Program nauczania języka angielskiego medycznego
Transkrypt
Program nauczania języka angielskiego medycznego
Program nauczania języka angielskiego medycznego w I Liceum im. T. Kościuszki w Koninie jako przedmiotu uzupełniającego dla klas o profilu biologiczno-chemicznym mgr Edyta Jagiełło-Karpińska mgr Magdalena Siwińska czerwiec 2013 Spis treści 1. Metryczka Programu 1.1 Adresaci Programu…………………………………………………………………………………….3 1.2 Ogólne warunki realizacji Programu…………………………………………………………..3 2. Cele ogólne i szczegółowe 2.1 Cele ogólne Programu………………………………………………………………………………..3 2.2 Cele szczegółowe………………………………………………………………………………………..4 3. Treści nauczania 3.1 Informacje ogólne………………………………………………………………………………………6 3.2 Tematy, sytuacje, leksyka…………………………………………………………………………..6 3.3 Funkcje komunikacyjne………………………………………………………………………………7 3.4 Dobór materiałów dydaktycznych………………………………………………………………7 4. Procedury osiągania celów 4.1 Ogólne podejście metodyczne………………………………………………………………….8 4.2 Nauczanie słownictwa i gramatyki.……………………………………………………………8 4.3 Nauczanie komunikacji..……………………………………………………………………………9 5. Monitorowanie i ocenianie……………………………………………………………………..10 5.1 Ocena osiągnięć uczniów…………………………………………………………………………10 5.2 Formy i techniki oceniania………………………………………………………………………11 6. Bibliografia……………………..……………………………………………………………………..12 2|S tr o n a 1. Metryczka Programu 1.1 Adresaci Programu Program przeznaczony jest do nauczania języka angielskiego ukierunkowanego na zagadnienia medyczne w I Liceum im. T. Kościuszki w Koninie. Program zakłada realizowanie przewidzianych treści nauczania w II i III klasie Liceum. Program adresowany jest do nauczycieli I Liceum im. T. Kościuszki w Koninie, uczniów i ich rodziców. Podstawową rolą Programu jest przedstawienie celów i efektów nauczania języka angielskiego ukierunkowanego na zagadnienia medyczne, a także umożliwienie nauczycielom zaplanowania poszczególnych lekcji, doboru właściwych materiałów, technik prowadzenia zajęć i kontroli wyników. Dla ucznia Program zawiera specyfikę treści nauczania i przykłady samooceny pomocne w podniesieniu efektywności uczenia się i uzyskiwania lepszych wyników. Rodzic znajdzie w Programie informacje pozwalające na lepszą i bardziej skuteczną współpracę z nauczycielem prowadzącym zajęcia z języka angielskiego medycznego. 1.2 Ogólne warunki realizacji Programu Program przeznaczony jest dla uczniów kontynuujących naukę języka angielskiego ogólnego na poziomie IV.1. reprezentujący poziom znajomości języka minimum B1 (zdefiniowany przez Europejski System Opisu Kształcenia Językowego) do realizacji w szkole ponadgimnazjalnej w określonych warunkach: a) zajęcia prowadzone przez nauczyciela posiadającego pełne kwalifikacje do nauczania języka angielskiego w szkole ponadgimnazjalnej przy ścisłej współpracy z nauczycielami biologii i chemii oraz nauczycielem języka angielskiego ogólnego w danej grupie, b) zajęcia prowadzone będą w liczbie 3 godzin/tydzień w całym cyklu nauczania (np. 1 godzina/tydzień w II klasie i 2 godziny/tydzień w III klasie), c) liczebność grupy 12-18 osób, d) zajęcia prowadzone w klasopracowni wyposażonej w komputer, zestaw głośników, rzutnik i ekran, e) dostęp do pomocy dydaktycznych typu modele, wykresy, schematy i itp. wykorzystywanych na lekcjach biologii/chemii, f) zaangażowanie uczniów w rozwój umiejętności posługiwania się językiem angielskim na poziomie B1+/B2 poprzez poszerzenie zakresu słownictwa o język angielski medyczny. 3|S tr o n a 2. Cele ogólne i szczegółowe 2.1 Cele ogólne Programu Nadrzędnym celem Programu jest rozwijanie kompetencji komunikacyjnej w języku angielskim z naciskiem na rozwój znajomości środków językowych czyli specjalistycznego słownictwa w zakresie wybranych treści z biologii, chemii i języka angielskiego medycznego. Program uwzględnia również rozwój kompetencji socjo-językowej rozumianej jako znajomość norm socjokulturowych obowiązujących w danym języku (styl i rejestr językowy). Istotnym elementem Programu jest korelacja z przedmiotami nauczanymi na poziomie rozszerzonym w Liceum w grupach korzystających z Programu: biologią i chemią. Dzięki integracji międzyprzedmiotowej uczeń wykorzysta wiedzę z biologii i chemii do rozwoju swoich umiejętności językowych, co pozwoli uczniowi dostrzec potencjał komunikacyjny języka angielskiego do wykorzystania na studiach bądź w życiu zawodowym. W ten sposób uzyskamy odpowiedni poziom motywacji ucznia do pracy nad rozwojem kompetencji komunikacyjnych i rozwojem środków językowych w zakresie języka angielskiego medycznego. Należy jednak pamiętać, że wiedza zdobyta na tym etapie nauczania jest jedynie podstawą do rozwoju na kolejnych etapach edukacji. 2.2 Cele szczegółowe Cele szczegółowe obejmują - umiejętność korzystania ze słownika specjalistycznego i innych materiałów w języku angielskim specjalistycznym z zakresu biologii, chemii i medycyny oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych - umiejętności samooceny rozwoju umiejętności komunikacyjnych i znajomości słownictwa specjalistycznego, dostrzegania błędów (swoich i innych) i ich korekty. W zakresie celów wychowawczych uczeń powinien nabyć/rozwinąć: - ciekawość poznawczą, gotowość do podejmowania inicjatyw/wyzwań i umiejętności uczenia się przez całe życie, - umiejętności pracy w parach/grupach - umiejętność wyrażania swoich opinii i ich uzasadniania - postawę koleżeństwa i tolerancji wobec innych. Cele szczegółowe w zakresie słuchania, czytania, mówienia i pisania na poziomie podstawowym i rozszerzającym: Poziom podstawowy: Słuchanie: rozumienie ze słuchu prostych, typowych wypowiedzi związanych z tematami ujętymi w treściach nauczania Programu artykułowanych w standardowej odmianie języka: a) rozumienie ogólnego sensu oraz głównych myśli tekstu/wypowiedzi b) wyszukiwanie w tekście ogólnych informacji c) określenie kontekstu wypowiedzi (czasu, miejsca, uczestników) 4|S tr o n a d) rozumienie intencji autora tekstu e) rozróżnianie stylu formalnego i nieformalnego wypowiedzi. Czytanie: rozumienie prostych wypowiedzi pisemnych i tekstów związanych z tematami ujętymi w treściach nauczania Programu (np. definicji, opisów procesu/budowy, dialogów lekarz-pacjent): a) rozumienie ogólnego sensu oraz głównych myśli tekstu/jego części b) wyszukiwanie w tekście określonych informacji c) określenie kontekstu wypowiedzi (np. nadawcy, intencji) d) rozpoznawanie powiązań pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu e) rozróżnianie stylu formalnego i nieformalnego wypowiedzi. Mówienie: tworzenie krótkich zrozumiałych wypowiedzi związanych z tematami ujętymi w treściach nauczania Programu oraz reagowanie w prostych sytuacjach: a) przedstawianie siebie, swoich kwalifikacji/doświadczeń, b) proponowanie, wyrażanie rady/prośby, udzielanie rady/pozwolenia c) udzielanie informacji dotyczących np. diagnozy, leczenia d) wyrażanie skargi/przeprosin e) relacjonowanie procesów w teraźniejszości i przeszłości f) definiowanie i opisywanie budowy/funkcji/procesów/etapów g) opisywanie czynności (np. wykonywanych w laboratorium, przez pielęgniarkę/lekarza) h) przedstawianie opinii innych, wyrażanie swoich opinii i) stosowanie odpowiedniego stylu formalnego/nieformalnego. Pisanie: tworzenie krótkich i prostych (zrozumiałych) wypowiedzi pisemnych w postaci tekstów tj. e-mail, notatka, wiadomość, list nie/formalny pisanych na tematy ujęte w treściach nauczania Programu: a) opisywanie czynności (np. związanych z pracą w laboratorium)/ budowy/ procesów/etapów b) relacjonowanie czynności/procesów w teraźniejszości i przeszłości c) wyrażanie i uzasadnianie swoich opinii, przedstawianie opinii innych d) udzielanie informacji nt. diagnozy, leczenia etc. e) wyrażanie intencji/preferencji, pytanie o intencje/preferencje, zgadzanie się/odrzucanie f) wyrażanie prośby/skargi/przeprosin/podziękowania g) stosowanie formalnego i nieformalnego stylu. Poziom rozszerzający: Słuchanie: rozumienie ze słuchu różnych wypowiedzi i tekstów: a) oddzielanie opinii od faktów b) wyszukiwanie szczegółowych informacji. Czytanie: rozumienie różnych wypowiedzi pisemnych i tekstów związanych z tematami ujętymi w treściach nauczania Programu (np. karty pacjenta, opis przypadku, szczegółowy opis budowy, artykułów specjalistycznych): 5|S tr o n a a) oddzielanie opinii od faktów b) wyszukiwanie szczegółowych informacji. Mówienie: tworzenie płynnych, dłuższych wypowiedzi ustnych oraz reagowanie ustne w różnorodnych i bardziej złożonych sytuacjach komunikacyjnych: a) wyjaśnianie bardziej złożonych procesów/bardziej złożonej budowy i funkcji b) logiczne przedstawianie argumentów i uzasadnianie swoich opinii c) aktywne uczestnictwo w dyskusji d) spekulowanie na temat przyczyn/konsekwencji. Pisanie: tworzenie dłuższych i bardziej złożonych wypowiedzi pisemnych w postaci tekstów tj. opisów, dokumentacji fachowej, raportów i krótkich artykułów: a) wyjaśnianie bardziej złożonych procesów/bardziej złożonej budowy i funkcji b) logiczne przedstawianie argumentów i uzasadnianie swoich opinii c) spekulowanie na temat przyczyn/konsekwencji. 3. Treści nauczania 3.1 Informacje ogólne Program obejmuje wyselekcjonowane treści nauczania zgodne z obowiązującymi podstawami programowymi z biologii, chemii i języka angielskiego dla etapu IV.1. i stanowi kompilację tych treści w celu stworzenia optymalnej podstawy do prowadzenia zajęć z języka angielskiego medycznego. Program nie wprowadza żadnych dodatkowych treści nauczania z biologii i chemii, które nie są wyszczególnione w podstawach programowych tych przedmiotów. Nauczyciel realizujący Program po analizie ogólnych treści nauczania zawartych w Programie dokonuje samodzielnie specyfikacji tematów dostosowując je do potrzeb i możliwości uczniów w poszczególnych grupach. Treści nauczania zawarte w Programie pozwalają każdemu nauczycielowi na ich indywidualizację poprzez mniej lub bardziej szczegółowe ujęcie poszczególnych tematów. 3.2 Tematy, sytuacje, leksyka I semestr (ok.14-18 godzin): a) podstawowe zagadnienia z chemii - atomy i cząsteczki - struktura atomu – jądro i elektrony - wiązania chemiczne - roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych b) podstawowe zagadnienia z biologii - budowa i funkcjonowanie komórki - metabolizm: enzymy, ogólne zasady metabolizmu, oddychanie wewnątrzkomórkowe, fotosynteza - przegląd różnorodności organizmów: zasada klasyfikacji, wirusy, bakterie, protesty, rośliny, grzyby 6|S tr o n a II semestr (ok. 16-20 godzin): c) zdrowy styl życia - higiena życia codziennego - dieta - wizyta w lekarza/specjalisty i/lub pobyt w szpitalu - wypadki i obrażenia. d) ekologia III i IV semestr: e) podstawy anatomii i fizjologii człowieka - budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka: tkanki, narządy, układy narządów - układ ruchu - układ pokarmowy - układ oddechowy - układ krwionośny - układ odpornościowy - układ wydalniczy - układ nerwowy - układ rozrodczy f) genetyka - kwas nukleinowy - organizacja DNA - informacja genetyczna i jej ekspresja - choroby genetyczne 3.3 Funkcje komunikacyjne Wymienione funkcje komunikacyjne obowiązują dla poziomu podstawowego i rozszerzającego: a) zwroty grzecznościowe: powitanie, pożegnanie, przedstawienie siebie i swoich kwalifikacji, przedstawienie swojego doświadczenia zawodowego, przedstawienie swoich współpracowników; b) prowadzenie rozmowy: rozpoczynanie rozmowy, wyrażanie opinii, omawianie doświadczeń, pytanie o opinie i doświadczenia, prośba o powtórzenie, przeformułowanie wypowiedzi w celu zrozumienia; c) wyrażanie postaw wobec zdarzeń/rozmówcy: doradzanie, nakaz, wyrażanie zakazu, instruowanie, udzielanie rady, prośba o radę, wyrażanie pozwolenia, przypuszczenia, pewności, wyrażanie skargi/przeprosin, przyjmowanie przeprosin; d) opis budowy i funkcji, definiowanie, opis procesu i etapów zachodzących w teraźniejszości; e) relacjonowanie wydarzeń, procesów i etapów, opis czynności mających miejsce w przeszłości; 7|S tr o n a f) przedstawianie argumentów za i przeciw danemu rozwiązaniu/danej tezie, zgadzanie się z argumentami, odpieranie argumentów, kwestionowanie zdania innych, wysuwanie tez, spekulowanie na temat przyczyn/konsekwencji. 3.4 Dobór materiałów dydaktycznych W trakcie pierwszego semestru realizacji Programu (ok. 15-18 lekcji) zaleca się wybór treści nauczania zgodnie z punktami 3.2a i 3.2b Programu jako elementu wprowadzenia podstawowych pojęć z biologii i chemii potrzebnych do realizacji pozostałych tematów zawartych w Programie. Czas ten należy przeznaczyć również na diagnozę potrzeb i umiejętności językowych uczniów w celu wybrania właściwych materiałów dydaktycznych w tym podręcznika (z listy podręczników obowiązujących w I Liceum w 2013/14). W drugim semestrze można rozpocząć pracę z wybranym podręcznikiem i/lub wprowadzić materiały autorskie (również te przygotowane przez autorki Programu). W związku z brakiem podręcznika, który obejmowałby treści Programu i realizował wszystkie jego założenia, należy realizować treści zawarte w Programie również z wykorzystaniem autentycznych materiałów prasowych, prezentacji multimedialnych, filmów lub innych. 4. Procedury osiągania celów 4.1 Ogólne podejście metodyczne Nauczanie języka specjalistycznego jest odpowiedzią na specyficzne potrzeby uczących się a w przypadku Języka angielskiego medycznego jako kursu dla uczniów I Liceum przygotowaniem uczniów z klas o profilu biologiczno-chemicznym do dalszej edukacji w tym zakresie na studiach wyższych bądź kursach specjalistyczno-zawodowych. W związku z tym aspektem nauczania tego przedmiotu należy w trakcie kursu w szczególny sposób zwrócić uwagę na potrzeby uczniów, a poprzez przeprowadzenie odpowiedniej analizy dokonać modyfikacji treści (w obrębie treści zawartych w Programie) i form pracy. Analizy można dokonać za pomocą ankiety ale również poprzez bieżącą obserwację postępów uczniów i ich samooceny. Zaleca się podejście do nauczania skoncentrowane na uczniu, co ma przyczynić się do podniesienia jego motywacji. Uczniowie powinni mieć świadomość dostosowania kursu do ich potrzeb i możliwości, a także korzyści płynących z kursu w aspekcie ich dalszej edukacji i przyszłej pracy. 4.2 Nauczanie słownictwa i gramatyki Celem nauczania języka angielskiego medycznego w I Liceum jest zapoznanie uczniów ze specjalistycznym słownictwem, rozwój umiejętności komunikacyjnych z wykorzystaniem słownictwa w określonych sytuacjach. W związku z tym nauczanie leksyki jest kluczowym elementem tego kursu i powinno być przez nauczyciela prowadzącego zajęcia traktowane priorytetowo. Każda lekcja oznacza wprowadzenie nowego słownictwa poprzez podanie znaczenia i poprzez zapoznanie uczniów z poprawną wymową prezentowanych słów/wyrażeń. Utrwalenie poprawnej wymowy (np. poprzez powtarzanie indywidualne i/lub parach/grupach) pozwoli uczniom wykorzystać nowopoznane słownictwo w wypowiedziach ustnych i rozpoznać je w nagraniach/audycjach radiowych/dialogach etc. 8|S tr o n a Drugim elementem nauczania słownictwa jest objaśniania precyzyjnego znaczenia czasami dość szczegółowych pojęć (np. budowa układu krwionośnego), co może stanowić wyzwanie dla niektórych uczniów. Zaleca się wykorzystanie materiału wizualnego (obrazki, schematy, rekwizyty, filmy) w celu prezentacji i utrwalenia słownictwa zakładając, że uczeń może wykorzystać ten materiał po zajęciach w celu powtórzenia słownictwa. Należy zauważyć, że wykorzystanie np. rekwizytów może wyeliminować wydłużenie procesu zapamiętywania poprzez pominięcie polskiego tłumaczenia. Nauczając języka angielskiego medycznego nie należy zapominać o nauczaniu gramatyki ale z pewnością nie jest to priorytet tego kursu. Zagadnienia gramatyczne powinny być przyswajane przez uczących się na zasadzie zapamiętania odpowiednich struktur przy okazji uczenia się leksyki i rozwoju komunikacji np. opisu funkcji czy stawiania diagnozy, a nie powinny stanowić celu nauczania na lekcjach języka angielskiego medycznego. Należy notować i brać pod uwagę pojawiające się błędy gramatyczne i planować ich korektę na zajęciach poprzez dodatkowe ćwiczenia struktur, a w uzasadnionych przypadkach przekazać informacje nt. błędów w zakresie podstawowych struktur gramatycznych nauczycielowi języka angielskiego ogólnego. Absolutna poprawność gramatyczna nie jest konieczna do osiągnięcia celów komunikacyjnych a jej wymaganie może przyczynić się do mniej dynamicznego rozwoju ww. umiejętności. Podsumowując należy zauważyć, że przekazanie komunikatu jest kluczowym osiągnięciem ale przekazanie komunikatu z wykorzystaniem poprawnych struktur jest realizacją ocenianą wyżej. 4.3 Nauczanie komunikacji W związku z tym, że nauczanie komunikacji jest priorytetowym celem Programu, należy skoncentrować się nad doborem odpowiednich treści i form pracy na lekcji. Dobór powinien odbywać się w oparciu o Program ale również o analizę potrzeb i możliwości rozwoju uczniów. Należy pamiętać, że tylko angażowanie uczniów w miarę autentyczną komunikację (taką jak na studiach bądź w miejscu pracy) możemy uzyskać odpowiedni poziom motywacji do pracy nad doskonaleniem umiejętności komunikacyjnych. Wprowadzenie autentycznych modelów komunikacji wymaga ćwiczeń przedkomunikacyjnych, w ramach których uczniowie mają szanse zapoznać się ze słownictwem specjalistycznym niezbędnym do realizacji kolejnych zadań. Kolejnym elementem autentycznych sytuacji komunikacyjnych jest brak określenia nadrzędnej roli jednego z rozmówców (np. nauczyciela). Rezygnacja z takiego podziału ról pozwoli uczniom odgrywać bardzo różne role i przybliża taką komunikację do wzoru sytuacji obowiązującego w zestawach maturalnych z języka obcego na egzaminie ustnym. W trakcie ćwiczenia komunikacji bardzo istotną rolę odgrywa właściwa korekta pojawiających się błędów w wymowie czy doborze leksyki i form gramatycznych. Tylko w przypadku całkowitego braku zrozumienia komunikatów ucznia należy ingerować bezpośrednio w rozmowę w celu korekty czy pomocy. W pozostałych przypadkach nauczyciel powinien prowadzić obserwację (notatki) i odpowiednim momencie lekcji podsumować ewentualne błędy poprzez podanie poprawnej wersji. Obserwacje te należy wykorzystać planując kolejne lekcje, których celem (pośrednim) powinno stać się wyeliminowanie najbardziej rażących błędów, które uniemożliwiają bądź znacznie zakłócają komunikację. 9|S tr o n a Samodzielność oceny uczniów umiejętności komunikacyjnych można wesprzeć oceną wzajemną uczniów pracujących w parach bądź w grupie i oceną samodzielną (poprzez autokorektę). Rozsądnie jest zwrócić uwagę uczniów na logikę wypowiedzi i treści zawarte w komunikacie. Uzmysłowienie uczniom, że sama treść a nie tylko poprawność też ma ogromne znaczenie jest konieczne w celu uzyskania postępów w rozwoju komunikacji na tym etapie nauczania. 5. Monitorowanie i ocenianie Jednym z zadań nauczyciela prowadzącego zajęcia na podstawie Programu jest ocenianie, które należy traktować jako przede wszystkim informację zwrotną dla ucznia i rodziców nt. postępów i rozwoju w zakresie przewidzianym w Programie. Informacja zwrotna nt. postępów ale również dobrych i słabych stron uczniów powinna być podstawą analizy nauczanych treści pod kątem możliwości rozwoju umiejętności uczniów i wzrostu/spadku ich motywacji do wysiłku wymaganego do opanowania słownictwa specjalistycznego. Należy pamiętać, że ocena wyższa ale mniej obiektywna za wykonanie zadania trudnego i bardzo trudnego stanowi lepszy element motywacji niż obiektywna ocena ale niższa. 5.1 Ocena osiągnięć uczniów Na zajęciach z języka angielskiego medycznego prowadzonych w oparciu o Program obowiązują zasady oceniania zgodne z aktualnym Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w I Liceum im. T. Kościuszki w Koninie. Uszczegółowienie kryteriów oceniania znajduje się w Przedmiotowym Systemie Oceniania z języka angielskiego. Istotnym elementem oceniania jest samoocena uczniów, jako przygotowanie do samodzielności w uczeniu się przez całe życie. Rola nauczyciela polega na zapoznaniu uczniów z formami samooceny i nadzorowaniu (zwłaszcza na początku kursu) przestrzegania systematyczności w prowadzeniu samooceny. Zalecane formy samooceny: formalne i nieformalne obejmują: a) samoocena formalna - karty samooceny – wypełnianie przez ucznia na/po lekcjach powtórzeniowych, - portfolio – przechowywane w ten sposób karty samooceny mogą posłużyć do analizy osiągnięć ucznia i zdefiniowania długoterminowych celów rozwoju językowego; b) samoocena nieformalna - krótka rozmowa z uczniem/uczniami nt. rozwoju ich umiejętności, obszarów nauczanych, w których czują się swobodnie i tych, które wymagają większego wysiłku/utrwalenia materiału. W celu wzmożenia samodzielności uczniów i prowadzenia samooceny należy: a) położyć nacisk na odpowiednie prowadzenie przez uczniów notatek na lekcji jak i w ramach pracy domowej 10 | S t r o n a b) zadawać systematyczne prace domowe pozwalające utrwalić przerobiony materiał i/lub przygotować się do nowego tematu c) wprowadzić pracę projektową d) systematycznie prowadzić analizę potrzeb uczniów w zakresie realizowanych treści, dat i form sprawdzania wiedzy e) przyzwyczaić uczniów (poprzez odpowiednie zadania domowe) do samodzielnego wyszukiwania materiałów dodatkowych i korzystania z nich (np. z wykorzystaniem odpowiedniego słownika). 5.2 Formy i techniki oceniania Nauczyciel języka angielskiego medycznego bazujący na Programie ma do dyspozycji dwie formy oceniania/kontroli postępu: bieżące i okresowe. Zaleca się zrównoważone wykorzystanie ww. form oceniania w pierwszym i drugim semestrze prze 1h/tydzień, a w trzecim i czwartym semestrze przewagę form oceniania bieżącego. Formy oceniania bieżącego: kartkówki, sprawdziany z działu (np. z podstaw biologii), obserwacja pracy ucznia na lekcji i/lub odpowiedź ustna. Formy oceniania okresowego: test pisemny, formy pisemne i odpowiedź ustna. Należy pamiętać, że jednym z głównych celów nauki języka angielskiego medycznego jest rozwój umiejętności komunikacyjnych ucznia więc nie należy pomijać sprawdzenia postępu uczniów w odpowiedzi ustnej bieżącej bądź okresowej. W przypadku odpowiedzi bieżącej to może być: dialog pacjent-personel medyczny, pacjent-pacjent, lekarzpielęgniarka, relacjonowanie zdarzeń, udzielanie rady, opis budowy/działania/funkcji (z wykorzystaniem materiałów wizualnych). W przypadku odpowiedzi ustnej jako okresowej formy oceniania zaleca się, oprócz ww. form, projekt/prezentację przygotowany przez uczniów w parach a na późniejszym etapie indywidualnie. W przypadku uczniów biorących udział w konkursach z zakresu biologii i/lub chemii, w których jest wymagane przygotowanie pracy/badań w języku angielskim, należy przygotowanie ucznia pod kątem takiego konkursu uwzględnić w ocenianiu bieżącym. 6. Bibliografia 1. S. Dylak, Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania, wyd. PWN, Warszawa 2000. 2. H. Komorowska, O programach prawie wszystko, wyd. WSiP, Warszawa 1999. 3. Materiały szkoleniowe ze szkolenia „Tworzenie własnych przedmiotowych programów nauczania, zgodnie z nową podstawą programową kształcenia ogólnego” organizowanego przez Ośrodek szkoleniowy IBO, Konin, 2012. 11 | S t r o n a