Znaczenie praktyk i innych doświadczeń zawodowych

Znaczenie praktyk i innych doświadczeń zawodowych

Znaczenie praktyk i innych doświadczeń zawodowych
W sytuacji, kiedy na rynek pracy wkracza tak wielu absolwentów, pracodawcy coraz intensywniej poszukują ”czegoś więcej”, czegoś, co wyróżni
kandydata z tłumu innych. Tym „czymś więcej” jest świadectwo, że kandydat posiada umiejętności, wiedzę i doświadczenie zawodowe oraz
dysponuje umiejętnością funkcjonowania w środowisku zawodowym. Jednym ze sposobów zapewnienia takiego świadectwa są praktyki, podobnie
jak inne rodzaje doświadczenia (np. praca ochotnicza, praca na część etatu, aktywne członkowstwo w stowarzyszeniach i organizacjach studenckich
oraz praca wakacyjna).
Niestety, nie wystarczy po prostu popracować i zdobyć nieco doświadczenia. Aby dostarczyć dowodu na posiadanie „czegoś więcej”, kandydat
musi wykazać, że z tych doświadczeń wyniósł konkretną wiedzę i zaprezentować tę wiedzę pracodawcom. Wymagania tych ostatnich różnią się
między sobą, jednakże wszyscy zgodnie podkreślają, jakie znaczenie ma świadomość studentów odnośnie zdobytych umiejętności, jako
uzupełnienia wykształcenia akademickiego, a także umiejętność przedstawienia dowodów tych umiejętności w CV, listach motywacyjnych i na
rozmowach kwalifikacyjnych.
Oto przykład:
“Poszukujemy ludzi o szerokim wachlarzu umiejętności, którzy sprostają naszym wysokim standardom jako przyszli przywódcy, ludzi z
motywacją i zapałem do wprowadzenia wymiernych zmian w NHS (Brytyjskiego Systemu Opieki Zdrowotnej)”. Schemat kształcenia
kierownictwa NHS
Praktyki pozwolą rozwinąć umiejętności i cechy poszukiwane przez pracodawców. Ponadto zapewnią one inne korzyści, takie jak:
• możliwość testowania posiadanych umiejętności i wiedzy w autentycznym środowisku zawodowym
• szansę rozwinięcia świadomości kultury w miejscu pracy oraz świadomości komercyjnej, bardzo poszukiwanej przez pracodawców
• poszerzanie wiedzy na temat możliwości kariery oraz sposobów zatrudnienia, celem wybrania najbardziej odpowiednich
• pomoc w tworzeniu przydatnej sieci kontaktów.
Cele i założenia praktyk
Nadrzędnym celem praktyk jest zapewnienie doświadczenia zawodowego w sektorze zdrowotnym, opieki społecznej lub podobnym, przy
następujących założeniach:
•
Integracja wiedzy z poznawanych dotąd przedmiotów nauczania
•
Zapewnienie doświadczenia, które pomoże w tworzeniu listów motywacyjnych i ogólnych planów zawodowych, zarówno krótkoterminowych,
jak i związanych z okresem po ukończeniu studiów.
Te ogólne punkty muszą zostać rozwinięte szczegółowo, tak aby odzwierciedlały konkretne zainteresowania, ambicje i doświadczenia każdego
kandydata. Poniżej zamieszczamy streszczenie kluczowych etapów, które należy uwzględnić przy planowaniu własnych celów, założeń i procedur
kwalifikacyjnych.
Cele i założenia praktyk
1.Cele:
Jakie są nadrzędne cele praktyk?
Są to stosunkowo ogólne stwierdzenia, dające wyobrażenie o zakładanych skutkach. Przeważnie wyodrębniamy jeden lub dwa cele, na przykład
„zdobycie doświadczenia w zarządzaniu w środowisku opieki podstawowej” lub „zdobycie doświadczenia w pracy z niepełnosprawnymi.”
2.Założenia:
Założenia powinny być dla odmiany możliwie jak najbardziej konkretne. Zalecanym podejściem jest przestrzeganie zasady SMART (od ang.
Specific, Measurable, Attainable, Realistic and Time-bounded. ), czyli uczynienie założeń: konkretnymi, wymiernymi, osiągalnymi, realistycznymi
i określonymi czasowo.
Taka lista założeń faktycznie pomoże w uniknięciu formułowania zbyt ogólnych stwierdzeń, które trudno byłoby zrealizować i ocenić w praktyce.
Praktyki wymagają założeń w dwóch podstawowych kategoriach, a kryteria SMART mają szczególne odniesienie do kategorii pierwszej:
Założenia dla przebiegu praktyk:
Założenia te koncentrują się na planowanych skutkach i osiągnięciach. Wynikają one w dużej mierze ze wskazówek pochodzących z danych
organizatora praktyk. I tak na przykład, praktyce w środowisku podstawowej opieki zdrowotnej mogą towarzyszyć następujące założenia:
•
•
•
Wyznaczenie pracownikom recepcji w czterech placówkach podstawowej opieki zdrowotnej obserwatorów, którzy przez jeden dzień w marcu
(w każdej placówce) będą starali się zidentyfikować główne źródła stresu towarzyszącego ich rolom zawodowym, w wymiarze, a jakim
postrzegają oni te role;
Sporządzenie i dostarczenie krótkiej prezentacji dla kierownictwa placówek, prezentacji dotyczącej źródeł stresu pracowników recepcji (przed
końcem kwietnia).
Założenia dla samorozwoju:
Założenia te uzupełniają cele procedur, skupiając się na tym, czego pragniemy się nauczyć z podjętych czynności. Są więc one oparte głównie na
umiejętnościach, postawach czy wiedzy , które osobiście chcemy w sobie rozwinąć. Wychodząc od powyższego przykładu, założenia dla
samorozwoju mogą zawierać następujące punkty:
•
•
Poprawienie własnych umiejętności w zakresie nieformalnej komunikacji z personelem placówek podstawowej opieki zdrowotnej, w celu
zdobycia informacji (np. przez obserwację, uczestnictwo w zebraniach lub pomoc w wykonywaniu podstawowych zadań);
Poszerzenie wiedzy i zrozumienia bieżących procesów administracyjnych i organizacyjnych w placówkach opieki zdrowotnej (np. jak
zdefiniowane są role pracowników recepcji, innych pracowników administracyjnych i kierownictwa placówki, jak zorganizowany jest zespół).
Proszę użyć poniższego schematu dla nakreślenia własnych celów i założeń, tak by były one gotowe przed pierwszym spotkaniem z osobą
prowadzącą:
Cele (ograniczenie do 2 lub 3 )
Założenia dla przebiegu praktyk (ograniczenie do 3 lub 4)
Założenia dla samorozwoju (ograniczenie do 3 lub 4)
Dane osobowe (prosimy o dostarczenie opiekunowi praktyk na uczelni)
Nazwisko:
Wydział,
Kierunek:
Wybrana
specjalizacja:
Adres e-mailowy:
Czego oczekują od studentów i nowo rekrutowanych pracodawcy?
Dyplom ukończenia studiów stał się ważnym warunkiem wstępnym w przypadku szerokiej gamy zawodów. Pracodawcy interesują się coraz
bardziej konkretnym poświadczeniem umiejętności i posiadanych atrybutów. Istotne doświadczenie zawodowe jest kluczowym czynnikiem w
poszukiwaniu zatrudnienia.
Umiejętności, których pracodawca szuka u absolwentów zależą od pracy, która mają oni wykonać. W wielu zawodach wymagane są konkretne
umiejętności lub wiedza techniczna. I tak na przykład, prawnicy czy informatycy muszą opanować konkretny, szerszy zakres umiejętności. Mogą
być one wykorzystywane w różnych sytuacjach. Podnoszą one rynkową wartość kandydata, szczególnie jeśli ma on zamiar kilkakrotnie zmieniać
pracę w trakcie kariery zawodowej.
Widać zatem, że pracodawcy nieustannie podkreślają, iż zadaniem studentów jest rozwijanie tych, przydatnych w różnych zawodach, cech… jakie
jednak są to cechy?
Wśród umiejętności interpersonalnych, znajdują się:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Entuzjazm i chęć nauki
Zdolności komunikacyjne (ustne I pisemne)
Podstawowe umiejętności matematyczne i
znajomość obsługi komputera
Umiejętność pracy w grupie
Zdolności interpersonalne
Pomysłowość
Planowanie, organizowanie i zarządzanie
czasem
Pewność siebie i asertywność
Aktywność i zaangażowanie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Inicjatywa i motywacja
Zapał i determinacja
Zdolność
rozwiązywania
problemów
Zdolność do podejmowania decyzji
Elastyczność i zdolność adaptacji
Umiejętności negocjacyjne
Nawiązywanie kontaktów
Umiejętności kierownicze
Zdolność
kierowania
własną
karierą
Cechy te nie tworzą ostatecznej listy, są jednak typowymi przykładami podstawowych cech poszukiwanych przez pracodawców u nowo
zatrudnianych. Podobne listy można znaleźć w rozmaitych publikacjach odnoszących się do kariery zawodowej oraz w literaturze rekrutacyjnej
pracodawców. Inna może być natomiast użyta terminologia.
Podczas zatrudnienia i innych okresów doświadczenia zawodowego, ważne jest, by myśleć szczegółowo, o tym, co faktycznie składa się na takie
cechy, by zbierać dowody umiejętności posługiwania się nimi w skuteczny sposób oraz by zastanawiać się, jak mogą one zostać wykorzystane w
innych sytuacjach i sferach zawodowych. Dzięki temu będziemy mogli zrobić wrażenie na pracodawcach!
Umiejętności i atrybuty w praktyce
Niełatwo jest myśleć o sobie i o posiadanych umiejętnościach i cechach osobistych. Aby pomóc w podjęciu procesu analizy możliwości
zgromadzenia dowodów na posiadanie poszczególnych cech, podajemy poniżej przykłady tychże cech w praktyce:
ENTUZJAZM I CHĘĆ NAUKI
• Maksymalne korzystanie z wykładów, seminariów i praktyk
• Nabywanie nowych umiejętności – zarówno w miejscu pracy, jak i w uprawianiu hobby
ZDOLNOŚCI KOMUNIKACYJNE
•
•
Skuteczne przedstawianie swoich pomysłów w sytuacjach formalnych, użycie stosownych pomocy dla ułatwienia zrozumienia, zarówno w
grupach jak i kontakcie z jednym rozmówcą
Prawidłowe zrozumienie opinii i poglądów wyrażonych ustnie, z wykluczeniem błędnej interpretacji lub wypaczenia
UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNE I ZNAJOMOŚĆ OBSŁUGI KOMPUTERA
• Zrozumienie i wykorzystanie faktów lub pomysłów wyrażonych przy pomocy liczb, wykresów, etc.
• Umiejętność korzystanie z komercyjnego bądź technicznego oprogramowania komputerowego, przypisanego danemu środowisku pracy
UMIEJĘTNOŚĆ PRACY W ZESPOLE
• Praca z innymi ludźmi, koordynacja i wzajemne uzupełnianie się w celu realizacji założeń lub wykonania zadania
• Wykazywanie wsparcia wobec innych, taktu i dyplomacji w zachęceniu do współudziału
ZDOLNOŚCI INTERPERSONALNE
• Pełne szacunku i uprzejmości podejście do innych, niezależnie od ich statusu; poszanowanie dla odmienności
• Gotowość wspierania innych, pomagania im i dzielenia się informacjami
POMYSŁOWOŚĆ
• Znajdowanie nowych rozwiązań problemów, odkrywanie nowych sposobów działania, tworzenie oryginalnych projektów, twórcze pisanie,
przedsiębiorczość
• Czasami twórcze rozwiązania wynikają z pracy kilku osób łączących swój potencjał twórczy (na przykład pomysły na zbieranie funduszy
podsunięte przez członka komitetu)
PLANOWANIE, ORGANIZOWANIE I ZARZĄDZANIE CZASEM (W TYM ZARZĄDZANIE PROJEKTEM)
• Myślenie strategiczne, opracowywanie metod zarządzania dostępnymi środkami oraz czynnościami na rzecz osiągnięcia wspólnego celu lub
założenia
• Organizowanie pracy swojej i innych, w tym ustalanie priorytetu zadań (co jest ważne, a co jest pilne), tak by zmieścić się w planie i dotrzymać
terminu
PEWNOŚĆ SIEBIE I ASERTYWNOŚĆ
• Gotowość jasnego wyrażania potrzeb, poglądów i uczuć
• Zdolność przekonywania innych do swoich pomysłów, zdobywania zaufania i poparcia
AKTYWNOŚĆ I ZAANGAŻOWANIE
• Przejmowanie kierownictwa nad projektem lub pomysłem, forsowanie go w sytuacji, gdy inni wykazują się pasywnością
• Konsekwencja w realizacji projektów lub pomysłów, nawet w obliczu trudności
INICJATYWA I MOTYWACJA
• Wykazywanie się pomysłowością w celu rozwiązania problemu, generowanie pomysłów lub innowacyjnych rozwiązań
• Przekazywanie innym pozytywnego przesłania
ZAPAŁ I DETERMINACJA
• Energiczne i entuzjastyczne podejście do pracy i innych zadań
• Wytrwałość w obliczu trudności
ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW
• Analizowanie problemu i radzenie sobie z błędnymi, sprzecznymi lub niepełnymi informacjami w celu pełnego zrozumienia tematu
• Opracowywanie i wykorzystywanie właściwych metod, zasad, technik lub logiki w celu znalezienia rozwiązania problemu
PODEJMOWANIE DECYZJI
• Rozpoznawanie możliwych opcji, systematyczne gromadzenie danych i ich ocena w celu podjęcia decyzji
• Dokonywanie oceny, w razie konieczności – podejmowanie ryzyka oraz przedstawianie argumentów przemawiających za podjętą decyzją, na
przykład o ustanowieniu priorytetów dotyczących mieszczenia się w realistycznym budżecie
ELASTYCZNOŚĆ I ZDOLNOŚĆ ADAPTACJI
• Modyfikacja zachowania w odpowiedzi na potrzeby, życzenia lub wymagania innych, na przykład w sytuacji pracy w środowisku oficjalnym
(takim jak sklep lub biuro) bądź życia z dala od domu
• Wykazywanie się samodzielnością i niezależnością, radzenie sobie z presją/stresem oraz identyfikowanie obszaru do udoskonalenia
UMIEJĘTNOŚCI NEGOCJACYJNE
•
Prowadzenie dyskusji z innymi, objaśnianie ich opinii oraz dokonywanie właściwej oceny posiadanych informacji dla osiągnięcia
wspólnych, korzystnych celów
•
Zdolność szybkiej analizy i skuteczne przedstawianie swojego stanowiska w celu osiągnięcia akceptowalnego kompromisu
ZDOLNOŚĆ NAWIĄZYWANIA KONTAKTÓW
• Czerpanie radości ze spotkań z nowymi ludźmi i nawiązywania znajomości
•
Umiejętność skontaktowania się z odpowiednimi osobami i podejścia do nich w sposób pozwalający na zdobycie przydatnych informacji lub
porad
UMIEJĘTNOŚCI KIEROWNICZE
• Nadawanie kierunku projektowi lub inicjatywie, nawet jeśli oznacza to udzielanie bądź otrzymywanie krytyki
• Zachęcenia, wspieranie, lub nakłanianie innych do podążania we wskazanym kierunku, przydzielanie zadań
ZDOLNOŚĆ ZARZĄDZANIA WŁASNĄ KARIERĄ
• Ten termin oznacza szeroką gamę umiejętności i atrybutów, poczynając od zarządzania własnym czasem i zakresem zadań do radzenia sobie z
presją i stresem
Pracodawcy mogą szukać wielu innych umiejętności i cech osobistych.
Poszerzanie wiedzy związanej z pracą
Wiedza związana z pracą odnosi się do ogromnej ilości informacji i doświadczeń, które często określa się wspólnym mianem ŚWIADOMOŚCI
ZAWODOWEJ. Pracodawcy szukają nowych ów, którzy będą gotowi do podjęcia pracy i wykażą się pewną wiedzą na temat organizacji oraz
środowiska, w którym ona funkcjonuje i którzy udowodnili już, że potrafią funkcjonować w miejscu pracy. Wielu absolwentom brakuje jednak
świadomości zawodowej. Trzeba więc wykorzystać praktyki i inne doświadczenia zawodowe do wykształcenia takiej świadomości, w której skład
wchodzą:
• zrozumienie sposobu funkcjonowania organizacji, np. jak podejmowane są decyzje,
• zdobycie wyczucia struktury, np. kto posiada władzę,
• wykształcenie zdolności dopasowywania się, np. dzięki poczuciu humoru,
• wrażliwość wobec różnic kulturowych w miejscu pracy,
• nabycie zdolności dokonywania właściwych sądów na temat pracy i współpracowników
• pozytywne nastawienie i czerpanie przyjemności z pracy,
• wykształcenie profesjonalnego podejścia, np. samodyscypliny, odpowiedzialności, punktualności,
• zdobywanie wiedzy na temat klientów i/lub konkurentów organizacji,
• poszerzanie zawodowej wiedzy o organizacjach,
• zdobywanie wiedzy o środowisku funkcjonowania organizacji.
Po odbyciu praktyki prosimy studentów o złożenie wypełnionego formularza umiejętności wraz z dodatkowymi dowodami u opiekunów praktyk.
Formularz umiejętności
ORGANIZACJA
Co zrobiłem?
RODZAJ PROJEKTU/PRZEDSIĘWZIĘCIA
Jakie umiejętności
rozwinąłem?
TERMINY
Jakie mam potwierdzenie na posiadanie tych umiejętności?
Gromadzenie doświadczenia zawodowego
Aby zapewnić sobie najlepszą okazję zdobycia doświadczenia zawodowego, w
poszukiwaniach należy wykazać się pomysłowością i wyobraźnią. Opłaca się jak najszerzej
zarzucać sieć i być elastycznym. Nie zapominajmy, że każde doświadczenie jest dobrym
doświadczeniem – cokolwiek robimy w tej chwili, jest kolejnym krokiem w kierunku
własnego rozwoju i doskonalenia się… a to może oznaczać zdobycie zatrudnienia po
ukończeniu studiów!
Gdzie znaleźć oferty w kierunku zdobycia doświadczenia zawodowego?
Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie poszukiwań doświadczenia zawodowego od
przyjrzenia się ofertom publikowanym przez różne organizacje. Przydatne będą
poniższe informacje:
•
Careers Service Work Experience Database pozwala szukać w sieci rozmaitych
możliwości doświadczenia zawodowego. Patrz: http://www.shef.ac.uk/careers/opus/
•
Jeżeli bierze się pod uwagę możliwość podjęcia pracy za granicą, warto przyjrzeć się
organizacjom takim jak BUNAC - adres: http://www.bunac.org, Council on
International Educational Exchange: http://www.ciee.org lub, w związku z praktykami,
Eurostage - adres: http://www.eurostage.org
•
Jeżeli poszukujemy pracy płatnej, czy to wakacyjnej czy w trakcie roku szkolnego, na
część etatu, warto zapoznać się z poniższymi pozycjami:
•
Działy ogłoszeń o pracę w gazetach. ‘The Paperboy’ podaje listę wszystkich gazet
krajowych i międzynarodowych - adres: http://www.thepaperboy.com
•
Agencje rekrutacyjne. Listę różnych agencji znajdziemy na : http://www.rec.uk.com
•
Biura pośrednictwa pracy. Wiele posad tymczasowych znajdziemy w sieci na stronie:
http://www.employmentservice.gov.uk
•
Baza
danych
posad
tymczasowych
‘Prospects’
na
stronie:
http://www.prospects.ac.uk
I praktyczne polskie adresy:
• www.praca.onet.pl
• www.jobpilot.pl
• www.pracuj.pl
• www.1praca.gov.pl
• www.praca.gov.pl
• www2.gazeta.pl/praca/
• www.kariera.com.pl
• www.praca.korba.pl
• www.jobaid.pl
• www.pracaonline.pl
CZĘŚĆ PIĄTA: OCENA PRAKTYK PRZEZ ORGANIZATORA
(Instytucje przyjmujące studentów na praktyki)
Ważną częścią procesu oceny praktyk na użytek Uniwersytetu są Państwa komentarze i
sugestie. Po ukończeniu praktyk przez studenta, prosimy o wypełnienie wszystkich punktów
tego formularza i oddanie go studentowi, który dostarczy formularz do uczelnianego
opiekuna praktyk. Tam, gdzie to możliwe, wykorzystamy Państwa uwagi w celu
usprawnienia procesu planowania przyszłych praktyk. Formularz ten może zostać na
życzenie udostępniony jako plik Word na dyskietce lub przesłany elektronicznie.
CELE I ZAŁOŻENIA PRAKTYK
• Czy brali Państwo udział w dyskusji na temat celów i założeń praktyk w momencie
podjęcia praktyki przez studenta? Jeśli tak, to czy było to pożyteczne doświadczenie?
Prosimy o wpisanie ewentualnych sugerowanych ulepszeń/poprawek.
•
Czy zapewniliśmy Państwu wystarczającą ilość informacji na temat planowania i
współpracy z naszymi koordynatorami praktyk (dr Marcin Kautsch i mgr Beata Piórecka)
oraz opiekunami Państwa studenta?
•
Jak udany był proces ostatecznej oceny praktyki? W razie konieczności, również tutaj
proszę zasugerować ulepszenia/poprawki.
DOKUMENTACJA, OCENY I OPRACOWANIA ZWIĄZANE Z PRAKTYKĄ
W jakim stopniu byli Państwo zaangażowani w omawianie lub ocenianie przebiegu praktyki
swojego studenta? Jego eseju lub pracy dyplomowej? Planowanego raportu czy innych
opracowań dla Państwa Instytucji? Proszę zaznaczyć poniżej, czy stopień zaangażowania był
poniżej, powyżej czy też na stosownym poziomie.
Jeżeli Państwa student przedstawił już raport, prezentację lub inne opracowanie, proszę
skomentować, w jakim stopniu spełniło ono Państwa oczekiwania (jeśli za wcześnie jeszcze
na taki komentarz, proszę to tutaj odnotować).
DOŚWIADCZENIE I WIEDZA NABYTE W CZASIE PRAKTYK
• W jakim stopniu, Państwa zdaniem, student osiągnął pierwotne cele i założenia? Prosimy
o krótki komentarz.
•
Kierując się własnymi odczuciami, proszę podać dwa lub trzy kluczowe przykłady
wiedzy, umiejętności lub postaw, które Państwa zdaniem rozwinął w sobie student (czy
to na poziomie wstępnym czy też bardziej ogólnym). Mogą to być na przykład
umiejętności dotyczące komunikacji, konkretne obszary wiedzy związane z danym
stanowiskiem, podejście do wymagań związanych z pracą w profesjonalnym środowisku
oraz stopień świadomości tych wymagań.
•
Proszę również podać dwa lub trzy przykłady wiedzy, umiejętności lub postaw, które,
Państwa zdaniem, były szczególnym wyzwaniem dla studenta.
UWAGI KOŃCOWE
Proszę dopisać własne uwagi, jeśli jakieś kwestie zostały pominięte powyżej.