prognoza oddziaływania na środowisko miejscowgo planu

PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
MIEJSCOWGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO MIASTA HRUBIESZOWA
SŁAWĘCIN- PÓŁNOC
Hrubieszów 2015 r.
1. Wstęp
Opracowanie prognozy oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszów jest realizacją obowiązku określonego
w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.).
Niniejsza Prognoza jest elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
przeprowadzonej do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie działu IV
„Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko w/w ustawy.
Opracowanie prognozy ma na celu ocenę realizacji ustaleń planu miejscowego pod kątem
szeroko rozumianej ochrony zasobów środowiska przyrodniczego, a także przedstawienie
przewidywanych skutków dla stanu funkcjonowania środowiska /przekształceń/ oraz warunków
życia mieszkańców.
Prognoza oddziaływania na środowisko
1. zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami
b) propozycje dotyczące przewidywanych metod analiz skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
c) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
d) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2. określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie
na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposobu, w jaki te
cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane,
krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne
i negatywne na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby
naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami
środowiska i między oddziaływaniem na te elementy
3. przedstawia
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru
NATURA 2000 oraz integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony
obszaru NATURA 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do
rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz
opis metod dokonania oceny prowadzonej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku
rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotykanych trudności wynikających
z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
1.1. Podstawa prawna
Podstawę prawną sporządzenia niniejszego opracowania stanowią:
- ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2015 r. poz. 199)
2
ustawa o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października
2008 r. (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.);
Inne akty prawne wykorzystane w opracowaniu:
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r Prawo ochrony środowiska – tekst jednolity (Dz. U.
z 2013r poz. 1232 ze zm.)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późn zm.)
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 627
z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 23 lipca 2003r o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami /Dz. U. 2003 r.
Nr 162, poz, 1568 z późn. zm./
- Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne /Dz. U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm./
- Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
/t.j. Dz. U. 2014 poz. 1789./
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko /Dz. U. 2010 r. Nr 213 poz.
1397 z późn. zm./
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku /Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826 z późn. zm/
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów ich
sprawdzania dotrzymania tych poziomów /t. j. Dz .U. z 2014 r. poz. 112/
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2012 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012r.
poz. 1109)
Wykaz dokumentów i opracowań z których informacje uwzględniono w prognozie
- Ekofizjografia podstawowa dla miast Hrubieszowa (2003) wraz z aneksem do opracowania
podstawowego (2013)
- Studium dla obszarów nieobwałowanych narażonych na niebezpieczeństwo powodzi –
obszary zagrożenia powodziowego – rzeka Huczwa 2004
- Raport o stanie środowiska woj. lubelskiego. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Lublin
2012
- Program ochrony Środowiska województwa lubelskiego na lata 2012 –2017 z perspektywą
do roku 2021. Zarząd Województwa Lubelskiego/. Lublin 2012
- Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017. Zarząd Województwa
Lubelskiego 2012
- Plan gospodarowania wodami dorzecza Wisły (MP 2011 nr 49, poz. 549).
2. Charakterystyka miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
-
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszów- Sławęcin
- północ obejmuje teren w północno-zachodniej części miasta.
Celem regulacji jest podporządkowanie działań inwestycyjnych wymogom zachowania ładu
przestrzennego, wymogom ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dostępu do infrastruktury
technicznej i komunalnej. Niniejszy projekt utrzymuje i wprowadza następujące funkcje terenu tj.
zabudowę wiejską, usługi nieuciążliwe, komunikację drogową, elektroenergetykę, urządzenia
infrastruktury technicznej, pola orne, użytki zielone, wody otwarte. Uwzględnia również obiekty
kultury- stanowiska archeologiczne.
Projekt planu ustala następujące funkcje terenów:
RM – zabudowa zagrodowa z podstawowym przeznaczeniem pod zabudowę siedliskową
z dopuszczeniem działalności gospodarczej związanej z bytowaniem ludności oraz obiektami
i urządzeniami towarzyszącymi.
R –tereny upraw polowych
3
RZ – tereny użytków zielonych
W- wody powierzchniowe
E – linie elektroenergetyczne istniejące średnich napięć i przebieg projektowanej linii 110KV
relacji Hrubieszów –Wojsławice do GZP Hrubieszów Północ ze strefą oddziaływania linii
zgodnie z przepisami szczególnymi
KDKW – droga wojewódzka
KDKP – drogi powiatowe
KDW – tereny dróg wewnętrznych
A – stanowiska archeologiczne
Ponadto projekt:
- ustala linie rozgraniczające tereny o różnych funkcjach lub różnych sposobach
zagospodarowania
- ustala wskaźniki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym standardy kształtowania
zabudowy oraz gabaryty zabudowy
- ustala zasady ochrony środowiska, przyrody i kształtowania ładu przestrzennego oraz ochrony
dziedzictwa kulturowego i zabytków
- ustala zasady obsługi i zaopatrzenia w infrastrukturę techniczną i obsługę komunikacyjną
- wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznej.
W projekcie planu część terenów przeznaczona jest pod zabudowę zagrodową. Realizacja
nowych siedlisk nie będzie powodować znaczących zmian poszczególnych komponentów
środowiska. Pozostała część terenu utrzymana zostaje w dotychczasowym użytkowaniu rolnym.
Projekt planu stanowią ustalenia będące treścią niniejszej uchwały Rady Miejskiej
w Hrubieszowie oraz rysunek w skali 1:2000 stanowiący załącznik Nr 1.
3. Cel i zakres prognozy
Celem opracowania jest określenie rodzaju, stopnia oraz zasięgu przestrzennego zmian
środowiska, wywołanych przez propozycje zagospodarowania terenu, ustalone w zapisach projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszowa. Ponadto identyfikacja
negatywnych, w tym potencjalnie znaczących oddziaływań na środowisko, które mogą być efektem
realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura
2000 oraz jego integralność, wynikających z przeznaczenia terenów pod określone funkcje
i przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie negatywnych oddziaływań
oraz w miarę potrzeb przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań przyjętych
w projekcie planu.
Prognozę sporządza się dla Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego miasta
Hrubieszowa w granicach określonych uchwałą Nr III/12/2014 Rady Miejskiej w Hrubieszowie
z dnia 19 grudnia 2014 r.
Ocenę przewidywanych skutków dla środowiska, które mogą wynikać z projektowanego
przeznaczenia terenu i rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych odniesiono do istniejącego stanu
środowiska, jego warunków i predyspozycji użytkowych rozpoznanych w aktualnym opracowaniu
ekofizjograficznym.
Wynikiem przedstawionej analizy są rozwiązania mające na celu zminimalizowanie
potencjalnych negatywnych oddziaływań ustaleń planu na środowisko.
4. Metody sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko
Zgodnie z zapisami ustawowymi rolą prognozy jest sprawdzenie, czy w przyjętych
rozwiązaniach projektu planu, zabezpieczony został we właściwy sposób interes środowiska
przyrodniczego i kulturowego. Ma ona również wykazać czy rozwiązania służące zabezpieczaniu
przed powstawaniem konfliktów i zagrożeń spełniają swoją rolę oraz w jakim stopniu warunki
realizacji ustaleń planu mogą oddziaływać na środowisko.
W celu opracowania prognozy oddziaływania zastosowano następujące metody:
- waloryzacji komponentów środowiska przyrodniczego i krajobrazu na podstawie
przeprowadzonej wizji terenowej
- analizy i oceny materiałów kartograficznych i dokumentacyjnych
4
- oceny potencjalnych zagrożeń dla środowiska i zdrowia ludzi, jakie mogą stwarzać planowane
zmiany
Ponadto wykorzystano dokumenty zawierające stan zasobów i funkcjonowanie środowiska tj.
- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszów 2014
- Ekofizjografia podstawowa miasta Hrubieszów 2003 wraz z aneksem 2013.
Metoda opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko projektowanego dokumentu polega
na:
- określeniu stanu środowiska na terenie objętym planem i terenach otaczających
- ocenie projektowanych zmian w aspekcie wpływu ustaleń na stan środowiska
- ocenie zgodności projektowanych rozwiązań z zasadami zrównoważonego rozwoju
i aktualnymi aktami prawnymi.
Prognoza oddziaływania jest opracowaniem sporządzonym w oparciu o:
− ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszów Północ
− prace studyjne obejmujące analizę i ocenę materiałów kartograficznych, publikacji,
dokumentów, raportów i materiałów źródłowych
− aktualne wskaźniki stanu środowiska będące wynikami monitoringu prowadzonego przez
WIOŚ w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
− wizję terenową obszaru będącego przedmiotem opracowania miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego m. Hrubieszowa – Sławęcin północ.
W trakcie prognozowania zostały uwzględnione, w miarę możliwości, wszystkie poziomy
powiązań, między przyczynami i skutkami. Analizując skutki, jakie wywołują ustalenia planu
w środowisku przyrodniczym, odniesiono je do funkcji pierwotnej, tzn. ustalonej we wcześniej
obowiązujących opracowaniach planistycznych (studium) i faktycznego zagospodarowania terenu
W celu określenia wpływu ustaleń planu miejscowego na środowisko przyjęto metodę oceny
porównawczej przewidywanych zmian w stosunku do stanu istniejącego.
Z metodologicznego punktu widzenia, ważnym elementem oceny skutków wpływu na
środowisko ustaleń planów, jest ich charakter, trwałość, odwracalność, zasięg przestrzenny, a także
zjawisko kumulowania się wpływów. W ocenie trwałości zmian brano pod uwagę czas
występowania skutków: długotrwałe lub okresowe. Odwracalność skutków wynika z trwałości
zainwestowania. Wszelkie formy zainwestowania kubaturowego i układ komunikacyjny wywołują
skutki nieodwracalne, powodujące bezpośrednio ubytek powierzchni biologicznie czynnej
i pośrednio wpływają na pozostałe komponenty środowiska przyrodniczego w zależności od
charakteru inwestycji. Natomiast zasięg przestrzenny analizowano pod kątem rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń: lokalne lub regionalne.
5. Podstawowe cechy środowiska w obszarze miasta oraz w obszarze objętym miejscowym
planem
5.1. Obszar miasta
Położenie fizyczno-geograficzne
W ujęciu fizjograficznym miasto Hrubieszów leży w makroregionie Wyżyna Wołyńska
w prowincji Wyżyn Ukraińskich w podprowincji Wyżyny Wołyńsko-Podolskiej (Kondracki 1998).
Północna część miasta położona jest w obrębie subregionu Grzęda Horodelska, natomiast część
południowa miasta położona jest w obszarze subregionu Kotlina Hrubieszowska, stanowiącego
przedłużenie Padołu Zamojskiego (mezoregion Wyżyny Lubelskiej). Granica pomiędzy
subregionami przebiega doliną Huczwy (Michalczyk, Wilgat 1998). Za granicę w/w subregionów
na terenie miasta uznaje się krawędź północną pradoliny Huczwy.
Kotlina Hrubieszowska jest przebiegającym równoleżnikowo przez miasto szerokim
obniżeniem denudacyjnym wytworzonym w słabo odpornych marglach i wapieniach marglistych
należących do kredy górnej. Cechą charakterystyczną tej jednostki są rozległe doliny z wyraźnymi
dwiema holoceńskimi terasami zalewowymi, z licznymi starorzeczami oraz trzema plejstoceńskimi
terasami nazdalewowymi. Występują tu również drobne formy krasowe typu wertebów i uwałów na
podłożu górnokredowym.
5
W rzeźbie terenu miasta Hrubieszów dominują rozległe terasy zalewowe i nadzalewowe
Huczwy oraz równiny denudacyjne na utworach kredowych z licznymi bezodpływowymi
zagłębieniami. Północną część miasta stanowi najwyżej wyniesiony obszar Grzędy Horodelskiej.
Grzęda Horodelska to pas płaskich wzniesień, zbudowanych z margli górnokredowych
pokrytych lessem, o wysokości 205 – 230 m n.p.m. Pokrywa lessowa osiąga miąższość nawet 30 m.
Rozcinają ją liczne, suche doliny denudacyjne i rzadziej doliny niewielkich cieków, często mające
przebieg południkowy, łączące się z doliną Huczwy. Brak tutaj wąwozów typowych dla innych
obszarów lessowych. Rzędne w obrębie dolin wahają się od 185 do 205 m n. p. m. grzęda
Horodelska opada wyraźną krawędzią ku Kotlinie Hrubieszowskiej /gradient hipsometryczny sięga
60 m/.
Budowa geologiczna i surowce mineralne
Według podziału geologiczno-tektonicznego obszar miasta Hrubieszów leży w południowej
części prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej w obrębie obniżenia terebińskiego
(Żelichowski 1974). Obszar miasta, według Stupnickiej (1997), znajduje się w obrębie struktury
zrębowej podlasko-lubelskiej, na uskoku włodzimierskim.
Zasadniczy plan tektoniczny tej części platformy ukształtował się w fazie bretońskiej
megacyklu waryscyjskiego. Tworzy go system ortogonalnych uskoków /krzyżujących się pod
kątem prostym/ biegnących w kierunkach NW-SE oraz NE-SW. W kolejnych cyklach aktywności
tektonicznej stare dyslokacje paleozoiczne były odmładzane w kompleksie mezozoicznym
i kenozoicznym. W wyniku czego powstała na danym obszarze tektonika zrębowo-uskokowa.
Założenia tektoniczne doliny Huczwy są obecnie wyraźnie widoczne w fizjografii terenu.
W warstwie przypowierzchniowej /do głębokości 150 m/ na osadach karbonu zalegają osady
mezozoiczne wykształcone jako utwory górnokredowe dolnego mastrychtu. Charakterystyczna dla
tego regionu jest zmienność facjalna osadów górnej kredy. Naprzemiennie występują opoki
i margle jako główne zespoły litologiczne, dodatkowo towarzyszą im gezy, kreda pisząca
i wapienie margliste (Malinowski 1991).
Na osadach kredy zalegają osady czwartorzędowe plejstoceńskie i holoceńskie o łącznej
miąższości od ok. 7 do 25 m. Największa ich miąższość występuje w północnej części miasta
/Grzęda Horodelska/, nieco mniejsza w części południowej. W spągu występują miejscami płaty
osadów gliniastych przypuszczalnie pochodzące z okresu najstarszego zlodowacenia
południowopolskiego. Warstwa glin jest nieciągła, nie odsłania się na powierzchni terenu
z wyjątkiem rejonu osiedla Nowe Miasto oraz fragmentu ulicy Żeromskiego. Osadom gliniastym
towarzyszą płaty osadów piaszczysto-żwirowych.
Na osadach kredowych, a częściowo również na pozostałościach osadów związanych ze
zlodowaceniem południowopolskim zalega warstwa mułków. W dolinie Huczwy i kanału Ulga
odsłaniają się osady piaszczyste, które są starsze od mułków. Mułki przypuszczalnie
sedymentowały tu w facji limnicznej na przedpolu lądolodu z okresu zlodowacenia
środkowopolskiego (Odry).
Na powierzchni dominują osady lessowe o miąższości od kilku cm do około 20 m. Lessy
hrubieszowskie należą do subformacji lessów suchych, akumulowanych w górnym plejstocenie,
podczas zlodowacenia północnopolskiego (Wisły). Wśród osadów holoceńskich na powierzchni
odsłaniają się osady piaszczyste oraz osady aluwialne w dolinach cieków powierzchniowych.
W dolinie Huczwy znajdują się udokumentowane złoża torfu:
- złoże torfu /7D/ ‘Hrubieszów’ położone w dolinie Huczwy pomiędzy drogą na Nieledew
a drogą do Werbkowic o zasobach 1163 tys. m3
- złoże torfu /7E/ ‘Hrubieszów’ w dolinie małego cieku na północ od ul. Dwernickiego
o zasobach 16 tys. m3.
Klimat
Miasto Hrubieszów, wg podziału klimatycznego województwa lubelskiego /Zinkiewiczowie/,
znajduje się ze wschodniej części Lubelsko-Chełmskiej dziedziny klimatycznej, wg regionalizacji
ogólnopolskiej w rejonie zamojsko-przemyskim.
Klimat miasta wykazuje dużą zmienność, która związana jest z wpływem klimatu polarnomorskiego i kontynentalnego. Oddziaływanie klimatu kontynentalnego widoczne jest w rozkładzie
6
parametrów meteorologicznych charakteryzujących obszar miasta. Średnie roczne temperatury
w rejonie wynoszą 7,3°C, średnie roczne temperatury lipca wynoszą17,8°C, zaś stycznia -4,2°C.
Średnia liczba godzin z odkrytą tarczą słoneczną osiąga 1600 – 1700 godzin. W ciągu roku
występuje ok. 80 dni z temperaturą ujemną, a średni czas zalegania pokrywy śnieżnej wynosi 75
dni. Średnia roczna wartość opadów atmosferycznych wynosi 575 mm, ze zdecydowaną przewagą
opadów letnich nad zimowymi. Na obszarze miasta przeważają wiatry z kierunków zachodnich,
o średniej prędkości 2,1 m/s. Jednocześnie występuje tu jeden z najwyższych współczynników
udziału wiatrów wschodnich, co łączy się z wpływem cech kontynentalizmu na tym obszarze.
Średnioroczna wilgotność względna powietrza miasta Hrubieszów kształtuje się na poziomie
79%. Wartość ta jest niższa od przeciętnej (81%) na terenie Polski. Terenami najbardziej
narażonymi na powstawanie zastoisk wilgotnego powietrza są obszary wilgotnych łąk i pastwisk,
znajdujące się głównie w dolinach cieków wód powierzchniowych. Na terenach tych parowanie
wód powierzchniowych jest szczególnie duże, a tym samym wilgotność względna powietrza
wysoka (w ciepłej połowie roku).
Powyższe dane wskazują, że warunki klimatyczne kształtowane w skali makroregionalnej są
korzystne. Dla rejonu miasta istotny jest topoklimat, czyli klimat lokalny. Miasto charakteryzuje się
znacznym zróżnicowaniem topoklimatycznym wynikającym z ukształtowania terenu,
zagospodarowania powierzchni oraz warunków wilgotnościowych podłoża. Najkorzystniejsze
warunki topoklimatyczne występują na wysoczyznach lessowych i terenach płaskich.
Niekorzystnym klimatem wyróżnia się dolina Huczwy. Występujące tu zjawisko inwersji
klimatycznych sprzyja dłuższemu utrzymywaniu się niższych temperatur i większej wilgoci wysokie zaleganie wód gruntowych, zwiększenie liczby dni z występującą mgłą, kumulacja
zanieczyszczeń powietrza z niskich emisji (ogrzewanie budynków). Brak wysokiej zwartej
zabudowy przyczynia się do utrzymania układu przewietrzania miasta. Jednocześnie głęboka forma
dolinna kanalizuje przepływ znacznych mas powietrza.
Gleby
Gleby miasta Hrubieszów zalicza się do najwyższych klas bonitacyjnych. Ze względu na
przynależność do siedlisk rolniczych zalicza się je do kompleksu pszennego bardzo dobrego
i dobrego. Dlatego też na terenie miasta występują bardzo korzystne warunki dla rolnictwa
w szerokim zakresie upraw. Pod względem typologicznym na obszarze miasta występują gleby
zaliczone są do rzędu brunatnoziemnych i czarnoziemnych.
Czarnoziemy wykształciły się na lessach przykrywających zrównania wierzchowinowe
w obszarze centralnym i północnym miasta. Gleby brunatne występują na obszarze Grzędy
Horodelskiej na północ od doliny Huczwy. W dolinie Huczwy występują gleby torfowe torfowisk
niskich i mady rzeczne.
Wody
Według kryteriów hydrograficznych miasto Hrubieszów leży w regionie wodnym Wyżyna
Wołyńska charakteryzującym się małymi opadami, małym odpływem całkowitym i podziemnym,
dużą gęstością sieci wodnej, małą liczbą źródeł i niewielką ich wydajnością. Podział
hydroregionalny Polski wg Paczyńskiego (2007) klasyfikuje obszar miasta Hrubieszów w obrębie
VII regionu hydrogeologicznego, tj. region lubelsko-radomski. Według podziału na jednolite części
wód podziemnych teren miasta zajmuje obszar należący do subregionu Bugu wyżynnego, region
Bugu, prowincja Wisły - JCWPd nr 109 (PLGW2300109).
Cały obszar miasta leży w obrębie Głównego Zbiornika Wodnego nr 407 – Niecka Lubelska
(Zbiornik Chełm-Zamość). Wody kredowe zbiornika GZWP 407 są podstawą zaopatrzenia w wodę
mieszkańców Hrubieszowa. Główny użytkowy poziom wodonośny w tej jednostce występuje
w spękanych węglanowych utworach kredy górnej, głównie w kredzie piszącej, marglach
i marglach ilastych.
Na podstawie podziału wód powierzchniowych na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP)
w obrębie miasta Hrubieszowa wydzielono: obszar PLRW 200024266299 o nazwie: Huczwa od Sieniochy
do ujścia oraz obszar PLRW 200016266292 o nazwie: Dopływ z Nowosiółek.
System zaopatrzenia w wodę miasta i podmiotów gospodarczych opiera się na komunalnym ujęciu
wody oraz stacji wodociągowej. Eksploatacją wodociągu komunalnego zajmuje się Zakład Wodociągów
7
i Kanalizacji. Wodociąg komunalny zaopatruje w wodę gospodarczą, komunalną i pożarowa znaczne
obszary miasta. Teren ujęcia wody oraz stacja wodociągowa zlokalizowane są przy ul. Teresówka. Ponadto
miasto Hrubieszów posiada 14 lokalnych studni głębinowych nie włączonych w układ wodociągu
komunalnego. Studnie głębinowe wykorzystywane są na potrzeby określonych odbiorców.
W obrębie miasta stwierdza się występowanie dwóch poziomów wodonośnych, tj. czwartorzędowego
i kredowego. Z warstwy czwartorzędowej korzystają tylko odbiorcy indywidualni za pomocą studzien
kopanych. Zasadniczą warstwą wodonośną ujęcia komunalnego są utwory kredowe. Ujęcie położone w tzw.
l strefie terenów terasu nadzalewowego rzeki Huczwy składa się z 5 szt. studni głębinowych posiadających
strefy ochrony bezpośredniej. Teren stacji wodociągowej jest ogrodzony, posiada wewnętrzne drogi
związane z eksploatacją oraz zieleń izolacyjną. Z wodociągu komunalnego obecnie korzysta 92,6%
mieszkańców.
Teren miasta odwadnia Huczwa oraz liczne małe cieki stałe lub okresowe. Licznie występują
bezodpływowe zagłębienia tworzące oczka wodne lub mokradła. W dnie doliny Huczwy istnieje
zagrożenie powodziowe.
Biocenozy
Według opracowań Matuszkiewicza dotyczących geobotanicznej regionalizacji obszar miasta
Hrubieszów znajduje się dziale Wołyńskim, kraina Zachodniowołyńska, okręg HrubieszowskoZamojski, podokręg Hrubieszowski. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej miasto Hrubieszów
znajduje się w dzielnicy Wyżyna Wschodniolubelska, natomiast według regionalizacji
zoogeograficznej – w okręgu subpontyjskim.
Szata przyrodnicza na terenie miasta jest zdominowana przez biocenozy antropogeniczne, tj.
- agrocenozy z dużym udziałem gruntów ornych
- murawy kserotermiczne stanowiące niewielki płat roślinności ciepłolubnej znajdujący się na
południowym stoku w północnej części miasta (obrzeża starego poligonu)
- zbiorowiska łąkowe zajmujące obszary terasy zalewowej Huczwy
- zbiorowiska łęgowe zajmujące wąski pas po obu stronach rzeki Huczwy
- łozowiska zajmujące niewielkie powierzchnie podmokłych łąk wokół Teresówki
- zbiorowiska leśne, stanowiące 4,2% powierzchni miasta, występujące w niewielkich obszarach
w Teresówce i na granicy miasta las Dębinka – Safarowszczyzna.
Biocenozy o charakterze naturalnym i półnaturalnym (użytki zielone, wody naturalne zarośla)
występują głównie w dolinie Huczwy oraz na skarpach ograniczających dolinę.
Stan zachowania fitocenoz i zoocenoz jest dobry, a przyrodnicze powiązania funkcjonalnoprzestrzenne prawidłowe. Obszary z biocenozami o charakterze zbliżonym do naturalnych pełniące
funkcje korytarzy ekologicznych oraz węzłów ekologicznych wymagają ochrony planistycznej jako
System Przyrodniczy Miasta. Fragmenty terenów zlokalizowanych we wschodniej części miasta
znajdują się w granicach obszaru Natura 2000 PLB060003 Dolina Środkowego Bugu.
5.2. Teren objęty opracowaniem
Teren objęty opracowaniem położony jest w północno-zachodniej części miasta, w obrębie
Grzędy Horodelskiej. Grzęda Horodelska to pas pokrytych plejstoceńskimi lessami płaskich
wzniesień kredowych wysokości 220-230m n.p.m. Wierzchowina lessowa urozmaicona jest
licznymi, drobnymi zagłębieniami bezodpływowymi typu wymoków oraz rozcięta systemem dolin
erozyjnych, erozyjno - denudacyjnych, zarówno suchych jak i stale prowadzących wodę. Brak
natomiast wąwozów typowych dla innych obszarów lessowych. Najwyżej położony teren na
północy 223,8m n.p.m., natomiast na południu 195,4 n.p.m.. Grzęda Horodelska opada wyraźną
krawędzią ku Kotlinie Hrubieszowskiej
Obszar objęty projektem planu nie jest zróżnicowany pod względem hydrogeologicznym
i hydrologicznym – na całym obszarze dostępne są wody kredowe, a występujący nadkład utworów
czwartorzędowych dość dobrze chroni wodonosiec kredowy GZWP Nr 407 Niecka Lubelska
(Chełm –Zamość). Wody powierzchniowe to ciek –Dopływ z Nowosiółek stanowiący wraz
z przyległymi terenami zielonymi lokalny korytarz ekologiczny objęty ochroną planistyczną.
W obszarze tym topoklimat jest korzystny. Niska wilgotność powietrza przy jednocześnie
znacznym nasłonecznieniu są pozytywne dla człowieka.
8
W granicach opracowania dominuje krajobraz rolniczy i zgodnie z podziałem geomorfologicznym
miasta jest to wyżynny krajobraz gruntów rolnych na wysoczyźnie lessowej.
Obszar objęty projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego położony jest poza
obszarem Natura 2000 PLB060003 Dolina Środkowego Bugu ( około 4km w kierunku wschodnim)
i 5,3 km w odległości od obszaru Natura 2000 Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH060035.
W obszarze objętym projektem planu nie występuje zagrożenie powodziowe i nie prowadzi się
eksploatacji surowców mineralnych. W części obszaru występują tereny narażone na osuwanie się
mas ziemnych /spadki w granicach 15%/, które wykluczone są z możliwości budowlanych.
Obszar stanowią grunty użytkowane rolniczo, gdzie występują gatunki roślinności jednorocznej,
czyli uprawy zbóż i warzyw oraz biocenozy łąkowe użytkowane jako łąki kośne, cieki wodne które
wraz z przyległymi terenami zielonymi stanowią lokalny korytarz ekologiczny i sięgacze
ekologiczne. Nie występują stanowiska chronionych przedstawicieli flory i fauny. Warunki
geologiczne i inżynieryjne terenów przewidzianych do zabudowy są dobre.
6. Stan zasobów i funkcjonowanie środowiska, odporność na degradację i zdolność do
regeneracji, wynikające z uwarunkowań określonych w opracowaniu ekofizjograficznym
Stan zasobów środowiska został omówiony w:
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Hrubieszów /2014r/
• Ekofizjografii podstawowej miasta Hrubieszów (2003), aneks do ekofizjografii 2014r
• Prognozach sporządzanych dla potrzeb obecnie obowiązujących miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego miasta (lata 2002-2014).
Z analizy uwarunkowań ekofizjograficznych i aktualnego stanu prawnego w zakresie ochrony
środowiska wynikają następujące uwarunkowania dla obszaru objętego opracowaniem:
• obowiązek ochrony powierzchni ziemi i gleb przed degradacją fizyczną /w tym osuwiskami/
i chemiczną oraz racjonalnego gospodarowania zasobami gleb wysokich klas bonitacyjnych na
cele budowlane,
• obowiązek ochrony ilościowej i jakościowej wód podziemnych GZWP Nr 407 Niecka
Lubelska /Chełm- Zamość/ oraz wód powierzchniowych, w tym zwiększenia retencji wód,
• obowiązek ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami gazowymi i pyłowymi oraz ochrony
przestrzeni przed hałasem,
• obowiązek ochrony i kształtowania mikroklimatu korzystnego dla ludzi,
• obowiązek ochrony funkcji ekologicznych terenów aktywnych biologicznie oraz
bioróżnorodności na poziomie ekosystemowym, siedliskowym i gatunkowym /Obszary Natura
2000, System Przyrodniczy Miasta),
• obowiązek ochrony naturalnych i półnaturalnych biocenoz, torfowisk w dolinach i oczek
wodnych oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt,
• obowiązek ochrony zasobów kulturowych, w tym zabytków kultury,
• obowiązek ochrony harmonijnego krajobrazu /dostosowanie obiektu do skali i charakteru
krajobrazu, likwidacja lub osłona obiektów dysharmonijnych/ oraz punktów i panoram
widokowych.
Z uwarunkowań ekofizjograficznych dla obszaru miasta wynika, że kształtowanie struktury
funkcjonalno-przestrzennej miasta powinno uwzględniać podstawowe uwarunkowania
przyrodnicze, takie jak:
• hydrologiczną, ekologiczną i gospodarczą /użytki zielone/ rolę torfowisk oraz wahania
poziomu wód gruntowych w dolinie Huczwy w wieloleciu +_ 2 m, w zależności od
intensywności zasilania atmosferycznego,
• zagrożenie wodą w dolinie Huczwy i ruchami osuwiskowymi mas ziemnych w strefie
stromych zboczy,
• położenie miasta w obszarze GZWP Nr 407 Niecka Lubelska /Chełm-Zamość/,
• zróżnicowanie przyrodnicze i krajobrazowe obszaru miasta oraz dużą bioróżnorodność na
poziomie siedliskowym, gatunkowym i genetycznym w obrębie doliny Huczwy,
9
rangę europejską walorów przyrodniczych w otoczeniu /ostoja ptasia NATURA 2000 –
PLB060003 Dolina Środkowego Bugu, ostoja siedliskowa PLB060030 Zachodniowołyńska
Dolina Bugu/ oraz wysoką rangę walorów kulturowych i krajobrazowych,
• zakres obowiązującej ochrony prawnej obszarów przyrodniczych i krajobrazowych /obszar
Natura 2000, pomniki przyrody/,
• możliwości zwiększenia lesistości poprzez zalesienia gruntów zagrożonych erozją w stopniu
bardzo silnym i silnym i kształtowania stosunków biocenotycznych,
• istniejące ograniczenia ekologicznych funkcji doliny rzecznej ze względu na intensywne
użytkowanie rolne gruntów, zabudowę oraz drogi poprzecznie przecinające dolinę lub
prowadzące na całej długości wzdłuż doliny,
• powiązanie funkcjonalne obszaru miasta z terenami otaczającymi tj. rolę doliny Huczwy jako
regionalnego korytarza ekologicznego oraz korytarza łączącego obszary Natura 2000
PLB060003 Dolina Środkowego Bugu, PLB060020 Ostoja Tyszowiecka oraz PLB060017
Zlewnia Górnej Huczwy.
Stan poszczególnych elementów środowiska obejmujących jakość powietrza, wód,
powierzchni ziemi, gleb jest zróżnicowany, co potwierdzają wyniki monitoringu państwowego. Ze
względu na zróżnicowaną lokalizację projektowanych zmian Studium obejmującą różne części
miasta Hrubieszów stan środowiska przedstawiono w odniesieniu do całego miasta Hrubieszów,
a w niektórych przypadkach w odniesieniu do całej gminy ze względu na ważność tych terenów dla
funkcjonowania systemu przyrodniczego w południowej części Lubelszczyzny.
6.1. Powierzchnia ziemi i gleb
•
Powierzchnia ziemi i gleby są degradowane w wyniku działania czynników naturalnych oraz
antropogenicznych. Wśród czynników naturalnych niszczącą rolę odgrywają głównie wody
roztopowe oraz wody opadowe. Działalność człowieka szczególnie niekorzystnie oddziałująca na
powierzchnię ziemi i gleby to eksploatacja surowców naturalnych, budowa systemów
komunikacyjnych na nasypach drogowych lub dróg dojazdowych do pól inicjujących powstawanie
tzw. wąwozów drogowych. Procesy erozyjne, które szczególnie łatwo zachodzą na terenach
pokrytych lessami, rozwijają się i nasilają w zależności od natężenia procesów inicjalnych, tj.
intensywności opadów, wielkości wód roztopowych, powodziowych itp. Erozja ma charakter
umiarkowany i występuje głównie w obszarach wierzchowinowych silniej urzeźbionej północnej
części miasta Hrubieszowa. Najsilniej erodowane są krawędzie. W strefie krawędzi mogą mieć
miejsce zjawiska osuwiskowe.
Gleby występujące w granicach miasta zaliczane są do gleb bardzo dobrych i dobrych pod kątem
ich przydatności rolniczej. Charakteryzują się one dobrymi właściwościami fizykochemicznymi, tj:
niewielkim udziałem gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych w ogólnym obszarze użytków rolnych oraz
niewielkim udziałem gleb o bardzo niskiej i niskiej zasobności w przyswajalny fosfor, potas
i magnez.
6.2. Wody podziemne
Cały obszar miasta leży w obrębie Głównego Zbiornika Wodnego nr 407 – Niecka Lubelska
(Zbiornik Chełm-Zamość). Wody kredowe zbiornika GZWP 407 są podstawą zaopatrzenia w wodę
mieszkańców Hrubieszowa. Główny użytkowy poziom wodonośny w tej jednostce występuje
w spękanych węglanowych utworach kredy górnej, głównie w kredzie piszącej, marglach
i marglach ilastych.
Zgodnie z podziałem hydroregionalnym Polski (Hydrogeologia regionalna Polski, Państwowy
Instytut Geologiczny, 2007) obszar miasta i gminy Hrubieszów położony jest w obrębie regionu
hydrogeologicznego - VII lubelsko-radomskiego, subregionu Bugu wyżynnego. Wg podziału na
jednolite części wód podziemnych (Plan gospodarowania wodami dorzecza Wisły –MP 2011 Nr 49,
poz. 549) omawiany teren położony jest w – obrębie subregionu nizinnego środkowej Wisły,
dokładnie w obrębie JCWpd nr 109 (PLGW2300109).
W obszarze JCWPd nr 109 nie stwierdzono zanieczyszczenia wód podziemnych. Dane
monitoringu środowiska określają stan ekologiczny oraz stan chemiczny tych wód jako dobry – II
klasa jakości. Cele środowiskowe dla wód podziemnych ustalono na mocy Art. 4 RDW, a określone
w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły” są następujące:
10
- zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych
- zapobieganie pogarszania się stanu wszystkich części wód podziemnych (z zastrzeżeniami
wymienionymi w RDW)
- zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych
- wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego
trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego na skutek działalności człowieka.
Dla jednolitych części wód podziemnych będących w stanie dobrym celem jest utrzymanie
dobrego stanu ekologicznego.
Źródłem zanieczyszczeń wód podziemnych mogą być zanieczyszczone ścieki powierzchniowe,
infiltracja z terenów użytkowanych rolniczo oraz niekontrolowane spływy zanieczyszczeń z dróg.
6.3. Wody powierzchniowe
Plan gospodarowania wodami dorzecza Wisły (MP 2011 nr 49, poz. 549) wyznacza jednolite
części wód powierzchniowych.
Na podstawie podziału wód powierzchniowych na jednolite części wód powierzchniowych
(JCWP) w obrębie miasta Hrubieszowa wydzielono: obszar PLRW 200024266299 o nazwie:
Huczwa od Sieniochy do ujścia oraz obszar PLRW 200016266292 o nazwie: Dopływ
z Nowosiółek.
Dla jednolitych części wód powierzchniowych będących w złym stanie celem jest osiągnięcie
co najmniej dobrego stanu /potencjału ekologicznego/ oraz dodatkowo utrzymanie co najmniej
dobrego stanu chemicznego. Dla jednolitych części wód powierzchniowych będących w dobrym
stanie celem jest utrzymanie dobrego stanu.
Według danych Państwowego Monitoringu Środowiska stan elementów biologicznych wód
Huczwy określono jako umiarkowany – klasa III, stan elementów fizykochemicznych jako dobry –
klasa II, potencjał ekologiczny wód Huczwy określono jako umiarkowany.
Na terenie miasta znajduje się kanał Ulga z jeziorem przelewowym oraz z bezimiennymi
ciekami w rejonie Teresówki. Kanał ten opływa wyniesienie Śródmieścia od strony południowej.
Koryto kanału jest wąskie, a jego rolą jest odprowadzenie nadmiaru wód z rzeki Huczwy podczas
wysokich stanów związanych z opadami lub roztopami.
6.4. Powietrze
Według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie - miasto
Hrubieszów pod względem monitoringu powietrza położone jest w strefie lubelskiej monitoringu.
Stan jakości powietrza w tej strefie /wg WIOŚ/ określony został jako dobry - klasa A. W klasie tej
poziom stężeń zanieczyszczeń w powietrzu na obszarze miasta Hrubieszów, zarówno według
kryteriów ochrony zdrowia, jak i ochrony roślin, nie przekracza wartości dopuszczalnych poziomu
docelowego. Podstawą ustalenia wynikowych klas zanieczyszczenia były średnioroczne stężenia
dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu, ołowiu, niklu, arsenu, kadmu, ozonu,
a także pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 w powietrzu. Stężenia większości zanieczyszczeń
w lubelskiej strefie oceny jakości powietrza dotrzymywały obowiązujące standardy.
W oparciu o w/w dane stan warunków aerosanitarnych miasta wg kryterium ochrony zdrowia
a także kryterium ochrony roślin nie budzi zastrzeżeń – poziom stężeń zanieczyszczeń nie
przekracza wartości dopuszczalnych.
Zanieczyszczenie powietrza może być zmniejszone przez zastąpienie węgla kamiennego,
będącego źródłem zanieczyszczeń przez tzw. niską emisję, paliwami zawierającymi znacznie mniej
zanieczyszczeń, modernizację systemów grzewczych oraz zwiększenie zadrzewienia (pochłanianie
dwutlenku węgla w procesie fotosyntezy). Miasto posiada dostęp do gazu ziemnego.
O powszechnym użyciu tego surowca do celów grzewczych decydować będzie dostępność oraz
struktura cen nośników energii.
6.5. Środowisko akustyczne
Klimat akustyczny miasta Hrubieszowa kształtowany jest głównie przez hałas komunikacyjny
– hałas drogowy, hałas kolejowy (linia normalnotorowa, LHS), hałas przemysłowy i usługowy.
Głównym źródłem hałasu drogowego jest droga krajowa nr 74.
11
Wyniki pomiarów długookresowych hałasu drogowego, prowadzonych przez WIOŚ, przy
ul. Zamojskiej w Hrubieszowie (droga krajowa nr 74) wykazały, że natężenie hałasu wyrażone
w dB jako długookresowy średni poziom dźwięku LDWN wynosi 64,1 dB, zaś długookresowy średni
poziom dźwięku w ciągu nocy LN wynosi 59,7 dB. W oparciu o Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 01.10.2012 r. poz. 1109 zmieniające rozporządzenie sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasów w środowisku stwierdzono, że poziom hałasu nieznacznie przekracza
dopuszczalne wartości. W przypadku długookresowego średniego poziomu dźwięku /LDWN/
przekroczenie dopuszczalnego poziomu wynosi jedynie 0,1 dB, natomiast dla długookresowego
średniego poziomu dźwięku w ciągu nocy LN poziom dopuszczalny został przekroczony o 0,7 dB.
Wskaźniki krótkookresowe obejmują natężenie poziomu hałasu dla jednej doby z podziałem
na porę dnia LAeqD i nocy LAeqN. Pomiary krótkookresowe prowadzone przez WIOŚ Lublin
wykazały, że największe przekroczenia dopuszczalnych poziomów sięgające 5 dB wystąpiły
w dzień /LAeqD wyniosło 66 dB/. Dla pory nocnej te przekroczenia sięgają 3 dB / LAeqN wynisoło
59 dB/.
Natężenie hałasu w przedziale 60-70 dB w porze dziennej oznacza przeciętne zagrożenie
hałasem. Należy przyjąć, ze miasto poza pasem drogi krajowej nr 74 ma dobry klimat akustyczny
i jego jakość może być utrzymana. Miejscowe uciążliwości stwarzane są okresowo przez obiekty
produkcyjne i usługowe zlokalizowane w sąsiedztwie terenów o zabudowie mieszkaniowej.
Budowa obwodnicy i jej oddanie do eksploatacji w sposób wyraźny doprowadzą do
zmniejszenia uciążliwości wywołanych hałasem drogowym w obszarach głównych ulic miasta
Hrubieszowa, w których obecnie są rejestrowane przekroczenia dopuszczalnych norm poziomu
hałasu.
6.6. Biocenozy
Biocenozy o najmniej przekształconym, zbliżonym do naturalnego, charakterze występują
w dolinie rzeki Huczwa oraz na skarpach ograniczających dolinę. Stan zachowania fitocenoz
i zoocenoz jest dobry, a przyrodnicze powiązania funkcjonalno-przestrzenne prawidłowe. Obszary,
na których znajdują się biocenozy o charakterze naturalnym pełniące funkcje korytarzy oraz
węzłów ekologicznych wymagają ochrony planistycznej jako System Przyrodniczy Miasta.
6.7. System przyrodniczy miasta
System powiązań przyrodniczych na terenie miasta Hrubieszowa tworzy się w sposób
naturalny. Podstawę tego systemu tworzą ekosystemy leśne, wodne, wodno-torfowiskowe i łąkowe
występujące w dolinie Huczwy. System przyrodniczy miasta obejmuje
 dolinę rzeki Huczwy, posiadającą rangę regionalnego korytarza ekologicznego, stanowiącego
miejsce bytowania fauny wodno-błotnej oraz trasę migracyjną pomiędzy obszarami Natura
2000 – Zlewnia Górnej Huczwy PLB060017, Ostoja Tyszowiecka PLB060020, Dolina
Środkowego Bugu PLB060003
 doliny licznych małych cieków stałych lub okresowych pełniących funkcje lokalnych
korytarzy ekologicznych lub sięgaczy ekologicznych,
 kompleks leśny Teresówka oraz otaczające go torfowiska pełniące funkcje leśnotorfowiskowego lokalnego węzła ekologicznego
 oczka wodne i mokradła oraz różnej wielkości enklawy starodrzewu (park miejski, cmentarz),
zieleń w obszarach zabudowanych pełniące funkcję lokalnych mikrowęzłów ekologicznych.
Funkcjonalnie teren miasta jest ściśle związany z regionalnym korytarzem ekologicznym
doliny Huczwy, a poprzez Huczwę z międzynarodowym korytarzem ekologicznym doliny Bugu –
ustanowiony prawnie obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Środkowego Bugu
PLH060003 (2,1 ha tego obszaru znajduje się w granicach miasta) oraz specjalnym obszarem
ochrony siedlisk Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH060030.
Naturalny korytarz ekologiczny doliny Huczwy, oprócz bogatych walorów przyrodniczych,
pozwala też na zachowanie tzw. pasa wzmożonej działalności wiatrów, zapewniających skuteczną
wymianę prądów powietrznych przeciwdziałających tworzeniu się obszarów kumulacji
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i tym samym skuteczniejsze przewietrzanie obszarów
miasta Hrubieszowa.
12
6.8. Obszary i obiekty chronione
6.8.1. Obszary i obiekty przyrodnicze
Obszary Natura 2000
Na terenie miasta (we wschodniej części) znajduje się obszar 2,1 ha zaklasyfikowany do
specjalnego obszaru ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Środkowego Bugu PLB060003. Obszar
ten wyznaczony został rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r
zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U.
z 2007 r. nr 179 poz.1275). Obszar ten obejmuje cały górny i środkowy polski odcinek rzeki Bug,
i jest jedynym miejscem w kraju, gdzie regularnie gnieżdżą się cztery gatunki rybitw: białoskrzydła,
białowąsa, czarna i rzeczna. Przedmiotem ochrony są gatunki ptaków oznaczone kategoriami A, B
lub C wymienione w Standardowym Formularzu Danych, w tym z załącznika I Dyrektywy Rady
79/409/ EWG: gadożer, błotniak łąkowy, derkacz, batalion, rybitwa białowąsa, zimorodek,
wodniczka, mewa białogłowa oraz regularnie występujące ptaki migrujące spoza w/w załącznika:
rycyk, brodziec krwawodzioby, brodziec piskliwy, rybitwa białoszyja. Obowiązuje zachowanie
siedlisk w niepogorszonym stanie oraz populacji dziko żyjących ptaków.
Pomniki przyrody
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich
skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej,
odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je spośród innych tworów
W obszarze miasta Hrubieszowa znajdują się pomniki przyrody ożywionej podlegające
ochronie prawnej. Do grupy tej zaliczono:
- dąb szypułkowy (Quercus robur) o obw. 421 cm i wys. 22 m Hrubieszów, w parku miejskim,
u zbiegu ul. 3-go Maja i ul. Mjr H. Dobrzańskiego ,,Hubala'' (działka nr 222/4) właściciel Gmina
Miejska Hrubieszów, (działka nr 893) Samorząd Województwa Lubelskiego (Orzeczenie Nr 3
Wojewody Zamojskiego z dnia 14 grudnia 1987 r. (Dz. Urz. Woj. Zamojskiego z 1988 r. Nr 1
poz.2),
- 4 jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior) o obw. 427, 285, 362, 319 cm i wys. od 12 do 23 m.
objęte wraz z nieruchomością ochroną zabytkową, Hrubieszów w otoczeniu dworku Du Chateau
przy ul. 3-go Maja, właściciel powiat hrubieszowski, użytkownik Muzeum im. Ks. St. Staszica
w Hrubieszowie, Orzeczenie Nr 3 Wojewody Zamojskiego z dnia 14 grudnia 1987 r. (Dz. Urz.
Woj. Zamojskiego z 1988 r. Nr 1 poz.2). Rozporządzenie nr 27 Wojewody Lubelskiego z dnia
3 listopada 2008 r. (zniesienie ochrony jesionu wyniosłego o obw. pnia 300 cm i wys. 25m,
- 8 jesionów wyniosłych (Fraxinus excelsior) o obw. 276 do 397 cm i wys. od 20 do 25 m
Hrubieszów wokół kościoła Św. Stanisława Kostki, własność Parafii Rzymsko-Katolickiej pw.
Św. Stanisława Kostki, Orzeczenie Nr 3 Wojewody Zamojskiego z dnia 14 grudnia 1987 r. (Dz.
Urz. Woj. Zamojskiego z 1988 r. Nr 1 poz.2),
Rozporządzeniem Nr 7 Wojewody Lubelskiego z dnia 30 czerwca 2009 r. /Dz. Urz. Woj.
Lubelskiego Nr 89 poz. 2114/ utworzono 14 pomników przyrody, wchodzących w skład
zadrzewienia na posesji ul. Antonówka 2, stanowiącej własność prywatną. Są to:
- 4 lipy drobnolistne, w tym:
1 drzewo dwupniowe o obw. 246 i 228 cm i wys. 28 m
1 drzewo trzypniowe o obw. 313, 166, 283 cm i wys. 22 m
2 drzewa o obw. 307cm i wys. 15m i obw. 510cm i wys. 24 m
- 3 jesiony wyniosłe o obw. 277, 301, 311 cm i wys. 21,26,24 m
- 2 dęby szypułkowe o obw. 324, 306 i wys. 27 i 22 m
- 3 kasztanowce białe o obw. 250, 228, 233cm i wys. 19 i 20 m
- 1 klon pospolity o obw. 393cm i wys. 22 m
- 1 dereń jadalny o obw. krzewu 11 m i wys. 11 m
Ochrona drzew polega na zakazie ich usuwania i niszczenia oraz lokalizacji obiektów
budowlanych w odległości mniejszej niż 15 m od drzewa.
13
6.8.2. Udokumentowane zbiorniki wód podziemnych GZWP Nr 407 Niecka Lubelska /ChełmZamość/
Miasto Hrubieszów położone jest w obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 407
- Niecka Lubelska /Chełm-Zamość w obszarze wysokiej ochrony /OWO/, w którym okres infiltracji
zanieczyszczeń antropogenicznych do wód kredowych jest krótszy niż 25 lat oraz w części
w obszarze zwykłej ochrony.
Szczegółowe warunki i sposoby ochrony GZWP Nr 407 będą określone w warunkach
korzystania z wód regionu wodnego oraz w warunkach korzystania z wód zlewni ustalanych w
drodze rozporządzenia przez dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej - do czasu
wydania rozporządzenia nie powinny być lokalizowane i podejmowane działania negatywnie
oddziałujące na ilość i jakość wód podziemnych piętra kredowego.
6.8.3. Udokumentowane ujęcia wód podziemnych
W obszarze miasta Hrubieszowa znajdują się udokumentowane ujęcia wód podziemnych dla
celów komunalnych i zakładowych. Zasięg stref ochrony bezpośredniej w/w ujęć został ustalony
ustalany w pozwoleniach wodnoprawnych. Strefa ochrony bezpośredniej nie przekracza 10 m
/mieści się w granicach ogrodzenia ujęcia/. W obszarze stref ochrony bezpośredniej obowiązuje
nakaz zagospodarowania zielenią, szczelnego odprowadzania poza granice strefy ścieków
z urządzeń sanitarnych przeznaczonych do użytku personelu obsługującego ujęcia oraz
odprowadzenia wód opadowych poza strefę. Strefy ochrony pośredniej nie były wyznaczane.
6.8.4. Udokumentowane złoża surowców naturalnych
Ochrona zgodnie z przepisami ustawy Prawo geologiczne i górnicze udokumentowanych złóż
kopalin naturalnych polega na racjonalnym gospodarowaniu zasobami złoża oraz wykluczeniu
lokowania w obrębie złoża funkcji uniemożliwiających wyeksploatowanie surowca.
W dolinie Huczwy znajdują się udokumentowane złoża torfu: złoże torfu /7D/ "Hrubieszów"
położone w dolinie Huczwy pomiędzy drogą na Nieledew a drogą do Werbkowic o zasobach torfu
1163 tys.m3 oraz złoże torfu /7E/ "Hrubieszów" w dolinie małego cieku na północ od
ul. Dwernickiego o zasobach 16 tys.m3.
6.9. Odporność środowiska na degradację oraz zdolności do regeneracji
− Odporność środowiska na degradację jest zależna od jego właściwości fizyko-chemicznych
i biologicznych oraz od rodzaju i siły wywieranej na nie presji. Procesy degradacyjne gleb
przebiegają w innym tempie niż degradacja szaty roślinnej czy świata zwierzęcego. Degradacja
może obejmować struktury pierwotne – naturalne lub wytworzone sztucznie i w każdym
przypadku ma inny przebieg. Odporność środowiska przyrodniczego na degradację jest
w obszarze miasta Hrubieszów zróżnicowana. Małą odporność mają:
− gleby wytworzone z lessów, podatne na erozję wodną, zwłaszcza na stokach o nachyleniu
przekraczającym 15%,
− siedliska hydrogeniczne podatne na zmiany stosunków wodnych /nadmierne przesuszenie
prowadzi do nieodwracalnych zmian/,
− wody powierzchniowe podatne na zanieczyszczenia antropogeniczne /zakłócenie naturalnych
procesów w ekosystemach wodnych przy obecnym stanie wód poważnie ogranicza proces
samooczyszczania się wód/.
Największą zdolność do regeneracji mają zbiorowiska leśne. Procesy te w sposób naturalny
przebiegają jednak wolno. Odpowiednimi działaniami człowieka poszczególne fazy mogą być
skrócone.
Regeneracja wód i powietrza może następować tylko w sytuacji zmniejszania emisji
zanieczyszczeń antropogenicznych do atmosfery i do środowisk wodnych. Natomiast regeneracja
powierzchni ziemi i gleb możliwa jest dzięki zastosowaniu odpowiednich zabiegów
rekultywacyjnych – zabiegi techniczne i ekologiczne.
Składnikami środowiska całkowicie zależnymi od warunków i działań gospodarczych są
formy ożywione świata roślinnego i zwierzęcego. Wszelkie ingerencje typu uprawnego lub
inwestycyjnego całkowicie przebudują te zbiorowiska bez możliwości powrotu do stanu
14
wyjściowego, przy czym stosunkowo największą bezwładnością i przywiązaniem do miejsca oraz
możliwościami restytucyjnymi wykazują się gromady owadów i ptaków znajdujące często oparcie
w terenach okolicznych.
W granicach terenu objętego planem dominują agrocenozy, niewielki procent terenu
stanowi zabudowa rolnicza, charakteryzująca się ograniczonym stopniem jej oddziaływania na
środowisko. Dalszy rozwój zagospodarowania o niewielkim zasięgu wskazuje, że nowe tereny
budowlane będą realizowane w sąsiedztwie już istniejących. Nie będą one powodować znaczących
degradacji i zmian poszczególnych elementów środowiska. Największym zagrożeniem może być
brak uzbrojenia w infrastrukturę techniczną, w szczególności zbiorczą sieć kanalizacji sanitarnej.
7. Potencjalne zmiany
zagospodarowania
stanu
środowiska
w
przypadku
braku
realizacji
planu
Stan zagospodarowania terenów oraz dotychczasowy sposób użytkowania jednoznacznie
wskazuje, że w przypadku braku wprowadzenia ustaleń projektu planu jego dotychczasowa funkcja
zostanie zachowana. W chwili obecnej na terenie opracowania prowadzi się gospodarkę rolną wraz
z towarzyszącą jej w niewielkim enklawach zabudową zagrodową, służącą indywidualnym celom
mieszkaniowym i gospodarczym rolników. Biorąc pod uwagę fakt, że podstawowym
przeznaczeniem terenów wskazanych w projekcie planu w części terenu jest zabudowa ściśle
związana z gospodarka rolną jest uzasadniona, a więc realizacja ustaleń planu lub jej brak nie
powoduje znaczących zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, potencjale ekologicznym
terenów lub istotnych zmian w użytkowaniu terenu. Zabudowa zagrodowa ma służyć
zabezpieczeniu potrzeb mieszkaniowych i gospodarczych lokalnej społeczności rolniczej i będzie
realizowana wg potrzeb. Porównując dotychczasowy stan użytkowania gruntów oraz projektowane
przeznaczenie określone w projekcie, stwierdza się, że realizacja ustaleń planu bądź ich brak nie
zmieni znacząco rolniczej funkcji terenu objętego granicami planu. Zagrożenie dla środowiska
wynikające z braku planu będą podobne do tych jakie mogą pojawić się w trakcie jego ustaleń.
Gospodarka rolna powoduje zagrożenie związane z zanieczyszczeniem zwłaszcza wód pochodzące
z nawozów mineralnych i organicznych oraz nie sprzyja wytwarzaniu stabilnych zespołów
roślinności tworzących system przyrodniczy miasta (roślinność sezonowa o składzie gatunkowym
zależnym od prowadzonego typu upraw).
Teren objęty planem, nie koliduje z terenami chronionymi w rozumieniu ustawy o ochronie
przyrody. Realizacja ustaleń projektu planu nie będzie się wiązać z ingerencją w przestrzenie leśne
ani wodne. W takiej sytuacji brak realizacji ustaleń planu, a więc rezygnacja z niniejszego
opracowania, nie wpłynęłaby w sposób istotny na zmianę (poprawę lub pogorszenie) stanu
środowiska. Jedyną korzyścią byłoby zachowanie stanu powierzchni biologicznie czynnej.
Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach projektu planu mają na celu
ochronę stanu środowiska i tym samym pozytywnie będą wpływać na zdrowie człowieka.
W przypadku gdy proponowane rozwiązania projektowe zawarte w ustaleniach planu nie zostaną
wdrożone, negatywne trendy przekształcania środowiska mogą się pogłębiać, a zanieczyszczenie
środowiska wzrastać.
8. Identyfikacja problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia realizacji
ustaleń planu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie
ustawy z dnia 16.04.2004 r. o ochronie przyrody.
W obszarze miasta znajduje się obszar Natura 2000 Dolina Środkowego Bugu PLB060003,
zajmujący powierzchnię 2,1 ha we wschodniej jego części. Na obszarze tym obowiązuje
zachowanie siedlisk w niepogorszonym stanie oraz populacji dziko żyjących ptaków. Ponadto
zabrania się na tym obszarze (art. 33 ustawy o ochronie przyrody) podejmowania działań
mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na
cele ochrony obszaru Natura 2000.
Znajdujące się w obszarze miasta pomniki przyrody (w liczbie 17 szt. drzew) wymagają
ochrony polegającej na zakazie ich usuwania i niszczenia oraz zakazie lokalizacji obiektów
budowlanych w odległości mniejszej niż 15 m od drzewa.
15
W granicach omawianego terenu nie występują problemy funkcjonalne ani przestrzenne
stwarzające konflikty związane z ochroną środowiska i obszarami prawnie chronionymi.
Projektowana zabudowa siedliskowa z dopuszczenie usług nieuciążliwych, nie stanowi
przedsięwzięć mogących stale i potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Ponadto formalnym zabezpieczeniem środowiska przed degradacją są ustalenia projektu
w zakresie ochrony środowiska określające ograniczenia, obowiązki i zakazy w gospodarowaniu
przestrzenią oraz obowiązek wyposażenia obszaru w infrastrukturę techniczną służącą ochronie
środowiska.
Z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, nie występują problemy ochrony
środowiska ani też problemy związane z terenami chronionymi w rozumieniu ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Tereny będące przedmiotem planu nie podlegają ochronie
prawnej.
Realizacja założeń projektowanego dokumentu nie stwarza dodatkowych zagrożeń dla
środowiska w stosunku do już istniejących i nie spowoduje istotnego pogorszenia standardów
jakości środowiska ani w obrębie projektu planu ani w bezpośrednim jego sąsiedztwie.
9. Skutki wynikające z ustaleń projektu planu
O znaczącym oddziaływaniu na środowisko możemy mówić w sytuacji naruszenia
określonych prawem standardów jakości powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych, gleb,
poziomu hałasu i promieniowania elektromagnetycznego. Natomiast przez znaczące negatywne
oddziaływanie na obszar Natura 2000, zgodnie z definicją zawartą w Ustawie z dnia 3 października
2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 r., Nr 199, poz. 1227)
rozumie się oddziaływanie na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności działania
mogące pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, lub
wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony obszar ten został wyznaczony lub pogorszyć
integralność obszaru lub jego powiązania z innymi obszarami.
W ocenie prognostycznej identyfikuje się skutki powodowane przeznaczeniem terenu
(lokalizacyjne), emisją do środowiska oraz wykorzystaniem zasobów środowiska (funkcjonalne).
–
wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza
Przeznaczenie terenów pod funkcje zabudowy zagrodowej wiąże się z emisją zanieczyszczeń
gazowych i pyłowych do powietrza z tzw. emitorów niskich głównie z indywidualnych systemów
grzewczych opartych o paliwo stałe (obiekty mieszkalne) oraz z silników samochodowych, maszyn
rolniczych i maszyn silnikowych budowlanych. Ze względu na niewielki obszar wyznaczony pod
lokalizację siedlisk oraz docelowy dostęp do gazu ziemnego, przechodzenie na paliwa
niskoemisyjne, emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza utrzyma się na
dotychczasowym poziomie i nie będzie mieć istotnego wpływu na stan czystości powietrza.
Ponadto projekt planu wprowadza obowiązek dotrzymania standardów jakości środowiska
w granicach terenu do którego użytkownik posiada tytuł prawny.
Oddziaływania ustalonych funkcji terenów wynikające z emisji zanieczyszczeń do powietrza
można na obecnym etapie zaliczyć do negatywnych słabych (pomijalnych).
–
wytwarzanie odpadów
Ustalone funkcje generować będą generować głównie odpady typu komunalnego tj.
opakowania drewniane, papierowe, z tworzyw sztucznych, metalowych, szklanych oraz typu
przemysłowego (faza budowy). W projekcie planu ustala się obowiązek segregacji odpadów
w miejscach ich powstawania i deponowanie na składowisku komunalnym. Wielkość odpadów
z tych terenów funkcyjnych wyznaczonych planem nie będzie istotnym obciążeniem dla systemu
gromadzenia i utylizacji odpadów na terenie miasta. Odpady komunalne gromadzone będą
selektywnie w systemie pojemnikowym i wywożone na komunalne składowisko odpadów.
Uregulowana na terenie miasta gospodarka odpadami jest zgodna z wymogami ochrony
środowiska i oznacza brak perspektywicznych zagrożeń dla ludzi, wód podziemnych
16
i powierzchniowych oraz fauny i flory, tym samym dla obszaru Natura 2000 PLB060003 Dolina
Środkowego Bugu i innych obszarów chronionych, znajdujących się w otoczeniu.
Funkcjonujący obecnie system gospodarki odpadami jest zgodny z obowiązującymi
przepisami prawa i zapewnia bezpieczeństwo ekologiczne.
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi
Ustalenia planu utrzymujące istniejące tereny zainwestowane i wyznaczone do
zagospodarowania tereny budowlane o niewielkim zasięgu nie będą mieć istotnego wpływu na
gospodarkę wodno-ściekową. Źródłem zagrożeń dla wód podziemnych mogą być ścieki komunalne
które gromadzone będą w bezodpływowych zbiornikach i okresowo wywożone do oczyszczalni
ścieków, docelowo do sieci kanalizacyjnej. Wody opadowe odprowadzane będą powierzchniowo
z rozsączaniem do gruntu w obrębie terenów funkcyjnych. Dopuszczone w planie urządzenia
przejściowe i lokalne (szamba, lokalne oczyszczalnie ścieków, lokalne odprowadzenia wód
opadowych) winny być zrealizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, po zapewnieniu
stosowania technologii spełniających Polskie Normy i posiadających odpowiednie atesty. Biorąc
pod uwagę zakres wymaganych dokumentów przed wydaniem pozwolenia na budowę nie
występuje zagrożenie dla wód podziemnych i powierzchniowych. Dobór i możliwości zastosowania
czyszczalni przydomowej zależne będą przede wszystkim od warunków gruntowo-wodnych
(wykształcenie litologiczne podłoża, przepuszczalność gruntu, pierwszy poziom wód podziemnych)
oraz możliwość odprowadzania ścieków. W przypadku ewentualnego prowadzenia hodowli
zwierząt istnieje obowiązek posiadania szczelnej płyty obornikowej zabezpieczającej przed
przenikaniem wycieków do gruntu oraz posiadania szczelnych zbiorników na gnojowicę
o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 2-miesięcznej produkcji tego nawozu.
Jedynym zagrożeniem może być odprowadzenie ścieków w sposób niekontrolowany
i niezgodny z obowiązującym prawem.
Prognozuje się, że rozwiązania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej będą realizowane
zgodnie z przepisami obowiązującego prawa i oddziaływanie jej na wody podziemne będzie
negatywne słabe na poziomie akceptowalnym.
–
emitowanie hałasu i pól elektromagnetycznych
Realizacja ustaleń planu powoduje wprowadzenie dodatkowych źródeł hałasu, jednakże
natężenie oddziaływań będzie niewielkie i nie wpłynie w znaczący sposób na zmianę klimatu
akustycznego. Projektowana zabudowa jest o charakterze ekstensywnym charakterystycznym dla
zabudowy wiejskiej.
Hałas przekraczający dopuszczalne normy może być emitowany jedynie w fazie budowy
przez środki transportu i maszyny budowlane. Będą to oddziaływania negatywne krótko okresowe
lub i mogą być traktowane jako akceptowalne.
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym poziomem dźwięku A/dB zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku /Dz. U. z 2007r Nr 120, poz. 826/ wynosi w obszarach zabudowy
mieszkaniowej i zagrodowej w przypadku hałasu komunikacyjnego 60dB w porze dziennej i 50 dB
w porze nocnej, natomiast w przypadku hałasu z innych źródeł odpowiednio 50dB i 45 dB.
Standard jakości akustycznej przestrzeni nie ulegnie zmianie, a projektowane funkcje nie
będą generować źródeł hałasu ponadnormatywnego. Brak prawdopodobieństwa negatywnego
znaczącego oddziaływania na warunki akustyczne w terenach chronionych.
Źródłem promieniowania elektromagnetycznego są istniejące linie elektroenergetyczne.
Rozwiązaniem chroniącym są wyznaczone strefy wolne od zabudowy.
–
wykorzystywanie zasobów środowiska
Projektowane inwestycje spowodują w sposób trwały ubytek zasobów rolniczej przestrzeni
produkcyjnej pod lokalizację siedlisk rolniczych oraz czasowy pod infrastrukturę liniową
17
(wodociągi, kanalizacja, gazociągi). Sukcesywne zagospodarowywanie wyznaczonych terenów
budowlanych będzie się wiązać się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na wodę, ale ujęcie
komunalne dysponuje sporymi rezerwami zasobów eksploatacyjnych. Rozwiązania w zakresie
ochrony wód (bezodpływowe zbiorniki na ścieki) realizowane zgodnie z obowiązującym w tym
zakresie systemem prawnym są bezpieczne. Zniszczenie biocenoz będzie mieć miejsce w obszarze
przewidywanych obiektów kubaturowych. Zgodnie z wymogiem ustawowym plan minimalną
powierzchnię terenów biologicznie czynnych - 30% w terenach zabudowy zagrodowej.
Oddziaływanie wynikające z wykorzystania zasobów można zaklasyfikować jako negatywne słabe
( pomijalne). Brak prawdopodobieństwa oddziaływań negatywnych znaczących.
–
ryzyko wystąpienia poważnych awarii
Zgodnie z § 3 pkt 23 i 24 Prawa Ochrony Środowiska przez poważną awarię rozumie się
zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu
przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej
niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub
zdrowia ludzi, środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. W związku
z projektowanym przeznaczeniem nie prognozuje się nadzwyczajnych zagrożeń dla środowiska.
Projekt planu nie zawiera ustaleń, które mogłyby być źródłem poważnych awarii. Plan w zakresie
zapewnienia bezpieczeństwa przed pożarem ustala obowiązek zagospodarowania terenów
w dostosowaniu do wymogów określonych w przepisach szczególnych.
9.1. Przewidywane dla środowiska skutki uchwalenia i realizacji ustaleń projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
- powierzchnia ziemi
Ustalenia planu nie będą generować działań związanych z istotną zmianą ukształtowania
powierzchni ziemi. Niekorzystne zmiany powierzchni ziemi nastąpią w fazie zagospodarowania
terenów i wynikać będą z koniecznych prac ziemnych dla potrzeb posadowienia
nowoprojektowanej zabudowy. Ingerencja procesu inwestycyjnego będzie niewielka w stosunku do
ukształtowania terenów oraz przypowierzchniowych utworów geologicznych. Zmiany związane
z realizacją nowych obiektów budowlanych będą miały ograniczony zasięg i będą obejmowały
jedynie punktowe przekształcenie powierzchni ziemi w miejscu lokalizacji budynków
mieszkalnych i gospodarczych. Bezpośrednie skutki przekształcające powierzchnię ziemi
ograniczone będą wyłącznie do terenu poszczególnych inwestycji w okresie ich realizacji. Zasięg
oddziaływania będzie ściśle miejscowy, krótkookresowy, stały.
- gleby
W wyniku realizacji zagospodarowania terenów – zabudowa zagrodowa, warstwa glebowa
ulegnie dewastacji wskutek prowadzenia robót ziemnych. Nastąpi niszczenie mechaniczne warstwy
glebowej i układu warstw w profilu pionowym, przykrywanie gleb warstwami podglebia i skały
macierzystej. Gleby w miejscu powstawania zabudowy ostaną zastąpione nasypami
antropogenicznymi i mimo ustalenia powierzchni biologicznie czynnej nie będą pełniły funkcji
produkcyjnej. Rolnicza przestrzeń produkcyjna nie zostanie narażona na duże straty, gdyż niewielki
jej areał przewidziany jest pod realizację zabudowy zagrodowej związanej z produkcja rolną.
- wody podziemne i powierzchniowe
W związku z wykopami pod obiekty budowlane istnieje możliwość lokalnego obniżenia
poziomu wód gruntowych (odwodnienia budowlane) - odwodnienia będą mieć charakter
krótkookresowy. Nie przewiduje się trwałej, istotnej zmiany stosunków wodnych. Ze względu na
wzrost powierzchni zabudowanych zmieniają się proporcje bilansowe pomiędzy spływem
powierzchniowym i infiltracja w głąb ziemi. Teren objęty planem leży w obszarze Głównego
Zbiornika Wód Podziemnych Nr 407 Niecka Lubelska (Chełm-Zamość). Ustalenia planu nie będą
generować zagrożeń ilościowych i jakościowych dla wód GZWP N 407 Niecka Lubelska, wód
czwartorzędowych i powierzchniowych. Rozwiązania przejściowe gospodarki wodno-ściekowej
18
ustalone w planie, przy zachowaniu wymogów określonych przepisami prawa w tym zakresie nie
stanowią zagrożenia dla środowiska.
Nie przewiduje się znaczącego negatywnego wpływu ustaleń planu na wielkość zasobów wód
podziemnych i warunki odtwarzania zasobów wodnych oraz na jakość wód podziemnych
i powierzchniowych. Oddziaływania na wody można zaliczyć do negatywnych słabych, pośrednich
i bezpośrednich.
- klimat
Ustalenia planu nie będą generować potencjalnych zmian klimatycznych. Na etapie
wykonywania prac budowlanych będzie mieć miejsce krótkotrwały wzrost zapylenia, wzrost hałasu
powodowanego pracą ciężkiego sprzętu budowlanego i środków transportowych, wzrost emisji
spalin silnikowych. Natomiast na etapie funkcjonowania będzie mieć miejsce emisja
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, co nieznacznie pogorszy mikroklimat. Kompensację
przyrodniczą w tym zakresie stanowi wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej.
- zasoby naturalne
W obszarze opracowania nie występują udokumentowane złoża kopalin, na których
dostępność realizacja ustaleń miejscowego planu mogłaby wywierać wpływ.
- fauna i flora
W obrębie planu dominują tereny rolne z agrocenozami rocznymi, które są miejscem
bytowania fauny polnej i łowiskiem ptaków szponiastych. Zespoły roślinności związanej
z produkcją rolniczą mają charakter sezonowy i znaczną zmienność gatunkową wynikającą ze
stosowanych upraw. Sezonowość szaty roślinnej nie stanowi korzystnych warunków dla rozwoju
cennych i chronionych gatunków roślin i zwierząt. W granicach opracowania brak jest szaty
roślinnej o trwałej strukturze, istotnej dla systemu przyrodniczego miasta. Jedynie dopływ
z Nowosiółek wraz z przyległymi terenami zielonymi stanowi lokalny korytarz ekologiczny (objęty
ochroną planistyczną). Brak ekosystemów leśnych.
W obrębie terenów projektowanych pod zabudowę nastąpi zmiana roślinności segetalnej na
zespoły roślinności urządzonej towarzyszącej zabudowie w typie wiejskim (ogrody przydomowe,
trawniki, roślinność ozdobna). Brak jest naturalnych ostoi zwierząt i nie odnotowuje się
występowania gatunków chronionych. Flora i fauna ulegnie zniszczeniu całkowicie w obszarach
przeznaczonych pod lokalizacje obiektów kubaturowych. Częściowa zmiana dotychczasowego
rolniczego charakteru użytkowana i konsekwencje wynikające dla flory i fauny w niniejszym
dokumencie jest nieznaczna.
Oddziaływania na florę i faunę będą miały charakter bezpośredni i trwały w odniesieniu do
powierzchni przeznaczonej pod zabudowę.
- różnorodność biologiczna
Zmiana części terenów rolniczych na budowlane nie przekształca siedlisk przyrodniczych
i nie powoduje fragmentacji ekosystemów i siedlisk przyrodniczych oraz nie zakłóca bytowania
populacji dziko żyjących zwierząt w siedliskach leśnych, łąkowych systemu przyrodniczego miasta
i obszaru NATURA 2000
- krajobraz
Zmiana częściowa funkcji terenów nie będzie mieć istotnego wpływu na krajobraz.
Wyznacznikiem walorów krajobrazowych będzie jakość zagospodarowanych działek i walory
architektoniczne obiektów. Ustalenia planu poprzez określenie standardów zabudowy harmonizują
zabudowę wyznaczonych terenów funkcyjnych z zabudową w otoczeniu. Nie przewiduje się
realizacji obiektów dysharmonijnych i obniżających walory krajobrazowe tej części miasta.
Oddziaływanie można zaliczyć do negatywnych słabych ( pomijalnych), krótkookresowych (faza
budowy).
19
- Zabytki i dobra materialne
Na terenie objętym zmianą planu występują stanowiska archeologiczne. Projekt zawiera
ustalenia chroniące stanowiska archeologiczne i ewentualne znaleziska archeologiczne.
Oddziaływanie można zaliczyć do negatywnych słabych (pomijalnych).
- Zdrowie ludzi
W rozumieniu przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska znaczące oddziaływanie na
środowisko oznacza również znaczące oddziaływanie na zdrowie ludzi. O znaczącym
oddziaływaniu na środowisko /zdrowie ludzi/ można mówić w sytuacji, gdy przekraczane są
standardy emisyjne /dopuszczalne normy zanieczyszczeń/ określone w przepisach o ochronie
środowiska. Stan środowiska w Hrubieszowie w świetle wyników badań PMŚ należy uznać za
dobry. Zawartość emitowanych do środowiska zanieczyszczeń kształtuje się w granicach od kilku
do kilkunastu procent dopuszczalnych norm i ulega systematycznej poprawie na wskutek zmiany
nośników energii, porządkowania gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami oraz
zwiększania lesistości poprzez zalesienia gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej. Należy
oczekiwać, że tendencja ta będzie pogłębiać się, a stan czystości środowiska będzie coraz
korzystniejszy dla człowieka. Ustalenia projektu zmiany planu nie generują dodatkowych źródeł
hałasu tj. pogorszenia warunków akustycznych lub warunków aerosanitarnych. Uciążliwości fazy
budowy obiektów w ramach ustalonych funkcji terenów będą krótkookresowe i przemijające. Brak
też prawdopodobieństwa negatywnego wpływu na wody, w tym GZWP Nr 407 stanowiącego
źródło wody pitnej.
10. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko ustaleń planu obejmujący
oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe, długofalowe, stałe i chwilowe
Termin ‘znaczące oddziaływanie na środowisko” nie został zdefiniowany w ustawie Prawo
ochrony środowiska, która go wprowadza. W oparciu o literaturę specjalistyczną stwierdza się, że
o znaczącym oddziaływaniu na środowisko mówić można w sytuacji naruszenia określonych
prawem standardów jakości powietrza, wód powierzchniowych, gleb, poziomu hałasu,
promieniowania elektromagnetycznego lub zagrożenia trwałości zasobów lub funkcji
ekologicznych. Zatem nie wszystkie oddziaływania negatywne są oddziaływaniami znaczącymi.
Dla lepszego zrozumienia zakresu i skali oddziaływań ustaleń planu na środowisko
przyrodnicze przedstawiono je w postaci poniższej tabeli:
Podmiot oddziaływania
różnorodność biologiczna.
ludzie
Flora
Fauna
Powierzchnia ziemi, gleby
Wody
Powietrze
Klimat
Zasoby naturalne
dobra kultury /zabytki/
Krajobraz
Obszary Natura 2000 i inne (
w otoczeniu)
System przyrodniczy gminy
Bezpośre pośredni
dnie
e
*
wtórne
skumulo
wane
*/+
*/+
*/+
*/+
*
*
*
*
*/+
*
*/+
krótko
terminow
e
*
*
*
*
*
średnio
terminow
e
długo
terminow
e
+
*/+
+
+
stałe
+
+
+
*
*
*
*
*
*
*
chwilowe
*
*
*
*
*
*
+
* oddziaływania negatywne słabe (pomijalne), ** oddziaływania negatywne umiarkowane (działania
minimalizujące) ,*** negatywne znaczące (ograniczanie do umiarkowanego albo poszukiwanie rozwiązań
alternatywnych)
+- oddziaływania pozytywne
20
Oddziaływania pozytywne pośrednie długoterminowe i stałe na bioróżnorodność, florę
i faunę wynikają z obecności siedlisk przyrodniczych i ich mozaiki z agrocenozami oraz
stosunkowo dobrego stanu wynikającego z ekstensywnej gospodarki rolniczej oraz niskiego
natężenia ruchu na drogach. Tereny przydrożne mają już obniżoną bioróżnorodność. Oddziaływanie
negatywne słabe (pomijalne) na bioróżnorodność, florę i faunę mają charakter pośredni,
krótkoterminowy lub chwilowy i wynikają z terminów prac agrotechnicznych (orki, zbiorysianokosy, żniwa) oraz częstotliwości ruchu pojazdów silnikowych po drogach (emisja hałasu
i emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłów do powietrza). Oddziaływania negatywne słabe na
powierzchnię ziemi, gleby i powietrze zaliczają się do bezpośrednich lub pośrednich,
krótkoterminowych lub chwilowych i wynikają z przedostawania się zanieczyszczeń z dróg
publicznych oraz z maszyn rolniczych silnikowych i nadmiernego nawożenia i chemizacji (środki
ochrony roślin), a w terenach budowlanych z emisji tzw. kominowej. Do oddziaływań negatywnych
słabych, pośrednich na w/w elementy zalicza się również przekształcenie powierzchni ziemi
w wyniku realizacji zabudowy.
Oddziaływania negatywne słabe na krajobraz zaliczają się do pośrednich
i krótkoterminowych. Wynikają z obecności w krajobrazie naturalnym terenów budowlanych
(zabudowa zagrodowa, usługowa) oraz elementów liniowych infrastruktury energetycznej.
Oddziaływania pozytywne wynikają z ekstensywnej gospodarki rolnej.
Oddziaływania pośrednie negatywne o charakterze stałym na wody wynikają ze spływu
zanieczyszczeń z terenów budowlanych, dróg publicznych, wycieków z maszyn rolniczych
silnikowych oraz nadmiernego nawożenia i chemizacji ( środki ochrony roślin).
Obecne funkcje nie oddziałują negatywnie znacząco na klimat, zasoby naturalne, dobra
kultury, obszary Natura 2000 w otoczeniu i inne obszary chronione. Oddziaływania negatywne
słabe i umiarkowane na klimat o charakterze chwilowym lub krótkoterminowym związane są
z fazami budowy nowych obiektów w wyznaczonych terenach budowlanych lub infrastruktury
liniowej. Równocześnie stan aerosanitarny będzie się poprawiać na wskutek zwiększania się
dostępności niskoemisyjnych nośników energii (gaz ziemny) oraz energii ze źródeł odnawialnych
(słońca, biomasy itp.). Oddziaływania negatywne na ludzi będą związane wyłącznie z fazami
realizacji obiektów budowlanych lub infrastruktury liniowej oraz zmianami sezonowymi warunków
aerosanitarnych (sezon grzewczy) zmianami warunków akustycznych. Brak prawdopodobieństwa
oddziaływań negatywnych znaczących (stałych lub długookresowych przekroczeń ustalonych
prawem standardów jakości środowiska.).
11.Możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko
Teren objęty planem położony jest w odległości około 6km w linii prostej od granicy
z Ukrainą. Zasięg negatywnego oddziaływania będzie obejmować tereny objęte planem oraz
najbliższe otoczenie w promieniu kilkuset metrów. Brak prawdopodobieństwa aby ustalenia
projektu planu mogły generować oddziaływania transgraniczne. Nie zachodzi potrzeba wdrażania
procedur określonych w przepisach ochrony środowiska.
12. Możliwości rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływania na
środowisko, w tym na krajobraz oraz możliwe rozwiązania alternatywne do rozwiązań
zawartych w projektowanym dokumencie
Oddziaływania negatywne na środowisko projektowanych terenów budowlanych zostały
dostatecznie zminimalizowane poprzez:
• ograniczenie zasięgu przestrzennego projektowanych terenów budowlanych,
• ustalenie intensywności zabudowy (wskaźnik zabudowy, wskaźnik terenów biologicznie
czynnych)
• ograniczenie korzystania z zasobów środowiska /np. w strefach bezpośrednich linii
energetycznych/
• ustalenie obowiązku stosowania technik i technologii zapobiegających kolizji z zasobami
środowiska
• objęcie ochroną planistyczną elementu systemu przyrodniczego miasta /dopływ z Nowosiółek/
21
W przypadku prognozowanego dokumentu nie zachodzi konieczność zastosowania dodatkowych
rozwiązań minimalizujących lub ograniczających skutki środowiskowe.
13.Propozycje innych niż w projekcie ustaleń sprzyjających ochronie środowiska
Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego są prawidłowe i zgodne
z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi i systemem prawnym w zakresie ochrony środowiska.
Podstawowe problemy z zakresu ochrony środowiska dotyczące gospodarki wodno-ściekowej,
gospodarki odpadami, ochrony powietrza zostały w projekcie planu rozwiązane w sposób
prawidłowy i nie zachodzi potrzeba ich innego formułowania. W związku z tym prognoza nie
zawiera alternatywy rozwoju.
14. Zasady monitorowania wpływu realizacji ustaleń planu na środowisko
Teren będzie objęty monitoringiem urbanistycznym prowadzonym przez służby
urbanistyczne miasta Hrubieszów. Nie zachodzi potrzeba wdrażania monitoringu hydrologicznego,
hydrogeologicznego lub przyrodniczego.
15. Streszczenie
Prognozę sporządza się w ramach procedury strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta
Hrubieszowa - tereny Obrębu Sławęcin – północ opracowanego zgodnie z uchwałą Nr III/12/2014
Rady Miejskiej w Hrubieszowie z dnia19 grudnia 2014 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszowa – Sławęcin- północ
Projekt planu ustala następujące funkcje terenów: tereny zabudowy z dopuszczeniem działalności
gospodarczej związanej z zaopatrzeniem i bytowaniem ludności wraz z obiektami i urządzeniami
towarzyszącymi; elektroenergetyka, linie średnich napięć wraz ze strefą oddziaływania linii, tereny
komunikacji drogowej: droga wojewódzka, drogi powiatowe, tereny dróg wewnętrznych, drogi
gospodarcze - dojazd do pól, tereny otwarte: użytków zielonych, upraw polowych i ogrodniczych,
wody powierzchniowe, tereny zabytków archeologicznych.
Projekt planu określa ustalenia formalne i wprowadzające, przeznaczenie terenów i ustalenia
ogólne dla całego obszaru objętego planem, ustalenia dotyczące ochrony środowiska
przyrodniczego, ustalenia dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, ustalenia
dotyczące zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego oraz wymagań wynikających
z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych, szczegółowe zasady i warunki scalania gruntów
i podziału nieruchomości, zasady i warunki zagospodarowania terenów otwartych według rodzajów
przeznaczenia, zasady kształtowania ładu przestrzennego oraz warunki i zasady zabudowy
i zagospodarowania terenu, ustalenia dotyczące urządzeń infrastruktury technicznej, ustalenia
dotyczące komunikacji drogowej, ustalenia szczegółowe i postanowienia końcowe.
Projekt planu stanowią ustalenia będące treścią uchwały Rady Miejskiej w Hrubieszowie oraz
rysunek w skali 1:2000 stanowiący załącznik nr 1, rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do
projektu zmiany planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszowa Sławęcin- północ
stanowiący zał. Nr 2 oraz rozstrzygnięcie o sposobie realizacji, zapisanych w planie
zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszowa Sławęcin- północ, inwestycji z zakresu
infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania
stanowiący załącznik nr 3.
Prognoza obejmuje ocenę skutków oddziaływań ustaleń projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego w granicach terenów objętych planem z uwzględnieniem
istniejących uwarunkowań ekologicznych i obowiązującego systemu prawnego w zakresie ochrony
środowiska. W związku z tym nie zachodziła potrzeba zastosowania alternatywnych rozwiązań.
Sporządziła:
mgr inż. Barbara Strzemecka-Gromek
22