tutaj - Agencja Rozwoju Społeczno – Gospodarczego

RAPORT EWALUACYJI PROJEKTU
Projektu „Marzenia, inicjatywa i przedsiębiorczość wymagają wsparcia”
współfinansowany przez Narodowy Bank Polski
z siedzibą w Warszawie, przy ul. Świętokrzyskiej 11/21.
Projekt realizowany przez Agencję Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Sp. z o. o.
zg. z umową NBP-WE-PZ-0691-0378-2015.
Opracowała: Krystyna Targońska
I.
Wprowadzenie
Projekt „Marzenia, inicjatywa i przedsiębiorczość wymagają wsparcia” współfinansowany był
przez Narodowy Bank Polski z siedzibą w Warszawie, przy ul. Świętokrzyskiej 11/21. Projekt
realizowany był przez Agencję Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Sp. z o. o. zg z umową NBPWE-PZ-0691-0378-2015. Okres realizacji od 01.10.2015r. do 31.03.2016r. Odbiorcami projektu były
osoby niepełnosprawne, od 18 do 55 roku życia, które nie brały udziału w projektach o podobnym
charakterze. Zasięg projektu obejmował obszar powiatów: lubartowskiego, parczewskiego, lubelski i
łeczyńskiego.
Cel główny projektu:
Wzrost poziomu wiedzy i umiejętności 32 osób niepełnosprawnych w zakresie bezpiecznego
korzystania z usług bankowych, zakładania działalności gospodarczej oraz aktywnego poszukiwania
pracy, w tym samozatrudnienia osiągnięty do końca marca 2016r.
Proces autoewaluacji obejmował cztery etapy tj.: planowanie, gromadzenie i analizę danych,
przedstawienie wyników ewaluacji w formie raportu oraz ich wykorzystanie. Dane wykorzystywane
podczas procesu ewaluacji były zbierane za pomocą zastosowania metody ankiet. Ankieta przed
rozpoczęciem pierwszej formy wparcia i po zakończeniu ostatniej formy wsparcia . Odbiorcy projektu
zostali poinformowani w dokumentach rekrutacyjnych o tym, że będą proszeni o wzięcie udziału w
ewaluacji również po zakończeniu projektu. Wyrazili zgodę na przetwarzanie danych osobowych na
potrzeby ewentualnych badań.
Przedmiotem autoewaluacji była ocena skuteczności, efektywności i trwałości projektu, a przede
wszystkim osiągnięte rezultaty. Sposób mierzenia opierał na 68 ankietach wypełnionych przez
odbiorców projektu przed rozpoczęciem pierwszej formy wsparcia i po zakończeniu ostatniej formy
wsparcia w projekcie (34 ankiety przed i 34 ankiety po ). Informacje płynące z wypełnionych ankiet
zostały przedstawione w sposób syntetyczny (bez wskazań i odwoływania się do odpowiedzi
poszczególnych uczestników) w postaci zbiorczych zestawień statystycznych. Odbiorcy projektu
wypełniali również po zakończeniu udziału w projekcie ankietę końcową oceniającą uczestnictwo w
projekcie. W ewaluacji wykorzystane zostały również informacje i dane z ankiety predyspozycji i
zainteresowań, testów i formularzy . Ewaluacja miała również na celu określenie przyszłych potrzeb w
zakresie wiedzy, umiejętności i przedsiębiorczości tej grupy.
II.
Informacje o projekcie
1. Charakterystyka uczestników projektu
W projekcie wzięło udział 34 uczestników 18 kobiet i 16 mężczyzn. Przeważająca grupą były
osoby w przedziale wiekowym 36-49 lat 19 osób (52,9%) oraz osoby w przedziale wiekowym 26-35 lat
-10 osób (29,4%). Większość uczestników bo aż 26 osób (76,5%) zamieszkuje w mieście a 8 osób
(23,5%) na wsi. Łącznie 13 osób (38,2 %) posiadało wykształcenie średnie, 10 osób (29,4%)
zawodowe, 8 osób (23,5%) wyższe a 3 osoby (8,9% )podstawowe lub gimnazjalne.
W momencie przystąpienia do projektu spośród 34 uczestników 50% to były osoby bezrobotne, a 50%
osób pracujące na umowę cywilno-prawną (umowa zlecenie lub umowy o pracę na czas określony
(zastępstwo). Tylko 14,7% osób pracowało na umowy o pracę. Aż 88,2% osób pracujących
zatrudnionych było tylko na część etatu, nie dla tego, że miało przeciwskazania ale z powodu braku
zatrudnienia na pełny etat. Ponad 76,5% tych osób wykonywało pracę niezgodnie ze swoim
wyuczonym zawodem, wykształceniem czy wcześniejszym doświadczeniem, tylko dlatego, że w tym
zawodzie, że nie było dla innych ofert pracy a z powodu niepełnosprawności osoby te mają trudności
z przemieszczaniem się. W projekcie przeważały osoby posiadające niepełnosprawność ruchową
(26,5%) na wózkach inwalidzkich i poruszających się o kulach.
Wiek
Mężczyzna
Kobieta
suma
do
25
26
-35
2
0
2
6
4
10
36
49
8
11
19
powyżej
50
0
3
3
Miejsce
zamieszkania
Wieś Miasto
3
5
8
13
13
26
Wykształcenie
Podstawowe
gimnazjalne
Zawodowe
średnie
wyższe
1
2
3
4
6
10
7
6
13
4
4
8
2. Cele projektu
Cel główny: Wzrost poziomu wiedzy i umiejętności 32 osób niepełnosprawnych w zakresie
bezpiecznego korzystania z usług bankowych, zakładania działalności gospodarczej oraz aktywnego
poszukiwania pracy, w tym samozatrudnienia osiągnięty do końca marca 2016r.
Cele szczegółowe:
1) Zwiększenie poziomu wiedzy w zakresie zakładania działalności gospodarczej przez 32 os.
niepełnosprawne osiągnięty do końca marca 2016r.
2) Poszerzanie wiedzy ekonomicznej oraz kształtowanie postawy przedsiębiorczej wśród 32
osób niepełnosprawnych osiągnięty do końca marca 2016r.
3) Podniesienie wiedzy z zakresu bezpiecznego korzystania z szerokiej i różnorodnej oferty
banków przez 32 os. niepełnosprawne osiągnięty do końca marca 2016r.
4) Zwiększenie poziomu wiedzy z zakresu aktywnego poszukiwania pracy i samozatrudnienia
przez 32 os. niepełnosprawne osiągnięty do końca marca 2016r.
3. Analiza badań
Analiza badań przeprowadzonych w początkowej fazie realizacji projektu potwierdziła, że osoby
niepełnosprawne mają duże utrudnienia na rynku pracy. Aż 50% uczestników projektu wskazywało, że
jednym z głównych źródeł utrzymania są świadczenia rentowe lub środki uzyskiwane z pomocy
społecznej i 85,3% stwierdziło, że te środki nie wystarczają na to, aby godnie żyć. Z tego powodu aż
76,5% uczestników podjęło pracę niezgodnie ze swoim wyuczonym zawodem, wykształceniem,
ambicjami, za mniejsze wynagrodzenie i w niepełnym wymiarze godzinowym.
Aż 76,5% uczestników jako powód trudności na rynku pracy podaje własną niepełnosprawność. Duża
grupa uczestników (73,5%) wskazała na inne ograniczenia: zakaz wykonywaniu wielu czynności
zawodowych, bariery architektoniczne, mniejszą mobilność, brak stanowisk pracy dla osób
niepełnosprawnych, niemożliwość wykonywania wcześniej wykonywanego zawodu, ponad 50%
uczestników jako powód wskazuje niechęć pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Poważnym problemem osób niepełnosprawnych
na rynku pracy jest brak doświadczenia,
umiejętności oraz luki wiedzy i kompetencji oraz niewystarczające kwalifikacje. Dużą barierą
szczególnie dla osób posiadających niepełnosprawność ruchowa jest odległość geograficzna,
trudności w dojazdach do pracy, lokalizacja oraz mała mobilność.
Trudności i bariery osób na rynku pracy osób niepełnosprawnych wskazywane przez
uczestników projektu
Trudności, bariery
Słabe strony charakteru i osobowości (wady)
Luki wiedzy i kompetencji
Braki w doświadczeniu i umiejętnościach
Odległość geograficzna, trudności w dojazdach do pracy, lokalizacja
Sytuacja rodzinna
Przeciwwskazania zdrowotne/niepełnosprawność
Dodatkowe obowiązki życiowe
Inne (opisz)
%
14,7
50,0
52,9
44,1
5,9
76,5
5,9
73,5
*Dane wykorzystanie z Ankiety nr 1
Badania potwierdziły że duża część uczestników posiada małą wiedzę na temat rynku pracy – nie
wykorzystuje wszystkich metod i form poszukiwania pracy, nie zdają sobie do końca sprawy z zasad,
jakie tym rynkiem rządzą oraz z reguł poruszania się po nim. Bardzo mały procent uczestników zbiera
informacje o istniejących przedsiębiorstwach (8,8%), tylko 2,9% bierze udział w giełdach pracy, a
8,8% podejmowało staż. Nie najlepiej jest też z poszukiwaniem ofert pracy. W internecie poszukuje
ofert pracy tylko 14,7%, a analizuje oferty pracy zamieszczane w prasie 29,4%, a analizuje ofert pracy
z PUP, instytucji rynku pracy i agencji pracy 47,1%. Trzeba zauważyć, że osoby niepełnosprawne
uczestniczące w projekcie posiadają świadomość własnych braków aż 73,5% podejmuje działania
aktywizujące i edukacyjne a 52,9% odwiedza instytucje pozarządowe i agencje pracy. Z badań
wynika, że uczestnicy mają duże zaufanie do instytucji pozarządowych, preferują bezpośredni kontakt
i uczestniczą w programach podnoszących ich poziom wykształcenia oraz korzystają ze wsparcia
psychologicznego, rehabilitacji i integracji. W wizytach osobistych u pracodawców i w rozmowach
kwalifikacyjnych brało udział 44,1% a rozmowy telefoniczne z pracodawcami przeprowadzało 35,3%.
Tylko 5,9% uczestników podejmowało wcześniej w swoim życiu zawodowym działalność
gospodarczą. Inne działania związane z podjęcie pracy podejmowało 61,7% (wolontariat, praca na
umowę cywilno-prawną, praca dorywcza i sezonowa).
Działania podejmowane przez uczestników w celu podjęcia pracy przed przystąpieniem do
udziału w projekcie
Działania samodzielnej podejmujące w celu podjęcia pracy/zmiany pracy:
%
Podjęcie działań aktywizujących i edukacyjnych
73,5
Zebranie informacji o istniejących przedsiębiorstwach
8,8
Analiza ofert pracy z PUP, instytucji rynku pracy i agencji pracy
47,1
Analiza ofert pracy zamieszczonych w ogłoszeniach prasowych
29,4
Analiza ogłoszeń internetowych
14,7
Przeprowadzenie rozmowy telefonicznej z pracodawcą
35,3
Wizyty osobiste u pracodawców i udział w rozmowach kwalifikacyjnych
44,1
Udział w targach lub giełdach pracy
2,9
Odwiedzanie instytucji pozarządowych i agencji pracy
52,9
Podejmowanie stażu
8,8
Udział w innym projekcie lub programie przyczyniającym się do podjęcia zatrudnienia
44,1
Działania związane z podjęciem działalności gospodarczej
5,9
Inne działania podjęte w celu zmiany pracy
61,7
*Dane wykorzystanie z Ankiety nr 1
Badania, ankiety i bezpośredni kontakt z tutorem potwierdziły, że aż 65,4% uczestników rozważało
założenie działalności gospodarczej , zarówno bezrobotni jak i pracujący na umowy cywilno-prawne,
czas określony i tylko na część etatu. Większość jednak wskazuje jako barierę brak wiedzy z zakresu:
księgowości, zawiła księgowość, nieznajomość przepisów, niejasność przepisów podatkowych
wskazywał ( 85,3%), brak wiedzy z zakresu zakładania i prowadzenia własnej firmy ( 82,6%) oraz
brak pomocy doradczej i bezpłatnego wsparcia w początkowej fazie prowadzenia działalności (
79,4%).
Analiza testów pokazała, że 52,9% uczestników posiadało zaniżoną samoocenę (pojawiające
zwątpienie, brak wiary we własne możliwości i poprawę swojej sytuacji życiowej, niezadowolenie ze
swego wyglądu, nieakceptowanie swojej fizyczności, lek przed porażką i brak akceptacji w środowisku
co przekłada się na podejmowanie decyzji zawodowych. Na brak odwagi by podjąć działalność
gospodarczą wskazuje 64,7% a lęk przed niepowodzeniem 76,5%.
Z obserwacji na indywidualnym doradztwie i warsztatach, wynika, że niepełnosprawne charakteryzuje
niski poziom wiedzy i umiejętności w zakresie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej,
informacji o wsparciu w zakresie zakładania działalności gospodarczej i pozyskiwania funduszy dotacji z UE, ulgach przy prowadzeniu działalności, samoorganizowaniu się w stowarzyszenia czy
spółdzielnie socjalne.
Powodem i barierą związaną z rozpoczęciem działalności gospodarczej jest brak środków
finansowych na zakup potrzebnych maszyn, urządzeń, wyposażenia i funduszy na rozpoczęcie
działań biznesowych (82,6%) .
Bariery uniemożliwiają założenie działalności gospodarczej
Trudności, bariery,
Brak odwagi
Brak wiedzy na temat z zakresu zakładania i prowadzenia własnej firmy
Brak wiedzy z zakresu księgowości , zawiła księgowość, nieznajomość przepisów,
niejasność przepisów podatkowych
Brak wsparcia innych (pomocy doradczej)
Brak środków finansowych na zakup potrzebnych maszyn, urządzeń, wyposażenia i
funduszy na rozpoczęcie działań biznesowych
Lęk przed niepowodzeniem
Lęk, obawa, że jak zacznę prowadzić działalność gospodarczą ZUS odbierze mi
świadczenia
Inne (opisz)
*Dane wykorzystanie z Ankiety nr 1
%
64,7
82,6
85,3
79,4
82,6
70,6
76,5
11,8
Uczestnicy projektu wskazywali, że niejednokrotnie mieli problem w założenie rachunku osobistego
niezbędnego w celu regulowania należności i przyswojeniem zasad obsługi bankowości internetowej.
Problem ten wynikał z barier związanych z komunikacją międzyludzka i barierami architektonicznymi.
Elektroniczna.
4. Wnioski
Projekt został poddany badaniu ewaluacyjnemu w celu weryfikacji realizacji wskaźników twardych i
miękkich. Dodatkowo w badanu zwrócono uwagę na analizę trafności doboru grupy docelowej, działań
projektowych oraz ich ocenę pod względem skuteczności. Ewaluacja została przeprowadzona z
podziałem na płeć, wiek, miejsce zamieszkania i wykształcenie uczestników projekt. Wszystkie
rezultaty twarde i miękkie zostały zrealizowane. Wyniki dotyczące zrealizowanych rezultatów zostały
przedstawione w tabeli.
5. Działania, założenia i rezultaty projektu- wyniki badań
Wszystkie założone rezultaty twarde projektu zostały osiągnięte, a nawet przekroczone. Wszystkie
działania zrealizowane zostały we wskazanym terminie. W projekcie uczestniczyły 34 osoby
(założono 32). Wszystkie osoby ukończyły dwie edycje warsztatów z ,,ABC przedsiębiorczości bez
barier’’ i ,,Z bankiem na TY’’. Zaplanowane 4 edycje i godziny warsztatów został zrealizowane.
Wszystkie osoby otrzymały materiały szkoleniowe , testy i prezentacje.
Z indywidualnych porad w zakresie aktywnego poszukiwania pracy oraz samozatrudnienia skorzystały
34 osoby (zaplanowano 32). Łącznie zrealizowano 142 godzin wsparcia. Wsparcie doradcze
prowadzone było zgodnie z harmonogramem. W przypadku 3 uczestników dostosowane do
indywidualnych potrzeb w związku z niemożliwością uczestnictwa w ustalonym terminie ze względu na
chorobę .
Przy realizacji projektu nie napotkano trudności. Uczestnicy angażowali się i czynnie brali udział w
warsztatach,
Wskazywali na większą potrzebę organizacji warsztatów z zakresu przedsiębiorczości, działalności
gospodarczej i konkurencyjności na rynku oraz z zakresu wiedzy bankowej i bankowości
elektronicznej.
Wszystkie działania prowadzone były językiem wrażliwym na płeć. Eliminowały nierówność i bariery
ze względu na niepełnosprawność, płeć, wiek i miejsce zamieszkania. Działania dostosowane były do
potrzeb, preferencji, zainteresowań i możliwości uczestników projektu.
Porównanie: Działania, założenia i rezultaty projektu
Rezultat twardy
Wskaźnik liczbowy
rezultatu założony
Wskaźnik liczbowy
rezultatu
zrealizowany
Opis działania projektu
Zrealizowanie 68 godzin
warsztatów "ABC
Przedsiębiorczości bez
barier"
68 godzin
68 godzin
Tematyka warsztatów:
procedura zakładania
własnej firmy, opodatkowanie
i rozliczenia publicznoprawne, marketing i
zarządzanie oraz
pozyskiwanie funduszy na
działalność gosp.
Zrealizowano 4 edycje po 17
godzin.
Zrealizowanie 48 godzin
warsztatów 'Z bankiem na
Ty"
48 godzin
48 godzin
Zakres tematyczny
warsztatów: umowa
bankowa, podst. produkty
bankowe: kredyty, rachunki,
depozyty, bezpieczeństwo
systemu bankowego oraz
bezpieczne korzystanie z
nowoczesnych usług
bankowych (karty płatnicze,
rachunki internet.).
Zrealizowano 4 edycje po 12
godzin.
Rezultat twardy
Zrealizowanie 128 godzin
indywidualnych porad w
zakresie aktywnego
poszukiwania pracy oraz
samozatrudnienia
Wydanie 64 zaświadczeń o
ukończeniu warsztatów
Opracowanie, zatwierdzenie i
wydrukowanie 2 ogłoszeń
prasowych i 200 ulotek
Wskaźnik liczbowy
rezultatu założony
128 godzin
Wskaźnik liczbowy
rezultatu
zrealizowany
148 godziny
Opis działania projektu
Zwiększenie liczby godzin
indywidualnego poradnictwa
o 20 godzin
Porady obejmowały: pomoc
w pośrednictwie pracy,
opracowanie dokumentów
aplikacyjnych, wypełnianie
wniosku o dotacje,
informacje dot. możliwości
pożyczki na start , pomoc w
przesłaniu dokumentów
drogą elektroniczną,
sporządzenie biznes planu,
pomoc w wypełnieniu
dokumentów związanych z
założeniem firmy, kontakt z
innymi instytucjami
samorządowymi i
pozarządowymi. W trakcie
porad dla każdego
uczestnika został
opracowany indywidualny
plan rozwoju działania:
ocena zainteresowań,
predyspozycji
przedsiębiorczych, mocnych i
słabych stron. Analiza
testów: zainteresowań,
samoceny umiejętności, test
celów i ambicji.
64 zaświadczenia
2 ogłoszenia
prasowe 200 ulotek
68 zaświadczenia
2 ogłoszenia
prasowe 200 ulotek
Zaświadczenie o ukończeniu
warsztatów, lista
potwierdzająca odbiór
zaświadczeń
Zamieszczono 2 ogłoszenia
prasowe w prasie regionalnej
(Tygodnik ,,Wspólnota’’.
Opracowano i wydrukowano
200 ulotek oraz 50 ogłoszeń,
które dystrybuowane były w
takich instytucjach jak:
MOPS, GOPS, PCPR, PUP,
ZAZ oraz organizacjach
pozarządowych. Na
materiałach promocyjnych
zamieszczone była
informacja o dofinansowaniu
Rezultat twardy
Wskaźnik liczbowy
rezultatu założony
Wskaźnik liczbowy
rezultatu
zrealizowany
Opis działania projektu
projektu przez NBP.
Przeszkolenie 32 osób w
ramach warsztatów „ABC
Przedsiębiorczości”
32 osoby
34 osoby
Zwiększenie udziału w
projekcie liczby uczestników
o 2 osoby
Przeszkolenie 32 osób w
ramach warsztatów „Z
bankiem na Ty”
32 osoby
34 osoby
Zwiększenie udziału w
projekcie liczby uczestników
o 2 osoby
Opracowanie i przekazanie
uczestnikom materiałów
szkoleniowych
32 osoby
34 osoby
Każdy uczestnik otrzymał
wydrukowane skrypty do
warsztatów „ABC
Przedsiębiorczości” i ,,Z
baniem na TY’’ oraz teczkę,
zeszyt, długopis, pendrive
(zawierający treści
tematyczne i materiały
szkoleniowe opracowane
przez trenerów i tutora oraz
wzory dokumentów,
formularzy usprawniające
późniejsze działania)
Rezultaty miękkie osiągnięte dzięki realizacji projektu
Z analizy rezultatów miękkich wynika, że projekt
przyczynił się do pobudzenia postaw
przedsiębiorczych, pokaże bezrobotnym os. niepełnosprawnym jak bezpiecznie korzystać z usług
bankowych oraz zmobilizuje ich do aktywnego poszukiwania pracy (poprzez udział w poradach dot.
pośrednictwa pracy i samozatrudnienia).
Objęcie wsparciem 34 osób niepełnosprawnych przyczyniło się do:










aktywizacji społecznej i zawodowej oraz zmniejszenia wykluczenia finansowego;
zwiększenia umiejętności aktywnego poruszania się po rynku pracy;
zwiększenia aktywności zawodowej i samodzielność;
ułatwienia kontaktu osobom niepełnosprawnycm z instytucjami finansowymi;
wypracowania wśród uczestników projektu postaw sprzyjających przedsiębiorczości.
powstania nowych podmiotów gospodarczych prowadzonych przez osoby niepełnosprawne;
poprawy sytuacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych;
zapoznania uczestników z produktami bankowymi oraz z zasadami bezpiecznego korzystania
z usług bankowych;
zwiększenia liczby osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie woj. lubelskiego, którzy
korzystają z bankowości, w tym bankowości internetowej.
wzrostu samooceny i pewności siebie w podejmowaniu decyzji życiowych i zawodowych;




nabycie wiedzy i umiejętności w zakresie aktywnego poszukiwania pracy i samozatrudnienia;
nabycia wiedzy i wzrostu motywacji do zakładania dział. gospodarczej;
nabycia wiedzy wśród 34 (założono 32) os. niepełnosprawnych z zakresu ekonomii i
kształtowania postaw przedsiębiorczych;
nabycie umiejętności dot. bezpiecznego korzystania z szerokiej i różnorodnej oferty bankowej.
6. Wykorzystanie wyników ewaluacji
1) Wyniki badań ewaluacyjnych trafią do jak najszerszego grona odbiorców poprzez publikację
na stronie internetowej ARSG.
2) Dokumentacja z autoewaluacji opublikowana na stronie internetowej ARSG będzie dostępna
przez okres 6 miesięcy od daty opublikowania.
3) Wyniki autoewaluacji będą służyły polepszeniu jakości projektów realizowanych w przyszłości
4) Ewaluacja będzie miała na celu również określenie przyszłych potrzeb w zakresie wiedzy,
umiejętności i przedsiębiorczości osób niepełnosprawnych.
5) Wyniki ewaluacji udostępniane będą innym instytucjom, które działają na rzecz osób
niepełnosprawnych.