notatki
Transkrypt
notatki
Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część III - Układy kombinacyjne i P-zupełność Łukasz Kuszner pokój 209, WETI http://kaims.eti.pg.gda.pl/∼kuszner/ [email protected] Oficjalna strona wykładu http://kaims.eti.pg.gda.pl/∼kuszner/ARiR/ Wykład 15 godzin, Projekt 15 godzin 2017 1 Definicje Notatki Boolowskie układy kombinacyjne (o takich będziemy mówić) są formalnym modelem dla układów logicznych. Układ reprezentujemy za pomocą digrafu, w którym krawędzie przenoszą jednokierunkowy sygnał logiczny, a wierzchołki obliczają elementarne funkcje logiczne. 1 Niech Bk = {f |f : {0, 1}k → {0, 1}} będzie zbiorem k argumentowych funkcji logicznych. Przez Boolowski układ kombinacyjny, lub w skrócie układ kombinacyjny, rozumiemy etykietowany, skończony, acykliczny graf skierowany, w którym każdy z wierzchołków jest: Notatki • wejściem, jeśli jego stopień wejściowy jest 0, • wyjściem, jeśli jego stopień wyjściowy jest 0, • bramką, jeśli jest funkcją typu B1 lub B2 . Wierzchołek typu Bi musi mieć stopień wejściowy (indeg) równy i, natomiast stopień wyjściowy (outdeg) nie jest ograniczony. Notatki Zauważmy, że: • wejścia i bramki mogą być jednocześnie wyjściami, • układ kombinacyjny oblicza funkcję n m f : {0, 1} → {0, 1} , gdzie n jest liczbą wejść, a m liczbą wyjść w układzie. Interesującymi nas wielkościami będą rozmiar i głębokość układu. Rozmiarem układu α, nazywamy liczbę jego wierzchołków size(α). Głębokością układu α, nazywamy długość (liczbę krawędzi) najdłuższej ścieżki od wejścia do wyjścia w α i oznaczamy depth(α). 2 2 Uwagi do przyjętych założeń Dopuszczenie bramek o dowolnie dużej liczbie wyjść może się wydawać nierealistyczne, jednak pokazano, że ograniczenie liczby wyjść powoduje jedynie albo liniowy wzrost rozmiaru, albo głębokości układu. Dopuszczenie bramek o nieograniczonym rozmiarze wejścia może zmniejszyć głębokość układu o czynnik log log size, ale za cenę wielomianowego zwiększenia rozmiaru (wtedy za rozmiar przyjmuje się liczbę krawędzi w układzie) lub pozwala skonstruować układ o głębokości 2 (korzystając z postaci kanonicznych) jednak za cenę wykładniczego wzrostu rozmiaru. Z drugiej strony konwersja układu z bramkami o nieograniczonej liczbie wejść do układu w przedstawionym modelu może spowodować kwadratowy wzrost rozmiaru i wzrost głębokości o czynnik proporcjonalny do log size. 3 Notatki 3 Rodziny układów kombinacyjnych Notatki Pojedynczy układ oblicza nam funkcje logiczne o zadanym rozmiarze wejścia. Nie jest to sytuacja do jakiej jesteśmy przyzwyczajeni myśląc o algorytmach i obliczeniach. Jeden algorytm powinien rozwiązywać problem bez względu na rozmiar wejścia. Również rozmiar danych wyjściowych nie jest stały. Tę sytuację modelujemy funkcją fα : {0, 1}∗ → {0, 1}∗ i nieskończonym zbiorem układów {αn }, w którym układ αn oblicza funkcję fα : {0, 1}n → {0, 1}m(n) , gdzie m(n) jest największym rozmiarem wyjścia dla danych o rozmiarze n. Opis układów kombinacyjnych Notatki Jeśli nie ograniczymy sposobów definiowania rodzin układów możemy definiować bardzo dziwne układy, które np. rozwiązują problemy nierozwiązywalne. (zob. LtPC str. 31). Dlatego ograniczamy możliwość definiowania układów do takich, które dają się szybko obliczyć. 4 Kodem standardowym αn dla układu α nazywamy ciąg ze zbioru {0, 1}∗ zdefiniowany w sposób jednoznaczny dla danego układu αn w taki sposób, że różnym układom odpowiadają różne kody standardowe. (zob. LtPC str. 29). Notatki Definicja 1 Rodzinę układów kombinacyjnych {αn } nazywamy jednorodną, jeśli przekształcenie 1n → αn może być obliczone na deterministycznej maszynie Turinga o złożoności pamięciowej O(log size(αn )). Przypadek, w którym funkcja m(n) = 1 jest użyteczny dla definiowania języków formalnych. Definicja 2 Niech {αn } oblicza funkcję fα : {0, 1}∗ → {0, 1} Językiem rozpoznawanym przez rodzinę układów αn nazywamy zbiór Lα = {x ∈ {0, 1}∗ | fα (x) = 1}. 5 Notatki Definicja 3 Dla każdego k 1 klasą NCk nazywamy zbiór wszystkich języków rozpoznawanych przez jednorodną rodzinę {αn } o rozmiarze size(αn ) = nO(1) i głębokości depth(αn ) = O(logk n) Notatki Definicja 4 Klasą NC nazywamy zbiór NC = [ NCk k1 Podobnie jak klasy języków definiujemy FNCk jako klasy funkcji z {0, 1}∗ w {0, 1}∗ obliczalnych przez układy o rozmiarze nO(1) i głębokości O(logk n). Celem powyższych definicji jest możliwość rozróżnienia problemów dla których możemy znaleźć „dobre, równoległe” rozwiązanie i takich, dla których takiego rozwiązania prawdopodobnie nie ma. Definicja 5 Klasą P nazywamy zbiór wszystkich języków rozpoznawanych przez jednorodną rodzinę {αn } o rozmiarze size(αn ) = nO(1) i głębokości depth(αn ) = nO(1) . Podobnie definiujemy FP jako klasę funkcji z {0, 1}∗ w {0, 1}∗ obliczalnych przez układy o rozmiarze nO(1) i głębokości nO(1) . 6 Notatki 4 Notatki Redukcje Redukcje typu wiele-do-jeden Definicja 6 Niech L, L0 będą językami, piszemy L ¬m L0 , jeśli istnieje funkcja f taka, że x ∈ L wtedy i tylko wtedy, gdy f (x) ∈ L0 . Podobnie: • L ¬Pm L0 , jeśli f ∈ FP k L0 , jeśli f ∈ FNCk • L ¬NC m 0 • L ¬NC m L , jeśli f ∈ FNC k NC , L ¬NC Twierdzenie 1 Relacje ¬m , ¬Pm , ¬m m ,są przechodnie. Ćwiczenie 1 Udowodnij twierdzenie 1. Redukcje z „wyrocznią” Notatki Definicja 7 Niech B będzie problemem optymalizacyjnym. Rodzinę układów kombinacyjnych αn nazywamy rodziną układów z B wyrocznią, jeśli αn jest układem wyposażonym dodatkowo w bramki typu wyrocznia dla B, które potrafią udzielać odpowiedzi na instancję problemu B. Jeśli bramka wyrocznia ma k wejść i l wyjść, to jej rozmiar liczymy jako k + l, a głębokość jako lg(k + l). 7 Definicja 8 Niech B, B 0 będą problemami optymalik B 0 , wtedy i tylko wtezacyjnymi. Zachodzi B ¬NC T dy, gdy istnieje jednorodna rodzina B 0 wyroczni {αn }, która rozwiązuje B taka, że size(αn ) = nO(1) oraz depth(αn ) = O(logk n). Notatki Definicja 9 Niech B, B 0 będą problemami optymalizacyjnymi. Zachodzi B ¬NC B 0 , wtedy i tylko wtedy, T k gdy istnieje k, takie że B ¬NC B0. T 5 Problemy NC 6= P ? P-trudne - czy Definicja 10 Problem optymalizacyjny B jest P-trudny, jeśli L ¬NC B dla wszystkich języków T L ∈ P. Problem optymalizacyjnymi B jest FP-zupełny, jeśli B ∈ FP i B jest P-trudny. W sposób analogiczny definiujemy języki P-trudne i P-zupełne. Ćwiczenie 2 Podaj odpowiednie definicje dla języków P-trudnych i P-zupełnych. 8 Notatki Definicja 11 Problem GMSP (ang. generic machine simulation problem). Mając dane: opis maszyny Turinga M , oraz ciąg wejściowy t kodowany unarnie; stwierdzić, czy M akceptuje t. Notatki Twierdzenie 2 Problem symulacji maszyny Turinga jest P-zupełny. Dowód opiera się na dwóch faktach: • symulacja maszyny Turinga jest problemem wielomianowym; • jeśli potrafimy symulować działanie dowolnej maszyny Turinga, to tym bardziej jednej szczególnej. Nie jest to oczywiście żadna rewelacja, podobnym problemem zupełnym w teorii NP zupełności byłoby symulowanie niedeterministycznej maszyny RAM na maszynie deterministycznej. Udało się jednak udowodnić P-zupełność innego problemu, co można porównać z dowodem NP-zupełności problemu 3SAT . Definicja 12 Problem CVP (ang. Circuit Value Problem) Mając dane: kod α układu α, wejścia x1 , x2 , . . . , xn i wyróżnioną bramkę y; wyznaczyć wyjście wyróżnionej bramki. Twierdzenie 3 Problem CVP jest P -zupełny. 9 Notatki Redukcje – przykład Notatki 1 Pokażemy, że: T opN ORCV P ¬NC LF M IS, gdzie m LF M IS jest problemem leksykograficznie pierwszego maksymalnego zbioru niezależnego, a T opN ORCV P jest podproblemem dla CV P (układ składa się wyłącznie z bramek typu NOR) z dodatkowym założeniem, że bramki są ponumerowane w porządku topologicznym (bramka dołączona do wejścia każdej brzmki x ma numer mniejszy niż x). Problem LFMIS Notatki Dany jest graf nieskierowany G = (V, E) z identyfikatorami, oraz wyróżniony wierzchołek v ∈ V . Stwierdzić, czy v należy do leksykograficznie pierwszego maksymalnego zbioru niezależnego (maksymalnej kliki, ∆ + 1 pokolorowania wierzchołkowego). Kod w LtPC: A.2.1, A.2.2, A.2.6. Notatki Redukcja Mając daną instancję α dla N ORCV P konstruujemy instancję dla LF M IS. Skonstruowany graf wygląda w ten sam sposób, co graf układu z instancji α poza jedną modyfikacją: zawiera dodatkowy wierzchołek o numerze mniejszym niż wszystkie pozostałe wierzchołki, który jest połączony z wszystkimi wierzchołkami odpowiadającymi tym wejściom, którym podano sygnał 0. Wyróżniony wierzchołek y ma na wyjściu 1 dla instancji α wtedy i tylko wtedy, gdy odpowiadający mu wierzchołek należy do MIS (ćwiczenie – indukcja na numer bramki). Pozostaje pokazać, że sama redukcja jest NC1 - ćwiczenie. 10 6 Problemy P -zupełne – przykłady Notatki Zachłanny zbiór dominujący Dany jest graf nieskierowany G = (V, E) z identyfikatorami, oraz wyróżniony wierzchołek u. Rozstrzygnąć, czy u należy do zbioru dominującego znalezionego algorytmem zachłannym. Algorytm zachłanny dokłada do zbioru za każdym razem wierzchołek o największej liczbie nie zdominowanych sąsiadów i najmniejszym identyfikatorze. Kod w LtPC: A.2.14 Maksymalny przepływ Notatki Dany jest graf skierowany G = (V, E) z wagami na krawędziach, oraz dwa wyróżnione wierzchołki: źródło (ang. source) i odpływ (ang. sink). Rozstrzygnąć, czy w G istnieje przepływ f . Kod w LtPC: A.4.4 Otoczki wypukłe Notatki Dany jest skończony zbiór punktów na płaszczyźnie S ⊂ R × R, liczba k i punkt p ∈ R × R. Stwierdzić, czy p należy do zbiory powstałego z S po usunięciu k otoczek wypukłych. Kod w LtPC: A.9.5 Planarny układ kombinacyjny Notatki Dany jest kod ᾱ planarnego układu kombinacyjnego α, ciąg wejściowy x1 , . . . xn oraz wybrane wyjście y. Stwierdzić, czy dla ciągu wejściowego x1 , . . . xn na wyjściu y jest TRUE. Kod w LtPC: A.1.7 11 Notatki Kot i mysz Dany jest graf skierowany G = (V, E) wraz z trzema wyróżnionymi wierzchołkami: c, m i g. Problem: stwierdzić, czy mysz ma strategię wygrywającą w grze kot i mysz w grafie G. Gra przebiega w następujący sposób: kot znajduje się w wierzchołku c, a mysz w m. Gracze wykonują ruchy na przemian, w kolejnej turze najpierw mysz a potem kot. Ruch polega na przesunięciu się do sąsiedniego wierzchołka, lub pozostaniu w miejscu. Kot nie może znaleźć się w g. Kot wygrywa, jeśli znajdzie się w tym samym wierzchołku, co mysz natomiast mysz wygrywa, jeśli dotrze do wyróżnionego wierzchołka g. Kod w LtPC: A.11.2 Izomorfizm grup Notatki Dany jest zbiór skończony S oraz F , wolna grupa generowana przez S. Niech Ŝ = {s, s−1 | s ∈ S}, S ∗ zbiór wszystkich skończonych słów nad Ŝ, a e słowem pustym. Dla danych U = {u1 , . . . um }, V = {v1 , . . . vp } ⊆ S ∗ stwierdzić, czy < U >=< V >. Kod w LtPC: A.8.12 Przekrój podgrup Notatki Dany jest zbiór skończony S oraz F , wolna grupa generowana przez S. Niech Ŝ = {s, s−1 | s ∈ S}, S ∗ zbiór wszystkich skończonych słów nad Ŝ, a e słowem pustym. Dla danych U = {u1 , . . . um }, V = {v1 , . . . vm } ⊆ S ∗ stwierdzić, czy < U > ∩ < V >=< e >. Kod w LtPC: A.8.15 12 Przynależność do gramatyki bezkontekstowej Notatki Dla gramatyki bezkontekstowej G = (N, T, P, S) i słowa x ∈ T ∗ sprawdzić, czy x ∈ L(G). 7 Problemy otwarte – przykłady Notatki Kolorowanie krawędziowe Dany jest graf nieskierowany G. Znaleźć ∆ + 1 kolorowanie krawędziowe G Kod w LtPC: B.9.3 Izomorfizm poddrzew Notatki Dane są dwa nieukorzenione drzewa T i T 0 . Rozstrzygnąć, czy T jest izomorficzne z pewnym poddrzewem T 0 Kod w LtPC: B.9.9 13