WPŁYW BARWY WIATŁA NA JAKO ű TULIPANÓW P DZONYCH
Transkrypt
WPŁYW BARWY WIATŁA NA JAKO ű TULIPANÓW P DZONYCH
Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 3(2) 2004, 3-11 WPŁYW BARWY ĝWIATŁA NA JAKOĝû TULIPANÓW PĉDZONYCH METODĄ +5°C Anita WoĨny, Marek Jerzy Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy Streszczenie. Cebule czterech odmian tulipanów pĊdzono przy sztucznym Ğwietle, pod lampami jarzeniowymi typu TLD emitującymi Ğwiatło białe, niebieskie, czerwone, Īółte i zielone. NatĊĪenie napromienienia kwantowego wynosiło 12,5 i 25 µmol·m-2·s-1. DługoĞü dnia odpowiednio 6 i 12 godzin. Istotny wpływ na jakoĞü tulipanów zaobserwowano przy wysokim natĊĪeniu napromienienia kwantowego i długim dniu. Tulipany pĊdzone przy Ğwietle czerwonym miały najdłuĪsze pĊdy, o najwiĊkszej masie i najbardziej okazałych kwiatach. ĝwiatło niebieskie wpłynĊło na poprawĊ sztywnoĞci łodyg i liĞci. Słowa kluczowe: cebule tulipanów, pĊdzenie, Ğwiatło sztuczne, barwa Ğwiatła WSTĉP Wymagania Ğwietlne pĊdzonych tulipanów nie są duĪe, poniewaĪ niezbĊdne do Īycia składniki pokarmowe gromadzone są w trakcie wegetacji w miĊsistych łuskach cebul. RoĞliny te mogą kwitnąü bez dostĊpu naturalnego Ğwiatła, w pomieszczeniach zaopatrzonych jedynie w sztuczne Ĩródła Ğwiatła, które konieczne jest dla uzyskania prawidłowego pokroju roĞlin w procesie fotomorfogenezy [Jerzy 1980, Gude i Dijkema 1992, Gude i in. 1996]. W literaturze moĪna znaleĨü informacje dotyczące zahamowania wzrostu siewek, sadzonek lub rozsad roĞlin ozdobnych i warzywnych, poddanych działaniu Ğwiatła niebieskiego. Okazało siĊ, Īe Ğwiatło niebieskie, podobnie jak retardanty, hamuje wzrost roĞlin. Okubo i Uemoto [1984a, 1984b] informują, Īe brak Ğwiatła powoduje silne wydłuĪanie siĊ pierwszego miĊdzywĊĨla tulipanów. Doniesienia te sugerują, Īe warunki Ğwietlne mogą byü jednym z waĪniejszych czynników kontrolujących elongacjĊ łodygi. Brak jednak szczegółowych danych dotyczących pĊdzenia tulipanów pod działaniem Ğwiatła o róĪnej barwie. Poznanie wpływu okreĞlonych barw Ğwiatła na kwitnienie tych roĞlin pozwoliłoby na ewentualne ograniczenie wzrostu i poprawĊ jakoĞci roĞlin bez koniecznoĞci stosowania chemicznych regulatorów wzrostu w postaci retardantów. Adres do korespondencji – Corresponding author: Anita WoĨny, Katedra RoĞlin Ozdobnych i Warzywnych, Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy, ul. BernardyĔska 6, 85-029 Bydgoszcz, e-mail:[email protected] 4 A. WoĨny, M. Jerzy MATERIAŁ I METODY W pierwszej czĊĞci doĞwiadczenia cebule pĊdzono od 13 listopada 1998 roku do 16 stycznia 1999 r., w drugiej od 10 grudnia 1999 roku do 10 lutego 2000 r. Badania przeprowadzono na 4 odmianach tulipanów: ‘Leen van der Mark’, ‘Yokohama’, ‘Ile de France’ i ‘Negrita’. Przed rozpoczĊciem pĊdzenia cebule chłodzono przez 12 tygodni, w temperaturze +5°C na sucho – bez podłoĪa. NastĊpnie posadzono je do kuwet o wymiarach 30×24×6 cm, a jako podłoĪa uĪyto torfu wysokiego o pH 5,5–6,5. Jedna kombinacja (barwa Ğwiatła × odmiana) obejmowała 30 cebul I wyboru. Kuwety z cebulami umieszczono w fitotronie na 5 regałach wyposaĪonych w lampy jarzeniowe typu TLD firmy Philips o mocy 36 W. Zastosowano Ğwiatło o barwie białej, niebieskiej, czerwonej, Īółtej i zielonej. W pierwszej czĊĞci badaĔ natĊĪenie napromienienia kwantowego wynosiło 12,5 µmol·m-2·s-1, co odpowiadało natĊĪeniu 1000 lx Ğwiatła o barwie białej. DługoĞü dnia wynosiła 6 godzin. W drugiej czĊĞci zarówno natĊĪenie napromienienia kwantowego, jak i długoĞü dnia dwukrotnie zwiĊkszono. Temperatura powietrza w ciągu pierwszych dwóch tygodni uprawy utrzymywana była na poziomie 10°C, a nastĊpnie została podniesiona do 16°C. W stadium wybarwiania siĊ pąków tulipanów temperaturĊ obniĪono do 14°C. WilgotnoĞü wzglĊdna powietrza wynosiła 65–70%. Temperatura podłoĪa mierzona była dwukrotnie w ciągu dnia o godzinie 8.00 i 14.00. ĝrednia dobowa temperatura podłoĪa wyniosła 13,8°C. Tulipany Ğcinano w stadium dojrzałoĞci handlowej, tj. w momencie, gdy płatki okwiatu były całkowicie wybarwione. DatĊ kwitnienia obliczono na podstawie Ğredniej waĪonej. Odnotowano równieĪ liczbĊ ubytków, tzn. cebul, które nie wydały kwiatów lub wydały kwiaty z objawami chorób fizjologicznych (np. papierowatoĞci kwiatów). SztywnoĞü pĊdów okreĞlano umownie w czterostopniowej skali, oceniając osobno łodygi i liĞcie jako bardzo sztywne – 4, sztywne – 3, wiotkie – 2 i bardzo wiotkie – 1. Wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji, a istotnoĞü róĪnic oceniano testem Newmana-Keulsa przy poziomie istotnoĞci Į = 0,05. Poszczególne frakcje sztywnoĞci łodyg i liĞci porównywano testem t-Studenta dla wskaĨników struktury. WYNIKI DługoĞü pĊdu tulipanów pĊdzonych przy Ğwietle o natĊĪeniu napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 i 6-godzinnym dniu nie zaleĪała od barwy Ğwiatła (tab. 1). Istotny wpływ barwy Ğwiatła odnotowano natomiast przy długim dniu i natĊĪeniu napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 (tab. 2). PĊdy uzyskane przy Ğwietle czerwonym były dłuĪsze od zebranych z cebul pĊdzonych przy Ğwietle niebieskim, a takĪe białym, Īółtym i zielonym. Barwa Ğwiatła o niskim natĊĪeniu napromienienia kwantowego i krótkim dniu nie miała wpływu na masĊ pĊdów (tab. 3). Istotny wpływ odnotowano natomiast przy długim – 12-godzinym dniu i wysokim natĊĪeniu napromienienia kwantowego (tab. 4). RoĞliny o najwiĊkszej masie wyrosły przy Ğwietle czerwonym. Wykazano istotny wpływ Ğwiatła o róĪnej barwie na długoĞü kwiatów tulipanów pĊdzonych przy natĊĪeniu napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 i 6-godzinnym _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Acta Sci. Pol. 5 Wpływ barwy Ğwiatła na jakoĞü tulipanów pĊdzonych metodą +5°C Tabela 1. Wpływ barwy Ğwiatła na długoĞü pĊdu tulipanów (cm) pĊdzonych w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 Table 1. The effect of light colour on the length of tulip shoot (cm) under 6 hour day and 12.5 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 39,02 30,66 37,50 41,31 niebieska blue 39,34 31,36 40,59 39,40 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 37,68 30,42 41,29 38,77 37,12 37,67 37,04 Īółta yellow 39,86 32,59 41,48 38,36 zielona green 40,42 32,82 36,19 40,74 38,07 37,54 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła – 1,4; LSD0.05 for light colour – 1.4 Tabela 2. Wpływ barwy Ğwiatła na długoĞü pĊdu tulipanów (cm) pĊdzonych w warunkach 12-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 Table 2. The effect of light colour on the length of tulip shoot (cm) under 12 hour day and 25 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 40,60 33,65 35,99 39,85 niebieska blue 37,69 32,38 37,10 37,00 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 40,71 34,48 42,00 48,75 37,52 36,04 41,48 Īółta yellow 33,34 30,45 37,19 39,21 zielona green 41,80 30,88 34,79 43,83 35,05 37,82 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła – 2,0; LSD0.05 for light colour – 2.0 Tabela 3. Wpływ barwy Ğwiatła na masĊ pĊdu tulipanów (g) pĊdzonych w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 Table 3. The effect of light colour on the weight of tulip shoot (g) under 6 hour day and 12.5 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 25,25 17,26 24,56 27,71 niebieska blue 23,96 17,29 26,78 25,80 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 20,67 16,25 24,56 26,47 23,70 23,46 22,00 Īółta yellow 23,36 17,96 26,67 26,11 zielona green 21,37 18,13 22,50 27,31 23,52 22,31 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła –1,6; LSD0.05 for light colour – 1.6 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Hortorum Cultus 3(2) 2004 6 A. WoĨny, M. Jerzy Tabela 4. Wpływ barwy Ğwiatła na masĊ pĊdu tulipanów (g) pĊdzonych w warunkach 12-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 Table 4. The effect of light colour on the weight of tulip shoot (g) under 12 hour day and 25 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 30,54 19,60 28,95 25,79 niebieska blue 28,59 18,50 30,40 25,38 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 29,39 18,73 35,03 39,25 26,22 25,72 30,60 Īółta yellow 23,92 17,55 32,45 29,27 zielona green 34,02 16,46 29,90 33,39 25,80 28,44 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła – 2,0; LSD0.05 for light colour – 2.0 Tabela 5. Wpływ barwy Ğwiatła na długoĞü kwiatu tulipanów (cm) pĊdzonych w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 Table 5. The effect of light colour on the length of tulip flower (cm) under 6 hour day and 12.5 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 5,51 4,80 4,70 4,70 niebieska blue 5,26 4,85 4,71 4,64 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 4,44 5,06 4,81 4,52 4,93 4,87 4,71 Īółta yellow 4,87 4,98 4,70 4,87 zielona green 4,74 4,98 4,64 4,70 4,85 4,76 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła – 0,1; LSD0.05 for light colour – 0.1 Tabela 6. Wpływ barwy Ğwiatła na długoĞü kwiatu tulipanów (cm) pĊdzonych w warunkach 12-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 Table 6. The effect of light colour on the length of tulip flower (cm) under 12 hour day and 25 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita ĝrednia dla barwy Ğwiatła Mean for light colour biała white 5,15 5,11 4,95 4,67 niebieska blue 4,93 4,83 5,01 4,53 Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 5,13 5,18 5,21 5,70 4,97 4,83 5,30 Īółta yellow 4,86 5,02 5,05 4,70 zielona green 5,22 5,02 4,97 4,88 4,91 5,02 NIR0,05 dla barwy Ğwiatła – 0,2; LSD0.05 for light colour – 0.2 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Acta Sci. Pol. 7 Wpływ barwy Ğwiatła na jakoĞü tulipanów pĊdzonych metodą +5°C Tabela 7. Wpływ barwy Ğwiatła na udział łodyg o róĪnej sztywnoĞci w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 Table 7. The effect of light colour on the contribution of stems different rigidity under 6 hour day and 12.5 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita Skala sztywnoĞci łodyg * The rigidity of stems scale* 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 Barwa Ğwiatła Light colour niebieska blue biała white czerwona red Īółta yellow zielona green 25% 33% 42% 20% 80% 4% 74% 22% 12% 82% 6% 50% 20% 30% 17% 35% 48% 15% 58% 27% 7% 10% 66% 17% 86% a 14% 40% 40% 20% b 12% 36% a 48% b 4% b 16% 21% 63% - 55% 17% 28% 4% 12% 67% a 17% b 3% 45% a 45% b 7% 30% 25% 45% b - 50% 19% 31% 4% 13% 65% a 18% 21% a 43% b 36% 7% 7% 82% 4% *1 – łodyga bardzo wiotka – very limp stem 2 – łodyga wiotka – limp stem 3 – łodyga sztywna – stiff stem 4 – łodyga bardzo sztywna – very stiff stem a – frakcja liczby łodyg istotnie wiĊksza niĪ u roĞlin uzyskanych przy Ğwietle o barwie niebieskiej – the fraction of the number of stems essentially greater than by those plants grown by blue light b – frakcja liczby łodyg istotnie mniejsza niĪ u roĞlin uzyskanych przy Ğwietle o barwie niebieskiej – the fraction of the number of stems essentially less than by those plants grown by blue light dniu (tab. 5). Kwiaty uprawiane pod Ğwiatłem białym, niebieskim i Īółtym nie róĪniły siĊ miĊdzy sobą, były za to dłuĪsze od uzyskanych w warunkach Ğwiatła czerwonego. W doĞwiadczeniu z dwukrotnie wyĪszym natĊĪeniem napromienienia kwantowego i dłuĪszym dniem najwiĊksze kwiaty miały roĞliny uzyskane z cebul pĊdzonych przy Ğwietle czerwonym (tab. 6). Nie stwierdzono natomiast róĪnic miĊdzy tulipanami uzyskanymi w pozostałych barwach Ğwiatła. Zastosowanie Ğwiatła o róĪnej barwie wpłynĊło na sztywnoĞü pĊdów tulipanów (tab. 7, 8, 9, 10). SpoĞród piĊciu testowanych barw Ğwiatła barwa niebieska przyczyniła siĊ do uzyskania tulipanów o najsztywniejszych łodygach i liĞciach zarówno przy niskim jak i wysokim natĊĪeniu napromienienia kwantowego. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Hortorum Cultus 3(2) 2004 8 A. WoĨny, M. Jerzy DYSKUSJA Wpływ barwy Ğwiatła na długoĞü pĊdu tulipanów zaobserwowano przy długim dniu i natĊĪeniu napromienienia kwantowego 25µmol·m-2·s-1. Cebule poddane działaniu Ğwiatła czerwonego wydały tulipany o dłuĪszych pĊdach w porównaniu ze Ğwiatłem niebieskim, a takĪe białym, Īółtym i zielonym. Kopcewicz i in. [1992] wykazali, iĪ Ğwiatło czerwone przyspiesza wytwarzanie giberelin, które stymulują wzrost wydłuĪeniowy pĊdów oraz powiĊkszanie i rozwój liĞci. W badaniach Suh [1997] długoĞü pierwszego miĊdzywĊĨla tulipanów pĊdzonych w Ğwietle niebieskim i w ciemnoĞci była wiĊksza w porównaniu z kontrolą i Ğwiatłem pomaraĔczowym. Z kolei Ğwiatło czerwone stymulowało elongacjĊ ostatniego miĊdzywĊĨla. Tulipany odmiany ‘Apeldoorn’ doĞwietlane Ğwiatłem niebieskim, czerwonym i sodowym (ogrodniczym) – emitowanym przez lampy typu WLS – 400W nie wykazywały reakcji w odniesieniu do długoĞci Tabela 8. Wpływ barwy Ğwiatła na udział liĞci o róĪnej sztywnoĞci w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 Table 8. The effect of light colour on the contribution of leaves different rigidity under 6 hour day and 12.5 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Skala sztywnoĞci Odmiana liĞci * Cultivar The rigidity of leaves scale* 1 2 Leen van der Mark 3 4 1 2 Yokohama 3 4 1 2 Ile de France 3 4 1 2 Negrita 3 4 Barwa Ğwiatła Light colour niebieska blue biała white czerwona red Īółta yellow zielona green 17% 83% 7% 93% 44% 56% 18% 82% - 50% 50% 26% 74% 62% 38% 70% a 30% b - 57% a 43% b 40% 40% a 20% b 72% 28% 16% 42% 42% b - 18% 82% 67% a 33% b 3% 76% a 21% b 30% 60% a 10% b - 37% 63% 52% a 48% b 82% a 18% b 7% 11% 75% 7% *1 – liĞcie bardzo wiotkie – very limp leaves 2 – liĞcie wiotkie – limp leaves 3 – liĞcie sztywne – stiff leaves 4 – liĞcie bardzo sztywne – very stiff leaves a – frakcja liczby liĞci istotnie wiĊksza niĪ u roĞlin uzyskanych przy Ğwietle o barwie niebieskiej – the fraction of the number of leaves essentially greater than by those plants grown by blue light b – frakcja liczby liĞci istotnie mniejsza niĪ u roĞlin uzyskanych przy Ğwietle o barwie niebieskiej – the fraction of the number of leaves essentially less than by those plants grown by blue light _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Acta Sci. Pol. 9 Wpływ barwy Ğwiatła na jakoĞü tulipanów pĊdzonych metodą +5°C Tabela 9. Wpływ barwy Ğwiatła na udział łodyg o róĪnej sztywnoĞci w warunkach 12-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 Table 9. The effect of light colour on the contribution of stems different rigidity under 12 hour day and 25 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Odmiana Cultivar Leen van der Mark Yokohama Ile de France Negrita Skala sztywnoĞci łodyg * The rigidity of stems scale* 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 Barwa Ğwiatła Light colour niebieska blue biała white czerwona red Īółta yellow zielona green 9% 70% 21% 67% 33% 12% 88% 12% 88% - 11% 86% 3% b 12% 68% 20% 5% 45% 50% b 17% 83% - 30% 35% a 30% b 5% 9% 91% a 6% 29% 65% a 25% 75% - 4% 4% 63% 29% 9% 82% 9% b 14% 38% 48% b 9% 91% - 33% a 67% 75% 25% 67% a 33% b 10% 50% 40% b - ObjaĞnienie: patrz tabela 7; Explanation: see table 7 pĊdu. Odmiana ‘Oxford’ najdłuĪsze pĊdy wydała w warunkach Ğwiatła niebieskiego i czerwonego, a najkrótsze przy Ğwietle ogrodniczym [Bach i in. 1997]. Znany jest podobnie korzystny wpływ Ğwiatła czerwonego na elongacjĊ pĊdów hiacynta [Bach i Pawłowska 1996], stwierdzony w doĞwiadczeniach prowadzonych w warunkach in vitro. ĝwiatło o róĪnej barwie i wysokim natĊĪeniu napromienienia kwantowego miało wpływ na masĊ pĊdów. NajwiĊkszą masą charakteryzowały siĊ roĞliny zebrane pod Ğwiatłem czerwonym. W literaturze znaleĨü moĪna nieliczne informacje na temat wpływu Ğwiatła o róĪnym składzie spektralnym na masĊ pĊdu tulipanów. Bach i in. [1997] zaobserwowali, Īe tulipany odmiany ‘Oxford’ były najlĪejsze, uprawiane w Ğwietle niebieskim, ale masa ich była podobna do masy roĞlin uzyskanych w Ğwietle czerwonym i ogrodniczym. Czudnowski [1967] twierdzi, Īe promieniowanie podczerwone obok wydłuĪania pĊdów powoduje równieĪ przyrost ĞwieĪej masy. Stwierdzono wpływ Ğwiatła o róĪnym składzie spektralnym na wielkoĞü kwiatów tulipanów. Przy krótkim dniu i natĊĪeniu napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1 tulipany uzyskane pod Ğwiatłem białym, niebieskim i Īółtym miały podobnej wielkoĞci kwiaty, dłuĪsze od tulipanów zebranych pod Ğwiatłem czerwonym. Przy 12-godzinnym dniu i natĊĪeniu napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 reakcja była odwrotna – najdłuĪsze były kwiaty ĞciĊte z cebul pĊdzonych przy Ğwietle czerwonym. Podobne wyniki uzyskała Bach [1997], stosując 12-godzinne doĞwietlanie tulipanów. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Hortorum Cultus 3(2) 2004 10 A. WoĨny, M. Jerzy Tabela 10. Wpływ barwy Ğwiatła na udział liĞci o róĪnej sztywnoĞci w warunkach 12-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 25 µmol·m-2·s-1 Table 10. The effect of light colour on the contribution of leaves different rigidity under 12 hour day and 25 µmol·m-2·s-1 quantum irradiance Skala sztywnoĞci liĞci* The rigidity of leaves scale* 1 2 Leen van der Mark 3 4 1 2 Yokohama 3 4 1 2 Ile de France 3 4 1 2 Negrita 3 4 Odmiana Cultivar niebieska blue 4% 74% 22% 75% 25% 12% 88% 50% 50% - biała white 82% 18% 84% 16% 20% 80% 8% 17% 75% - Barwa Ğwiatła Light colour czerwona red 10% 30% a 55% 5% 91% 18% 82% a 75% 25% - Īółta yellow 67% 33% 4% 73% 23% 48% a 52% b 55% 45% - zielona green 38% a 62% 74% 26% 42% 58% 60% 40% - ObjaĞnienie: patrz tabela 8; Explanation: see table 8 W przeprowadzonym doĞwiadczeniu najsztywniejsze łodygi i liĞcie tworzyły tulipany poddane działaniu Ğwiatła niebieskiego. RoĞliny uzyskane przy pozostałych barwach Ğwiatła charakteryzowały siĊ mniej lub bardziej osłabioną sztywnoĞcią tych organów. Podobne wyniki uzyskali Gude i Dijkema [1992]. WNIOSKI 1. Barwa Ğwiatła nie wywiera wpływu na długoĞü i masĊ pĊdu tulipanów, zbieranych z cebul pĊdzonych w warunkach 6-godzinnego dnia i natĊĪenia napromienienia kwantowego 12,5 µmol·m-2·s-1. 2. Pod wpływem Ğwiatła czerwonego o natĊĪeniu napromienienia kwantowego wynoszącym 25 µmol·m-2·s-1 i przy 12-godzinnym dniu cebule tulipanów wydają najdłuĪsze pĊdy o najwiĊkszej masie i najbardziej okazałych kwiatach. 3. ĝwiatło niebieskie o niskim i wysokim natĊĪeniu napromienienia kwantowego zastosowane odpowiednio przez 6 i 12 godzin na dobĊ poprawia sztywnoĞü łodyg oraz liĞci. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Acta Sci. Pol. Wpływ barwy Ğwiatła na jakoĞü tulipanów pĊdzonych metodą +5°C 11 PIĝMIENNICTWO Bach A., Pawłowska B., 1996. Effect of light quality on growth and development of bulbous plants in long term cultures. Seventh Intern. Symp. on Flower Bulbs, Herzliya Israel, Abstract, 94. Bach A., Włodarczyk Z., ĝwiderski A., 1997. Wpływ rodzaju Ğwiatła na wzrost i rozwój tulipanów pĊdzonych w szklarni. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 449, 23–30. Czudnowski A. F., 1967. Podstawy agrofizyki. PWRiL, Warszawa. Gude H., Dijkema M., 1992. The role of light quality in the forcing of tulips and hyacinthus and in the propagation of hyacinth bulbs. Acta Hortic. 305, 111. Gude H., Jong K. Y., Vreeburg P.J.M., 1996. The forcing of tulip and hyacinth under artificial light. Seventh Intern. Symp. on Flower Bulbs, Herzliya Israel, Abstract, 79. Jerzy M., 1980. Artificial light as substitute for daylight in forcing of tulips. Acta Hortic. 109, 105–110. Kopcewicz J., Tretyn A., Cymerski M., 1992. Fitochrom i morfogeneza roĞlin. PWN Warszawa, ss. 252. Okubo H., Uemoto S., 1984a. Effects of darkness on stem elongation in tulip. Scientia Hortic. 23, 391–397. Okubo H., Uemoto S., 1984b. The application of dark treatment to cut-tulip production. Scientia Hortic. 24, 75–81. Suh J. K., 1997. Stem elongation and flowering response of Tulipa cultivars as influenced by bulb cooling, growth regulators and light quality. Acta Hortic. 430, 101-106. EFFECT OF LIGHT COLOR ON THE QUALITY OF TULIPS FORCING BY +5° METHOD Abstract. Four cultivars of tulips were forced in artificial light using fluorescent lamps TLD types, which emitted white, blue, red, yellow and green light. Quantum irradiance was determined on 12.5 and 25 µmol·m-2·s-1. Daylength was 6 and 12-hour respectively. Significant influence on the quality of tulips was observed under high quantum irradiance and long day. Tulips forced under red light have the highest shoots, the greatest weight and flowers. The blue light improved stems and leaves rigidity. Key words: tulip bulbs, forcing, artificial light, light colour Zaakceptowano do druku – Accepted for print: 29.03.2004 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Hortorum Cultus 3(2) 2004