docKsiążka abstraktów - Konferencja „Zabawa. Wokół wpływu
download 
Reklamacja Transkrypt
Książka abstraktów - Konferencja „Zabawa. Wokół wpływu
VI edycja Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego. K S I Ą ŻKA A B S T R A K T Ó W ORGANIZATOR PRZY WSPÓŁPRACY Komitet naukowy: prof. Dariusz Doliński prof. Eugenia Mandal dr hab. Józef Maciuszek, prof. UJ dr hab. Romuald Polczyk dr hab. Sławomir Śpiewak dr Malwina Szpitalak Komitet organizacyjny: Maria Nowak Jolanta Nowak Damian Kałwa Joanna Krzyżak Myszka Natalia Wyrębak Kamila Bożek Paulina Jabłonka Natalia Jurys Katarzyna Matoga Justyna Mazur Paulina Świątek Nina Prucnal Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 REFERATY 13.05.2016 Strona | 1 1. Wpływ społeczny w sektach. Agnieszka Bartczak Krakowska Akademia im. Frycza – Modrzewskiego w Krakowie Do sekt nie trafia się przypadkiem. Każdy członek grupy wstąpił do niej za namową innego człowieka – a bardzo często takiego, który należał do grona bliskich osób. Na początku bywa zawsze niepozornie – prowadzone są interesujące rozmowy, spotkania, przyjęcia czy atrakcyjne wykłady. Metodą „małych kroków” werbujący poznają swoich adeptów. Ilośd poświęcanego im czasu jest dobierana indywidualnie w zależności od konkretnego człowieka. Wiadomym jest, że członkowie sekt nie odnieśliby sukcesu, podchodząc do człowieka i pytając go wprost: „Czy chciałbyś rzucid szkołę, zerwad z rodziną i poświęcid się całkowicie gromadzeniu funduszy na rzecz sekty?”. W niniejszym opracowaniu spróbuję odpowiedzied na pytanie, jak to możliwe, że młodzi ludzie tak szybko dają się przekonad do wstąpienia do sekty? Jakie reguły psychologiczne mają na to wpływ? Jaka jest różnica między wpływem społecznym, a perswazją? Jakie są jego kategorie, a jakie cele? Jakich metod używają członkowie sekt i na ile są one skuteczne w odniesieniu do zasad wywierania wpływu Cialdiniego? Czym jest konformizm, uległośd, posłuszeostwo i jak można wykorzystad je w procesie rekrutacyjnym? Zajmę się motywem kompetencji, zagadnieniem dokonania właściwego wyboru, społecznym potwierdzaniem słuszności, uzyskaniem aprobaty społecznej i uniknięcia odrzucenia. Prześledzę krok po kroku cały proces werbunkowy. Wspólnie zastanowimy się nad metodami wpływu emocjonalnego w sektach, poznamy także ich metody kamuflażu. W koocu, na przykładzie Stevena Hassana - byłego członka sekty Moona - przyjrzymy się, w jaki sposób udało mu się opuścid tę organizację, której jest teraz zagorzałym i aktywnym przeciwnikiem. Słowa kluczowe: sekta, wpływ społeczny, metody werbunku, wpływ emocjonalny, metody kamuflażu Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 2. Dowód społecznej słuszności on-line: Pozyskiwanie poparcia wyborczego. dr hab. Wojciech Cwalina, prof. USWPS SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Strona | 2 Celem przeprowadzonych badao eksperymentalnych, była próba określenia wpływu 13.05.2016 informacji o poparciu dla polityka umieszczonych na jego stronie internetowej, udzielonych przez znajomych wyborcy, na oceny tego polityka i skłonnośd poparcia go w wyborach. Badanie oparto na zjawisku społecznego dowodu słuszności, jako mechanizmie wpływu społecznego. W badaniu wzięło udział 105 osób, które zostały podzielone na trzy grupy z uwagi na manipulację eksperymentalną dotyczącą umieszczenia lub nie na stronie kandydata: awatary osób znajomych, awatary osób nieznajomych oraz brak awatarów (grupa kontrolna). W badaniach mierzono również poziom zainteresowania badanych polityką. Uzyskane wyniki wskazują, że wśród osób mało interesujących się polityką umieszczenie lub nie awatarów na stronie kandydata, nie wpływało istotnie na oceny atrakcyjności jego programu. Natomiast wśród osób zainteresowanych polityką umieszczenie awatarów tak nieznajomych, jak i znajomych skutkowało w uznaniu programu za istotnie bardziej atrakcyjny niż ich brak. Ponadto, prawdopodobieostwo poparcia kandydata było niższe, gdy na stronie polityka nie umieszczono żadnych awatarów niż, gdy znalazły się na niej awatary nieznajomych lub znajomych. Uzyskane wyniki dostarczyły częściowego potwierdzenia skuteczności strategii marketingowej opartej na społecznym dowodzie słuszności. Słowa kluczowe: społeczny dowód słuszności; wybory; online, strona www, Facebook, marketing polityczny 3. Seniorzy, a wpływ społeczny. Casus pokazów promocyjnych Agnieszka Gałkowska Krakowska Akademia im. A.Frycza Modrzewskiego w Krakowie Pokazy promocyjne, będące atrakcyjnym sposobem sprzedaży bezpośredniej drogich - na ogół - produktów, są znakomitym przykładem wykorzystywania wielu technik wpływu społecznego. Jednocześnie cieszą się one dużą popularnością wśród osób w wieku emerytalnym, które - jak można zakładad- są już konsumentami świadomymi i mało impulsywnymi. Uczestnictwo w pokazach gratyfikowad może jednak także potrzeby innego rodzaju, niż te wynikające z charakteru oferowanych dóbr. W prezentowanych badaniach pilotażowych (próba 80 osób), poszukiwano zależności między nasileniem poczucia samotności, asertywnością, tendencją do reagowania na wpływ społeczny Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 (opór, autonomia, przystosowanie społeczne), a stosunkiem seniorów do różnych aspektów pokazów. Zanalizowano także związek tych zmiennych z zadowoleniem z życia w jego różnych wymiarach. Wyniki są niejednoznaczne - chod częstotliwośd uczestniczenia w pokazach nie wchodziła w żadne istotne związki z ww. zmiennymi, odmowa kupna wiązała się z różnymi reakcjami emocjonalnymi w zależności od poziomu Strona | 3 13.05.2016 asertywności oraz podatności na wpływ społeczny. Odnotowano także istotne korelacje różnych aspektów zadowolenia z życia, z autonomią i oporem wobec wpływu społecznego. Tendencja do konformistycznego przystosowywania się zwiększa - jak się okazało poczucie samotności i koreluje ujemnie - chod nie osiągając poziomu istotności statystycznej - z większością elementów składających się na zadowolenie z życia. Słowa kluczowe: seniorzy, wpływ społeczny, tendencja do reagowania na wpływ, opór 4. Uległośd po doświadczeniu wykluczenia. dr Małgorzata Gamian - Wilk, dr Kamila Madeja - Bieo, Małgorzata Lewandowska, mgr Amanda Staniszewska, mgr Dominika Waszniewska SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy Wrocław Model ostracyzmu Williamsa zakłada - oprócz pojawianie się skutków natychmiastowych (negatywne emocje i frustracja potrzeb podstawowych) - przejawianie przez osoby doświadczające wykluczenia strategii radzenia sobie z tym doświadczaniem. Ludzie mogą radzid sobie z wykluczeniem poprzez zachowywanie się w sposób zgodny z oczekiwaniami grupy. Zachowaniem, które jest zarówno społecznie pożądane, jak i pozwalające na restytucję sfrustrowanych potrzeb podmiotu, jest uleganie na prośby. Zgodnie z wstępnymi wynikami badania zespołu Williamsa, osoby wykluczane w grze w wirtualną piłkę (CyberBall), były w większym stopniu skłonne na zgadzanie się na prośby, w porównaniu do osób włączanych w grę, bez względu na zastosowaną wobec nich strategię wpływu społecznego. Jednak zgodnie z wieloma innymi wynikami badao znacznie bardziej naturalną reakcją na wykluczenie, jest zachowanie agresywne szczególnie wobec osób stosujących ostracyzm. Przeprowadzono dwa badania eksperymentalne w paradygmacie gry CyberBall. Wyniki badania pierwszego (N = 36) potwierdzają wzorzec wyników uzyskany wcześniej: po doświadczeniu wykluczenia w grze badani wykazują wyższy poziom uległości. Wyniki badania drugiego (N = 80) przeprowadzonego również w paradygmacie gry CyberBall w schemacie 2 (wykluczenie vs włączenie) × 3 (możliwośd wykonywania zadania wraz z osobami wykluczającymi vs możliwośd wykonywania zadania wraz z osobami innymi niż Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 te, które wcześniej wykluczały vs możliwośd wykonywania zadania samodzielnie) z uległością (ilośd czasu deklarowanego na poświęcenie się w wykonywanie zadania) jako zmienną zależną również potwierdzają wyższą – generalnie - skłonnośd do poświęcania większej ilości czasu, na wykonywanie zadania na rzecz wolontariatu wśród osób wykluczonych, niż wśród osób włączanych. Słowa kluczowe: wykluczenie, ostracyzm, Cyberball, wpływ społeczny, uległośd 5. Kłamstwo – nasze dziedzictwo czy potrzeba? Katarzyna Gibek Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego w Krakowie Prezentacja wybranych badao nad częstotliwością kłamstwa i motywacją oszukiwania. Przedstawienie wyników badao autorów takich jak Paul Ekman, Bella DePaulo, Aldert Vrij oraz Kim Serota. Powyższe wyniki poddano próbie weryfikacji i przeprowadzono badania (N=283), które potwierdziły większośd prezentowanych przez badaczy tez. Udowodniono, że grupa badanych kłamała równie często jak wskazywały wyniki obserwacji naukowców, a motywy kłamstwa były porównywalne do badao wymienionych eksperymentatorów. Słowa kluczowe: kłamstwo, oszukiwanie 6. ‘Poproszę dwie Panie’ - wpływ łamania skryptów kulturowych na tożsamośd kulturową, otwartośd oraz ocenę aktora. Tomasz Jułkowski SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Boski wykonał 113 eksperymentów kulturowych pt. "Poproszę dwie Panie o przyniesienie do auli .... " (tu padały nazwy dośd ciężkich sprzętów). W 92% sytuacji wykonywali ją mężczyźni. Gdy - w nielicznych przypadkach - podnosiły się kobiety, robiły to z krytycznymi uwagami pod adresem mężczyzn. Przedstawione badanie nawiązuje do tych doświadczeo, sprawdzając je w rygorystycznych warunkach eksperymentalnych. Badanym przedstawiano jedną z czterech wersji video: 2 (adresaci prośby: M lub K) * 2 (wykonawcy: M lub K). Zmiennymi zależnymi mierzonymi u badanych była ocena typowości, kulturowej adekwatności, a także własnej gotowości do spełnienia prośby sformułowanej w obserwowanej sytuacji. Wyniki - na które przede wszystkim wpływał efekt kultury polskiej oraz modela pokazują, że podstawą dokonywanych ocen pochodzenia (czy wykładowca pochodził z Strona | 4 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 polskiej rodziny) i zachowania wykładowcy oraz gotowości spełnienia prośby bez względu na to, do kogo jest kierowana, jest reakcja studentów (bez podziału na płed). Wpływ modela ujawnił się w przypadku, gdy osoby badane odpowiadały, czy spełniłyby tak sformułowaną prośbę - kobiety były bardziej skłonne spełnid prośbę (niezależnie do kogo była kierowana), gdy oglądały reakcję studentek, niż studentów. Dla mężczyzn Strona | 5 13.05.2016 reakcja studentów lub studentek nie miała znaczenia. Wpływ kultury szczególnie ujawnia się w przypadku oceny pochodzenia wykładowcy oraz ocenach mężczyzn, którzy generalnie byli bardziej skłonni spełnid jakąkolwiek prośbę. Również wyrażali gotowośd do spełnienia prośby w przypadku, kiedy proszone były studentki, a prośbę wykonali studenci. Ta sytuacja jednakże została uznana za najmniej typową, co jest sprzeczne z wynikami Boskiego (2009). Słowa kluczowe: eksperyment kulturowy, tożsamośd kulturowa, otwartośd, model, kultura 7. Potrzeba wywierania wpływu, potrzeba władzy oraz poczucie władzy u przełożonych i podwładnych. prof. Eugenia Mandal, mgr Dagna Kocur Uniwersytet Śląski Konsekwencje posiadania władzy, są obserwowane niemal na wszystkich płaszczyznach życia społecznego i prywatnego. Jej posiadanie prowadzi do szeregu konsekwencji, zarówno pozytywnych - takich jak podwyższona samoocena, podwyższona skłonnośd do plastycznego i abstrakcyjnego myślenia, lub optymizm – jak i negatywnych - jak rozhamowanie norm moralnych, stereotypowe postrzeganie podwładnych, czy też skłonnośd do ryzykownych działao. Konsekwencje te, przejawiają się w sferze emocjonalnej, poznawczej oraz behawioralnej. Jednak osobiste poczucie władzy, wynika nie tylko z obiektywnych czynników o podłożu społecznym, które dają szczególne warunki jednostkom z większymi zasobami. Zmienne osobowościowe również odgrywają istotną rolę w determinowaniu tego, jak bardzo dana osoba czuje się „posiadająca władzę” (powerful). Interesujące wydaje się zbadanie, czy indywidualne różnice w potrzebie wywierania wpływu, potrzebie władzy oraz poczuciu władzy, będą różnicowad osoby ze względu na stanowisko pracy. Różnice te, mogłyby byd spowodowane zarówno różnicami indywidualnymi, które to doprowadziły częśd badanych do uzyskania stanowisk kierowniczych, ale także konsekwencjami posiadania władzy. W badaniu udział wzięło 100 osób zajmujących stanowiska kierownicze w miejscu pracy oraz 105 podwładnych. W procedurze badawczej wykorzystano Kwestionariusz Władzy i Wywierania Wpływu (Bennett, 1988), Skalę Poczucia Władzy (Anderson, John, Keltner, 2012) oraz Skalę Dyrektywności (Ray, 1976; polska wersja: Brzozowski, 1997). Osoby zajmujące stanowiska kierownicze uzyskały wyższe wyniki w zakresie potrzeby Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 wywierania wpływu, potrzeby władzy, dyrektywności oraz poczucia władzy z sferze zawodowej. Potrzeba władzy oraz dyrektywnośd okazały się predyktorami zajmowania stanowisk kierowniczych w miejscu pracy. Słowa kluczowe: potrzeba wywierania wpływu, potrzeba władzy, poczucie władzy, dyrektywnośd 8. Hejterstwo i trolling jako nowe źródła wpływu społecznego. Postrzeganie anonimowości hejterów, internetowych trolli oraz aktywistów-społeczników. Przemysław Korotusz, Rafał Węgrzyn SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Jedną z najsilniej oddziałującą na społeczeostwo odmianą wpływu społecznego, jest ta związana z nowymi technologami, a w szczególności z Internetem. Media cyfrowe, w coraz to nowych formach, pojawiają się w naszym życiu, wypełniając je udogodnieniami i czyniąc łatwiejszym. Powszechnośd dostępu do Internetu, nie pozostaje bez śladu szczególnie w przypadku życia społecznego, stając się główną podstawą do powstawania nowych zjawisk społecznych oraz ról w jakie może wcielad się internauta. Wynika to między innymi z poczucia anonimowości i iluzorycznej bezkarności działao, jakie stwarza poruszanie się w cyberprzestrzeni. W związku z powyższym istnieje szerokie pole dla działalności m. in. hejterów - internetowych nienawistników szerzących negatywne emocje oraz posługujących się mową nienawiści (często bezpodstawnie) czy też internetowych trolli - wszczynających kłótnie oraz siejących chaos np. na forach oraz w dyskusjach. Badanie obu tych grup jest bardzo ciężkie, jednakże w jaki sposób są oni postrzegani przez społeczeostwo, szczególnie pod kątem krycia się za osłoną anonimowości? Jest to pytanie nad którym należy się pochylid, ponieważ wpływ jakie obie te grupy mają na internetowe społeczności staje się coraz bardziej odczuwalny i widoczny również w świecie rzeczywistym. Właśnie na to pytanie postaram się odpowiedzied w swoim referacie, przedstawiając wyniki trzech badao eksperymentalnych nad postrzeganiem hejterów, internetowych trolli oraz aktywistówspołeczników, przy wykorzystaniu dyferencjału semantycznego. Pierwsze z zostało przeprowadzone w listopadzie ubiegłego roku (N=71), a wyniki wykazały bardziej negatywną ocenę hejtera wykorzystującego anonimowośd. Dwa pozostałe badania są w toku realizacji, a ich wyniki zostaną zaprezentowane na konferencji. Słowa kluczowe: psychologia nowych technologii, internet, wpływ społeczny, nowe zjawiska społeczne Strona | 6 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 9. Efekt asymetrycznej dominacji, jako narzędzie do wywierania skutecznego wpływu społecznego w warunkach ryzyka i niepewności. mgr Maciej Kościelniak SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Efekty kontekstu, takie jak efekt asymetrycznej dominacji czy efekt kompromisu, to pojęcia dobrze znane w psychologii społecznej. Dotychczasowe badania nad tymi mechanizmami koncentrowały się głównie wokół analizy zachowao konsumenckich, gdzie badano ich skutecznośd we wpływaniu na decyzje zakupowe. Niemniej udowodniono również, że ludzie nieświadomie stosują efekty kontekstu w dużo szerszej perspektywie, intuicyjnie dążąc do osiągania za ich pomocą zawodowych oraz osobistych celów w relacjach z innymi osobami. Jest to więc dobry moment, aby zacząd analizowad efekty kontekstu jako narzędzia do wywierania skutecznego (i nierzadko masowego!) wpływu społecznego. Celem niniejszego wystąpienia konferencyjnego jest zwięzłe opisanie podstawy teoretycznej oraz empirycznej dla takiej perspektywy – jak również przedstawienie pierwszych wyników badao realizowanych w szerszym projekcie badawczym. Na ich podstawie udało się potwierdzid wysoką skutecznośd efektu asymetrycznej dominacji przy wpływaniu na decyzje podejmowane w warunkach ryzyka i niepewności. Podjęto również próbę określenia roli czynników demograficznych (wiek, płed), afektywnych oraz różnic indywidualnych (motywacja kognitywna) w zwiększaniu podatności na analizowane techniki manipulacji. Wyniki tych badao wydają się byd szczególnie istotne w świetle doniesieo o powszechności manipulacji jakim jesteśmy poddawani - gdyż mogą one stanowid przyczynek do zbadania psychologicznej natury tych zjawisk oraz możliwych sposobów obrony przed nimi. Słowa kluczowe: efekt asymetrycznej dominacji, efekt wabika, efekty kontekstu 10. Dlaczego czasem warto zaufad pamięci innych? O pozytywnych aspektach konformizmu pamięciowego. mgr Aleksandra Krogulska Uniwersytet Jagiellooski Konformizm pamięciowy jest rodzajem wypływu społecznego, który występuje, kiedy relacja pamięciowa jednej osoby wpływa na to, jak przeszłe zdarzenie wspomina następnie inna osoba (Wright, Self i Justice, 2000). Badacze zajmujący się tym zjawiskiem skupiają się głównie na jego negatywnych konsekwencjach, związanych z przekazywaniem nieprawdziwych informacji o zdarzeniu z przeszłości (przegląd: Wright, Memon, Skagerberg, i Gabbert, 2009). Strona | 7 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 Niemniej konformizm pamięciowy może mied również pozytywne aspekty. Celem referatu będzie przedstawienie (między innymi na podstawie badao własnych), w jakich warunkach mogą się one ujawnid. Na przykład podczas wykonywania zadania pamięciowego osoby korzystają z wypowiedzi swoich partnerów głównie wtedy, kiedy same nie są pewne własnej pamięci (Jaeger, Lauris, Selmeczy i Dobbins, 2012; Zawadzka, Strona | 8 13.05.2016 Krogulska, Button, Higham i Hanczakowski, 2016). Zaletą takiej strategii jest to, że w przypadku źródła o losowej poprawności nie pogarsza się ogólna trafnośd odpowiedzi danej osoby. Co ważniejsze, korzystanie z wypowiedzi wiarygodnego źródła poprawia trafnośd relacji pamięciowej. Dodatkowo, kiedy osoba ma szansę poznad raporty pamięciowe wielu innych osób, może w pewnych warunkach strategicznie wybrad, na wypowiedziach której z nich będzie polegała w większym stopniu (Krogulska, Zawadzka i Hanczakowski, w recenzji), tak aby zwiększyd poprawnośd swoich odpowiedzi. Słowa kluczowe: konformizm pamięciowy, pamięd źródła, pewnośd odpowiedzi 11. Stereotypy kobiet w reklamie telewizyjnej: Polki vs Rosjanki. mgr Viktoriia Lazareva Uniwersytet Warszawski Referat stanowi częśd pracy doktorskiej, poświęconej szerszej tematyce stereotypów kobiet w polskiej i rosyjskiej komercyjnej reklamie telewizyjnej. W referacie przedstawiam wyniki własnych badao z dwóch lat. Uzyskane podczas badao dane pozwalają pokazad wizerunki polskich i rosyjskich bohaterek reklam, opisane według kilku parametrów takich jak: obecnośd kobiet w reklamach w postaci lektorki i/lub bohaterki, rola bohaterki, pozycja odnośnie bohatera płci męskiej. W taki sposób przeanalizowane wizerunki bohaterek reklam w Polsce i Rosji istotnie się różnią od siebie, co chcę pokazad w swoim referacie. Oprócz tego, w referacie skupiam się na narodowej specyfice polskiej i rosyjskiej reklamy, na tym, czy możemy zobaczyd jakieś charakterystyczne cechy reklam każdego z krajów, w jakim stopniu te cechy są obecne w polskiej reklamie, a w jakim – w rosyjskiej, oraz na tym, jak te charakterystyczne polskie lub rosyjskie cechy reklam odnoszą się do przedstawianych w nich wizerunków kobiet. Ciekawe jest zobaczyd, czy faktycznie w polskiej reklamie widzimy właśnie „typową” Polkę, a w rosyjskiej – Rosjankę, czy są to po prostu kobiety, różniące się od siebie i posiadające każda inny zestaw charakterystycznych dla niej cech, ale przy tym nic nie wskazuje na to, że jest to właśnie Polka lub Rosjanka? Biorąc pod uwagę tematykę konferencji, chciałabym jednocześnie poświęcid częśd swojego wystąpienia kwestii reakcji społeczeostwa w Polsce i w Rosji na reklamy telewizyjne, a szczególnie na przedstawiane w nich obrazy kobiet. Skupiam się przede wszystkim na tym, jaki jest czynny wpływ Polaków i Rosjan na reklamę, co wywołuje u Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 nich aprobatę, a co – kategoryczny sprzeciw, jak go wyrażają i jak próbują (lub nie próbują) zmienid sytuację. Słowa kluczowe: gender, reklama, telewizja, płed, stereotypy, kobiety Strona | 9 13.05.2016 12. Efekt złego policjanta, czyli co negatywny feedback może zrobid z pamięcią? mgr Patrycja Maciaszek Uniwersytet Jagiellooski O tym, że pamięd bywa kapryśna, obarczona licznymi niedoskonałościami i podatna na sugestię, napisano już w psychologii encyklopedie (Baddeley,2002;Buss,2014;Schacter,2003;Tavris&Aronson,2015;Lindsay,2014;Loftus,200 5). O tym, że nie zawsze działa zgodnie z naszymi oczekiwaniami, a nawet kiedy wydaje nam się, że tak jest - możemy byd w solidnym błędzie, wiadomo już znacznie mniej. Przeprowadzono 3 eksperymenty mające na celu weryfikację ostatniego twierdzenia. W pierwszym (N=68) sprawdzono, czy ludzie przypominają sobie z podobnym poczuciem pewności (sense of remembering) treści prawdziwe, nieprawdziwe oraz semantycznie powiązane z prawdziwymi, ale nieprezentowane w trakcie eksperymentu. Celem drugiego badania(N=72) było precyzyjne określenie (na skali procentowej) oraz porównanie poziomu pewności towarzyszącej wszystkim trzem kategorii przypomnieo (confidence judgment). Trzeci eksperyment(N=89) poświecono sprawdzeniu, czy pod wpływem sugerującej informacji zwrotnej podanej w trakcie wykonywania zadania u osób badanych dochodzi do zmiany w: (1) proporcji poszczególnych rodzajów przypomnieo, (2) deklarowanym poczuciu pamiętania oraz (3) poziomie pewności. Okazało się, że silne poczucie pamiętania, zestawione z obiektywną miarą sprawności pamięci (memory accuracy,ACC) jest najlepszym predykatorem powstawania fałszywych wspomnieo, a negatywny feedback znacząco wzmacnia ten efekt. Ponadto ujawniono, że wysoki poziom pewności towarzyszący fałszywym przypomnieniom uniemożliwia odróżnienie ich od prawdziwych, a cały proces rozpoczyna się na etapie kodowania śladów w pamięci! Wyniki, wskazujące na silne zróżnicowanie indywidualne efektów, interpretowano w kategoriach sprawności procesów kontrolnych (inhibitory control,IC, Alberts,2010) i monitorowania źródła informacji (SMF) Słowa kluczowe: pamięd, feedback, sugestia, pewnośd, fałszywe wspomnienia Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 13. Wpływanie na siebie; związki rodzaju aspiracji życiowych, nastawienia promocyjnego i prewencyjnego z poczuciem fartu vs. Pecha oraz samooceny. Dr hab. Józef Maciuszek, prof. UJ, Małgorzata Toporowska Uniwersytet Jagiellooski Celem przeprowadzonych badao było sprawdzenie związków między procesem motywacji, ujmowanym w kontekście aktywności celowej (jako samokontrola i samoregulacja) a samooceną i doświadczeniem życiowego farta (pecha). Teoretycznym ugruntowaniem badao była teoria autodeterminacji (Ryan, Deci) oraz teoria nastawienia regulacyjnego (promocja, prewencja wg Higginsa). W badaniach wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skala samoregulacji promocyjnej i prewencyjnej (Kolaoczyk, Bąk, Roczniewska), Indeks Aspiracji (Kasser i Ryan), Kwestionariusz Subiektywnych Doświadczeo (Maciuszek, Kolemba) oraz Skalę Samooceny Rosenberga. Badani większe znaczenie przywiązują do celów związanych z motywacją wewnętrzną niż zewnętrzną. Okazało się, że przekonanie o możliwości osiągnięcia celów pozostaje w silniejszym związku z poczuciem życiowego farta niż z samooceną. Standardy promocyjne i samokontrola promocyjna pozostają w pozytywnym związku z poczuciem farta i samooceną, a styl prewencyjny samoregulacji - w związku negatywnym. Wyniki dyskutowane są w kontekście mechanizmów wywierania wpływu na samego siebie. 14. Wpływ społeczny na opakowaniach produktów spożywczych. dr Konrad Maj Uniwersytet SWPS Referat dotyczyd będzie problemu manipulacji na opakowaniach produktów spożywczych. Zaprezentowane zostaną 2 eksperymenty weryfikujące sposoby wpływania na konsumenta poprzez specyficzną formę i treśd informacji zawartej na opakowaniu. W eksperymencie 1 osoby badane (N=993) oceniały sok na podstawie wyglądu pudełka spreparowanego w siedmiu różnych wariantach. Zmienną niezależna była informacja o zawartości określonej substancji na opakowaniu: jej obecności, nieobecności, lub brak dodatkowej informacji (grupa kontrolna). Wyniki pokazały, że w porównaniu do grupy kontrolnej osoby chętniej zakupiłyby sok z dodatkową informacją, a także sok z informacją o niezawieraniu substancji. Percepcja zdrowotności i naturalności soków były niższe w warunkach z substancją, za to wyżej oceniono w tym wypadku smak produktu. W eksperymencie 2 (N=508) osoby badane oceniały napój energetyczny na podstawie wizualizacji opakowania. Zmienną niezależną był skład produktu widoczny na etykiecie. Informacje zawierały przewagę określeo łacioskich, oznaczeo chemicznych „E” lub określenia potoczne. Zgodnie z przewidywaniami okazało się, że chęd zakupu oraz ocena naturalności była największa w warunku języka potocznego. Wykazano również, że Strona | 10 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 opisanie produkt jako „suplement diety” (a nie „napój energetyczny”) istotnie podnosiło chęd jego zakupu. 15. Miłośd i nienawiśd, a sztuka perswazji. Strona | 11 13.05.2016 Karolina Malinowska, Maria Pajdzik Uniwersytet Jagiellooski Tematem naszego wystąpienia, jest kwestia posługiwania się miłością i nienawiścią jako technikami wpływu społecznego. Inspiracją do zrealizowanych przez nas badao była seria eksperymentów przeprowadzonych przez grupę badaczy: J. Fischer-Lokou, L. Lamy i N. Gueguen, potwierdzających tezę, że aktywizacja idei miłości może spowodowad znaczący wzrost uległości. Wyjaśnieniem sugerowanym przez badaczy jest hipoteza, że aktywizacja idei miłości budzi w odbiorcach skłonności do zachowao semantycznie z nią powiązanych, takich jak pomaganie czy okazywanie sympatii. W referacie przedstawimy wyniki badao własnych potwierdzających powyższą hipotezę. Osoby badane proszono o spełnienie prośby nieetycznej w postaci podpisania petycji dotyczącej likwidacji miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych (por. eksperyment Paśki, 2002). W grupie, w której aktywizowano ideę miłości, poprzez przedstawienie symbolu serca (por. eksperyment Gueguen, 2013), zgodnie z założeniem, z powodu niespójności zaktywizowanej idei z treścią prośby, technika ta nie podnosiła uległości w porównaniu do grupy kontrolnej. Trzeciej grupie prezentowano symbol wywołujący emocje o kierunku przeciwnym, takie jak złośd, czy nienawiśd. Wyniki tej części badania pozwalają określid, czy powyższą hipotezę, dotyczącą zgodności treści, można poszerzyd na konstrukty inne niż miłośd. Odpowiadają na pytanie: czy stosując symbole o negatywnym wydźwięku możemy skłonid ludzi do spełniania próśb nieetycznych? Słowa kluczowe: miłośd, nienawiśd, złośd, symbol, prośba nieetyczna, uległośd, techniki wpływu społecznego 16. Czy wystarczy poprosid? Przewidywanie efektywności prostej prośby - rola perspektywy sprawcy vs. biorcy i aktywizacji empatii. mgr Marcin Moroo Uniwersytet Śląski W serii badao prowadzonych wśród amerykaoskich studentów i pracowników instytucji charytatywnych wykazano istnienie efektu niedoszacowania uległości wobec bezpośredniej prośby o pomoc (Flynn i Lake, 2008). Jednym ze źródeł tego efektu, jest błąd perspektywy – przewidywanie gotowości innych ludzi do spełnienia prostej prośby Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 dokonywane z perspektywy proszącego (biorcy) jest niższe, niż z perspektywy udzielającego pomocy (sprawcy), na skutek nietrafnego oszacowania społecznego kosztu odmowy. Przeprowadzone badanie (n = 85) stanowiło replikację badania efektu aktywizacji perspektywy sprawcy (pomagającego) vs. biorcy (proszącego), dla wysokości Strona | 12 13.05.2016 oszacowania szansy uzyskania pomocy przy prostej prośbie w grupie polskich studentów. W schemacie badawczym uwzględniono dodatkowo manipulację aktywizacją empatii. Badano także oszacowania społecznego kosztu odmowy i weryfikowano mediacyjną role tej zmiennej w relacji, między perspektywą biorcy vs sprawcy, a przewidywana efektywnością prośby. Przewidywana efektywnośd bezpośredniej prośby była niezależna od aktywizacji perspektywy sprawcy lub biorcy, oraz od aktywizacji empatii, ani też efektu interakcji tych czynników. Wykazano natomiast istotny efekt główny perspektywy dla oszacowania społecznego kosztu odmowy pomocy. Koszt ten, był wyżej oceniany po aktywizacji perspektywy sprawcy niż biorcy. Badania dostarczyły częściowego potwierdzenia obserwacji, iż oszacowanie kosztu odmowy pomocy mediuje między perspektywą sprawcy vs biorcy a przewidywaną efektywnością bezpośredniej prośby. Osoby w warunku zaktywizowanej perspektywy sprawcy wyżej szacowały społeczny koszt odmowy, który z kolei był pozytywnym predykatorem przewidywanej uległości wobec bezpośredniej prośby. W dyskusji uzyskane rezultaty odniesiono do wyników amerykaoskich. Słowa kluczowe: perspektywa sprawcy i biorcy, bezpośrednia prośba, uległośd, empatia 17. Czy hipnoza jest metodą wywierania wpływu społecznego? Hubert Oręziak Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Hipnoza definiowana jest jako „ominięcie funkcji krytycznej świadomego umysłu i ustabilizowanie selektywnego, akceptowalnego myślenia” (Parkhill, 2010). Jest to jedna z najpopularniejszych definicji hipnozy wśród hipnotyzerów i hipnoterapeutów, którzy zajmują się jej odmianą dyrektywną (w szczególności Elmanowską), ale dla osób spoza tego grona nic ona nie znaczy bez dokładniejszego wyjaśnienia, które samemu Geraldowi Keinowi (b.r.w.) zajmuje około 30 minut. Z tego właśnie względu, często mówi się, że hipnoza to po prostu „umiejętnośd przyjmowania sugestii”. „Waking hypnosis” to zbiór technik hipnotycznych, których celem jest podawanie sugestii osobom bez ich wiedzy o tym, że wykorzystuje się hipnozę (Kein, b.r.w.). Cel wykorzystania tych metod może byd pozytywny (np. przyśpieszenie procesu zmiany), lub negatywny (np. wzbudzenie chęci kupna). Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 Czy w związku z tym, hipnoza jest metodą wpływu społecznego? Czy hipnoza jest manipulacją? A może manipulacja jest hipnozą? Referat, który chciałbym zaprezentowad na Konferencji, ma byd próbą odpowiedzi na te pytania w oparciu o różne podejścia do hipnozy oraz jej różne definicje. Strona | 13 13.05.2016 Słowa kluczowe: hipnoza, wpływ społeczny, manipulacja 18. Wpływ społeczny w środowiskach wirtualnych: Odmienne efekty wpływu awatarów i agentów. dr Grzegorz Pochwatko Instytut Psychologii PAN Środowiska wirtualne, takie jak gry komputerowe, gry MMO czy środowiska społecznościowe stanowią zarówno dogodne narzędzie jak i nowe pole badao dla psychologów społecznych. Oferują one wysoki poziom kontroli i realizmu, łącząc zalety eksperymentów laboratoryjnych i naturalnych. Dają również możliwośd mierzenia reakcji fizjologicznych, niedostępnych w przypadku badao klasycznych. Pomimo tego, że niektórzy użytkownicy szukają w środowiskach wirtualnych ucieczki od świata realnego, dowiedziono, że prawa wpływu społecznego działają tam w identyczny sposób. Obserwowano na przykład efektywnośd technik stopa-w-drzwiach i drzwi-zatrzaśnięteprzed-nosem. Istnieją jednak różnice wynikające ze specyfiki środowisk wirtualnych. Osoby badane inaczej reagują na prośby formułowane przez awatary (reprezentacje innych ludzi - użytkowników wirtualnego świata) i agenty (reprezentacje algorytmów lub sztucznej inteligencji zastosowanej w grze). Zaobserwowano większą uległośd wobec próśb formułowanych przez awatary, w porównaniu do próśb formułowanych przez agenty. Jednocześnie interakcje z agentami wywołują mniejsze pobudzenie fizjologiczne (GSR). Ogólnie, uległośd wobec próśb powiązana jest z wielkością pobudzenia. Stwierdzono odmienne wzory pobudzenia u osób, które ulegają prośbom bądź nie, w zależności od warunków eksperymentalnych i źródła wpływu. Wyniki dyskutowane są w kontekście mechanizmów wyjaśniających skutecznośd technik wpływu społecznego. Słowa kluczowe: techniki wpływu: stopa-w-drzwiach, pobudzenie, awatary i agenty drzwi-zatrzaśnięte-przed-nosem, środowiska wirtualne, Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 19. Niejednolita dezinformacja na rynkach finansowych: Heterogenicznośd informacyjna obniża ceny transakcyjne akcji. mgr Mateusz Polak Uniwersytet Jagiellooski Na ubiegłorocznej konferencji ZaBaWy przedstawiłem wyniki badao nad dezinformacją na eksperymentalnych rynkach finansowych. Osoby badane, z których tworzono pięcio- i sześcioosobowe rynki, otrzymywały dezinformację dotyczącą oczekiwanych dywidend z kupowanych i sprzedawanych na rynku akcji, która zawyżała bądź zaniżała ich wartośd fundamentalną. Okazało się, że homogeniczna dezinformacja (taka sama dla wszystkich graczy) podnosiła ceny transakcyjne akcji względem warunku bez dezinformacji, niezależnie od jej treści (zawyżania bądź zaniżania FV). Tegoroczna prezentacja dotyczy kontynuacji tych badao, jednakże z wykorzystaniem dezinformacji heterogenicznej: na jednym rynku częśd osób otrzymuje dezinformację, częśd jedynie informację oryginalną. Wyniki badania wskazują, że heterogenicznośd informacyjna wywołana niejednolitą dezinformacją powoduje obniżenie cen transakcyjnych akcji w porównaniu z warunkiem bez dezinformacji oraz warunkami homogenicznymi informacyjnie. Prawdopodobne mechanizmy powstawania tego efektu związane są m.in. z niebezpośrednim przekazywaniem sobie przez graczy informacji poprzez zawarcie ich w cenach, oraz powstawanie tzw. miraży informacyjnych (Camerer i Weigelt, 1991), a także wynikającym z rozbieżności oferowanych cen podejrzeniem, że inni uczestnicy rynku mogą posiadad lepsze informacje (Sutter, Huber i Kirchler, 2012). Słowa kluczowe: efekt dezinformacji, rynki eksperymentalne, ekonomia behawioralna 20. Wpływ sugestii seksualnych. na wspomnienia dziecięcych niechcianych wydarzeo dr hab. Romuald Polczyk, E. Wanat Uniwersytet Jagiellooski Na tym świecie istnieją dwa dramaty, między innymi: seksualne molestowanie dzieci oraz fałszywe oskarżenia dorosłych o seksualne molestowanie dzieci. Prezentowane badania dotyczą tego drugiego zagadnienia. Sprawdzano w nich, czy na wspomnienia wczesnodziecięcych niechcianych wydarzeo seksualnych wpływ mogą mied sugestie dotyczące ogólnej częstości występowania takich zdarzeo. Sugestia miała formę rzekomego komunikatu prasowego dotyczącego częstości występowania niechcianych wydarzeo seksualnych w dzieciostwie. Przebadano trzy grupy, w jednej rzekomy komunikat prasowy przedstawiał zawyżone statystyki dotyczące niechcianych wydarzeo Strona | 14 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 seksualnych w dzieciostwie, w drugiej – zaniżone, w trzeciej – żadne. Zmienną zależną było szacowanie ilości własnych niechcianych wydarzeo seksualnych. Wyniki wskazały, że w grupie kobiet, lecz nie mężczyzn, zapoznanie się z zawyżonymi statystykami spowodowało wyższe oszacowanie częstości własnych niechcianych wydarzeo seksualnych w porównaniu z grupą kontrolną i grupą, w której eksponowano statystyki Strona | 15 13.05.2016 zaniżone. Grupa z zaniżonymi statystykami nie różniła się od pozostałych w żadnej z płci. 21. Makiawelizm i narcyzm a ujawnianie siebie w Internecie. mgr Elżbieta Sanecka Uniwersytet Śląski Internet dzięki swej anonimowości, asynchroniczności oraz tendencji do minimalizacji wpływu autorytetów sprzyja większej otwartości w relacjach interpersonalnych (Suler, 2004; Whitty, Carr, 2009). W związku z powszechnością samoujawniania on-line (selfdisclosure online), polegającego na ujawnianiu osobistych informacji o sobie innym za pośrednictwem Internetu (Boniel-Nissim, Suler, 2008), znaczenia nabierają wysiłki empiryczne ukierunkowane na wskazanie osobowościowych uwarunkowao tego zjawiska. Badania pokazują, że zarówno makiawelizm, jak i narcyzm są powiązane ze strategicznym ujawnianiem informacji o sobie i stosowaniem różnego rodzaju taktyk wpływu w komunikacji bezpośredniej (Brewer, Abell, Lyons, 2014; Jonason, Webster, 2012). Podobnego wzorca zależności oczekiwano również w przypadku komunikacji zapośredniczonej komputerowo. Celem prezentowanego badania była analiza związków między wybranymi „ciemnymi” cechami osobowości (makiawelizmem i narcyzmem) a ujawnianiem siebie w Internecie w grupie młodych dorosłych. Podjęto się próby odpowiedzi na pytanie o to, czy osoby charakteryzujące się różnym poziomem makiawelizmu i narcyzmu (oraz jego wymiarów) różnią się pod względem wzorców ujawniania siebie w internetowym środowisku komunikacyjnym (uczciwości, ilości ujawnianych informacji, pozytywnej walencji, intencji). W badaniu testowano nie tylko związki cech osobowości z samoujawnianiem on-line, ale też pośredniczącą rolę spostrzeganej kontrolowalności komunikacji internetowej i samotności. Słowa kluczowe: makiawelizm, narcyzm, ujawnianie siebie w Internecie, samoujawnianie online Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 22. „Będzie Pan zadowolony..” – wpływ rekomendacji eksperta na postrzeganie jego wiarygodności i satysfakcję klienta. dr Katarzyna Stasiuk Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej Dotychczasowe badania w dziedzinie medycyny i finansów pokazały, że ocena ekspertów przez laików może zależed od rekomendacji formułowanych przez ekspertów . Rekomendacja aktywna (np. czyli doradzanie działania szczepienia lub inwestowania pieniędzy) oraz zgodna opinią klienta/pacjenta (efekt konfirmacji) pozytywnie wpływała na dwa wymiary postrzegania eksperta: ocenę jego autorytetu oraz postrzeganie go jako dbającego o klienta/pacjenta (Bar – Tal, Stasiuk, Maksymiuk, 2013; Stasiuk, Bar – Tal, Maksymiuk, 2016; Zaleśkiewicz, Gąsiorowska, Stasiuk, Maksymiuk, Bar – Tal, 2016). Celem prezentowanego badania było sprawdzenie jak różne typy rekomendacji aktywnej w obszarze finansów: zalecanie inwestycji o dużym lub małym ryzyku wpłyną na oba wymiary oceny eksperta oraz postrzeganą satysfakcję klienta z kontaktu z ekspertem. W badaniu wzięło udział 149 osób. Przeprowadzono je w schemacie eksperymentalnym. Uczestnicy czytali scenariusz wizyty klienta chcącego zainwestowad pieniądze u doradcy finansowego. Manipulowano rekomendacją doradcy (bezpieczna vs. ryzykowna inwestycja) oraz informacją o tolerancji klienta na ryzyko. Po przeczytaniu scenariusza badani odpowiadali na pytania dotyczące doradcy. Analiza moderowanej mediacji pokazała, że ocena autorytetu epistemicznego eksperta oraz jego dbania o klienta istotnie mediują relację między rekomendacją i postrzeganą satysfakcją z wizyty, ale tylko w przypadku, gdy klient ma niski poziom tolerancji na ryzyko. W przypadku klienta o wysokim poziomie tolerancji nie zaobserwowano związku między rekomendacją eksperta a oceną jego autorytetu i dbania o klienta, a także postrzeganą satysfakcją klienta z wizyty. 23. Czy samobójstwem można się "zarazid"? Naśladownictwo jako przypadek wpływu społecznego oraz mimikra u ludzi. Sylwia Stawczuk Uniwersytet Jagiellooski W niniejszym referacie przedstawione zostaną wyniki badao dotyczące zwiększonej ilości samobójstw poprzedzonej obecnością w mediach lub literaturze informacji o samobójstwie popularnej postaci, a także próba wyjaśnienia tego zjawiska. Przy tej okazji przedstawione zostanie zjawisko naśladownictwa oraz leżącej u jego podstawy mimikry. Mimikra ma zaskakująco znaczące konsekwencje dla więzi międzyludzkich i postaw interpersonalnych. Zostaną one tu przedstawione w oparciu o badania naukowe zaczerpnięte z fachowej literatury. Udzielona zostanie odpowiedź na pytanie czy mimikra Strona | 16 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 wpływa na skłonności do pomagania. Wyjaśnione tu zostaną zjawiska takie jak efekt kameleona oraz konwergencja emocjonalna. Poruszone zostanie również zagadnienie koordynacji partnerów i jej wpływu na wzajemne lubienie się. Słowa kluczowe: Naśladownictwo, mimikra, koordynacja, efekt kameleona, konwergencja emocjonalna, podobieostwo, Ja współzależna, Ja niezależne 24. Jaką moc ma „osławiony spektakl znakomitych twórców obsypany prestiżowymi nagrodami”, czyli reguła konsekwencji versus uległośd wobec autorytetu. mgr Róża Szafranek Uniwersytet Jagiellooski Przedmiotem referatu jest przedstawienie wyników eksperymentu dotyczącego weryfikacji dylematu, czy silniej działad będzie w obszarze podatności na wpływ społeczny reguła konsekwencji czy też uległośd wobec autorytetu (rozumianego jako nagroda nadana przez ekspertów). Badanymi są widzowie teatralni, którzy zostają poproszeni w przerwie spektaklu o udzielenie odpowiedzi na trzy pytania dotyczące przedstawienia. Pierwsze pytanie brzmi: „czy podobał się Panu/Pani spektakl?”, drugie oraz trzecie zawierają informacje dotyczące zdobycia przez spektakl nagród na wielu prestiżowych festiwalach teatralnych oraz pochlebne opinie ekspertów o twórcach sztuki. Następnie pierwsze pytanie zostaje powtórzone, co eksperymentator uzasadnia faktem, że przez nieuwagę nie zanotował na nie odpowiedzi. Grupa kontrolna odpowiada na drugie i trzecie pytanie dotyczące tego, co było elementem scenografii oraz innych spektakli wystawiane na tej samej scenie. Celem eksperymentu jest sprawdzenie, czy osoby, które otrzymają informację o wysokiej wartości spektaklu, potwierdzonej licznymi nagrodami i pozytywnymi opiniami recenzentów oraz ekspertów, będą skłonne oceniad spektakl lepiej (przyznad mu wyższą notę na skali) niż początkowo same go oceniły, czy też silniejsza okaże się tu reguła zaangażowania i konsekwencji, w imię której badanym zależed będzie przede wszystkim na podtrzymaniu swojej wyrażonej wcześniej opinii. Słowa kluczowe: reguła konsekwencji - uległośd wobec autorytetu - widzowie teatralni - opinie ekspertów - ocena własna Strona | 17 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 25. Wpływ społeczny w środowiskach wirtualnych. Preferencja spójności i pobudzenie fizjologiczne a uległośd wobec próśb. mgr Justyna Świdrak Instytut Psychologii PAN Gry komputerowe online oraz inne środowiska wirtualne stały się teatrem życia społecznego na równi z tzw. światem rzeczywistym. Dzięki łączeniu wysokiej trafności ekologicznej i wewnętrznej, stanowią bardzo dobre narzędzie do prowadzenia badao mechanizmów wpływu społecznego. Co ważne, umożliwiają one także jednoczesną obserwację zachowania i rejestrację sygnału psychofizjologicznego. W naszych badaniach skupiliśmy się na czynnikach odpowiedzialnych za skutecznośd techniki stopa-wdrzwiach, w szczególności zaś, jakie znaczenie mają preferencja spójności (preference for consistency, PFC) i pobudzenie fizjologiczne (GSR) dla jej skuteczności. Zaobserwowano interakcyjny efekt pobudzenia fizjologicznego i PFC na uległośd wobec prośby formułowanej przez awatara w środowisku wirtualnym. Zgodnie z przewidywaniami, u osób o silnej preferencji spójności, które nie ulegały drugiej prośbie, rejestrowano wyższe pobudzenie fizjologiczne. Okazało się także, że wraz ze wzrostem PFC, rośnie prawdopodobieostwo zgody na drugą prośbę, zaś im wyższe pobudzenie przed drugą prośbą, tym mniejsze szanse na zgodę na nią. Słowa kluczowe: preferencja spójności, pobudzenie fizjologiczne, stopa w drzwiach 26. Redukowanie podatności na wpływ społeczny w kontekście sądowym – efekt dezinformacji. dr hab. Romuald Polczyk, dr Malwina Szpitalak, Adrianna Woltmann Uniwersytet Jagiellooski Prezentowane badanie dotyczy uodparniania na efekt dezinformacji w kontekście zeznao świadków, polegający na tym, że do raportów pamięciowych włączane są informacje, których dana osoba nie nabyła podczas zdarzenia oryginalnego, lecz które dotarły do niej w inny sposób. Sprawdzono wpływ szkolenia o niedoskonałościach ludzkiej pamięci na podatnośd na dezinformację. Potwierdzono założenie, że wskutek nabycia wiedzy o tym, jakie są mechanizmy zniekształceo pamięciowych osoby badane będą mniej podatne na dezinformację. W eksperymencie porównano efektywnośd szkolenia z ostrzeżeniem o dezinformacji (techniką powszechnie stosowaną w celu uodparniania na sugestię). Dodatkowo, wykorzystano wyjątkowo trafną ekologicznie procedurę polegającą na odtworzeniu przez osoby badane treści zapamiętanych z materiału oryginalnego tuż po jego prezentacji. Sprawdzono również, jak szkolenie o błędach pamięciowych wpływa na efekt skażonej Strona | 18 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 prawdy, tj. negatywny wpływ ostrzeżenia na jakośd zeznao świadków niepoddanych działaniu dezinformacji. Badanie objęło 556 mężczyzn i kobiet w wieku 15-31 lat. Zreplikowano efekt dezinformacji oraz skażonej prawdy, ponadto zastosowane w procedurze szkolenie o pamięci zredukowało efekt dezinformacji. Słowa kluczowe: dezinformacja, ostrzeżenie, szkolenie, redukowanie efektu dezinformacji, wpływ społeczny 27. Samokontrola, a skutecznośd techniki „drzwi zatrzaśnięte przed nosem”. dr hab. Sławomir Śpiewak, Joanna Urbaoczyk Uniwersytet Jagiellooski Jeżeli przyjmiemy założenie, że skuteczna obrona przed wpływem społecznym wymaga sprawnej samoregulacji to czynniki osłabiające nasza zdolnośd do samokontroli mogą w znaczący sposób utrudniad obronę przed manipulacją społeczną. Owo założenie, chod interesujące od strony teoretycznej i praktycznej nie zostało jeszcze poddane sensownej weryfikacji empirycznej. Celem prezentacji jest powiązanie koncepcji wysiłkowej samokontroli Roya Baumeistera i wsp. ze skutecznością wpływu społecznego. Wydaje się, że mechanizmy przynajmniej niektórych technik wpływu społecznego wymagają uruchomienia wysiłkowych procesów samoregulacyjnych, a zatem osłabienie zdolności do wysiłkowej samokontroli może w konsekwencji doprowadzid do zablokowania owych mechanizmów, redukując ich skutecznośd. Przyjęto założenie, że jednym z czynników warunkujących skutecznośd techniki drzwi zatrzaśnięte przed nosem (DITF) jest wysiłkowa samokontrola, stąd poddanie uczestników eksperymentu procedurze wyczerpania zasobów samokontroli powinno osłabid skutecznośd techniki DITF. Uzyskane wyniki zdają się potwierdzad słusznośd owego założenia. Dyskusji poddane zostaną implikacje teoretyczne i empiryczne dla badao z obszaru wpływu społecznego. 28. Metody wywierania wpływu w blogosferze. Eliza Wydrych-Strzelecka Autorka bloga: fashionelka.pl Blogosfera modowa rozwija się niezwykle szybko Autorki blogów są wzorem do naśladowania, dla setek tysięcy, a nawet milion czytelniczek. Można je śledzid w różnych kanałach Social Media. To portale, poprzez które blogerki wywierają ogromny wpływ. Chcę skupid się na konkretnych metodach wywierania wpływu, jakie (świadomie i nieświadomie) stosują blogerki modowe i lifestyle'owe. Chcę pokazad pozytywne przykłady wywierania wpływu i udowodnid, że blogosfera ma ogromną siłę przebicia, którą wykorzystuje by pomagad i promowad społecznie potrzebne akcje i inicjatywy. Strona | 19 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 Każda blogerka ma swoje grono odbiorców, a czytelniczki traktują blogerki jak swoje koleżanki. Codziennie wchodzą na stronę, poznają blogerkę, śledzą jej poczynania i pałają do niej sympatią. Lubienie i sympatia to pierwsza metoda wywierania wpływu, o jakiej chcę napisad. Aby ta metoda zadziałała, blogerka musi byd atrakcyjna fizycznie i musi byd w jakimś stopniu podobna do konkretnej czytelniczki. Blogerki są traktowane jako Strona | 20 13.05.2016 autorytet w dziedzinie mody czy urody. Posłuszeostwo wobec autorytetu to kolejna metoda wywierania wpływu, jest wykorzystywana. Tu z kolei liczą się kompetencje osoby, jej ubiór i kontrakty reklamowe, polegające na sygnowaniu produktów swoim imieniem/pseudonimem. Niedostępnośd to metoda, która bardzo angażuje czytelniczki. Te wiedząc, że coś jest w ograniczonej ilości aktywizują się i chcą to mied/zobaczyd. Blogerki mogą tę metodę wykorzystad, by zachęcid czytelników do brania udziału w licytacji w której przedmiotem są np. wspólne zakupy czy konkretne przedmioty. Pieniądze z aukcji zostają potem przekazane np. na pomoc chorym dzieciom. Przeprowadziłam ankietę internetową na ponad 4000 czytelników blogów by sprawdzid którym metodą ulegają, a którym zupełnie nie. Słowa kluczowe: metody wywierania wpływu, blogosfera, Cialdini SESJA POSTEROWA 1. Huśtawka emocji: wzbudzanie emocji o kontrastowych znakach, a funkcjonowanie poznawcze. Dr Wojciech Błaszczak Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej W przeprowadzonym badaniu sprawdzano, czy po doświadczeniu huśtawki emocjonalnej polegającej na indukowaniu emocji o kontrastowych znakach dochodzi do ograniczenia zasobów poznawczych? Zmienną niezależną był znak wzbudzanych emocji (5: brak vs pozytywne vs negatywne vs pozytywne następnie negatywne vs negatywne następnie pozytywne). Zmienną zależną było funkcjonowanie poznawcze (zastosowano test matryc Ravena). W eksperymencie wzięło udział 150 osób (75 kobiet i 75 mężczyzn). Okazało się, że najlepiej rozwiązują zadania osoby z grupy, w której indukowano emocje negatywne w porównaniu do grupy kontrolnej. Dalsze analizy ujawniły, że osoby u których wzbudzano emocje negatywne lub pozytywne lepiej rozwiązują zadania w niż osoby, u których wzbudzano emocje o kontrastowych znakach oraz osoby z grupy kontrolnej. Prowadzony jest kolejny eksperyment w celu rozpoznania mechanizmu psychologicznego Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 odpowiedzialnego za uległośd w warunkach wzbudzania emocji o kontrastowych znakach. Słowa kluczowe: huśtawka emocjonalna, emocje, poznanie Strona | 21 13.05.2016 2. Jak zmniejszad podatnośd na sugestie? Rola refleksyjności i bliskości w symulowanym przesłuchaniu policyjnym. dr hab. Romuald Polczyk, mgr Karolina Dukała, mgr Adrianna Szwarc Uniwersytet Jagiellooski Prezentacja dotyczy badania przeprowadzonego w paradygmacie skali Sugestialności Interrogatywnej Gudjonssona (GSS). Celem eksperymentu było zbadanie wpływu wzbudzanej refleksyjności na podatnośd na sugestię ludzi przesłuchiwanych "twarzą w twarz" przez eksperymentatora, poprzez wideokonferencję lub przesłuchiwanych poprzez komputer. Postawiono hipotezę, że zmniejszona refleksyjnośd przyczyni się do zwiększenia podatności na sugestię, szczególnie w przypadku silniejszej interakcji społecznej. W eksperymencie uczestnicy podzieleni byli na trzy grupy: a) przesłuchiwanych "twarzą w twarz" (eksperymentator prowadził całą procedurę) b) przesłuchiwanych poprzez wideokonferencję (eksperymentator prowadził przesłuchanie przez program do wideokonfernecji na komputerze) c) przesłuchiwanych przez komputer (instrukcje do GSS zostały nagrane i cała procedura była zaprogramowana na komputerze). Uczestnicy czytali historię zawartą w procedurze GSS, wersja 2. Następnie, po 50 minutach odroczenia połowa grupy została poproszona o wykonanie zadania zwiększającego refleksyjnośd, podczas gdy druga połowa wypełniała neutralne testy. Refleksyjnosd osób badanych była sprawdzana przez skalę Langer Mindulness Scale. Wyniki eksperymentu sugerują, że bliskośd osoby przesłuchującej ma ograniczony wpływ na podatnośd na sugestie, podczas gdy refleksyjnośd skutecznie ją obniża. Słowa kluczowe: podatnośd na sugestie, przesłuchiwanie, wpływ społeczny Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 3. Wymiary przywiązania a taktyki utrzymywania przy sobie partnera w bliskich związkach romantycznych. mgr Anna Latusek Uniwersytet Śląski Styl przywiązania to utrwalony wzorzec obejmujący przekonania, oczekiwania i działania jednostki służące realizacji potrzeby bezpieczeostwa w relacjach z innymi osobami (Bowlby, 1973). Brennan i in. (1998) wyróżnili dwa wymiary przywiązania: lęk oraz unikanie. Badaniami objęto 50 osób, które w momencie badania pozostawały w bliskim związku romantycznym. W badaniach zastosowano Skalę Doświadczeo w Bliskich Związkach (Wei i in., 2007) oraz Inwentarz Taktyk Utrzymywania Partnera (Buss i in., 2007). Rezultaty pokazały, że zarówno wymiar lęku jak i unikania pozostają w związku ze stosowaniem określonych taktyk utrzymywania partnera przy sobie. Im wyższy poziom lęku tym chętniej stosowane są taktyki takie jak: czujnośd, ukrywanie partnera, monopolizacja czasu partnera, indukowanie zazdrości, manipulacja emocjonalna i manipulacja zaangażowaniem partnera, miłośd i opieka, uległośd, werbalne sygnały posiadania oraz grożenie rywalom. Wymiar unikania ujemnie koreluje z czujnością, monopolizacją czasu, zachętami seksualnymi, poprawianiem wyglądu oraz werbalnymi sygnałami posiadania. Odnotowano również różnice międzypłciowe w zakresie stosowania taktyk utrzymywania przy sobie partnera. Mężczyźni chętniej stosują taktyki: ukrywania partnerki, obniżenia wartości rywali, uległości oraz prezentowania własnych zasobów. Kobiety zaś, raczej wykorzystują czujnośd oraz poprawianie własnego wyglądu. Słowa kluczowe: wymiary przywiązania, bliskie związki, taktyki utrzymywania przy sobie partnera 4. (Nie)Przekonujące procenty? Wpływ norm deskryptywnych na ocenę atrakcyjności zdjęd. mgr Krzysztof Leoniak, mgr Grzegorz Kosioski SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Celem badao było sprawdzenie, czy uwzględnianie w treści normy deskryptywnej informacji procentowej wpływa na jej perswazyjnośd (np. "Dotychczas 79% osób przyznało tej fotografii najwyższą ocenę."). W pierwszym etapie przeprowadzono sondaż (N=89) w ramach którego opracowano wartości procentowe użyte w badaniach właściwych. W drugim etapie przeprowadzono badanie internetowe (N=208) dotyczące oceny atrakcyjności zdjęd terenów zieleni miejskiej. Zmienną niezależną była wartośd Strona | 22 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 procentowa użyta w normie deskryptywnej (brak vs. niska vs. umiarkowana vs. wysoka) oraz obecnośd normy nad zdjęciem (zdjęcie nr 1 vs. zdjęcie nr 2). Zmienną zależną była ocena atrakcyjności (skala ilościowa). W ostatnim etapie przeprowadzono replikację badania internetowego (N=651) z uwzględnieniem drugiego wskaźnika zmiennej zależnej jakim był wybór zdjęcia (skala nominalna). Wyniki badao sugerują ograniczoną Strona | 23 13.05.2016 efektywnośd komunikatów zawierających wartośd procentową Słowa kluczowe: normy deskryptywne, społeczny dowód słuszności, atrakcyjnośd 5. Zaszczepianie’ pewności w postaci tła wiedzy jako efekt stosowania presupozycji. mgr Maciej Ługowski Uniwersytet Opolski By móc sprawnie funkcjonowad, ludzie opierają się na wiedzy. Wiedzę tę, traktowad należy przy tym szeroko - począwszy od przetwarzanych we wczesnej korze wzrokowej prostych linii i wzorów geometrycznych, przez skomplikowane relacje międzyludzkie, aż po złożone teorie naukowe. Każdy typ wiedzy, charakteryzuje się jakimś stopniem pewności. Co więcej, duża pewnośd względem posiadanej wiedzy jest raczej standardem aniżeli wyjątkiem. Ludzie są pewni tego co widzą, tego co czują, swoich postaw na różne tematy, a także tego co lubią i czego należy unikad. Jak wskazuje jednak stan obecnych badao nad funkcjonowaniem mózgu, nie zapisuje on wiedzy w sposób bezwzględnie wierny. Upraszczając, można stwierdzid, że jest ona rekonstruowana, a pewnośd stanowi informacje o tym, jak jest ona ‘silna’. Dzięki temu, że wiedza nie jest dokładnym zapisem, w łatwy sposób możemy ją łączyd z nowymi informacjami, co pomaga w jej aktualizacji i sprzyja elastyczności. Jednak sprawia to także, że staje się ona potencjalnie podatna na wpływ ze strony komunikatów, opartych na ukrytych założeniach, co do posiadanej uprzednio wiedzy. Językowe komunikaty tego rodzaju, określa się jako presupozycje. Jeśli zaakceptujemy twierdzenie wyrażane bezpośrednio przez komunikat, niejako tylną furtką przyjmujemy także założenia, na których się ono opiera. W ten sposób, w obręb naszej wiedzy wchodzid mogą nowe treści, które traktowane będą jak gdyby były jej elementem już wcześniej. Następstwem tego, będzie większa pewnośd wynikających w nich twierdzeo, niż gdyby ta nowa wiedza dostarczona została w sposób bezpośredni. Tego typu ‘zaszczepianą’ pewnośd, wynikającą z niebezpośredniego dostarczania wiedzy w postaci presupozycji, potwierdzają między innymi badania własne, które będą tematem przedstawionego posteru. Słowa kluczowe: presupozycje; wiedza; pewnośd; niepewnośd Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 6. Narcyzm seksualny, a wywieranie wpływu w bliskich związkach. Wojciech Oronowicz Uniwersytet Jagiellooski Narcyzów seksualnych charakteryzuje m.in. nierealistycznie wysokie poczucie własnej sprawności seksualnej. To poczucie ma uprawniad ich do manipulowania innymi osobami w celu uzyskania nowych kontaktów seksualnych. Celem wystąpienia jest przedstawienie postulowanych charakterystyk psychologicznych mających opisywad narcyzów seksualnych oraz przedstawienie problemu na ile narcyzm seksualny jest zjawiskiem odrębnym w porównaniu do narcyzmu. Uważa się, że narcyzów seksualnych charakteryzuje brak potrzeby intymności, a partnerzy są wykorzystywanie przedmiotowo do zaspokojenia potrzeb narcyzów seksualnych. Narcyzm wiąże się z większą częstotliwością używania języka zawierającego słowa odnoszące się do seksualności. Wykazano, że osoby narcystyczne przejawiają wiele atrakcyjnych cech, co może byd przyczyną dla których częściej doświadczają oni kontaktów seksualnych. Narcyzm nie wiąże się wyłącznie z życiem seksualnym. Doniesienia wskazują również na to, że osoby te przejawiają wysoką samoocenę oraz żywią przekonanie, że powinni byd lepiej traktowani. Przedstawiono wiele badao nad narcyzmem i jego związkami z manipulacją, czy też z życiem seksualnym. Trudno jest natomiast o dostrzeżenie wyraźnej granicy pomiędzy narcyzami a narcyzami seksualnymi. Niezbędne są dalsze badania, które pozwolą wykazad, że prezentowane pojęcia są w istocie odrębnymi zjawiskami. Słowa kluczowe: narcyzm, bliskie związki, wywieranie wpływu Strona | 24 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 SYMPOZJUM Związek między ocenami odzwierciedlonymi, a wymiarami zazdrości. Katarzyna Bączkowska „Związek między ocenami odzwierciedlonymi a wymiarami zazdrości.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie roli ocen odzwierciedlonych w kształtowaniu się różnych wymiarów odczuwania zazdrości. Ramę teoretyczną tej części badania stanowi relacja łącząca autorski kwestionariusz SWR i trójwymiarowego modelu zazdrości. Zazdrośd była zawsze uznawana jako częśd miłości romantycznej. Według Bersheida i Freia (1977) poczucie psychologicznej zależności rośnie wraz z miłością romantyczną im bardziej partnerzy są zaangażowani w związek, tym więcej mają do stracenia jeśli związek się rozpadnie. Dlatego też powinni wyrażad więcej emocjonalnego niepokoju w hipotetycznej lub realnej sytuacji która zagraża ich więzi. Mathes, Severa (1981) i White (1984) używając jednowymiarowej skali zazdrości, rzeczywiście znaleźli dodatnie korelacje między miłością i zazdrością, jednak były one niskie. W naszych badaniach założyliśmy, że poziom ocen odzwierciedlonych koreluje z przeżywaną na różnych wymiarach zazdrością. Słowa kluczowe: zazdrośd, oceny odzwierciedlone Kinga Kubaczuk „Związek między ocenami odzwierciedlonymi a wymiarami zazdrości u kobiet.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie roli ocen odzwierciedlonych w kształtowaniu się różnych wymiarów odczuwania zazdrości u kobiet. Ramę teoretyczną tej części badania stanowi relacja łącząca autorski kwestionariusz SWR i trójwymiarowego modelu zazdrości. Zazdrośd była zawsze uznawana jako częśd miłości romantycznej. Według Bersheida i Freia (1977) poczucie psychologicznej zależności rośnie wraz z miłością romantyczną im bardziej partnerzy są zaangażowani w związek, tym więcej mają do stracenia jeśli związek się rozpadnie. Dlatego też powinni wyrażad więcej emocjonalnego niepokoju w hipotetycznej lub realnej sytuacji która zagraża ich więzi. Mathes, Severa (1981) i White (1984) używając jednowymiarowej skali zazdrości, rzeczywiście znaleźli dodatnie korelacje między miłością i zazdrością, jednak były one niskie. W naszych badaniach Strona | 25 13.05.2016 Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 założyliśmy, że poziom ocen odzwierciedlonych koreluje z przeżywaną na różnych wymiarach zazdrością. Słowa kluczowe: zazdrośd, oceny odzwierciedlone, kobiety Strona | 26 13.05.2016 Kamil Niziołek „Związek między ocenami odzwierciedlonymi a taktykami utrzymania partnera u mężczyzn.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie roli ocen odzwierciedlonych w kształtowaniu się preferowanych taktyk utrzymania partnera w bliskich związkach u mężczyzn. Ramę teoretyczną tej części badania stanowi relacja łącząca autorski kwestionariusz SWR i ewolucyjną perspektywę zazdrości w ujęciu Bussa. Zgodnie z tą teorią taktyki utrzymania partnera są specyficznymi zachowaniami, których celem jest odparcie rywala lub powstrzymanie partnera przed odejściem, a motywowane są właśnie zazdrością. taktyki utrzymania partnera są więc taktykami zazdrości, mającymi na celu zmniejszenie prawdopodobieostwa zdrady. Buss dowiódł, że mężczyźni i kobiety różnią się pod względem wykorzystywanych do utrzymania partnera taktyk. Mężczyźni (by zatrzymad partnerkę) prezentują jej swoje zasoby, stosują także groźby wobec rywali; kobiety wykorzystują raczej taktyki związane z dbaniem o wygląd i prezentowaniem własnej atrakcyjności. W naszych badaniach założyliśmy, że poziom zazdrości, wyrażony poprzez nasilenie stosowania taktyk utrzymania partnera będzie korelował z poziomem samooceny odzwierciedlonej, czyli oceny, jak wg wypełniającego kwestionariusz ocenia go jego partner/ka. Słowa kluczowe: zazdrośd, taktyki utrzymania partnera, oceny odzwierciedlone, samoocena Łukasz Subramanian „Związek między wymiarami zazdrości, a technikami utrzymania partnera u kobiet.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie związku między taktykami utrzymania partnera a wymiarami zazdrości u mężczyzn. Ramę teoretyczną tej części badania stanowi relacja trójwymiarowego modelu zazdrości i ewolucyjnej perspektywy zazdrości w ujęciu Bussa. Zazdrośd była zawsze uznawana jako częśd miłości romantycznej. Według Bersheida i Freia (1977) poczucie psychologicznej zależności rośnie wraz z miłością romantyczną im bardziej partnerzy są zaangażowani w związek, tym więcej mają do stracenia jeśli związek się rozpadnie. Dlatego też powinni wyrażad więcej emocjonalnego niepokoju w hipotetycznej lub realnej sytuacji która zagraża ich więzi. Mathes, Severa (1981) i White (1984) używając jednowymiarowej skali zazdrości, rzeczywiście znaleźli dodatnie korelacje między miłością i zazdrością, jednak były one niskie. Taktyki utrzymania Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 partnera to specyficzne zachowania, których celem jest odparcie rywala lub powstrzymanie partnera przed odejściem. Zazdrośd wyzwala zachowania, których funkcją jest utrzymanie partnera w związku taktyki utrzymania partnera są więc taktykami zazdrości, mającymi na celu zmniejszenie prawdopodobieostwa zdrady. Buss dowiódł, że mężczyźni i kobiety różnią się pod względem wykorzystywanych do Strona | 27 13.05.2016 utrzymania partnera taktyk. Mężczyźni (by zatrzymad partnerkę) prezentują jej swoje zasoby, stosują także groźby wobec rywali; kobiety wykorzystują raczej taktyki związane z dbaniem o wygląd i prezentowaniem własnej atrakcyjności. W naszych badaniach założyliśmy, że im wyższy poziom przeżywania zazdrości na różnych wymiarach, tym więcej i tym intensywniej stosowane są taktyki utrzymania partnera. Słowa kluczowe: zazdrośd, taktyki utrzymania partnera Adrian Skoczek „Związek między taktykami utrzymania partnera, a wymiarami zazdrości u mężczyzn.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie związku między taktykami utrzymania partnera a wymiarami zazdrości u mężczyzn. Ramę teoretyczną tej części badania stanowi relacja trójwymiarowego modelu zazdrości i ewolucyjnej perspektywy zazdrości w ujęciu Bussa. Zazdrośd była zawsze uznawana jako częśd miłości romantycznej. Według Bersheida i Freia (1977) poczucie psychologicznej zależności rośnie wraz z miłością romantyczną im bardziej partnerzy są zaangażowani w związek, tym więcej mają do stracenia jeśli związek się rozpadnie. Dlatego też powinni wyrażad więcej emocjonalnego niepokoju w hipotetycznej lub realnej sytuacji która zagraża ich więzi. Mathes, Severa (1981) i White (1984) używając jednowymiarowej skali zazdrości, rzeczywiście znaleźli dodatnie korelacje między miłością i zazdrością, jednak były one niskie. Taktyki utrzymania partnera to specyficzne zachowania, których celem jest odparcie rywala lub powstrzymanie partnera przed odejściem. Zazdrośd wyzwala zachowania, których funkcją jest utrzymanie partnera w związku taktyki utrzymania partnera są więc taktykami zazdrości, mającymi na celu zmniejszenie prawdopodobieostwa zdrady. Buss dowiódł, że mężczyźni i kobiety różnią się pod względem wykorzystywanych do utrzymania partnera taktyk. Mężczyźni (by zatrzymad partnerkę) prezentują jej swoje zasoby, stosują także groźby wobec rywali; kobiety wykorzystują raczej taktyki związane z dbaniem o wygląd i prezentowaniem własnej atrakcyjności. W naszych badaniach założyliśmy, że im wyższy poziom przeżywania zazdrości na różnych wymiarach, tym więcej i tym intensywniej stosowane są taktyki utrzymania partnera. Słowa kluczowe: zazdrośd, taktyki utrzymania partnera Konferencja Naukowa „ZaBaWa. Wokół wpływu społecznego” KRAKÓW | 13-14.05.2016 Ewa Gołębiewska „Związek ocen odzwierciedlonych z taktykami utrzymania partnera u kobiet.” Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego w Warszawie Celem badao było ustalenie roli ocen odzwierciedlonych w kształtowaniu się Strona | 28 preferowanych taktyk utrzymania partnera w bliskich związkach u kobiet. Ramę 13.05.2016 teoretyczną tej części badania stanowi relacja łącząca autorski kwestionariusz SWR i ewolucyjną perspektywę zazdrości w ujęciu Bussa. Zgodnie z tą teorią taktyki utrzymania partnera są specyficznymi zachowaniami, których celem jest odparcie rywala lub powstrzymanie partnera przed odejściem, a motywowane są właśnie zazdrością. taktyki utrzymania partnera są więc taktykami zazdrości, mającymi na celu zmniejszenie prawdopodobieostwa zdrady. Buss dowiódł, że mężczyźni i kobiety różnią się pod względem wykorzystywanych do utrzymania partnera taktyk. Mężczyźni (by zatrzymad partnerkę) prezentują jej swoje zasoby, stosują także groźby wobec rywali; kobiety wykorzystują raczej taktyki związane z dbaniem o wygląd i prezentowaniem własnej atrakcyjności. W naszych badaniach założyliśmy, że poziom zazdrości, wyrażony poprzez nasilenie stosowania taktyk utrzymania partnera będzie korelował z poziomem samooceny odzwierciedlonej, czyli oceny, jak wg wypełniającego kwestionariusz ocenia go jego partner/ka. Słowa kluczowe: zazdrośd, taktyki utrzymania partnera, samoocena, oceny odzwierciedlone
