pobierz plik - Green ProcA

Dane instytucji zamawiającej/gminy
Instytucja publiczna:
Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie
Miasto/ Kraj:
Grupa produktowa:
Lublin, Polska
Transport
Informacja ogólna
Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie został powołany dnia 1 stycznia 2009 r. Uchwałą Rady
Miasta nr 496/XXVI/2008 z dnia 27 listopada 2008 r. Lublin jest miastem na prawach powiatu i stolicą
województwa lubelskiego zamieszkałym przez ok. 326 000 mieszkańców.
W Lublinie, oprócz przewidzianych przepisami obowiązków miasta na prawach powiatu,
zrealizowano wiele dodatkowych inicjatyw i projektów na rzecz środowiska naturalnego.
Zrealizowano m. in. projekt Marka EkoLublin, którego celem było wykorzystanie specyficznych
uwarunkowań regionalnych i lokalnych dla rozwoju ekologicznej gospodarki i proekologicznych
postaw ludności poprzez promocję Marki EkoLublin. Za prowadzenie akcji informacyjnopromocyjnych oraz proekologiczną politykę Miasto Lublin zostało uhonorowane tytułami “Lidera
polskiej Ekologii” oraz “Gmina Przyjazna Środowisku” i “Samorząd Przyjazny Środowisku”. Tytuł
Lidera Polskiej Ekologii miasto Lublin otrzymało za projekt zatytułowany „Selektywna zbiórka
odpadów systemem lubelskim - wzorem dla innych gmin”, w którym szczegółowo przedstawione
zostały również wszystkie inne działania z zakresu ochrony środowiska realizowane na terenie miasta
tj. gospodarka odpadami komunalnymi, program ochrony kasztanowców, program zwiększenia
populacji ptaków w mieście, ekopatrole kontrolujące czystość w mieście, program postępowania z
dzikimi zwierzętami, program leczenia starodrzewu, rewitalizacja Zalewu Zemborzyckiego, program
usuwania azbestu, program ochrony środowiska przed hałasem oraz edukacja ekologiczna. Ta
ostatnia realizowana jest poprzez szereg jednorazowych i corocznych akcji: Posprzątajmy Lublin na
wiosnę, Ekopiknik Rodzinny, Dzień Bez Samochodu, Sadzonki za oponki, EkoŚwiatło za Elektrośmieci,
Spotkajmy się w Schronisku, Kasztanowy Świat, Konkurs "Hurra Makulatura". Miasto Lublin od 2013
roku prowadzi Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE), którego celem jest zmniejszenie
zanieczyszczenia powietrza powodowanego spalaniem paliw stałych w piecach domowych.
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin został opracowany przez pracowników Urzędu
Miasta Lublin w ramach umowy z NFOŚiGW na dofinasowanie projektu w wysokości 85%. PGN został
wprowadzony i zatwierdzony Uchwałą nr 360/XIII/2015 Rady Miasta Lublin z dnia 23 grudnia 2015
roku. W PGN uwzględniono zielone zamówienia publiczne. Działaniom w tej sferze poświęcono
rozdział 5.6 Planu opisujący ramy prawne, zasady, wymogi i korzyści płynące z ich zastosowania.
Władze Lublina, wykorzystując swoją siłę nabywczą i wybierając towary, usługi i roboty budowlane,
których wpływ na środowisko jest ograniczony, mają w istotnym stopniu przyczyniać się do realizacji
lokalnych, regionalnych, krajowych i międzynarodowych celów w zakresie efektywnego zużycia
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu
energii, większego wykorzystania energii z OZE, zmniejszenia emisji zanieczyszczeń (w tym CO2)
i ograniczania wpływu miasta na zmiany klimatu.
Działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej, zmniejszenia emisji CO2 oraz
wykorzystywania energii produkowanej w OZE są prowadzone w Lublinie od wielu lat. Bardzo
ważnymi przedsięwzięciami są termomodernizacje. W latach 2008-2014 termomodernizacji poddano
25 obiektów użyteczności publicznej. Dzięki zrealizowanym inwestycjom udało się zmniejszyć zużycie
energii o 13 549,7 MWh/rok i ograniczyć emisję CO2 o 4 167,5 Mg/rok.
Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Lublinie zrealizowało przy
wsparciu finansowym UE w ramach RPO Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, Osi
Priorytetowej VI: Środowisko i Czysta Energia, Działanie 6.2: Energia Przyjazna Środowisku, projekt
"Zwiększenie możliwości energetycznego wykorzystania biogazu z oczyszczalni ścieków Hajdów
w Lublinie do produkcji energii odnawialnej". Projekt objął zakup, montaż i uruchomienie
w elektrociepłowni oczyszczalni Hajdów w Lublinie dwóch nowych zespołów prądotwórczych o mocy
elektrycznej 850 kW każdy, zasilanych biogazem uzyskanym w procesie fermentacji osadów
ściekowych. Dzięki produkcji paliwa w oczyszczalni i wyposażeniu agregatów prądotwórczych
w urządzenia odzysku ciepła z chłodzenia silników i spalin, instalacja nowych modułów
kogeneracyjnych w oczyszczalni ścieków jest jedną z najbardziej ekonomicznych metod
zagospodarowania biogazu. Biogaz powstający w procesie fermentacji wykorzystywany jest do
produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej wykorzystywanej na potrzeby własne oczyszczalni.
Zmniejsza to koszty eksploatacyjne działalności oczyszczalni, wpływa na ograniczenie zużycia paliw
kopalnych i redukcję emisji gazów cieplarnianych.
W latach 2010 - 2014 Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A realizowało projekt
„Przebudowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta Lublin” w ramach Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii. Celem projektu była
poprawa efektywności energetycznej lubelskiego systemu ciepłowniczego poprzez ograniczenie strat
ciepła na sieciach podczas procesu przesyłania i dystrybucji. Dzięki wymianie 22,4 km odcinków sieci
ciepłowniczej udało się uzyskać 60% mniej strat ciepła na wymienianych odcinkach, co w efekcie
przyniosło 12 556 MWh oszczędności ciepła i przyczyniło się do zmniejszenia emisji CO2 o 10 500 Mg.
Po ulicach Lublina jeździ już pierwszy autobus wyposażony w panele fotowoltaiczne. To efekt
projektu pn. „Opracowanie technologii autobusowych struktur fotowoltaicznych zmniejszających
zużycie paliwa i emisję toksycznych składników spalin”, realizowanego wspólnie przez Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Lublinie i Politechniką Lubelską.
Ogniwa będą w stanie pokryć od 15 do 25% zapotrzebowania autobusu na energię elektryczną.
Szacuje się, że w ciągu roku autobus z takimi ogniwami zużyje od 4,5 do 5% mniej paliwa, co da
w ciągu roku ok. 10 tys. zł oszczędności na jednym pojeździe, a przede wszystkim, zmniejszenie emisji
składników toksycznych oraz emisji CO2. Ponadto Lublin dołączył do grona polskich miast, w których
będą w niedalekiej przyszłości eksploatowane elektrobusy. Od czerwca pasażerowie komunikacji
miejskiej mogą korzystać z linii EKO obsługiwanej elektrycznym autobusem Ekovolt. Pojazd to efekt
współpracy spółki Ursus z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym Sp. z o.o. w Lublinie oraz
Politechniką Lubelską w ramach Konsorcjum – Autobus Elektryczny.
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu
Zgodnie z przyjętym Planem gospodarki niskoemisyjnej, w Lublinie nadal będą prowadzone działania
inwestycyjne i nieinwestycyjne, zmierzające do dalszej redukcji zużycia energii i emisji CO2 oraz
wzrostu produkcji energii z OZE.
PROJEKT:
Modernizacja i rozbudowa transportu miejskiego w Lublinie nastąpiła dzięki działaniom związanym
z realizacją projektu "Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie" (ZSMTP)
realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013,
a współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Projekt zakładał inwestycje w:
1. Infrastrukturę
 budowa trakcji trolejbusowej - w tym budowa nowych tras dwukierunkowej trakcji trolejbusowej
o długości ponad 26 km, budowa nowych tras jednokierunkowej trakcji trolejbusowej o długości
ponad 1,5 km, rozbudowa układu zasilania oraz budowa dziewięciu nowych podstacji
zasilających;
 budowa/modernizacja ulic i skrzyżowań na których zostaną ustanowione priorytety dla pojazdów
komunikacji publicznej oraz zostanie poprowadzona komunikacja trolejbusowa;
 budowa zajezdni trolejbusowej przy ul. Grygowej/Pancerniaków
2. Tabor
 zakup 70 nowoczesnych trolejbusów z dodatkowym układem jazdy autonomicznej i jazdy
awaryjnej;
 zakup 100 nowoczesnych autobusów
 zakup 3 wozów technicznych
3. Zarządzanie ruchem
 budowa systemu zarządzania ruchem
 budowa systemu zarządzania transportem publicznym
Krótki opis zielonego zamówienia
Przeprowadzono trzy przetargi:
1. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 38 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów
miejskich klasy maxi;
2. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 20 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów
miejskich klasy maxi z dodatkowym napędem;
3. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 12 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów
miejskich klasy mega.
Sformułowano wymagane parametry techniczne:
Specyfikacja techniczna trolejbusów (załącznik nr 1 do SIWZ)

„Podczas wybiegu silnik nie powinien emitować głośnego, słyszalnego hałasu a podczas postoju
żadnego dźwięku.”
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu



„Układ napędowy oraz urządzenia pomocnicze umożliwiający rekuperację energii do sieci
trakcyjnej przy różnej polaryzacji napięcia zasilania”
„Średnie zużycie energii przez trolejbus w warunkach ruchu miejskiego przy wyłączonym
ogrzewaniu i klimatyzacji nie może przekraczać 6,48 MJ/km (1,8 kWh/km). Zużycie energii
stanowi różnicę energii pobranej z sieci i energii rekuperowanej, tj. energii oddanej do sieci.” dla trolejbusów 12-metrowych
„Średnie zużycie energii przez trolejbus w warunkach ruchu miejskiego przy wyłączonym
ogrzewaniu i klimatyzacji nie może przekraczać 9 MJ/km (2,5 kWh/km). Zużycie energii stanowi
różnicę energii pobranej z sieci i energii rekuperowanej, tj. energii oddanej do sieci” - dla
trolejbusów 18-metrowych
Określono klauzule dotyczące wykonania przedmiotu zamówienia:

„W celu potwierdzenia, że oferowane dostawy odpowiadają wymaganiom określonym przez
zamawiającego do oferty należy załączyć: Certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego
zgodny z normą ISO 14001 lub równoważne.”
Ponadto, w zamówieniu uwzględniono aspekty społeczne takie jak dostępność, projektowanie dla
wszystkich i integracja społeczna (w tym m.in osób niepełnosprawnych).
W specyfikacji technicznej zamawianych trolejbusów zastosowano wymogi (załącznik nr 1 do SIWZ)

„Wydzielona przestrzeń przeznaczona do przewozu wózka dziecięcego lub wózka inwalidzkiego,
usytuowana pomiędzy osiami trolejbusu, o wymiarach minimum 1800 mm x 750 mm,
wyposażona w urządzenia przytrzymujące spełniające wymagania określone w załączniku nr 8 do
Regulaminu nr 107 EKG ONZ;
 „Wydzielona przestrzeń przeznaczona do montażu automatu biletowego nie może zmniejszać
wymiarów minimalnych przestrzeni do przewozu wózka dziecięcego lub inwalidzkiego mając na
względzie pasażerów o ograniczonej zdolności do poruszania się i użytkowników wózków
inwalidzkich.”;
 „Niska podłoga na całej długości trolejbusu, bez stopni poprzecznych wewnątrz pojazdu oraz bez
stopni we wszystkich drzwiach trolejbusu. Maksymalna wysokość podłogi od powierzchni ziemi
340 mm (zgodnie z Regulaminem nr 107 EKG/ONZ ).”
 „Izolowana, odkładana ręcznie rampa (pochylnia) dla wózków inwalidzkich, umiejscowiona w II
drzwiach, o nośności co najmniej 300 kg.”
 „Ponadto 1 głośnik zewnętrzny informacyjno-lokalizacyjny dla osób niedowidzących umieszczony
w okolicy I drzwi (dostosowany do współpracy z systemem informacji pasażerskiej).
 „Przyciski wewnętrzne przy siedzeniach specjalnych dla pasażerów niepełnosprawnych”
 „Przyciski wewnętrzne i zewnętrzne do sygnalizacji przez osobę niepełnosprawną zamiaru
opuszczenia pojazdu lub wejścia do pojazdu:
- wewnątrz - umiejscowiony w okolicy przestrzeni do przewozu wózka wewnątrz pojazdu,
- na zewnątrz – umiejscowiony przy drzwiach, w których jest rampa.
Uwzględniono również potrzeby pasażerów niewidomych i niedowidzących instalując głosowe
powiadamianie o nazwie kolejnego przystanku, jak również oznakowanie przycisków „stop”
alfabetem Braille'a.
Projekt trwał od grudnia 2010 r. do końca 2015 r. Wartość kontraktów na zakup 70 trolejbusów:
ok. 125,5 mln zł.
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu
Rezultaty
1. W wyniku inwestycji (zakupu 70 trolejbusów zamiast 70 autobusów) roczna emisja CO2 jest
mniejsza o 3 453 Mg (wartość uwzględniająca autonomiczny napęd 20 trolejbusów).
2. Zeroemisyjność w miejscu eksploatacji - Lublin na 14 miejscu miast o najczystszym powietrzu.
3. Trolejbusy odznaczają się najniższą możliwą emisją hałasu oraz drgań ze wszystkich środków
transportu publicznego.
4. Trolejbusy tracą mniej energii podczas zatrzymywania się na przystankach i są zdolne do
wykorzystywania energii, która powstaje podczas hamowania (tzw. rekuperacja energii), dzięki
czemu całkowite zużycie energii w warunkach lubelskiej komunikacji miejskiej ulega zmniejszeniu
o ok. 16%.
5. Znikome zużywanie się hamulców mechanicznych, gdyż trolejbus w normalnej eksploatacji
hamuje silnikiem – przy czym istnieje możliwość odzyskania energii pojazdu i przekazania jej
innym pojazdom. Taki sposób hamowania powoduje znikomą emisję zanieczyszczeń
dodatkowych wywołanych zużywaniem się klocków i okładzin hamulcowych.
6. Energia elektryczna niezbędna do napędzania trolejbusów może pochodzić z dowolnego źródła.
Projekt przyczynił się do zwiększenia mobilności mieszkańców miasta. Cel ten osiągnięto poprzez:




wzrost niezawodności i efektywności funkcjonowania transportu publicznego;
poprawę komfortu podróży transportem zbiorowym;
poprawę dostępności osób niepełnosprawnych do środków transportu publicznego;
redukcję niekorzystnego oddziaływania systemu transportu miejskiego na środowisko.
W ramach projektu zostało zakupionych 70 nowych trolejbusów. Wszystkie nowe pojazdy są
wyposażone w układ jazdy autonomicznej. 20 pojazdów jest wyposażonych w alternatywny napęd w
postaci silnika spalinowego, z kolei 50 posiada baterie akumulatorów. Takie rozwiązanie pozwala
pojazdom na pokonywanie tras niewyposażonych w trakcję trolejbusową, a tym samym np. na
zastępowanie linii autobusowych przejeżdżających przez centrum miasta właśnie trolejbusami. Dzięki
wyposażeniu w układ jazdy autonomicznej trolejbusy mogą być również kierowane na objazd
odcinkami, gdzie nie ma trakcji.
Trolejbusy nie emitują spalin i innych szkodliwych substancji w miejscu świadczenia usług, a sposób
wytwarzania niezbędnej energii elektrycznej może być dowolny. Ponadto trolejbusy cechują się
najniższą możliwą emisją hałasu spośród wszystkich środków transportu. Silnik jest lżejszy i ma
prostszą konstrukcję, wymaga mniej konserwacji niż silnik spalinowy. Pojazdy łatwiej pokonują
wzniesienia, a ich rozruch jest szybszy i płynniejszy. Trolejbusy mogą wykorzystać energię powstałą
podczas hamowania. Warto również podkreślić znikome zużywanie się hamulców mechanicznych
(pojazdy w normalnej eksploatacji hamują silnikiem). Dzięki temu występuje znikoma emisja
zanieczyszczeń dodatkowych wywołanych zużywaniem się klocków i okładzin hamulcowych.
Wizja transportu publicznego w Lublinie i w gminach ościennych zakłada funkcjonowanie oraz rozwój
nowoczesnego i proekologicznego transportu zbiorowego, spełniającego oczekiwania pasażerów
w sposób tworzący z tego transportu realną alternatywę dla podróży realizowanych własnym
samochodem osobowym. Dlatego w stolicy województwa lubelskiego komunikacja miejska,
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu
szczególnie infrastruktura związana z trolejbusami została unowocześniona i rozbudowana.
Podstawowym celem realizowanej polityki transportowej jest przede wszystkim zrównoważony
rozwój oraz wzrost konkurencyjności Lublina za sprawą podniesienia jakości życia mieszkańców dzięki
stworzeniu komunikacji miejskiej dostosowanej do potrzeb pasażerów. Pozwoli to na zmianę
dotychczasowego sposobu przewozu pasażerów na terenie miasta oraz powiąże funkcjonalnie Lublin
z gminami ościennymi. Już w chwili obecnej możemy mówić o wzroście niezawodności i efektywności
funkcjonowania transportu publicznego, poprawie komfortu podróży, dostępności osób
niepełnosprawnych do środków transportu publicznego oraz redukcji niekorzystnego oddziaływania
systemu transportu miejskiego na środowisko. Stałe podnoszenie szeroko rozumianej atrakcyjności
systemu transportu publicznego w Lublinie poprzez jego kompleksową przebudowę, przynosi to co
ważne, efekty w postaci wzrostu liczby pasażerów. Mieszkańcy dostrzegają pozytywne zmiany, jakie
zachodzą w komunikacji miejskiej i chętniej z niej korzystają.
Wnioski na przyszłość
Miasto Lublin zamierza kontynuować inwestycje w niskoemisyjne pojazdy i związaną z nimi
infrastrukturę i wdrażać innowacyjne rozwiązania w transporcie zbiorowym. Zakup trolejbusów
i autobusów elektrycznych planowany w kolejnych latach wpisuje się w politykę ograniczania emisji.
Wprowadzanie nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań przyczynia się do wzrostu popularności
komunikacji miejskiej, lepszego jej postrzegania, a co za tym idzie wzrostu liczby pasażerów.
Zastosowano podejście systemowe do komunikacji miejskiej – „Zintegrowany System Miejskiego
Transportu Publicznego w Lublinie”, uwzględniające inwestycje w tabor, infrastrukturę i sterowanie
ruchem co dało efekt synergii poszczególnych działań.
Warto podkreślić, że Lublin jest jednym z trzech miast w Polsce, w których możemy spotkać
trolejbusy. Obok Lublina trolejbusy funkcjonują jeszcze w Gdyni oraz na Śląsku, w Tychach.
W Lublinie trolejbusy kursują nieprzerwanie od 21 lipca 1953 r.
Największą zaletą trolejbusów jest ich cicha praca oraz dbanie o środowisko naturalne.
W porównaniu z tradycyjnym silnikiem spalinowym, napęd elektryczny emituje od 10 do 15 dB mniej
hałasu i jest całkowicie ekologiczny. To główne zalety komunikacji trolejbusowej, które spowodowały
utrzymanie i rozbudowę sieci trolejbusowej w Lublinie. Ponadto do zalet tego środka transportu
należy zaliczyć lepszą dynamikę i płynność ruchu – z uwagi na zastosowanie napędu elektrycznego,
większą zdolność pokonywania wzniesień oraz możliwość odzyskiwania energii przy hamowaniu
silnikiem. Trolejbusy stały się symbolem rozwoju miasta.
Dane kontaktowe
Adres:
Miasto Lublin, plac Króla Władysława Łokietka 1, 20-109 Lublin
Strona www:
www.lublin.eu; rpw.ztm.lublin.eu
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu
Źródło: Miasto Lublin
Źródło: Miasto Lublin
Projekt “Green ProcA”.
Więcej informacji na stronie: www.gpp-proca.eu