Prezentacja PDF

Praktyczne informacje na temat handlu
transgranicznego – czyli co przedsiębiorca musi
wiedzieć decydując się na handel
transgraniczny?
ANNA ŻOCHOWSKA - SYCHOWICZ
Plan Wykładu
I.
Prawo właściwe dla zobowiązań umownych na podstawie
rozporządzenia nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r.
w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych
(Rzym I);
II.
Jurysdykcja w sprawach cywilnych i handlowych na
postawie rozporządzenia nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r.
w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych
oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych
i handlowych;
III.
Wybrane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej;
IV.
Omówienie wybranych case studies.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego - czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Grafika ukazująca procent
przedsiębiorców,
którzy sprzedają do co
najmniej jednego innego kraju
aniżeli ich własny
Źródło: Tablica dla rynków
konsumenckich 2013
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Grafika ukazująca od kogo
Europejczycy dokonywali
zakupów w przeciągu ostatnich
12 miesięcy
od krajowych sprzedawców
od sprzedawców z innego kraju UE
od sprzedawców spoza UE
Źródło: Tablica dla rynków
konsumenckich 2013
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

CZĘŚĆ 1
Prawo właściwe dla zobowiązań umownych na podstawie
rozporządzenia nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r.
w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych
(Rzym I)
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Zakres zastosowania Rozporządzenia:
zobowiązania umowne w sprawach cywilnych i handlowych
powiązane z prawem różnych państw
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Zdolność
prawna;
zdolność
do czynności
prawnych
Zapis na sąd
polubowny
Rozporządzenie
nie ma
zastosowania
Sprawy dot.
Stanu
cywilnego
Zobowiązania
wynikające
ze stosunków
rodzinnych
Zobowiązania
z weksli
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Zasada swobody wyboru prawa
Umowa podlega prawu wybranemu przez strony.
Wybór prawa jest dokonany wyraźnie lub w sposób jednoznaczny
wynika z postanowień umowy lub okoliczności sprawy.
Strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego dla całej
umowy lub tylko dla jej części.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Przedsiębiorca
z Krakowa
Przedsiębiorca
z Gdańska
W przypadku gdy wszystkie inne elementy stanu faktycznego w chwili dokonywania
wyboru prawa właściwego są zlokalizowane w państwie innym niż państwo,
którego prawo zostało wybrane, dokonany przez strony wybór nie narusza
stosowania tych przepisów prawa tego innego państwa, których nie można
wyłączyć w drodze umowy.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Ograniczenie zasady swobody wyboru prawa:
Jako prawo właściwe dla umowy przewozu osób strony mogą wybrać wyłącznie
prawo państwa, w którym:
a)
podróżny ma miejsce zwykłego pobytu;
b)
przewoźnik ma miejsce zwykłego pobytu;
c)
znajduje się siedziba głównego organu zarządzającego przewoźnika;
d)
znajduje się miejsce wyjazdu;
e)
znajduje się miejsce przeznaczenia.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 Reguły kolizyjne, czyli prawo właściwe w przypadku braku
wyboru prawa
Sprzedaż
towarów
Element
transgraniczny
Prawo państwa,
w którym
sprzedawca ma
miejsce
zwykłego
pobytu
Sprzedaż
usług
Element
transgraniczny
Prawo państwa,
w którym
usługodawca
ma miejsce
zwykłego
pobytu
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 Reguły kolizyjne, czyli prawo właściwe w przypadku braku
wyboru prawa
Umowa
dystrybucji
Element
transgraniczny
Prawo państwa,
w którym
dystrybutor ma
miejsce
zwykłego
pobytu
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 Reguły kolizyjne, czyli prawo właściwe w przypadku
braku wyboru prawa

Umowa, która nie występuje w katalogu lub której składniki byłyby
objęte zakresem więcej niż jednego z przypadków określonych
w katalogu, podlega prawu państwa, w którym strona zobowiązana
do spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy ma miejsce
zwykłego pobytu.
np. w umowie sprzedaży - charakterystyczne świadczenie spełnia
sprzedawca
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 Szczególne reguły kolizyjne:
- umowy przewozu;
- umowy konsumenckie;
- umowy ubezpieczenia;
- indywidualne umowy o pracę.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 przewóz towarów
prawem właściwym jest prawo państwa, w którym przewoźnik ma
miejsce zwykłego pobytu, pod warunkiem że w tym samym państwie
znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu lub miejsce dostawy,
lub miejsce zwykłego pobytu nadawcy. Jeżeli warunki te nie są
spełnione, stosuje się prawo państwa, w którym znajduje się uzgodnione
przez strony miejsce dostawy.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 przewóz osób
umowa przewozu osób podlega prawu państwa, w którym podróżny ma
miejsce zwykłego pobytu, pod warunkiem że w tym samym państwie
znajduje się miejsce wyjazdu lub miejsce przeznaczenia. Jeżeli warunki
te nie są spełnione, stosuje się prawo państwa, w którym znajduje się
miejsce zwykłego pobytu przewoźnika.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 Szczególne reguły kolizyjne dot. umów konsumenckich
umowa konsumencka podlega prawu państwa, w którym konsument
ma miejsce zwykłego pobytu, o ile przedsiębiorca:
a) wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową w państwie,
w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu;
b) w jakikolwiek sposób kieruje taką działalność do tego państwa
lub do kilku państw z tym państwem włącznie; a umowa wchodzi
w zakres tej działalności.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
 umowa konsumencka
umowa zawarta przez osobę fizyczną w celu, który można uznać
za niezwiązany z jej działalnością gospodarczą lub zawodową
("konsument"), z inną osobą wykonującą działalność gospodarczą
lub zawodową ("przedsiębiorca").
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Wybór prawa właściwego w umowie konsumenckiej nie może prowadzić
do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na podstawie
przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa,
jakie byłoby właściwe w braku wyboru.
Zgodnie z art. 17 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów
oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny:
Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć praw konsumenta
określonych w art. 1 - 16e
- obowiązki informacyjne
- termin prawa odstąpienia od umowy
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Skutki wyboru prawa obcego w Regulaminie - wyrok Sądu
Apelacyjnego VI ACa 1571/12
„wybór prawa obcego dla umowy konsumenckiej nie może skutkować
pozbawieniem konsumenta ochrony wynikającej z bezwzględnie
obowiązujących przepisów prawa państwa zwykłego pobytu konsumenta.
W konsekwencji konsument „uzyskuje” prawo do powołania się na bardziej
korzystne dla niego uprawnienia wynikające z wybranego prawa
lub z prawa (przepisów o charakterze imperatywnym) miejsca zwykłego
pobytu konsumenta”.
Konsument
może się
powołać
na bardziej
korzystne
postanowienia
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

CZĘŚĆ 2
Jurysdykcja w sprawach cywilnych i handlowych na postawie
rozporządzenia nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. w sprawie
jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich
wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Ogólne zasady dotyczące jurysdykcji w sprawach handlowych
Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa
Członkowskiego, może być pozwana w innym UE:
jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia
wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie
zostało wykonane albo miało być wykonane;
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
o ile, co innego nie zostało uzgodnione - miejscem wykonania
zobowiązania jest:

w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce
w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie
z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;

w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie
Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były
świadczone albo miały być świadczone;
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Jurysdykcja w sprawach dotyczących umów z udziałem
konsumentów
Konsument
może wytoczyć
powództwo
przeciwko
kontrahentowi
Przed sąd miejsca,
w którym
konsument ma
miejsce
zamieszkania
Przed sądy państwa
członkowskiego,
na którego
terytorium ten
kontrahent ma
miejsce
zamieszkania
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Jurysdykcja w sprawach dotyczących umów z udziałem
konsumentów
Kontrahent może wytoczyć powództwo przeciwko konsumentowi
tylko przed sądy Państwa Członkowskiego, na którego terytorium
konsument ma miejsce zamieszkania.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Szczególne zasady będą miały zastosowanie w każdej sytuacji,
gdy:
1.
kontrahent konsumenta prowadzi działalność zawodową
w Państwie Członkowskim, na terytorium którego konsument
ma miejsce zamieszkania,
2.
taką działalność w jakikolwiek sposób kieruje do tego
Państwa Członkowskiego lub do kilku państw włącznie z tym
Państwem Członkowskim, a umowa wchodzi w zakres tej
działalności.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

CZĘŚĆ 3
Wybrane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Czy posługiwanie się przez przedsiębiorcę stroną internetową
oznacza, że dany przedsiębiorca „kieruje” swoją działalność
do innych Państw Członkowskich?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Wyrok z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawach połączonych
C-585/08 oraz C-144/09
- w celu zastosowania przychylniejszych przepisów wobec
konsumenta przedsiębiorca musi wyrazić wolę nawiązania z nim
stosunków handlowych.
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Zgodnie z wyrokiem z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawach połączonych
C-585/08 oraz C-144/09
oznaki, które umożliwiałyby wykazanie, że przedsiębiorca zamierzał
prowadzić interesy z konsumentami zamieszkałymi w innych państwach
członkowskich:
wszelkie formy wyraźnego wyrażenia woli pozyskania
konsumentów z tego państwa członkowskiego
1) podanie informacji, iż oferuje on swoje usługi lub towary w jednym
lub wielu państwach członkowskich wymienionych z nazwy;
2) zaangażowanie środków w usługę odsyłania w Internecie u operatora
wyszukiwarki w celu ułatwienia konsumentom zamieszkałym w różnych
państwach członkowskich dostępu do strony przedsiębiorcy;
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
międzynarodowy
charakter danej
działalności
Używanie
innej
waluty
podanie numerów
telefonicznych z
międzynarodowym
numerem
kierunkowym
Inne
oznaki
używanie
domeny
pierwszego
poziomu „eu”
„com”
Wzmianka
o międzynarodowej
klienteli
opis tras
z jednego
lub kilku państw
członkowskich
do miejsca
świadczenia
usługi
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Czy do zastosowania szczególnej reguły dot. jurysdykcji
w stosunku do umów konsumenckich, konieczne jest,
żeby pomiędzy konsumentem i przedsiębiorcą została zawarta
umowa na odległość?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 września 2012 r.
w sprawie C-190/11
zawarcie umowy z konsumentem na odległość jedynie
„wskazuje na istnienie powiązania pomiędzy umową”
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Opinia rzecznika generalnego w sprawie C-218/12
Dla potrzeb ustalenia, czy działalność gospodarcza jest skierowana
do innego państwa członkowskiego, udowodniony brak wskazówki
kwalifikowanej, takiej jak związek przyczynowy, powinien zwykle być
rekompensowany obecnością innej wskazówki lub innych wskazówek
o podobnym znaczeniu.
Sytuacja istnienia aglomeracji, należycie oceniona przez sąd krajowy,
może stanowić kwalifikowaną wskazówkę, że działalność jest
skierowana do określonego państwa członkowskiego
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

CZĘŚĆ 4
Omówienie wybranych case studies
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Polski konsument decyduje się na dokonanie zakupu
z brytyjskiego sklepu internetowego. Strona internetowa jest
napisana w języku angielskim. Pan Kowalski wskazuje brytyjski
adres znajomego jako adres dostawy. Wedle regulaminu
zastosowanie ma prawo brytyjskie. Pan Kowalski decyduje się
na odstąpienie od umowy.

Ile dni ma konsument na odstąpienie od umowy? Które prawo
jest dla konsumenta przychylniejsze?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Polak mieszkający w Belgii decyduje się na kupno wózka
dziecięcego w polskim sklepie internetowym i odbiór wózka
w Polsce. Strony nie dokonały wyboru prawa właściwego.

Jakie prawo będzie miało zastosowanie w sprawie?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?
Pan Kowalski znalazł bardzo ciekawą ofertę sprzedaży
samochodu używanego na niemieckiej stronie internetowej.
W celu sfinalizowania transakcji udał się do Niemiec,
uprzednio dzwoniąc na podany na stronie numer.

Do którego sądu będzie mógł pozwać niemieckiego
kontrahenta w przypadku niezgodności towaru z umową?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

Brytyjski e-sklep kieruje swoją ofertę do konsumentów
mieszkających w Polsce.
Czy polskie przepisy dot. ochrony praw konsumenta, organizacje
konsumenckie (w tym UOKiK) będą go chroniły? Jak będą
wyglądały obowiązki tego sklepu w sytuacji gdyby nie kierował
swojej oferty za granicę, a mimo to incydentalnie przyjął
zamówienie? Czy zagraniczny e-sklep kierując swoją ofertę
na polski rynek, jest zobowiązany przestrzegać polskich
przepisów konsumenckich?
Praktyczne informacje na temat handlu transgranicznego – czyli co
przedsiębiorca musi wiedzieć decydując się na handel transgraniczny?

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
ANNA ŻOCHOWSKA - SYCHOWICZ