sprawozdanie za 2014 rok - Kujawsko

Informacja o działalności Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej w 2014 roku.
Styczeń
Na początku grudnia 2013 roku Krajowa Rada Izb Rolniczych utworzyła obywatelski komitet
inicjatywy ustawodawczej, mający na celu zmianę ustawy o ochronie zwierząt, przywracającą
w Polsce możliwość uboju rytualnego. W związku z tym przystąpiliśmy do zbierania
podpisów obywateli popierających ten projekt. Nasza Izba w ciągu trzech miesięcy powinna
zebrać około 10 tysięcy podpisów. Dzięki dużej aktywności pracowników biura Izby i wielu
rolników, pozyskaliśmy prawie 13 tysięcy podpisów, czyli około 10% w skali kraju. W
kwietniu 2014 roku KRIR wniósł do Marszałka Sejmu RP obywatelski projekt ustawy o
ochronie zwierząt wraz z wykazem około 130 tysięcy podpisów, domagających się
przywrócenia uboju rytualnego. Pierwsze czytanie sejmowe odbyło się 28. maja 2014 roku
Na spotkaniu zespołu doradczego Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, prezes Ryszard
Kierzek przedstawił wnioski zmierzające do poprawy działań niektórych służb państwowych
na rzecz rolników. Zwrócił uwagę między innymi na niepokojące przypadki nadgorliwej
aktywności kontrolnej niektórych lekarzy weterynarii, wychodzących ponad przepisy
dotyczące wymogów sanitarnych, porządkowych i dobrostanu zwierząt, a w konsekwencji
stosujących wobec rolników nieadekwatne sankcje karne za stwierdzone w tych zakresach
błędy, uchybienia czy zaniedbania. Uwagi te prezes przedstawił również bezpośrednio
zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii i powiatowym lekarzom weterynarii naszego
województwa w siedzibie Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Bydgoszczy.
Ponowił również prośbę do Rządu RP o przyśpieszenie prac nad kompleksowym programem
wsparcia przedsięwzięć mających dostarczać energię z odnawialnych źródeł energii,
zwłaszcza z surowców pochodzenia rolniczego. Państwo powinno wspierać finansowo tę
działalność, patrzeć perspektywicznie, a nie szukać w niej okazji do uzyskania doraźnych,
szybkich zysków budżetu w postaci wysokiej akcyzy.
W sytuacji dużego wzrostu zainteresowania nabywaniem nieruchomości rolnych, ujawniają
się niedoskonałości prawa o obrocie gruntami z zasobu Własności rolnej Skarbu Państwa.
Izba rolnicza dostrzegając potrzebę zmiany obecnego prawa pierwokupu w taki sposób aby
zaspokajało ono sprawiedliwiej potrzeby rolników indywidualnych i jednocześnie nie
pozbawiało byłych właścicieli i ich spadkobierców stosownego zadośćuczynienia,
zaproponowała aby grunty Skarbu Państwa obciążone roszczeniami, były przeznaczone do
sprzedaży w przetargu ograniczonym, po którym Agencja Nieruchomości Rolnych przekazuje
byłym właścicielom lub ich spadkobiercom 10% wylicytowanej kwoty.
Niezależnie od tego istnieje pilna potrzeba przyśpieszenia prac nad nowym prawem
dzierżawy, które powinno być podstawą trwałego zagospodarowania nieruchomości rolnych.
Przedstawicielka dyrekcji Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” w Warszawie
poinformowała Zarząd, że istniejący przy naszej Izbie Związek Wzajemności Członkowskiej
„Partner” TUW uzyskał w okresie rozliczeniowym 2012/2013 nadwyżkę finansową w kwocie
274 tysięcy złotych, z której 50% pozostanie do dyspozycji naszego Związku.
Zarząd KPIR postanowił kontynuować współpracę z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego, Państwową Inspekcją Pracy, Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie
przy organizacji i dofinansowaniu różnych konkursów dla rolników i ich rodzin.
Luty
Od początku lutego 2014 roku dokonano zmian w przepływie informacji o działalności Izby
rolniczej. Nieco zmieniono wizerunek naszej strony internetowej, wzbogacając go o
szczegółowe relacje z wydarzeń, które organizuje lub w nich uczestniczy Izba rolnicza oraz o
inne informacje związane z problematyką wsi i rolnictwa.
W dniu 3. lutego prezes KPIR przesłał do KRIR szczegółowe uwagi do drugiej wersji
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, szczególnie krytycznie oceniając brak w
nim regionalnych zróżnicowań potrzeb rolników, co ogranicza dostęp i wysokość
proponowanej pomocy, zwłaszcza dla gospodarstw o powierzchni dominującej w naszym
województwie. Izba nie zgadza się również na drastyczne zwiększenie progów degresywności
i innych ograniczeń stawianych w programie rolnośrodowiskowo-klimatycznym.
Rozpoczął się okres szkoleń dla rolników, prowadzonych samodzielnie przez KPIR lub w
konsorcjum z innymi podmiotami szkolącymi.
Pierwszym jest cykl 13 dwudniowych szkoleń zatytułowanych „Nowoczesna i kompleksowa
produkcja prosiąt”, realizowanych we współpracy z Polskim Związkiem Hodowców i
Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”. W drugim etapie odbędzie się 27 takich szkoleń.
W Karnówku, gmina Nakło odbyło się także szkolenie dla producentów bydła, w Grudziądzu
na temat dopłat bezpośrednich i nowego PROW, a w Gniewkowie spotkanie informacyjne dla
zainteresowanych zagadnieniami szkód łowieckich. W tym temacie Izba rolnicza za
pośrednictwem Krajowej Rady Izb Rolniczych systematycznie wnioskuje o zmiany w ustawie
Prawo łowieckie. W utworzonym w Warszawie zespole ds. szkód łowieckich, składającym
się z przedstawicieli wszystkich izb wojewódzkich, ministerstwa środowiska, ministerstwa
rolnictwa i związków łowieckich, naszą Izbę reprezentuje specjalista pan Antoni Szyszka.
Zespół opracowuje jednolitą instrukcję postępowania w sprawach odszkodowań łowieckich
oraz projekty zmian prawa łowieckiego.
Z inicjatywy KPIR, 17. lutego 2014 r. w siedzibie Agencji Nieruchomości Rolnych w
Bydgoszczy odbyło się spotkanie poświęcone problemom związanym z obrotem ziemi
będącej w zasobach Skarbu Państwa. W spotkaniu obok Zarządu KPIR i kierownictwa
Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Bydgoszczy uczestniczyli
zaproszeni przedstawiciele związków i organizacji rolniczych oraz posłowie RP: Iwona
Kozłowska, Janusz Dzięcioł, Eugeniusz Kłopotek i Łukasz Zbonikowski. Prezes KPIR
powiedział, że trudności i ograniczenia jakie pojawiają się przy nabywaniu ziemi przez
rolników z tzw. „30% wyłączeń” wymagają wprowadzenia niezwłocznych zmian
legislacyjnych, ułatwiających rolnikom zakup państwowej ziemi jak również
zadośćuczyniających byłych właścicieli lub ich spadkobierców. Ze zrozumieniem przyjęto
postulat o zobowiązaniu spadkobierców do osobistego prowadzenia co najmniej 10-letniej
działalności rolniczej na zakupionych gruntach, a także drugi wniosek o wydzielenie
odpowiedniego funduszu rekompensaty, wzorowanego na funduszu rekompensacyjnym dla
zabużan, pochodzącego z odpisu od wartości sprzedanej ziemi państwowej, wypłacanego
spadkobiercom w zamian za odstąpienie przez nich od wykonania prawa pierwszeństwa.
Parlamentarzyści złożyli obietnicę, że podejmą pracę nad prawnym rozwiązaniem
zgłoszonych problemów.
Od połowy lutego działania Zarządu skupiły się na wspieraniu producentów trzody chlewnej,
którzy najbardziej odczują skutki informacji o wykryciu wirusa afrykańskiego pomoru świń u
padłego dzika, znalezionego w powiecie sokólskim, przy granicy z Białorusią.
W związku z wyznaczeniem przez Głównego Lekarza Weterynarii obszaru zagrożenia,
zakłady przetwórcze wykorzystały tę sytuację do ograniczenia skupu a zwłaszcza
zmniejszenia ceny wieprzowiny. Straty finansowe odczuwają wszyscy producenci trzody
chlewnej. Do tego dochodzi jeszcze embargo Rosji na naszą wieprzowinę. KPIR wyraziło
swoje poparcie i przyłączyło się do protestów rolników, których dotknęła gwałtowna zapaść
sprzedaży wieprzowiny. Pomoc prawna naszego radcy prawnego dla rolników protestujących
w Lipnicy w gminie Dębowa Łąka okazała się bardzo skuteczna. Udowodnił, że protest odbył
się zgodnie z prawem, a sąd odstąpił od ukarania rolników.
Już 21 lutego Zarząd KPIR opublikował swoje stanowisko w sprawie kryzysowej sytuacji na
rynku trzody chlewnej, domagając się wprowadzenia skupu interwencyjnego i rekompensat
dla szczególnie poszkodowanych producentów trzody, szeroko ten wniosek uzasadniając.
W liście otwartym Porozumienia Związków Zawodowych i Organizacji Rolniczych,
podpisanym 23 lutego również przez prezesa KPIR, a skierowanym do ministra rolnictwa,
domagano się zapewnienia środków na odszkodowania dla rolników, którzy ponieśli straty w
związku z komunikatem o pomorze świń, wydłużenia okresu kredytowania i i obniżenia
oprocentowania kredytów dla producentów trzody chlewnej, wprowadzenia do nowego
PROW wsparcia inwestycji związanych z budową lokalnych rzeźni.
Szybka reakcja naszej Izby na zaistniałą sytuację spowodowała przybycie ministra Tadeusza
Nalewajka do Przysieka w dniu 24 lutego na spotkanie z rolnikami i wysłuchanie ich
wniosków i propozycji przełamania trudności. Minister wskazał niewiele możliwości
zaradzenia tym problemom.
Marzec
Ciąg dalszy działań interwencyjnych związanych z kryzysem na rynku wieprzowiny. KPIR
czynnie wspiera protest rolników, którzy 4. marca licznie demonstrowali w Bydgoszczy i na
ręce wicewojewody złożyli wnioski, których realizacja mogłaby pomóc w uzdrowieniu
obecnego stanu. Problem zaistnienia afrykańskiego pomoru świń i zapaści na rynku
wieprzowiny trwa już trzeci tydzień , a żadna formalna decyzja pomagająca rolnikom nie
została podjęta przez rząd. W odpowiedzi na nasze pismo z 20. lutego, minister rolnictwa
opisuje tylko jak doszło do obecnej sytuacji a nie daje propozycji jej poprawy.
Zarząd KPIR w dniu 13 marca opublikował swoje kolejne stanowisko w sprawie kryzysu na
rynku mięsa, w którym między innymi domaga się:
- natychmiastowego uruchomienia programu rekompensat dla wszystkich rolników, którzy
ponieśli straty wywołane komunikatem o chorobie ASF na obszarze całej Polski,
- zawieszenia bądź prolongowania spłaty rat kredytów zaciągniętych przez producentów
trzody chlewnej,
- obniżenia czynszów dzierżawnych i przesunięcia terminów spłat rat za zakupione grunty
rolne,
- wprowadzenia do nowego PROW 2014-2020 wsparcia inwestycji związanych z budową
lokalnych rzeźni i ubojni przez grupy producentów rolnych,
- przyśpieszenia dopłat bezpośrednich rolnikom, którzy ponieśli straty z powodu ASF,
- udzielenia rekompensat budżetowych gminom umarzającym podatki rolne.
Stanowisko to zostało ponownie wręczone ministrowi rolnictwa na jego spotkaniu z
komitetem protestacyjnym 14 marca 2014 roku.
W dniach 21-22 marca 2014 r. w Chomiąży Szlacheckiej, gmina Gąsawa, odbyło się Walne
Zgromadzenie KPIR, podsumowujące działalność w 2013 roku.
Jednym z głównych tematów pierwszego dnia obrad był projekt nowelizacji ustawy o
odnawialnych źródłach energii, zaprezentowany przez pana Marcina Ścigana, eksperta
ministerstwa gospodarki. Proponowany system wsparcia producentów energii ze źródeł
odnawialnych, głównie pochodzenia rolniczego, zdaniem rolników jest niezadowalający, w
niewielkim stopniu może poprawić opłacalność tej produkcji w istniejących już wytwórniach
i nie spowoduje powstawania nowych siłowni energetycznych opartych na źródłach
odnawialnych.
Kontynuowane były szkolenia dotyczące chowu i hodowli prosiąt, integrowanej ochrony
roślin, wsparcia działań określonych w PROW, dopłat bezpośrednich. Rozpoczął się również
cykl tzw. szkoleń leśnych, organizowanych przez KRIR w konsorcjum ze Szkołą Główną
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, przy współudziale naszych biur powiatowych Izby
rolniczej. Pierwsze takie szkolenie odbyło się w Strzelcach Dolnych, gmina Dobrcz, powiat
bydgoski. Uczestniczyli w nim rolnicy planujący założyć las, jak również beneficjenci
działania 5 „Zalesianie gruntów rolnych i gruntów innych niż rolne”. Szczegółowo zostali
zapoznani z zasadami i sposobami postępowania przy pielęgnowaniu i ochronie upraw
leśnych.
Zarząd KPIR, działając jako Zarząd Związku Wzajemności Członkowskiej TUW „Partner”,
postanowił wypracowaną przez ten Związek w okresie 1.07.2012 do 30.06.2013 roku
nadwyżkę finansową w kwocie 137.179,0 złotych przeznaczyć w 70% na szkolenia dla
rolników i w 30% na wsparcie działań prewencyjnych oraz promocję ubezpieczeń
wzajemnych. Podobnie jak w roku ubiegłym wsparcie uzyskają jednostki ochotniczych straży
pożarnych ubezpieczonych w TUW, które jeszcze nie korzystały z niego.
Kwiecień
Opracowano i umieszczono na stronie internetowej KPIR stosowne ogłoszenie o naborze
wniosków o wsparcie finansowe dla Ochotniczych Straży Pożarnych z obszaru województwa
kujawsko-pomorskiego, środkami pochodzącymi z części nadwyżki finansowej,
wypracowanej przez Związek Wzajemności Członkowskiej „Partner” TUW w okresie
2012/2013. Nabór wniosków prowadzony będzie od 15 maja do wyczerpania środków.
Jednostki OSP otrzymane pieniądze mogą przeznaczyć na zakup sprzętu lub wyposażenia
niezbędnego do sprawnej realizacji zadań statutowych mających na celu ochronę środowiska
na obszarach wiejskich, poprawę bezpieczeństwa pożarowego lub ochronę
przeciwpowodziową.
W związku z ograniczeniem przez dyrekcję Telewizji Polskiej Bydgoszcz emisji programu
rolnego „Agroregion”, którego audycje były częściowo dofinansowane przez naszą Izbę,
nowa redaktorka prowadząca przedstawiła Zarządowi KPIR propozycje tematyki i sposoby
jej prezentowania w przyszłych audycjach telewizji regionalnej. Po odpowiednim czasie
Zarząd oceni i wniesie swoje uwagi i propozycje do nowych form audycji telewizyjnych oraz
określi warunki ewentualnego podpisania porozumienia o dalszej współpracy z TVP
Bydgoszcz..
Nasi prawnicy i rzeczoznawcy nadal udzielają pomocy rolnikom z powiatów lipnowskiego i
włocławskiego, na polach których prowadzony jest gazociąg na prawie tzw. specustawy,
gdzie nie zakończono prac inwestycyjnych i nie wypłaca się odszkodowań. Izba rolnicza
zainteresowała tym problemem media lokalne.
Kontynuowane są szkolenia zapoczątkowane w lutym i marcu 2014 roku i spotkania
informacyjno-szkoleniowe oraz zebrania rad powiatowych i komisji problemowych KPIR, na
których rozpatrywane są bieżące problemy rolników.
Maj
W dniu 9.maja Zarząd KPIR spotkał się w zespole pałacowo-parkowym szkół rolniczych w
Sypniewie, gmina Więcbork, z wszystkimi pracownikami biura Izby, którzy w pierwszej
części spotkania uczestniczyli w szkoleniu przeprowadzonym przez specjalistę z
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa na temat znaczenia i potrzeby
prowadzenia integrowanej ochrony roślin oraz wynikających z nich zadań i obowiązków
rolników.
Prezes dokonał analizy dotychczasowej pracy zespołu naszych fachowców na rzecz rolników,
oceniając ją jako dobrą i potrzebną. Dzięki kompetentnej i sprawnej działalności grona ludzi
zatrudnionych w powiatowych biurach naszej Izby, staliśmy się autentycznym i skutecznym
reprezentantem i obrońcą interesów rolników. Nasz bliski i dobry kontakt ze środowiskiem
wiejskim, ułatwia i przyspiesza wymianę wiedzy i bieżących informacji, co pozwala na
szybką reakcję i interwencje Zarządu KPIR w odpowiednich ośrodkach decyzyjnych i często
przyczynia się do łagodzenia lub rozwiązania trudnych problemów. Zespół pracowników,
zwłaszcza w biurze w Przysieku, stworzył silny, drugi po Kujawsko-Pomorskim Ośrodku
Doradztwa Rolniczego Minikowo, ośrodek szkoleniowo-doradczo-informacyjny dla
środowiska wiejskiego, świadczący głównie nieodpłatnie doradztwo prawne oraz usługi w
zakresie wiedzy o pozyskiwaniu i wykorzystaniu pomocy finansowej ze środków unijnych i
krajowych. Istotnym elementem tej pracy jest nawiązanie i stałe rozwijanie współpracy ze
wszystkimi instytucjami obsługującymi wieś i rolnictwo, a szczególnie z Agencją
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencją Nieruchomości Rolnych i Agencją
Rynku Rolnego. Ilustracją tego stwierdzenia mogą być obrady Rady Powiatowej KPIR
Bydgoszcz, które odbyły się 5. maja 2014 roku we Włókach, gmina Dobrcz, podczas których
dyrektorzy tych trzech agencji informowali o swoich działaniach a rolnicy zgłaszali im swoje
uwagi i wnioski, które w większości zostały na miejscu wyjaśnione.
Członkowie Zarządu uczestniczyli w różnych konferencjach i uroczystościach
jubileuszowych, m. in. zorganizowanej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa i Urząd Marszałkowski w Toruniu z okazji 10-lecia Polski w Unii Europejskiej i
20-lecia działalności Agencji. Była to dekada przyśpieszenia i zmian w rolnictwie, dobrego,
prawie w pełni wykorzystanego wsparcia finansowego środkami unijnymi i krajowymi; w
obradach Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego z
okazji 15-lecia jego działalności w naszym województwie. Izba rolnicza od samego początku
dofinansowuje doświadczenia polowe nowych odmian zbóż i publikuje ich wyniki; w
konferencji poświęconej problemom rolnictwa, zorganizowanej przez starostwo powiatowe w
Grudziądzu, itp.
Zagadnieniem bardzo często poruszanym przez rolników są szkody wyrządzane przez bobry i
poszukiwanie sposobów ich ograniczenia. Temat ten był obszernie dyskutowany 28 maja w
Trzeciewnicy, podczas obrad rolniczego samorządu powiatu nakielskiego. Dotychczasowe
działania, między innymi zwiększanie limitu odstrzału nie przynoszą spodziewanych efektów.
Przeciwnie, populacja bobrów szybko rośnie a z nią negatywne dla środowiska i gospodarki
skutki żerowania bobrów. Zaproponowano wykreślenie bobra europejskiego z listy gatunków
chronionych. Wnioskowano również o uproszczenie procedury ubiegania się o
odszkodowanie i ustanowienie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa instytucją
wypłacającą odszkodowania bobrowe.
W wyniku majowych przymrozków ucierpiały niektóre uprawy rolne, ale szczególnie duże
straty wystąpiły w sadach. W niektórych doszło do wymarznięcia 90% kwiatostanów. Izba
zwróciła się do wojewody o wszczęcie stosownych procedur oceniających zaistniałe straty i
umożliwiających sadownikom uzyskanie odszkodowania.
Realizowano dalsze szkolenia z pielęgnacji i ochrony upraw leśnych. W powiecie
mogileńskim rozpoczęliśmy cykl 28 spotkań informacyjno-szkoleniowych w ramach
przedsięwzięcia pod nazwą „Pożyteczne mikroorganizmy w integrowanej ochronie roślin –
kampania promująca stosowanie nie chemicznych metod w produkcji rolnej”. Odbędą się one
we wszystkich powiatach naszego województwa.
Czerwiec
Pierwszy z zaplanowanych trzech pikników promujących rodzime mięso i jego przetwory
odbył się 8. czerwca w Janowcu Wielkopolskim. Tutaj w ramach Dni Janowca spotkało się na
Pikniku Wieprzowym ponad 3 tysiące gości, których poczęstowaliśmy najlepszej jakości
wyrobami z polskiej wieprzowiny. Zorganizowaliśmy go pod hasłem: „Karkówki, schaby i
szynki to przysmaki z wieprzowinki”. Kilkanaście firm serwowało smakowite wędliny i inne
potrawy z mięsem wieprzowym. Degustacje urozmaicały konkursy z nagrodami i występy
lokalnych zespołów artystycznych. Miejsce spotkania nie jest przypadkowe, bowiem powiat
żniński dostarcza ponad 25% trzody chlewnej województwa. Przedsięwzięcie sfinansowano z
Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego.
Zarząd dokonał weryfikacji wniosków OSP o dofinansowanie ich działalności prewencyjnej
środkami TUW. W związku z tym, że wpłynęło ponad dwukrotnie więcej od spodziewanej
liczby wniosków, postanowiono przyznać dofinansowanie większej ilości jednostek OSP lecz
w niższej kwocie, wynoszącej około 900 złotych.
Zarząd zaakceptował program wyjazdu studyjnego rolników do Szwajcarii i jednocześnie
postanowił częściowo dofinansować koszt wyjazdu członkom rad powiatowych KPIR.
Izba nasza na bieżąco opiniuje przedkładane jej wszelkie projekty prawa. Między innymi w
czerwcu, na spotkaniu w Warszawie z ministrem Markiem Sawickim, przekazano nasze
uwagi do propozycji zmian zasad przyznawania płatności bezpośrednich. Zarząd poparł
zmiany polegające na zróżnicowaniu płatności w grupach obszarowych gospodarstw i
przywróceniu zmodyfikowanych płatności zwierzęcych oraz dodatkowych gatunków roślin
uprawnych.
Odbyło się kilkanaście kolejnych spotkań szkoleniowo-informacyjnych.
Lipiec
Na spotkaniu radnych powiatowych bydgoskiej Izby rolniczej, które odbyło się 9 lipca 2014 r.
w sali narad Urzędu Gminy w Sicienku, Wojewódzki Lekarz Weterynarii odpowiadał na
wiele krytycznych uwag skierowanych do działalności inspekcji weterynaryjnej. Rolnicy
zarzucali kierownictwu służb weterynaryjnych nadmierną uległość w przyjmowaniu
restrykcyjnych przepisów prawa unijnego i nadgorliwość w jego wykonywaniu. Wskazywano
na potrzebę partnerskiego traktowania rolników przez lekarzy weterynarii, a nie nękania ich
przesadnymi przepisami. Rolnicy chcą współpracować i oczekują od lekarzy weterynarii
pomocy lub porady w rozwiązywaniu występujących problemów.
Ogłoszenie przez Głównego Lekarza Weterynarii przypadku wystąpienia afrykańskiego
pomoru świń u dzików zagranicznych było zbyt pochopne a producentom trzody chlewnej
przyniosło dotkliwe straty finansowe.
Wskazywano na potrzebę przywrócenia ubojni z konieczności, prowadzenia statystyki
ubojów z konieczności, czy rejestru podmiotów skupujących trzodę chlewną, firm
utylizacyjnych i tzw. ubojowców.
W dniu 17. lipca 2014 r. na spotkaniu Zarządu KPIR z kierownictwem Oddziału Terenowego
Agencji Nieruchomości Rolnych w Bydgoszczy uzgodniono, że będą utrzymane w mocy
wspólne ustalenia zawarte w sierpniu 2013 roku, dotyczące krótkotrwałych, na jeden okres
wegetacyjny, umów dzierżawy gruntów pochodzących z tzw. „30% wyłączeń”. Agencja nie
będzie wyrażać zgody na przedłużanie tych dzierżaw na kolejny okres wegetacyjny, lecz
przekazane do Zasobu protokolarnie grunty przeznaczy do dzierżawy w drodze nowego
przetargu nieograniczonego. Do komisji przetargowych zapraszani będą przedstawiciele Izby
rolniczej. W powyższej kwestii Zarząd KPIR podjął stosowną uchwałę.
Kilka tysięcy osób odwiedziło 27. lipca nasze stoisko na Pikniku Wołowym w Brodnicy,
zorganizowanym przez Krajową Radę Izb Rolniczych ze środków pochodzących z Funduszu
Promocji Mięsa Wołowego.
Strogonow, zawijasy wołowe, zrazy wołowe z kaszą gryczaną, cepeliny-kartacze, gulasz
wołowy, flaki wołowe, uszka, szaszłyki, steki i hamburgery – takimi potrawami częstowani
byli piknikowi goście z Brodnicy i okolicznych wsi, a także turyści z całej Polski i
zagraniczni, odpoczywający na pojezierzu brodnickim. Większość dań przygotowana została
przez panie z kół gospodyń wiejskich powiatu brodnickiego. Podobny charakter miał piknik
drobiowy, zorganizowany przez nas w Dobrzyniu nad Wisłą.
Sierpień
To miesiąc intensywnych prac żniwnych. Tegoroczne plony i zbiory są dobre, ale niskie ceny
i trudności w sprzedaży produktów rolnych spowodują spadek dochodów wielu rolników.
Szczególnie trudna sytuacja jest na rynku owoców i warzyw oraz wieprzowiny i mleka.
Zauważamy, że niskie ceny surowców rolniczych to efekt przewagi dobrze zorganizowanego
sektora przetwórstwa nad brakiem organizacji gospodarczej rolników. Wskazujemy potrzebę
tworzenia dobrze funkcjonujących grup producentów rolnych i ich związków. Dochodzą
jeszcze kłopoty spowodowane rosyjskim embargiem większości produktów żywnościowych.
Izba nasza wystąpiła do rządu RP za pośrednictwem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego o
wprowadzenie rekompensat dla producentów, którzy ponieśli straty z tytułu embarga
rosyjskiego, zaniechanie pobierania kar za przekroczone kwoty mlecznej w roku 2013/14,
przesunięcie spłaty rat kredytów zaciągniętych przez producentów mleka surowego.
W dniach 23-24 sierpnia w Żninie odbyły się XVIII Pałuckie Targi Rolne, w których od
początku ich istnienia uczestniczy samorząd rolniczy. Nasza oferta doradztwa i obsługi
rolnictwa uznana została jako jedna z najciekawszych i otrzymała puchar od burmistrza
Janowca Wielkopolskiego.
Członkowie Zarządu KPIR uczestniczyli w wielu uroczystościach dożynkowych na terenie
naszego województwa.
Wrzesień
Na początku września skierowaliśmy do prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych wniosek o
zabezpieczenie minimum 100 milionów złotych dla Oddziału ANR w Bydgoszczy na
potrzeby pierwokupu gruntów zbywanych przez spadkobierców zaraz po ich wykupie od
ANR. Otrzymaliśmy zapewnienie, że w przyszłym roku środki na ten cel będą znacznie
zwiększone.
W niedzielę 7 września w Łabiszynie odbyły się Diecezjalne i Wojewódzkie Dożynki,
podczas których dziękowano za trud i owoce pracy rolników. Radość z uzyskiwanych
wyników przysłaniana jest jednak stale pogarszającą się opłacalnością prawie wszystkich
produktów rolnych. W dniu 5. września prezes przesłał Pani Wojewodzie opis trudnej sytuacji
na rynku mleka, wnioskując jednocześnie o wprowadzenie rekompensat dla producentów,
którzy ponieśli straty z tytułu embarga rosyjskiego, zaniechanie pobierania kar za
przekroczenie kwot mlecznych za okres 2013/2014 r., stworzenie prawnych warunków
przesunięcia rat zaciągniętych kredytów przez dostawców mleka surowego.
Kolejną imprezą promującą polską żywność był „Piknik owocowo-warzywny”,
zorganizowany przez KPIR 13. września w Przysieku, stanowiący część festynu „Barwy lata,
dary jesieni”, prowadzonego przez K-P ODR Minikowo. Celem tego pikniku była promocja
świeżych owoców i warzyw oraz ich przetworów a także podnoszenie wiedzy o zdrowym
odżywianiu również w formie konkursów dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych. Nasze
stoiska odwiedziło ponad 2 tysiące osób poczęstowanych jabłkiem, gruszką, śliwką, sałatką
warzywną w różnych smakach, a na ciepło kapuśniakiem, leczo lub grochówką.
W tym roku włączyliśmy się w przygotowanie i przeprowadzenie I Wojewódzkiego
Konkursu Orki dla Rolników, który odbył się w dniach 24-26 września na terenie zespołu
szkół w Bielicach w powiecie mogileńskim. Równolegle odbywał się IV Regionalny Konkurs
Orki dla Młodzieży Szkół Rolniczych. Wywołały one duże zainteresowanie wśród rolników a
także firm dostarczających maszyny i narzędzia rolnicze. Z pewnością impreza ta będzie się
rozwijać w następnych latach.
W tym miesiącu zorganizowaliśmy kilka spotkań informacyjnych na temat „Zmiany w
płatnościach bezpośrednich na lata 2015-2020”. Wykładowcą w gminach Lubicz i Zławieś
Wielka był pan Andrzej Gross, prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Do Marszałka Województwa zgłosiliśmy wniosek o przywrócenie dotacji z Funduszu
Odrolnienia Gruntów na budowę małych zbiorników retencyjnych w gospodarstwach
rolnych.
Październik
Od 6 października przystąpiliśmy do realizacji drugiego etapu projektu
współfinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
„Pożyteczne organizmy w integrowanej ochronie roślin – kampania promująca stosowanie w
produkcji rolniczej nie chemicznych metod ochrony przed patogenami”. Na spotkaniach tych
przekazywano również informacje na temat dopłat bezpośrednich po 2014 roku oraz
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Szkolenia te cieszyły się dużym
zainteresowaniem rolników.
Również z początkiem października wspólnie z KPODR Minikowo rozpoczęliśmy dwa cykle
nowych szkoleń dla rolników. Pierwszy z nich związany jest ze stosowaniem środków
ochrony roślin z uwzględnieniem zasad Integrowanej Ochrony Roślin i ma zadanie poszerzyć
wiedzę rolników oraz rozwinąć ich umiejętności praktycznego stosowania środków
chemicznej ochrony roślin. Po zakończeniu takiego szkolenia każdy jego uczestnik otrzyma
zaświadczenie o odbytym szkoleniu oraz certyfikat uprawniający do zakupu i stosowania
środków ochrony roślin. Drugi cykl związany dotyczy rachunkowości rolnej. Chodzi w nim o
pokazanie korzyści płynących z prowadzenia rachunkowości w gospodarstwie rolnym.
Wszystkie szkolenia są bezpłatne.
W programie obrad wszystkich rad powiatowych oaz na Walnym Zgromadzeniu Izby
omawiane były szczegółowe rozwiązania prawne w aspekcie tzw. „zazielenia” Wspólnej
Polityki Rolnej po 2014 roku.
W dyskusji wiele uwagi zwracano na nowe, obowiązkowe zadania dla rolników
wprowadzone do systemu płatności bezpośrednich w postaci elementów proekologicznych.
W przypadku niespełnienia przez rolników tych obowiązków, przepisy unijne przewidują
stosowanie sankcji poprzez odpowiednie zmniejszenie kwoty płatności. Poprzez KRIR
zwróciliśmy się do Ministra Rolnictwa o przeprowadzenie negocjacji w UE w sprawie
ustanowienia roku 2015 rokiem przejściowym dla dostosowania się rolników do wymogów
zazielenienia.
Znaczącą część dyskusji stanowiły skutki embarga rosyjskiego dla naszego rolnictwa i
zgłaszane propozycje działań, które mogłyby minimalizować straty lub częściowo je
rekompensować, między innymi przez przedłużenie terminu spłaty kredytów, zwiększenie
dopłat do materiału siewnego, i do paliwa rolniczego, negocjowanie w UE rezygnacji z kar za
przekroczenie kwot mleka, zniesienie zakazu uboju rytualnego. Kilkunastu naszych
delegatów uczestniczyło w konferencji „Polska żywność zakładnikiem politycznych gier”,
zorganizowanej przez KRIR w Warszawie, gdzie zagadnienia te były analizowane.
Wnieśliśmy kilka istotnych uwag do projektu ustawy o funduszu stabilizacyjnym w
rolnictwie. Pierwszą jest potrzeba znacznego zwiększenia początkowej puli pieniędzy
przeznaczonych na ten fundusz z budżetu państwa, a drugą to, że wpłaty na rzecz funduszu
stabilizacyjnego powinny pochodzić co najmniej w połowie również od przedsiębiorców
skupujących, przetwarzających i handlujących surowcami rolnymi a nie tylko ze składek
rolników.
Listopad
Cały miesiąc to czas spotkań szkoleniowo-informacyjnych rozpoczętych w październiku.
Przeciętnie odbyły się one trzykrotnie w każdym powiecie.
16. listopada odbyły się wybory do samorządów lokalnych. Liczną grupę wybranych radnych
wszystkich szczebli samorządu stanowią przedstawiciele izby rolniczej. Są wśród nich trzej
członkowie Zarządu Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej. Pan Ryszard Kierzek, prezes
zarządu KPIR został radnym Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego, który
powierzył mu funkcję przewodniczącego komisji rolnictwa, Pan Radosław Mrugowski został
przewodniczącym rady powiatu nakielskiego a Pan Sławomir Kowalewski radnym gminy
Dobrzyń nad Wisłą. Kilkunastu naszych przedstawicieli wybrano radnymi gmin i powiatów,
w tym kilku powierzono funkcję burmistrza lub wójta.
Przy współudziale naszej Izby, Wojewódzki Lekarz Weterynarii zorganizował w dniu 20.
listopada w Przysieku konferencję poświęconą zagadnieniom afrykańskiego pomoru świń,
którego przypadki stwierdzono w przygranicznej strefie województwa podlaskiego. Bardzo
aktualny temat a także osoba głównego wykładowcy, którym był Profesor Zygmunt Pejsak z
Instytutu Weterynarii w Puławach, zgromadziły liczne grono zainteresowanych. Obszerna
informacja o chorobie, jej przebiegu, rozprzestrzenianiu się, zagrożeniach dla zdrowia ludzi i
zwierząt, kosztach jej zapobiegania i zwalczania oraz o niezbędnych sposobach bioasekuracji,
znajduje się w relacjach na naszej stronie internetowej. Według profesora zastosowane przez
nasz kraj środki prewencyjne i wykonane badania próbek zwierząt z terenów zagrożonych,
pozwalają stwierdzić, że Polska jest wolna od afrykańskiego pomoru świń (ASF).
Otrzymaliśmy uchwałę Zarządu Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” w sprawie
zatwierdzenia rozliczenia okresu obrachunkowego Związku Wzajemności Członkowskiej
„Partner” za okres od lipca 2013 roku do czerwca 2014 roku. Był to kolejny okres wzrostu
nadwyżki finansowej, który zamknął się kwotą 380.036,50 złotych. Podobnie jak w latach
ubiegłych, połowa tej kwoty, tj. około 190 tys. zł. pozostanie w dyspozycji Zarządu Związku
Wzajemności Członkowskiej „Partner”. Zarząd KPIR podjął decyzję o przeznaczeniu z tej
nadwyżki 15 tys. zł. na zwiększenie kapitału TUW „TUW”, a pozostałe 175 tys. zł.
przeznaczone zostanie na działalność statutową Izby, w tym na prowadzenie przez Izbę
działań informacyjno-szkoleniowych dla rolników, promocji ubezpieczeń wzajemnych na
obszarach wiejskich, poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie oraz na wsparcie
działalności prewencyjnej organizacji działających na wsi.
Grudzień
W związku z wyjątkowo niekorzystną sytuacją na rynku wieprzowiny, prezes KPIR wystąpił
do ministra rolnictwa ze specjalnym apelem, w którym ponawia już wcześniej zgłaszane
wnioski, prosząc o:
- natychmiastowe uruchomienie programu rekompensat dla wszystkich rolników, którzy
ponieśli straty wywołane rosyjskim embargiem na produkty rolne oraz chorobą afrykańskiego
pomoru świń,
- bezzwłoczne uruchomienie skupu na potrzeby rezerw materiałowych na obszarze całego
kraju,
- określenie przejrzystych warunków prawnych do zawieszenia bądź prolongowania spłaty rat
kredytów zaciągniętych przez producentów trzody chlewnej,
- obniżenie czynszów dzierżawnych i przesunięcie terminów spłaty rat za zakupione od
Agencji Nieruchomości Rolnych grunty,
- wprowadzenie do nowego PROW 2014 – 2020 wsparcia inwestycji związanych z budową
lokalnych rzeźni i ubojni przez grupy producentów rolnych,
- przyśpieszenie dopłat bezpośrednich rolnikom, którzy ponieśli straty z powodu
niekorzystnej sytuacji rynkowej,
- udzielenie rekompensat budżetowych gminom umarzającym podatki rolne producentom
trzody chlewnej.
Minister Marek Sawicki spotkał się z prezesem Kierzkiem w obecności Głównego Lekarza
Weterynarii aby ocenić możliwości realizacji stawianych przez nas wniosków. Prezes
wnioskował również o wprowadzenie systemu ewidencji produkcji trzody chlewnej w
systemie nakładczym, który jest jedną z dróg napływu trzody z zagranicy obniżającym
opłacalność produkcji krajowej. Minister zapowiedział swój przyjazd do Przysieka w połowie
stycznia 2015 roku aby w szerokim gronie rolników przedyskutować bieżące problemy i
wysłuchać naszych propozycji rozwiązań.
Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych uzupełnił swoją odpowiedź na nasz wniosek z
września, informując że na przyszły 2015 rok Agencja zabezpieczy 200 milionów złotych na
pierwokupy ziemi odsprzedawanej przez spadkobierców tuż po nabyciu jej od ANR. Aby te
środki wykorzystać musi być ustanowione prawo pierwokupu w takich sytuacjach.
Wnioskowaliśmy o wprowadzenie zmian prawa w powyższym zakresie.
Otrzymaliśmy do zaopiniowania projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo łowieckie,
przygotowany przez ministerstwo środowiska. Zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych,
której ekspertem w tej dziedzinie jest pracownik KPIR, projekt ten jest nie do przyjęcia przez
rolników. Przedstawione propozycje mają na celu zaledwie spełnienie wymogów Trybunału
Konstytucyjnego, najmniejszym kosztem i bez stabilnych rozwiązań na przyszłość,
ograniczając się do obowiązku udziału właścicieli nieruchomości w procedurze ustalania
granic obwodów łowieckich. Wnosimy o przywrócenie ministerstwa rolnictwa i izb
rolniczych do procesu opiniowania i uzgadniania kwestii związanych z łowiectwem. Chcemy
zmienić sposób wyceny szkód łowieckich na taki, który nie będzie powodował napięć między
rolnikami a myśliwymi. Musi zwiększyć się udział odpowiedzialności państwa za gospodarkę
łowiecką.
Możemy odnotować znaczne sukcesy będące wynikiem wspólnego działania grupy rolników,
wspieranej pomocą prawną naszych radców prawnych. Na przykład w powiecie żnińskim
wynegocjowano godziwe stawki odszkodowań za służebność przesyłu gazu i energii
elektrycznej oraz dodatkowo za posadowienie słupów energetycznych. Rolnicy z
mogileńskiego i włocławskiego podobnie otrzymali dobre odszkodowanie w związku z
budową gazociągu na ich gruntach. Również pozytywnie zakończono odszkodowania za
zalane pola w powiecie aleksandrowskim po zrzucie wody z tamy we Włocławku. Natomiast
jest wiele przypadków oszukiwania rolników przez różne firmy, często handlowe, nie płacące
za dostarczony surowiec, a także takie gdy z uzgodnionych odszkodowań wycofują się, jak na
przykład kopalnia soli w Inowrocławiu. W takich sprawach nasz prawnik podejmuje się
reprezentowania rolników przed sądami. Poprzez zakup nagród rzeczowych wsparliśmy
organizatorów wojewódzkiej olimpiady wiedzy rolniczej i wszystkich olimpiad
organizowanych na poziomie powiatu.
Szczegóły działalności Zarządu KPIR w omawianym okresie, zwłaszcza udziału w różnych
wydarzeniach i dofinansowaniu niektórych z nich, znaleźć można w protokołach i relacjach
zamieszczonych na naszej stronie internetowej.
Opracował: Wojciech Chwilczyński