D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

Sygn. akt VI RCa 160/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 października 2016 roku
Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:
Przewodniczący: SSO Waldemar Pałka (spr.)
Sędziowie: SO Lech Dłuski
SR del do SO Maja Jabłońska
protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Greifenberg-Krupa
po rozpoznaniu w dniu 12 października 2016 roku w Olsztynie
na rozprawie
sprawy z powództwa małoletniego W. L. reprezentowanego przez ustawową przedstawicielkę M. M.
przeciwko J. L.
o podwyższenie alimentów
na skutek apelacji małoletniego powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie
z dnia 26 kwietnia 2016 roku
sygn. akt III RC 269/15
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że z dniem 1 września 2016 roku podwyższa alimenty ustalone w wyroku
Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 5 listopada 2013 roku w sprawie VIRC 822/11 od pozwanego J. L. na rzecz
małoletniego W. L. z kwot po 1000 zł do kwot po 1200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) miesięcznie;
II. w pozostałej części apelację oddala;
III. odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi za instancję odwoławczą;
IV. koszty procesu za instancję odwoławczą między stronami wzajemnie znosi.
Sygn. akt VI RCa 160/16
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2016 roku w sprawie III RC 269/15 oddalił powództwo
małoletniego W. L. reprezentowanego przez matkę M. M. przeciwko J. L. o podwyższenie alimentów.
W uzasadnieniu podał, że powództwo o podwyższenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż od ostatniego
ustalenia alimentów na rzecz małoletniego upłynął okres 2,5 roku, przy czym zaistniały na przestrzeni tego czasu
wzrost jego potrzeb nie jest na tyle znaczny, aby uzasadniać potrzebę podwyższenia dotychczasowej wysokości
alimentów. Sąd Rejonowy podał, że większość z tych wydatków jakie przedstawiła matka małoletniego powoda, które
rzekomo ponosi w związku z jego utrzymaniem, była uwzględniania w postępowaniu w sprawie o rozwód VI RC 822/11.
Małoletni uczęszcza do tej samej szkoły podstawowej, której był uczniem w listopadzie 2013 roku, przy czym czesne
jest aktualnie niższe, gdyż wynosi 360 złotych miesięcznie. Sąd podniósł także, że małoletni uczęszcza na szereg zajęć
dodatkowych, jednakże część z nich znana była już jednak w czasie poprzedniego postępowania (taekwondo), zaś
na niektóre małoletni przestał uczęszczać (zajęcia taneczne), co stanowiło bezpośrednią przyczynę wskazanego wyżej
obniżenia wysokości czesnego. Dodatkowo podniesiono, że małoletni rozpoczął naukę dwóch dodatkowych języków
obcych, poza pobieranymi w szkole, przy czym uwzględniając fakt, że chłopiec ma obecnie zaledwie 12 lat, rozważenia
wymaga celowość wdrożenia nauki jednocześnie czterech języków obcych, tym bardziej, że udział chłopca w tych
zajęciach nie był w żaden sposób konsultowany z pozwanym. Sąd Rejonowy podkreślił, że matka małoletniego powoda
całkowicie pominęła komunikację z byłym mężem, podczas gdy teraz oczekuje od niego tożsamego współudziału w
wydatkach, na które nie miał wcześniej i nie ma aktualnie żadnego wpływu. Zdaniem Sądu I instancji, dotychczasowy
udział J. L. w kosztach utrzymania małoletniego powoda jest wystarczający. Jednocześnie Sąd Rejonowy uznał, że
sytuacja materialna rodziców małoletniego powoda nie uległa znaczącym zmianom i wykazywane przez nich źródła
dochodu, jak i składniki ich majątku są takie same jak w listopadzie 2013 roku. W dalszym ciągu strony dysponują
znacznym majątkiem wspólnym, który jest przedmiotem toczącego się postępowania o podział majątku. Sąd I instancji
uznał, że strony zaniechały wykazania swoich rzeczywistych dochodów i z tego względu odniósł się do posiadanych
przez nie możliwości zarobkowych, których ustalenie możliwe jest nie tylko w oparciu o twierdzenia stron, ale także
na podstawie zasad doświadczenia życiowego. Zdaniem Sądu, strony wykorzystując pełnię swoich możliwości, mogą
osiągać dochody znaczne wyższe od deklarowanych. Reasumując powyższe wskazano, że skoro matka małoletniego
decyduje się na ponoszenie dodatkowych, znacznych kosztów na syna, które w realiach sprawy można określić mianem
zbytkownych, winna skonsultować to z pozwanym, albo ponieść je sama, a wcześniej przede wszystkim ocenić, czy
faktycznie jest w stanie im podołać.
Apelację od powyższego wyroku wniósł małoletni powód, zarzucając orzeczeniu nieuzasadnione danie wiary
zeznaniom pozwanego oraz uznaniu za niewiarygodne zeznań matki powoda, w szczególności dotyczących sytuacji
osobistej i materialnej. Nadto podniesiono, że matka małoletniego powoda zmuszona była zaciągnąć zobowiązania
finansowe, z tytułu nieuregulowania bieżącego zobowiązań alimentacyjnych. Wskazano przy tym, że pozwany posiada
bardzo korzystną sytuację materialną, którą jedynie na potrzeby toczącego się postępowania sądowego, starał się
wykazać jako bardzo trudną. Apelujący zarzucił pozwanemu, że czerpie znaczne pożytki z wynajmu mieszkań w G.,
uniemożliwiając małoletniemu pobyt w nich w okresie wakacji. Dodatkowo podniósł, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił
faktu, że od czasu ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty utrzymania małoletniego powoda, co jest związane
nie tylko podjęciem przez niego nauki języków obcych, a racji naturalnego upływu czasu. Reasumując zażądał zmiany
wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości lub w części, ewentualnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd zważył, co następuje:
Apelacja małoletniego powoda jest częściowo zasadna i zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Rejonowy wprawdzie prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie, jednakże na podstawie tak poczynionych
ustaleń wysnuł wnioski, których to Sąd Okręgowy nie jest w stanie ostatecznie zaaprobować. W ocenie Sądu
Okręgowego zasadnym jest częściowe uwzględnienie żądania małoletniego powoda i zwiększenie wysokości
alimentów, jakie zobowiązany jest łożyć na jego rzecz pozwany.
Bezspornym jest, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku
alimentacyjnego. Zmiany te dotyczyć mogą zakresu potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego. Przez zmianę
stosunków rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego
do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się
możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Zgodnie z treścią art. 133 kro, rodzice obowiązani są do świadczeń
alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z
majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny rodziców
względem małoletniego dziecka spoczywa na obojgu rodzicach, chyba, że któreś z nich nie ma możliwości wypełniania
tego obowiązku.
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że od czasu ustalenia wysokości obowiązku
alimentacyjnego pozwanego wobec małoletniego powoda, wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC
822/11 upłynęły niespełna 3 lat. Już sam upływ czasu i związany z tym naturalny rozwój małoletniego powoda, czynią
zasadną konieczność zweryfikowania wysokości zasądzonych alimentów. Małoletni w chwili orzekania o alimentach
miał (...) lat. Aktualnie wkracza w okres intensywnego rozwoju spowodowany zarówno rozwojem fizycznym, jak i
zwiększaniem zainteresowań pozaszkolnych. Chłopiec w dalszym ciągu trenuje taekwondo, przy czym w większym,
aniżeli dotychczas natężeniu. Dodatkowo podjął naukę dwóch języków obcych, która realizuje poza programem
nauczania szkolnego. Powyższe okoliczności niewątpliwie powodują, że matka chłopca zmuszona jest wydatkować
wyższe, niż dotychczas kwoty, na zabezpieczenie realizacji tych potrzeb. Wydatkom tym nie jest w stanie podołać
jedynie matka powoda, tym samym w sposób oczywisty, koniecznym jest zwiększenie udziału w tych kosztach ze
strony pozwanego. Sąd Okręgowy analizując całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy
doszedł do przekonania, że adekwatnymi zarówno do potrzeb małoletniego powoda, jak i sytuacji materialnej
stron, będzie zwiększenie wysokości alimentów do kwoty po 1200 złotych miesięcznie. Zasądzone alimenty w
takiej wysokości z pewnością pozostają również w zasięgu możliwości zarobkowych pozwanego. Sąd Okręgowy
podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że skoro strony zaniechały wykazania swoich
rzeczywistych dochodów, koniecznym stało się odniesienie do posiadanych przez nie możliwości zarobkowych.
Ustalenie tychże możliwości możliwe jest nie tylko w oparciu o twierdzenia stron, ale także na podstawie zasad
doświadczenia życiowego. Analiza dotychczasowej postawy pozwanego oraz jego sytuacji materialnej, zdaniem Sądu
pozwala na przyjęcie, że będzie on w stanie łożyć na rzecz syna zwiększone alimenty. Nie sposób odnieść wrażenia, że
obecna sytuacja materialna pozwanego jest znacznie korzystniejsza od tej, którą starał się wykazać w toku procesu.
Pozwany uzyskuje dochód nie tylko z wynajmu mieszkań w G., ale również pracuje dorywczo i korzysta z wymiernej
pomocy ze strony matki oraz brata. Dodatkowo jest on młodym, zaradnym życiowo mężczyzną, posiadającym pewne
doświadczenie zawodowe, co w dużej mierze poddaje pod wątpliwość jego twierdzenia na okoliczność trudnej
sytuacji życiowej. W tym miejscu wskazać jednocześnie należy, że pomiędzy rodzicami małoletniego powoda toczy
się postępowanie o podział majątku wspólnego. Wnioskiem w tym zakresie objęte są mieszkania stron w G., trzy
nieruchomości gruntowe, dwie działki zabudowane, jedna w G., druga w miejscowości B. gm. Susz o pow. 0, 2 ha
oraz działka o pow. 0,8767 ha położona w K., G., nieruchomość gruntowa o pow. 0,074 ha położona w O. przy ul.
(...), zabudowana dwoma domami mieszkalnymi a także wartość przedsiębiorstwa (...) i liczne środki pieniężne.
Niewątpliwie po ostatecznym zakończeniu tego postępowania, pozwany uzyska cześć tego majątku, co bezpośrednio
wpłynie na polepszenie jego sytuacji materialnej.
Reasumując powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że upływ czasu i wzrost naturalnych
potrzeb małoletniego powoda, wiąże się z koniecznością zwiększenia wydatków na zabezpieczenie realizacji
jego usprawiedliwionych potrzeb, przez co oczywistym jest zwiększenie udziału finansowego pozwanego, w
partycypowaniu tych wydatkach. W związku z tym, Sąd na podstawie art. 386 § 1 kpc, zmienił zaskarżony wyrok w
ten sposób, że z dniem 1 września 2016 roku podwyższył alimenty ustalone w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie
z dnia 5 listopada 2013 roku w sprawie VIRC 822/11 od pozwanego J. L. na rzecz małoletniego W. L. z kwot po 1000
złotych do kwot po 1200 złotych miesięcznie (punkt I wyroku).
Uznając, że zasądzone przedmiotowym wyrokiem alimenty są adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb
małoletniego powoda, jak też pozostają w zasięgu możliwości zarobkowych pozwanego, w punkcie II wyroku, Sąd na
podstawie art. 385 kpc apelację w pozostałej części oddalił.
W punktach III i IV wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 4 Ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych
i art. 100 kpc, mając na uwadze ostateczny wynik sprawy, jak i sytuację materialną stron.