Chemia cukrów - BIOL

Chemia cukrów
nazwa przedmiotu
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy składowe
sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
(tzw. sekwencyjny system
zajęć i egzaminów)
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć
Założenia i cele
przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Opis
Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii
Chemia
Studia drugiego stopnia
Ogólnoakademicki
Stacjonarne
0200-CS2-2CHC
polski
Przedmiot do wyboru
I rok/II semestr
Zaliczenie Kursu Chemii Żywności (0200-CS2-1CHŻ)
Liczba godzin: 75 godzin
Forma prowadzenia zajęć: wykłady - 15 godzin, laboratorium - 60 godzin
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami
chemii cukrów: budową, występowaniem, właściwościami fizykochemicznymi
oraz znaczeniem biologicznym węglowodanów. Część laboratoryjna zajęć będzie
poświęcona przede wszystkim reakcjom charakterystycznym cukrów, metodom
izolacji, oczyszczaniu oraz oznaczania cukrów w produktach żywnościowych.
Metody dydaktyczne:
 podające (wykład informacyjny, konsultacje)
 praktyczne (ćwiczenia laboratoryjne)
Warunki zaliczenia: student zostanie dopuszczony do egzaminu po zaliczeniu
laboratorium. Forma oceny pracy studenta:
 egzamin pisemny na ocenę (wykłady)
 sprawozdania i sprawdziany pisemne z ćwiczeń laboratoryjnych
 systematyczna ocena pracy na ćwiczeniach laboratoryjnych.
Efekty kształceniai
1. Student posiada podstawową wiedzę z zakresu budowy,
występowania, właściwości fizykochemicznych oraz znaczenia
cukrów w organizmie człowieka. Potrafi wymienić najważniejszych
przedstawicieli cukrów. Posiada wiedzę na temat grup ochronnych
oraz podstawowych reakcji z udziałem sacharydów.
2. Orientuje się w aktualnych kierunkach i najnowszych odkryciach w
zakresie chemii cukrów.
3. Rozumie potrzebę wzbogacania swojej wiedzy na temat składników
żywności. Krytycznie podchodzi do informacji rozpowszechnianych
w mediach, szczególnie z zakresu chemii żywności.
4. Student potrafi pracować w grupie. Jest odpowiedzialny za
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
K_W02
K_W06
K_K01, K_K05
K_K03
bezpieczeństwo pracy własnej i innych.
5. Planuje i wykonuje ćwiczenia laboratoryjne z zachowaniem
podstawowych zasad BHP. Potrafi przedstawić i wyjaśnić wyniki
przeprowadzonych eksperymentów.
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data
opracowania:
K_W07, K_U01, K_U07
5
Ogólny nakład pracy studenta: 125 godz. w tym: udział w zajęciach: 60 godz.;
przygotowanie się do zajęć, zaliczeń i egzaminu: 40,6 godz.; udział w
konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 9,4 godz.
Punkty
Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii: Liczba godzin
ECTS
wymagającymi bezpośredniego udziału
84,4
3,4
nauczyciela
110,0
4,4
o charakterze praktycznym
24.02.2015
Koordynator
przedmiotu:
Dr hab. Stanisław Witkowski, prof. UwB
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Chemia cukrów
0200-CS2-2CHC
Chemia
Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii
polski
I rok/II semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych
oraz forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu
Liczba godzin: 15 godz.
Forma prowadzenia zajęć: wykład
Dr hab. Stanisław Witkowski, prof. UwB
1. Węglowodany, budowa, podział. Reakcje
charakterystyczne.
Monosacharydy. Ustalanie budowy.
Budowa przestrzenna cukrów. Konformacje cukrów.
Efekt anomeryczny.
2. Nomenklatura cukrów. Reakcje chemiczne cukrów w
środowisku kwaśnym i alkalicznym. Grupy ochronne w
chemii cukrów.
3. Glikozydy. Budowa i właściwości. Synteza glikozydów.
Mechanizm i stereochemia reakcji glikozydowania.
Najważniejsze metody syntezy wiązania glikozydowego.
4. N-glikozydy, S-glikozydy, C-glikozydy.
5. Oligosacharydy. Budowa i właściwości chemiczne.
Najważniejsi przedstawiciele oligosacharydów:
sacharoza, laktoza, maltoza, celobioza, rafinoza,
cyklodekstryny.
6. Polisacharydy. Budowa i właściwości najważniejszych
polisacharydów: skrobia, glikogen, celuloza.
7. Cukry nienasycone. Kwasy glikuronowe. Aminocukry.
Deoksycukry. Alditole i cyklitole.
Student posiada podstawową wiedzę z zakresu budowy,
występowania, właściwości fizykochemicznych oraz
znaczenia cukrów w organizmie człowieka. Potrafi wymienić
najważniejszych przedstawicieli cukrów. Posiada wiedzę na
temat grup ochronnych oraz podstawowych reakcji z
udziałem sacharydów. Rozumie potrzebę wzbogacania
swojej wiedzy na temat składników żywności. Krytycznie
podchodzi do informacji rozpowszechnianych w mediach,
szczególnie z zakresu chemii żywności.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem
ich weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Efekty kształcenia będą sprawdzane na podstawie oceny z
egzaminu pisemnego.
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie
laboratorium (wykonanie wszystkich ćwiczeń,
przedstawienie sprawozdań, zaliczenie sprawdzianu
pisemnego). Obecność na wykładach nie jest warunkiem
koniecznym do przystąpienia do egzaminu. Zaliczenie
przedmiotu: egzamin pisemny na ocenę.
1. A. Wiśniewski, J. Madaj - Podstawy chemii cukrów Wydawnictwo Agra-Enviro Lab., Poznań-Gdańsk 1997
2. D. E. Levy, P. Fügedi Eds - The Organic Chemistry of
Sugars - CRC Press, Boca Raton 2006
3. G.-J. Boons, Ed. - Carbohydrate Chemistry
4. T. H. Lindhorst - Essentials of Carbohydrate Chemistry
and Biochemistry - Willey-VCH Verlag 2007
5. D. Horton Ed. - Advances in Carbohydrate Chemistry and
Biochemistry - The American University, Washington,
DC, USA
6. M. L. Wolfrom, R. L Whistler - Methods in Carbohydrate
Chemistry, Vol. 8: General Methods (1980)
7. H. S. El Khadem - Carbohydrate Chemistry
Monosaccharides and Their Oligomers - Academic Press,
San Diego 1998
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Chemia cukrów
0200-CS2-2CHC
Chemia
Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii
polski
Rok studiów/ semestr
I rok/II semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych
oraz forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu
Liczba godzin: 60
Forma prowadzenia zajęć: laboratorium
Mgr Aneta Baj
1. Metody izolacji i oczyszczania sacharydów
(np. wyodrębnianie laktozy z mleka).
2. Reakcje charakterystyczne cukrów.
3. Identyfikacja próbki nieznanego cukru za pomocą
odpowiednio dobranych reakcji charakterystycznych.
4. Grupy ochronne cukrów i ich selektywne usuwanie.
5. Badanie reakcji hydrolizy wiązań estrowych
(chromatografia cienkowarstwowa TLC).
6. Wybrane reakcje z udziałem cukrów.
7. Tworzenie wiązania O-glikozydowego.
8. Izolowanie produktów reakcji za pomocą
chromatografii kolumnowej.
9. Oznaczanie zawartości cukrów w produktach
żywnościowych metodą spektrofotometryczną.
10. Spektroskopia cukrów.
Student posiada wiedzę i umiejętności z zakresu technik
stosowanych do wyodrębnienia, oczyszczania i analizy
cukrów. Udoskonalił umiejętności manualne niezbędne w
pracy laboratoryjnej. Nauczył się planowania i obserwacji
eksperymentów, wyciągania z nich wniosków oraz
opracowania wyników w formie pisemnej. Posiada wiedzę
dotyczącą zasad BHP niezbędną do pracy w laboratorium.
Student potrafi pracować w grupie. Jest odpowiedzialny za
bezpieczeństwo pracy własnej i innych.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem
ich weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:
K_W02 - sprawdziany pisemne, K_U01, K_U07, K_W07 ocena pracy studenta w trakcie zajęć laboratoryjnych, ocena
sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.
Warunkiem uzyskania zaliczenia z laboratorium jest
obecność na wszystkich zajęciach, wykonanie
zaplanowanych ćwiczeń, przedstawienie sprawozdań z
wykonanych ćwiczeń oraz zaliczenie części teoretycznej
(sprawdzian pisemny).
1. A. Wiśniewski, J. Madaj - Podstawy chemii cukrów Wydawnictwo Agra-Enviro Lab., Poznań-Gdańsk 1997
2. Z. Jerzmanowska - Analiza Jakościowa Związków
Organicznych - PZWL 1975
3. Vogel A. I. - Preparatyka organiczna - WNT, Warszawa
2006.
4. P. Kowalski - Laboratorium chemii organicznej.
Techniki pracy i przepisy BHP - WNT, Warszawa 2004
5. A. Artendt, A. M. Kołodziejczyk, T. Sokołowska Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej Politechnika Gdańska 1980
6. K. Dzierzbicka, D. Witt - Chemia Organicznych
Związków Naturalnych - Wydawnictwo Politechniki
Gdańskiej 2000
7. A. Kołodziejczyk - Naturalne związki organiczne PWN, Warszawa 2003
8. S. Hanessian - Preparative Carbohydrate Chemistry Mercel Dekker, New York 1997
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.