PRACA Z KADRĄ

PRACA Z KADRĄ
Wychowaj tych, z którymi będziesz pracował
ewentualnie "jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz"...
Pracujemy ze swoją kadrą, aby ją zmotywować do pracy, aby wspomóc ją w ciężkich
chwilach. Zbiórki, które dla nich robimy mają ich rozwijać, pobudzać intelektualnie,
dawać natchnienie do wymyślania zbiórek zastępów. Musimy upewniać swoich
zastępowych i przybocznych, że to co robią jest świetne(jeśli jest), że wiele dają innym.
Ale kiedy popełnią błąd, musimy pomóc im go naprawić, wyciągnąć wnioski na
przyszłość, musimy ich poklepać po główce, "przytulić do piersi", pocieszyć i naprowadzić
na sposób rozwiązania. Poza tym nasza praca ma ich rozwijać, i to w tym kierunku w
którym my chcemy. Jeśli na przykład mamy ambicję w przyszłym roku założyć teatrzyk
eksperymentalny, to już w tym musimy uteatralnić swoją kadrę. Musimy cały czas ich
obserwować. Jeśli zauważymy, że czegoś im brakuje, staramy się to nadrobić. Jeśli
zbiórki zastępów są nudne-pracujemy nad wyobraźnią, jeśli w ogóle ich nie ma-nad
motywacją itd. Praca z kadrą, to również planowanie kto w przyszłości zostanie
zastępowym, kto przybocznym, a kto drużynowym. Ważnym elementem jest też kontakt
indywidualny, rozmowy, spotkania, no i oczywiście indywidualne próby na stopnie
harcerskie.
Teraz zauważę rzecz oczywistą: kadra drużyny harcerskiej to drużynowy, przyboczni i
zastępowi, tworzący Radę Drużyny. A zatem praca z kadrą to praca z Radą Drużyny.
Rada Drużyny, czyli o korzeniach dobrej drużyny.
"Radą, pomocą i źródłem wiadomości o drużynie jest dla drużynowego zbiórka
zastępowych. Wykonawcami jego rozkazów są ci sami zastępowi, dlatego też wszystkie
przedsięwzięcia i zmiany zacząć się powinny od rady drużyny"
Alojzy Pawełek "Młoda drużyna"
Rada ma radzić, lecz aby dobrze podejmować decyzje trzeba się wciąż doskonalićwiedzieć i umieć coraz więcej. Dlatego też musi istnieć zastęp zastępowych, który
powinien być miejscem rozwoju zastępowych. Ponieważ skład osobowy rady i zastępu
zastępowych często jest taki sam, proponuję, abyśmy zajęli się radą, która nie tylko
radzi, ale i rozwija.
Na początku musimy znaleźć odpowiedź na pytanie: kto wchodzi w skład rady?
Oczywiście-drużynowy, przyboczny i zastępowi. Ale czy tylko? Czy nie warto również
wprowadzić do rady podzastępowych tak, aby oni już przed przejęciem funkcji
zastępowego wiedzieli jak pracuje rada, jak prowadzić zastęp i o co chodzi w drużynie?
Na pewno w ten sposób, zmieniając zastępowego nie musisz zaczynać wszystkiego od
zera, po raz n-ty uczyć robienia zbiórek, wprowadzać w tajniki drużyny. Ty nie tracisz
czasu, inni na radzie się nie nudzą. Nowy zastępowy jest lepiej przygotowany.
Podzastępowy w radzie, to również reprezentacja zastępu w razie nieobecności
zastępowego. On przecież też świetnie się orientuje w sytuacji wszystkich osób w
zastępie. Oczywiście na radę możesz zaprosić też kronikarza, o ile uważasz to za celowe.
Jest jeszcze jedna ważna kwestia organizacyjna: jak często macie się spotykać? Zgodnie
z maksymą "jaka rada, taka drużyna", drużynowy powinien przeznaczać dużą część
swojego czasu na pracę z radą. Najlepiej, jeśli będziecie się spotykać raz w tygodniu w
określony dzień, o tej samej godzinie. Cotygodniowe zbiórki rady będą procentować
lepszą pracą zastępów, większym zaangażowaniem zastępowych oraz ich poczuciem
współodpowiedzialności za drużynę. Stały termin spotkań pozwoli wszystkim na ułożenie
własnego harmonogramu zajęć tak, aby był czas na wszystko.
I przechodzimy do najważniejszego-do zawartości rady. Oczywiście rady mogą być w
różnych miejscach i muszą zawierać rozmaite formy i treści. Powinny jednak realizować
stawiane przed nimi trzy zadania:
- Decydować i oceniać
- Pomagać w prowadzeniu zastępów
- Rozwijać i wzbogacać wiedzę.
Dlatego też proponuję wyodrębnić trzy stałe płaszczyzny rady:
Obrady
Rada radzi, a więc omawia sprawy bieżące, podejmuje decyzje, wyciąga wnioski z ich
realizacji. Rada zapewnia pośrednio poprzez zastępowych kontakt drużynowemu z
harcerzami. Taka forma pracy nie tylko pomaga w rozwiązywaniu problemów, ale również
pozwala na bieżącą eliminację błędów po wykonaniu każdego zadania. Rada wytycza
wspólne cele drużyny, razem pisze programy pracy. To wspólne określenie celów
sprawia, że program pracy nie jest wyłącznie wizją drużynowego, ale również całej rady.
Wszyscy razem i każdy z osobna podążają we wspólnie ustalonym kierunku. Ten
fragment rady nie tylko ułatwi działania, pracę drużyny i podniesie jej poziom, ale
również wychowuje, uczy odpowiedzialności, sprawnego podejmowania decyzji,
planowania i organizacji-umiejętności nie tylko przydatnych w życiu, ale również
niezbędnych w kierowaniu zespołem. W czasie obrad twoja rada powinna:
- Podsumować i oceniać zrealizowane przez Was zadania oraz wyciągać wnioski z tej
oceny, dbać o zachowanie ciągłości pracy(ocena zadań odbywa się w zależności od
zaangażowania w ich planowanie)
- Omawiać wyniki i efekty rywalizacji między zastępami
- Omawiać plany zbiórek zastępów oraz ich realizację
- Otwierać i zamykać próby na stopnie i sprawności
- Rozwiązywać wszystkie bieżące problemy
- Poddawać nowe pomysły i propozycje
- Umiejętnie dyskutować
- Decydować o ważnych dla drużyny sprawach
- Określać cele drużyny, opracowywać do programu pracy drużyny jej charakterystykę,
założenia oraz kierunki programowe
- Zapisywać wnioski w książce pracy
Oczywiście nie od razu Rzym zbudowano, a więc i nie od razu Twoja Rada będzie
rzeczywiście decydować o życiu drużyny. W książce "Drużyna i ja" W. Grzelaka i P.
Rządry, autorzy wymieniają trzy etapy rozwoju samorządności rady drużyny:
Etap I-w młodej, niedoświadczonej jeszcze radzie, z jaka mamy do czynienia w chwili
utworzenia drużyny, drużynowy sam wszystko planuje i przygotowuje, sam podejmuje
też decyzje. W trakcie odprawy przydziela poszczególnym zastępowym zadania, starając
się ich nimi zainteresować. W sprawach najważniejszych zarządza zaś głosowanie.
Etap II-kiedy to istnieje już pewien podział pracy między poszczególnymi członkami
rady, gdzie każdy z nich odpowiada za jakąś dziedzinę życia drużyny: prowadzenie
kroniki, zbieranie składek, opieka nad sprzętem kwatermistrzowskim itp. Drużynowy
konsultuje z członkami rady swoje decyzje, poszukuje najlepszych rozwiązań.
Etap III-samodzielnej pracy rady drużyny. Rada decyduje o wszystkich momentach
życia drużyny, prowadzone są dyskusje nad postawami harcerzy. Drużynowy
ukierunkowuje jedynie działania Rady, nie podejmując żadnej decyzji bez porozumienia z
nią.
A więc zapewne widzisz, że praca jaką wkładasz w rozwój Rady Drużyny zaprocentuje i
w rezultacie nie tylko będziesz mieć dobrą i odpowiedzialną za drużynę Radę, dobrych
zastępowych i realną szansę na wybór dobrego następcy, ale również ubędzie ci pracy.
Część rzeczy, które dziś masz na głowie, przejmie twoja rada. Stare przysłowie mówi, "co
dwie głowy, to nie jedna". A w Twojej Radzie tych głów będzie kilka i to w dodatku
pełnych pomysłów.
Kurs zastępowych
Zbiórka Rady ma rozwijać w zastępowych umiejętności kierowania zastępem, nauczyć
prowadzenia zbiórek, pokazywać role i obowiązki zastępowego. Warto prowadzić przez
cały rok taki kurs zastępowych, którego poszczególne części będą elementami zbiórek
Rady Drużyny. W ten sposób zbiórki te będą bardziej urozmaicone, a kształcenie będzie
skuteczniejsze. Musisz jednak zawsze pamiętać o dostosowywaniu tematów tej części
rady do potrzeb i wiedzy zastępowych. Taka forma pozwala na sprawdzenie wiedzy i
umiejętności zdobytych w czasie kursu. Możesz obserwować zastępowych, na bieżąco
uzupełniać ich wiedzę metodyczną, organizacyjną i programową. Jeżeli zastępowi są
starsi, bardziej doświadczeni lub po kursie, to poświęć tę część rady na zgłębianie
tematów i zasad metody, które stoją w pracy zastępów najsłabiej, w których widoczne są
niedociągnięcia.
Podczas zbiórek poświęconych na pogłębianie wiedzy Twoich zastępowych, nie zapomnij
uczyć też ważnych umiejętności: nawiązywania kontaktów, podejmowania decyzji,
planowania, rozwiązywania konfliktów, czy wreszcie kształtowania i umacniania cech
wodzowskich.
Kurs zastępowych możesz prowadzić wyjazdowo(masz możliwość bezpośredniego
wykorzystania form pracy zastępu zastępowych), może być oddzielną imprezą szczepową
lub inicjatywą międzydrużynową, możesz(tak jak wyżej już to zostało opisane)kształcić
bieżąco na radach, a także pośrednio na płaszczyźnie zastępu zastępowych.
Zastęp zastępowych
Jednym z trzech głównych elementów idei harcerskiej jest ciągłe samodoskonalenie się.
Zastęp Zastępowych ma umożliwić tę pracę nad sobą zastępowym, pomóc w coraz
poważniejszym rozumieniu harcerstwa. Ma ich kształtować i inspirować do zdobywania
wiedzy, do poszerzania własnych horyzontów. Powinien być uczącą przygodą dla tych
najlepszych, najpracowitszych, najdojrzalszych. To właśnie do nich powinien być
dostosowany program zastępu zastępowych. Program, zawierający wymagania na
stopnie i sprawności, zdobywane przez nich. Zastęp ten powinien, jak każdy inny, mieć
swoją obrzędowość i ducha, swoje wyprawy i wędrówki. Zastęp zastępowych jest dla
zastępowych nie tylko źródłem wiedzy, przygody, mądrości i zabawy, ale również wzorem
dobrego zastępu, źródłem pomysłów do pracy z zastępem.
Oczywiście możesz łączyć te trzy elementy tak, aby zbiórka rady miała ciekawą formę, by
dawała zapał i radość ze wspólnego odkrywania tajemnic. Być może to właśnie udział w
dynamicznych, obrzędowych radach, nauczy zastępowych prowadzenia zbiórek, może w
ten sposób najpełniej odczują czar obrzędowości, potrzebę wspólnoty i grupy.
W drużynie "Matecznik", Rada Drużyny nosiła nazwę Rady Zwierząt. Obrzędy powitania i
pożegnania były tam przez lata takie same. To one wprowadzały do kręgu ciepło i
przyjaźń. Rada składała się z trzech części: kursu zastępowych(prowadzonego przez
drużynową), podczas którego otrzymywały wiedzę i doskonaliły umiejętności przydatne w
prowadzeniu zastępu; zastępowe brały udział w prowadzeniu zajęć z programu zastępu
zastępowych(ta część nazywała się "Mędrkiem" i tutaj zastępowe musiały wykazać się
umiejętnością poprowadzenia zbiórki, pomysłowością i wiedzą. Tutaj w praktyce
sprawdzały to, czego nauczyły się w części poświęconej na Kurs Zastępowych. Pomysły
można potem było wykorzystać na zbiórkach zastępów. Ambitne zastępowe przenosiły
zapał i entuzjazm na całą drużynę. To one krok po kroku budowały swoje zastępy, tak
samo jak drużynowa stopniowo tworzyła radę. Na końcu każdego spotkania były obrady.
Czym lepsza jest rada drużyny, tym lepsza jest i cała drużyna. Praca z radą daje
oczywiste efekty i procentuje. Dlatego niech powiedzenia "Jaka rada-taka drużyna" stanie
się twoją maksymą.
A oto kilka ogólnych wskazówek, dotyczących pracy z Radą Drużyny:
- Zaplanuj i przygotuj tak każdą zbiórkę rady drużyny, aby była wzorem dla
zastępowych.
- Opracuj wraz z Radą program pracy zastępu zastępowych
- Pamiętaj o wspólnych biwakach i wyjściach do kina
- Stwórz wraz z Radą waszą sieć alarmową
- Wybierz sekretarza Rady, który będzie zapisywał wasze wnioski i postanowienia w
książce pracy drużyny
- Określcie Prawa i Obowiązki Rady, zawierające sposoby podejmowania ważnych decyzji.
Pamiętaj jednak, że drużynowemu przysługuje prawo veta, z którego(o ile jest dobrym
wodzem), nigdy nie musi korzystać
- Pamiętaj o obrzędowości Rady
- Ustal stały termin rady
- Niech zastępowe lub zastępowi przynoszą na rady książeczki zastępów i w nich notują
postanowienia rady
- Wiedzę zdobytą na radach przekazuj, w ramach podsumowania, w formie skryptów
zawierających najważniejsze informacje. Dobrze jeśli skrypty każdy zastępowy będzie
wpinać do skoroszytu, będącego jego podręcznym poradnikiem. Skoroszyt może mieć
formę obrzędową.
Na koniec pozostaje Wam życzyć samych udanych Rad Drużyn.
http://208wdhiz.home.pl/skrypty/index.htm