e-biznes cz.3 wykładu

E-commerce
dr Mirosław Moroz
Plan wystąpienia
1. Pojęcie handlu elektronicznego (e-commerce)
2. Handel elektroniczny – klasyfikacja form
3. Sklep internetowy jako narzędzie sprzedaŜy via
internet
4. Logistyka sprzedaŜy on-line
5. Handel elektroniczny w Polsce
6. Przykład: eZabawki.pl
1
Pojęcie handlu elektronicznego
Handel elektroniczny:
Proces sprzedawania i kupowania produktów i usług, a więc
zawierania transakcji handlowych z wykorzystaniem technologii
teleinformatycznych.
Synonimem tego terminu są takŜe:
E-commerce
Elektroniczna sprzedaŜ
E-sprzedaŜ
E-handel
Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-Commerce, Branta 2002, s. 79.
Pojęcie handlu elektronicznego (2)
Proces sprzedaŜy – w przestrzeni tradycyjnej czy wirtualnej składa się 3 faz, w ramach których przedsiębiorstwa wykonują
określony zestaw czynności.
PROCES
SPRZEDAśY
Przed sprzedaŜą
SprzedaŜ
Po sprzedaŜy
Działania
marketingowe
Zamówienie
Dostawa
Dokumenty
sprzedaŜy
Serwis
Działania handlowe
Doradztwo
Wydanie z magazynu
Źródło: A. Pietara, System obsługujący sprzedaŜ nie zastąpi CRM, Monitor Rachunkowości i Finansów, ... , s. 67.
2
Handel elektroniczny – klasyfikacja form
Podstawowymi formami, które umoŜliwiają prowadzenie sprzedaŜy
elektronicznej są:
Aukcje
Serwisy ogłoszeniowe
Sklepy internetowe
PasaŜe handlowe
Elektroniczne rynki wymiany
Wirtualne giełdy
Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-Commerce, Branta 2002, s. 116.
Aukcje internetowe
Istota:
Sposób
zawarcia
transakcji
opierający
się
na
licytacji
kupowanych dóbr i usług. Licytacje prowadzą do zmiany ceny
oferowanego produktu, a w przypadku wyrobu o niskiej cenie
albo atrakcyjnego z innego powodu, do istotnej zmiany.
Przedmiot transakcji:
Praktycznie wszystko, nierozłącznie bowiem z tego typu formą
związane są oferty kreowane przez osoby fizyczne. W
szczególności na aukcjach dochodzi do wymiany egzemplarzy
kolekcjonerskich.
3
Sklepy internetowe
Dylematy do rozstrzygnięcia:
1. Wybór rozwiązania:
•
Sklep internetowy „z pudełka”
•
Sklep internetowy opracowany na zamówienie
•
Sklep
internetowy
prowadzony
w
ramach
pasaŜu
handlowego
2. Dostawca internetu (obsługa systemów e-commerce):
•
Podłączenie i obsługa we własnym zakresie (własny serwer
WWW, administracja łącza, monitoring łącza i systemu)
•
Hosting – umieszczenie systemu na serwerze dostawcy
internetu (ISP), który zarządza łączem, serwerem i
administruje system e-commerce
PasaŜe handlowe
Istota:
Zgrupowana w jednym ośrodku sieci oferta wielu sklepów. Oznacza
to, iŜ z jednej strony pasaŜ oferuje wiele róŜnych produktów
(szeroki zakres asortymentu), z drugiej zaś dzięki temu, Ŝe kaŜdy
sklep
koncentruje
swoja
ofertę
na
własnym
przedmiocie
działalności, moŜliwa jest sprzedaŜ wielu odmian czy wersji danego
produktu (duŜa głębokość asortymentu).
Spotykane są dwa rozwiązania w zakresie poszukiwania produktu:
•Grupowania poprzez sklepy, a dopiero w następnej kolejności
poszukiwanie w ramach danego sklepu interesujących produktów.
•Grupowanie poprzez produkty, co dla internauty wygląda tak,
jakby pasaŜ był jednym sklepem.
4
PasaŜe handlowe
Zalety dla przedsiębiorstwa:
•Wysoka oglądalność oferty – pasaŜe generują duŜy ruch
•Obsługa
pasaŜu
dba
o
kwestie
techniczne,
związane
z
utrzymaniem sklepu
•Niekiedy pasaŜ negocjuje lepsze warunki obsługi (np. logistycznej,
płatności) dla funkcjonujących w jej ramach sklepów
Wady dla przedsiębiorstw:
•Konieczność podporządkowania się standardom narzuconym przez
pasaŜ (szczególnie w aspekcie technicznej integracji danych i
oferty)
•NaleŜy ponieść określony poziom nakładów (opłaty stałe a
prowizja od sprzedaŜy)
Elektroniczne rynki wymiany
Istota:
Grupują w jednym miejscu sieci oferty strony popytowej i
podaŜowej, umoŜliwiają zawarcie transakcji, jak równieŜ rozliczenia
i płatności.
Odmianą elektronicznego rynku wymiany jest wirtualna giełda.
RóŜnica polega na tym, Ŝe nie ma tutaj rozgraniczenia na
kupujących
i
sprzedających,
w
przeciwieństwie
do
rynków
wymiany, gdzie generalnie kaŜda strona albo kupuje albo
sprzedaje.
Dwa rodzaje:
Platformy horyzontalne
Platformy wertykalne
Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-Commerce, Branta 2002, s. 162.
5
Sklep internetowy
jako narzędzie sprzedaŜy via internet
Sklep internetowy jest podstawowym mechanizmem pozwalającym na
przenoszenie własności produktów.
W swojej istocie musi umoŜliwiać prezentację produktów, ich wybór
przez potencjalnego klienta, jak równieŜ złoŜenia zamówienia.
Oprócz tego profesjonalny sklep internetowy powinien obsługiwać, lub
przynajmniej ułatwiać, proces sprzedaŜy w fazie zawierania transakcji
oraz na etapie posprzedaŜnym.
Dlatego teŜ witryna sklepu internetowego, jest jedynie częścią
systemu e-commerce, czubkiem góry lodowej. Graficznie oddaje to
rysunek na następnym slajdzie.
Sklepy internetowe (9)
Back-office
Front-office
Sposób funkcjonowania sklepu internetowego - przykład.
Źródło: http://handel-pro.triger.com.pl/mx_3066.html
6
Sklep internetowy (3)
Procedura budowy sklepu internetowego
Krok 1
Zdefiniowanie
asortymentu
Krok 2
Sformułowanie
planu działania
Krok 3
Wybór lokalizacji i
utrzymania sklepu
Źródło: M. Shaw, et al., Handbook on Electronic
Commerce, Springer 2000, s. 223
Krok 6
Eksploatacja i
zarządzanie
sklepem
Krok 4
Utworzenie
sklepu
Krok 5
Promocja
sklepu
Logistyka sprzedaŜy on-line
E-commerce, obok wirtualnych łańcuchów przepływu informacji,
pieniądza elektronicznego i produktów cyfrowych, obejmuje teŜ kwestie
fizycznego przepływu produktów materialnych.
Logistyka, a więc zarządzanie zapasami, magazynowanie, transport,
dostarczenie przesyłki, jest jedną z najwaŜniejszych przesłanek zajęcia
dobrej pozycji konkurencyjnej przez wirtualnego sprzedawcę.
Dodatkowo sprzedaŜ elektroniczna charakteryzuje się niekorzystnymi
czynnikami, róŜnicującymi ją od tradycyjnej sprzedaŜy detalicznej:
Tradycyjnie klient otrzymywał od razu towar za który płacił (nie było
luki czasowej między momentem płatności a otrzymaniem dobra)
Tradycyjnie klient brał na siebie obowiązek konfekcjonowania,
pakowania i w duŜej mierze dostarczania produktów
Sklepy internetowe B2C ponoszą wysokie koszty zaspakajania popytu
klientów indywidualnych, a więc i rozproszonych odbiorców
Źródło: A. Pluta, Fizyczna dystrybucja kluczem do sukcesu sprzedaŜy internetowej, W: Logistyka on-line, PWE, Warszawa 2002, s. 128
7
Logistyka sprzedaŜy on-line (2)
Krytycznym wyzwaniem związanym z fizycznym przepływem produktów
do klienta jest
czas i koszty dostawy
Minimalizacja tych zmiennych jest istotnym czynnikiem zwiększającym
liczbę klientów i pozwalającym na powiększenie przewagi
konkurencyjnej.
JednakŜe minimalizacja czasu i kosztów dostawy wymaga
skomplikowanych działań, jak równieŜ odpowiedzi na kilka kluczowych
pytań.
Logistyka sprzedaŜy on-line (3)
Podstawowe kwestie decyzyjne w obszarze logistyki:
A. Prowadzić logistyczną obsługę przesyłek samodzielnie czy
zlecić ją wyspecjalizowanym firmom zewnętrznym?
B. Utrzymywać własne stany magazynowe czy czerpać
produkty z magazynów dostawców?
C. Jak rozwiązać problem przesyłek zwrotnych?
8
Logistyka sprzedaŜy on-line (4)
Kryteria wyboru partnera logistycznego:
Czas podjęcia i skompletowania przesyłki
Czas przygotowania dokumentacji wysyłkowej i ekspedycji towaru
Koszt dostawy
Sposób postępowania ze zwrotami, przesyłek nie podjętych, odmów
przyjęcia dostawy
Sposób dostarczania przesyłek do klienta – pora (np. późny wieczór), dzień
(np. wolny od pracy), awizację dostawy, ponowne dostarczenie w razie
nieobecności zamawiającego
Oferowanie usługi śledzenia przesyłek w trakcie dostawy
Kompleksowość obsługi (transport, magazyn, konsolidacja przesyłek,
obsługę celną, ekspedycję zagraniczną)
Doświadczenie na polskim rynku
Źródło: T. Czajkowski, Obsługa logistyczna dostaw produktów sprzedawanych on-line na przykładzie firmy Easy Net S.A. , W: Logistyka on-line, PWE,
Warszawa 2002, s. 164,165.
Aspekty prawne handlu elektronicznego
Nie występuje jednolita definicja handlu elektronicznego na gruncie prawa
polskiego (konieczność korzystania z rozproszonych źródeł prawnych).
Umowy on-line (w takŜe dotyczące sprzedaŜy) są co do zasady
waŜne (stosuje się wobec nich ogólne zasady kodeksu cywilnego).
Umowy on-line opierają się na wykorzystaniu:
Trybu ofertowego (art. 66 – 70 Kc)
Rokowań (art. 72 Kc)
1
4
Przetargu (art. 70 – 70 Kc)
W przypadku sklepów internetowych najczęściej stosowany jest tryb
ofertowy.
Generalnie informacje umieszczone na stronach WWW nie stanowią oferty,
ale raczej zaproszenie do składania ofert.
Źródło: M. Świerczyński, Podpis elektroniczny i zawieranie umów przez internet, materiały seminarium E-strategia jako element rozwoju przedsiębiorstwa,
Poznań 2002, s. 6,7.
9