ODROCZENIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO

ODROCZENIEOBOWIĄZKUSZKOLNEGO
I. Podstawa prawna odroczenia obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2015/16
1.
30 sierpnia 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw tzw. ustawa sześciolatkowa (Dziennik
Ustaw z dnia 30 października 2013 r. poz. 1265).
2.
W ustawie z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych
innych ustaw po art. 13 c dodano:
Art. 13 e w brzmieniu:
W roku szkolnym 2015/2016 spełnianie obowiązku szkolnego rozpoczynają dzieci:
1.
urodzone w okresie od 1 lipca 2008 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., które nie rozpoczęły spełniania
obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2014/2015,
2.
urodzone w 2009 r.
1 września 2015 r. obowiązek szkolny obejmie dzieci 7-letnie urodzone w okresie lipiec-grudzień 2008 r. oraz
wszystkie dzieci 6-letnie z rocznika 2009.
Przepisy ustawy o systemie oświaty, które wejdą w życie 1 września 2014 r.
Art. 14 ust. 1a
1a. W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem
przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego
w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 8 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do
końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 8 lat.
Nadal obowiązuje art. 16 ust. 3 ustawy o systemie oświaty mówiący o prawie odroczenia spełniania
obowiązku szkolnego dla dzieci objętych obowiązkiem szkolnym w uzasadnionych przypadkach, nie dłużej jednak
niż o jeden rok.
Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, w przypadkach uzasadnionych ważnymi przyczynami
rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko nieposiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia
specjalnego może być odroczone, nie dłużej jednak niż o jeden rok.
Decyzję w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego podejmuje dyrektor publicznej szkoły podstawowej,
w obwodzie której dziecko mieszka, po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej (art. 16
ust. 4 ustawy o systemie oświaty).
Opinię w sprawie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko wydaje publiczna lub
niepubliczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna wyłącznie na wniosek rodziców / prawnych
opiekunów.
Publiczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna jest obowiązana wydać opinię w terminie nie dłuższym niż
30 dni, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie dłuższym niż 60 dni, od dnia złożenia wniosku.
Opinie w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego powinna być także dołączona do ww. wniosku również
w przypadku ubiegania się o odroczenie realizacji obowiązku szkolnego dziecka posiadającego orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego.
W przypadku dziecka z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim nie mają zastosowania
przepisy dotyczące odroczenia obowiązku szkolnego, gdyż udział dziecka w zajęciach rewalidacyjnowychowawczych jest zarówno formą spełniania rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego, jak
i obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim realizują obowiązek szkolny w formie zajęć
rewalidacyjno-wychowawczych, indywidualnych albo zespołowych, na podstawie stosownego orzeczenia
wydanego przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym
publicznej poradni specjalistycznej.
II. Gotowość szkolna
Na przestrzeni lat rozumienie terminu "gotowość (dojrzałość) szkolna" zmieniało się. Liczne badania
i obserwacje doprowadziły specjalistów do wniosku, że pomyślny start dziecka w szkole zależy od
jego dojrzałości w ujęciu całościowym, we wszystkich aspektach rozwoju.
Najogólniej można powiedzieć, że jest to gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole, uzależniona
od osiągnięcia takiego stanu rozwoju fizycznego, emocjonalnego, społecznego i umysłowego, który
umożliwi sprostanie obowiązkom szkolnym.
Gotowość szkolna to inaczej stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia obowiązków związanych
z rozpoczęciem nauki w szkole. To zespół tych cech psychofizycznych ukształtowanych w okresie pierwszych 6 lat
życia, które umożliwiają dziecku przystosowanie się do nauki w szkole.
Dojrzałym po podjęcia nauki szkolnej jest dziecko o takim stopniu rozwoju, który umożliwi mu naukę
czytania, pisania i liczenia, przystosowanie się do wymagań szkoły, zgodne współżycie z grupą rówieśniczą.
Sześciolatek jest gotowy do nauki w I klasie szkoły podstawowej, jeśli posiada umiejętności oczekiwane
od dzieci kończących przedszkole, jest zainteresowany szkołą, stara się być wytrwały w podejmowanych
zadaniach.
Rozpoczęcie nauki szkolnej jest ważnym momentem w życiu każdego dziecka. To, jak jest przygotowane do
tego wyzwania w znacznym stopniu decyduje o przebiegu i wynikach nauki w szkole, a w odległej perspektywie
o jakości jego życia.
Do klasy pierwszej powinno pójść dziecko, które jest gotowe do podjęcia nauki w szkole. I nie ma znaczenia, czy
jest sześciolatkiem, czy siedmiolatkiem.
O tym, czy dziecko pójdzie do szkoły mimo braku dojrzałości szkolnej, czy zostanie odroczone zawsze
decydują rodzice, po zasięgnięciu opinii specjalistów poradni psychologicznopedagogicznej (psychologa, pedagoga, logopedy).
Te trudne, ale konieczne decyzje muszą być poprzedzone rzetelną diagnozą dziecka, pozwalającą określić
jego dojrzałość umysłową, fizyczną, społeczną i emocjonalną.
III. Odroczenie obowiązku szkolnego
1.
Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, a w przypadku gdy
dziecko zostało przyjęte do szkoły podstawowej innej niż publiczna szkoła podstawowa, w obwodzie
której mieszka, dyrektor szkoły podstawowej, do której zostało przyjęte dziecko, na wniosek
rodziców, odracza spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego.
2.
Wniosek w sprawie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego składa się w roku
kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym
dziecko ma rozpocząć lub już rozpoczęło spełnianie obowiązku szkolnego.
3.
Jeżeli dziecko zostało przyjęte do szkoły podstawowej innej niż publiczna szkoła podstawowa,
w obwodzie której mieszka, i odroczono mu spełnianie obowiązku szkolnego, dyrektor szkoły
podstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, informuje dyrektora publicznej szkoły podstawowej,
w obwodzie której dziecko mieszka, o odroczeniu spełniania tego obowiązku.
4.
Do wniosku w sprawie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego dołącza się
opinię, z której wynika potrzeba odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym
roku szkolnym, wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną albo niepubliczną
poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
5.
Dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego kontynuuje przygotowanie
przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego, a dziecko posiadające
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone,
z których jedną z niepełnosprawności jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub
znacznym, także w ośrodku umożliwiającym dzieciom i młodzieży, a także dzieciom i młodzieży
z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku szkolnego
i obowiązku nauki.
6.
W roku szkolnym 2015/16 dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego zgodnie z art. 16
ust. 3 ustawy kontynuuje przygotowanie przedszkolne także w oddziale przedszkolnym w szkole
podstawowej.
7.
Do odraczania spełniania obowiązku szkolnego dzieciom posiadającym orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego do wniosku dołącza się opinię w sprawie odroczenia
spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego. Wniosek może być złożony także w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat.
8.
W roku szkolnym 2015/16 do odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci urodzone w roku
2008, które powinny rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym
kończą 7 lat, stosuje się przepisy art. 16 ust. 3 i 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem
wejścia w życie ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dziennik Ustaw
z dnia 20 maja 2014 r. poz. 642).
9.
W roku szkolnym 2015/16 do odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci urodzone w roku
2008, które powinny rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym
kończą 7 lat, posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, stosuje się przepisy art. 14
ust. 1a ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2014 r.
Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którym odroczono spełnianie
obowiązku szkolnego, zachowują to prawo do końca okresu, na jaki zostało udzielone.
10. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w zaleceniach może zawierać zapis
o możliwości odroczenia dziecka od obowiązku szkolnego.
11. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci przed rozpoczęciem spełniania obowiązku
szkolnego wydają zespoły orzekające działające w poradniach psychologiczno-pedagogicznych ze
względu na miejsce zamieszkania dziecka.
Istnieją różne możliwości zgłoszenia dziecka na badania w poradni w celu uzyskania opinii w sprawie
odroczenia spełniania obowiązku szkolnego:
rodzice / prawni opiekunowie dziecka samodzielnie kompletują wymagane dokumenty
i dołączają je do osobiście wypełnionego zgłoszenia i wniosku składanego w sekretariacie
poradni.
Jeżeli rodzice bądź prawni opiekunowie wyrażą taką wolę, poradnia przesyła wydaną opinię bezpośrednio do
przedszkola / szkoły.
Opinię wydaje się dla dzieci uczęszczających do przedszkoli na terenie działania poradni.
Jeśli dziecko nie osiągnie dojrzałości to :
o
start szkolny tego dziecka jest utrudniony,
o
nie poddaje się ono wpływom nauczyciela,
o
staje się niechętne, nie interesuje się zadaniami, jest bierne,
o
często pracuje znacznie dłużej przy lekcjach osiągając mierne efekty.
Kiedy dziecko sześcioletnie nie jest gotowe, aby pójść do szkoły ?
o
gdy ma zaburzone procesy poznawcze,
o
gdy ma trudności emocjonalne,
o
zaburzona jest komunikacja,
o
jest niepełnosprawne.
Najczęstsze przyczyny odroczenia obowiązku szkolnego :
o
stan zdrowia (dziecko leczone - choroba przewlekła)
o
niski lub obniżony poziom rozwoju intelektualnego,
o
nieharmonijny rozwój intelektualny - duża różnica między rozwojem funkcji percepcyjno-motorycznych
a funkcji słowno-pojęciowych,
o
wada wymowy,
o
zaburzony rozwój społeczno-emocjonalny (płaczliwość, nadpobudliwość, lęki, trudności w nawiązywaniu
relacji indywidualnych lub z grupą, brak odporności na niepowodzenia),
o
duże trudności w skupieniu uwagi.
Diagnoza dziecka pod kątem określenia dojrzałości szkolnej powinna być dokonana do końca
sierpnia danego roku szkolnego.
Stanowisko poradni w sprawie ewentualnego odroczenia obowiązku szkolnego wypracowuje zespół
diagnozujący dziecko na podstawie oceny jego funkcjonowania w sferze intelektualnej, emocjonalnej i społecznej
oraz harmonii tych sfer w kontekście wymagań szkolnych. Ważna jest również analiza stanu zdrowia
dziecka na podstawie zgromadzonej dokumentacji medycznej.
Udzielając porad w sprawie rozpoczęcia nauki, w szkole musimy być rzecznikami dziecka, jego prawa do
harmonijnego rozwoju w poczuciu własnej wartości.
Musimy zadać sobie i rodzicom pytanie, czy rozpoczęcie nauki szkolnej przez dziecko będzie korzystne, czy nie, ze
względu na jego dalszy rozwój.
Dziecko odroczone realizuje ponownie roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne.
Opracowanie:
Izabela Citak – dyrektor GP