Przemysł zbrojeniowy Izraela

Przemysł zbrojeniowy Izraela
2015-12-20 12:24:44
2
Przemysł zbrojeniowy to jedna z ważniejszych gałęzi izraelskiego przemysłu, a wielkość izraelskiego eksportu
zbrojeniowego plasuje ten kraj wśród sześciu największych światowych eksporterów broni, po zdecydowanych
potentatach w tej branży: USA i Rosji i wraz z takimi potęgami gospodarczymi jak Wielka Brytania, Francja i
Niemcy. Tak wysoka pozycja Izraela wynika przede wszystkim z innowacyjności izraelskiego przemysłu
zbrojeniowego i wysokiego nasynia najnowszymi osiągnięciami technologicznymi i informatycznymi.
Przemysł zbrojeniowy to jedna z ważniejszych gałęzi izraelskiego przemysłu, a wielkość izraelskiego eksportu
zbrojeniowego plasuje ten kraj wśród sześciu największych światowych eksporterów broni, po zdecydowanych
potentatach w tej branży: USA i Rosji i wraz z takimi potęgami gospodarczymi jak Wielka Brytania, Francja i
Niemcy. Tak wysoka pozycja Izraela wynika przede wszystkim z innowacyjności izraelskiego przemysłu
zbrojeniowego i wysokiego nasynia najnowszymi osiągnięciami technologicznymi i informatycznymi.
RYS HISTORYCZNY
Zręby izraelskiego przemysłu zbrojeniowego datują się na lata 20. i 30. XX wieku, kiedy nie istniało jeszcze
Państwo Izrael. Podziemne warsztaty i małe fabryczki zaczęły wytwarzać wtedy lekką broń na potrzeby
żydowskich organizacji podziemnych stanowiących ochronę żydowskiej ludności przed narastającą wrogością ze
strony arabskich mieszkańców Palestyny i walczących do 1948 roku (z przerwą w czasie II WŚ) o niepodległość z
Brytyjczykami sprawującymi wówczas z ramienia Ligi Narodów mandat nad Palestyną, czyli obecnym Izraelem i
Jordanią.
Po uzyskaniu przez Izrael niepodległości w maju 1948 fabryczki te zostały przejęte przez państwo i
przekształcone w istniejący do dziś koncern Israel Military Industries (IMI). Wytwarzał on początkowo tylko lekką
broń na potrzeby utworzonej na bazie organizacji podziemnych Armii Obrony Izraela. Najbardziej znanym w
świecie ówczesnym (lata 60. XX w.) produktem IMI jest wykorzystywany do dziś przez różne organizacje i armie
kilku państw pistolet maszynowy Uzi. Głównym dostawcą cięższej broni dla Izraela były w tym okresie Francja (w
tym samoloty Mirage) oraz Wielka Brytania (czołgi Centurion) i USA (czołgi Sherman). Przełomem w dziejach
izraelskiego przemysłu zbrojeniowego był rok 1967, kiedy to w wyniku Wojny Sześciodniowej Francja i szereg
innych państw nałożyły embargo na dostawy broni do Izraela. Wydarzenie to stanowiło katalizator dla
przyspieszonego rozwoju własnego przemysłu zbrojeniowego, potrafiącego zapewnić izraelskiej armii pełną
gamę broni, z czołgami i samolotami włącznie.
KONCERNY I ZAKŁADY ZBROJENIOWE
3
Izraelski przemysł zbrojeniowy liczy ponad 300 podmiotów gospodarczych, od wielkich koncernów o znaczeniu
globalnym, poprzez średnie i małe spółki, aż po najmniejsze, wytwarzające i projektujące specjalistyczne
elementy uzbrojenia. Przemysł obronny zatrudnia ponad 50 tys. pracowników. Trzy największe koncerny
zbrojeniowe Izraela stanowią własność państwa. Są to:
Israel Aerospace Industry (IAI), koncern z siedzibą przy Porcie Lotniczym im. Ben Guriona koło Tel Awiwu,
założony w roku 1953. Roczny przychód koncernu to 3,5 mld $. IAI to jeden z największych na świecie
producentów samolotów bezzałogowych i wytwórca pilotowanych samolotów bojowych i cywilnych, uzbrojenia
dla wszystkich rodzajów sił zbrojnych, satelitów obserwacyjnych, awioniki i systemów rozpoznawczych.
Israeli Military Industries (IMI), koncern z siedzibą w Ramat HaSzaron, założony w roku 1948. Roczny przychód
koncernu to 1,8 mld $. IMI produkuje szeroki wachlarz broni palnej (od pistoletów, przez karabiny snajperskie, po
karabiny maszynowe), amunicję do wszelkiego rodzaju uzbrojenia oraz wytwarza zaawansowane technologie
militarne, włącznie z kosmicznymi (seria satelitów „Amos” i „Ofek”). W listopadzie 2013 rząd Izraela podjął
decyzję o sprywatyzowaniu koncernu i pozostawieniu w rękach państwa tylko produkcji o strategicznym
znaczeniu dla obronności kraju.
Rafael Advanced Defence Systems (Rafael), koncern z siedzibą w Hajfie, założony w roku 1958. Roczny przychód
koncernu to 2 mld $. Rafael projektuje i wdraża zaawansowane technologie wojskowe oraz produkuje oparte o
nie najnowocześniejsze rodzaje uzbrojenia. Wszystkie projekty opracowywane przez Rafael są utajnione.
W sektorze prywatnym zdecydowanie najważniejszą rolę odgrywa koncern Elbit:
Elbit Systems, spółka z siedzibą w Hajfie, założona w roku 1967. Roczny przychód spółki to 2,8 mld $. Elbit
wytwarza elektronikę obronną i bezzałogowe samoloty bojowe i obserwacyjne. Posiada filie w wielu krajach, w
tym we Francji, Włoszech, Rumunii, Wielkiej Brytanii, USA, Brazylii i Kolumbii.
Do grupy Elbit należą także niegdyś samodzielne spółki zbrojeniowe, takie jak:
Elisra Group, spółka z siedzibą w Holonie, założona w roku 1967. Zajmuje się projektowaniem i wytwarzaniem
środków walki elektronicznej, bojowych systemów sterowania i kontroli, systemów gromadzenia informacji oraz
ćwiczebnych systemów symulacyjnych.
Soltam Systems, spółka z siedzibą w Jokneam, założona w roku 1950. Soltam projektuje i wytwarza nowoczesne
systemy artyleryjskie, moździerze i amunicję do tych rodzajów broni. Produkty Soltam służą w armiach ponad 60
krajów świata, w tym w USA i innych krajach NATO.
Tadiran (Tadiran Electronic Systems, Tadiran Spectralink, Tadiran Communications), grupa spółek wytwarzająca
elektronikę wojskową, bezprzewodowe środki łączności dla samolotów załogowych i bezzałogowych, oraz
systemy łączności HF i VHF dla wszystkich rodzajów sił zbrojnych.
EKSPORT
70%-80% całej izraelskiej produkcji zbrojeniowej trafia na eksport, dzięki czemu zakłady przemyslu
zbrojeniowego otrzymują duży napływ gotówki umożliwiający zwiększone nakłady na prace badawczorozwojowe, będące podstawą utrzymywania przez ten sektor swej światowej pozycji.
W roku 2012 wartość izraelskiego eksportu zbrojeniowego wyniosła 7,5 mld $, co stawia Izrael na piątym lub
szóstym miejscu na liście największych eksporterów na świecie. Odbiorcami izraelskiej broni są kraje na
wszystkich kontynentach, ale większość eksportu (ok. 4 mld $) trafia do krajów regionu Azji i Pacyfiku.
Najważniejsze produkty eksportowe to systemy radarowe, rakiety i środki obrony przeciwlotniczej i
przeciwrakietowej (49% wartości eksportu), środki bojowe do walki na morzu (10%) oraz systemy satelitarne,
systemy elektrooptyczne i obserwacyjne, systemy łączności, itp. Ważne miejsce w izraelskim eksporcie
4
zbrojeniowym (3% wartości) zajmują zdalnie sterowane samoloty bezzałogowe i w tej dziedzinie Izrael zajmuje
drugie miejsce w świecie (po USA) oferując dziesiątki modeli obserwacyjnych i bojowych.
5