Wycieczka 120 - 101 wycieczek

Wycieczka Kaszuby dla zwiedzaj?cych z natury
www.101wycieczek.pl
Opis:
Wycieczka pozwala zapoznać się z ważnymi dla Kaszub zabytkami architektury
kościelnej i nie tylko.
Kartuzy
Kartuzy to jedno z miast uznawanych za stolicę Kaszub. Początkowo były wsią przyklasztorną
pustelniczego zakonu kartuzów o niezwykle srogiej regule, sprowadzonego tu w XIV w.
Zakonnicy mieszkali w odrębnych eremach, przestrzegali nakazu milczenia, a ich dewizą była
przestroga: memento mori [łac. ‘pamiętaj, że umrzesz’]. Świadczyła ona dobitnie o ich braku
zainteresowania sprawami doczesnymi. Dziś, poza budowlami o niegdysiejszej obecności
zakonu przypomina herb miasta: siedem gwiazd z godła zakonu kartuzów, a pod nimi czarna
głowa gryfa. Co ciekawe, w 1818 r. władze pruskie uczyniły Kartuzy siedzibą powiatu, chociaż
prawa miejskie osada uzyskała dopiero 105 lat później! W latach 30. XX w. powstało tu
Zrzeszenie Regionalne Kaszubów, tu mieszkał też jeden z najznamienitszych pisarzy
kaszubskich, Aleksander Majkowski. Z pewnością trzeba zobaczyć zespół poklasztorny,
największą atrakcję miasta. Znajduje się on w jego zachodniej części – z daleka widoczny jest
dach świątyni, przypominający wieko trumny. Sam kościół wzniesiono na przełomie XIV i XV
w., a charakterystyczny dach pojawił się w trakcie przebudowy z XVIII w. Warto wejść do
środka, jest to bowiem jedna z najciekawszych świątyń Kaszub ze względu na bogate,
barokowe wyposażenie. Obok kościoła można odnaleźć gotycki refektarz ze śladami
krużganków, które łączyły go ze świątynią. Dziś refektarz jest siedzibą galerii. Na tyłach
kościoła stoi oryginalny, ceglany erem z ok. 1400 r., jedyny, który ocalał. Koniecznie też trzeba
odwiedzić Spiczastą Górę, na której znajduje się kaplica Św. Krzyża, połączona podobno z
klasztorem, oraz bukowy Gaj Świętopełka na wzgórzu, położonym na zachód od Jeziora
Klasztornego Małego. W południowej części miasta znajduje się Muzeum Kaszubskie, założone
tuż po II wojnie światowej. Nosi ono imię dawnego kustosza, Franciszka Tredera, którego pasji i
zaangażowaniu obiekt ten zawdzięcza przetrwanie trudnego okresu „błędów i wypaczeń”.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kartuzy_874
zespół poklasztorny kartuzów w Kartuzach
Z pewnością trzeba zobaczyć zespół poklasztorny, największą atrakcję Kartuz. Znajduje się on
w ich zachodniej części – z daleka widoczny jest dach świątyni, przypominający wieko trumny.
Sam kościół wzniesiono na przełomie XIV i XV w., a charakterystyczny dach pojawił się w
trakcie przebudowy z XVIII w. Warto wejść do środka, jest to bowiem jedna z najciekawszych
świątyń Kaszub ze względu na bogate, barokowe wyposażenie. W prezbiterium zwraca uwagę
renesansowy ołtarz główny z połowy XVII w., poświęcony Wniebowzięciu NMP, z obrazami
„Wniebowzięcie” i „Ukrzyżowanie” oraz figurami św. Jana Chrzciciela, św. Marii Magdaleny i
św. Hugona. Obok znajduje się XVII-wieczny tron celebransa. Szczególnie przykuwają wzrok
flandryjskie kurdybany (skórzane, bogato ornamentowane okładziny ścian) z XVII w. oraz
cztery ołtarze boczne, w tym najcenniejszy, roboty Kaspra Gockhellera, ołtarz Wieczerzy
Pańskiej. Warto wiedzieć, że kurdybany były niezwykle kosztowne – za jeden, wielkości
dywanu, płacono równowartością kilku wsi! Godna uwagi jest też barokowa balustrada chóru z
ciekawym wahadłem zegara, przedstawiającym śmierć z kosą. Pod bocznymi ścianami
świątyni ustawione są barokowe stalle. W kościele znajdują się 134 obrazy religijne z XVII w., w
tym autorstwa urodzonego w Nysie, a zmarłego w Chojnicach, Hermana Hana. W spowiednicy
wiszą obrazy „Mojżesz” oraz „Zabójstwo św. Szczepana ze Szczepanowa”. Tak zwana Złota
Kaplica była w średniowieczu przejściem od nieistniejącego już wielkiego krużganka do
małego, łączącego kościół z refektarzem. W kaplicy św. Brunona znajduje się ołtarz cysterski
przeniesiony z Oliwy. Na południowej ścianie świątyni warto zwrócić uwagę na zegar słoneczny
z trupią czaszką i dewizą zakonu kartuzów – memento mori. Obok kościoła można odnaleźć
1/5
Wycieczka Kaszuby dla zwiedzaj?cych z natury
www.101wycieczek.pl
gotycki refektarz ze śladami krużganków, które łączyły go z kościołem. Dziś jest on siedzibą
galerii. Na tyłach świątyni stoi oryginalny, ceglany erem z ok. 1400 r., jedyny, który zachował
się do dziś.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zespol_poklasztorny_kartuzow_w_kartuzach_877
Żukowo
Żukowo nad Radunią historię ma długą i bogatą, choć prawa miejskie otrzymało dopiero w
1989 r. Wymienione po raz pierwszy w dokumencie z początku XIII w., kilka lat później
podarowane zostało przez księcia gdańskiego Mściwoja I klasztorowi Norbertanek. Zniszczone
w 1226 r. w czasie najazdu Prusów, którzy wymordowali siostry zakonne, było ponownie
lokowane w 1325 r. W XVI w. zaczęło przekształcać się w osadę przemysłową: funkcjonowały
tu m.in. młyn, papiernia, kuźnia, a także karczmy. Miejscowość, zamieszkana w większości
przez Kaszubów, po 1920 r. znalazła się na terytorium Polski, w pobliżu granicy z Wolnym
Miastem Gdańskiem. Pod koniec lat 70. XX w. zaczęli się tu osiedlać mieszkańcy Trójmiasta, co
przyczyniło się do rozwoju wsi. Ciekawostką Żukowa były dwie stacje kolejowe, każda na innej
linii. Obecnie funkcjonuje już tylko Żukowo Wschodnie na trasie Kościerzyna–Gdynia (tzw. linia
francuska). Najbardziej interesującym obiektem w mieści jest zespół poklasztorny
Norbertanek, który składa się z kościoła Wniebowzięcia NMP, klasztoru, folwarku oraz młyna i
papierni nad Radunią. Gotycka świątynia klasztorny, wzniesiona w połowie XIV w., po kasacie
zakonu została kościołem parafialnym. Najcenniejszymi obiektami w jej wyposażeniu są: ołtarz
antwerpski z XVI w., znajdujący się na prawo od ołtarza głównego z XVII w., XV-wieczny
gotycki krucyfiks oraz barokowe ambona i balustrada chóru, oddzielająca niegdyś modlące się
norbertanki od wiernych w nawie. Warto też zwrócić uwagę na obraz przedstawiający rzeź
zakonnic przez Prusów w 1226 r. W centrum dawnej wsi znajduje się wybudowany w XIV w.
kościół św. Jana, dawna świątynia parafialna Żukowa. Odbudowana z ruin w 1. połowie XVII w.,
po kasacie zakonu została kościołem pomocniczym. W jego wnętrzu znajduje się barokowy
ołtarz. Za Radunią, na cmentarzu parafialnym, położona jest barokowa kaplica św. Jana
Nepomucena, dziś kaplica cmentarna. Na jej północnej ścianie znajduje się figura patrona
kaplicy. Według lokalnej tradycji wzniesiona została w miejscu, w którym Prusowie mieli
zamordować dziewięć norbertanek. Z pewnością godne polecenia jest Muzeum Parafialne,
rezydujące w odpowiednio zaadaptowanych budynkach dawnej stajni i wozowni. Oprócz
sprzętów kościelnych i szat liturgicznych można w nim podziwiać ekspozycję haftu
kaszubskiego szkoły żukowskiej i wystawę regionalną dotyczącą Kaszubów. Warto wiedzieć, że
po kasacie żukowskiego klasztoru w 1836 r. , ostatnie zakonnice, którym przyznano prawo
dożywocia, uczyły haftu dziewczęta ze wsi. Pod koniec lat 30. XX w. wnuczki jednej z uczennic
stworzyły żukowską szkołę haftu kaszubskiego. Uczyniły to w oparciu o stare, zachowane
wzory haftów zakonnych, charakteryzujące się powściągliwym pięknem, operujące siedmioma
barwami, wśród których przewagę ma niebieska, a podstawowy wzór rozbudowany jest na
kształt trójkąta. W starym parku żukowskim znajduje się dworek, należący niegdyś do
właścicieli młyna nad Słupinką. Młyn pracuje od lat 30. XIX w., kiedy to ówczesny właściciel
młyna (i papierni) spiętrzył wodę i puścił w ruch trzy młyńskie koła. Dziś produkuje się tu w
tradycyjny sposób mąkę, a zdolność przerobowa wynosi 18 t na dobę.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zukowo_7692
zespół poklasztorny Norbertanek w Żukowie
Najbardziej interesującym obiektem w Żukowie jest zespół poklasztorny Norbertanek, który
składa się z kościoła Wniebowzięcia NMP, klasztoru, folwarku oraz młyna i papierni nad
Radunią. Gotycka świątynia klasztorna, wzniesiona w połowie XIV w., po kasacie zakonu
2/5
Wycieczka Kaszuby dla zwiedzaj?cych z natury
www.101wycieczek.pl
została kościołem parafialnym. Najcenniejszymi obiektami w jej wyposażeniu są: ołtarz
antwerpski z XVI w., znajdujący się na prawo od ołtarza głównego z XVII w., XV-wieczny
gotycki krucyfiks oraz barokowe ambona i balustrada chóru, oddzielająca niegdyś modlące się
norbertanki od wiernych w nawie. Warto też zwrócić uwagę na obraz przedstawiający rzeź
zakonnic przez Prusów w 1226 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zespol_poklasztorny_norbertanek_w_zukowie_7704
kościół Wniebowzięcia NMP w Żukowie
Najbardziej interesującym obiektem w Żukowie jest zespół poklasztorny Norbertanek, który
składa się z kościoła Wniebowzięcia NMP, klasztoru, folwarku oraz młyna i papierni nad
Radunią. Gotycka świątynia klasztorna, wzniesiona w połowie XIV w., po kasacie zakonu
została kościołem parafialnym. Najcenniejszymi obiektami w jej wyposażeniu są: ołtarz
antwerpski z XVI w., znajdujący się na prawo od ołtarza głównego z XVII w., XV-wieczny
gotycki krucyfiks oraz barokowe ambona i balustrada chóru, oddzielająca niegdyś modlące się
norbertanki od wiernych w nawie. Warto też zwrócić uwagę na obraz przedstawiający rzeź
zakonnic przez Prusów w 1226 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol_wniebowziecia_nmp_w_zukowie_7700
klasztor Norbertanek w Żukowie
Najbardziej interesującym obiektem w Żukowie jest zespół poklasztorny Norbertanek, który
składa się z kościoła Wniebowzięcia NMP, klasztoru, folwarku oraz młyna i papierni nad
Radunią. Gotycka świątynia klasztorna, wzniesiona w połowie XIV w., po kasacie zakonu
została kościołem parafialnym. Najcenniejszymi obiektami w jego wyposażeniu są: ołtarz
antwerpski z XVI w., znajdujący się na prawo od ołtarza głównego z XVII w., XV-wieczny
gotycki krucyfiks oraz barokowe ambona i balustrada chóru, oddzielająca niegdyś modlące się
norbertanki od wiernych w nawie. Warto też zwrócić uwagę na obraz przedstawiający rzeź
zakonnic przez Prusów w 1226 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/klasztor_norbertanek_w_zukowie_7698
Szymbark
Szymbark (kaszubski Szimbark) u stóp Wieżycy jest najwyżej położoną miejscowością na
Pomorzu. Wieś została założona w dobrach kartuzów przez osadników niemieckich. Stało się to
stosunkowo późno, bo dopiero w XVII w. Znajduje się w niej neoromański kościół z końca XIX
w. oraz Kaszubski Uniwersytet Ludowy – w budynku przedwojennego zajazdu „Pod Wieżycą”.
Największą atrakcją Szymbarku jest Centrum Edukacji i Promocji Regionu, założone kilka lat
temu. Można w nim zobaczyć: najdłuższą deskę na świecie, dom stojący na dachu, kapliczkę
Jedności Narodowej, replikę XVII-wiecznego dworu z Salina, replikę łagru i liczący sobie 240 lat
Dom Sybiraka, sprowadzony z osady Zapleskino, położonej kilkaset kilometrów od Irkucka. W
replice schronu „Ptasia Wola”, należącego do partyzantów Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf
Pomorski”, można obejrzeć ekspozycję militarną, a dodatkowych wrażeń dostarczają tu efekty
specjalne typu „światło i dźwięk”. W Centrum działa również Muzeum Ciesielstwa, w którym
wystawiane są narzędzia ciesielskie i kołodziejskie oraz rozmaitego typu wyroby rolnicze,
medyczne i gospodarskie, wykonywane z drewna od końca XVIII w. aż po lata międzywojenne.
W muzeum czynne są także kuźnia i piec chlebowy.
3/5
Wycieczka Kaszuby dla zwiedzaj?cych z natury
www.101wycieczek.pl
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/szymbark_880
Muzeum Ciesielstwa w Szymbarku
W Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku działa Muzeum Ciesielstwa, w którym
wystawiane są narzędzia ciesielskie i kołodziejskie oraz rozmaite wyroby rolnicze, medyczne i
gospodarskie, wykonywane z drewna od końca XVIII w. aż po lata międzywojenne. Czynne są
tu także kuźnia i piec chlebowy.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/muzeum_ciesielstwa_w_szymbarku_882
Stężyca
Stężyca (kaszubska Stäżëca) to wieś gminna, położona na południowym krańcu Jeziora
Raduńskiego Górnego. Przez stulecia, aż do XIX w. w jej skład wchodziły Stężyca Królewska i
Stężyca Szlachecka. Po raz pierwszy była wzmiankowana już w XIII w. jako majętność rycerska.
Warto wiedzieć, że w listopadzie 2007 r. w gminie Stężyca wprowadzono dwujęzyczne, polskie
i kaszubskie nazwy 45 wsi. Można w niej zwiedzić barokowy kościół św. Katarzyny z początku
XVIII w., z zachowanym oryginalnym wyposażeniem, oraz dawny zbór ewangelicki z końca XIX
w., obecnie służący za ośrodek oazowy. U rozstaju dróg stoi eklektyczna kapliczka przydrożna
z rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Na amatorów odpoczynku nad wodą czeka plaża i
kąpielisko nad Jeziorem Raduńskim Górnym.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/stezyca_7732
sanktuarium Matki Boskiej Królowej Rodzin w Kościerzynie
Kościerska fara – sanktuarium Matki Boskiej Królowej Rodzin - wzniesiona została w latach I
wojny światowej na planie krzyża greckiego (równoramiennego), w miejscu dawnego kościoła
barokowego z 1724 r. Starano się w niej zachować architektoniczne formy poprzedniej
świątyni, z której pochodzi także większość wyposażenia, w tym srebrny obraz „Pielgrzymi”,
domniemany dar Józefa Wybickiego, urodzonego w pobliskim Będominie. Interesujące są
również rzeźba „Ukrzyżowanie” w bocznym ołtarzu z początków XVI i ołtarz główny z XVII w.
ratusz w Kościerzynie
Najstarszym zachowanym budynkiem śródmieścia Kościerzyny jest neogotycki ratusz z połowy
XIX stulecia, w którym mieszczą się Muzeum Regionalne i restauracja.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/ratusz_w_koscierzynie_886
Muzeum Regionalne w Kościerzynie
Najstarszym zachowanym budynkiem śródmieścia Kościerzyny jest neogotycki ratusz z połowy
4/5
Wycieczka Kaszuby dla zwiedzaj?cych z natury
www.101wycieczek.pl
XIX w., w którym ma siedzibę Muzeum Ziemi Kościerskiej. Można zobaczyć tu i wytwory
rękodzieła ludowego z tych okolic, jak i poznać miejscową faunę.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/muzeum_regionalne_w_koscierzynie_888
Więcej informacji znajdziesz http://www.101wycieczek.pl.
5/5