 000 euro. Jednocześnie wsparcie nie będzie mogło przekroczyć: 30% w powiecie miasta Warszawy i Poznania; 40% w powiecie miasta Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Gdyni i Sopotu; 50% we wszystkich innych powiatach objętych programem. Fundusz Dotacji Inwestycyjnych ma na celu zwiększenie efektywności i podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku regionalnym. Proces ten może zostać przedsiębiorcom ułatwiony poprzez współfinansowanie projektów wdrażających nowe technologie. Firmy mogą uzyskać zwrot części kosztów poniesionych na wymianę sprzętu związanego z główną działalnością produkcyjną i usługową firmy. BUDŻET Dotacje regionalne: Nazwa programu: Kwota w euro Program rozwoju przedsiębiorstw 3 334 000 Program rozwoju przedsiębiorstw eksportowych 2 672 000 Technologie informacyjne dla przedsiębiorstw 1 999 000 Fundusz Dotacji Inwestycyjnych 17 347 000 Monika Karwat-Bury rzecznik prasowy PARP [email protected] maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Aktualności i wydarzenia V Forum Edukacyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw fundusze strukturalne dla przedsiębiorstw – pierwsze doświadczenia, planowane działania Hotel InterContinental w Warszawie, ul. Emilii Plater 49 15-16 czerwca 2005 r. Serdecznie zapraszamy na kolejne, piąte już Forum Edukacyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw. Tematem tegorocznego forum będą fundusze strukturalne w rok po wdrożeniu – doświadczenia i plany na przyszłość. Forum adresowane jest głównie do małych i średnich przedsiębiorców, ale otwarte jest także dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. Forum towarzyszyć będą stoiska informacyjne instytucji i organizacji publicznych działających na rzecz rozwoju przedsiębiorczości. Rejestracja uczestników odbywa się ze strony internetowej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości: www.parp.gov.pl UDZIAŁ W FORUM JEST BEZPŁATNY SERDECZNIE ZAPRASZAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W FORUM! PRZEDSIĘBIORCY MAJĄ DO DYSPOZYCJI WIĘCEJ DOFINANSOWANYCH SZKOLEŃ I STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W połowie kwietnia PARP ogłosiła wyniki oceny II tury wniosków złożonych w ramach dotacji na szkolenia przewidzianej w Sektorowym Programie Operacyjnym „Rozwój zasobów ludzkich”. Na liście szkoleń i studiów podyplomowych znalazło się 71 projektów. Przedsiębiorcy, którzy skorzystają z wymienionych tam szkoleń i studiów, zapłacą od 20% do 40% ich kosztów, pozostała część będzie finansowana z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa. Łączna wysokość dofinansowania 71 projektów wynosi 68 895 868,11 zł, przy czym powyższa kwota może ulec nieznacznemu zmniejszeniu w wyniku szczegółowej kontroli budżetu projektu na etapie przygotowania umów o dofinansowanie projektów w ramach SPO RZL. Liczba rekomendowanych projektów jest w głównej mierze efektem większej liczby złożonych i formalnie poprawnych wniosków. W maj 2005, nr 5 (77) rzeczywistości efektywność składanych wniosków poprawiła się nieznacznie (w I terminie ok. 10,8% wniosków poprawnych formalnie otrzymało dofinansowanie, w II terminie jest to 13,2%). Bardzo wzrosła natomiast ich jakość pod względem formalnym. Prawie 80% wniosków złożonych w II turze było poprawnych formalnie, co oznacza, że zostały poddane ocenie merytorycznej. Jeżeli chodzi o inne zmiany w składanych wnioskach w porównaniu do I tury, to na pewno da się zauważyć następujące zjawiska: • znacznie niższa średnia wartość projektów poprawnych formalnie złożonych w II terminie – ok. 6,37 mln zł w I terminie i 2,23 mln zł w II terminie. Różnica wynika przede wszystkim z mniejszej liczby wniosków o budżetach zbliżonych do 100 mln zł lub nawet przekraczających je oraz z krótszego okresu realizacji projektów. Ze względu na czasowe ramy SPO RZL, średnia długość trwania projektów będzie zmniejszana z każdym kolejnym terminem składania wniosków; • zmniejszenie liczby projektów zakładających wsparcie w formie studiów podyplomowych (w poprzednim terminie ok. 25% złożonych projektów, w bieżącym 15%), zmiana ta prawdopodobnie wynika z rozbieżności pomiędzy ewentualnym rozpoczęciem semestru letniego studiów (luty-marzec) a planowanym terminem podpisania umów w ramach II terminu składania wniosków (maj-czerwiec); • większe zainteresowanie konkursem ze strony szkół językowych; • większa liczba projektów zamkniętych skierowanych do konkretnych przedsiębiorstw. Lista projektów, które otrzymały dofinansowanie w II turze, jest dostępna na stronie: http://www.parp.gov.pl/efs1.html. 23 Aktualności i wydarzenia KLUB EKSPORTERA, EIC WARSZAWA Seminarium z cyklu Klub Eksportera, pt. „Biznesplan oraz ocena opłacalności projektów inwestycyjnych” odbędzie się dnia 1 czerwca br. w godzinach 14-18 w siedzibie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie, ul. Pańska 81/83. Seminarium jest bezpłatne. Zgłoszenia prosimy nadsyłać na adres e- mailowy: [email protected] Więcej informacji na stronie www.euroinfo.org.pl Seminarium z cyklu Klub Eksportera pt. „Zarządzanie ryzykiem kursowym” odbędzie się dnia 9 czerwca br. w godzinach 14 - 18 w siedzibie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie, ul. Pańska 81/83. Seminarium jest bezpłatne. Zgłoszenia prosimy nadsyłać na adres e-mailowy: [email protected] Więcej informacji na stronie www.euroinfo.org.pl RAPORT STATYSTYCZNY – RYNEK ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH, kwiecień 2005 PRZETARGI KRAJOWE W kwietniu 2005 r. najwięcej zamówień publicznych zostało ogłoszonych w województwie mazowieckim (ok. 18%). Drugie miejsce (podobnie jak miesiąc temu) zajęło województwo śląskie (ok. 13%). Na kolejnych pozycjach znalazły się województwa: małopolskie, dolnośląskie, wielkopolskie. Żadne z pozostałych województw nie przekroczyło liczby 2000 przetargów, zaś najsłabiej wypadły: świętokrzyskie, lubuskie i opolskie, w których liczba ogłoszonych przetargów nie przekroczyła 1000. KOMENTARZ BRANŻOWY W kwietniu 2005 r. najwięcej ogłoszonych przetargów dotyczyło budownictwa (ok. 40%). W ramach branży budowlanej dominującą grupą były zamówienia na budowy oraz remonty lokali i budynków – 20%. „Infrastruktura drogowa” uplasowała się na drugim miejscu – 15%, a na trzecim „kanalizacja, instalacje sanitarne i wodne” – 12%. Oprócz budownictwa dużą grupę stanowiły przetargi dotyczące nieruchomości – 15% całości. Budownictwo i nieruchomości stanowią 50% wszystkich przetargów ogłoszonych w kwietniu 2005 r. PRZETARGI UNIJNE W kwietniu 2005 r. najwięcej przetargów pochodziło z Francji (30%), Niemiec (12%) i Wielkiej Brytanii (9%). Polska uplasowała się na 4. miejscu z liczbą 855 przetargów (7%). Liczba przetargów ogłoszonych w Unii Europejskiej w marcu 2005 roku* Udział procentowy [%] Francja 3556 30,80% Niemcy 1418 12,28% Wielka Brytania 1090 9,44% Polska 855 7,41% Włochy 839 7,27% Hiszpania 764 6,62% Czechy 394 3,41% Belgia 350 3,03% Szwecja 315 2,73% Węgry 293 2,54% Holandia 253 2,19% Grecja 249 2,16% Austria 244 2,11% Finlandia 157 1,36% Litwa 128 1,11% Irlandia 112 0,97% Portugalia 107 0,93% Dania 106 0,92% Słowenia 64 0,55% Słowacja 59 0,51% Luksemburg 56 0,49% Łotwa 50 0,43% Cypr 42 0,36% Estonia 30 0,26% Malta 13 0,11% 11 544 100,00% Kraj Łącznie * Stan na 25.04.2005 PROGNOZA NA MAJ 2005 ROKU Mikrotech S.A. – OWG.PL prognozuje wzrost liczby ogłaszanych przetargów o ok. 35% w stosunku do kwietnia 2005 roku. 24 Maj 2005 r. przyniesie dalszy wzrost liczby przetargów w branży budowlanej. Systematycznie będzie się zwiększać liczba zamówień na remonty i budowy budynków oraz lokali. Trend wzrostowy w tej podkategorii budownictwa utrzyma się do wakacji. Mikrotech S.A., Krzysztof Urba tel.: 0-13 437 63 35, [email protected] maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Aktualności i wydarzenia KONFERENCJA PRZY WSPÓŁUDZIALE PARP „MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA KAPITAŁU DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW ZA POŚREDNICTWEM GIEŁDY” 14 czerwca 2005 r., Sala Notowań GPW, Warszawa W dniu 14 czerwca 2005 r. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie organizuje konferencję adresowaną do małych i średnich przedsiębiorstw, której celem jest pokazanie niezbędnych kroków, jakie firma powinna podjąć, aby stać się spółką giełdową. Partnerem konferencji jest PARP. W ramach konferencji eksperci z KPWiG, GPW, PARP, kancelarii prawnej, firmy au- dytorskiej, a także agencji PR/IR przekażą praktyczne informacje na temat: – jak zostać spółką giełdową, – jak sprawnie przejść procedurę zatwierdzenia prospektu emisyjnego, – jak budować wizerunek firmy przed publiczną ofertą. Udział w konferencji jest bezpłatny, a rejestracja będzie dokonywana zgodnie z kolejnością napływania Liczba miejsc ograniczona. zgłoszeń. Więcej informacji udzieli Dział Promocji GPW, tel. +22 537 72 36, [email protected]. Zgłoszenia będą przyjmowane do dnia 7 czerwca 2005 r. Zapraszamy. HI INDUSTRI MESSEN 2005 i GIEŁDA KOOPERACYJNA B2FAIR Herning, Dania, 7-8 września br. Euro Info Centre w Warszawie zaprasza do udziału w kolejnej giełdzie kooperacyjnej dla firm z branży metalowej, organizowanej w ramach projektu B2FAIR podczas tegorocznych największych skandynawskich targów przemysłowych Hi Industri Messen w Danii. B2FAIR jest jednym z sześciu współfinansowanych przez Komisję Europejską projektów kooperacyjnych Pan-European Business Co-operation Schemes for SMEs polegających na organizacji spotkań kooperacyjnych dla małych i średnich firm w czasie największych i najważniejszych imprez targowych odbywających się w Europie w latach 2004-2006. Projekt B2FAIR jest adresowany do przedsiębiorców prowadzących działalność w branży metalowej. W ramach B2FAIR odbyły się już trzy giełdy kooperacyjne podczas targów AMB w Stuttgarcie (wrzesień 2004 r. z udziałem 23 firm polskich), MIDEST w Paryżu (grudzień 2004 r.) oraz maj 2005, nr 5 (77) Hannover Messe (kwiecień br., z udziałem 16 firm polskich). W giełdzie kooperacyjnej B2FAIR weźmie udział ok. 250 firm z 20 krajów europejskich. Opłata rejestracyjna wynosi 75 euro netto. Konieczna znajomość jęz. angielskiego, niemieckiego lub francuskiego. Zapewniamy pomoc w dokonaniu rezerwacji hotelowej i lotniczej. Więcej informacji na stronach www.b2fair.com oraz http://www.hiindustri.dk/gb/index.asp. Zainteresowane firmy prosimy o kontakt z p. Justyną Kochelt, EIC Warszawa, tel.: +22 432 87 05, e-mail: [email protected]. Szukasz partnera do współpracy gospodarczej za granicą? Weź udział w jednej z 32 giełd kooperacyjnych organizowanych podczas największych europejskich targów wystawienniczych. W ramach Pan-European Business Cooperation Schemes (PES) realizowanych jest obecnie sześć projektów kooperacyjnych z udziałem ponad 100 partnerów z 30 krajów europejskich. W 32 giełdach kooperacyjnych weżmie udział łącznie ok. 4000 firm z całej Europy. Projekt Pan-European Business Cooperation Schemes jest współfinansowany przez DG Enlargement Komisji Europejskiej. Liderami pięciu konsorcjów są ośrodki Euro Info z Niemiec (Stuttgart, Wiesbaden), Szwecji (Vasteras), Belgii (Namur) oraz Hiszpanii (Saragossa), ich partnerami w Polsce są ośrodki Euro Info w Warszawie, Kaliszu i Wałbrzychu. Koordynatorem szóstego projektu jest EURADA (European Association of Development Agencies). Lista projektów realizowanych w ramach Pan-European Business Cooperation Schemes: • B2FAIR, branża metalowa, kontakt: EIC Warszawa, Justyna Kochelt, tel. +22 432 87 05 • CROSS-BO, branża drzewna i metalowa; kontakt: EIC Warszawa, Andrzej Szewczyk, Agnieszka Przybylska, tel. +22 432 86 43 • ARCA NOVA, branża IT, spożywcza, medyczna; kontakt: EIC Kalisz, Radosław Górka, tel. +62 767 23 43 • EU Matching, branża IT, transport i logistyka, budowlana; kontakt: EIC Kalisz, Radosław Górka, tel. +62 767 23 43 • EUROPE AUTOPARTS, branża samochodowa; kontakt: EIC Wałbrzych, Tomasz Pająk, tel. +74 843 49 12 • FIT FOR EUROPE, wielobranżowe; kontakt: Eurada, Christian Saublens, tel. +32 2 218 43 13 Więcej informacji nt. PES i najbliższych giełd kooperacyjnych na stronie http://eic.cec.eu.int/pes/ Zapraszamy do udziału!!! 25 Oferty współpracy OFERTY WSPÓŁPRACY – MAJ 2005 Opracowanie: Euro Info Centre, Grupa Ekspercka Rynki Zagraniczne RYNEK BRYTYJSKI EIC/TOR/066 Brytyjska firma odzieżowa poszukuje dostawców materiału do produkcji odzieży sportowej (pożądany skład: 92% bawełny i 8% elastyny). Kontakt: Exercise clothing, Auchterarder, Perthshire, The Arns, PH3 1EJ, Wielka Brytania, tel.: +44 7956 103051, e-mail: [email protected], osoba do kontaktu: Ms Katie Langley (jęz. angielski) EIC/TOR/068 Brytyjska firma handlująca ceramiką poszukuje producentów zastaw stołowych w celu poszerzenia swojego asortymentu. Kontakt: Talii, Addlestone, 76 Canford Drive, KT15 2HL, Wielka Brytania, tel.: +44 (0)1932 42 99 09, e-mail: [email protected], osoba do kontaktu: Mr Bilbinder Rayatt (jęz. angielski) RYNEK IRLANDZKI EIC/SZC/170 Irlandzka firma zajmująca się tworzeniem specjalistycznego oprogramowania do zarządzania ryzykiem poszukuje partnerów do współpracy. Kontakt: STATESOFT LTD, 49 G.E.C. Taylor’s Lane, Dublin 8, Ireland, tel.: +35 38 79 79 86 30, faks: +35 31 41 00 985, e-mail: [email protected], www.statesoft.com, kontakt: Martin Hogan (jęz. angielski) RYNEK LITEWSKI EIC/BIA/208 Litewska firma produkująca artykuły spożywcze (keczupy, sosy pomidorowe, zupy instant, kluski, galaretki, kisiele itp.) poszukuje firm zainteresowanych współpracą handlową. Kontakt: Ms Violeta Gylyte, Valdorfo didmenos JSC; V.Sirokomles 36; Nemezio LT-13260; Vilnius district; Lithuania: tel.: +370 52355800; faks: +370 52355799; e-mail: [email protected], www.valdorfo.lt (jęz. angielski, litewski) EIC/BIA/209 Litewska firma oferuje usługi związane z doradztwem, badaniami rynku, marketingiem, promocją oraz reprezentacją firm na rynku litewskim i nadbałtyckim. Kontakt: Mr Valentas Daniunas, International Business Network; Basanaviciaus 6; Vilnius LT-01118; Lithuania; tel.: +370 52122430; faks: +370 52122435; e-mail: [email protected],www.ibn.lt (jęz. angielski, litewski, rosyjski) 26 EIC/BIA/211 Firma litewska produkująca reflektory samochodowe poszukuje firm zainteresowanych współpracą oraz dostawców powłok lakierniczych. Kontakt z firmą poprzez litewskie Centrum Euro Info. Kontakt: Ms Zaneta Filonenkaite, Euro Info Centre Kaunas; K. Donelaicio st. 8; 44213 Kaunas; Lithuania; tel.: +370 37229212; faks: 370 37208330; e-mail: [email protected]; www.eic.lt (jęz. angielski, litewski) EIC/BIA/213 Drukarnia litewska oferuje swoje usługi zainteresowanym firmom (druk książek, broszur, katalogów, notatników, kalendarzy, etykiet, opakowań itp.). Kontakt: Mr Virgilijus Była, JSC Keturios spalvos; Zemaiciu g. 31-368; Kaunas LT44175; Lithuania; tel.: +370 37427271, -61856300; faks: +370 37427271; e-mail: [email protected]; URL: www.4spalvos.lt (jęz. angielski, litewski) RYNEK ŁOTEWSKI EIC/LUB/175 Firma łotewska pragnie nawiązać kontakt z polskimi producentami obuwia roboczego. Kontakt: Iveta PALMSALU, VENTA LI SIA, Krustpils 35, Riga LV-1073, tel.: +371-7112784, faks: +371-7504300, e-mail:[email protected] EIC/LUB/176 Łotewska firma transportowa posiadająca certyfikat Ministerstwa Transportu proponuje swoje usługi transportowe i spedycyjne pomiędzy Łotwą, Litwą, Estonią, jak również między wszystkimi krajami Europy. Zapraszamy do współpracy. Kontakt: Sergey KISELYOV, SKL, Dzirnavu 140-304, Riga LV-1050, tel.: + 371-7221930, 7204428, 7204551, tel./faks: +371-7221936, tel. kom.: +371-9425805; e-mail: [email protected] RYNEK ESTOŃSKI EIC/BIA/217 Estońska firma budowlana poszukuje partnera/inwestora w celu nawiązania długotrwałej współpracy w zakresie konstrukcji i projektów. Kontakt: Mr Tarmo Laur, Bilt Ltd.; Pärnu mnt. 238; Tallinn 11624; Estonia; tel.: +372 56500400; faks: +372 6775695; e-mail: [email protected]; www.bilt.ee (jęz. angielski, rosyjski, fiński, estoński) maj 2005, nr 5 (77) Biuletyn euro info dla małych i średnich firm Oferty współpracy RYNEK DUŃSKI EIC/SZC/168 Mała duńska firma oferuje know-how w zakresie malowania silikatowego, wykorzystywanego w szczególności przy pracach renowacyjnych, jest również zainteresowana utworzeniem lokalnej jednostki produkcyjnej, poszukuje przedsiębiorców zainteresowanych współpracą. Kontakt: Centrum Euro Info w Vordingborgu. Oryginalny nr oferty: 200505101. EIC DK058, Marienbergvej 132, DK-4760, Vordingborg, Denmark, tel.: +45 55 35 30 30, faks: +45 55 34 03 55, [email protected], www.eic-storstrom.dk, osoba do kontaktu: Suzanne Mortensen RYNEK NIEMIECKI EIC/SZC/171 Niemieckie przedsiębiorstwo z branży tekstylno-odzieżowej poszukuje partnerów handlowych – przedstawicieli i odbiorców. Oferuje odzież młodzieżową (damską) firm Pimkie i Xanaka (spodnie, dżinsy, kurtki, płaszcze, swetry, bluzki, koszule, podkoszulki, spódnice, sukienki oraz galanterię i biżuterię). Cena: 3,90 euro za sztukę. Zainteresowane firmy zagraniczne prosi się o przesłanie zapytania. Kontakt: ATX INTERNATIONAL VERTRIEBSCENTER, Tübinger Straße 10/1, 75392 Deckenpfronn, Niemcy, tel.: +49 7033 13 71 62, faks: +49 7033 30 80 33, e-mail: [email protected], www.auto-texx-sued.de, osoba do kontaktu: Herr Lissner EIC/SZC/172 Niemieckie przedsiębiorstwo handlowe specjalizujące się w branży sportów wodnych poszukuje producentów kajaków, sprzętu wodnego, łodzi rybackich wykonanych ze wzmocnionego włóknem szklanym tworzywa sztucznego. Forma kooperacji: zakup i reprezentowanie produktów firmy. Kontakt: FUHRMANN HANDELSUNTERNEHMUNG WASSERSPORT + FREIZEIT, Lange Reihe 9, 23568 Lübeck, Niemcy, tel.: +49 451 607 26 80, faks: +49 451 607 26 81, e-mail: [email protected], osoba do kontaktu: Kay Fuhrmann RYNEK SZWEDZKI EIC/GD/047 Szwedzkie przedsiębiorstwo zajmujące się sprzedażą hurtową dekoracji domowych, głównie z drewna i porcelany, szuka w Polsce firmy wytwarzającej różne rodzaje tkanin (zarówno drukowane, jak i jednokolorowe) z bawełny i lnu. Kontakt: VIA DAHLEN OF SWEDEN, S-733 39 Sala, Fridhemsgatan 18, Szwecja, tel.: +46 (0)224 295 95, www.viadahlen.se, [email protected], osoba do kontaktu: Maria Dahlén Färnqvist, (jęz. angielski, szwedzki) EIC/WAW/171 Firma szwedzka poszukuje dostawców drewna dębowego czterostronnego o wymiarach 25 x 100 mm oraz 25 x 75 mm, wilgot- maj 2005, nr 5 (77) ność 8%, długość desek 770 mm – 2500 mm. Wielkość dostaw do ustalenia. Kontakt: Jan-Olov Håkansson, Björkprodukter i Kilafors AB, Sandersberg 6580, SE-823 91 Kilaform, tel.: +46 278 65 03 24, faks: +46 278 65 09 10, tel. kom.: +46 70 634 632 6, e-mail: [email protected] RYNEK SŁOWACKI EIC/KCE/076 Słowacka firma, zajmująca się handlem w zakresie zespołów prądotwórczych, zasilaczy czuwających, bezprzerwowych (UPS), generatorów prądu stałego, konwerterów, przetworników analogowych, prostowników scalonych, pragnie nawiązać współpracę z polskimi odbiorcami. Kontakt: Nes Nova Dubnica, Gorkeho 820/27, 018 51 Nova Dubnica, Słowacja, tel.: +421 42 440 12 14, faks: +421 42 440 1201, www.nes.sk RYNEK WĘGIERSKI EIC/KRA/77 Węgierski producent cystern metalowych do celów przemysłowych jest zainteresowany nawiązaniem kontaktu z producentami den cystern metalowych o wymiarach: średnicy 315-3150 mm i grubości 4-8 mm. Kontakt: Futoker Trade Kft., 1144 Budapest, Gvadanyi u. 67, Węgry, tel./faks: +361/3633810, 3640287, tel.: +3614683412, 4683414, e-mail: [email protected] EIC/KRA/79 Firma węgierska zajmująca się produkcją mebli oraz sprzedażą akcesoriów meblowych jest zainteresowana nawiązaniem kontaktu z producentami drzwiczek i frontów meblowych. Kontakt: Lak-Ber Kft., 7628 Pecs, Klapka u. 14, Węgry, tel./faks: +3672/241088, e-mail: [email protected], www.pecsibutor.hu EIC/WAW/172 Firma węgierska jest zainteresowana nawiązaniem kontaktu z polskimi tartakami, w szczególności z dostawcami tarcicy sosnowej. Kontakt: György Kerekes, EIC Budapest, Węgry, e-mail: [email protected] (jęz. angielski) EIC/WAW/173 Węgierska firma poszukuje inwestora zagranicznego z obszaru UE, w tym Polski, do utworzenia na Węgrzech joint venture dla realizacji projektu budowy i eksploatacji spalarni odpadów niebezpiecznych powstających w węgierskim przemyśle drzewnym w ilości ok. 150 tys. ton rocznie. Jest to pierwszy taki projekt na Węgrzech i firma ma poparcie węgierskiego Zrzeszenia Przemysłu Drzewnego. Projekt będzie mógł skorzystać ze znaczącego wsparcia ze środków publicznych. Kontakt: SZIGETI Ltd., 1195 Budapest, Kossuth u 24., Węgry, e-mail: [email protected], tel./faks: +36-1 282 2436 (jęz. angielski) 27 SEMINARIA EIC oraz KREDYT BANKU dotyczące funduszy strukturalnych Serdecznie zapraszamy na cykl bezpłatnych seminariów organizowanych przez sieć Euro Info we współpracy z Kredyt Bankiem w maju i czerwcu 2005. Podobnie jak w zeszłym roku seminaria będą dotyczyły współfinansowania inwestycji w ramach funduszy strukturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem sektora żywnościowego oraz ochrony środowiska. Serdecznie zapraszamy; w sprawach rekrutacji prosimy o kontakt z regionalnymi ośrodkami Euro Info. Lokalizacja oraz EIC do kontaktu Data Temat Lublin EIC Lublin 05.05 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Nowy Sącz EIC Kraków 06.05 Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Tarnów EIC Kraków 09.05 Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Łódź EIC Łódź Fundusze strukturalne UE dla firm na 10.05 realizację projektów związanych z ochroną środowiska Katowice EIC Katowice Fundusze strukturalne UE dla firm na 11.05 realizację projektów związanych z ochroną środowiska Rzeszów EIC Rzeszów 11.05 Kraków EIC Kraków 11. 05 Fundusze strukturalne UE dostępne dla i 18.05 małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Opole EIC Opole 12.05 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Włocławek EIC Toruń 12.05 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Szczecin EIC Szczecin Fundusze strukturalne UE dla firm 12.05 na realizację projektów związanych z ochroną środowiska Kalisz EIC Kalisz 12.05 Gdańsk EIC Gdańsk 16.05 Wrocław EIC Opole 16.05 Bielsko-Biała EIC Katowice Fundusze strukturalne UE dla firm 17.05 na realizację projektów związanych z ochroną środowiska Radom EIC Kielce Fundusze strukturalne UE dla firm 17.05 na realizację projektów związanych z ochroną środowiska Kielce EIC Kielce 18.05 Częstochowa EIC Katowice Fundusze strukturalne UE dla firm 18.05 na realizację projektów związanych z ochroną środowiska Płock EIC Toruń 19.05 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Warszawa EIC Toruń 19.05 Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Toruń EIC Toruń 23.05 Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Koszalin EIC Szczecin 24.05 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Poznań EIC Kalisz 02.06 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Białystok EIC Białystok 07.06 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.) Łomża EIC Białystok 09.06 Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Fundusze strukturalne UE dla firm na modernizację sektora żywnościowego Fundusze strukturalne UE dostępne dla małych i średnich firm (poza WKP 2.3.)
