Wydatki gospodarstw domowych na ochronę zdrowia w Polsce

WYDATKI GOSPODARSTW DOMOWYCH NA OCHRON ZDROWIA W POLSCE
ZOFIA SKRZYPCZAK
Streszczenie
Celem opracowania jest przedstawienie skali oraz dynamiki zmian wydatków na
ochron zdrowia polskich gospodarstw domowych oraz ich udziału w wydatkach
konsumpcyjnych ogółem. To podejcie mikroekonomiczne uzupełnione jest analiz
makroekonomiczn, prezentujc rol wydatków prywatnych, a w nich – wydatków
gospodarstw domowych w finansowaniu polskiego systemu ochrony zdrowia.
Słowa kluczowe: wydatki gospodarstw domowych na zdrowie, wydatki prywatne na zdrowie
1. Wprowadzenie
Mimo i w zdecydowanej wikszoci krajów rozwinitych w wydatkach na ochron zdrowia
dominuj wydatki publiczne, to jednak roli wydatków prywatnych powinno si powici
naleyt
uwag, chociaby ze wzgldu na fakt, i istotn ich cz
stanowi wydatki gospodarstw domowych, mówice o bezporednim obcieniu społeczestwa kosztami opieki zdrowotnej1.
Celem opracowania jest przedstawienie skali wydatków gospodarstw domowych na ochron
zdrowia w Polsce, ich dynamiki zmian oraz udziału w ogólnych wydatkach konsumpcyjnych (ujcie mikroekonomiczne), a take roli wydatków prywatnych – w tym: wydatków gospodarstw
domowych – w finansowaniu ochrony zdrowia w Polsce (podejcie makroekonomiczne). ródłem
informacji s systematycznie prowadzone przez Główny Urzd Statystyczny (GUS) badania budetów gospodarstw domowych. Dane te – zgodnie z wytycznymi OECD – wykorzystywane s
w postaci zagregowanej przy konstrukcji Narodowego Rachunku Zdrowia, a ten – w ostatnich
latach – stanowi podstawowe ródło informacji o poziomie i strukturze wydatków na ochron
zdrowia w Polsce.
Autorka zwraca uwag na niedoskonałoci budetów gospodarstw domowych jako ródła informacji o wydatkach prywatnych na ochron zdrowia oraz moliwo
wykorzystania rachunków
narodowych i kategorii zwizanej z ostatecznym podziałem dochodu narodowego. Jest ni „spoycie indywidualne” i element wynikajcy z podziału tej kategorii na tzw. pozycje rodzajowe –
pozycja „zdrowie” odzwierciedla wydatki konsumentów na zakup dóbr i usług zwizanych
z ochron zdrowia.
1
Zob.: Z. Skrzypczak - Skala obcie polskiego społeczestwa wydatkami na ochron zdrowia, „Zdrowie Publiczne”
2/2010.
167
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
2. Miesiczne wydatki gospodarstw domowych na zdrowie – ujcie mikroekonomiczne
Badania budetów gospodarstw domowych, prowadzone od ponad 50 lat na reprezentatywnej
próbie respondentów, pozwalaj ustali
m.in. poziom i struktur wydatków na zakupy dóbr i usług
konsumpcyjnych, a wród nich wydatki na zdrowie.
W tabeli 1 i na wykresie 1 przedstawiono miesiczne wydatki na zdrowie, przypadajce na
1 osob w gospodarstwach domowych ogółem oraz nalecych do rónych grup społecznoekonomicznych.
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
1993
1995
1997
Ogółem
Rolnicy
Emeryci i renciĞci:
1999
2001
2003
2005
2007
2009
2011
Pracownicy
Pracujący na własny rachunek
Wykres 1. Miesiczne wydatki na ochron zdrowia na 1 osob w rónych typach gospodarstw
domowych w Polsce w latach 1995–2010 (w zł)
ródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 1.
W latach 1995–2010 przecitne miesiczne wydatki na zdrowie wzrosły prawie 5-krotnie:
z poziomu niespełna 10 zł do około 48 zł.
Najbardziej obcione kosztami ochrony zdrowia były gospodarstwa domowe emerytów
i rencistów – ich wydatki wzrosły w analizowanym okresie z ok. 17 zł do ponad 80 zł. Jest to
naturalne zjawisko – emeryci i rencici to osoby starsze, czsto chore na choroby przewlekłe,
wymagajce regularnych wizyt u lekarzy, wykonywania bada diagnostycznych, zakupu leków,
itp.
Od roku 1997 GUS podaje równie oddzielnie informacje o wydatkach gospodarstw domowych emerytów oraz rencistów. Wida
, i poziom wydatków w tych podgrupach jest wyranie
zrónicowany: emeryci zwikszyli w latach 1997 – 2010 wydatki na zdrowie z poziomu ok. 32,50
zł do ok. 85 zł (ponad 2,5-krotny wzrost), a rencici zwikszyli wydatki z 21,50 zł do ok. 65 zł
(wzrost ponad 3-krotny).
168
Zofia Skrzypczak
Wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia w Polsce
Tabela 1. Miesiczne wydatki na ochron zdrowia na 1 osob w rónych typach gospodarstw
domowych w Polsce w latach 1995–2010 (w zł)
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
9,64
7,75
6,52
12,56
10,34
7,76
16,22
12,81
10,60
21,35
17,28
13,63
23,69
18,89
14,71
26,63
20,71
16,06
27,58
21,37
16,70
28,32
20,81
16,88
10,14
12,11
16,31
20,45
23,03
24,12
23,43
25,27
16,81
-
21,97
-
28,27
32,45
21,67
36,55
41,35
28,69
41,18
47,07
31,59
47,73
55,30
36,01
48,73
57,07
36,10
50,77
59,42
36,95
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
30,24
22,97
18,64
35,07
26,11
20,78
34,72
24,83
19,52
36,57
26,67
20,45
40,02
29,70
21,73
43,68
33,21
25,30
47,90
37,29
28,83
47,59
37,20
28,02
26,44
29,49
29,71
33,39
38,57
44,59
48,50
47,07
53,54
61,91
39,60
62,51
70,71
47,27
62,49
69,86
46,75
64,88
70,95
48,82
70,74
76,46
53,67
76,36
80,60
61,37
81,67
85,52
66,99
81,23
84,66
64,95
ródło: Zestawienie własne na podstawie: Budety gospodarstw domowych w 1995–2010, GUS
Warszawa 1996–2011.
Tabela 2. Dynamika zmian miesicznych wydatków nominalnych na ochron zdrowia na 1 osob
w latach 1996–2010 (%)
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
1995
2003
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
130,3
133,4
119
129,1
123,9
136,6
131,6
134,9
128,6
111
109,3
107,9
112,4
109,6
109,2
103,5
103,2
104
102,7
97,4
101,1
119,4
130,7
134,7
128,7
125,4
129,2
127,4
132,4
112,6
112,7
113,8
110,1
104,7
115,9
117,6
114,0
97,1
102,1
103,2
100,2
107,9
104,2
104,1
102,4
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
106,8
110,4
110,4
116
113,7
111,5
99
95,1
93,9
105,3
107,4
104,8
109,4
111,4
106,3
109,1
111,8
116,4
109,7
112,3
114
99,4
99,8
97,2
104,6
105,5
104,2
107,2
111,5
116,8
114,2
119,4
100,7
100
98,8
98,9
112,4
103,8
101,6
104,4
115,5
109
107,8
109,9
115,6
107,9
105,4
114,3
108,8
107
106,1
109,2
97,1
99,5
99,0
97,0
ródło: Zestawienie własne na podstawie tabeli 1.
169
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
Tabela 3. Udział miesicznych wydatków na ochron zdrowia w wydatkach ogółem na 1 osob
w rónych typach gospodarstw domowych w Polsce w latach 1995–2010 (%)
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
Rok
Typy
Ogółem
Pracowników
Rolników
Pracujcych na własny
rachunek
Emeryci i rencici:
- emeryci
- rencici
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
3,5
2,8
2,8
3,6
2,9
2,6
3,8
3,0
3,1
4.2
3,3
3,7
4,3
3,3
3,7
4,5
3,3
3,6
4,5
3,4
3,6
4,5
3,2
3,5
2,8
2,7
3,0
3,2
3,3
3,2
3,1
3,2
5,4
5,7
6,0
6,6
6,8
6,1
6,8
7,1
6,2
7,5
7,8
6,9
7,4
7,7
6,7
7,4
7,8
6,7
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
4,7
3,4
4,0
5,0
3,6
4,1
5,0
3,6
3,7
4,9
3,6
3,6
4,9
3,8
3,5
4,8
3,7
3,6
5,0
4,0
4,0
4,8
3,8
3,7
3,2
3,5
3,4
3,5
3,5
3,7
4,0
3,9
7,7
8,0
7,0
8,2
8,5
7,6
8,4
8,6
7,7
8,1
8,3
7,4
8,3
8,5
7,6
8,2
8,2
8,0
8,1
8,2
8,0
7,8
7,8
7,5
ródło: Zestawienie własne na podstawie zestawienie własne na podstawie: Rocznik Statystyczny
i Mały Rocznik Statystyczny, GUS Warszawa 1995–2011.
W gospodarstwach domowych pracowników wydatki na ochron zdrowia wzrosły z poziomu
7,50 zł w 1995 roku do 37 zł w 2010 roku, był to wzrost 5-krotny. W gospodarstw domowych
pracujcych na własny rachunek oraz rolników odnotowano ok. 4,5-krotny wzrost wydatków na
ochron zdrowia; poziom wydatków w tych typach gospodarstw był znacznie zrónicowany: wydatki rolników na zdrowie zwikszyły si w latach 1995–2010 z ok. 6,50 zł do 28 zł, a wydatki
pracujcych na własny rachunek wzrosły z ponad 10 zł do 47 zł.
W tabeli 2 przedstawiono dynamik zmian wydatków nominalnych gospodarstw domowych
na ochron zdrowia w latach 1996–2010.
Analiza danych z tabeli 2 pozwala na stwierdzenie, e:
• w latach 1998–2001 wyran była tendencja spadkowa tempa wzrostu miesicznych wydatków na zdrowie ponoszonych w rónego typu gospodarstwach domowych (z poziomu
130-135% do poziomu nieco ponad 100%, a w przypadku pracujcych na własny rachunek – nawet obnika wydatków nominalnych),
• w latach 2002–2004 tempo wzrostu miesicznych wydatków na zdrowie nasiliło si, ale
tylko w 2004 osignło poziom ok. 115%,
• w roku 2005 nastpił – w wikszoci typów gospodarstw domowych – minimalny spadek
lub stabilizacja wydatków na zdrowie,
• w latach 2006–2008 ponownie odnotowano tendencj wzrostow miesicznych wydatków
na zdrowie (w tempie kilku- i kilkunastoprocentowym),
• w latach 2009–2010 w kadego typu gospodarstwie domowym odnotowano niewielki spa-
170
Zofia Skrzypczak
Wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia w Polsce
dek tempa wzrostu miesicznych wydatków nominalnych na zdrowie; w niektórych typach gospodarstw domowych wydatki na ochron zdrowia poniesione w 2010 roku były
nisze ni w 2009 roku.
W tabeli 3 i na wykresie 2 przedstawiono udział wydatków na ochron zdrowia w wydatkach
konsumpcyjnych przecitnego gospodarstwa i gospodarstw domowych nalecych do rónych
grup społeczno-ekonomicznych w latach 1995–2010.
9
8
7
6
5
4
3
2
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
Ogółem
Pracow nicy
Rolnicy
Pracujący na w łasny rachunek
2012
Em eryci i renciĞci:
Wykres 2. Udział miesicznych wydatków na zdrowie w wydatkach na zakupy dóbr i usług
konsumpcyjnych wybranych typów gospodarstw domowych w latach 1995–2008 (%)
ródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 2.
Udział wydatków na zdrowie w wydatkach konsumpcyjnych przecitnego członka gospodarstwa domowego wzrósł w latach 1995–2004 z ok. 3,5% do ok. 5% i w kolejnych latach, tj. latach
2005–2010 ustabilizował si na tym poziomie (z minimaln tendencj spadkow).
Analiza udziału miesicznych wydatków na zdrowie w wydatkach na zakupy dóbr i usług
konsumpcyjnych w rónych typach gospodarstw domowych pozwala na sformułowanie nastpujcych wniosków:
1) – najwyszym udziałem wydatków na zdrowie w wydatkach ogółem charakteryzowały si
gospodarstwa domowe emerytów i rencistów – udział ten wzrósł z poziomu 5,4% w 1995
roku do 8,4% w 2005 roku, w latach 2006–2009 przekraczał nieco poziom 8%, a w roku
2010 zmniejszył si do 7,8%;
– w gospodarstwach emerytów nastpił wzrost udziału wydatków na ochron zdrowia z 6,8% w 1998 roku do 8,6% w 2005 roku, w kolejnych latach ustabilizował
si na poziomie powyej 8%, a w roku 2010 zmniejszył si do 7,8%;
– w gospodarstwach rencistów udział wydatków na zdrowie wzrósł zw latach 1998–
2009 z poziomu 6% do 8%, a w roku 2010 zmniejszył si do 7,5%;
171
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
2) w gospodarstwach domowych pracowników udział wydatków na zdrowie wzrósł z poziomu 2,8% w roku 1995 do 3,6% w latach 2004–2006, a w latach 2007–2010 zbliył si do
poziomu 4% (w roku 2009 nawet poziom ten osignł);
3) w gospodarstwach rolników – odnotowano wzrost z 2,8% do 4,1% w 2004 roku, potem
spadek do 3,7% w 2005 roku i 3,6% w latach 2006–2008, w 2009 roku nastpił ponowny
wzrost udziału wydatków na zdrowie do poziomu 4% i w 2010 roku – spadek do 3,7%;
4) w gospodarstwach domowych pracujcych na własny rachunek udział wydatków na zdrowie wzrósł z poziomu 2,8% w roku 1995 do 3,5% w latach 2004–2007 i do poziomu
3,7% w 2008 roku, a w latach 2009 – 2010 udział ten ustabilizował si na poziomie 4%.
Widocznym jest–we wszystkich typach gospodarstw domowych – wyrany wzrost udziału
wydatków na zdrowie w wydatkach na zakupy dóbr i usług konsumpcyjnych w latach 1995–2004
i stabilizacja lub niewielki spadek w latach 2005–2008, potem wzrost w 2009 roku i ponownie
spadek w 2010 roku.
Warto zwróci
uwag na fakt, e w wydatkach na zdrowie ponoszonych przez gospodarstwa
domowe dominuj wydatki na artykuły farmaceutyczne (leki) – stanowiły one w ostatnich latach
ponad 60% wydatków na zdrowie. W najbardziej obcionych wydatkami na zdrowie gospodarstwach domowych emerytów i rencistów, wydatki na leki osignły nawet poziom ok. 75% wydatków na zdrowie.
3. Wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia – ujcie makroekonomiczne
Od kilku lat GUS konstruuje – zgodnie z wytycznymi OECD – Narodowy Rachunek Zdrowia, umoliwiajcy okrelenie, w sposób ułatwiajcy porównania midzynarodowe, poziomu
i struktury wydatków na ochron zdrowia w Polsce.
W tabeli 4 przedstawiono Narodowy Rachunek Zdrowia dla lat 2005–2009, zwracajc szczególn uwag na wydatki prywatne, a wród nich na wydatki gospodarstw domowych, ustalone
w oparciu o badania budetów gospodarstw domowych i przeliczone na skal gospodarki narodowej (wariant A).
W latach 2005–2009 wydatki prywatne rosły w zrónicowanym tempie – zazwyczaj kilku
procent. Ale poniewa w szybszym tempie rósł poziom wydatków publicznych, udział finansowania prywatnego w wydatkach na ochron zdrowia wykazywał w ostatnich piciu latach tendencj
spadkow: z ponad 31% w 2005 roku do prawie 28% w latach 2008–2009.
W wydatkach prywatnych dominujcymi s wydatki gospodarstw domowych, które – zgodnie
z wytycznymi OECD – ustalane s w oparciu o wyniki bada budetów gospodarstw domowych.
Relacja wydatków gospodarstw domowych do ogółu wydatków biecych na zdrowie zmniejszyła
si w latach 2005–2009 z poziomu 27,8% do 23,8%, czyli o 4 punkty procentowe.
Przejcie od ujcia mikro- do makroekonomicznego, polegajce na pomnoeniu rednich miesicznych wydatków na ochron zdrowia przypadajcych na 1 osob przez 12 miesicy i liczb
mieszkaców kraju, skutkuje zwielokrotnieniem niedoszacowa wydatków w skali gospodarstwa
domowego na skal gospodarki narodowej.
Zwracaj uwag na ten fakt eksperci z zakresu ochrony zdrowia - autorzy raportu „Finansowanie ochrony zdrowia – Zielona Ksiga I” piszc, i wydatki na ochron zdrowia deklarowane
przez ankietowanych uczestników bada budetów gospodarstw domowych naley traktowa
jako
„minimalne”.
172
Zofia Skrzypczak
Wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia w Polsce
Autorzy raportu policzyli poziom wydatków gospodarstw domowych na zdrowie (ujcie makroekonomiczne), opierajc si na dwóch ródłach informacji: miesicznych wydatkach na zdrowie przypadajcych m na 1 osob, ustalonych w oparciu o badania budetów gospodarstw domowych (przeprowadzane corocznie) oraz miesicznych wydatkach na 1 osob, ustalonych w trakcie
tzw. bada modułowych „Ochrona Zdrowia w Gospodarstwach Domowych” (przeprowadzanych
przez GUS co kilka lat).
Tabela 4. Poziom i struktura wydatków na ochron zdrowia w Polsce w latach 2005–2009
(w mln zł)
Lata
Wyszczególnienie
Wydatki budetu pastwa
Wydatki budetów JST
Fundusze ubezpiecze społecznych
Publiczne wydatki
na ochron zdrowia (biece)
WARIANT A (wg NRZ):
Wydatki bezporednie
gospodarstw domowych (BBGD)
Inne wydatki prywatne
Biece wydatki
prywatne na ochron zdrowia
Ogółem wydatki biece
Udział wydatków prywatnych
w wydatkach biecych (w %)
Udział wydatków gosp. dom. w wydatkach biecych (%)
WARIANT B (w rachunków narodowych):
Spoycie indywidualne w sektorze
gospodarstw domowych (rachunki narodowe)
Inne wydatki prywatne
Biece wydatki
prywatne na ochron zdrowia
Ogółem wydatki biece
Udział wydatków prywatnych
w wydatkach biecych (w %)
Udział wydatków gosp. dom. w wydatkach biecych (%)
2005
2006
2007
2008
2009
3 150,0
975,0
35 376,0
3 387,0
1063,0
38 519,0
4 722,0
970,0
44 268,0
5 391,0
1 014,0
53 809,0
5 935,0
1 088,0
59 741,0
39 501,0
42 968,0
49 930,0
60 214,0
66 764,0
15 989,0
16 821,0
18 337,0
20 025,0
22 018,0
2 056,0
2 268,0
2 535,0
3 199,0
3 605,0
18 015,0
19 089,0
20 872,0
23 224,0
25 623,0
57 519,0
62 057,0
70 832,0
83 438,0
92 387,0
31,3
30,8
29,5
27,8
27,7
27,8
27,1
25,9
24,0
23,8
24 648
26 137
27 793
30 557
33 521
2 056
2 268
2 535
3 199
3 605
26 704
28 405
30 328
33 756
37 126
66 205
71 373
80 258
93 970
103 890
40,3
39,8
37,8
35,9
35,7
37,2
36,6
34,6
32,5
32,3
ródło: Zestawienie własne na podstawie: A. Baran, M. yra – Narodowy rachunek zdrowia. Wydatki
na ochron zdrowia 1999, 2002, 2003, Biblioteka Wiadomoci Statystycznych, t. 54, Warszawa 2006, s. 39, Narodowy Rachunek Zdrowia za lata 2006–2009 oraz Rocznik Statystyczny
RP i Mały Rocznik Statystyczny RP dla lat 2006–2011 (www.stat.gov.pl).
Znaczce rónice miedzy wynikami oblicze tłumaczony jest brakiem w BBGD informacji o tzw.
opłatach nieformalnych i dowodach wdzicznoci, wydatkach na leczenie osób spoza gospodar-
173
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
stwa domowego itp., a take „przeszacowaniem” w badaniach modułowych wydatków z powodu
tzw. błdów pamici (badania modułowe s badaniami retrospektywnymi, pyta si respondentów
o wydatki poniesione w przeszłoci, w czasie minionych 3 miesicy).
Naley zauway
, e istnieje jeszcze jedno ródło informacji o poziomie wydatków gospodarstw domowych na ochron zdrowia – s nim tzw. rachunki narodowe, a precyzyjnie - ich element składowy „spoycie indywidualne w sektorze gospodarstw domowych (z dochodów osobistych)” w pozycji rodzajowej „zdrowie”.
Za tez o adekwatnoci tej pozycji do faktycznie poniesionych przez gospodarstwa domowe
wydatków przemawia m.in. fakt, i w rachunkach narodowych oszacowuje si warto
„szarej
gospodarki”. Mona zatem przyj
, i ta kategoria odzwierciedla precyzyjnie wysoko
wydatków
poniesionych przez gospodarstwa domowe na zakup leków, sprztu medycznego, usług medycznych itp. Wzmiank o moliwoci wykorzystania tej kategorii znajdujemy w raporcie „Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce - „Zielona Ksiga I”, ale tylko w kontekcie krótkookresowej
prognozy wydatków na ochron zdrowia. Autorzy raportu stwierdzili: „Zakłada si, i wydatki na
ochron zdrowia mog by
kwantyfikowane jako suma:
• realnych całkowitych wydatków publicznych,
• realnych wydatków ludnoci z dochodów osobistych na grup towarów i usług „zdrowie”
(rachunki narodowe)” .
W tabeli 4 – fragment B przedstawiono wydatki gospodarstw domowych, utosamiane z wartoci spoycia indywidualnego (z dochodów osobistych) w sektorze gospodarstw domowych
w pozycji rodzajowej „zdrowie” dla lat 2005–2009. W tym wariancie wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia – i tym samym wydatki prywatne - s znacznie wysze i udział finansowania prywatnego w wydatkach na ochron zdrowia dla lat 2005–2006 zawiera si w przedziale 40–36%, wykazujc tendencj spadkow.
Relacja wydatków gospodarstw domowych do wydatków biecych na zdrowie zmniejszyła
si w analizowanym okresie: z 37,8% (w 2005 roku) do 32,3% (w 2009 roku); nastpił zatem
spadek o 5 p.p., ale nadal wydatki gospodarstw domowych stanowi ponad 1/3 wydatków na
ochron zdrowia.
Na wykresie 3 zestawiono informacje o udziale wydatków prywatnych w finansowaniu
ochrony zdrowia dla wariantu A i B liczenia wydatków gospodarstw domowych; rónica we
wskaniku opisujcym udział wydatków prywatnych siga 8-9 punktów procentowych, a oba
wskaniki wykazuj tendencj spadkow.
174
Zofia Skrzypczak
Wydatki gospodarstw domowych na ochron zdrowia w Polsce
43
41
39
37
35
33
31
29
27
25
2005
2006
przy wykorzystaniu BBGD
2007
2008
2009
przy wykorzystaniu rachunków narodowych
Wykres 3. Udział wydatków prywatnych w finansowaniu ochrony zdrowia w latach 2005–2010
(wariant A i B w %)
ródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 4.
4. Podsumowanie
Znaczny udział wydatków gospodarstw domowych w wydatkach biecych na ochron zdrowia wiadczy o powanym obcieniu polskiego społeczestwa kosztami opieki zdrowotnej.
Przy wykorzystaniu bada budetów do ustalenia poziomu wydatków gospodarstw domowych – wskanik opisujcy ich udział w wydatkach biecych na zdrowie oscylował w latach
2005–2009 w granicach: ok. 28–24%; natomiast przy wykorzystaniu kategorii spoycia z dochodów osobistych poziom wskanika zawierał si w przedziale: 37–32%.
Zgodnie z wytycznymi WHO relacja wydatków gospodarstw domowych na zdrowie do wydatków ogółem przekraczajca 30% wiadczy ju o trudnociach, na jakie moe by
naraony
przecitny mieszkaniec danego kraju przy deniu do zapewnienia sobie wiadcze na odpowiednim poziomie.
Bibliografia
[1] Baran A., yra M., Narodowy rachunek zdrowia. Wydatki na ochron zdrowia 1999, 2002,
2003, Biblioteka Wiadomoci Statystycznych, tom 54, Warszawa 2006.
[2] Budety gospodarstw domowych w latach 1995–2010, GUS Warszawa 1996–2011.
[3] Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce – Zielona Ksiga II, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2008.
[4] Mały Rocznik Statystyczny RP 2008–2011, GUS Warszawa (www.stat.gov.pl).
[5] Narodowy Rachunek Zdrowia za lata 2006–2009 (www.stat.gov.pl).
[6] Rocznik Statystyczny RP 1995–2010, GUS Warszawa (www.stat.gov.pl).
[7] Skrzypczak Z., Finansowanie prywatne ochrony zdrowia w Polsce, w: „Finansowanie ochro-
175
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
ny zdrowia. Wybrane zagadnienia”, pod red. J. Sucheckiej, ABC a Wolters Kluwer business,
Warszawa 2011.
[8] Skrzypczak Z., Skala obcie polskiego społeczestwa wydatkami na ochron zdrowia,
„Zdrowie Publiczne” 2/2010.
[9] Skrzypczak Z., Wydatki polskich gospodarstw domowych na zakup leków – ujcie makro
i mikroekonomiczne”, „Handel Wewntrzny” 2/2010.
HOUSEHOLD’S EXPENDITURES ON HEALTHCARE IN POLAND
Summary
The aim of this article is to present the scale and dynamics of changes in Polish
households' expenditures on healthcare and their share in total expenditures on consumption. This microeconomic approach is completed with macroeconomic analysis
which presents the role of private expenditures, including expenditures of households, in financing of Polish healthcare system.
Keywords: households' expenditures on health, private expenditures on health
Zofia Skrzypczak
Katedra Gospodarki Narodowej
Wydział Zarzdzania
Uniwersytet Warszawski
ul. Szturmowa 1/3, 02-678 Warszawa
e-mail: [email protected]