Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu

Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu
Wtorek, 11 Sierpień 2009 09:07
Stan faktyczny
Wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej
Dnia 26 maja 2009 r. Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej IX Wydział Grodzki w składzie jednego
sędziego rozpoznał sprawę przeciwko Pawłowi S. i Marcinowi T oskarżonym o to, że w okresie
od 10.04.2002 r. do 4.06.2008 r. w Bielsku-Białej, woj. śląskiego, działając wspólnie i w
porozumieniu, będąc wspólnikami WizjaNet sp. c. z siedzibą w Bielsku-Białej wydawali
czasopismo o tytule www.bielsko.biała.pl ukazujące się w sieci Internet bez wymaganej
rejestracji; tj. o przestępstwo z art. 45 ustawy z 26.01.1984 r. Prawo Prasowe, Dz. U. 1984 nr
5, poz. 24 wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji.
Sąd uznał oskarżonych Pawła S. i Marcina T. za winnych tego, że w okresie od sierpnia 2007
r. do 4.06.2008 r. wydawali czasopismo bez wymaganej rejestracji i na mocy art.45 ustawy z
26.01.1984 r. Prawo Prasowe, (Dz. U. 1984 nr 5, poz. 24 )i art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał ich na karę
grzywny w wysokości po 100 (sto) stawek dziennych, ustalając wysokość stawki dziennej na
kwotę 30 (trzydzieści) złotych. Sąd zasądził również na rzecz oskarżonych na rzecz Skarbu
Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie po 304,23 (trzysta cztery złote i
dwadzieścia trzy grosze) oraz opłatę w kwocie po 300 (trzysta) złotych.
Rozprawa była bardzo istotna ze względu na potrzebę ujednolicenia linii orzeczniczej w kwestii
kar za brak rejestracji czasopism ukazujących się w Internecie. Niestety obecnie możemy
zauważyć brak konsekwencji sądów i dużą rozbieżność wyroków- w niektórych przypadkach
sądy orzekają grzywnę, w innych natomiast wskazując na nieznaczną społeczną szkodliwość,
odstępują od wymierzenia kary.
Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, że oskarżeni Paweł S. i
Marcin T. w okresie od sierpnia 2007 do 4 czerwca 2008 w Bielsku- Białej (woj. śląskie)
działając wspólnie i w porozumieniu, będąc wspólnikami Wizja Net sp.c z siedzibą w BielskuBiałej wydawali czasopismo o tytule www.bielsko.biała.pl ukazujące się w sieci Internet bez
wymaganej rejestracji. Na portalu prowadzonym prze oskarżonych ukazywały się regularnie
wiadomości z regionu i okolicy Bielska- Białej, które były aktualizowane codziennie.
Zamieszczane były tam m.in. artykuły prasowe na zasadzie przedruku z innych czasopism,
bądź pisane przez dziennikarzy zatrudnionych lub współpracujących z Wizją Net sp.c na
podstawie umów o dzieło. Oskarżeni prowadzili zatem działalność gospodarczą polegającą na
redagowaniu, tworzeniu, przygotowywaniu materiałów prasowych oraz periodycznym
publikowaniu prasy w Internecie.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 prawa prasowego prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie
tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz w roku, opatrzone
stałym tytułem albo nazwą, bieżącym numerem i datą, a w szczególności: dzienniki,
czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i
telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku
postępu technicznego środki masowego przekazywania, do którego zalicza się również
1/5
Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu
Wtorek, 11 Sierpień 2009 09:07
Internet. Stosownie do art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3 prawa prasowego dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk
periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu innego ukazujący się
częściej niż raz w tygodniu, a czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż
raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku, przy czym przepis ten stosuje się odpowiednio do
przekazu za pomocą dźwięku i obrazu innego niż określony w art. 7 ust. 2 pkt 2 prawa
prasowego.
Sąd wskazywał na to, że zarówno w literaturze prawniczej jak i judykaturze utrwalony jest
pogląd, iż dzienniki i czasopisma przez to, że są utrwalane w formie przekazu internetowego nie
tracą znamion tytułu prasowego, i to zarówno wtedy gdy przekaz internetowy towarzyszy
przekazowi utrwalonemu na papierze, stanowiąc inną, elektroniczną jego postać, jak i wówczas,
gdy przekaz taki istnieje tylko w formie elektronicznej w Internecie, ale ukazuje się periodycznie
spełniając wymogi określone w ustawie. Sąd wskazał, że artykuły prasowe o charakterze
ogólnoinformacyjnym, kierowane do nieograniczonej liczby odbiorców ukazywały się na portalu
oskarżonych codziennie, stąd ich działanie należy oceniać jako wydawanie dziennika.
Sąd odrzucił argumenty oskarżonego Pawła S., że ich działania nie były bezprawne, gdyż
medium jakim jest Internet nie podlega ograniczeniom i ma charakter wolny, a takim
ograniczeniem jest obowiązek rejestracji sądowej. Sąd w wyroku podkreślił, że Internet jest
jedynie środkiem przekazu, za jego pośrednictwem wymienia się korespondencję podobnie jak
przekazuje się korespondencję w formie papierowej. Co prawda przekaz korespondencji w
Internecie nie podlega rejestracji, ale wymaga jej wydawanie w formie elektronicznej prasy
dostępnej w Internecie (art.7 ust.2 pkt 1 prawa prasowego). W myśl wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 26 lipca 2007 (IV KK 174/07 Biuletyn Prawa Karnego 2007 nr 15) prasą są także
publikacje, przekazy periodyczne rozpowszechniane za pomocą Internetu.
Sąd przyjął, iż w okresie od 10 kwietnia 2002 r. do sierpnia 2007 oskarżeni Paweł S. i Marcin
T., wydając czasopismo www.bielsko.biała.pl działali w usprawiedliwionym błędzie co do prawa,
bez świadomości bezprawności swego czynu. Od sierpnia 2007 oskarżeni nawiązali
współpracę z dziennikarzem Robertem K., celem publikacji na stronie internetowej artykułów
jego autorstwa, a także zatrudnili Paulinę P., zajmującą się aktualizowaniem i redagowaniem
informacji z regionu w formie reportaży i fotoreportaży. Oskarżeni podejmując decyzję o
prowadzeniu portalu, nie zasięgnęli informacji o ciążących na nich obowiązkach prawnych z
tytułu takiej działalności gospodarczej, nie zasięgnęli w tym względzie porady prawnej. Dlatego
też zdaniem sądu, ewentualny błąd oskarżonych co do nieświadomości bezprawności ich czynu
w okresie od sierpnia 2007 do 18.04.2008 r. (daty złożenia wniosku o rejestrację czasopisma)
był nieusprawiedliwiony. Podkreślił, że w swoich orzeczeniach SN stwierdził, że nieświadomość
bezprawności będzie nieusprawiedliwiona, jeżeli na sprawcy w związku z działalnością
zawodową ciążył obowiązek zaznajomienia się z odpowiednimi przepisami i sprawca w sposób
zawiniony tego obowiązku nie dopełnił. Nie można absolutnie mówić o błędzie co do prawa
jeżeli chodzi o działalność oskarżonych od kwietnia do 4 czerwca 2009 r., gdyż oskarżeni w
kwietniu otrzymali zapytanie Internetowego Dziennika Informacyjnego SuperNova czy ich portal
jest zarejestrowany w sądzie, zatem mieli oni świadomość, że prowadzą swoją działalność
nielegalnie.
2/5
Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu
Wtorek, 11 Sierpień 2009 09:07
Orzekając karę w tej wysokości sąd wziął pod uwagę, iż stopień społecznej szkodliwości
czynu oskarżonych nie był wysoki, gdyż sprawcy prowadząc działalność wydawniczą bez
rejestracji nie wyrządzili szkody innym podmiotom. Za taką oceną stopnia społecznej
szkodliwości czynu przemawia także niezbyt długi czasookres przestępstwa (10 miesięcy).
Sąd nie podzielił stanowiska oskarżonych i obrońcy, że ich zachowanie cechuje znikomy
poziom społecznej szkodliwości, z uwagi na fakt, że oskarżeni mając pełną świadomość
obowiązku rejestracji czasopisma w kwietniu 2008, działalność taką kontynuowali i nie
powstrzymali się od wydawania czasopisma do czasu rejestracji. Przy wymiarze kary sąd wziął
pod uwagę dotychczasową niekaralność oskarżonych oraz to, że grzywna nie będzie dla nich
stanowić nadmiernej dolegliwości finansowej, gdyż nie przekracza ich miesięcznych dochodów.
Stwierdził, że wysokość kary jest dostosowana do stopnia zawinienia oskarżonych i społecznej
szkodliwości czynu. Orzeczona kara wpłynie wychowawczo i zapobiegawczo na oskarżonych
uświadamiając im, że naruszanie porządku prawnego nie popłaca. Kara ta spełni również swe
cele w zakresie prewencji generalnej.
Rozprawa apelacyjna przed Sądem Okręgowy w Bielsku-Białej
Dnia 7 stycznia 2010 r. przed Sądem Okręgowym w Bielsko-Białej odbyła się rozprawa
apelacyjna w sprawie rejestracji portalu internetowgo bielsko.biala.pl. Oskarżeni Paweł S. i
Marcin T. zostali uznani przez Sąd Rejonowy w Bielsko-Białej winnymi niedopełnienia
obowiązku rejestracyjnego w okresie od sierpnia 2007 r. do 4 czerwca 2008 r. na podstawie art.
45 ustawy - Prawo prasowe. Oskarżeni zostali skazani na karę grzywny. Oskarżeni złożyli
apelację od wyroku.Sąd Okręgowy nie dopuścił do udziału w sprawie w charakterze organizacji
społecznej Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, niemniej jednak zaznaczył, że zapoznał się z
treścią opinii prawnej amicus curiae . Obrońca oskarżonych w imieniu oskarżonych jak
również sami oskarżeni w pisemnych apelacjach jak i mowach końcowych wskazywali, że
działali w uzasadnionej nieświadomości co do prawa i w związku z tym należy ich uniewinnić.
Ponadto wskazywali, że nawet przyjmująć dokonanie czynu zabronionego, to jego społeczna
szkodliwość była znikoma lub żadna. Prokurator zgodziła się z wyrokiem sądu I-instancji w tej
sprawie, jednakże wskazała, że nie sprzeciwia się ewentualnej zmianie wyroku na warunkowe
umorzenie postępowania wraz z orzeczeniem odpowiedniego świadczenia. Sąd ze względu na
skomplikowany charakter sprawy odroczył wydanie wyroku o tydzień i wyznaczył date jego
ogłoszenia na 14 stycznia 2010 r.
Dnia 14 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Bielsko-Białej umorzył postępowanie przeciwko
wydawcom portalu bielsko-biala.pl, których oskarżono o wydawanie czasopisma bez rejestracji.
Zdaniem sądu, nie popełnili oni przestępstwa.
W ustnym uzasadnieniu do wyroku Sąd Okręgowy uchylił wyrok sądu I instancji, podkreślając,
że szkodliwość społeczna czynu oskarżonych była co najwyżej znikoma. W tej sytuacji nie
popełnili oni przypisywanego im przestępstwa. Koszty postępowania pokryje Skarb Państwa.
Problem prawny
Problem prawny dotyczy jurudycznej kwalifikacji serwisów internetowych wydawanych jako
uzupełnienie prasy drukowanej oraz wydawanych samodzielnie (tj. wyłącznie w formie
3/5
Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu
Wtorek, 11 Sierpień 2009 09:07
internetowej). Przyjęcie, że serwis internetowy stanowi "dziennik" lub "czasopismo" w
rozumieniu Ustawy - Prawo prasowe implikuje obowiązek zarejestrowania wydawanego w ten
sposób tytułu prasowego. Zaniechanie obowiązkowi rejestracyjnemu jest kryminalizowane w
art. 45 Ustawy - Prawo prasowe.
Działania Obserwatorium:
21 września 2009 r. otrzymaliśmy pismo z dnia 8 września 2009 r. o przekazaniu wniosku
HFPC o zgłoszeniu udziału w charakterze przedstawiciela społecznego do Sądu Okręgowego w
Bielsku-Białej. Na rozprawie 7 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Bielsko-Białej wydał
postanowienie o niedopuszczeniu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Tego samego dnia
Helsińska Fundacja Praw Człowieka złożyła w tej sprawie opinię prawną amicus curiae. Sąd na
rozprawie 7 stycznia 2010 r. zaznaczył, że zapoznał się z jej treścią. Łukasz Lasek z HFPC był
obecny na rozprawie apelacyjnej.
Materiały i linki
Sławomir Wikariak – Strony WWW to dzienniki lub czasopisma – Rzeczpospolita.pl, (29
sierpnia 2007 r.)
Sławomir Wikariak – Strony internetowe do rejestracji – Rzeczpospolita.pl, (29 sierpnia 2007
r.)
VaGla – Powoli Sieć zyskuje świadomość problemu rejestracji – prawo.vagla.pl, (29 sierpnia
2007 r.)
Piotr 'VaGla' Waglowski – Twój wybór z internetowej perspektywy – vagla.pl, (29 sierpnia
2007 r.)
IAR – Strony WWW to dzienniki lub czasopisma – wp.pl, (29 sierpnia 2007 r.)
Adam Degler – Nie chcemy płacić za prawo do własnego bloga! – wiadomosci24.pl, (29
sierpnia 2007 r.)
Piotr 'VaGla' Waglowski – Kara za brak rejestracji dziennika lub czasopisma po raz drugi
przed Trybunałem Konstytucyjnym
– vagla.pl, (31 sierpnia 2007 r.)
Portal bielsko-biala.pl, Prokurator zmienia zdanie (7 stycznia 2010 r.)
Pierwotny projekt zmiany ustawy - Prawo prasowe
Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.) nie
rozwiązuje wątpliwości interpretacyjnych, czy zgodnie z przepisami nowego prawa prasowego
obowiązkowi rejestracji będą podlegać serwisy internetowe. Fundacja przygotowała opinię,
którą w dniu 17 czerwca 2009 r. przedłożyła Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Projekt nowelizacji Prawa prasowego z dnia 1 czerwca 2009 r.
Opinia HFPC dot. nowelizacji Prawa prasowego
Komentarz S. Wikariaka z Rzeczpospolitej
4/5
Bielsko.biala.pl - rejestracja portalu
Wtorek, 11 Sierpień 2009 09:07
Kolejny projekt zmiany ustawy - Prawo prasowego
Projekt nowelizacji Prawa prasowego z dnia 14 października 2009 r.
5/5