Pobierz dokument

Informacja o działalności naukowej Instytutu Przemysłu Cukrowniczego
Dr inż. Andrzej Baryga
W 2007 roku Instytut Przemysłu Cukrowniczego zrealizował aż 277 prac usługowych o
charakterze analitycznym (tj o 30% więcej niż w 2006 r.). w tym wykonano:
• 213 prac na zlecenie przemysłu cukrowniczego,
•
54 prace na zlecenie innych podmiotów gospodarczych,
•
10 prac na zlecenie firm zagranicznych.
W ramach ogólnej liczby prac usługowo-analitycznych zrealizowano:
• 117 prac z zakresu analityki cukrowniczej,
• 113 prac z zakresu problematyki mikrobiologicznej,
•
•
38 prac z zakresu gospodarki wodno-ściekowej,
9 prac z zakresu gospodarki surowcowej.
Dzięki zleceniodawcom tych prac usługowych, w szczególności KSC, ale także Koncernowi
Suedzucker, BSO i Nordzucker możliwe było znaczące uzupełnienie środków niezbędnych
dla działalności Instytutu, za co należą się podziękowania.
W 2007 r. Instytut Przemysłu Cukrowniczego, poza pracami o charakterze usługowym,
zrealizował 18 prac naukowo–badawczych, w tym: 4 prace sfinansowane z dotacji
budżetowej na dofinansowanie działalności statutowej Instytutu przyznanej w 2007 r., 1
praca wykonana na zlecenie Krajowej Spółki Cukrowej S.A., i 13 prac zrealizowanych jako
własne, ze środków finansowych Instytutu.
Poniżej zostały wyszczególnione niektóre aspekty naszej działalności w 2007 roku, ważne
dla Instytutu, ale przede wszystkim także dla branży.
1. W dniu 15 czerwca 2007 r. Laboratorium Zakładu Analityki Cukrowniczej zostało
akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji i otrzymało certyfikat jakości
nr AB 803.
Aktualnie trwają w Instytucie prace zmierzające do akredytacji następnych 2 laboratoriów:
mikrobiologii i ochrony środowiska.
2. Z zakresu mikrobiologii cukrowniczej zakończono realizację ważnej pracy, której
celem było opracowanie kryteriów oceny warunków higienicznych produkcji cukru.
Efektem realizacji tej pracy jest opracowanie propozycji norm higienicznych dla powietrza i
różnych powierzchni w cukrowni.
Przeprowadzono ocenę stanu sanitarnego cukrowni. Według zaproponowanych norm
higienicznych ustalonych dla powietrza:
• od 66,2% do 89,3% próbek zakwalifikowano do I klasy czystości,
• od 7,1% do 31,3% próbek powietrza było w II klasie czystości,
• od 0 do 16,9% mieściło się w III klasie.
2
Największą liczbę bakterii mezofilnych w powietrzu (najmniej próbek w I kl.) stwierdzono pod
wirówkami.
Według zaproponowanych norm higienicznych ustalonych dla powierzchni stwierdzono, że:
• większość zbadanych opakowań cukru (78,5%) zakwalifikowano do klasy „czyste”.
Opakowania te były składowane we właściwych warunkach. Jedynie big bagi
charakteryzowały się większym stopniem mikrobiologicznego zanieczyszczenia.
• od 63,1% do 87,8% wymazów pobranych z dłoni pracowników znajdowało się w klasie
„czyste”, w klasie „zanieczyszczone” od 10,2% do 21,1% a w klasie „silnie
zanieczyszczone” od 2% do 15,8%.
• powierzchnie maszyn, urządzeń oraz ścian i posadzek zaliczono w większości cukrowni
(od 74,2% do 93,2%) do klasy „czyste”. Najwięcej próbek o tej klasie czystości
stwierdzono wśród odcisków z podłóg i zasypu do silosu; najmniej ze zsypów wirówek
cukrzycy I.
Przyjęto, że:
• I klasa czystości dla powietrza i dla powierzchni oznacza brak zastrzeżeń do stanu
higienicznego
• II klasa czystości jest limitem ostrzegawczym
• III klasa czystości jest limitem reakcyjnym, zmuszającym pracowników cukrowni
odpowiedzialnych za system jakości do podjęcia działań korygujących zgodnie z
systemem HACCP.
Zapraszam cukrownie do przeprowadzenia, podczas następnej kampanii, badań warunków
higienicznych produkcji cukru i dokonania ich oceny w oparciu o opracowane normy
higieniczne.
Propozycja normy higienicznej dla powietrza w cukrowni
Klasy czystości powietrza:
Wyszczególnienie
I – czyste
II –
zanieczyszczone
III – silnie
zanieczyszczone
Pod wirówkami:
Bakterie mezofilne [jtk/1 m3]
do 200
201-600
>600
Pleśnie [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
Drożdże [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
do 200
201-600
>600
Pleśnie [jtk/1 m3]
0
1-10
>10
Drożdże [jtk/1 m3]
0
1-10
>10
Pakownia:
Bakterie mezofilne [jtk/1 m3]
3
Magazyn cukru:
Bakterie mezofilne [jtk/1 m3]
do 200
201-600
>600
Pleśnie [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
Drożdże [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
Produktownia:
Bakterie mezofilne [jtk/1 m3]
do 200
201-600
>600
Pleśnie [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
Drożdże [jtk/1 m3]
do 10
11-20
>20
Propozycja normy higienicznej dla powierzchni w cukrowni
Klasy czystości powierzchni
Wyszczególnienie
I – czyste
II –
zanieczyszczone
III – silnie
zanieczyszczone
Powierzchnie maszyn i urządzeń:
Bakterie mezofilne [jtk/25 cm2]
do 10
11-30
>30
Pleśnie [jtk/25 cm2]
do 5
6-10
>10
do 5
6-10
>1
Drożdże [jtk/25 cm2]
2
Bakterie z grupy coli [jtk/25 cm ]
Bakterie mezofilne [jtk/25 cm2]
0
Opakowania cukru:
do 5
6-10
>10
Pleśnie [jtk/25 cm2]
do 5
6-10
>10
Drożdże [jtk/25 cm2]
do 5
6-10
>10
Bakterie z grupy coli [jtk/25 cm2]
0
4
Dłonie pracowników magazynu wyrobów gotowych, produktowni, obsługujących
wirówki cukrzycy I:
Bakterie mezofilne [jtk na obu
dłoniach]
Pleśnie, drożdże i bakterie z grupy
coli [jtk na obu dłoniach]
do 100
101-500
>500
0
0
0
Dłonie pracowników (i rękawiczki) obsługujących wago-pakowaczki i brakarek przy
transporterach cukru:
Bakterie mezofilne [jtk na obu
dłoniach]
Pleśnie, drożdże i bakterie z
grupy coli [jtk na obu dłoniach]
do 20
21-100
>100
0
0
0
11-30
6-10
6-10
0
>30
>10
>10
Posadzki i ściany:
Bakterie mezofilne [jtk/25 cm2]
Pleśnie [jtk/25 cm2]
Drożdże [jtk/25 cm2]
Bakterie z grupy coli [jtk/25 cm2]
do 10
do 5
do 5
Klasy czystości powierzchni
Wyszczególnienie
I
czyste
II
zanieczyszczone
III
silnie
zanieczyszczone
Powierzchnie wewnętrzne cystern transportujących cukier przed
zasypem
Bakterie mezofilne
[jtk/25 cm2]
do 5
6-10
>10
Pleśnie [jtk/25 cm2]
do 5
6-10
>10
Drożdże [jtk/25
cm2]
do 5
6-10
>10
Bakterie z grupy
coli [jtk/25 cm2]
0
5
Instytut w ostatnim roku zajmował się w innych dziedzinach następującymi zagadnieniami:
1. Z dziedziny gospodarki surowcowej Instytut w 2007 roku wydał drukiem poradnik z
zakresu uprawy, ochrony i przechowywania buraków cukrowych oraz gospodarki
surowcowej. Książka jest wyłożona na stoisku Instytutu. Zapraszam do obejrzenia i
zachęcam do zakupu tego wydawnictwa.
Prace naukowo-badawcze realizowane z dziedziny gospodarki surowcowej dotyczyły:
• określenia przydatności biostymulatora wzrostu roślin Asahi SL w ochronie plantacji
buraka cukrowego przed stresem różnego pochodzenia
• podwyższenia skuteczności działania środków biobójczych przy zwalczaniu agrofagów na
plantacjach buraka cukrowego
• wpływu warunków produkcji buraków cukrowych, sposobów zbioru i rodzajów dostaw do
cukrowni na stopień zanieczyszczenia korzeni ziemią i wskazania metod redukcji tych
zanieczyszczeń
2. Z dziedziny technologii produkcji cukru prace naukowo-badawcze dotyczyły:
• modyfikacji procesu technologicznego w aspekcie możliwości przerobu na cukier
buraków zdegradowanych termicznie
• sposobu efektywniejszego wykorzystania soku gęstego o wysokiej czystości w procesie
krystalizacji cukru w cukrowniach
• sposobu oczyszczania soku surowego z oddzielaniem osadu po nawapnianiu wstępnym
• wpływu składu i zawartości popiołu w półproduktach przemysłu cukrowniczego na jakość
cukru białego
3. Z dziedziny ochrony środowiska naturalnego zrealizowano min. prace naukowobadawcze dotyczące:
• wpływu preparatów chemicznych stosowanych w technologii produkcji cukru na
efektywność fermentacji alkoholowej melasu, proces zakiszania wysłodków oraz na
efektywność pracy oczyszczalni ścieków i biocenozę odbiorników wodnych. Oceniono
przydatność preparatów dla cukrowni z punktu widzenia kryteriów Unii Europejskiej.
• optymalnego sposobu eliminacji związków fosforu w procesie biologicznego
oczyszczania ścieków cukrowniczych osadem czynnym
Ponadto podczas ostatniej kampanii cukrowniczej w kilku cukrowniach wdrażano
zaproponowany przez Instytut sposób szybkiego uruchomienia biologicznych oczyszczalni
ścieków. Uzyskano zakładane rezultaty.
Instytut w 2007 roku uzyskał dotację budżetową na unowocześnienie aparatury naukowobadawczej. W ramach tych środków Instytut został wyposażony min. w chromatograf
cieczowy, co pozwoliło rozszerzyć naszą działalność usługową o oznaczanie rafinozy i
szeregu substancji śladowych.
Instytut będzie czynił wszystko, że mimo wielu trudności, głównie finansowych, jakie
nawarstwiły się w ostatnich latach, , aby móc zaspokoić najbardziej żywotne potrzeby
przemysłu cukrowniczego i nie uległ likwidacji, jak wiele innych instytutów branżowych w
ostatnich latach.
Dziękując za owocną współpracę przemysłu z Instytutem w minionym roku, liczę na równie
intensywną współpracę w roku bieżącym.
Wszystkim cukrowniom Instytut życzy satysfakcjonujących wskaźników technologicznoekonomicznych w następnej kampanii, mając nadzieję, że również działalność naszej
jednostki przyczyni się w jakimś stopniu się do ich uzyskania.