tezy

Transkrypt

tezy
Przewodnictwo turystyczne
w Unii Europejskiej
Mgr Anna Bogucka
Katedra Turystyki i Rekreacji
Politechniki Białostockiej
Turystyka jest branżą niezwykle dynamiczną, zmieniają się
produkty turystyczne, zmienia się turysta, jego oczekiwania i
wymagania. Przewodnicy turystyczni zajmują znaczące
miejsce w obsłudze ruchu turystycznego, dlatego powinni
podnosić jakość świadczonych przez siebie usług,
dostosowując się do oczekiwań i nowych wyzwań.
Zawód przewodnika turystycznego wymaga ciągłego
doskonalenia, szkolenia i doszkalania. Należy pamiętać, że w
obsłudze ruchu turystycznego najważniejszy jest człowiek,
stąd przewodnicy powinni traktować swoją pracę jako
służbę i rodzaj misji.
Mimo ogromnego zaangażowania przewodników
turystycznych w swoją pracę, która często jest jednocześnie
pasją, napotykają oni wiele barier, niedoskonałości
organizacyjnych utrudniających pracę i obniżających jakość
usług.
Jest to zjawisko obecne nie tylko w Polsce. Wiele krajów
integrującej się Europy boryka się z problemami prawno –
organizacyjnymi przewodnictwa turystycznego.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Włochy
We Włoszech przepisy dotyczące wykonywania zawodu przewodnika turystycznego
są najstarsze w Europie i sięgają 1816 roku.
Regulacje prawne:
prawne:
Obecnie przewodnictwo ma oparcie w prawie narodowym oraz prawie regionalnym.
Bezprawne wykonywanie zawodu jest surowo karane.
Definicja zawodu:
Przewodnik turystyczny to zawód polegający na towarzyszeniu osobom pojedynczym
i grupom podczas zwiedzania zabytków, galerii sztuki, muzeów, wykopalisk
archeologicznych, rzemieślniczych w celu przedstawienia walorów bezpośrednio lub
za pomocą tłumacza.
Zawód przewodnika turystycznego wykonywany jest w ramach zezwolenia
wydawanego przez dany region. Podstawą jest licencja wydawana przez uprawnione
władze.
Podstawowe wymogi:
Kandydaci na przewodników powinni spełniać następujące warunki:
Być pełnoletni,
Posiadać obywatelstwo włoskie lub innego państwa UE,
Prezentować właściwą postawę obywatelską,
Posiadać dyplom szkoły średniej lub równoważnej albo tytuł studiów,
Posiadać odpowiednie zdolności psychofizyczne.
Szkolenie
Władze regionu dbają o doskonalenie zawodowe i przygotowanie do egzaminu
(organizacja kursów, konferencji, seminariów).
Postępowanie egzaminacyjne:
Komisje egzaminacyjne mianowane są na okres 2 lat przez władze lokalne. W skład
przewodnickiej komisji egzaminacyjnej wchodzą: kierownik właściwego regionu
turystycznego, ekspert od prawodawstwa, organizacji turystyki, historii sztuki,
archeologii, działalności społecznej, kulturalnej i produkcyjnej regionu oraz eksperci
odpowiednich języków obcych .
Egzamin składa się z dwóch części: pisemnej i ustnej. W części językowej należy
wykazać się konwersacją i tłumaczeniem lektury z przynajmniej jednego języka z
trzech najbardziej rozpowszechnionych i nauczanych i szkole państwowej II stopnia.
Nadanie uprawnień publikuje się w Biuletynie Regionalnym. Licencje trzeba odnawiać
corocznie przed upływem daty jej ważności składając podanie z krótkim opisem
aktywności zawodowej z roku minionego.
Wynagrodzenie
Przepisy określające stawki są publikowane.
Organizacje zawodowe
Rolę związków zawodowych pełnią tzw. komitety techniczne, czyli przedstawiciele
przewodników pilotów i tłumaczy, którzy dbają o środowisko zawodowe.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Austria
Regulacje prawne:
prawne:
Podstawą prawną wykonywania zawodu przewodnika turystycznego
jest uzyskanie licencji tzw. Gewerbeordnung. Niezbędną koncesję
kandydaci otrzymują po ukończeniu kursu przygotowawczego oraz po
pomyślnym zdaniu egzaminu państwowego.
Uprawnienia nadawane są na obszar całego kraju.
Podstawowe wymogi:
Kandydaci na przewodników powinni spełniać następujące warunki:
Posiadać certyfikat ukończenia kursu pierwszej pomocy,
Posiadać dyplom szkoły średniej,
Posiadać biegłą znajomość języka obcego.
Szkolenie
Odbywa się w prawnie uznanych ośrodkach szkoleniowych obejmuje co
najmniej 300 godzin zajęć teoretycznych praz praktycznego wykorzystania
zdobytej wiedzy. Czas trwania kursu jest uzależniony od organizatora (np.
Gospodarczy Instytut Kształcenia Kadr w Wiedniu oferuje szkolenia trwające
3 – 4 semestry, obejmujące 900godzin programu).
Program obejmuje wiedze z zakresu historii, historii sztuki ( z rozbiciem na
historię teatru, muzyki, medycyny, literatury, folkloru), geografii z
turystycznego i ekonomicznego punktu widzenia, turystyki, prawa,
socjologii, ekonomii i księgowości. Zajęcia praktyczne polegają na
zwiedzaniu różnego typu muzeów, kościołów oraz ćwiczenia z retoryki pod
okiem doświadczonych przewodników.
Postępowanie egzaminacyjne:
Organizatorem egzaminu państwowego jest Izba Gospodarcza właściwa dla
danego regionu Austrii.
Egzamin składa się z dwóch części: pisemnej i ustnej. Podstawowym
językiem w czasie egzaminu jest niemiecki, jednak znajomość przynajmniej
jednego języka obcego jest wymagana, gdyż jedna z części egzaminu
przeprowadzona jest w wybranym przez kandydata języku.
Organizacje zawodowe
Certyfikowani przewodnicy są obowiązkowo zrzeszeni w Izbie Gospodarczej,
która reprezentuje ich interesy. Jako organizacja kontrolująca cały kraj,
profesjonalne stowarzyszenie Izby Gospodarczej dba o warunki pracy
austriackich przewodników turystycznych.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Francja
Regulacje prawne:
prawne:
Zawód przewodnika turystycznego we Francji ma swoje oparcie w Kodeksie
Turystycznym. Warunki otrzymania karty zawodowej określane są
oddzielnymi przepisami.
Obowiązek zatrudniania przewodników turystycznych ograniczony jest tylko
do wizyt w muzeach i obiektach historycznych. Na drogach, w miastach i na
terenach otwartych dopuszcza się oprowadzanie turystów przez osoby nie
posiadające stosownych uprawnień.
Rodzaje przewodników:
Przewodnik – wykładowca krajowy,
Przewodnik krajowy,
Przewodnik regionalny (najbardziej popularny),
Przewodnik wykładowca miast i regionów sztuki i historii,
Animator dziedzictwa kulturowego.
Podstawowe wymogi:
Kandydaci na przewodników krajowych powinni spełniać następujące warunki:
Posiadać 2 letnie wykształcenie powyżej matury (kierunkowe),
Posiadać dyplom ukończenia studium w wymiarze 600 godzin ( 11 wyższych uczelni posiada
prawo prowadzenia takiego studium).
Kandydaci na przewodników regionalnych powinni spełniać następujące warunki:
Ukończenie 2 letnich studiów kierunkowych,
Posiadać bardzo dobrą znajomość minimum jednego języka obcego.
Szkolenie
Kształcenie na przewodnika krajowego prowadzone jest w 4 blokach: znajomość dziedzictwa
kulturowego i zagadnień historycznych, języki obce, prezentacje i techniki komunikacyjne,
administrowanie zwiedzaniem.
Wymagany jest staż w wymiarze 8 – 12 tygodni.
Kształcenie na przewodnika regionalnego obejmuje kurs przygotowawczy w wymiarze
250godzin.
Postępowanie egzaminacyjne:
Egzamin na przewodnika regionalnego organizowany jest co 2 lata przy Prefekturze Regionu,
która organizuje taki egzamin wraz z delegaturą ministerialną ds. turystyki. Składa się z trzech
części: pisemnej, ustnej i praktycznej w terenie. Połowa egzaminu odbywa się po francusku,
połowa w wybranym języku obcym.
Zasady warunków egzaminowania ustalane są przy porozumieniu trzech ministrów (ds. edukacji
narodowej, turystyki oraz kultury).
Nadanie uprawnień
Dyplom przewodnika krajowego wydawany jest na 4 lata z możliwością przedłużenia.
Legitymacje i karty zawodowe wydaje prefektura w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się
o tytuł przewodnika regionalnego.
Organizacje zawodowe
Najważniejsza organizacją samorządu zawodowego we Francji jest FNGI.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Holandia
Regulacje prawne:
prawne:
Brak obowiązku posiadania uprawnień przewodnika.
Organizacje zawodowe
Zrzeszenie przewodników tzw. Gidor w Diemen koło
Amsterdamu. Członkowsko w zrzeszeniu uzależnione jest
od zdania wewnętrznego egzaminu przewodnickiego.
Pozytywnie zdany egzamin umożliwia ewentualne
otrzymanie ewentualnych zleceń oraz systematycznych
informacji o oferowanych przez organizację szkoleniach
tematycznych.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Niemcy
W Niemczech nie istnieje zawód przewodnika turystycznego. Innymi słowy na
terenie Niemiec nie ma żadnych ograniczeń w oprowadzaniu wycieczek, nie ma
kontroli, ani kar.
Regulacje prawne:
prawne:
Brak przepisów prawnych regulujących zasady kształcenia i wykonywania pracy.
Organizacje zawodowe
Mimo braku zawodu istnieje Federalny Związek Przewodników Turystycznych
zrzeszający regionalne i lokalne stowarzyszenia przewodnickie (ok. 3500
członków).
Związek określił wytyczne, na podstawie których powinny być organizowane kursy
w celu ujednolicenia standardu kształcenia. Na podstawie przedstawionego przez
organizatora konspektu zatwierdza się kurs. Organizator otrzymuje tym samym
patronat związku nad szkoleniem. Na zakończenie kursu wydaje się certyfikat. Aby
go uzyskać należy uczestniczyć w zajęciach, wykazać się 3 – letnią praktyką oraz
zaliczyć seminaria z prawa, dydaktyki, metodyki i komunikacji.
Związek organizuje również szkolenia dla tych, którzy pracują jako przewodnicy.
Szkoleniem przewodnickim na terenie Niemiec zajmują się również inne jednostki,
przygotowujące przyszłych przewodników. Szkolenia trwają od 3 do 12 miesięcy.
Obejmują zagadnienia z zakresu ekonomii, prawa, geografii, psychologii, retoryki,
pierwszej pomocy oraz obsługi grup. W trakcie kursu przygotowuje się różne
opracowania i prezentacje. Realizowane są także praktyki wyjazdowe. Szkolenie
zakończone jest pisemnym i ustnym egzaminem.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Republika Czeska
Regulacje prawne:
prawne:
Obecnie przewodnictwo nie jest regulowane żadnymi
specjalnymi przepisami prawnymi. Od 2001 roku obowiązuje
tylko obwieszczenie Ministra Rozwoju Lokalnego oraz
Zarządzenie Rady Ministrów o konieczności powierzania przez
przedsiębiorców określonych zadań osobom posiadającym
odpowiednie kwalifikacje, w tym kwalifikacje przewodnickie.
Definicja zawodu:
Pojmowanie usług przewodnickich Republice czeskiej jest o
wiele szerszy niż w Polsce. Typologia przewodników i zakres
uprawnień odbiega całkowicie od modelu przyjętego w
naszym kraju (np. brak przewodników miejskich). Uprawnienia
nadawane są na obszar całego kraju.
Rodzaje usług przewodnickich
Górskie
Rekreacyjne i sportowe
Turystyczne – działalność polegająca na oprowadzaniu grupy lub turystów
indywidualnych, przy czym w wybranym przez nich języku prowadzony jest
wykład o kulturze i przyrodniczym dziedzictwie kraju oraz podejmowane są
inne czynności związane z realizacją programu oraz udzielaniem
podstawowej pomocy osobom prowadzonym.
Podstawowe wymogi:
Warunki, jakie powinien spełnić przewodnik turystyczny w celu
wykonywania usług dotyczą tylko rejestracji działalności gospodarczej.
Brak jest jakichkolwiek przepisów regulujących program szkolenia
przewodnickiego i długości trwania kursu.
Postępowanie egzaminacyjne reguluje obwieszczenie Ministra Rozwoju
Lokalnego:
Egzaminy przewodników turystycznych mogą odbywać się tylko przed
komisją powołaną przez kierownictwo szkoły średniej, średniej szkoły
zawodowej lub szkoły wyższej kształcących w zakresie turystyki i
akredytowanych przez ministerstwo (10 szkół).
Egzamin składa się z dwóch części: zawodowej i językowej.
Organizacje zawodowe
Przewodników w Republice Czeskiej reprezentują obecnie dwie organizacje
przewodnickie – Stowarzyszenie Przewodników Republiki czeskiej oraz
Związek Przewodników Republiki Czeskiej.
Charakterystyka przewodnictwa w wybranych krajach UE
Polska
Definicja zawodu:
Przewodnik turystyczny jako osoba zawodowo oprowadzająca turystów lub
odwiedzających po wybranych obszarach, miejscowościach i obiektach oraz
udzielająca o nich informacji.
Podstawowe wymogi:
Kandydaci na przewodników powinni spełniać następujące warunki:
Ukończenie 18 lat,
Ukończenie szkoły średniej,
Posiadanie stanu zdrowia umożliwiającego wykonywanie zadań przewodnika
turystycznego,
Nie była karana za przestępstwa umyślne lub inne popełnione w związku z
wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego,
Odbycie szkolenia teoretycznego i praktycznego,
Pozytywne zdanie egzaminu na przewodnika turystycznego.
Rodzaje uprawnień przewodnickich:
Przewodnik górski.
Przewodnik miejski.
Przewodnik terenowy.
Szkolenie
Szkolenie kandydatów na przewodników turystycznych mogą
prowadzić jednostki organizacyjne lub osoby upoważnione na
podstawie decyzji administracyjnej marszałka województwa
właściwego ze względu na ich siedzibę lub miejsce
zamieszkania. Do prowadzenia zajęć teoretycznych muszą one
dysponować kadrą wykładowców posiadających wykształcenie
wyższe, а do praktycznych kadrą instruktorów posiadających
udokumentowaną praktykę. Poza tym jednostki te muszą
zapewnić warunki umożliwiające realizację zajęć, oraz
odpowiednią obsługę biurową wraz z przechowywaniem i
udostępnianiem dokumentacji szkolenia. Większość szkoleń
przewodnickich realizowanych jest przez oddziały Polskiego
Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego, które najczęściej
posiadają stałe zezwolenia na przeprowadzanie tych szkoleń.
Postępowanie egzaminacyjne:
Egzamin dla przewodników turystycznych przeprowadza komisja
egzaminacyjna powoływana przez marszałka województwa właściwego ze
względu na obszar uprawnień.
Kandydaci na członków komisji egzaminacyjnych powinni posiadać
wykształcenie wyższe w zakresie związanym z problematyką szkolenia lub
posiadać uprawnienia przewodnika turystycznego oraz wykazać się
pięcioletnią czynną działalnością jako przewodnik turystyczny.
Egzamin jest płatny i przeprowadzany jeśli dopuszczonych jest do niego
minimum 10 kandydatów. Składa się z dwóch części: teoretycznej
i praktycznej.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia
2000 roku znajomość języka obcego przez przewodników turystycznych
dokumentowana jest między innymi dyplomem ukończenia studiów
filologicznych, nauczycielskiego kolegium języków obcych lub świadectwem
ukończenia szkoły z obcym językiem wykładowym za granicą. Może być
również potwierdzona świadectwem wystawionym przez inne instytucje np.
certyfikat FCE z języka angielskiego.
Istnieje także możliwość złożenia egzaminu ze znajomości języka obcego
przed Komisją Egzaminacyjną Języków Obcych.
Organizacje zawodowe
Najważniejszą organizacją braci przewodnickiej w Polsce jest PTTK oraz
Polska Federacja Pilotażu i przewodnictwa.
Obszary problemowe dyskusji
Problemy szkoleniowe
Dobór kandydatów na kursy. Kursy nie powinny mieć
charakteru rynkowego. Przyjmowane powinny być osoby
z odpowiednimi predyspozycjami zawodowymi.
Analiza programów szkoleń. Zwiększenie godzin
przeznaczonych na pierwszą pomoc przedmedyczną.
Położenie nacisku na interpretację dziedzictwa
kulturowego i przyrodniczego.
Wprowadzenie klas przewodnickich dla wszystkich
rodzajów uprawnień przewodnickich wiążące się z
aktywnością zawodową i doszkalaniem.
Znajomość języków obcych.
Obszary problemowe dyskusji
Problemy prawne
Kontrola uprawnień. Zawód przewodnika
turystycznego wymaga ochrony przez
eliminację szarej strefy.
Przekraczanie kompetencji zawodowych
przez pilotów.
Rozszerzenie o Białystok listy miast, gdzie
obowiązują uprawnienia przewodnika
miejskiego.
Obszary problemowe dyskusji
Problemy ekonomiczne
Stawki za wykonywaną pracę.
Przewodnik turystyczny w województwie
podlaskim – zawód czy dodatkowa
działalność zawodowa?