spis treści
Transkrypt
spis treści
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I – PODMIOT I PRZEDMIOT OPODATKOWANIA ................................................ 35 1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy ...................................................................................... 1.1. Podmiot opodatkowania ......................................................................................................... 1.2. Osoby prawne ......................................................................................................................... 1.3. Jednostki nieposiadające osobowości prawnej ........................................................................ 1.4. Spółki zagraniczne .................................................................................................................. 1.5. Spółki zagraniczne – problem z niektórymi krajami ............................................................... 1.6. Mały podatnik ......................................................................................................................... 1.7. Komitety wyborcze jako podatnicy ......................................................................................... 1.8. Rada Rodziców podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych ................................ 1.9. Spółki kapitałowe w organizacji ............................................................................................. 1.9.1. Spółki kapitałowe w organizacji jako podatnik podatku dochodowego od osób prawnych 1.9.2. Data rejestracji spółki kapitałowej w organizacji w urzędzie skarbowym a rozliczenie podatku dochodowego ................................................................................................... 1.9.3. Rok podatkowy w spółce kapitałowej w organizacji ..................................................... 1.9.4. Przychody i koszty w spółce kapitałowej w organizacji ................................................ 1.9.5. Koszty założenia spółki z o.o. ........................................................................................ 1.10. Spółka niemająca osobowości prawnej a podatek dochodowy od osób prawnych ................... 1.11. Wspólnoty mieszkaniowe ....................................................................................................... 1.12. Spółka komandytowo-akcyjna ................................................................................................ 1.13. Upadłość a obowiązek podatkowy .......................................................................................... 1.14. Zmiana formy prawnej a następstwo prawne w zakresie obowiązków prawnopodatkowych 1.15. Podatkowe grupy kapitałowe .................................................................................................. 1.15.1. Warunki utworzenia podatkowej grupy kapitałowej ................................................... 1.15.2. Utworzenie podatkowej grupy kapitałowej ................................................................ 1.15.3. Rok podatkowy spółek tworzących podatkową grupę kapitałową .............................. 1.15.4. Ustalanie dochodu (straty) podatkowej grupy kapitałowej ......................................... 1.15.5. Dywidenda od spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej ................................ 1.15.6. Opodatkowanie dywidendy dla spółki z grupy kapitałowej ............................................ 1.15.7. Utrata statusu podatkowej grupy kapitałowej ............................................................. 1.15.8. Podatkowa grupa kapitałowa a inne obowiązki .......................................................... 2. Wyłączenia przedmiotowe ................................................................................................................. 2.1. Działalność rolnicza w rozumieniu ustawy ............................................................................. 2.2. Działalność rolnicza w orzecznictwie NSA ............................................................................. 2.3. Przedmiot działalności rolniczej ............................................................................................. 2.4. Produkcja materiału siewnego ................................................................................................ 2.5. Gospodarstwo rolne – definicja ................................................................................................ 2.6. Gospodarstwo rolne – wyjaśnienie MF ................................................................................... 2.7. Pojęcie „działy specjalne produkcji rolnej” ............................................................................. 2.8. Działy specjalne produkcji rolnej – pojęcie ogrzewanej szklarni (tunelu foliowego) oraz hodowli entomofagów ................................................................................................................ 2.9. Działalność rolnicza na gruntach cudzych ............................................................................... 2.10. Przychód z kontraktacji .......................................................................................................... 2.11. Działalność rolnicza a dywidenda dla osoby fizycznej ............................................................. 2.12. Hodowla koni .......................................................................................................................... 2.13. Polowa uprawa kwiatów ......................................................................................................... 35 35 36 36 37 37 38 38 39 41 41 42 42 42 43 43 44 44 44 45 46 46 47 48 48 49 49 51 51 52 52 53 53 54 54 55 55 56 56 57 57 58 58 6 2.14. 2.15. 2.16. 2.17. 2.18. 2.19. 2.20. 2.21. 2.22. 2.23. 2.24. 2.25. Łuskanie cebulek kwiatowych a działalność rolnicza .............................................................. Przychody i koszty uzyskania przychodów z działalności rolniczej i pozarolniczej ................ Sprzedaż warzyw suszonych pochodzących z własnej uprawy ................................................ Dopłaty w rolnictwie .............................................................................................................. Dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych .............................................................................. Dzierżawa gruntów rolnych .................................................................................................... Grupa producentów rolnych .................................................................................................... Gospodarka leśna – definicja .................................................................................................... Czynność prawnie nieważna a zobowiązanie podatkowe ........................................................ Przychody z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy ........... Kwota zasądzona na rzecz podatnika w związku ze stwierdzeniem nieważności decyzji ........ Podatek tonażowy ................................................................................................................... 2.25.1. Wybór pomiędzy podatkiem tonażowym a zasadami ogólnymi ............................... 2.25.2. Podatnicy podatku tonażowego ................................................................................ 2.25.3. Dokument Zgodności ............................................................................................... 2.25.4. Przedmiot opodatkowania podatkiem tonażowym ................................................... 2.25.5. Wyłączenia z zakresu podatku tonażowego .............................................................. 2.25.6. Wybór zasad opodatkowania przez armatora morskiego .......................................... 2.25.7. Podatek tonażowy a łączenie przedsiębiorstw .......................................................... 2.25.8. Zasady ustalania dochodu armatora .......................................................................... 2.25.9. Obliczenie podatku tonażowego ............................................................................... 2.25.10. Zapłata podatku i deklaracje w podatku tonażowym ................................................ 2.25.11. Podatek tonażowy od sprzedaży statku ..................................................................... 2.25.12. Podatek tonażowy a księgi rachunkowe ................................................................... 3. Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy ....................................................................... 3.1. Nieograniczony obowiązek podatkowy ................................................................................... 3.2. Ograniczony obowiązek podatkowy ....................................................................................... 3.3. Siedziba i zarząd osoby prawnej ............................................................................................. 3.4. Terytorium Polski .................................................................................................................... 3.5. Pojęcia – „morze terytorialne” i „wyłączna strefa ekonomiczna” ............................................ 3.6. Pokłady samolotów i statki morskie ........................................................................................ 3.7. Specjalne strefy ekonomiczne ................................................................................................ 4. Zwolnienia podmiotowe .................................................................................................................... 4.1. Fundusze emerytalne .............................................................................................................. 4.2. Zwolnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego .................................................... 4.3. Fundusz dopłat nie jest funduszem celowym .......................................................................... 4.4. Zwolnienia o charakterze podmiotowym na podstawie odrębnych ustaw ............................... 4.5. Zwolnienie państwowych funduszy celowych ........................................................................ 4.6. Zwolnienie jednostek budżetowych ........................................................................................ 4.7. Zmiany w zakresie zwolnień podmiotowych z podatku dochodowego ..................................... 4.8. Jednostki badawczo-rozwojowe – brak zwolnienia ................................................................. 5. Rok podatkowy ................................................................................................................................. 5.1. Rok kalendarzowy a rok podatkowy ....................................................................................... 5.2. Rozpoczęcie działalności a rok podatkowy ............................................................................. 5.2.1. Rok podatkowy jako rok kalendarzowy ....................................................................... 5.2.2. Rozpoczęcie działalności w drugiej połowie roku a zasady złożenia zeznania podatkowego ........................................................................................................................ 5.2.3. Rok podatkowy jako okres 12 kolejnych miesięcy ....................................................... 5.3. Zmiana roku podatkowego ...................................................................................................... 5.4. Forma zawiadomienia o wyborze roku podatkowego ............................................................. 5.5. Konsekwencje niezawiadomienia o zmianie roku podatkowego ............................................. 5.6. Modyfikacja roku podatkowego ............................................................................................... 5.7. Rok podatkowy spółek tworzących podatkową grupę kapitałową ........................................... 5.8. Zamknięcie ksiąg rachunkowych a rok podatkowy ................................................................. 59 60 61 61 62 62 63 64 65 65 66 67 67 67 68 69 69 70 71 72 72 73 73 73 74 74 74 74 74 75 76 76 76 77 77 78 78 79 79 80 80 81 81 81 81 81 83 83 83 84 85 85 85 7 5.9. Postępowanie upadłościowe a rok podatkowy ...................................................................... 5.10. Inny rok podatkowy niż kalendarzowy a data złożenia IFT-2R .................................................. 86 87 ROZDZIAŁ II – OPODATKOWANIE OSÓB ZAGRANICZNYCH ............................................. 88 1. 2. 3. 4. 88 88 89 91 91 Ograniczony obowiązek podatkowy ................................................................................................... Organiczony obowiązek podatkowy a spółka zarejestrowana w Polsce z siedzibą zarządu na Cyprze Pojęcie dochodu uzyskanego w Polsce przez podmiot zagraniczny na terytorium Polski ................. Zasady opodatkowania osób zagranicznych ........................................................................................ 4.1. Opodatkowanie podmiotu zagranicznego prowadzącego działalność w Polsce ....................... 4.2. Opodatkowanie podmiotów zagranicznych pochodzących z państw, z którymi nie zawarto umowy w sprawie podwójnego opodatkowania ...................................................................... 4.2.1. Dochody osiągane przez oddziały (przedstawicielstwa) .............................................. 4.2.2. Dochody z nieruchomości ........................................................................................... 4.2.3. Dochody z majątku ruchomego ................................................................................... 4.2.4. Świadczenie usług ...................................................................................................... 4.3. Opodatkowanie podmiotów zagranicznych pochodzących z państw, z którymi zawarto umowy w sprawie podwójnego opodatkowania ................................................................................... 4.3.1. Rola umów międzynarodowych .................................................................................. 4.3.2. Umowy w sprawie podwójnego opodatkowania ......................................................... 4.3.3. Obowiązek stosowania oficjalnej wersji tłumaczenia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ............................................................................................................... 4.3.4. Pojęcie zakładu w Umowie Modelowej ...................................................................... 4.3.5. Pojęcie zakładu w polskiej ustawie ............................................................................. 4.3.6. Opodatkowanie zakładu i podmiotów pozostałych ..................................................... 4.3.7. Ustalenie zysku zakładu ............................................................................................. 4.3.8. Definicja „zakładu” w umowie z Irlandią .................................................................... 4.3.9. Korekta dochodów uzyskanych w innym kraju a zysk zakładu w Polsce ....................... 4.3.10. Zasady eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych ..................................................................................................... 4.3.11. Dochody z nieruchomości .............................................................................................. 4.3.12. Dochody z rzeczy ruchomych ........................................................................................ 4.3.13. Dochody z licencji ...................................................................................................... 4.3.14. Dochody z odsetek ...................................................................................................... 4.3.15. Dochody z odsetek – moment potrącenia podatku ....................................................... 4.3.16. Dochody z dywidend .................................................................................................. 5. Dywidendy dla podmiotów zagranicznych ..................................................................................... 5.1. Zasady opodatkowania dywidend dla podmiotów zagranicznych od 1 stycznia 2007 r. ............. 5.2. Warunki zwolnienia z podatku dywidend wypłacanych podmiotom zagranicznym ................... 5.3. Państwa członkowskie UE i EOG .................................................................................................. 5.4. Zwolnienie dywidendy wypłacanej dla podmiotu zagranicznego ................................................ 5.5. Obowiązki spółki wypłacającej dywidendę ................................................................................... 6. Opodatkowanie osób zagranicznych – konieczność ustalenia ich statusu ........................................ 7. Spółka europejska .............................................................................................................................. 8. Certyfikat rezydencji ....................................................................................................................... 8.1. Pojęcie certyfikatu rezydencji ................................................................................................... 8.2. Obowiązek posiadania certyfikatu rezydencji .......................................................................... 8.3. Certyfikat rezydencji – wyjaśnienie MF ................................................................................... 8.4. Zaświadczenie o wpisie do rejestru nie jest certyfikatem rezydencji ......................................... 8.5. Kopia certyfikatu rezydencji ..................................................................................................... 8.6. Uzyskanie certyfikatu po dniu dokonania wypłaty a rozliczenie podatku ................................. 8.7. Certyfikat rezydencji – zwolnienie ........................................................................................... 9. Opodatkowanie dochodów spółki europejskiej .............................................................................. 10. Licencje, odsetki, usługi niematerialne ........................................................................................... 10.1. Dochody z praw majątkowych wypłacane przez firmy polskie firmom zagranicznym ............ 10.2. Forma wypłaty dochodów z praw majątkowych, licencji i odsetek ........................................ 92 92 92 92 93 93 93 94 96 96 97 98 98 98 99 100 101 101 102 102 102 103 104 104 104 105 106 106 107 108 108 108 109 109 110 111 112 112 113 113 113 115 8 10.3. Zwolnienie z podatku należności licencyjnych wpłacanych niektórym podmiotom ............. 10.4. Należności licencyjne otrzymywane przez zagranicznych zakład .......................................... 10.5. Uregulowanie podatku od należności przekazywanej za granicę z własnych środków polskiej firmy ........................................................................................................................................ 10.6. Należność z tytułu udziału w programach partnerskich ........................................................ 10.7. Należność z tytułu praw autorskich wypłacona dla firmy francuskiej ................................... 10.8. Należności za używanie urządzenia przemysłowego ................................................................. 10.9. Należności z tytułu najmu samochodów ciężarowych ............................................................... 10.10. Zakup programu komputerowego do dalszej odsprzedaży ................................................... 10.11. Program komputerowy nabyty na własne potrzeby a pobór podatku u źródła ....................... 10.12. Data pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego przy kapitalizacji odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny .............................................. 11. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w orzecznictwie NSA i wyjaśnieniach organów podatkowych ................................................................................................................................. 11.1. Możliwość opodatkowania tego samego dochodu w obu państwach .................................... 11.2. Opodatkowanie odsetek ....................................................................................................... 11.3. Pokrycie odsetek ze środków polskiego płatnika .................................................................... 11.4. Prowizja za pośrednictwo w sprzedaży wypłacona zagranicznej firmie ................................. 11.5. Zapłata za kurs językowy dla nierezydenta a obowiązek potrącenia podatku ....................... 11.6. Pojęcie „know-how” w orzecznictwie .................................................................................. 11.7. Pojęcie „świadczenia o podobnym charakterze” ..................................................................... 12. Zasady opodatkowania dywidend, odsetek i należności licencyjnych wypłacanych podmiotom niemieckim .................................................................................................................................... 12.1. Opodatkowanie dywidend w umowie z Niemcami ............................................................... 12.2. Odsetki i należności ............................................................................................................. 12.3. Przeniesienie własności majątku .......................................................................................... 115 117 118 119 120 121 121 122 124 125 126 126 126 128 128 131 131 133 134 134 134 135 ROZDZIAŁ III – DOKUMENTACJA PODATKOWA ................................................................... 136 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Przepisy o ewidencji rachunkowej ................................................................................................. Ustalenie dochodu na podstawie ksiąg rachunkowych ................................................................... Księgi podatkowe jako dowód określenia dochodów ..................................................................... Zasady prowadzenia ksiąg ............................................................................................................. Nierzetelne księgi a szacowanie podstawy opodatkowania ............................................................ Zawyżenie kosztów a nierzetelność ............................................................................................... Fikcyjne rachunki a nierzetelność .................................................................................................. Nierzetelne prowadzenie ksiąg a szacunkowe ustalenie podstawy opodatkowania ........................ Nierzetelne prowadzenie księgi – odpowiedzialność karna skarbowa ............................................ Utracona dokumentacja ................................................................................................................. Postępowanie szacunkowe – obowiązki dowodowe strony ............................................................ Postępowanie szacunkowe – obowiązki dowodowe organu podatkowego ..................................... Wskaźniki do szacowania dochodu – osoby zagraniczne ............................................................... Prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej ........................................................... Dokumentacja prowadzona przez podatników zwolnionych przedmiotowo ................................... Nieprawidłowe zaliczenie wydatków w koszty a szacowanie ........................................................ 136 137 138 139 140 141 142 143 143 144 145 145 146 146 147 148 ROZDZIAŁ IV – PRZERZUCANIE DOCHODÓW ....................................................................... 150 1. Dokumentacja transakcji podmiotów powiązanych ....................................................................... 1.1. Elementy dokumentacji podatkowej ...................................................................................... 1.2. Obowiązek sporządzenia dokumentacji ................................................................................. 1.2.1. Informacje, o które należy zadbać sporządzając dokumentację podatkową ................. 1.2.2. Szczegółowość dokumentacji podatkowej .................................................................. 1.3. Kompensata korzyści ................................................................................................................ 150 150 151 151 152 154 9 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 1.4. Dokumentacja transakcji w wyjaśnieniach MF .................................................................... 1.5. Pojęcie transakcji oraz sposób określenia jej wielkości ........................................................ 1.6. Kraje stosujące szkodliwą konkurencję podatkową .............................................................. 1.7. Dokumentacja transakcji podmiotów powiązanych a inne obowiązki informacyjne ............ 1.8. Konsekwencje naruszenia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej .................... 1.9. Termin przedawniania sankcyjnego 50% podatku .................................................................. 1.10. Termin sporządzenia dokumentacji cen transferowych .......................................................... Powiązania pomiędzy podatnikami ................................................................................................ 2.1. Ceny transferowe – pojęcie .................................................................................................. 2.2. Przerzucanie dochodów w obrocie międzynarodowym ........................................................ 2.3. Przerzucanie dochodów w obrocie krajowym ...................................................................... 2.4. Powiązania pośrednie ........................................................................................................... 2.5. Umowa najmu zawarta z prezesem zarządu będącym jednocześnie udziałowcem spółki ..... 2.6. Pożyczka dla prezesa ............................................................................................................... Metody szacowania dochodu .............................................................................................................. 3.1. Metody transakcyjne............................................................................................................... 3.1.1. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej .......................................................... 3.1.2. Metoda ceny odprzedaży ............................................................................................ 3.1.3. Metoda rozsądnej marży („koszt plus”)....................................................................... 3.2. Metody zysku transakcyjnego................................................................................................. 3.2.1. Metoda podziału zysków ............................................................................................ 3.2.2. Metoda marży transakcyjnej netto............................................................................... 3.3. Wybór metody szacunku........................................................................................................ 3.4. Szczególne przypadki ustalania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług .................. 3.4.1. Zasady określania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług .......................... 3.4.2. Szacowanie wysokości wydatków na reklamę .......................................................... 3.4.3. Pożyczki pomiędzy podmiotami powiązanymi ......................................................... 3.4.4. Badania na zlecenie podmiotu powiązanego ............................................................. 3.4.5. Wspólne ponoszenie kosztów na wytworzenie dóbr niematerialnych ....................... 3.5. Podstawowe zasady dokonywania szacowania dochodu przez organy podatkowe ................. 3.6. Analiza porównywalności transakcji ........................................................................................ Sposób ustalenia zaniżenia lub zawyżenia cen................................................................................ Przerzucanie dochodów – ciężar dowodowy .................................................................................. Obciążenie polskiego oddziału kosztami zarządu ........................................................................... Wydzierżawienie nieruchomości innemu podatnikowi za symboliczną odpłatnością...................... Udzielanie preferencyjnych pożyczek akcjonariuszom ................................................................... Pożyczki i zakup obligacji a przerzucanie dochodu ........................................................................ Sam fakt powiązań gospodarczych nie może rodzić ujemnych skutków podatkowych dla podmiotów powiązanych................................................................................................................................... Transakcje ze spółką matką i spółkami siostrami ........................................................................... Konieczność dokonania oceny skutków powiązań dostawców zagranicznych............................... Przekazanie innemu podmiotowi gospodarczemu środka trwałego a przerzucenie dochodu ......... Brak uszczuplenia należności podatkowych a art. 11 ustawy......................................................... Ceny transferowe w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania ........................................ Dochód faktycznie nieuzyskany ...................................................................................................... Wydatki na przeprowadzenie audytu w spółkach zależnych ......................................................... Porozumienie w sprawie ustalania cen transakcyjnych .................................................................. Podmioty powiązane a korekta dochodów uzyskanych w innym kraju ......................................... Zasady eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych ...................................................................................................................................... 154 155 156 156 157 157 158 158 158 159 160 160 161 162 162 163 163 163 164 164 165 165 166 166 166 167 167 167 168 168 169 169 170 170 171 172 172 172 173 174 176 176 176 177 179 180 181 183 10 ROZDZIAŁ V – PRZEDMIOT OPODATKOWANIA..................................................................... 185 1. Zasady podstawowe ....................................................................................................................... 2. Dochody z tytułu udziału w spółce osobowej................................................................................. 2.1. Zasady ogólne......................................................................................................................... 2.2. Pojęcie „udziału w spółce” niemającej osobowości prawnej.................................................. 2.3. Odsetki od udziału.................................................................................................................... 2.4. Spółka z o.o. będąca komplementariuszem spółki komandytowej ......................................... 2.5. Różne udziały w zyskach i stratach spółki komandytowej ..................................................... 2.6. Dochody z udziału w spółce jawnej........................................................................................ 3. Opodatkowanie współwłasności..................................................................................................... 4. Przychody ze wspólnego przedsięwzięcia ...................................................................................... 5. Dochody ze wspólnego źródła........................................................................................................ 6. Zamiana a dochód .......................................................................................................................... 7. Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa......................................................................... 8. Sprzedaż udziałów i prawa w spółce komandytowej ..................................................................... 185 186 186 187 187 188 188 189 189 190 190 191 191 192 ROZDZIAŁ VI – DOCHODY KAPITAŁOWE. PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁEK..................... 194 1. Dochody kapitałowe ........................................................................................................................ 1.1. Pojęcie „dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych” ................................................ 1.2. Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową a niepodzielony zysk .................................... 1.3. Wymiana udziałów ................................................................................................................... 1.4. Przeznaczenie czystego zysku na podwyższenie kapitału zakładowego................................... 1.5. Opodatkowanie dochodów z udziału w zyskach osoby prawnej............................................. 1.6. Forma wypłaty dywidendy i innych przychodów w zyskach osób prawnych......................... 1.7. Dywidendy i inne dochody w zyskach osób prawnych........................................................... 1.7.1. Opodatkowanie dywidend wypłacanych przez polskie firmy polskim podmiotom .... 1.7.2. Wielokrotne opodatkowanie dywidend wypłacanych polskim podmiotom ............... 1.7.3. Zasady opodatkowania dywidend dla podmiotów zagranicznych ................................ 1.7.4. Warunki zwolnienia z podatku dywidend wypłacanych podmiotom zagranicznym.... 1.7.5. Zasady dokumentowania rezydencji spółek zagranicznych ......................................... 1.7.6. Opodatkowanie dywidend otrzymywanych przez polskie podmioty od zagranicznych spółek ........................................................................................................................ 1.7.7. Wypłata dywidendy dla zagranicznej osoby fizycznej ............................................... 1.7.8. Zasady poboru podatku od dywidend ........................................................................ 1.7.9. Dywidendy otrzymywane przez polskie firmy za granicą ........................................... 1.7.10. Dywidenda z raju podatkowego a odliczanie podatku zapłaconego za granicą ........ 1.7.11. Obowiązki spółki wypłacającej dywidendę .............................................................. 1.7.12. Zaliczka na dywidendę ............................................................................................. 1.7.13. Zwolnienia z poboru podatku od dywidend ze względu na cele statutowe ................ 1.7.14. Prawa nabyte do odliczenia z art. 23 updop ............................................................... 1.7.15. Odsetki od nieterminowej wypłaty dywidendy .......................................................... 1.7.16. Wypłata dywidendy z opóźnieniem ........................................................................... 1.7.17. Opóźnienie w wypłacie dywidendy akcjonariuszom ...................................................... 1.7.18. Ratalna wypłata dywidendy …………........................................................................... 1.8. Zatrzymanie zysku w spółce .................................................................................................. 1.8.1. Zatrzymanie zysku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ................................ 1.8.2. Zatrzymanie zysku w spółce akcyjnej ....................................................................... 1.8.3. Zatrzymanie zysku w spółce – konsekwencje podatkowe ......................................... 1.8.4. Przesunięcie terminu wypłaty dywidendy ................................................................. 1.8.5. Opóźnienie wypłaty dywidendy akcjonariuszom ...................................................... 1.8.6. Pożyczka od akcjonariuszy............................................................................................ 194 194 195 195 196 196 107 197 197 198 199 199 200 200 201 201 202 204 205 206 206 207 207 208 210 210 211 211 212 212 212 214 215 11 1.9. Umorzenie udziałów – zasady opodatkowania ....................................................................... 1.9.1. Umorzenie udziałów .................................................................................................... 1.9.2. Moment powstania przychodu w przypadku umorzenia udziałów lub akcji .............. 1.9.3. Umorzenie nabytych wcześniej akcji ........................................................................ 1.9.4. Podstawa opodatkowania w przypadku umorzenia akcji ........................................... 1.9.5. Umorzenie akcji nabytych za wierzytelność ……......................................................... 1.9.6. Obniżenie kapitału zakładowego w drodze umorzenia części udziałów .................... 1.9.7. Opodatkowanie umorzenia udziałów bez obniżenia kapitału (tzw. buy-back) ............ 1.9.8. Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia .................................................................... 1.10. Przekazanie na kapitał zakładowy kwot z innych kapitałów ................................................ 1.11. Podwyższenie kapitału zakładowego z kapitału zapasowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ...................................................................................................................... 1.12. Podwyższenie kapitału akcyjnego ze środków własnych ..................................................... 1.13. Przekazanie agio na podwyższenie kapitału zapasowego spółki z o.o. ................................ 2. Przekształcenia spółek ..................................................................................................................... 2.1. Regulacje Kodeksu spółek handlowych ................................................................................ 2.2. Sukcesja prawnopodatkowa .................................................................................................. 2.3. Sukcesja numeru identyfikacji podatkowej ............................................................................ 3. Połączenie spółek ............................................................................................................................. 3.1. Opodatkowanie spółki nowo zawiązanej (przejmującej) przy połączeniu spółek .................. 3.2. Opodatkowanie wspólników spółki przejmowanej (łączącej się) .......................................... 3.3. Połączenie w celu uniknięcia opodatkowania ....................................................................... 3.4. Rok podatkowy przy fuzji .................................................................................................... 3.5. Strata spółki przy fuzji .......................................................................................................... 3.6. Strata spółki przejmowanej ................................................................................................... 3.7. Strata spółki przejmowanej w wyjaśnieniach Ministra Finansów ......................................... 3.8. Strata spółki przejmującej ..................................................................................................... 3.9. Zasady amortyzacji przejmowanych składników majątku ................................................... 4. Aport .................................................................................................................................................. 4.1. Pojęcie aportu ........................................................................................................................ 4.2. Regulacje Kodeksu spółek handlowych ................................................................................. 4.3. Otrzymanie aportu a przychód podatkowy ............................................................................ 4.4. Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wniesionych aportem 4.5. Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych jako aport w spółce kapitałowej .................................................................................... 4.6. Amortyzacja środków trwałych otrzymanych w postaci aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części ..................................................................................................................... 4.7. Przychód z wniesienia aportu do spółki prawa handlowego.................................................. 4.8. Koszty związane z wnoszeniem towarów w formie aportu ................................................... 4.9. Odpłatne zbycie udziałów, akcji lub wkładów w spółdzielni ................................................ 4.10. Moment osiągnięcia przychodu przez udziałowca w związku z objęciem udziałów za wkład niepieniężny........................................................................................................................... 4.11. Moment powstania przychodu w przypadku wniesienia aportu ............................................ 4.12. Agio w spółkach z o.o. .......................................................................................................... 4.13. Opodatkowania tzw. agio ....................................................................................................... 4.14. Wniesienie aportu przez nierezydenta ................................................................................... 4.15. Zbycie środka trwałego otrzymanego w formie aportu ........................................................ 5. Podział spółek................................................................................................................................. 5.1. Majątek przejmowany stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa ............................... 5.2. Majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa ....................... 5.3. Straty spółki dzielonej........................................................................................................... 6. Wartość początkowa środków trwałych w przypadku nabycia przedsiębiorstwa ........................... 7. Koszty nabycia udziałów ................................................................................................................ 215 215 216 217 218 218 221 221 222 223 223 224 225 226 226 228 229 229 229 230 231 231 232 232 233 233 234 234 234 235 236 236 237 238 238 240 241 242 242 243 243 244 244 245 246 247 248 248 249 12 8. Likwidacja....................................................................................................................................... 9. Opodatkowanie wspólników przy likwidacji spółki ........................................................................ 10. Amortyzacja składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją osoby prawnej ................. 11. Obejmowanie udziałów (akcji) przy przekształceniu spółki osobowej w spółkę kapitałową............ 12. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o. ............................................................................. 13. Łączenie i podział spółek kapitałowych a księgi podatkowe .......................................................... 14. Łączenie spółek metodą łączenia udziałów a zamykanie ksiąg rachunkowych................................ 15. Przekształcenie spółek kapitałowych a zamykanie ksiąg podatkowych.......................................... 16. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o. a księgi podatkowe .............................................. 17. Kontynuowanie działalności przez spółkę w przypadku zaprzestania likwidacji............................ 250 251 251 252 252 253 256 256 257 258 ROZDZIAŁ VII – PRZYCHODY ...................................................................................................... 259 1. Definicja przychodu......................................................................................................................... 2. Otrzymanie wartości dewizowych .................................................................................................. 3. Pieniądze i wartości pieniężne ........................................................................................................ 4. Weksel nie jest źródłem przychodu ................................................................................................. 5. Przychód z działalności gospodarczej – zasady ogólne .................................................................. 6. Przychód należny............................................................................................................................ 7. Zwłoka kontrahenta z zapłatą a przychody należne ........................................................................ 8. Brak zapłaty przy odebraniu zamówionych robót........................................................................... 9. VAT a przychód.............................................................................................................................. 9.1. Korekta VAT a przychód w podatku dochodowym................................................................. 9.1.1. Korekta roczna VAT a skutki w podatku dochodowym ............................................... 9.1.2. Roczna korekta VAT od zakupów pozostałych ............................................................ 9.1.3. Roczna korekta VAT od zakupów inwestycyjnych............................................................. 9.1.4. VAT naliczony przychodem.......................................................................................... 9.1.5. Dodatkowo określony podatek należny VAT nie zmniejsza przychodów dla celów podatku dochodowego .................................................................................................. 9.1.6. Korekta stawki VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów a przychód w podatku dochodowym....................................................................................................... 9.2. VAT a przychód ..................................................................................................................... 10. Skutki niedokonania korekty księgowej ......................................................................................... 11. Bony towarowe .............................................................................................................................. 12. Refundacja wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia młodocianych....................................................... 13. Wartość przyznanych akcji w zamian za należne odsetki jest przychodem.................................... 14. Kwalifikacja wydatków związanych z kosztami postępowania sądowego..................................... 15. Opodatkowanie podmiotów gospodarczych postawionych w stan upadłości................................. 16. Zwrot części poniesionych wydatków na zakup kas rejestrujących ............................................... 17. Zwrócona akcyza za samochód ..................................................................................................... 18. Odszkodowanie za skradziony samochód....................................................................................... 19. Otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku .......................................... 20. Odsetki a przychód ........................................................................................................................... 20.1. Przepisy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych a nienaliczanie odsetek za zwłokę 20.2. Odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością ............................................................................................................................. 20.3. Opodatkowanie odsetek występujących w obrocie gospodarczym ........................................ 20.4. Kompensata zobowiązań z tytułu odsetek ............................................................................. 20.5. Kwota niezapłaconych odsetek nie jest przychodem ............................................................. 20.6. Odstąpienie od naliczania odsetek za zwłokę ....................................................................... 21. Wynagrodzenie płatników z tytułu terminowego wpłacania podatków ........................................... 259 261 262 262 263 264 264 265 266 266 266 266 267 268 269 269 271 271 272 272 273 273 274 274 275 276 276 277 277 278 278 279 280 280 281 13 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. Wynagrodzenie płatnika za rozliczanie ZUS ................................................................................... Odszkodowanie i odsetki otrzymane od Skarbu Państwa ................................................................ Udzielenie nieoprocentowanej pożyczki ......................................................................................... Odszkodowanie w związku z kolizją samochodu nieobjętego AC .................................................. Odszkodowanie z polisy OC a przychód podatkowy ........................................................................ Udostępnienie programu komputerowego wykonawcy usługi ........................................................ Rozliczenie nakładów..................................................................................................................... Handel wierzytelnościami............................................................................................................... Dopłaty do kapitału wniesione tylko przez jednego wspólnika ....................................................... Niewykorzystane środki funduszu szkoleniowego a przychód ............................................................... 282 282 282 283 283 284 285 286 286 286 ROZDZIAŁ VIII – WYŁĄCZENIA PRZEDMIOTOWE PRZYCHODÓW................................ 288 1. Wyłączenia z przychodów ................................................................................................................ 2. Rabaty, bonusy, bonifikaty............................................................................................................... 2.1. Rabaty i bonusy a przychód ............................................................................................................... 2.2. Rabat towarowy ................................................................................................................................. 2.3. Rabat finansowy....................................................................................................................... 2.4. Zasady rozliczania rabatów finansowych ................................................................................. 2.5. Rabat premiowy – moment uzyskania przychodu................................................................... 2.6. Pojęcie „bonifikaty” i „skonta” ................................................................................................. 2.7. Bonus jako przychód ............................................................................................................... 3. Przyrost inwentarza żywego........................................................................................................... 4. Zwrot towarów ............................................................................................................................... 5. Dotacje i subwencje........................................................................................................................ 6. Kary umowne ................................................................................................................................. 7. Pożyczki i odsetki........................................................................................................................... 8. Zwrócone wydatki niezaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów.............................. 9. Zaliczki, zadatki, przedpłaty........................................................................................................... 9.1. Zaliczki na poczet dostaw towarów i usług ............................................................................. 9.2. Otrzymane zaliczki i kaucje .................................................................................................... 9.3. Zwrot nabywcy zaliczki.......................................................................................................... 9.4. Przepadek zadatku ................................................................................................................... 9.5. Wpłata należności na poczet przyszłych usług ....................................................................... 9.6. Przedpłaty otrzymane od nabywców lokali mieszkalnych...................................................... 10. Zwrócone, umorzone lub zaniechane podatki i opłaty .................................................................... 11. Kaucje zwrotne ................................................................................................................................. 12. Kaucja a przychód podatkowy ....................................................................................................... 12.1. Kaucja gwarancyjna nie jest przychodem ................................................................................ 12.2. Kaucja u beneficjenta ............................................................................................................... 12.3. Zwłoka w zwrocie kaucji ......................................................................................................... 13. Korzystanie ze środków pieniężnych będących w depozycie ......................................................... 14. Kredyt nie jest przychodem ............................................................................................................ 15. Zasady zwracania członkom spółdzielni wkładów i udziałów........................................................ 16. Przychody zwiększające zakładowy fundusz świadczeń socjalnych............................................... 17. Sprzedaż ośrodków wczasowych i zakładowych domów mieszkalnych......................................... 18. Przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności.................................................................. 19. Nieodpłatnie otrzymane rzeczy lub prawa na podstawie umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym 20. Wkład niepieniężny wniesiony przez podmiot publiczny ............................................................... 21. Umorzenie jednostek uczestnictwa subfunduszy funduszu inwestycyjnego ................................... 22. Odszkodowanie z polisy OC .......................................................................................................... 23. Ujawnienie środka trwałego ........................................................................................................... 288 291 291 292 292 293 293 294 295 296 296 296 297 297 297 298 298 298 299 299 300 300 301 301 302 302 303 303 304 304 304 305 305 306 307 308 308 308 309 14 ROZDZIAŁ IX – MOMENT POWSTANIA PRZYCHODU ........................................................... 310 1. Data powstania przychodu ............................................................................................................. 2. Wydanie rzeczy .............................................................................................................................. 3. Zaliczki od 1 stycznia 2007 r. ......................................................................................................... 4. Wystawienie faktury a przychód w podatku dochodowym . ........................................................... 5. Zaliczka na usługi budowlane ............................................................................................................................ 6. Częściowe wykonanie usługi a przychód w podatku dochodowym .................................................. 7. Częściowe wykonanie usługi budowlanej ....................................................................................... 8. Sprzedaż mieszkań a data powstania przychodu ....................................................................................... 9. Usługi rozliczane cykliczne ........................................................................................................................ 10. Sprzedaż energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego ......................................................... 11. Długość okresu rozliczeniowego..................................................................................................... 12. Jednokrotna umowa rozliczana w okresach rozliczeniowych.......................................................... 13. Moment powstania przychodu z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych od 1 stycznia 2007 r. .......................................................................................................... 14. Refakturowanie energii na najemców ............................................................................................. 15. Przychód w pozostałych przypadkach.............................................................................................. 16. Przychody bez zapłaty ...................................................................................................................... 17. Płatność „z góry” za kilka miesięcy a rozliczenie przychodu.......................................................... 18. Zaliczki na długoterminowy najem .................................................................................................. 19. Moment powstania przychodu z tytułu eksportu towarów ............................................................... 20. Moment powstania przychodu z tytułu najmu, dzierżawy, leasingu .............................................. 21. Moment powstania przychodu z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ........................ 22. Moment uzyskania przychodu w przypadku umów komisu............................................................ 23. Moment powstania przychodu przy umowie kolportażu ................................................................. 24. Moment uzyskania przychodu w przypadku zwrotu kosztów sądowych ........................................ 25. Moment korekty przychodu przy uznaniu reklamacji ..................................................................... 26. Sprzedaż na raty – moment powstania przychodu........................................................................... 27. Kwartalne fakturowanie usług ciągłych – moment powstania przychodu....................................... 28. Odszkodowanie – moment powstania przychodu............................................................................ 29. Moment powstania przychodu z tytułu świadczenia usług edukacyjnych ........................................ 30. Moment uzyskania przychodów z tytułu refundacji z NFZ ceny leków i materiałów medycznych 31. Data powstania przychodów z tytułu odszkodowania....................................................................... 32. Cesja wierzytelności ......................................................................................................................... 33. Podwyższenie ceny po dokonaniu dostawy towarów ...................................................................... 34. Faktura korygująca w związku z pomyłką w cenie ......................................................................... 35. Faktura korygująca a przychód w podatku dochodowym ............................................................... 36. Faktura korygująca na przełomie roku .............................................................................................. 37. Faktura korygująca w związku z późniejszą zmianą ceny ................................................................ 38. Faktura korygująca „na plus” a data powstania przychodu ............................................................ 39. Przeniesienie wierzytelności w drodze darowizny – data powstania przychodu ............................. 40. Czynsz inicjalny – moment przychodu............................................................................................ 41. Lokale zajmowane bez tytułu prawnego ......................................................................................... 42. Moment powstania przychodu z tytułu nielegalnego poboru energii ............................................. 43. Refundacja ceny leków w aptece .................................................................................................... 44. Kary umowne za nienależyte wykonanie robót .............................................................................. 45. Transfer zawodników – moment powstania przychodów ............................................................... 46. Data zapłaty a moment powstania przychodu …….......................................................................... 47. Przychód ze świadczenia usług transportowych dokumentowanych biletami miesięcznymi ......... 48. Premia pieniężna – moment powstania przychodu.......................................................................... 49. Zbycie sublicencji a moment powstania przychodu ....................................................................... 310 310 311 313 314 315 315 316 317 318 318 319 319 320 321 321 321 322 323 323 323 324 324 325 325 326 327 328 328 329 330 331 331 332 332 333 333 335 335 336 336 337 337 338 338 339 339 341 342 15 ROZDZIAŁ X – PRZYCHODY ZE ŚWIADCZEŃ NIEODPŁATNYCH I CZĘŚCIOWO ODPŁATNYCH ........................................................................................................... 346 1. Świadczenia nieodpłatne i częściowo odpłatne ............................................................................. 1.1. Przychód z tytułu świadczeń nieodpłatnych i częściowo odpłatnych .................................. 1.2. Wysokość przychodu z tytułu nieodpłatnie otrzymanych rzeczy lub praw .......................... 1.3. Wysokość przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń ..................................................... 1.4. Wysokość przychodu z tytułu częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy lub praw oraz świadczeń częściowo odpłatnych .................................................................................................. 1.5. Zakup towaru handlowego poniżej wartości rynkowej ........................................................ 1.6. Świadczenia nieodpłatne ..................................................................................................... 1.7. Nieodpłatne świadczenia niezaliczone do przychodu .......................................................... 1.8. Nieodpłatne otrzymanie środka trwałego przychodem ........................................................ 1.9. Wartość początkowa środka trwałego nabytego za częściową odpłatnością ....................... 1.10. Niewywiązywanie się ze zobowiązania a świadczenie nieodpłatne ..................................... 1.11. Nieoprocentowana pożyczka nieodpłatnym świadczeniem ................................................. 1.12. Użytkowanie przechowywanych pieniędzy wspólnika ........................................................ 1.13. Brak czynszu umownego a nieodpłatne świadczenie ........................................................... 1.14. Nieodpłatne otrzymanie autobusów służących do świadczenia usług .................................. 1.15. Użyczenie pieców sklepom .................................................................................................. 1.16. Towar zakupiony w cenie promocyjnej ............................................................................... 1.17. Nieoprocentowana pożyczka ............................................................................................... 1.18. Niskie oprocentowanie pożyczki ......................................................................................... 1.19. Darowizna „półproduktów” ................................................................................................. 1.20. Ustalenie wartości nieodpłatnie przekazanych środków trwałych ....................................... 1.21. Nieodpłatne wykonywanie funkcji przez członków rady nadzorczej .................................. 1.22. Nieodpłatne oprogramowanie Linux .................................................................................... 1.23. Korzystanie z bezpłatnych programów komputerowych ..................................................... 1.24. Darmowe ubezpieczenie przy zakupie samochodu .............................................................. 1.25. Prezenty od kontrahentów .................................................................................................... 1.26. Nagrody otrzymywane w ramach akcji promocyjnej ............................................................ 1.27. Specjalny rabat od kontrahenta ............................................................................................ 1.28. Kwiaty otrzymane od kontrahenta ....................................................................................... 1.29. Użyczenie lodówek sklepom ................................................................................................ 1.30. Ogłoszenia bezpłatne ........................................................................................................... 1.31. Bezpłatny transport ................................................................................................................... 1.32. Nieodpłatne poręczenie ............................................................................................................ 1.33. Bezczynność wierzyciela a przychód z tytułu niespłaconej wierzytelności ............................ 1.34. Nieodpłatne poręcznie nie powoduje powstania przychodu ................................................... 2. Bezzwrotne dopłaty ....................................................................................................................... 2.1. Wniesienie dopłat przez wspólników ...................................................................................... 2.2. Bezzwrotne dopłaty do udziałów w spółce ........................................................................... 2.3. Dopłaty wniesione przez wspólnika do spółki ...................................................................... 2.4. Dopłaty do kapitału w spółce z o.o. ...................................................................................... 2.5. Dopłaty wnoszone do spółki ................................................................................................ 2.6. Dopłaty wyższe niż ustalone w umowie spółki .................................................................... 2.7. Zwrot dopłaty innej osobie niż wnoszącej dopłatę ................................................................. 2.8. Zwrot dopłaty wniesionej w walucie obcej a różnice kursowe ............................................... 3. Nieodpłatne udostępnienie nieruchomości ..................................................................................... 3.1. Nieodpłatne udostępnienie do używania od 1 stycznia 2009 r. ............................................ 3.2. Nieodpłatne udostępnienie nieruchomości do 31 grudnia 2008 r. ....................................... 3.3. Wysokość przychodów ........................................................................................................ 346 346 346 346 347 348 348 348 349 349 350 351 351 352 353 354 354 355 355 355 356 357 357 358 360 360 361 361 362 362 363 364 364 364 365 366 366 367 367 368 369 370 370 370 371 371 371 372 16 3.4. Dochód z nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości ....................................................... 372 3.5. Użyczenie lokalu spółce z o.o. przez wspólnika .................................................................. 372 ROZDZIAŁ XI – ZASADY USTALANIA WYBRANYCH PRZYCHODÓW ............................. 374 1. Wierzytelności a przychód ................................................................................................................ 1.1. Odpisy aktualizujące należności jako przychód..................................................................... 1.2. Przychód przy obrocie wierzytelnościami.............................................................................. 1.3. Potrącanie wzajemnych wierzytelności.................................................................................. 1.4. Sprzedaż wierzytelności .......................................................................................................... 1.5. Wierzytelności jako przychód ............................................................................................... 1.6. Umowy factoringowe .............................................................................................................. 1.7. Potrącenia wierzytelności ......................................................................................................... 1.8. Odpisy aktualizujące wartość należności ............................................................................... 1.9. Ustanie przyczyn dokonania odpisów aktualizujących .......................................................... 1.10. Umowy forfaitingowe ............................................................................................................ 1.11. Umorzenie zobowiązań w związku z postępowaniem naprawczym...................................... 1.12. Bankowe postępowanie ugodowe.......................................................................................... 1.13. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu................................................ 1.14. Przychód ze sprzedaży wierzytelności .................................................................................. 1.15. Zwrot wierzytelności a przychód........................................................................................... 2. Umorzenie i przedawnienie zobowiązań .......................................................................................... 2.1. Przychody z tytułu umorzenia lub przedawnienia zobowiązań ............................................. 2.2. Umorzenie lub przedawnienie zobowiązania z tytułu pożyczek (kredytów) ......................... 2.3. Umorzona wierzytelność jako przychód................................................................................ 2.4. Przychód z tytułu umorzenia pożyczki.................................................................................. 2.5. Umorzone i przedawnione zobowiązania .............................................................................. 2.6. Moment powstania przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań ......................................... 2.7. Podatek VAT od umorzonego długu ..................................................................................... 2.8. Umarzanie zobowiązań ......................................................................................................... 2.9. Umorzenie pożyczki ............................................................................................................ 2.10. Umorzona część niezapłaconych odsetek.............................................................................. 2.11. Przedawnione zobowiązania przychodem podatnika ............................................................ 3. Przychód ze zbycia nieruchomości................................................................................................... 3.1. Zbycie nieruchomości – wymóg formy notarialnej ............................................................... 3.2. Przychód ze zbycia nieruchomości........................................................................................ 3.3. Zbycie mieszkań na preferencyjnych warunkach .................................................................. 3.4. Sprzedaż nieruchomości w drodze rokowań poprzedzających wywłaszczenie ..................... 3.5. Zbycie nieruchomości przysądzonej...................................................................................... 4. Przychody opodatkowane w sposób ryczałtowy .............................................................................. 4.1. Dywidendy i inne dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych................................ 4.2. Zryczałtowany podatek dochodowy a ograniczony obowiązek podatkowy .......................... 4.3. Prawa autorskie do utworu .................................................................................................. 4.4. Prawo do wynalazku.............................................................................................................. 4.5. Należności licencyjne .......................................................................................................... 4.6. „Know-how” – pojęcie ........................................................................................................ 5. Przychody różne ............................................................................................................................... 5.1. Cash-pooling ......................................................................................................................... 5.2. Sprzedaż krótka papierów wartościowych ............................................................................. 5.3. Handel samochodami używanymi ......................................................................................... 5.4. Przychód z tytułu przejęcia przez ubezpieczyciela uszkodzonych pojazdów ........................ 5.5. Przychody banków spółdzielczych z tytułu dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych dla rolnictwa ................................................................................................................. 374 374 375 375 376 376 377 378 378 378 379 380 381 381 382 386 386 386 387 387 387 388 388 388 389 389 390 390 391 391 391 392 393 394 394 394 395 395 396 397 398 398 398 399 399 400 401 17 5.6. Wpłaty na fundusz remontowy przychodem Wspólnoty Mieszkaniowej ............................. 5.7. Przychód z rozwiązania rezerw obowiązkowych ................................................................. 5.8. Opłaty za przyłączenie do sieci ............................................................................................ 5.9. Odsetki od środków ZFŚS .................................................................................................... 5.10. Opodatkowanie dochodów w obrocie elektronicznym ......................................................... 5.11. Przychody u szczególnych grup podatników ....................................................................... 6. Opcje walutowe a przychody podatkowe ........................................................................................ 402 403 403 404 405 405 406 ROZDZIAŁ XII – STRATY ................................................................................................................. 412 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Zasada rozliczania strat podatkowych ............................................................................................. Uwzględnianie straty przy obliczaniu miesięcznych zaliczek ......................................................... Uwzględnianie straty przy obliczaniu miesięcznych zaliczek – raz jeszcze .................................... Błędne ustalenie straty przy obliczaniu zaliczek ............................................................................. Rozliczanie straty przy innym niż kalendarzowy roku podatkowym .............................................. Strata poniesiona w okresie zwolnienia .......................................................................................... Zwolnienie od podatku a rozliczanie straty ..................................................................................... Rozliczanie straty poniesionej w 2009 roku .................................................................................... Odliczanie strat a podmiot w stanie likwidacji ................................................................................ Strata spółki przejmowanej ............................................................................................................. Strata spółki przejmującej ............................................................................................................... Odliczanie strat od dochodu w przypadku łączenia spółek ............................................................. Dochód spółki przejmującej a strata spółki przejmowanej .............................................................. Straty spółki dzielonej .................................................................................................................... Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową a możliwość odliczenia straty ....................... Strata a brak przychodów ............................................................................................................... Odliczenie straty poniesionej w specjalnej strefie ekonomicznej ……............................................ Termin wydania przez organy podatkowe decyzji określającej stratę ............................................ 412 412 413 413 414 414 415 415 416 416 418 418 420 422 422 422 423 425 ROZDZIAŁ XIII – KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU – ZASADY ROZLICZANIA ......... 426 1. Warunki, od których uzależnione jest zaliczenie kosztów do kosztów uzyskania przychodów ........ 1.1. Definicja kosztów uzyskania przychodów ............................................................................. 1.2. Warunki kwalifikujące koszt do grupy kosztów uzyskania przychodów ................................ 1.3. Związek kosztów z przychodami .......................................................................................... 1.4. Zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów od 1 stycznia 2007 r. ............................... 1.5. Związek poniesionych wydatków z przychodami ................................................................. 1.6. Nie jest konieczne wykazanie w każdym przypadku bezpośredniego związku między wydatkiem a przychodem .......................................................................................................... 1.7. Koszty a brak przychodu w roku podatkowym ......................................................................... 1.8. Przesłanki ustalania kosztów ...................................................................................................... 1.9. Koszty poniesione w celu rozwoju działalności ........................................................................ 1.10. Koszty niezaliczane do kosztów uzyskania przychodów .......................................................... 1.11. Wydatki poniesione od dnia zawarcia umowy spółki do dnia jej rejestracji ............................. 1.12. Koszty zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ................................................... 1.13. Odsetki od kredytu na wypłatę dywidendy ................................................................................. 1.14. Koszty utrzymania psa ................................................................................................................ 1.15. Zakup książek do firmy .............................................................................................................. 1.16. Opłata za prawo wieczystego użytkowania gruntu a zbycie tego prawa ................................... 1.17. Brak podjęcia działalności a koszty uzyskania przychodów ..................................................... 1.18. Wadliwość wyliczenia kosztów przez podatnika....................................................................... 1.19. Koszty pośrednie związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną z podatku dochodowego 1.20. Rozszerzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów ........................................................... 426 426 427 427 428 428 429 430 430 432 432 433 433 434 434 434 435 436 436 439 440 18 2. Prawidłowe udokumentowanie kosztów uzyskania przychodów ..................................................... 2.1. Zasady dokumentowania kosztów uzyskania przychodów..................................................... 2.2. Dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów ................................................................ 2.3. Faktura bez podpisu jako dowód księgowy ............................................................................ 2.4. Brak dokumentów a możliwość zaliczenia wydatków w koszty uzyskania przychodów ...... 2.5. Wadliwość dowodu księgowego ........................................................................................... 2.6. Błędy formalne dokumentu a koszty uzyskania przychodów ................................................ 2.7. Udowodnienie poniesienia kosztu .......................................................................................... 2.8. Wyciągi elektroniczne ............................................................................................ ................ 2.9. Wysokość celowych kosztów nie może być kwestionowana przez organ podatkowy ........... 2.10. Koszty podatkowe a koszty bilansowe ............................................................................. 2.11. Dokumentowanie przejazdów taksówką ............................................................................. 2.12. Paragony jako dowód poniesienia kosztów .......................................................................... 2.13. Dokumentowanie zakupów od rolników .............................................................................. 3. Moment ujęcia kosztów w księgach podatkowych .......................................................................... 3.1. Data ujęcia kosztów uzyskania przychodów od 1 stycznia 2007 r. ......................................... 3.2. Dzień poniesienia kosztów uzyskania przychodów................................................................. 3.3. Rozdzielanie kosztów pośrednich ........................................................................................... 3.4. Pojęcie kosztów bezpośrednich i kosztów pośrednich............................................................. 3.5. Koszty pośrednie dotyczące kilku lat podatkowych ............................................................... 3.6. Dostęp do bazy danych........................................................................................................... 3.7. Zakup materiałów biurowych................................................................................................. 3.8. Koszty dotyczące kilku lat podatkowych – przykłady............................................................ 3.9. Rozliczanie kosztów uzyskania przychodów w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów ....... 3.10. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów zaniechanych inwestycji .................... 3.11. Koszty prac rozwojowych ..................................................................................................... 3.12. Opłaty certyfikacyjne od 1 stycznia 2007 r. ......................................................................... 3.13. Sprzedaż kolejnych partii towarów a koszty ich nabycia ....................................................... 3.14. Rachunek za energię na przełomie roku 2009 i 2010 ............................................................ 3.15. Moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów publikacji sprawozdań finansowych .................................................................................................................................... 3.16. Szczególne zasady ujmowania kosztów uzyskania przychodów............................................ 3.17. Odsetki od zobowiązań .......................................................................................................... 3.18. Moment zaliczenia wynagrodzenia w koszty uzyskania przychodów.................................... 3.19. Opłata produktowa – moment zaliczenia do kosztów ............................................................ 3.20. Opłata produktowa jako koszt pośredni ................................................................................. 3.21. Wynajem powierzchni wystawowej na targach...................................................................... 3.22. Koszty poniesione na reklamę powodujące powstanie przychodu w latach następnych …… 3.23. Reklama w książce telefonicznej wydanej w następny roku podatkowym............................. 3.24. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem gruntu nabytego w celu odsprzedaży ............................................................................................ 3.25. Polisy ubezpieczeniowe ......................................................................................................... 3.26. Moment ujęcia kosztów zastępstwa procesowego i kosztów sądowych................................. 3.27. Odsetki i prowizja od kredytu ............................................................................................... 3.28. Kapitalizacja odsetek a moment zaliczenia ich w koszty uzyskania przychodów ................. 442 442 442 443 445 445 446 447 447 447 448 448 449 450 451 451 452 452 453 454 455 455 456 456 457 458 460 460 461 461 462 462 463 464 464 465 465 466 466 468 468 469 469 ROZDZIAŁ XIV – POSZCZEGÓLNE RODZAJE KOSZTÓW UZYSKANIA PRZYCHODÓW 472 1. Wierzytelności .................................................................................................................................. 1.1. Wierzytelności nieściągalne .......................................................................................................... 1.2. Bezskuteczność egzekucji jako przesłanka zaliczenia należności do kosztów ............................ 1.3. Udokumentowanie nieściągalności poręczonej wierzytelności ................................................... 472 472 473 474 19 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. Protokół jako sposób udokumentowania nieściągalności wierzytelności ................................... Postanowienie o bezskuteczności części wierzytelności ............................................................. Nieściągalne wierzytelności a sukcesja podatkowa ..................................................................... Uprawdopodobnienie nieściągalności a odpis aktualizujący zaliczany do kosztów uzyskania przychodów ................................................................................................................................... 1.8. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących należności według ustawy o rachunkowości.... 1.9. Podatek należny zawarty w wierzytelności nieściągalnej a koszty uzyskania przychodów ....... 1.10. Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności ................................................................. 1.11. Odpisy aktualizujące wartość należności a nieściągalna wierzytelność kosztem uzyskania przychodów ................................................................................................................................... 1.12. Rezerwy w bankach ...................................................................................................................... 1.13. Dokumenty niestanowiące podstawy uznania wierzytelności za koszt uzyskania przychodów 1.14. Odpisy aktualizujące w bankach .................................................................................................. 1.15. Zbycie wierzytelności z tytułu umów najmu ............................................................................... 1.16. Umorzenie przedawniającej się wierzytelności celem zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów ................................................................................................................................... 1.17. Ukończenie postępowania upadłościowego jako przesłanka uznania wierzytelności za nieściągalną ........................................................................................................................................ 1.18. Straty z odpłatnego zbycia wierzytelności ................................................................................... 1.19. Windykacja należności ................................................................................................................. 1.20. Nabycie wierzytelności ................................................................................................................. 1.21. Umorzone kredyty bankowe w postępowaniu restrukturyzacyjnym ........................................... 2. Straty, kary, sankcje, opłaty ............................................................................................................ 2.1. Straty jako koszty podatkowe ................................................................................................ 2.2. Straty przedpłat, zaliczek oraz zadatków ................................................................................ 2.3. Kary i opłaty sankcyjne ......................................................................................................... 2.4. Sankcje wynikające z Kodeksu pracy .................................................................................... 2.5. Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych .......................... 2.6. Odsetki za zwłokę od opłaty produktowej ................................................................................ 2.7. Sankcje karne ......................................................................................................................... 2.8. Nieunikniona strata związana z działalnością ......................................................................... 2.9. Opłata prolongacyjna a koszty uzyskania przychodu ............................................................. 2.10. Środki trwałe – „karne” odsetki ................................................................................................ 2.11. Kary umowne .............................................................................................................................. 2.12. Kara z tytułu zerwania umowy.................................................................................................... 2.13. Kary umowne i odszkodowania ............................................................................................. 2.14. Kosztami uzyskania przychodów kary umowne tylko przewidziane w umowie .................... 2.15. Opłaty za korzystanie ze środowiska ..................................................................................... 2.16. Dodatkowa opłata produktowa .............................................................................................. 2.17. Opłata produktowa ................................................................................................................ 2.18. Wprowadzanie na rynek baterii i akumulatorów a koszty uzyskania przychodów .................. 2.19. Straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych ............................ 2.20. Kradzież towarów handlowych a koszty uzyskania przychodów ............................................. 2.21. Straty w samochodach osobowych.............................................................................................. 2.22. Straty w środkach trwałych i obrotowych .............................................................................. 2.23. Straty wynikłe z kradzieży ..................................................................................................... 2.24. Przecena towarów handlowych a podatek dochodowy .......................................................... 2.25. Likwidacja zapasów .............................................................................................................. 2.26. Straty w wyrobach akcyzowych ............................................................................................ 2.27. Wpływ niedoboru ujawnionego podczas inwentaryzacji na podstawę obliczenia podatku dochodowego ............................................................................................................................ 475 475 476 476 478 479 479 480 480 481 481 482 483 483 484 486 487 487 488 488 489 489 490 490 490 491 491 491 492 492 493 493 494 494 495 495 496 498 499 499 500 501 502 503 504 505 20 2.28. Strata pieniędzy z konta bankowego lub karty płatniczej .......................................................... 2.29. Konieczność udokumentowania straty ................................................................................... 2.30. Strata a zawinienie podatnika ................................................................................................ 2.31. Opłata dodatkowa wymierzana przez ZUS a koszty uzyskania przychodów .......................... 2.32. Zobowiązanie powstałe na skutek decyzji o odpowiedzialności płatnika ............................... 2.33. Straty powstałe w wyniku utraty lub likwidacji samochodów ................................................ 2.34. Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji ......................................................................... 2.35. Braki towarów w magazynie ................................................................................................. 2.36. Odszkodowania w wyjaśnieniach organów podatkowych ..................................................... 2.37. Odszkodowanie i zadośćuczynienia za wypadki ................................................................... 2.38. Odszkodowanie za uszkodzenie towarów w transporcie ....................................................... 2.39. Ubezpieczenie i straty w działalności spedycyjnej ................................................................ 2.40. Reklamacje ilościowe i jakościowe ....................................................................................... 2.41. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntów ........................................................ 3. Koszty pracownicze ........................................................................................................................ 3.1. Samozatrudnienie a koszty uzyskania przychodów ............................................................... 3.2. Wynagrodzenie pracowników jako koszt uzyskania przychodów ......................................... 3.3. Moment zaliczenia wynagrodzenia w koszty uzyskania przychodów ................................... 3.4. Postawienie wynagrodzenia do dyspozycji pracowników ..................................................... 3.5. Zasądzone na rzecz pracownika wynagrodzenie za lata ubiegłe ............................................ 3.6. Wypłata wynagrodzenia przelewem ........................................................................................ 3.7. Częściowa wypłata wynagrodzenia a koszty uzyskania przychodów .................................... 3.8. Składki ZUS od 1 stycznia 2009 r. ........................................................................................ 3.9. Zaniżenie składek ZUS a termin zaliczenia ich w koszty uzyskania przychodów ................. 3.10. Potrącenia z wynagrodzeń a koszty uzyskania przychodów .................................................. 3.11. Bezpodstawne potrącenia z wynagrodzeń ............................................................................. 3.12. Składki ZUS i zaliczki na podatek potrącane przez pracodawcę ........................................... 3.13. Wynagrodzenie związane z wytworzeniem środka trwałego ................................................. 3.14. Świadczenia socjalne ............................................................................................................. 3.15. Wydatki socjalne ................................................................................................................... 3.16. Podnoszenie kwalifikacji pracowniczych .............................................................................. 3.17. Spotkania integracyjne pracowników ...................................................................................... 3.18. Koszty szkoleń ....................................................................................................................... 3.19. Wydatki na szkolenie osób niebędących pracownikami ........................................................ 3.20. Zagraniczne szkolenia – wykazanie związku z przychodem ................................................. 3.21. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wynagrodzeń z tytułu umowy zlecenia i umowy o dzieło ................................................................................................................... 3.22. Wydatki związane z podróżami służbowymi osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia i o dzieło ....................................................................................................................... 3.23. Składki zapłacone za zleceniobiorcę ...................................................................................... 3.24. Wynagrodzenie absolwentów odbywających praktyki .......................................................... 3.25. Używanie przez pracownika samochodu niebędącego jego własnością .................................. 3.26. Korzystanie z prywatnych samochodów udziałowców niebędących pracownikami ............. 3.27. Przewóz pracowników ........................................................................................................... 3.28. Wypłata odprawy a koszty uzyskania przychodu .................................................................. 3.29. Dodatkowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy ..................................................... 3.30. Zadośćuczynienie dla pracownika wypłacone w związku z wypadkiem przy pracy ............. 3.31. Wydatki na przysposobienie zawodowe młodocianych ......................................................... 3.32. Koszty związane z łączem internetowym w mieszkaniach pracowników ............................. 3.33. Koszty badań lekarskich pracowników .................................................................................. 3.34. Świadczenia medyczne dla rodzin pracowników ................................................................... 3.35. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych .......................................................................... 505 506 506 507 507 508 508 510 510 511 512 512 513 515 516 516 517 518 519 519 519 520 521 522 523 524 524 525 525 526 527 528 528 528 528 529 529 530 532 533 534 534 534 535 535 536 536 537 537 538 21 3.36. Zaległe wpłaty na ZFŚS ......................................................................................................... 3.37. Diety a koszty uzyskania przychodów ................................................................................... 3.38. Druk „Polecenie wyjazdu służbowego” ................................................................................. 3.39. Zbiorcze polecenie wyjazdu służbowego ............................................................................... 3.40. Diety wypłacane kierowcom ................................................................................................. 3.41. Diety wypłacane kierowcom w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego ..................... 3.42. Telefony prywatne i służbowe ............................................................................................... 3.43. Ubezpieczenie pracownika .................................................................................................... 3.44. Zwrot pracownikom kosztów zapłaconych mandatów .......................................................... 3.45. Wieńce na pogrzeb byłego pracownika ................................................................................. 3.46. Napoje dla pracowników ....................................................................................................... . 3.47. Fundusz szkoleniowy a podatek dochodowy ......................................................................... 4. Koszty zarządu i rady nadzorczej .................................................................................................... 4.1. Umowa o pracę zawarta z naruszeniem przepisów Kodeksu spółek handlowych ................. 4.2. Wynagrodzenia członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ......................... 4.3. Wynagrodzenia członków rady nadzorczej ........................................................................... 4.4. Ubezpieczenie członków zarządu od odpowiedzialności cywilnej ........................................ 4.5. Wynagrodzenie członka rady nadzorczej nieobecnego na posiedzeniach rady ....................... 4.6. Zawarte umowy „z samym sobą” .......................................................................................... 4.7. Opodatkowanie wynagrodzenia członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 4.8. Umowy cywilnoprawne z udziałowcami spółki ..................................................................... 4.9. Diety dla osób wchodzących w skład rad nadzorczych .......................................................... 4.10. Podróż służbowa członków zarządu spółki ............................................................................ 4.11. Diety i ryczałty prezesa spółki ............................................................................................... 4.12. Podróże służbowe władz osoby prawnej ................................................................................ 4.13. Koszt pobytu w Polsce obcokrajowca będącego członkiem zarządu ........................................ 4.14. Artykuły spożywcze na zebranie rady nadzorczej .................................................................. 5. Podatki ............................................................................................................................................ 5.1. Podatki jako koszt uzyskania przychodu ................................................................................ 5.2. Podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu pożyczki udzielonej wspólnikowi przez spółkę .................................................................................................................................... 5.3. Podatek od czynności cywilnoprawnych od udzielonych pracownikom pożyczek ................. 5.4. Korekta roczna VAT a koszty uzyskania przychodów ............................................................ 5.5. Roczna korekta VAT od zakupów inwestycyjnych a koszty uzyskania przychodów ............... 5.6. Naliczony podatek VAT niepodlegający odliczeniu jako koszt ............................................... 5.7. VAT w kosztach uzyskania przychodów ................................................................................ 5.8. Podatek należny i naliczony przy reprezentacji i reklamie jako koszt .................................... 5.9. Zryczałtowany zwrot VAT dla rolnika ryczałtowego .............................................................. 5.10. Utrata lub rezygnacja z prawa do odliczenia VAT naliczonego ............................................... 5.11. Wadliwa faktura a prawo do odliczenia VAT naliczonego ...................................................... 5.12. Sankcje VAT-owskie nie są kosztem uzyskania przychodów .................................................. 5.13. Wydatki na objęcie lub nabycie udziałów lub akcji – opłata skarbowa kosztem .................... 5.14. Naliczony za granicą podatek od wartości dodanej ................................................................ 5.15. Zagraniczny podatek VAT ......................................................................................................... 5.16. Podatek od nieruchomości ..................................................................................................... 5.17. Podatek od nieruchomości w firmie deweloperskiej.................................................................. 6. Odsetki ............................................................................................................................................ 6.1. Wykorzystanie kredytu dla udzielenia pożyczek spółkom powiązanym kapitałowo .............. 6.2. Zapłacone odsetki od pożyczki na zakup obligacji ................................................................. 6.3. Pożyczki od udziałowców a tzw. cienka kapitalizacja ............................................................ 6.4. Pożyczka udzielona spółce przez żonę udziałowca ................................................................ 6.5. Obliczanie wskaźnika procentowego ..................................................................................... 539 539 540 540 541 542 543 545 546 546 546 547 548 548 548 549 549 551 551 552 554 555 558 558 559 559 559 560 560 561 561 562 563 564 564 565 566 566 567 567 568 569 569 570 570 571 571 572 572 574 574 22 6.6. 6.7. 6.8. 6.9. Określanie wartości zadłużenia ............................................................................................. Definicja „wartości zadłużenia” .............................................................................................. Wyliczanie wartości zadłużenia w euro .................................................................................. Zakres stosowania przepisów ograniczających możliwość zaliczania do kosztów odsetek od pożyczek ................................................................................................................................ 6.10. Wartość kapitału zakładowego spółki a „cienka kapitalizacja” .............................................. 6.11. Data zawarcia pożyczki ......................................................................................................... 6.12. Odsetki od pożyczek zaciągniętych na nabycie papierów wartościowych .............................. 6.13. Odsetki od pożyczki obrotowej i inwestycyjnej......................................................................... 6.14. Kapitalizacja odsetek a koszty uzyskania przychodu................................................................. 6.15. Odsetki od pożyczki na wypłatę dywidendy ............................................................................. 7. Reprezentacja i reklama ................................................................................................................... 7.1. Zasady rozliczania reprezentacji i reklamy ............................................................................. 7.2. Pojęcie reprezentacji .............................................................................................................. 7.3. Reklama od 1 stycznia 2007 r. ............................................................................................... 7.4. Wydatki na użyczanie urządzeń do sprzedaży lub dystrybucji produktów ............................. 7.5. Informacja handlowa ............................................................................................................. 7.6. Sprzedaż premiowa a reklama ................................................................................................ 7.7. Darowizna a reprezentacja ..................................................................................................... 7.8. Cel poniesienia wydatków marketingowych .......................................................................... 7.9. Podatek należny i naliczony przy reprezentacji ...................................................................... 7.10. VAT naliczony od wydatków na cele reprezentacji ............................................................... 7.11. Podatek należny i naliczony przy reklamie ........................................................................... 7.12. Kwiaty dla kontrahenta ......................................................................................................... 7.13. Kwiaty wręczane pracownikom ............................................................................................ 7.14. Zieleń wokół firmy ................................................................................................................ 7.15. Zakup kawy i herbaty ............................................................................................................ 7.16. Alkohol ................................................................................................................................. 7.17. Wyżywienie podczas szkoleń i innych spotkań wyjazdowych .............................................. 7.18. Poczęstunki podczas targów i wystaw ................................................................................... 7.19. Katalogi, wizytówki, ulotki ................................................................................................... 7.20. Wizytówki ............................................................................................................................. 7.21. Koszty ubioru jako koszty reprezentacji ............................................................................... 7.22. Świąteczna dekoracja sklepu ................................................................................................. 7.23. Kwiaty do wystroju firmy ..................................................................................................... 7.24. Utrzymanie terenów zielonych wokół firmy .......................................................................... 7.25. Prezenty dla kontrahentów .................................................................................................... 7.26. Banery i gadżety z logo firmy ................................................................................................ 7.27. Nagrody dla pracowników kontrahentów .............................................................................. 7.28. Szkolenie kontrahentów ........................................................................................................ 7.29. Impreza dla kontrahentów ..................................................................................................... 7.30. Wydatki na przyjęcie delegacji kontrahentów ....................................................................... 7.31. Koszty szkoleń, konferencji i spotkań promocyjnych ........................................................... 7.32. Szkolenia dla kontrahentów .................................................................................................. 7.33. Plakaty ................................................................................................................................... 7.34. Umowa sponsoringu .............................................................................................................. 7.35. Obiad z kontrahentem ........................................................................................................... 7.36. Wydatki na konsumpcję ......................................................................................................... 7.37. Spotkania biznesowe z kontrahentami .................................................................................. 7.38. Posiłki podawane przez firmy szkoleniowe ........................................................................... 7.39. Usługi gastronomiczne i zakup żywności ............................................................................ 7.40. Artykuły do prezentacji maszyn podczas targów ................................................................... 7.41. Reprezentacja w wyjaśnieniach organów podatkowych ........................................................ 574 575 575 577 577 578 578 579 580 580 581 581 581 581 582 582 583 583 584 584 586 586 587 587 587 589 590 590 590 591 591 591 592 592 593 593 594 594 595 595 596 596 596 597 597 597 598 598 599 600 600 602 23 7.42. Kartki świąteczne dla kontrahentów ..................................................................................... 7.43. Wydatki na targi, konferencje ............................................................................................... 7.44. Wydatki na konferencję prasową .......................................................................................... 7.45. Konferencje i szkolenia dla potencjalnych nabywców towaru............................................... 7.46. Celowość wydatków marketingowych .................................................................................. 7.47. Związek wydatków na reprezentację z prowadzoną działalnością ........................................ 7.48. Koszty związane z „marketingiem” – obowiązek dokumentacji ........................................... 7.49. Zakup konia oraz innych zwierząt ......................................................................................... 7.50. Nagroda dla kontrahenta za wysokie obroty ......................................................................... 7.51. Ubiór dla pracowników.......................................................................................................... 7.52. Ubrania firmowe dla pracowników ........................................................................................ 7.53. Spotkania promocyjne dla lekarzy ........................................................................................ 7.54. Premia pieniężna wypłacona dla nabywcy ............................................................................ 8. Samochody ....................................................................................................................................... 8.1. Definicja samochodu osobowego od 1 stycznia 2007 r. ........................................................ 8.2. Samochody o dopuszczalnej masie całkowitej równej 3,5 tony ............................................ 8.3. Skutki zmiany kwalifikacji pojazdów na gruncie podatku dochodowego ............................. 8.4. Definicja samochodu osobowego do 31 grudnia 2006 r. ....................................................... 8.5. Samochody nabyte przed 1 stycznia 2007 r. używane po tej dacie ........................................ 8.6. Zaświadczenie z badań technicznych .................................................................................... 8.7. Zakup samochodu stanowiącego środek trwały ..................................................................... 8.8. Amortyzacja samochodu nabytego do 31 grudnia 2006 r. ..................................................... 8.9. Koszty eksploatacji i napraw samochodu zaliczonego do środków trwałych ........................ 8.10. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów OC i AC ............................................. 8.11. Ubezpieczenie samochodu ..................................................................................................... 8.12. Ubezpieczenie samochodów nabytych na przełomie 2006 i 2007 roku ................................. 8.13. Brak zgłoszenia szkody do firmy ubezpieczeniowej, a koszty uzyskania przychodów ......... 8.14. Samochody używane przez pracowników ............................................................................. 8.15. Wykorzystanie samochodu pracownika – umowa ................................................................. 8.16. Ryczałt a samochód oddany w używanie pracodawcy .......................................................... 8.17. Samochody używane przez zleceniobiorców ......................................................................... 8.18. Samochód będący środkiem trwałym a ewidencja przebiegu pojazdu .................................. 8.19. Ewidencja przebiegu pojazdu ................................................................................................ 8.20. Ewidencja przebiegu pojazdu w wypożyczalni samochodów................................................. 8.21. Umowa najmu samochodu osobowego zawarta w 2006 r. a ewidencja przebiegu pojazdów 8.22. Kradzież samochodu............................................................................................................... 8.23. Koszty naprawy powypadkowej samochodu .......................................................................... 8.24. Brak odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu, a koszty uzyskania przychodów .......... 8.25. Sprzedaż samochodu zaliczonego do środków trwałych ........................................................ 8.26. Skutki niezgłoszenia do odprawy celnej samochodu .............................................................. 8.27. Opłaty wynikające z ustawy o recyklingu pojazdów .............................................................. 8.28. Remont powypadkowy samochodu użytkowanego na podstawie umowy użyczenia............. 8.29. Brak numeru rejestracyjnego samochodu na fakturze a koszty uzyskania przychodów ......... 8.30. Dalszy podnajem samochodów osobowych a koszty uzyskania przychodów ....................... 9. Zagadnienia pozostałe....................................................................................................................... 9.1. Darowizny a koszty uzyskania przychodów .......................................................................... 9.2. Koszty zaniechanych inwestycji ............................................................................................ 9.3. Zaniechane inwestycje w okresie przejściowym ................................................................... 9.4. Wydatki związane z czynnościami, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy 9.5. Źródło finansowania wydatku ................................................................................................ 9.6. Kaucja nie jest kosztem ........................................................................................................ 9.7. Wydatki na zabezpieczenie należności celno-podatkowych................................................... 602 603 603 604 604 605 605 605 606 607 607 608 609 610 610 612 612 613 613 613 614 614 615 615 615 616 617 618 618 619 619 620 620 621 621 621 622 622 623 623 624 625 625 625 626 626 628 628 629 630 630 630 24 9.8. 9.9. 9.10. 9.11. 9.12. 9.13. 9.14. 9.15. 9.16. 9.17. 9.18. 9.19. 9.20. 9.21. 9.22. 9.23. 9.24. 9.25. 9.26. 9.27. 9.28. 9.29. 9.30. 9.31. 9.32. 9.33. Wydatki z tytułu gwarancji wadialnych oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy Wydatki na ogłoszenia o przetargu ........................................................................................ Rezerwa na naprawy gwarancyjne ......................................................................................... Przekazanie wyposażenia sklepowego do nieodpłatnego używania ....................................... Wydatki na wpis sądowy i koszty zastępstwa procesowego w obronie przychodu ................ Koszty sądowe u dłużnika ..................................................................................................... Wydatki poniesione na wyprodukowanie części towaru, która nie została sprzedana............ Wydatki związane z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu ........................................ Wydatki związane z zakupem gruntu ..................................................................................... Koszty infrastruktury technicznej w budownictwie mieszkaniowym ..................................... Koszty utrzymania niewykorzystywanych gruntów ............................................................... Wydatki na nabycie pochodnych instrumentów finansowych jako koszt ............................... Składki na rzecz organizacji pracodawców i przedsiębiorców ............................................... Wydatki z tytułu korzystania z usług firmy doradczej............................................................ Wydatki na Software Subscription ......................................................................................... Wydatki na zakup prawa wyłączności .................................................................................... Wydatki poniesione na obsługę prawną.................................................................................. Badania ankietowe.................................................................................................................. Zwolnienia wkładu własnego podmiotu publicznego ............................................................. Zakup alkomatu ..................................................................................................................... Wydatki na emisję akcji ......................................................................................................... Koszty sporu o odszkodowanie .............................................................................................. Przegrany proces a koszty uzyskania przychodów ................................................................ Wydatki na spór z fiskusem.................................................................................................... Wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego .................................................................. Wydatki związane z ugodą sądową ....................................................................................... 631 632 632 633 633 634 635 635 637 638 640 641 641 641 642 643 644 644 644 645 645 646 646 646 647 648 ROZDZIAŁ XV – ŚRODKI TRWAŁE.............................................................................................. 649 1. Zasady ogólne ................................................................................................................................... 1.1. Środek trwały – definicja........................................................................................................ 1.2. Pojęcie środka trwałego ......................................................................................................... 1.3. Przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych ............................ 1.4. Warunek kompletności i zdatności do użytku ....................................................................... 1.5. Termin wprowadzenia składnika majątku do ewidencji ......................................................... 1.6. Późniejsze ujawnienie środka trwałego a amortyzacja .......................................................... 1.7. Wartości niematerialne i prawne ............................................................................................ 1.8. Prawa własności przemysłowej ............................................................................................. 1.9. Koszty organizacji spółki akcyjnej ......................................................................................... 1.10. Brak tytułu prawnego do środka trwałego uniemożliwia jego amortyzację............................ 1.11. Samochody o przewidywanym okresie używania krótszym niż rok....................................... 1.12. Ogrodzenie budynku............................................................................................................... 1.13. Prawo do korzystania z technologii – wartością niematerialną i prawną................................ 1.14. Certyfikat jakości (ISO) nie jest wartością niematerialną i prawną ........................................ 1.15. Prawa do projektów budowlanych nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych ......... 1.16. Koszty prac rozwojowych od 1 stycznia 2010 r. ................................................................... 1.17. Koszty prac badawczo-rozwojowych ..................................................................................... 1.18. Programy komputerowe wytworzone w firmie ...................................................................... 1.19. Ustawowe zakazy zaliczania rat amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów ........ 1.20. Odpisy amortyzacyjne do nieruchomości oddanych nieodpłatnie do używania .................... 1.21. Zmiana klasyfikacji z wyposażenia na środki trwałe ............................................................. 2. Zasady i metody amortyzacji ........................................................................................................... 2.1. Zasady amortyzacji ................................................................................................................ 649 649 650 650 651 651 651 651 653 654 654 654 655 655 657 657 657 659 660 660 661 661 661 661 25 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. Metody amortyzacji ............................................................................................................... Konieczność stosowania wybranej metody amortyzacji w całym okresie jej trwania .............. Plan amortyzacji .................................................................................................................... Amortyzacja metodą liniową .................................................................................................. Obniżenie stawek amortyzacyjnych ....................................................................................... Degresywna metoda amortyzacji samochodów ...................................................................... Metoda degresywna a samochody osobowe ........................................................................... Zmiany konstrukcyjne w samochodzie a zmiana metody amortyzacji ..................................... Degresywna metoda amortyzacji przy zastosowaniu współczynnika 3,0 ................................. Specjalna jednorazowa amortyzacja dla małych podatników ................................................... 2.11.1. Specjalna metoda jednorazowej amortyzacji .............................................................. 2.11.2. Jednorazowa amortyzacja – zmiany w 2009 r. ........................................................... 2.11.3. Limity jednorazowych odpisów amortyzacyjnych ..................................................... 2.11.4. Podatnicy, którzy mogą dokonywać specjalnej jednorazowej amortyzacji ............... 2.11.5. Zasady dokonywania specjalnego jednorazowego odpisu ........................................ 2.11.6. Środki trwałe od których można dokonywać specjalnych jednorazowych odpisów 2.11.7. Wartości niematerialne i prawne a jednorazowa amortyzacja .................................... 2.11.8. Ciężarówki w firmach transportowych a jednorazowa amortyzacja .......................... 2.11.9. Zasady liczenia limitu 100.000 euro ........................................................................ 2.11.10. Nowy limit w nowym roku ......................................................................................... 2.11.11. Środek trwały nabyty w 2009 r. przekazany do używania w roku 2010 .................... 2.11.12. Nowa amortyzacja jako pomoc de minimis ................................................................ 2.11.13. Nowa amortyzacja – wybór metody ......................................................................... 2.11.14. Jednorazowa amortyzacja a zaświadczenie o wysokości pomoc de minimis ............ 2.11.15. Sposób obliczania wysokości otrzymanej pomocy de minimis w formie specjalnej jednorazowej amortyzacji .......................................................................................... 2.12. Odpisy amortyzacyjne kosztem uzyskania przychodów ........................................................... 2.13. Amortyzacja środków trwałych przeznaczonych na wynajem ................................................. 2.14. Ewidencja środków trwałych ..................................................................................................... 2.15. Prowadzenie ewidencji środków trwałych jako warunek zaliczania odpisów amortyzacyjnych w koszty uzyskania przychodów ............................................................................................... 2.16. Opóźnienie w założeniu ewidencji środków trwałych .............................................................. 2.17. Odpisy amortyzacyjne przy sprzedaży z zastrzeżeniem prawa własności ................................ 2.18. Amortyzacja używanego samochodu wniesionego aportem ..................................................... 2.19. Nieużywany samochód a odpisy amortyzacyjne ....................................................................... 2.20. Amortyzowanie nowo zakupionych mebli stanowiących wyposażenie biur ............................ 2.21. Indywidualne stawki amortyzacyjne używanych środków trwałych ........................................ 2.22. Amortyzacja samochodów używanych i ulepszonych .............................................................. 2.23. Termin dokonywania odpisów amortyzacyjnych ...................................................................... 2.24. Indywidualne stawki amortyzacyjne ......................................................................................... 2.25. Indywidualne stawki amortyzacyjne dla budynków i budowli .................................................. 2.26. Obniżenie indywidualnej stawki amortyzacyjnej ...................................................................... 2.27. Indywidualna stawka amortyzacyjna w przypadku wykupu samochodu przez leasingobiorcę 2.28. Amortyzacja sezonowa .............................................................................................................. 2.29. Podwyższenie stawek amortyzacyjnych..................................................................................... 2.30. Kontynuacja zasad i metody amortyzacji przyjętej przez poprzednika .................................... 3. Wartość początkowa ........................................................................................................................ 3.1. Wartość początkowa środków trwałych ................................................................................. 3.2. VAT a wartość początkowa środka trwałego .......................................................................... 3.3. Wartość początkowa samochodu osobowego a odliczenie VAT naliczonego ............................ 3.4. Roczna korekta VAT a wartość początkowa środka trwałego ................................................. 3.5. Błędnie ustalona wartość początkowa .................................................................................... 3.6. Wartość początkowa środków trwałych nabytych w drodze kupna ........................................ 662 662 662 663 663 664 664 665 665 666 666 666 668 669 670 671 671 671 672 672 672 673 674 674 675 676 676 677 678 678 678 679 680 681 681 682 682 683 683 684 685 686 687 687 688 688 689 689 690 692 692 26 3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13. 3.14. 3.15. 3.16. 3.17. 3.18. 3.19. 3.20. Warunki wniesienia aportu w postaci nieruchomości ............................................................. Kontynuacja wyceny środków trwałych ................................................................................. Odłączenie i przyłączenie części składowych a wartość początkowa środka trwałego ........... Przyłączenie nowej części składowej w miejsce odłączonej ..................................................... Odłączenie części składowej od całkowicie zamortyzowanego środka trwałego .................... Przyłączenie części składowej do całkowicie zamortyzowanego środka trwałego .................. Maszyny zakupione za granicą – obliczenie wartości początkowej ........................................ Wartość początkowa nabytego środka trwałego a różnice kursowe ........................................ Naprawa samochodu przed rejestracją ................................................................................... Wartości początkowe kas rejestrujących ................................................................................ Wartość początkowa środka trwałego nabytego za częściową odpłatnością ........................... Wartość początkowa środka trwałego nabytego na przetargu ................................................... Wartość początkowa inwestycji w obcych środkach trwałych ................................................. Koszty związane z zawarciem umowy kupna-sprzedaży powiększają wartość początkową środka trwałego ...................................................................................................................... 3.21. Koszty uboczne związane z nieamortyzowanym środkiem trwałym ........................................ 3.22. Cena nabycia .............................................................................................................................. 3.23. Odsetki od kredytów i pożyczek ............................................................................................... 3.24. Odsetki zwiększające wartość początkową środka trwałego .................................................... 3.25. Odsetki naliczone a niezapłacone a wartość początkowa środka trwałego ............................... 3.26. Koszty prowizji od kredytu ....................................................................................................... 3.27. Ustalenie wartości początkowej środka trwałego a odsetki bankowe ....................................... 3.28. Delegacje służbowe a wartość początkowa środka trwałego .................................................... 3.29. Likwidacja środka trwałego w związku z budową nowego obiektu ......................................... 3.30. Koszty związane z przeniesieniem środka trwałego ................................................................. 3.31. Zakup klimatyzacji do samochodu ............................................................................................ 3.32. Koszty wdrożenia programu ...................................................................................................... 3.33. Rabat a amortyzacja ................................................................................................................... 3.34. Wartość początkowa aportu........................................................................................................ 3.35. Wartość początkowa środków trwałych otrzymanych w postaci aportu lub jego zorganizowanej części ............................................................................................................................... 3.36. Wartość początkowa składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją osoby prawnej............................................................................................................................................. 3.37. Zwrot środka trwałego a korekta amortyzacji ........................................................................... 3.38. Środek trwały stanowiący współwłasność kilku podmiotów .................................................... 3.39. Ubezpieczenie środka trwałego, a jego wartość początkowa .................................................... 3.40. Wartość początkowa wytworzonych środków trwałych ........................................................... 3.41. Wydatki niezaliczone do kosztu wytworzenia ........................................................................... 3.42. Podatek od nieruchomości i czynsz najmu a wartość początkowa środka trwałego.................. 3.43. Rozbiórka starych budynków w celu wzniesienia nowego ....................................................... 3.44. Nieumorzona wartość likwidowanych obiektów ....................................................................... 3.45. Opłata za rejestrację samochodu i ubezpieczenie OC a wartość początkowa środka trwałego 4. Remont i modernizacja .................................................................................................................... 4.1. Modernizacja środka trwałego a wartość początkowa ........................................................... 4.2. Budynek przeznaczony do remontu a amortyzacja ................................................................ 4.3. Ulepszenie zamortyzowanego środka trwałego ..................................................................... 4.4. Wymiana rodzaju ogrzewania – ulepszenie czy remont? ...................................................... 4.5. Zastosowanie nowocześniejszych materiałów a remont ........................................................ 4.6. Sieć komputerowa – ulepszenie czy odrębny środek trwały? ................................................ 4.7. Ulepszenie czy remont środka trwałego ................................................................................ 4.8. Pojęcie „remontu” w orzecznictwie ....................................................................................... 693 693 694 694 696 696 697 698 699 699 699 700 701 701 701 701 702 702 703 704 704 704 705 705 706 706 708 708 709 709 710 710 711 711 711 712 713 713 713 714 714 715 715 716 717 718 719 720 27 4.9. Wydatki modernizacyjne nieprzekraczające 3.500 zł ............................................................ 4.10. Modernizacja – istotny jest zakres rzeczowy wykonanych prac ............................................ 4.11. Zakup skanera do komputera zaliczonego jednorazowo w koszty ........................................ 4.12. Komputery pracujące w sieci ................................................................................................. 4.13. Ulepszenie wartości niematerialnych i prawnych .................................................................. 4.14. Modyfikacja programów komputerowych ............................................................................. 4.15. Dokupienie urządzeń peryferyjnych do środka trwałego zamortyzowanego jednorazowo ... 4.16. Inwestycja w wyposażenie dzierżawionego środka trwałego ................................................ 4.17. Ulepszenie obcych środków trwałych ................................................................................... 4.18. Metoda degresywna a ulepszenie środka trwałego ................................................................ 4.19. „Ulepszenie” przed rozpoczęciem eksploatacji ..................................................................... 5. Zagadnienia pozostałe ..................................................................................................................... 5.1. Amortyzacja samochodu osobowego .................................................................................... 5.2. Wydatki na drogę publiczną .................................................................................................. 5.3. Wydatki na przebudowę drogi publicznej w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów ............ 5.4. System Windows ................................................................................................................... 5.5. Sprzedaż środków trwałych związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną a podatek dochodowy .............................................................................................................................. 5.6. Inwestycja w obcym środku trwałym .................................................................................... 5.7. Zakończenie używania inwestycji w obcym środku trwałym................................................. 5.8. Niezamortyzowane nakłady w obcym środku trwałym ......................................................... 5.9. Wydatki na współwłasność a amortyzacja.............................................................................. 5.10. Odpisy amortyzacyjne od nabytych nieodpłatnie środków trwałych...................................... 5.11. Koszty przy zbyciu otrzymanego nieodpłatnie środka trwałego............................................. 5.12. Straty powstałe w wyniku utraty lub likwidacji samochodów................................................ 5.13. Likwidacja starego pojazdu ................................................................................................... 5.14. Sprzedaż samochodu zaliczonego do środków trwałych ........................................................ 5.15. Nabycie na własność środka trwałego, w którym dokonano wcześniej nakładów ................. 5.16. Czasowo nieużywane środki trwałe a odpisy amortyzacyjne ................................................ 5.17. Wytworzenie programów komputerowych a koszty uzyskania przychodów ........................ 720 720 721 721 722 722 723 723 724 724 724 725 725 725 727 728 729 730 731 733 735 735 735 736 737 737 738 739 739 ROZDZIAŁ XVI – LEASING ............................................................................................................. 743 1. Zasady kwalifikacji umów leasingu .................................................................................................. 1.1. Leasing definicja podatkowa ................................................................................................. 1.2. Rzeczywista i hipotetyczna wartość netto przedmiotu leasingu............................................. 1.3. Wariant I umów leasingowych .............................................................................................. 1.4. Wariant II umów leasingowych ............................................................................................. 1.5. Pozostałe umowy leasingu ..................................................................................................... 1.6. Strony umowy leasingu ........................................................................................................... 1.7. Przedmiot umowy leasingu .................................................................................................... 1.8. Spłata wartości początkowej przedmiotu umowy .................................................................. 1.9. Suma opłat leasingowych ...................................................................................................... 1.10. Kaucje gwarancyjne............................................................................................................... 1.11. Kaucja związana z umową leasingową .................................................................................. 1.12. Leasing finansowy i operacyjny – tabela ............................................................................... 1.13. Odszkodowanie z tytułu wypowiedzenia umowy leasingu .................................................... 2. Leasing finansowy .............................................................................................................................. 2.1. Warunki uznania umowy za leasing finansowy ..................................................................... 2.2. Rozliczenie umowy leasingu finansowego u finansującego .................................................. 2.3. Rozliczenie umowy leasingu finansowego u korzystającego................................................. 2.4. Amortyzacja przedmiotu leasingu finansowego u korzystającego......................................... 2.5. Leasing finansowany a szybka jednorazowa amortyzacja ..................................................... 743 743 743 745 746 746 747 747 748 749 749 749 750 751 752 752 752 754 757 760 28 2.6. Zasady dokonywania amortyzacji przez korzystającego ........................................................ 2.7. Upływ podstawowego okresu umowy leasingu finansowego ................................................. 2.8. Sprzedaż przedmiotu leasingu korzystającemu po upływie okresu umowy............................ 2.8.1. Skutki podatkowe u finansującego .............................................................................. 2.8.2. Skutki podatkowe u korzystającego ............................................................................ 2.9. Sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy osobie trzeciej .................................. 2.10. Oddanie przedmiotu leasingu do dalszego używania............................................................... 2.11. Wygaśnięcie, rozwiązanie lub zmiana umowy ........................................................................ 3. Leasing operacyjny............................................................................................................................ 3.1. Warunki uznania umowy za leasing operacyjny ..................................................................... 3.2. Zasady rozliczania umowy leasingu w podstawowym okresie ............................................... 3.3. Wstępna opłata leasingowa a data jej zaliczenia w koszty uzyskania przychodów ................ 3.4. Moment zaliczenia do kosztów opłaty wstępnej ustalonej w umowie leasingu ...................... 3.5. Czynsz inicjalny w wyjaśnieniach organów podatkowych .................................................... 3.6. Wstępna opłata leasingowa w wyrokach sądu administracyjnego ......................................... 3.7. Zasady opodatkowania leasingu gdy finansujący korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym.................................................................................................................................... 3.8. Amortyzacja przedmiotu leasingu u finansującego................................................................... 3.9. Upływ podstawowego okresu umowy leasingu operacyjnego ................................................. 3.10. Sprzedaż korzystającemu przedmiotu leasingu po zakończeniu podstawowego okresu umowy 3.11. Amortyzacja przedmiotu leasingu po wykupie przez korzystającego .................................... 3.11.1. Zasady ogólne amortyzacji przez korzystającego w przypadku wykupu rzeczy po leasingu ..................................................................................................................... 3.11.2. Wartość początkowa środka poleasingowego............................................................ 3.11.3. Data rozpoczęcia amortyzowania środka trwałego wykupionego po leasingu .......... 3.11.4. Indywidualna stawka amortyzacyjna w przypadku wykupu samochodu przez leasingobiorcę ..................................................................................................................... 3.11.5. Koszty remontu przewyższające wartość początkową............................................... 3.12. Inwestycja dokonana przez korzystającego w leasingowanym środku trwałym..................... 3.12.1. Inwestycja w wyposażenie używanego na podstawie leasingu środka trwałego........ 3.12.2. Inwestycje w samochodzie używanym na podstawie umowy leasingu...................... 3.13. Sprzedaż osobie trzeciej przedmiotu leasingu po zakończeniu podstawowego okresu umowy 3.14. Kontynuacja umowy leasingu operacyjnego po upływie jej podstawowego okresu............... 3.15. Przepadek czynszu inicjalnego ............................................................................................... 3.16. Opłaty leasingowe poniesione po utracie przedmiotu leasingu .............................................. 3.17. Jednorazowa spłata rat leasingowych ..................................................................................... 3.18. Wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu a koszty uzyskania przychodów........................ 3.19. Cesja umowy leasingu operacyjnego...................................................................................... 3.19.1. Przejęcie przedmiotu leasingu w drodze cesji ........................................................... 3.19.2. Zapłata za odstąpienie od umowy leasingu ................................................................ 3.19.3. Skutki cesji wierzytelności u poprzedniego leasingobiorcy ....................................... 4. Leasing gruntu .................................................................................................................................. 4.1. Zasady ogólne......................................................................................................................... 4.2. Wielokrotny leasing tego samego gruntu................................................................................ 4.3. Przeniesienie własności gruntu na korzystającego po upływie podstawowego okresu używania 4.4. Oddanie gruntu do dalszego używania po upływie podstawowego okresu umowy................ 4.5. Przeniesienie na osobę trzecią własności gruntu po upływie podstawowego okresu leasingu 4.6. Wygaśnięcie, rozwiązanie, zmiana umowy ............................................................................ 4.7. Leasing budynku wraz z gruntem ........................................................................................... 4.8. Przeniesienie własności budynku wraz z gruntem na korzystającego po upływie podstawowego okresu używania............................................................................................................ 4.9. Przeniesienie na osobę trzecią własności budynku wraz z gruntem po upływie podstawowego okresu leasingu ....................................................................................................................... 760 760 761 761 763 764 766 766 767 767 767 768 769 770 771 772 772 773 774 778 778 779 780 780 781 782 782 783 784 785 785 786 787 788 788 788 789 789 789 789 792 792 795 795 796 796 799 803 29 4.10. Oddanie budynku wraz z gruntem do dalszego używania po upływie podstawowego okresu umowy ………………………………………………………………………………………… 806 4.11. Dzierżawa nieruchomości ....................................................................................................... 806 ROZDZIAŁ XVII – DOTACJE I INNE ŚRODKI POMOCOWE ................................................. 807 1. Opodatkowanie dotacji ....................................................................................................................... 2. Dotacja jako przychód w podatku dochodowym.............................................................................. 2.1. Zasady ogólne opodatkowania dotacji .................................................................................... 2.2. Nieodpłatne usługi informacyjno-doradcze ............................................................................ 2.3. Sposób wypłaty środków „unijnych” a zwolnienie z podatku dochodowego ........................ 3. Dotacje zwolnione z podatku dochodowego .................................................................................... 3.1. Zakres zwolnień dotacji z podatku dochodowego .................................................................... 3.2. Dotacje zwolnione a koszty uzyskania przychodów................................................................. 3.3. Rozszerzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów od 1 stycznia 2010 r. .................... 3.4. Dotacje z SAPARD-u .............................................................................................................. 3.5. Dotacje z PHARE..................................................................................................................... 3.5.1. Zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych dochodów finansowanych ze środków Funduszu PHARE.......................................................................................... 3.5.2. Dotacje z PHARE na zakup środków trwałych ............................................................ 3.5.3. Dotacja PHARE na wdrożenie systemu jakości HACCP ............................................. 3.5.4. Dotacje z Europejskiego Funduszu Społecznego.......................................................... 3.5.5. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji ................................................................... 3.6. Nowe zasady opodatkowania funduszy strukturalnych .......................................................... 3.7. Dotacje ze środków pomocowych w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów.......................... 3.8. Dopłaty z funduszy strukturalnych.......................................................................................... 3.9. Dotacje rozwojowe ................................................................................................................. 3.10. Dotacje na pokrycie kosztów zakupu środka trwałego............................................................ 3.10.1. Dotacje na środki trwałe (art. 17 ust. 1 pkt 21 updop).................................................... 3.10.2. Umorzona pożyczka przeznaczona na zakup środków trwałych ................................... 3.10.3. Dotacje na pokrycie bieżących kosztów......................................................................... 3.11. Dofinansowanie projektu promocyjnego w zakresie eksportu................................................. 3.12. Refundacja wynagrodzeń młodocianego ................................................................................ 3.13. Dotacja ze środków unijnych na program wykonywany za granicą ....................................... 4. Dotacje na środki trwałe ..................................................................................................................... 4.1. Dotacje na środki trwałe a koszty uzyskania przychodów ...................................................... 4.2. Amortyzacja środka trwałego częściowo sfinansowanego dotacją ......................................... 4.3. Zakup środka trwałego zrefundowany ze środków unijnych .................................................. 4.4. Dotacja na zakup środka trwałego o wartości nieprzekraczającej 3.500 zł............................. 4.5. Dotacja na ulepszenie środka trwałego................................................................................... 4.6. Sprzedaż środka trwałego, którego zakup był częściowo sfinansowany z dotacji.................. 4.7. Opracowanie wniosku o dotację na środek trwały.................................................................. 5. Dotacje na zakupy pozostałe ............................................................................................................. 5.1. Dotacje na zakupy pozostałe a koszty uzyskania przychodów ............................................... 5.2. Przychód z dotacji a koszt uzyskania przychodu.................................................................... 5.3. Otrzymanie dotacji po poniesieniu wydatków........................................................................ 5.4. Wydatki na opracowanie wniosku w zakresie pozyskania środków unijnych ........................ 5.5. Podwykonawca inwestycji ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej............................ 807 807 807 807 808 808 808 809 810 811 811 811 812 813 814 815 816 816 823 823 826 826 827 827 829 829 830 830 830 830 832 833 833 835 835 837 837 837 838 839 841 ROZDZIAŁ XVIII – ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE .............................................................. 843 1. Zasady ogólne .................................................................................................................................. 843 1.1. Rodzaje zwolnień przedmiotowych........................................................................................ 843 1.2. Zmiany w zakresie zwolnień od 1 stycznia 2010 r. ............................................................... 845 30 2. 3. 4. 5. 6. 1.3. Zwolnienie od podatku dochodowego dochodów przeznaczonych na cele statutowe ............ 1.4. Wyłączenia ze zwolnień dochodów przeznaczonych na cele statutowe ................................. 1.5. Zwolnienie od podatku, a odpisy aktualizujące wartość należności ....................................... Dochody podatników, których celem statutowym jest działalność społecznie pożyteczna (art. 17 ust. 1 pkt 4 updop) .............................................................................................................................. 2.1. Dochody z działalności gospodarczej przeznaczone na cele statutowe .................................. 2.2. Pojęcie działalności statutowej ............................................................................................... 2.3. Dochody spółki, której wyłącznym udziałowcem jest podmiot realizujący cele społecznie użyteczne ……………………………………………………………………………………… 2.4. Działalność statutowa i gospodarcza ...................................................................................... 2.5. Opodatkowanie przychodu uzyskanego ze zbiórki pieniędzy ................................................ 2.6. Wyłączenia ze zwolnień przewidzianych dla jednostek naukowych ...................................... 2.7. Zwolnienie fundacji od podatku dochodowego ...................................................................... 2.8. Zwolnienie od podatku dochodów fundacji............................................................................ 2.9. Nabywanie papierów wartościowych a zwolnienie od podatku.............................................. 2.10. Nabycie papierów wartościowych przez fundację.................................................................. 2.11. Cele fundacji muszą wynikać ze statutu................................................................................. 2.12. Cele statutowe nie muszą być głównymi celami działalności fundacji .................................. 2.13. Wydatki na cele statutowe – wykładnia ścisła ....................................................................... 2.14. Nieodpłatne świadczenia uzyskane przez fundację ................................................................ 2.15. Dochody stowarzyszeń i szkół ............................................................................................... 2.16. Działalność statutowa Ośrodków Ruchu Drogowego ............................................................ 2.17. Zwolnienie od podatku spółki nieposiadającej statusu jednostki badawczo-rozwojowej....... 2.18. Składki na rzecz organizacji międzynarodowych................................................................... 2.19. Dochody szkoły uzyskane z loterii fantowej .......................................................................... 2.20. Amortyzacja środka trwałego w fundacji .............................................................................. Dochody związane z działalnością rolniczą i gospodarstwem rolnym ............................................. 3.1. Dochody przeznaczone na działalność rolniczą...................................................................... 3.2. Warunki zwolnienia od podatku dochodu z działalności pozarolniczej.................................. 3.3. Zwolnienia przedmiotowe – skutki wypłaty dywidendy ........................................................ 3.4. Dochody ze sprzedaży gospodarstwa rolnego ........................................................................ 3.5. Sprzedaż gruntu rolnego będącego własnością firmy ............................................................. 3.6. Zwolnieniu nie podlega dochód przeznaczony na wynagrodzenia niezwiązane z produkcją rolną .......................................................................................................................................... 3.7. Podatek od rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu wynagrodzeń za pracę wykonywaną przez ich członków ......................................................................................................... 3.8. Sprzedaż środka trwałego wykorzystywanego w działalności rolniczej................................. Dochody z działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (art. 17 ust. 1 pkt 34) ............... 4.1. Podmioty prowadzące działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej ....................... 4.2. Wyrób wytworzony na terenie strefy ekonomicznej .............................................................. 4.3. Zwolnienie przychodów z działalności w SSE a różnice kursowe ......................................... 4.4. Zwolnienie w specjalnych strefach ekonomicznych w wyjaśnieniach Ministra Finansów .... 4.5. Środki trwałe używane poza terenem specjalnej strefy ekonomicznej .................................. Zwolnienie dla kościelnych osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4a-4b updop)................................... 5.1. Kościelne osoby prawne......................................................................................................... 5.2. Działalność domów pomocy kościelnych osób prawnych...................................................... 5.3. Placówki nieposiadające osobowości prawnej działające w ramach kościelnych osób prawnych 5.4. Zwolnienie od podatku dochodowego kościelnych osób prawnych ....................................... Zwolnienia związane z budownictwem mieszkaniowym ................................................................. 6.1. Zwolnienia z gospodarki mieszkaniowej ............................................................................... 6.2. Pojęcie gospodarki zasobami mieszkaniowymi...................................................................... 846 847 847 848 848 850 850 851 853 853 854 855 856 857 861 862 862 864 864 865 866 867 867 869 869 869 870 871 872 873 873 874 874 876 876 876 877 878 879 879 879 881 881 881 883 883 884 31 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. Przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł .................................. Pomieszczenia wchodzące w skład zasobów mieszkaniowych .............................................. Zasady liczenia dochodu do opodatkowania przy działalności mieszkaniowej ...................... Zasoby mieszkaniowe i gospodarka zasobami mieszkaniowymi w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów ....................................................................................................................... 6.7. Odsetki na rachunkach bankowych i odsetki za nieterminowe płatności w spółdzielni mieszkaniowej ................................................................................................................................. 6.8. Dochody z gospodarki mieszkaniowej we wspólnocie mieszkaniowej .................................. 6.9. Rekompensata za wady – otrzymana od dewelopera ............................................................. 7. Zwolnienia pozostałe........................................................................................................................ 7.1. Odsetki od niezapłaconych składek ZUS a zwolnienie z podatku dochodowego ................... 7.2. Fundusz Gwarancyjny ............................................................................................................ 7.3. Zwolnienie z obowiązku prowadzenia dokumentacji przez jednostki OHP............................ 7.4. Sprzedaż nieruchomości na podstawie ustawy o ochronie środowiska ................................... 7.5. Zwolnienia wkładu własnego podmiotu publicznego ............................................................. 884 886 887 888 890 892 893 895 895 896 896 897 897 ROZDZIAŁ XIX – ZASADY USTALANIA WYSOKOŚCI I POBORU PODATKU.................. 898 1. Wysokość podatku .............................................................................................................................. 2. Deklaracje i zeznania w podatku dochodowym................................................................................. 2.1. Brak obowiązku składania miesięcznych deklaracji .................................................................... 2.2. Deklaracje dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych ................................................ 2.3. Roczne zeznania podatkowe .......................................................................................................... 2.4. Załączniki do zeznania CIT-8 ....................................................................................................... 2.5. Zwolnienie od obowiązku składania zeznania rocznego .............................................................. 2.6. Właściwość miejscowa organu podatkowego przy zmianie siedziby podatnika ......................... 2.7. Roczne sprawozdanie finansowe ............................................................................................. 2.8. Informacje przedstawiane przez podatników wielooddziałowych ............................................... 2.9. Obowiązek składania CIT-ST ................................................................................................. 2.10. Jeden pracownik zatrudniony w terenie a obowiązek składania CIT-ST ................................ 2.11. Podpis pełnomocnika na deklaracji ......................................................................................... 3. Zaliczki na podatek dochodowy ........................................................................................................ 3.1. Termin płatności zaliczek ...................................................................................................... 3.2. Zaliczki kwartalne .................................................................................................................. 3.3. Sposób obliczania zaliczek ..................................................................................................... 3.4. Niewpłacona w terminie zaliczka............................................................................................ 3.5. Podatnicy zwolnieni z obowiązku wpłacenia zaliczek na podatek........................................... 3.6. Zmiany w zwolnieniu z obowiązku wpłacania miesięcznych zaliczek od 1 stycznia 2010 r. 3.7. Podwójna zaliczka grudniowa .......................................................................................... 3.8. Uproszczona metoda wpłaty zaliczek ..................................................................................... 3.8.1. Wpłacanie zaliczek na uproszczonych zasadach............................................................. 3.8.2. Nieterminowe złożenie zeznania ostatecznego a uproszczone zasady wpłacania zaliczek 3.8.3. Obowiązki podatników, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek........... 3.8.4. Korekta zeznania za poprzednie lata a uproszczona forma wpłacania zaliczek............. 3.9. Kredyt podatkowy................................................................................................................... 3.9.1. Zwolnienie z obowiązku wpłacania zaliczek nowych podatników ............................... 3.9.2. Obowiązki podatników korzystających ze zwolnienia z obowiązku wpłaty zaliczek... 3.9.3. Wyłączenia z możliwości skorzystania z tzw. kredytu podatkowego ........................... 3.9.4. Utrata prawa do kredytu podatkowego ........................................................................ 3.9.5. Kredyt podatkowy a pomoc de minimis ...................................................................... 3.10. Zawieszenie działalności gospodarczej a podatek dochodowy ............................................... 3.11. Nadpłata powstała w ciągu roku .............................................................................................. 3.12. Zaliczka a nadpłata ................................................................................................................. 3.13. Zasady zaokrąglania podatków i podstawy opodatkowania..................................................... 898 898 898 899 901 902 902 903 904 904 905 906 909 909 909 910 911 912 912 914 914 914 914 916 917 917 919 919 919 920 920 922 922 923 934 924 32 4. Zasady ustalania podstawy opodatkowania .................................................................................... 4.1. Podstawa opodatkowania...................................................................................................... 4.2. Kwoty nieuwzględniane przy ustalaniu dochodu do opodatkowania ................................... 4.3. Przypadki, w których ustawodawca przewidział opodatkowanie przychodów..................... 5. Darowizny ...................................................................................................................................... 5.1. Zasady odliczania darowizn.................................................................................................. 5.2. Wysokość odliczanej darowizny w przypadku podatników VAT .......................................... 5.3. Darowizna żywności – koszty uzyskania przychodu a odliczenie od podstawy opodatkowania 5.4. Darowizna dla zagranicznych instytucji ................................................................................ 5.5. Wylicytowane „złote serduszko” nie jest darowizną ............................................................. 5.6. Darowizna z poleceniem ....................................................................................................... 5.7. Wkład założycielski a darowizna ............................................................................................. 5.8. Darowizna a majątek wniesiony do fundacji............................................................................ 5.9. Darowizny na cele kultu religijnego......................................................................................... 5.10. Darowizny na Kościół .............................................................................................................. 5.11. Darowizny na rzecz kościelnych osób prawnych – dokumentacja ......................................... 5.12. Obowiązki podmiotów otrzymujących darowizny ................................................................ 5.13. Obowiązki darczyńców ........................................................................................................ 5.14. Darowizna dla klubu sportowego.......................................................................................... 6. Odliczenie wydatków na nabycie nowych technologii ...................................................................... 6.1. Wydatki na nabycie nowych technologii............................................................................... 6.2. Zasady ustalania podstawy odliczenia z tytułu nabycia nowych technologii ......................... 6.3. Termin dokonywania odliczenia z tytułu nabycia nowych technologii.................................. 6.4. Utrata prawa do odliczenia z tytułu nabycia nowych technologii .......................................... 7. Pobór podatku dochodowego ............................................................................................................. 7.1. Zasady poboru podatku dochodowego ................................................................................. 7.2. Płatnicy zryczałtowanego podatku ....................................................................................... 7.3. Zasady poboru podatku od dywidend ................................................................................... 7.4. Wywóz i przewóz ładunków – zryczałtowany podatek ........................................................ 8. Odpowiedzialność podatkowa płatnika .......................................................................................... 9. Odpowiedzialność karna skarbowa płatnika................................................................................... 10. Możliwość korekty deklaracji w okresie pomiędzy zakończeniem kontroli a wszczęciem postępowania podatkowego...................................................................................................................... 11. Możliwość korekty deklaracji po kontroli dokonywanej przez urząd kontroli skarbowej .............. 12. Korekta deklaracji dokonywana samodzielnie przez organ podatkowy.......................................... 925 925 925 925 926 926 928 929 929 930 930 931 931 932 932 932 933 933 933 934 934 934 835 935 936 936 936 936 936 937 937 938 939 940 ROZDZIAŁ XX – RÓŻNICE KURSOWE ....................................................................................... 942 1. Różnice kursowe od 1 stycznia 2007 r. ......................................................................................... 2. Rozliczanie różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości ..................................... 2.1. Podmioty uprawnione do rozliczania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości................................................................................................................................. 2.2. Zasady ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości ....... 2.3. Zasady wyboru i termin stosowania rozliczania różnic kursowych na podstawie przepisów 2.4. o rachunkowości................................................................................................................... 2.5. Rezygnacja z ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości.......... 2.6. Przejście z metody podatkowej ustalania różnic kursowych na metodę przewidzianą w ustawie o rachunkowości ........................................................................................................... 2.7. Kurs waluty przy ustalaniu różnic kursowych na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości 3. Ustalanie różnic kursowych na podstawie przepisów podatkowych ................................................ 3.1. Podatkowa metoda ustalania różnic kursowych.................................................................... 3.2. Dodatnie różnice kursowe .................................................................................................... 3.3. Ujemne różnice kursowe ...................................................................................................... 942 942 942 943 943 944 944 944 945 945 946 947 33 3.4. Przeszacowanie a różnice kursowe ....................................................................................... 3.5. Kurs walut stosowany w transakcjach walutowych .............................................................. 3.6. Kurs waluty przy transakcjach bez przewalutowywania ...................................................... 3.7. Kurs faktycznie zastosowany ............................................................................................... 3.8. Kurs waluty różniący się o więcej niż 5% od średniego kursu NBP..................................... 3.9. Brak możliwości stosowania kursu Europejskiego Banku Centralnego zamiast kursu NBP ... 3.10. Zakup waluty w kantorze a różnice kursowe ....................................................................... 3.11. Potrącenie a różnice kursowe .............................................................................................. 3.12. Kompensata a różnice kursowe ........................................................................................... 3.13. Waluty nienotowane a różnice kursowe ............................................................................... 3.14. Transakcje dokonane przed 31 grudnia 2006 r. i zapłata po tej dacie................................... 3.15. Sprzedaż eksportowa w walutach obcych ............................................................................ 3.16. Wartość początkowa nabytego środka trwałego a różnice kursowe ..................................... 3.17. Przeliczanie faktury korygującej .......................................................................................... 3.18. Data wydania towaru inna niż data faktury a zasady przeliczania kwot w walutach obcych 3.19. Przeliczanie rocznego bonusu ............................................................................................. 3.20. Przeliczanie faktur kosztowych ........................................................................................... 3.21. Data wpływu faktury a kurs waluty ..................................................................................... 3.22. Różnice kursowe od wartości netto i VAT .......................................................................... 4. Przewalutowanie kredytu a przychody i koszty podatkowe od 1 stycznia 2009 r. ....................... 949 949 950 951 952 953 953 953 954 955 955 955 956 956 957 958 958 959 959 964 ROZDZIAŁ XXI – ZMIANY NA 2010 ROK I W TRAKCIE 2009 R. ........................................... 967 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Wprowadzanie na rynek baterii i akumulatorów a koszty uzyskania przychodów ........................... Zmiany w zakresie zwolnień podmiotowych z podatku dochodowego ............................................ Zmiany w sektorze finansów publicznych ........................................................................................ Rozszerzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów ............................................................... Zmiany w zakresie zwolnień od 1 stycznia 2010 r. ........................................................................... Zwolnienie z obowiązku wpłacania miesięcznych zaliczek ............................................................. Wynagrodzenie absolwentów odbywających praktyki ..................................................................... Fundusz szkoleniowy a podatek dochodowy .................................................................................... Zmiany dotyczące ubezpieczycieli .................................................................................................... Definicja małego podatnika ............................................................................................................... Koszty prac rozwojowych ................................................................................................................. Jednorazowa amortyzacja .................................................................................................................. Limity jednorazowych odpisów amortyzacyjnych ............................................................................ Straty w wyrobach akcyzowych ........................................................................................................ Podwójna zaliczka grudniowa ........................................................................................................... Zmiana limitu dla określenia statusu małego podatnika ................................................................... Zmiana limitu specjalnego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ............................................... Zmiany w zakresie szacowania obrotu w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi ......... 967 968 969 970 971 972 973 974 975 975 976 977 980 980 981 981 982 982 ROZDZIAŁ XXII – AKTY PRAWNE .............................................................................................. 985 1. Ustawa z dnia 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ........................................................................................................................................... 2. Ustawa z dnia 16.11.2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (wyciąg) 3. Ustawa z dnia 5.3.2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (wyciąg) .............................................................. 4. Ustawa z dnia 6.11.2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (wyciąg) .................... 5. Ustawa z dnia 23.10.2009 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw 919 1071 1073 1075 1083