Budapeszt, 10 lutego 2015 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 2/2015 1

Budapeszt, 10 lutego 2015 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 2/2015 1

Budapeszt, 10 lutego 2015 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 2/2015
1) Bazowa stopa oprocentowania kredytów bez zmian. Rada Monetarna, zgodnie z zapowiedzią,
utrzymała stopę bazową na poziomie 2,1%.
2) Ceny artykułów konsumpcyjnych spadły w grudniu 2014 roku o 0,9% w stosunku do cen z grudnia
2013 roku i jest to czwarty miesiąc spadków z rzędu. Ceny żywności spadły o 0,6%, przy czym mleko
zdrożało o 1,2%, jaja o 3,9%, kakao i czekolada o 1,7%, staniały natomiast mąka o 3,9%, olej
spożywczy o 5,2%, cukier o 19,6%, żywność sezonowa o 4,5%. O 1,2% zdrożał alkohol i wyroby
tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych
obniżyły się o 5,4%, przy czym koszt gazu sieciowego był niższy o 6,5%, ogrzewania centralnego o
5,3%, energii elektrycznej o 5,7%, a ceny paliw o 10,4%. Odzież staniała o 0,2%, opłaty za
komunikację lokalną 6,8%, usługi zaś zdrożały o 1,5%. O 0,1% zmniejszyły się ceny dóbr
konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny artykułów
konsumpcyjnych w grudniu 2014 roku były niższe przeciętnie o 0,7%. (KSH)
3) W okresie październik-grudzień 2014 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 7,1% r/r. W badanym
okresie liczba bezrobotnych stanowiła 319 tysiące osób i była o 80 tys. (o 2,0%) niższa r/r. W grupie
wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 1,7% r/r i wyniosło 6,4%, w grupie wiekowej 55-64 skurczyło
się o 1,5% do 5,8%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło 18,3% i obniżyło się o 5,8% w
porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu bezrobotnych 47,3% poszukiwało
pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania bez zatrudnienia wynosił 17,9
miesięcy. (KSH)
4) W okresie październik-grudzień 2014 roku zatrudnionych na Węgrzech było 4.142 tysiące osób, co
oznacza o 172 tysiące osób więcej niż rok wcześniej, tym samym wskaźnik zatrudnienia osób w
wieku 15-64 lat wzrósł do 62,6% (o 3,2% r/r). (KSH)
5) W okresie styczeń-listopad 2014 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie bez
uwzględnienia osób zatrudnionych w ramach robót publicznych wzrosła na poziomie gospodarki
narodowej o 4,8% r/r i wyniosła 248.000 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto
wzrosła o 4,4% (do 251.900 HUF), w budżetówce o 5,6% (do 239.900 HUF). Średnia płaca netto w
gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 2,9% r/r i wyniosła
154.500 HUF. (KSH)
6) W listopadzie 2014 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała wzrost na poziomie
jedynie 5,8% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych też 5,8%). W stosunku do
poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik
produkcji wzrósł w listopadzie 2014 roku o 3,3%. W okresie styczeń-listopad produkcja była wyższa o
7,6% w relacji r/r. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w listopadzie o 8,0%, w okresie styczeńlistopad o 9,7% r/r, sprzedaż krajowa produktów przemysłowych odpowiednio wzrosła o 1,5% i
wzrosła o 1,1% r/r. (KSH)
7) W listopadzie 2014 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były wyższe o 0,6% w stosunku do
listopada 2013 roku, od początku roku kumulowany spadek wyniósł 0,4%, w stosunku do
poprzedniego miesiąca ceny spadły również o 0,4%, przy czym ceny sprzedaży krajowej w listopadzie
skurczyły się o 1,2% r/r, a sprzedaży na eksport wzrosły o 1,7% r/r. (KSH)
8) Węgierski przemysł budowlany odnotował w listopadzie 2014 roku wzrost o 8,8% w porównaniu z
listopadem 2013 roku, przy czym produkcja budynków spadła o 6,3% r/r, zaś wykonanie robót
budowlanych innego typu było wyższe o 23,0% r/r. W stosunku do listopada 2013 roku w listopadzie
2014 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 42,7%, a skumulowana liczba
zamówień była niższa o 6,2%. r/r (KSH)
9) W okresie styczeń-listopad 2014 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 78.032,3 mln EUR
(wzrost o 3,5% r/r), a importu 71.855,1 mln EUR (wzrost o 4,0% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla
Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 6.177,2 mln EUR. W listopadzie
nadwyżka obrotów handlowych stanowiła 843 mln EUR. (KSH)
10) W listopadzie 2014 roku wolumen obrotów handlu detalicznego, po wyeliminowaniu czynników
kalendarzowych, wzrósł o 5,1% r/r, a w okresie styczeń-listopad o 5,1% r/r. W stosunku do
poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wolumen
obrotów handlu detalicznego wzrósł o 0,5%. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również
internetowego i wysyłkowego) w listopadzie 2014 roku wyniosła 769,2 mld HUF. (KSH)
11) W stosunku do listopada 2013 roku ceny produktów rolnych spadły w listopadzie 2014 roku o 6,8%,
przy czym ceny upraw roślinnych skurczyły się o 8,3% r/r, a zwierząt żywych i produktów
pochodzenia zwierzęcego o 4,5%. (KSH)
12) Międzynarodowe rezerwy węgierskiego banku centralnego (MNB) wyniosły na koniec grudnia 2014
roku 34.578,3 mln EUR (w analogicznym okresie 2013 roku rezerwy wynosiły 33.782,0 mln EUR). W
porównaniu z poprzednim miesiącem rezerwy dewizowe skurczyły się z poziomu 34.134,7 mln EUR.
13) W styczniu 2015 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły
141.504,6 mln HUF (spadek o 1,5% w stosunku do poprzedniego miesiąca; spadek o 31,4% w
stosunku do stycznia 2013 roku), a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 7.075,2 mln HUF.
14) Bank Światowy prognozuje słabszy rok dla Węgier. W świeżo opublikowanej prognozie globalnej na
2015 rok Bank Światowy przewiduje dla Węgier 3,2% wzrostu PKB w 2014 i 2% w 2015 roku.
15) Międzynarodowy Fundusz Walutowy o Węgrzech. Pod koniec stycznia br. w Budapeszcie
przebywała delegacja Międzynarodowego Funduszu Walutowego w ramach corocznych działań
nadzorczych w oparciu o art. IV statutu MFW. Delegacja sformułowała zalecenia dla Węgier, w
których uznaje, że co prawda gospodarka węgierska wychodzi z kryzysu, to jednak przed nią jeszcze
długa droga do osiągnięcia stabilizacji gospodarczej i rzeczywistego, wyższego poziomu zatrudnienia
w sektorze prywatnym. Zgodnie z ich prognozą w 2015 roku wzrost gospodarczy wyniesie na
Węgrzech 2,5%, a średniookresowo - 2%. Wśród ryzyk, potencjalnie obniżających wskaźniki,
wymieniają m.in. wzmocnienie się napięć geopolitycznych oraz spowolnienie eksportu. Wśród
elementów, które mogą wpłynąć pozytywnie na gospodarkę wymieniają m.in. efekt rozliczenia
hipotecznych kredytów w walutach obcych, co podniesie konsumpcję. Według szacunku MFW
deficyt budżetowy w 2014 roku zamiast wynieść 2,9% PKB ukształtuje się na poziomie ok. 2,6% PKB,
przy czym zwracają uwagę, że generalnie stan budżetu się pogorszył. Na 2015 rok spodziewany jest
deficyt na poziomie 2,7% PKB. Zaangażowanie węgierskich władz w konsolidację fiskalną powinno
zostać podparte konkretnymi działaniami w sferze polityki gospodarczej, bo wpływ specjalnych
podatków sektorowych - deformujących rynek - torpeduje inwestycje i długotrwały wzrost
gospodarczy. Fundusz stwierdza też, że wskazane byłoby przeprowadzenie prowzrostowej
konsolidacji budżetu oraz wypracowanie strategii dla redukcji zadłużenia i długofalowej poprawy
tempa wzrostu gospodarczego. W celu osiągnięcia stabilnego spadku zadłużenia państwa MFW
proponuje przeprowadzenie począwszy od br. umiarkowanych strukturalnych restrykcji
budżetowych (rzędu 0,5% PKB). Wskazana byłaby też poprawa wydajności systemu podatkowego,
uczynienie go bardziej progresywnym, zmniejszenie liczby ulg podatkowych i stopniowe
wyprowadzenie podatków sektorowych. Za ważną MFW uznał redukcję zatrudnienia przez państwo i
samorządy oraz poprawę jakości usług publicznych (służba zdrowia, edukacja, przedsiębiorstwa
państwowe, komunikacja) oraz opracowanie bardziej ukierunkowanego systemu socjalno-bytowego
wraz ze stopniowym wyprowadzaniem zatrudnienia w ramach programów prac publicznych.
Bankowi centralnemu Fundusz zalecił, by ten rozważył prowadzenie luźniejszej polityki monetarnej.
Uchwalenie ustawy o „fair bankach” poprawia przejrzystość funkcjonowania banków na Węgrzech.
Fundusz radzi, by – w celu pobudzenia gospodarczego – dokonać redukcji podatku bankowego.
Zdaniem MFW rola państwa w sektorze bankowym powinna pozostać jednak ograniczona, konieczne
byłoby też mocniejsze zaangażowanie się w proces „czyszczenia” portfolia bankowego oraz
wprowadzenie instytucji upadłości konsumenckiej.
16) Meryll Lynch dostrzega potencjał w podwyższeniu ratingu Węgier. Analitycy Bank of America
Meryll Lynch, badając potencjał wzrostu gospodarczego Węgier i regionu do 2020 roku, stwierdzili,
że to właśnie tutaj są najbardziej niepewne perspektywy z uwagi na niewiadome konsekwencje
konfrontacyjnej polityki węgierskiego rządu wobec USA i UE. W następnych pięciu latach dynamikę
węgierskiej gospodarki prognozują na poziomie średnio 1,5%, dodając jednak, że w bieżącym i
przyszłym roku wydajność gospodarki może osiągnąć 3%. Dodają, że zadłużenie gospodarstw
domowych i proporcja kredytów denominowanych w walutach obcych znacznie zmalała w regionie
od czasów kryzysu finansowego. W szczególności na Węgrzech, gdzie za sprawą konwersji kredytów
walutowych proporcja kredytów obarczonych ryzykiem kursowym spadła z 70% do 3%. Na lata 2015
i 2016 zapowiadają wzrost kredytowania na Węgrzech o odpowiednio 5% i 6%. Według ML agencje
ratingowe nie będą się wprawdzie prześcigać w podwyższaniu oceny wiarygodności kredytowej
Węgier, ale rating kraju wkrótce powinien się poprawić. W ich ocenie nadwyżka bilansu płatniczego,
niski deficyt budżetowy i dane wzrostu gospodarczego uzasadniają podwyższenie ratingu jeszcze w
br. Choć zadłużenie Węgier na poziomie 80% PKB jest wysokie w porównaniu z innymi państwami
regionu (średnio ok. 60% PKB), to jeśli rząd prowadzić będzie rygorystyczną politykę budżetową, a
zadłużenie wykazywać będzie tendencję spadkową, zaklasyfikowanie do kategorii zalecanej do
inwestycji stanie się bardzo prawdopodobne.
17) FDI na Węgrzech. Prezes Węgierskiej Agencji Promocji Inwestycji (HIPA) poinformował, że agencja
uczestniczyła w 2014 roku w 60 projektach inwestycyjnych zagranicznych klientów, których łączna
wartość przekracza 1,66 mld EUR. Tym samym wolumen ściągniętych przez HIPA w 2014 roku FDI był
o 35% wyższy w relacji r/r, a pod względem stworzonych miejsc pracy o 11 tys. pracowników tj. o
51% więcej r/r. Według szacunków agencji wartość 60 inwestycji realizowanych przy współudziale
HIPA wyniesie 1,6% prognozowanego na 2014 rok PKB oraz 11,3% inwestycji realizowanych w
gospodarce narodowej. O wzmocnieniu zaufania inwestorów ma świadczyć fakt, że 28 projektów
uruchomiły firmy nigdy jeszcze na rynku węgierskim nie działające, a 32 projekty inwestorzy od
dawna istniejący na tutejszym rynku. Odniósł się też do wyników podobnych organizacji w regionie (z
braku danych dot. Czech do Polski i Słowacji):
Promocja inwestycji w 2014 roku
Liczba zamkniętych projektów
Wartość inwestycji (mln EUR)
Nowe miejsca pracy
FDI per capita
Węgry
60
1662
10745
168
Polska
54
1817
8788
47
Słowacja
25
170
4600
31
Z analizy projektów inwestycyjnych przeprowadzonej przez media gospodarcze wynika, że pod
względem wolumenu inwestycji mocny rok zamknął przemysł motoryzacyjny (52,2% wszystkich FDI,
868,1 mln EUR), na drugim miejscu znalazł się sektor energii odnawialnej (199 mln EUR), następnie
przemysł chemiczny (184,7 mln EUR), znaczny napływ FDI był też zawdzięczany centrom usługowym
(SSC) (140 mln EUR). Pod względem kraju pochodzenia inwestora 1/3 wolumenu FDI w 2014 roku
powiązana była z inwestorami indyjskimi (494,8 mln EUR), którego większa część zawdzięczana była
wejściu na rynek jednego podmiotu z sektora przemysłu motoryzacyjnego, na drugim miejscu
uplasowały się Chiny (195 mln EUR), na trzecim Japonia (150,2 mln EUR). Prezes HIPA poinformował
również, że wskutek kryzysu rosyjsko-ukraińskiego wzrosło zainteresowanie Węgrami ze strony
inwestorów z Europy Wschodniej, głównie z Ukrainy. Pod względem nowych miejsc pracy prym
wiodą firmy z USA (2729 miejsc), następnie z Indii (1575) i Niemiec (1431). Pod kątem sektorów
najwięcej nowych miejsc pracy stworzono w centrach usługowych (3595 pracowników), przemyśle
motoryzacyjnym (3500) i przemyśle elektronicznym (1089). Biorąc pod uwagę rozmieszczenie
terytorialne firmy zagranicznie najchętniej inwestują w środkowych i zachodnich Węgrzech (2/3
projektów), inne regiony, jak np. południowa nizina Alföld, gdzie intensywność wsparcia wynieść
może nawet 50%, są mniej atrakcyjnymi lokalizacjami z powodu głębokich braków
infrastrukturalnych. Na 2015 rok HIPA prognozuje podobną do minionego roku dominację ww. gałęzi
przemysłu. Prowadzi aktualnie negocjacje w sprawie 100 projektów inwestycyjnych. HIPA zatrudnia
150 osób, jej budżet w 2014 roku wynosił 3,2 mld HUF, w 2015 roku 2,9 mld HUF. Część jej zadań
przekazana została do sieci tzw. domów handlowych (Magyar Kereskedőház Zrt.). Na koniec
drugiego kwartału 2014 roku skumulowana wartość FDI na Węgrzech wyniosła 77 mld EUR. Niemal
76% skumulowanej wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych pochodziło z państw UE, przy
czym najwięcej z Niemiec (24,7%), Luksemburga (13,6%), Holandii (12,4%) oraz Austrii (11,6%). Od
zmian ustrojowych do końca 2013 roku najwięcej FDI napłynęło do sektora usług (56,3 mld EUR), co
oznacza blisko 72% wartości wszystkich inwestycji, a następnie do przemysłu wytwórczego - 16,5
mld EUR, 20% (w tym do przemysłu motoryzacyjnego - 3,4 mld EUR, a do produkcji IT - 2,2 mld EUR).
18) Węgierskie relacje gospodarcze z zagranicą w 2014 roku. Laszló Szabó, sekretarz stanu w MSZiH,
nadzorujący m.in. takie instytucje jak HIPA (Agencja Promocji Inwestycji Zagranicznych), Eximbank
(wsparcie eksportu małych i średnich przedsiębiorstw) czy tzw. narodowe Domy Handlowe
(odpowiedzialne za rozwój relacji handlowych), zeszły rok uznał jednoznacznie za sukces. Podkreślił,
że HIPA dokończyła 60 projektów inwestycyjnych, Eximbank udzielił kredytów w kwocie 325 mld
HUF, a domy handlowe (trading houses), których jest za granicą 25 (do końca br. ma ich być 50), są w
trakcie zawierania 400 transakcji. Eximbank, w ramach prowadzonej kampanii intensyfikacji
eksportu, otwiera - po czterech największych miastach Węgier - swe oddziały w pięciu dalszych
mniejszych miastach na prowincji. Domy handlowe są obecne na najważniejszych rynkach
pozaeuropejskich, w ich bazach danych figuruje obecnie ponad 2 tysiące przedsiębiorstw.
19) Minister Szijjártó zapowiada napływ amerykańskich inwestycji. Podczas forum biznesowego
Amerykańskiej Izby Handlowej (AmCham) minister spraw zagranicznych i handlu Péter Szijjártó
zapowiedział napływ trzech nowych inwestycji z USA o łącznej wartości 15,5 mln USD, mających
przynieść ponad 500 nowych miejsc pracy na Węgrzech. Poinformował o planowanym w najbliższym
czasie podpisaniu strategicznego porozumienia z Oracle, zapowiedział również podpisanie przez
AmCham i HIPA (węgierska Narodowa Agencja Promocji Inwestycji) porozumienia o współpracy,
mającego stymulować inwestycje amerykańskie na Węgrzech. Pogłębieniu ma ulec dialog pomiędzy
biznesem i kręgami rządowymi. Podkreślił, że w sprawach obronnych i gospodarczych relacje
węgiersko-amerykańskie są wyśmienite, a jedynie we współpracy politycznej występują otwarte
kwestie. Przypomniał, że po procesie redukcji kosztów energii w ubiegłym roku dla społeczeństwa, w
2015 roku obniżone zostaną również ceny energii dla przedsiębiorstw. Co do spodziewanych
rezultatów negocjowanej umowy TTIP stwierdził, że węgierski eksport do USA może dzięki niej
wzrosnąć o 15-20%, podwyższając tym samym węgierski PKB o 0,2-0,3%.
20) Otwarcie odnowionego ropociągu Przyjaźń I. Premier Węgier Viktor Orbán i Słowacji Robert Fico
otworzyli oficjalnie wyremontowany odcinek między Węgrami a Słowacją. Pozwoli to rafinerii
Slovnaftu w Bratysławie (należącej do węgierskiego MOL-a) odbierać ropę z wybrzeża Adriatyku.
Rozbudowa i renowacja 128 km ropociągu (w tym 9 km na Slowacji) została sfinansowana przez MOL
i słowacki Transpetrol. Koszt tej przeprowadzonej w ciągu roku operacji wyniósł 80 mln USD.
Przepustowość ropociągu wzrosła w jej wyniku z 3,5 do 6 mln ton rocznie.
21) Węgry chcą więcej rosyjskiego gazu. Węgry chcą zwiększyć dostawy rosyjskiego gazy, by zapewnić
sobie bezpieczeństwo dostaw tego surowca – stwierdził Péter Szijjártó, minister spraw zagranicznych
i handlu w wywiadzie dla agencji Reuters. Powiedział, że taką propozycję złożył Rosjanom. - Węgry,
które mocno są uzależnione od dostaw rosyjskich, po fiasku South Stream dążą do zapewnienia
nowych możliwości przesyłowych, w czym liczą na poparcie i środki finansowe Unii Europejskiej dodał. Już teraz Węgrzy składują 700 mln m sześc. rosyjskiego gazu w swych zbiornikach, których –
jak zapewnił Szijjártó – nie sprzedadzą Rosji.
22) Orbán: utrzymanie niskich cen zależy od Putina. Premier Viktor Orbán powiązał zbliżającą się (17
lutego) wizytę rosyjskiego prezydenta Władimira Putina w Budapeszcie z obniżkami cen. Powiedział,
że jeśli nie da się wynegocjować z Rosją „bardziej elastycznej” umowy na dostawy gazu (obecna
kończy się w tym roku), to wprowadzane w ostatnich dwóch latach obniżki opłat za energię będą nie
do utrzymania. Jednocześnie nazwał pomysł unii energetycznej „kolejnym wyzwaniem” dla
wspomnianych opłat.
23) Przerwa w dostawach gazu na Ukrainę. Według jednego z portali informacyjnych od 1 lutego
drastycznie zmniejszono ilość wysyłanego na Ukrainę gazu. Węgry w styczniu wysyłały średnio 3 mln
m sześć. gazu dziennie, od niedzieli do środy ilość ta spadła do „technicznego” poziomu 5 tys. m
sześc. Operator gazociągów nie potwierdził, ani nie skomentował tej informacji. Péter Szijjártó,
minister spraw zagranicznych i handlu, stwierdził w jednym z wywiadów 3 lutego, że możliwości
techniczne do przesyłu są zapewnione, natomiast nie ma wpływu na to, skąd Ukraina surowiec
kupuje i w jakiej cenie. Ostatnie doniesienia mówią już o wznowieniu dostaw gazu na poziomie 5-6
mln m sześc. Warto w tym kontekście pamiętać, że Węgry we wrześniu ub. r. wstrzymały na trzy
miesiące dostawy gazu na Ukrainę.
24) Konsumpcja gazu nieznacznie wzrosła. Całkowite spożycie gazu pomiędzy 1 października 2014 i 14
stycznia 2015 roku wyniosło 3,447 mld m³. W analogicznym okresie rok wcześniej - 3,370 mld m³.
Przed dwoma laty konsumpcja wyniosła 3,748 mld m³.
25) Wzrasta konsumpcja paliw. Sprzedaż paliw na Węgrzech wzrosła według Węgierskiego Związku
Naftowego w minionym roku o 6,4% r/r. W 2013 roku właściciele samochodów zatankowali 2,78 mld
litrów, w 2014 roku ilość ta wzrosła już do 2,96 mld litrów, przy czym popyt na diesla wzrósł o 8,9%, a
na benzynę o 2,9%.
26) IAEA sprawdzi węgierski Krajowy Urząd ds. Energii Atomowej. Według zapowiedzi prezesa
węgierskiego Krajowego Urzędu ds. Energii Atomowej (OAH) od maja br. ponad dwudziestoosobowa
międzynarodowa grupa ekspertów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej przeprowadzi
przegląd w węgierskim urzędzie. Chodzi o porównanie praktyk stosowanych w OAH z
międzynarodowymi standardami. Przez dwa tygodnie IAEA badać będzie w 12 dziedzinach
działalność OAH oraz wszelkich urzędów biorących udział w procesie nadzoru energetyki jądrowej.
Wyniki kontroli mają zostać upublicznione. Prezes OAH zaznaczył, że istotnym zadaniem będzie też
przygotowanie się do budowy nowych bloków elekrowni w Paks, co oznaczać będzie nabór
personelu i kształcenie. W br. liczebność załogi OAH zostanie zwiększona o 20 osób i rozpocznie się,
trwające 1,5-2 lata, szkolenie nowych współpracowników.
27) 3,2% węgierskiego PKB wypracowują emigranci. Wg Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) w
2013 roku emigranci przesłali do kraju 2,2 mld EUR – wcześniej MNB szacował tę kwotę na 800 mln
EUR. W relacji do PKB oznacza to podwojenie udziału pieniędzy od emigrantów w ciągu 3 lat – w
2010 roku było to 1,6%.
28) Kolejny nowy podatek – od paneli słonecznych. Od 1 stycznia wprowadzono podatek od kolektorów
słonecznych w wysokości 114 HUF (ok. 1,5 zł) za kilogram tego typu instalacji. Podniesiony został
także podatek VAT na kolektory do poziomu 27% (najwyższa stawka VAT w Europie). Udział energii
słonecznej w bilansie energetycznym Węgier i tak jest najniższy w Europie, a ta zmiana podniesie
przeciętny koszt kolektora słonecznego o mniej więcej 40%. Węgry są też jednym z nielicznych
krajów UE, gdzie nie wspiera się ulgami energii słonecznej. Prezydent Węgier János Áder – gorący
zwolennik rozwiązań proekologicznych – który nowe regulacje podpisał – jak stwierdził – „w pewnej
nieświadomości” (projekt nowych przepisów miął formę samych, dość nieczytelnych modyfikacji
wcześniejszych przepisów, czyli tzw. ustawy sałatkowej), wezwał posłów do większej rozwagi w
przyszłości i do zniesienia nowych przepisów.
29) Rekordowy rok w wypłatach funduszy unijnych. Nándor Csepreghy, wiceminister odpowiedzialny za
politykę rozwojową w Kancelarii Premiera, oświadczył, że Węgry zamknęły rekordowy rok pod
względem wypłaty funduszy rozwojowych i jest niemal pewne, że stopień wykorzystania funduszy z
okresu budżetowego 2007-13 wyniesie 100%. Według danych z końca grudnia 2014 roku wypłacono
w ciągu ostatniego roku 1,845 bln HUF (kwota ta może jeszcze nieco wzrosnąć z uwagi na spóźniony
przepływ informacji wynikający z przerwy świątecznej), przy czym w 2014 roku średni poziom wypłat
przypadający na dany rok był wyższy o 150 mld HUF. Tym samym Węgry wypłaciły już w sumie 6,865
bln HUF z poprzedniego cyklu budżetowego.
30) Zmiany w centrum obsługi zadłużenia. Minister gospodarki Mihály Varga przyjął dymisję Istvána
Töröcskeiego, szefa państwowej agencji obsługi długu ÁKK. Töröcskei złożył ją na początku grudnia
po tym, jak Węgierski Bank Narodowy odebrał z powodu niewypłacalności licencję bankowi
Széchenyi Bank, którego Töröcskei jest większościowym udziałowcem. Z dniem 1 lutego br. na
stanowisko szefa centrum obsługi zadłużenia ÁKK minister gospodarki powołał Györgya Barcza,
dotychczasowego redaktora dziennika gospodarczego „Napi Gazdaság”, przejętego w sierpniu 2013
przez prorządowy instytut badawczy Századvég. W instytucie Barcza był głównym analitykiem
finansowym i członkiem zarządu.
31) Plany węgierskiego ministra gospodarki. W jednym z wywiadów minister Mihály Varga nawiązał do
stałych konsultacji ze związkiem banków ws. podatku bankowego. – Interes rządu jest zbieżny z
interesem instytucji finansowych w kwestii zwiększenia kredytowania małych i średnich
przedsiębiorstw na Węgrzech - powiedział. Celem uzgodnień jest znalezienie punktu, w którym
poprzez korektę istniejącego (wysokiego) podatku bankowego „udałoby się zintensyfikować
kredytowanie handlowe”. Ewentualne porozumienie o redukcji stawki tego podatku może także
wpłynąć na ocenę Węgier przez agencje ratingowe (najwcześniej w marcu br.), który jest jednym z
powodów tak niskiej dotychczasowej oceny. Poza wspomnianym podatkiem według ministra Vargi
„Węgry, patrząc obiektywnie, spełniły wszelkie konieczne przesłanki dla podwyższenia ratingu kraju deficyt budżetowy za 2014 rok to ok. 2,5-2,6% PKB, zadłużenie nie zwiększa się, wzrost PKB będzie
lepszy od spodziewanego przez rząd 3,1%, inflacja jest niska”. W kwestii dalszych ewentualnych
zakupów państwa w sektorze bankowym stwierdził, że rząd już co prawda osiągnął swój cel 50%
udziału (na podstawie sumy bilansowej) kapitału krajowego w tej branży, z tego punktu widzenia
wszelkie dodatkowe akwizycje byłyby nieuzasadnione, jednak „proporcje rynkowe nie są wykute w
kamieniu”, co oznacza, że w razie pojawienia się racjonalnych powodów państwo nie będzie opierać
się dalszym ewentualnym ofertom sprzedaży. Państwo dalej chce, by kupione banki znalazły się tylko
przejściowo w zarządzaniu państwa, a po poprawie ich sytuacji trafiłyby w ręce prywatne. Zmiana
proporcji własnościowych w sektorze bankowym oraz zreformowanie funkcjonowania
wspomnianych, kupionych przez państwo banków ma działać w kierunku optymalizacji wzrostu
gospodarczego poprzez wzmożenie kredytowania, a po osiągnięciu tego celu realną opcją stać się
może np. ich wprowadzenie na giełdę. W kwestii podatków dochodowych minister gospodarki
uważa, że do końca kadencji rządu, lecz jeszcze nie w 2016 roku, realnym może się stać
wprowadzenie jednocyfrowej stawki PIT, a w przypadku CIT ujednolicenie obecnych dwóch stawek
(10% i 19%), zbliżając ją do 10%.
32) Węgry i EBOR kupują udziały w węgierskim oddziale Erste Banku. Państwo węgierskie i Europejski
Bank Odbudowy i Rozwoju nabędą 15-procentowe pakiety w węgierskiej filii austriackiego banku.
Strony podpisały memorandum, w którym państwo węgierskie zobowiązuje się nie przejmować
większościowego pakietu w żadnym większym banku na węgierskim rynku i pozbyć się takich
posiadanych już pakietów w ciągu trzech lat. Erste uruchomi w zamian program kredytowy o
wartości 550 mln EUR.
33) Plany redukcji podatku bankowego. Premier Viktor Orbán obiecał obniżki podatku bankowego od
2016 roku – pierwsza ma wynieść 60 mld HUF (ok. 194 mln EUR), kolejne mają być wprowadzane w
następnych latach. Zmieniona zostanie podstawa naliczania podatku – będą nią zasoby banków z
końca 2014 roku, a nie 2009 jak dotychczas.
34) Priorytety Kancelarii Premiera na 2015 rok. Za najważniejsze zadania Kancelarii Premiera na nowy
rok jej szef János Lázár uznał trzy: skuteczne i maksymalne wykorzystanie środków unijnych z cyklu
budżetowego 2007-2013, modernizacja administracji oraz uruchomienie narodowego holdingu nonprofit świadczącego usługi dostaw podstawowych mediów – gaz, prąd, CO (Nemzeti
Közműszolgáltató Zrt.). W 2015 roku, by w 100% wykorzystać środki unijne z poprzedniego cyklu
należy wypłacić 2100 mld HUF (w 2014 roku wypłacono niemal 1,9 bln HUF, co oznacza kwotę ponad
dwa razy wyższą niż łącznie w latach 2007-10, kiedy to wypłacono w sumie 900 mld HUF). Istotne
jest też, by rozpoczęły się realizacje wypłat z budżetu 2014-2020 - w tym celu premier Viktor Orbán
ma odwiedzić 23 główne węgierskie miasta dla uzgodnienia koncepcji polityki rozwojowej i zawarcia
porozumień ws. kluczowych lokalnych inwestycji. System administracji rządowej ma funkcjonować
sprawniej i bardziej przejrzyście - w tym celu planuje się nowelizację ponad 100 przepisów prawa
m.in. dla uproszczenia załatwiania spraw, skrócenia terminów, zwiększenia liczby spraw
załatwianych na miejscu. Minister Lázár poinformował też o dobrym tempie prac przygotowawczych
do utworzenia narodowego holdingu non-profit, który ma stanąć w szranki z niemieckimi i
francuskimi koncernami międzynarodowymi, oferując ludności „niskie ceny oraz dobre usługi” w
zakresie dostaw gazu, prądu i centralnego ogrzewania. Dodał, że jest szansa na to, by usługi te
świadczone były już w 2015 roku, a w razie ich powodzenia realne może być rozszerzenie w
następnym roku palety odbiorców także o przemysł i handel. W dzienniku ustaw (Magyar Közlöny)
ukazało się postanowienie rządowe ws. utworzenia do 28 lutego 2015 roku holdingu (ENKSZ Első
Nemzeti Közműszolgáltató Zrt.) z kapitałem zakładowym 1 mld HUF oraz rezerwami kapitałowymi o
wartości 14 mld HUF, nad którym prawa właścicielskie wykonywać miałby państwowy bank
rozwojowy MFB. Rząd zlecił ministrowi rozwoju oraz szefowi Kancelarii Premiera zapewnienie
odpowiednich warunków do rozszerzenia zasięgu usług stołecznego operatora gazu Főgáz na cały
kraj, w tym także zapewnienie odpowiedniej ilości źródeł energii potrzebnych do wykonania tego
projektu. Przedłużono też niektóre terminy odnośnie np. czasu badania przez dwóch ministrów
możliwości wejścia Nemzeti Közműszolgáltató Zrt. na rynek elektroenergetyczny i CO do końca
czerwca 2015 roku.
35) Państwo wykupi mniejszościowe udziały. W Monitorze Firm pojawiła się lista ponad tuzina spółek
(branża energetyczna, gospodarki wodnej, transportu publicznego), które zostaną w całości
upaństwowione, a które już w ponad 90% są własnością państwa. Umożliwi to ustawa, zgodnie z
którą w przedsiębiorstwach, w których udział państwa przekracza 90%, a przedsiębiorstwo świadczy
podstawowe usługi dla ludności lub innych uczestników rynku, państwo nabywa prawo wykupu
pakietu mniejszościowego. Oznacza to wprost, że jeżeli przedstawiciel państwa złoży ofertę na pakiet
mniejszościowy, ich właścicele zobowiązani będą zbyć swe akcje na rzecz państwa, przy czym
odmówienie państwowej oferty zakupu nie jest możliwe, a państwo zapłacić ma cenę rynkową.
Mowa o takich przedsiębiorstwach, jak m.in. koncern energetyczny MVM Zrt. (0,031% jest w rękach
prywatnych), należąca do MVM elektrownia atomowa Paksi Atomerőmű Zrt. (w rękach państwa
99,993%) czy elektrownia Vértesi Erőmű Zrt. (98,5543%). Ma to być też dystrybutor gazu Főgáz,
który kupiony został w ubiegłym roku od niemieckiego koncernu RWE i samorządu stołecznego, co
oznacza w 99,83% w rękach państwowego banku rozwoju MFB. Na liście znalazły się także spółki
wodne, w których udziałowcami mniejszościowymi są samorządy lokalne (Dunántúli Regionális
Vízmű Zrt., Észak-Dunántúli Regionális Vízmű Zrt., Duna Menti Regionális Vízmű Zrt., Tisza Menti
Regionális Vízmű Zrt., Észak-magyarországi Regionális Vízmű Zrt.) oraz spółki sektora dalekobieżnej
komunikacji autobusowej Volán (Középnyugat-magyarországi Közlekedési Központ, Dél-alföldi
Közlekedési Központ, Középkelet-magyarországi Közlekedési Központ, Északnyugat-magyarországi
Közlekedési Központ).
36) Program wsparcia przedsiębiorczości także dla dużych firm? Rozszerzenia programu kredytów
inwestycyjnych Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) dla małych i średnich przedsiębiorstw chce
jego prezes György Matolcsy. Według niego spowodowałoby to wzrost PKB o 1% już w 2015 roku.
Zapowiedział, że wydana już na potrzeby ww. programu kwota 500 mld HUF (ok. 6,75 mld zł) może
zostać do końca roku podwojona.
37) Reakcja resortu gospodarki na decyzję szwajcarskiego banku centralnego o uwolnieniu kursu
franka. Ministerstwo Gospodarki opublikowało komunikat, w którym za uzasadnione uznaje
dotychczasowe działania rządu i decyzje podjęte w grudniu ub.r. dotyczące dłużników
posiadających kredyty w walutach obcych, głównie we frankach szwajcarskich. Ustalono wtedy stały
kurs, po jakim nastąpi konwersja na forinty (256,5 HUF za 1 CHF i 309,5 HUF za 1 EUR). Jeszcze 15.01
rano kurs franka oscylował wokół 265 HUF, na koniec dnia osiągnął już 315 HUF. Dodatkowo resort
poinformował, że wzrost wartości franka nie będzie miał większego negatywnego wpływu na
zadłużenie państwa, bo Centrum Obsługi Zadłużenia ÁKK zadłużenie zagraniczne przewalutowuje na
euro, a nie na walutę szwajcarską. Konwersja kredytów walutowych przyniosła ok. 1 bln
oszczędności - ocenił minister gospodarki Mihály Varga. Nowe przepisy uchroniły dłużników, w
świetle uwolnienia kursu franka, od podwyżki o ok. 700 mld HUF rat kredytowych. Minister Varga
dodał jednocześnie, że licząc od 2010 roku niższy udział długu dewizowego w zadłużeniu państwa
przyczynił się do redukcji wysokości spłacanych rat w sumie o 170 mld HUF, a dzięki wcześniejszej
spłacie dewizowego zadłużenia samorządów skumulowana wartość kredytów samorządowych
spadła o 85-90 mld HUF.
38) Wyniki działalności agencji zarządzania mieniem. Według danych Nemzeti Eszközkezelő Zrt.
(Narodowy Zarządca Mieniem) do końca 2014 roku wykupiono od niewypłacalnych kredytobiorców
14 tysięcy nieruchomości za kwotę ok. 52,4 mld HUF, uwalniając ich od zapłaty ok. 113,5 mld HUF
długu. Przeciętny uwolniony dług wyniósł 8,2 mln HUF, za mieszkanie płacono bankom przeciętnie
3,7 mln HUF, a wartość obrotowa zakupionych nieruchomości wyceniona została na 7,9 mln HUF, co
oznacza, że przeciętny dług był wyższy od ich wycenionej wartości. Większość nieruchomości
znajdowała się w małych miejscowościach, 16% w miastach na prawach komitatu, a tylko 6% w
Budapeszcie. Przeciętny czynsz płacony przez najemców miesięcznie za najem swojego byłego
mieszkania kształtował się na poziomie ok. 10 tys. HUF (30 EUR), obecnie 14% z nich zalega z
opłacaniem czynszu. Utworzona przez państwo prawie trzy lata temu agencja miała służyć pomocą
kredytobiorcom hipotecznym zadłużonym w walutach obcych w zachowaniu dachu nad własną
głową. Schemat działania Nemzeti Eszközkezelő: a) zakup od zadłużonego kredytobiorcy
hipotecznego mieszkania po specjalnej, dyskontowej cenie, b) dotychczasowy właściciel staje się
najemcą swojego byłego mieszkania. Dłużnik uwalnia się od długu, a wierzyciel (bank) za 2,14
jednostek należności otrzymuje od Narodowego Zarządcy Mieniem 1 jednostkę. Zarząd nad
przejętym mieniem wykonuje dalej NZM, umowa kredytowa zostaje zamknięta. Osobom, które
nagromadziły znaczne zaległości w opłatach czynszowych, umowa najmu zostaje wypowiedziana
(uczyniono to już w 400 przypadkach). W sytuacji, gdy osoba z nagromadzonymi zaległościami
chciałaby uniknąć eksmisji oferowana jest możliwość zawarcia umowy na czas określony, zwykle
jednego roku.
39) Strefy wolnej przedsiębiorczości. Na Węgrzech istnieje obecnie 1080 tzw. stref wolnej
przedsiębiorczości (miejscowości w najsłabiej rozwiniętych częściach kraju, dotknięte zwykle
wysokim bezrobociem), działających w oparciu o obowiązujące od lutego 2013 roku specjalne
rozporządzenie rządu, gdzie możliwe jest – w ramach programu ochrony miejsc pracy – możliwe jest
otrzymanie dodatkowych ulg podatkowych z tytułu ich utworzenia. Przedsiębiorcy są tam całkowicie
zwalniani z opłacania składek pracodawcy (tzw. podatek socjalny 27% wynagrodzenia brutto) od
każdego nowego pracownika do wysokości 100 tys. HUF wynagrodzenia przez dwa lata, a w trzecim
roku zwolnieni zostają z opłacania połowy podatku socjalnego (tj. 14,5% wynagrodzenia brutto do
wartości 100 tys. HUF). W 2013 roku pracodawcy wykorzystali tego typu ulgi w łącznej kwocie 28,5
mln HUF, a od stycznia do końca listopada 2014 wyniosły razem 144 mln HUF (stworzono miejsca
pracy dla 750 osób).
40) Węgry naruszyły prawo podczas nacjonalizacji branży tytoniowej. Zdaniem Europejskiego
Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) Węgry naruszyły prawo podczas nacjonalizacji branży tytoniowej.
Chodzi o zmiany legislacyjne z 2013 roku odnośnie regulacji detalicznego handlu tytoniem. Sprawa
dotyczy jednego z właścicieli sklepów w Sopronie, któremu „w nieprzejrzysty sposób” odebrano
licencję. ETPCz orzekł, że państwo musi my wypłacić rekompensatę w wysokości ok. 20 tys. EUR. Do
trybunału wpłynęło także kilkanaście innych skarg w tej samej sprawie od innych właścicieli sklepów,
którzy – zdaniem ekspertów – mogą liczyć na podobną rekompensatę. Po uchwaleniu w 2012 roku
odpowiedniego aktu prawnego w lipcu 2013 roku rząd Orbána ogłaszając konkursy na licencje
dokonał całkowitej transformacji handlu detalicznego tytoniem na Węgrzech (głosząc przy tym hasła
przeciwko międzynarodowym firmom tytoniowym, powołując się na przeciwdziałanie paleniu
młodych ludzi i uzasadniając konkurs na rozdział nowych koncesji koniecznością uprzywilejowania
rodzinnych firm). Spośród 42 tysięcy punktów sprzedaży tytoniu pozostało jedynie 5,5 tysiąca, w
większości z nowymi właścicielami. Zdaniem sędziów ETPCz naruszono fundamentalną zasadę
ochrony własności prywatnej, a postępowanie - w którego trybie odebrano właścicielom koncesje na
prowadzenie handlu tytoniem - pozbawione było elementarnej przejrzystości i możliwości
odwoławczej oraz nie zastrzegało żadnych przywilejów podmiotom prowadzącym wcześniej
sprzedaż tytoniu. Sąd stwierdził także, że nie było realnej możliwości, by poszkodowany zachował
uprawnienia sprzedaży produktów tytoniowych, gdyż rozdział nowych koncesji nosił znamiona
samowoli: podczas podziału nowych licencji kompletnie nie brano pod uwagę wcześniejszch
uprawnień, a nowa ustawa nie zabezpieczała możliwości, by podmioty posiadające zezwolenia mogły
kontynuować swą działalność. Szansę poszkodowanych zmniejszał też fakt, że jeden podmiot
ubiegający się o koncesje mógł otrzymać jednocześnie prawo obsługi pięciu kiosków. Osoba, której
pozew został rozstrzygnięty obecnie w Strasbourgu, otrzyma 5 mln HUF odszkodowania i chociaż
wyrok nie jest jeszcze prawomocny, to minister gospodarki już oświadczył, że przyjmuje do
wiadomości tę decyzję. Podobnego odszkodowania będą mogły się spodziewać od państwa
węgierskiego te osoby (ok. 100), które złożyły w odpowiednim czasie pozwy do węgierskich sądów
lub trybunału UE.
41) Z amnestii podatkowej skorzystało dotychczas ok. 600 osób. Na tzw. „oszczędnościowe rachunki
stabilizacyjne” trafiło w 2014 roku 37,9 mld HUF, co oznacza średnio ok. 63 mln HUF od osoby (na
600). Konstrukcja prawna, wypracowana w ramach amnestii podatkowej dla ściągnięcia z zagranicy i
z szarej strefy nieopodatkowanych dochodów węgierskich obywateli, służyć ma finansowaniu
zadłużenia państwa. Środki ulokowane na specjalnych rachunkach stabilizacyjnych na okres co
najmniej pięciu lat przynoszą dochody równe odsetkom z obligacji państwowych, ale tylko wtedy,
gdy nie zostaną podjęte przez upływem piątego roku. Istotą konstrukcji jest to, że urząd podatkowy
nie bada ani pochodzenia umieszczanych przez osoby fizyczne na rachunkach kwot (co najmniej 5
mln HUF), ani faktu ich opodatkowania. Siedem banków, w których prowadzić można tego typu
konta zobowiązane są wprawdzie do przekazywania danych o skali środków, jednak odbywa się to
bez identyfikacji właściciela konta. W razie podjęcia środków w pierwszych trzech latach właściciel
zobowiązany jest do zapłaty dwukrotności podatku od dochodów kapitałowych (2x16%), w czwartym
roku już tylko 16%, w piątym roku 8%, a w szóstym, gdy środki zostaną z mocy upływu czasu
„wyczyszczone”, 0%. Ustawę o rachunkach stabilizacyjnych parlament uchwalił w czerwcu 2013
roku, rozporządzenie wykonawcze opublikowano w Magyar Közlöny w grudniu 2013 roku, a 2014
rok był pierwszym, podczas którego tego typu rachunki pojawiły się wśród usług banków.
42) Trzy nowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z początkiem stycznia br. weszły w
życie konwencje podpisane ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (w zakresie podatków
dochodowych) oraz z Kosowem i Szwajcarią (w zakresie podatków dochodowych i majątkowych).
Konwencja podpisana ze Szwajcarią zastępuje swą poprzedniczkę z 1981 roku, w której nie zapisano
wymiany informacji. Obecnie Węgry mają łącznie 75 tego typu porozumień. W toku są umowy z USA,
Bahrajnem i Arabią Saudyjską, które zostały już podpisane i ogłoszone, lecz nie nabrały jeszcze mocy
prawnej.
43) Węgry gotowe do wznowienia eksportu rolno-spożywczego do Rosji. W razie uchylenia rosyjskiego
embarga Węgry będą przygotowane, by zwiększyć swą obecność na tamtejszym rynku - zapowiedział
minister rolnictwa Sándor Fazekas. Węgry posiadają znaczne zapasy wieprzowiny, drobiu, mięsa z
gęsi i kaczek, przetworzonych warzyw i owoców, pasz i innych wyrobów służących jako pokarm dla
zwierząt. Węgierski eksport do Rosji spadł o 18,2% w pierwszych dziesięciu miesiącach 2014 roku
(175,8 mln EUR, podczas gdy w analogicznym okresie 2013 roku 214,8 mln EUR, a 2012 roku 175,2
mln EUR), a import o 10,3%.
44) Firmy niemieckie przeciwne nowemu systemowi drogowej elektronicznej kontroli obrotu
towarowego (EKÁER). Niemiecko-węgierska izba przemysłowo-handlowa wezwała do rewizji,
wprowadzonego z początkiem 2015 roku, systemu drogowej elektronicznej kontroli obrotu
towarowego. Od 1 stycznia br. transport drogowy towarów podlegających obowiązkowi zgłoszenia
możliwy jest tylko i wyłącznie w razie posiadania numeru zgłoszenia do EKÁER. Jeżeli
przedsiębiorstwo, korzystając z ciężarówki o masie całkowitej powyżej 3,5 tony, podlegającej
obowiązkowi opłaty drogowej, wwozi z któregokolwiek państwa członkowskiego UE na teren Węgier
lub z Węgier do innych państw UE produkty albo dokonuje w kraju pierwszej sprzedaży (nie na rzecz
końcowego użytkownika) produktu podlegającego obowiązkowi podatkowemu, wówczas jest on
zobowiązany zgłosić ten fakt w elektronicznym systemie urzędu podatkowego. Izba podkreśliła, że w
pełni popiera zamiar ustawodawcy nakierowany na eliminację oszustw podatkowych i redukcji szarej
strefy, jest jednak zdania, że EKÁER może spowodować poważne zakłócenia w już istniejących
procesach transportowo-produkcyjnych, obarczając zbyt dużym ciężarem administracyjnym
przedsiębiorstwa, stwarzając też ryzyka w zakresie ochrony danych, zagrażające konkurencyjności
firm. Izba stoi na stanowisku, że w ewentualnie zrewidowanym systemie EKÁER obowiązek
zgłoszenia należałoby ograniczyć do grupy takich produktów, które w sposób udowodniony wykazują
znaczne ryzyko oszustw podatkowych, zminimalizować nadmiar administracji i udzielić zwolnień tym
podatnikom, którzy w ramach innych uznanych postępowań czy systemów wykazują
ponadprzeciętną transparencję podatkową, dając także więcej czasu na przygotowanie się do
funkcjonowania systemu. W odpowiedzi rząd przedłużył okres testowy EKÁER do 1 marca br.
45) Rynek spożywczego handlu detalicznego. Z danych agencji badań rynkowych Nielsen wynika, że
ochota Węgrów do robienia zakupów jest nadal duża - w kategorii żywności w okresie XII 2013 – XI
2014 wzrosła o 5%. Tradycyjne sklepy o powierzchni do 200 m² stabilnie utrzymały 26% udziału w
rynku pod względem wartości sprzedaży, sklepy w kategorii 201-400 m² mają 8% rynku, segment
supermarketów i dyskontów 400-2500 m² wzrósł (z 36%) do 38%, a udział hipermarketów powyżej
pow. 2500 m² zmniejszył się (z 30%) do 28%.
46) Czy Spar zamknie część sklepów na Węgrzech? Według mediów austriacka sieć handlu detalicznego
Spar nosi się z zamiarem zamknięcia w niedalekiej przyszłości od 9 do 12 sklepów na Węgrzech.
Wpływ przepisów dotyczących zamykania sklepów w niedziele Spar ocenić będzie mógł dopiero po
kilku miesiącach od jego wprowadzenia w marcu br., choć niewykluczone jest, że w 2015 roku
dojdzie do zamknięcia niektórych przynoszących straty sklepów, podobnie jak w poprzednich latach
(w ostatnich czterech latach zamknięto 11 sklepów). Spar w ramach oszczędności zamierza mocno
przyciąć w br. swe plany rozwojowe, lecz - oprócz ewentualnych zamknięć nierentownych placówek
- otworzy w stolicy trzy nowe supermarkety i kontynuować będzie współpracę ze stacjami
benzynowymi OMV (trzy nowe Spar Express plus pięć zezwoleń w toku). Trwają też wysiłki nad
rozszerzeniem palety sklepów Spar działających na zasadzie franczyzy, prowadzonych przez
pracowników sklepów.
47) Sieć marketów budowlanych wycofuje się z Węgier. Austriacki Baumax sprzeda do kwietnia br.
swoje sklepy austriackiej sieci meblowej XXXLutz. Firma ma 14 sklepów na Węgrzech (4 w
Budapeszcie) i zatrudnia 788 osób. Markety budowlane również zostaną objęte, wprowadzanym od
15 marca, zakazem handlu w niedzielę.
48) 2014 dobrym rokiem dla Audi Hungaria. W zeszłym roku w węgierskich zakładach Audi w Győr
wyprodukowano niemal 2 miliony silników, a z taśmy produkcyjnej zjechało 135,2 tysiące pojazdów
(trzy razy więcej niż w 2013 roku). W 2014 roku ruszyła na Węgrzech kompleksowa produkcja
trzeciej generacji Audi TT Coupé oraz TT Roadster. Przy produkcji pojazdów zatrudnionych jest ponad
4 tysiące osób, a roczne moce przerobowe fabryki to 160 tysięcy pojazdów. W ciągu ostatniego oku
liczba pracowników zakładów wzrosła z 10,4 tys. do 11,3 tys. osób.
49) AsiaInfo Inc. na Węgrzech. Chiński koncern AsiaInfo, zatrudniający globalnie ponad 11,5 tys.
pracowników, lider na chińskim rynku dostaw dla IT, otworzyła w aglomeracji Budapesztu
(Törökbálint) centrum wsparcia dla swych węgierskich i europejskich projektów. AsiaInfo zatrudnić
ma ok. 180 węgierskich informatyków i inżynierów, przy czym ponad połowę zrekrutować ma na
węgierskich uniwersytetach.
50) Rekordowa liczba pasażerów na lotnisku w Budapeszcie w 2014 roku. Międzynarodowe lotnisko
im. Ferenca Liszta w Budapeszcie obsłużyło w 2014 roku 9,2 mln osób, o 7,5% więcej niż rok
wcześniej. Poprzedni rekord pochodził z 2011 roku (8,9 mln pasażerów). Ruch na lotnisku wzrastał
dynamicznie, a udział obrotów z państwami nienależącymi do strefy Schengen podskoczył do 36%,
wskazując na malejącą zależność od ruchu na kierunku europejskim. Wskaźnik wykorzystania linii
lotniczych wzrósł do 79%. Na 2015 rok eksperci szacują dalszy wzrost obrotów pasażerskich do 9,6
mln.
51) Mała liczba nowych firm. Według Bisnod liczba działających na Węgrzech przedsiębiorstw
zmniejszyła się o 2,55% (do 543,7 tysięcy) pomiędzy styczniem 2014 i styczniem 2015 roku. W ciągu
roku największy spadek liczby firm zanotowano w komitatach Nógrád i Zala (ponad 5%). Od trzech
lat dramatycznie spada liczba nowo zakładanych firm, a 2014 rok był tu rekordowy - od 2011 roku
liczba nowych przedsiębiorstw spadła o 40% (w 2011 roku było to 50 tysięcy, w 2012 roku 40 tysięcy,
w 2013 34 tysięcy, a w 2014 roku już tylko 30 tysięcy).
52) Orbis wchodzi na Węgry. Należąca do francuskiej grupy hotelowej Accor polska spółka Orbis
przejmie zarządzanie hotelami grupy w 16 krajach Europy Środkowej i Wschodniej, w tym na
Węgrzech. Orbis będzie odpowiadał za hotele marek Sofitel, Pullman, MGallery, Novotel, Mercure i
Ibis. Accor ma na Węgrzech 18 hoteli.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r
Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,9
2013
1,5
1,4
1,7
10,2
2014
3,2 (III kw.)
5,8 (XI)
-0,9 (XII)
7,1 (X-XII)