1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TŁUMACZE

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TŁUMACZE

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
TŁUMACZE KOD 2643
ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY
Tłumacz to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji
zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (t.j. DZ.U. z 2014 r. poz. 760).
W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005r. do
30 czerwca 2010 r., zawód ten występował w tej samej grupie zawodów, funkcjonował pod tą
samą nazwą, ale posiadał inny kod (2443).
Tłumacz to osoba zajmująca się przekładem tekstów pisanych czy wypowiedzi z języka
rodzimego na obcy lub odwrotnie.
Klasyfikacja Zawodów i Specjalności wyszczególnia w tej grupie zawodów następujących
tłumaczy:
- tłumacz języka angielskiego
(264304)
- tłumacz języka arabskiego
(264305)
- tłumacz języka chińskiego
(264306)
- tłumacz języka francuskiego
(264307)
- tłumacz języka hiszpańskiego
(264308)
- tłumacz języka japońskiego
(264309)
- tłumacz języka migowego
(264310)
- tłumacz języka niemieckiego
(264311)
- tłumacz języka rosyjskiego
(264312)
- tłumacz języka włoskiego
(264313)
- tłumacz konferencyjnego ustnego (264314)
- tłumacza tekstów
(264315)
Tłumaczy najogólniej można podzielić na ustnych i pisemnych.
Tłumacz ustny dokonuje przekładu słowa mówionego. Wyróżniamy dwa rodzaje tłumaczeń
ustnych: konsekutywne i symultaniczne. Tłumaczenie konsekutywne to tłumaczenie w
blokach jedno – lub kilkuzdaniowych, w przerwach wypowiedzi mówcy. Tłumaczenie
symultaniczne to tłumaczenie na bieżąco, bez wcześniej przygotowanego tekstu (nazywane
często równoległym, jednoczesnym lub kabinowym). Tłumacz obserwuje przebieg spotkania
przez szybę lub na monitorze. Przez słuchawki dostaje informacje, które natychmiast przez
1
mikrofon przekazuje odbiorcom. Przekazanie tłumaczonego tekstu występuje za pomocą
słuchawek jakie mają odbiorcy.
Tłumacz pisemny dokonuje tłumaczenia tekstu. Tekst, jaki jest do przetłumaczenia może być
z różnych dziedzin. W przypadku tłumaczy pisemnych jest w tym zawodzie tyle specjalizacji,
ile dziedzin ludzkiej działalności. W pewnym uproszczeniu można ich podzielić na tłumaczy
literatury fachowej i pięknej.
Po zdaniu egzaminu państwowego można wykonywać zawód tłumacza przysięgłego. Jest to
zawód zaufania publicznego. Polega on na przekładzie m.in. dokumentów procesowych,
urzędowych i uwierzytelnianiu obcojęzycznych odpisów takich dokumentów oraz na
poświadczaniu tłumaczeń i odpisów wykonanych przez inne osoby. Zasady wykonywania
zawodu reguluje ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego.
Tłumaczami mogą zostać absolwenci filologii obcojęzycznej w specjalności jakiegoś języka
nowożytnego. Do zawodu tłumacza przygotowują studia podyplomowe.
Praca tłumacza języka migowego polega na ułatwianiu funkcjonowania w otoczeniu ludzi
słyszących człowiekowi niesłyszącemu. Kształcenie w tym zawodzie rozpoczyna się w
ramach studiów dla surdopedagogów i logopedów. Można również ukończyć kurs języka
migowego.
ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY
Wyszczególnienie
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE TŁUMACZ (2643) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM
W LATACH 2010 - 2014
Ipoł.2014
12
19
2
2
13
1
2013
82
50
27
4
20
0
2012
65
41
25
13
5
0
2011
36
18
21
9
4
0
2010
21
17
7
1
6
1
*Opracowano dane dotyczą całej grupy tłumaczy
2
Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub
aktywizacji zawodowej spowodowała, że w okresie 2010 – 2013r. zawód tłumacz został
sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze
zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 2 ORAZ ABSOLWENTÓW
Z badań ankietowych pracodawców przeprowadzonych w 2010r., 2011r., 2012r. i w 2013r.,
wynika, że pracodawcy naszego województwa nie planowali zatrudniania, ani zwalniania
tłumaczy.
Zawód tłumacz pojawia się w pięcioletniej perspektywie zapotrzebowania na zawody, tj. do
2018r., dotyczy to konkretnie tłumacza tekstów, tłumacza języka angielskiego i niemieckiego.
Tłumacz może być zatrudniony jako:
- tłumacz przysięgły po zdaniu egzaminu państwowego,
- tłumacz konferencyjny języka żywego,
- tłumacz dokumentów, literatury naukowej i pięknej,
- tłumacz podczas wizyt delegacji na szczeblu politycznym i gospodarczym,
- asystent delegacji zagranicznych,
- specjalista w placówkach dyplomatycznych, instytucjach międzynarodowych, kulturalnych i
mediach,
- pilot wycieczek, przewodnik przejazdowych grup zagranicznych w wybranym miejscu-(po
uzyskaniu dodatkowych uprawnień)
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Przyszły tłumacz, musi zacząć swoją edukację od studiów filologicznych. Pozwalają one na
dokładne poznanie konkretnego języka i kultury danego kraju. Tłumacz musi mieć
perfekcyjnie opanowany przynajmniej jeden język obcy. Po studiach filologicznych, powinien
podjąć studia podyplomowe dla tłumaczy, gdyż samo ukończenie filologii nie przygotowuje
1
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnik
intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc
aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w
badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość
1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1;
natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja
przygotowana na podstawie opracowania: „Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w
województwie kujawsko-pomorskim”. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod
Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP.
2
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty
z badań zrealizowanych w 2010, 2011, 2012 i 2013r. znajdują się na stronie internetowej WUP
(www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl).
3
do tłumaczeń. Aby móc zostać tłumaczem przysięgłym trzeba dodatkowo zdać specjalny
egzamin i przedstawić zaświadczenie o niekaralności.
W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie podyplomowe tłumaczy umożliwia 5
uczelni.
Wykaz uczelni:
Wyższa Szkoła Bankowa
Ul. Młodzieżowa 31A
87-100 Toruń
Tel. 56 660 92 00
www.wsb.pl
Studia Podyplomowe z zakresu
Tłumaczenia Ekonomiczno-Prawne w biznesie
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Ul. Garbary 2 tel. 52 567 00 00, 52 567 00 68
e-mail: [email protected]
www.podyplomowe.wsg.byd.pl
Podyplomowe Studia dla tłumaczy specjalistycznych
oraz przysięgłych w zakresie języka angielskiego
Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
Ul. Toruńska 55-57
tel. 52 339 30 27
e-mail: [email protected]
www.podyplomowe.kpsw.edu.pl
Studia Podyplomowe dla tłumaczy języka angielskiego
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Filologiczny
Ul. Fosa Staromiejska 3
tel. 56 611 35 65
e-mail: [email protected], [email protected]
www.umk.pl
Podyplomowe Studium Kształcenia Tłumaczy
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Ul. Grabowa 2
tel. 52 340 16 87
Studia Podyplomowe dla tłumaczy języka angielskiego
POMOCNE ADRESY
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Organizacyjny
Wydział Tłumaczy Przysięgłych
Al. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
tel. 22 239 06 24/25/26
4
Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury
ul. Staffa 12/14 m.42
01-891 Warszawa
e-mail: [email protected]
e-mail: [email protected]
www.stl.org.pl
Bałtyckie Stowarzyszenie Tłumaczy
http://www.bst.org.pl/
tel.602 249 830
e-mail: [email protected]
Polski PEN Club
http://www.penclub.com.pl/
Polskie Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (PT TEPiS)
ul. Krasińskiego 16 lok. 134
01-581 Warszawa
tel./fax: 22 839-49-52
http://www.tepis.org.pl/
Stowarzyszenie Tłumaczy Audiowizualnych
ul. Jaworowa 49/2
02-798 Warszawa
http://www.staw.org.pl/
e-mail:[email protected]
Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich
ul. Jaworzyńska3/22
00-634 Warszawa
tel./fax: 22 621 56 78 / 22 825 09 04
http://www.stp.org.pl/
Międzynarodowe organizacje tłumaczy:
Europejska Rada Stowarzyszeń Tłumaczy Literatury
http://www.ceatl.eu/
Réseau Européen des Centres Internationaux de Traducteurs littéraires
http://www.re-cit.eu/
LITERATURA
Belczyk Arkadiusz : Poradnik tłumacza. Z angielskiego na nasze. wydanie II. Kraków 2009.
Ganczar Maciej, Wilczek Piotr (red.): Tłumacz i przekład – wyzwania współczesności.
Katowice 2013.
Lipiński Krzysztof: Vademecum tłumacza. Kraków 2000.
5
Pieńkos Jerzy: Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Warszawa 1993.
Tabakowska Elżbieta: O przekładzie na przykładzie. Kraków 2008.
Rusinek Michał (red.): O sztuce tłumaczenia. Wrocław 1955.
CZASOPISMA
Literatura na Świecie
http://www.literaturanaswiecie.art.pl/
Rocznik Przekładoznawczy
http://www.rp.umk.pl/pl/index.html
PRZYDATNE LINKI
Literatura w przekładzie:
http://www.goethe.de/ins/pl/lp/prj/uak/plindex.htm?wt_sc=przeklady
Blog Elizy Pieciul-Karmińskiej poświęcony przekładowi baśni:
http://pracowniawyrazu.amu.edu.pl/?p=116
Serwis Tłumacza: http://serwistlumacza.com/
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19940240083
Opracowała:
Małgorzata Graczyk
doradca zawodowy
WUP w Toruniu
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu
Data ostatniej aktualizacji: wrzesień 2014r.
Zaakceptował: Janusz Bokser
6