2 zalaczniki.

Z a ł ą c z n i k - P o d s t a w o w e z a ł o Ŝ e n i a m e t od y c z n e
pracy
Zgodnie z wymaganiami Umowy o pracę analiza obejmuje emisje związane z
następującymi aktywnościami:
-
produkcja energii elektrycznej i ciepła sieciowego,
ogrzewanie, przygotowanie ciepłej wody uŜytkowej (c.w.u.) i przygotowanie
-
posiłków w gospodarstwach domowych,
zuŜycie energii w budynkach uŜyteczności publicznej oraz w sektorze handlu i
-
usług,
bezpośrednie zuŜycie paliw w przemyśle,
-
transport samochodowy i autobusowa komunikacja miejska,
gospodarka ściekami i odpadami komunalnymi.
Analizą objęto okres czasu od 1990 r. z wyróŜnieniem lat 1990, 1995, 2000, 2005.
Z.1 Emisje gazów cieplarnianych związane ze spalaniem paliw w związku z
produkcją sieciowych nośników energii, w przemyśle i bezpośrednio w
gospodarstwach domowych
W obszarze produkcji energii elektrycznej i ciepła sieciowego jak równieŜ
bezpośredniego uŜytkowania paliw w przemyśle i gospodarstwach domowych,
obliczenia przeprowadzono z wykorzystaniem opracowanego na uŜytek niniejszej
pracy modelu podaŜowo-popytowego bilansowania strumieni energii. W oparciu o
zebrane dane od producentów i dystrybutorów sieciowych nośników energii oraz z
wykorzystaniem danych statystycznych z obszaru uŜytkowania energii określono ilości
zuŜywanych na terenie miasta paliw kopalnych jak równieŜ emisje gazów
cieplarnianych. Spalanie paliw powoduje bowiem emisję gazów cieplarnianych.
Emitowany jest przede wszystkim dwutlenek węgla ale równieŜ, choć w znacznie
mniejszych, wręcz śladowych ilościach, metan i podtlenek azotu. Do obliczeń emisji
wykorzystano wartości współczynników emisji podane w Krajowych
inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych z lat objętych analizą
raportach
oraz dla
odpowiednich kategorii wykorzystania paliw.
Analizę przeprowadzono w dwóch perspektywach:
1. Zaopatrzenia
miasta
w
paliwa
i nośniki
energii
skutkujące
emisją
gazów
cieplarnianych,
2. Zapotrzebowania na energię wynikającego z
aktywności generujących potrzeby energetyczne.
odpowiednio
zagregowanych
Bilansując odpowiednio istotne dla emisji gazów cieplarnianych strumienie energii
kontrolowano prawidłowość zastosowanego podejścia i kompletność analizy.
90
Taki sposób realizacji pracy stworzył moŜliwość oszacowania systemowej sprawności
przemian energetycznych, co z kolei pozwoliło na pokazanie zarówno elementów
poprawy gospodarki energetycznej i dokonanej redukcji emisji gazów cieplarnianych,
jak równieŜ na zidentyfikowanie obszarów gdzie dalsza poprawa jest moŜliwa i
poŜądana.
Przyjęta metoda analizy oparta na bilansie energii umoŜliwia dokonanie podstawowej
weryfikacji wyników obliczeń, co przy niepewności danych ma bardzo istotne
znaczenie. Niepewność danych wynika z kilku przesłanek:
-
okres analizy sięga roku 1990, a więc 17 lat wstecz, stąd dotarcie do
zarchiwizowanych danych w przedsiębiorstwach i urzędach było uciąŜliwe, a
czasem w ogóle niemoŜliwe, w przypadku, jeśli wymagane dla wykonania
opracowania dane nie były archiwizowane, co jak się okazało w trakcie
wykonywania pracy często miało miejsce,
-
niektóre podmioty potencjalnie dysponujące danymi potrzebnymi do wykonania
opracowania odmawiały współpracy twierdząc, Ŝe nie mają obowiązku prawnego
udostępniania danych biznesowych na uŜytek niniejszego opracowania (np. miało
to miejsce w przypadku składów opału),
-
część przedsiębiorstw poproszonych o dostarczenie danych traktowała tę sprawę
jako mało istotną i nie chciała poświęcić je wystarczającego czasu i uwagi. Stąd
przesłane dane były czasem fragmentaryczne, niekompletne lub błędne, co
wymagało czasochłonnych wyjaśnień telefonicznych.
Metodę bilansowania strumieni energii zastosowano w obszarze ciepła sieciowego,
paliw gazowych i nie sieciowych nośników energii wykorzystywanych na cele
ogrzewania, przygotowania c.w.u. i gotowania posiłków. Przy braku danych od
dostawców paliw nie sieciowych, ilości tych paliw zostały szacowane na podstawie
zapotrzebowania na energię na poszczególne cele uŜytkowania. Następnie bilansowo
zweryfikowano wyniki obliczeń modelowych.
Maksymalną, uśrednioną w ramach całego analizowanego obszaru niepewność
proponowanej metody szacuje się na ok. +/- 15%.
91
Z.2
Metodyka określenia emisji gazów cieplarnianych związanych z
transportem – model transportu miejskiego
Zgodnie
z
przyjętym
w
pracy
okresem
analizy,
dane
dotyczące
transportu
przedstawiono dla lat 1990, 1995, 2000 i 2005. W celu określenia ilości emisji gazów
cieplarnianych pochodzących z sektora transportu, wszystkie pojazdy zarejestrowane
na terenie miasta podzielono ze względu na rodzaj zuŜywanego paliwa, gdyŜ
charakteryzują się one nieco innymi wartościami współczynników emisji gazów
cieplarnianych. WyróŜniono trzy kategorie paliw:
pojazdy zasilane benzyną;
pojazdy zasilane olejem napędowym;
pojazdy zasilane LPG.
W kaŜdej kategorii paliwa (benzyna, olej napędowy, LPG) rozróŜniono kategorie
pojazdów ze względu na pojemność skokową silnika (samochody osobowe) lub
ładowność (samochody cięŜarowe), gdyŜ ma to wpływ na jednostkowe zuŜycie paliwa,
a w konsekwencji na ilość emisji CO2 w danej kategorii paliwa. WyróŜniono
następujące kategorie wielkości pojazdów:
•
Samochody osobowe:
- o pojemności 1,4 tys. cm3;
-
•
•
o pojemności od 1,4 tys. cm3 do 2,0 tys. cm3;
o pojemności powyŜej 2,0 tys. cm3.
Samochody cięŜarowe:
- o ładowności do 1,5 tony;
- o ładowności powyŜej 1,5 tony.
Autobusy MPK
W oparciu o statystyczne przebiegi pojazdów w poszczególnych kategoriach i
jednostkowe zuŜycie paliw określone na podstawie danych Instytutu Transportu
Samochodowego obliczono ilości (masę) zuŜywanych paliw w skali miasta. Na tej
podstawie obliczono energię zuŜywanych paliw według następującego wzoru:
Z [ MJ ] =
m[t ] ∗ Wop [ MJ / kg ]
10 3
,
(1)
gdzie:
m- masa paliwa
W op - wartość opałowa paliwa.
Pozwoliło to następnie na obliczenie emisji gazów cieplarnianych ze spalania tych
paliw.
92
Emisję gazów cieplarnianych obliczono według następującego wzoru:
E GC [t ] =
Z [ MJ ] ∗ We [t / TJ ]
,
10 3
(2)
gdzie:
EGC(t) - emisja danego gazu
Z – energia zuŜytego paliwa
W e - współczynnik emisji danego gazu.
Z.3 Pozostałe emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych
Z.3.1
Emisje metanu związane z gospodarką ściekami i odpadami komunalnymi
Część metanu wytwarzającego się w procesach fermentacji beztlenowej substancji
organicznej - czy to osadu czynnego w oczyszczalniach ścieków czy teŜ odpadów
komunalnych, zagospodarowywana jest na cele energetyczne poprzez spalanie w
kotłach bądź silnikach spalinowych napędzających generatory prądu elektrycznego.
W bilansie emisji uwzględniono dwie emisje składowe:
- Bezpośrednia emisja do atmosfery części metanu, której nie udaje się uchwycić
i zagospodarować poprzez spalenie w urządzeniach energetycznych. Dla
przeliczenia tej emisji na ekwiwalentną emisję CO2 mnoŜono ją prze
współczynnik potencjału gazocieplarnianego (Global Warming Potential – GWP),
który dla metanu wynosi 21.
-
Z.3.2
Emisja CO2 ze spalenia uchwyconego metanu – przyjęto tu, Ŝe cały uchwycony
metan spala się do CO2, który emitowany jest do atmosfery.
Pochłanianie dwutlenku węgla przez obszary zielone
Zmiany emisji związane ze zmianami sposobu uŜytkowania terenu oraz zmianami
lesistości (kategoria LULUCF w inwentaryzacji emisji) nie zostały uwzględnione w
analizie w sposób ilościowy, jako Ŝe są one nieporównywalnie małe w porównaniu ze
zmianami związanymi zuŜytkowaniem paliw i mieszczą się w granicach błędu
statystycznego.
93