Wizja energetyki bez CO2

Wizja energetyki bez CO2
Autor: Stanisław Tokarski, Jerzy Janikowski
(„Koncern” – 11/2009)
Projekt 2050 przedstawiony w Parlamencie Europejskim. Pozostaje jednak bardzo wiele
wątpliwości.
10 listopada podczas spotkania z posłami do Parlamentu Europejskiego Eurelectric
przedstawił wyniki prac prowadzonych w ramach Projektu 2050. Przeprowadzone analizy
miały potwierdzić moŜliwość dokonania znacznych redukcji emisji dwutlenku węgla w
perspektywie 2050 r. RozwaŜany scenariusz oznaczony jako Wybory Energetyczne (Power
choices) - który dał takŜe ostateczną nazwę Projektowi 2050 - wskazywał, Ŝe moŜna je
osiągnąć nawet na poziomie 75 procent emisji z roku 1990. Jest to jasny sygnał dla polityków
przygotowujących się do planowanego na grudzień szczytu klimatycznego w Kopenhadze.
Czy rozwaŜono jednak do końca rzeczywiste moŜliwości oraz skutki tak zaproponowanych
kierunków działań? Co tak sformułowana polityka klimatyczno – energetyczna moŜe
oznaczać dla polskiego sektora elektroenergetyki?
Co zawiera scenariusz Wybory Energetyczne
W scenariuszu Wybory Energetyczne załoŜono, Ŝe do 2050 roku gospodarka wszystkich
krajów Unii Europejskiej zredukuje poziom emisji gazów cieplarnianych o 75 procent w
stosunku do wielkości z roku 1990. Cena uprawnień do emisji CO2 będzie stosowana
jednolicie we wszystkich sektorach, energia elektryczna stanie się podstawą napędu w
transporcie, a ponadto zdecydowanie poprawi się efektywność energetyczną. W rozwaŜaniach
przyjęto, Ŝe wszystkie moŜliwości wytwarzania energii są moŜliwe do zastosowania, choć
elektrownie cieplne po 2025 roku muszą być wyposaŜone w instalacje CCS. Po 2020 roku nie
byłyby takŜe obowiązkowe cele w zakresie wykorzystania źródeł odnawialnych a jedynym
czynnikiem stymulującym niskoemisyjne wytwarzanie energii miałaby się stać od 2030 roku
wyłącznie cena uprawnień do emisji CO2.
Rezultaty scenariusza
Według autorów analizy, przy tak poczynionych załoŜeniach sformułowane powyŜej cele są
moŜliwe do osiągnięcia. W rezultacie podjętych działań w 2050 roku najwięcej energii
pochodzić powinno ze źródeł odnawialnych – około 38 procent, z czego ponad połowę ma
zapewniać wykorzystanie wiatru. Elektrownie cieplne wyposaŜone w instalacje CCS
dostarczać mają 30 procent energii. Energetyka jądrowa odpowiada za 27 procent
wytworzonej energii, a 5 procent przypada na inne rodzaje paliw. Koszty wdroŜenia
scenariusza Wybory Energetyczne szacowane są na poziomie 2000 miliardów Euro dla całej
Unii Europejskiej do 2050 roku. Poziom emisji dwutlenku węgla uzyskany w przypadku
realizacji scenariusza bazowego oraz scenariusza Wybory Energetyczne został przedstawiony
na rysunku obok.
Rysunek 1. Emisje CO2 w mln t dla scenariusza bazowego (kolor granatowy) oraz scenariusza Wyborów
Energetycznych (kolor niebieski)
Źródło: Prezentacja L. Josefssona, Eurelelectric w Parlamencie Europejskim, 10.11.2009
Wątpliwości
Niestety przedstawione wyniki pozostawiają teŜ bez odpowiedzi cały szereg pytań, których
dokładne wyjaśnienie staje się niezbędne. Dopiero później moŜliwym stałoby się
formułowanie wniosków, nie wspominając nawet o wytyczaniu kierunków długoterminowej
europejskiej polityki. Nie ma dokładnych wyliczeń jakie redukcje miałyby być poniesione
przez poszczególne kraje członkowskie Unii. Ile to będzie je kosztowało? Jak miałby
wyglądać mechanizm wsparcia dla tych państw, które będą miały ponieść wyŜsze koszty? Nie
wiadomo czy rzeczywiście uda się wprowadzić w skali przemysłowej technologie CCS w tak
krótkim czasie i czy technologie te będą naprawdę konkurencyjne. Czy poprawa efektywności
energetycznej na taką skalę jaką załoŜono w projekcie jest moŜliwa? Jakie wiąŜą się z tym
koszty i kto będzie je musiała ponieść? Czy samochody elektryczne wejdą szybko do
masowego uŜytku? Co z utratą sprawności bloków, do których instalacje tego typu miałyby
być dobudowane w przyszłości? Jak naleŜałoby patrzeć na bloki węglowe o mocy mniejszej
niŜ 300 MW? Czy w myśl proponowanych zapisów legislacyjnych zostaną skazane na
kupowanie uprawnień do emisji CO2? Czy w związku z zapisami dyrektywy ETS,
preferowana będzie eksploatacja starych jednostek, mających uprawnienia do częściowo
darmowego przydziału uprawnień do emisji, czy teŜ nowych, wysokosprawnych bloków
energetycznych, dla których trzeba będzie zakupić całość uprawnień emisyjnych? Dlaczego
pomija się kwestię chemicznej sekwestracji CO2? Czy moŜliwe jest finansowanie przez
sektor bankowy inwestycji w wytwarzaniu, opartej na węglu przy ogłoszeniu tak
sformułowanej strategii dekarbonizacji sektora elektroenergetycznego? Wątpliwości jest jak
widać jeszcze bardzo wiele i wszystkie one wymagają jeszcze precyzyjnego wyjaśnienia.