dr inż - Gumowy Surowiec

Gumowysurowiec.pl
prof. zw. dr hab. Marek Górski
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytetu Łódzkiego
Postępowanie z określonymi rodzajami odpadów poużytkowych.
Ustawę o odpadach uzupełniają m.in. wspomniana ustawa o obowiązkach
przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
produktowej i depozytowej z maja 2001 r. Podstawową konstrukcją prawną
ustawy jest obowiązek osiągania wskazanych poziomów odzysku. Obowiązek
kierowany jest do dwóch grup podmiotów:
•
importerów i wytwórców produktów w opakowaniach wymienionych w
załączniku nr 1 do ustawy,
•
importerów i wytwórców produktów wymienionych w załącznikach nr 2 i
3 do ustawy.
Podstawowym obowiązkiem obu grup podmiotów jest prowadzenie odzysku lub
recyklingu - odpowiednio odpadów opakowaniowych (powstałych z opakowań
wyliczonych w załączniku nr 1) lub odpadów poużytkowych (powstałych z
wyliczonych w załącznikach 2 i 3 produktów). W załączniku nr 3 wymienione
zostały m.in. wskazane typy opon pneumatycznych z gumy, nowych lub
bieżnikowanych.
Adresaci obowiązku odzysku zostali więc wskazani inaczej niż w ustawie o
odpadach – nie są to posiadacze odpadów, ale podmioty wytwarzające
(wprowadzające na rynek) produkty, z których odpady dopiero powstaną, albo w
określony sposób użytkujący takie wskazane produkty (opakowania). Treścią
obowiązku prowadzenia odzysku, precyzowaną w omawianej ustawie, jest
konieczność osiągnięcia jego określonego poziomu, ustalonego jako „wyrażona w
procentach wartość ilorazu masy lub ilości odpadów opakowaniowych i
poużytkowych poddanych odpowiednio odzyskowi lub recyklingowi oraz masy lub
ilości wprowadzonych na rynek opakowań lub produktów, w określonym czasie”.
Rozliczenie wypełnienia obowiązku osiągnięcia ustalonego poziomu odzysku i
recyklingu następuje na koniec każdego roku kalendarzowego i dokonywane jest
Strona 1
Gumowysurowiec.pl
na podstawie odpowiedniej dokumentacji wystawianej przez przedsiębiorców
prowadzących odzysku lub recykling. Niewypełnienie obowiązku powoduje
swoistą sankcję finansową w postaci konieczności wniesienia opłaty produktowej.
Opłata ta dla przykładu wynosi dla opon nowych do samochodów osobowych
2,18 zł za kg.
Konstrukcja ta oznacza, że to „wprowadzający na rynek” (w odniesieniu do opon
ich wytwórca, importer, importer pojazdu, w którego skład wchodzą opony)
powinien podejmować działania służące prawidłowemu zagospodarowaniu
odpadów, powstałych z produktów przez niego na rynek wprowadzonych.
Wymagane poziomy odzysku i recyklingu dla odpadów w postaci zużytych opon
wynoszą w 2009 r. dla odzysku 75%, dla recyklingu 15% masy produktów
wprowadzonych w ciągu tego roku7 na rynek. Przykładowe i uproszczone
rozliczenie wykonania obowiązku wygląda wówczas następująco – na rynek
wprowadzono w ciągu roku 1000 ton opon co oznacza, że do końca pierwszego
kwartału następnego roku przedsiębiorca (bądź organizacja odzysku, z którą
zwarł odpowiednią umowę) musi przedstawić dokumenty wykazujące, iż poddane
zostało odzyskowi co najmniej 750 ton zużytych opon, w tym co najmniej 150
ton poddano recyklingowi. Jeżeli z dokumentacji wynikałoby, że np. do
osiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu zabrakło 50 ton (dokumenty
wykazują tylko 100 ton opon poddanych recyklingowi), to za brakujące 50 ton
przedsiębiorca (organizacja odzysku) musi wpłacić opłatę produktową (jeżeli było
to opony nowe do samochodów osobowych opłata wyniesie 50000 kg razy 2,18
zł). Rozliczenie przedstawiane jest marszałkowi województwa i pozostaje pod
jego kontrolą.
Ustawa dopuszcza dwa sposoby wypełniania obowiązku osiągania poziomów
odzysku – bezpośrednio przez zobowiązany podmiot albo za pośrednictwem
wyspecjalizowanej jednostki. Jednostki te to „organizacje odzysku” – podmioty
gospodarcze tworzone specjalnie dla prowadzenia działalności związanej z
odzyskiem odpadów. Organizacja przejmuje od przedsiębiorców obciążający ich
obowiązek osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu (wraz z ewentualnym
obowiązkiem wniesienia opłaty produktowej) na podstawie umowy.
Wyspecjalizowaną w zakresie organizowania odzysku i recyklingu odpadów w
postaci zużytych opon organizacją odzysku jest „Centrum Utylizacji Opon.
Organizacja Odzysku S.A.” z siedzibą w Warszawie.
Strona 2
Gumowysurowiec.pl
Dostępne dane statystyczne posiadane przez tę jednostkę wskazują, że jak na
razie w Polsce są realizowane wymagania związane z zagospodarowaniem
zużytych opon. Biorąc jednak pod uwagę wzrost ilości tego rodzaju odpadów
należy jednak nadal dbać o selektywną zbiórkę tego rodzaju odpadów i
kształtowanie świadomości konsumentów w kontekście wskazywania
konieczności kierowania odpadów tego rodzaju do wyspecjalizowanych systemów
ich zbierania i zagospodarowania.
Łódź, maj 2009 r.
Strona 3