Klasa V

Rozkład materiału nauczania z przyrody dla klasy 5 szkoły
podstawowej w roku szkolnym 2016/2017
Podręcznik: „Tajemnice przyrody” wyd. Nowa Era
Nr dopuszczenia: 399/2/2013/2015
Minimalna liczba godzin do zrealizowania w klasie 5 szkoły podstawowej wynikająca z rozporządzenia
MEN z 1 września 2012 roku: 96 godz. (łącznie klasa 4 i 5 – 193 godz. z 290 godz.)
Tygodniowy wymiar godzin: 3 godziny
Nauczyciel: Anna Adamek
Wrzesieo (11 godzin)
Nr lekcji
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Jednostka tematyczna
Wymagania
Lekcja organizacyjna. Jak będziemy
pracowad na lekcjach przyrody? PSO,
WSO i BHP.
Dział 1.Odkrywamy tajemnice map.
Co to jest plani skala?
posługuje się podziałką liniową
do określania odległości;
wykonuje pomiary, np. taśmą
mierniczą, szacuje odległości i
wysokości w terenie
Plan i mapa.
identyfikuje na planie i mapie
topograficznej miejsce
Plan i mapa – dwiczenia.
obserwacji i obiekty w
Kreślenie planuboiska –lekcjaw terenie.
najbliższym otoczeniu, określa
Jak obliczyd i oszacowad odległośd?
wzajemne położenie obiektów na
planie, mapie topograficznej i w
terenie
Ćwiczeniaw obliczaniui szacowaniu
obliczanie odległości
odległościza pomocą skali
Liczbowej.
Poznajemy wysokośd bezwzględna,
rozróżnia w terenie i na modelu
względnai mapę poziomicową.
formy wypukłe i wklęsłe,
wskazuje takie formy na mapie
Co można odczytad z mapy
poziomicowej
poziomicowej?
Szacowaniewysokości –lekcjaw terenie.
Nakładanie barwna mapy poziomicowe. rozpoznaje na mapie
hipsometrycznej niziny, wyżyny,
góry
Październik (12 godzin)
Odkrywamytajemnice map –
podsumowanie działu.
Sprawdzianz działu 1.
Lekcje: 2 – 11
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 2 – 11)
Dział 2. Poznajemy nasza ojczyznę i inne kraje europejskie.
14
15
17
Jakie siły kształtują powierzchnię ziemi?
Pasoweukształtowaniepowierzchni
Polski.
Pasoweukształtowaniepowierzchni
Polski –praca z mapą
Wodypowierzchniowe Polski.
18
Poznajemy lasyPolski.
19
Podziaładministracyjny Polski.
20
21
Polska w Europie.
Poznajemy krajesąsiadujące z Polską.
22
Polska w UniiEuropejskiej.
23
Poznajemy wybranekraje Unii
Europejskiej.
16
podaje przykłady zależności
między cechami krajobrazu, a
formami działalności człowieka
rozróżnia i opisuje rodzaje wód
powierzchniowych
podaje przykłady zależności
między cechami krajobrazu, a
formami działalności człowieka
Podział administracyjny Polski;
jednostki administracyjne; zasada
samorządności
lokalizuje na mapie Europy:
Polskę oraz paostwa sąsiadujące
z Polską i ich stolice
Cele Unii Europejskiej; prawa
obywateli Unii Europejskiej;
strefa Schengen
Wybrane kraje Unii Europejskiej:
Francja, Hiszpania, Włochy,
Wielka Brytania
Listopad (10 godzin)
24
25
26
27
28
Poznajemynaszą ojczyznę–
podsumowanie działu.
Sprawdzianz działu 2.
Lekcje: 14 – 23
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 14 – 23)
Dział 3. Poznajemy sposoby ochrony przyrody.
Co zagraża przyrodzie?
prowadzi obserwacje i proste
doświadczeniawykazujące
zanieczyszczenie najbliższego
otoczenia (powietrza, wody,
gleby); wyjaśnia wpływ
codziennych zachowao w domu,
w szkole, w miejscu zabawy na
stan środowiska; podaje
przykłady pozytywnego i
negatywnego wpływu
środowiska na zdrowie człowieka
Jak ratowad przyrodę?
wykazuje doświadczalnie wpływ
różnych substancji i ich mieszanin
(np. soli kuchennej, octu,
detergentów) na wzrost i rozwój
roślin, dokumentuje i prezentuje
wyniki doświadczenia
Badanie i opisstanu czystości
podaje przykłady miejsc
środowiska.
w najbliższym otoczeniu,
w których zaszły korzystne
i niekorzystne zmiany pod
wpływem działalności człowieka
29
30
Poznajemy obszaryi obiekty chronionew
Polsce.
Ochrona gatunkowaroślin, grzybówi
zwierząt.
32
Poznajemy sposobyochrony przyrody –
podsumowanie działu.
Sprawdzianz działu 3.
33
Co to jest krajobraz?
31
wymienia formy ochrony
przyrody stosowane w Polsce,
wskazuje na mapie parki
narodowe, podaje przykłady
rezerwatów przyrody, pomników
przyrody i gatunków objętych
ochroną, występujących w
najbliższej okolicy
Lekcje: 26 – 30
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 26 – 30)
rozpoznaje w terenie
przyrodnicze (ożywione
i nieożywione) oraz
antropogeniczne składniki
krajobrazu i wskazuje zależności
między nimi; podaje przykłady
miejsc w najbliższym otoczeniu,
w których zaszły korzystne
i niekorzystne zmiany pod
wpływem działalności człowieka
Grudzieo (8 godzin)
34
35
36
37
38
39
40
41
Dział 4. Poznajemy krajobrazy nizin
Morze Bałtyckie.
charakteryzuje wybrane
krajobrazy Polski: gór wysokich,
wyżyny wapiennej, nizinny,
pojezierny, nadmorski,
wielkomiejski, przemysłowy,
rolniczy oraz wskazuje je na
mapie
Poznajemy paspobrzeży.
podaje przykłady zależności
między cechami krajobrazu a
formami działalności człowieka
Poznajemy waloryturystyczne Gdaoska. wymienia najważniejsze walory
turystyczne największych miast
Polski ze szczególnym
uwzględnieniem Warszawy,
Krakowa, Gdaoska
rozpoznaje na mapie
Pojezierza – krainyjezior.
hipsometrycznej niziny, wyżyny,
Poznajemy Niziny Środkowopolskie.
góry
Krajobrazwielkomiejski Warszawy.
cechy krajobrazu
wielkomiejskiego
Najważniejszeatrakcje
wymienia najważniejsze walory
turystyczneWarszawy.
turystyczne największych miast
Polski ze szczególnym
uwzględnieniem Warszawy,
Krakowa, Gdaoska
Poznajemy parkinarodowe pobrzeżyi
wymienia formy ochrony
pojezierzy.
przyrody stosowane w Polsce,
wskazuje na mapie parki
narodowe, podaje przykłady
rezerwatów przyrody, pomników
przyrody i gatunków objętych
ochroną, występujących w
najbliższej okolicy
Styczeo (6 godzin)
42
43
44
45
46
47
Poznajemy parkinarodowe Nizin
Środkowopolskich.
Poznajemykrajobrazy nizin –
podsumowanie działu.
Sprawdzianz działu 4.
Lekcje: 34 – 42
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 34 – 42)
Dział 5. Poznajemy krajobrazy wyżyn.
Miejsko -przemysłowy krajobrazWyżyny rozpoznaje w terenie
Śląskiej.
przyrodnicze (ożywione
i nieożywione) oraz
Na wapiennejWyżynie Krakowsko –
antropogeniczne składniki
Częstochowskiej.
krajobrazu i wskazuje zależności
Poznajemy Wyżynę Lubelską.
między nimi; rozpoznaje na
mapie hipsometrycznej niziny,
wyżyny, góry; podaje przykłady
zależności między cechami
krajobrazu a formami działalności
człowieka; charakteryzuje
wybrane krajobrazy Polski: gór
wysokich, wyżyny wapiennej,
nizinny, pojezierny, nadmorski,
wielkomiejski, przemysłowy,
rolniczy oraz wskazuje je na
mapie
Luty (11 godzin)
48
49
Kraków – dawnastolica Polski.
Poznajemy skarbyKrakowa.
50
Poznajemy parkinarodowe wyżyn.
51
Poznajemykrajobrazy wyżyn –
podsumowanie działu.
Sprawdzian z działu 5.
52
j.w.
wymienia najważniejsze walory
turystyczne największych miast
Polski ze szczególnym
uwzględnieniem Warszawy,
Krakowa, Gdaoska
wymienia formy ochrony
przyrody stosowane w Polsce,
wskazuje na mapie parki
narodowe, podaje przykłady
rezerwatów przyrody, pomników
przyrody i gatunków objętych
ochroną, występujących w
najbliższej okolicy
Lekcje: 45 – 50
Badanie stopnia opanowania
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
treści nauczania (lekcje: 45 – 50)
Dział 6. Poznajemy krajobrazy gór.
Poznajemykrajobraz gór niskich.
rozpoznaje na mapie
hipsometrycznej niziny, wyżyny,
Poznajemykrajobraz gór średnichi
góry; rozpoznaje w terenie
wysokich.
przyrodnicze (ożywione
Tatry – kraina turnii grani.
i nieożywione) oraz
antropogeniczne składniki
krajobrazu i wskazuje zależności
między nimi; charakteryzuje
wybrane krajobrazy Polski: gór
wysokich, wyżyny wapiennej,
nizinny, pojezierny, nadmorski,
wielkomiejski, przemysłowy,
rolniczy oraz wskazuje je na
mapie
Pogoda i roślinnośd Tatr.
j.w.
podaje przykłady zależności
między cechami krajobrazu a
formami działalności człowieka
Poznajemyparki narodowe Gór
wymienia formy ochrony
Świętokrzyskichi Sudetów.
przyrody stosowane w Polsce,
wskazuje na mapie parki
Poznajemy parkinarodowe Karpat.
narodowe, podaje przykłady
rezerwatów przyrody, pomników
przyrody i gatunków objętych
ochroną, występujących w
najbliższej okolicy
Marzec (11 godzin)
Poznajemykrajobrazy gór –
podsumowanie działu.
Sprawdzianz działu 6.
Lekcje: 53 – 58
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 53 – 58)
Dział 7. Odkrywamy tajemnice Świata roślin i grzybów.
Poznajemy mchy.
podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację
Poznajemy paprotniki.
przyrody (lupa, mikroskop,
Poznajemy środowiska mchów i
lornetka), opisuje ich
paprotników –lekcjaw terenie.
zastosowanie, posługuje się nimi
podczas prowadzonych
obserwacji; obserwuje i nazywa
typowe organizmy lasu, łąki, pola
uprawnego; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
Roślinywytwarzające kwiatyi nasiona.
obserwuje i nazywa typowe
65
Jak odróżnid roślinynagonasienne
odokrytonasiennych? –lekcja w terenie.
66
Budowa roślin nasiennych. Funkcje
łodygi, liści i korzeni.
67
Obserwujemyrośliny
nasiennenajbliższej okolicy –lekcja w
terenie.
organizmy lasu, łąki, pola
uprawnego; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację
przyrody (lupa, mikroskop,
lornetka), opisuje ich
zastosowanie, posługuje się nimi
podczas prowadzonych
obserwacji; obserwuje i nazywa
typowe organizmy lasu, łąki, pola
uprawnego; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację
przyrody (lupa, mikroskop,
lornetka), opisuje ich
zastosowanie, posługuje się nimi
podczas prowadzonych
obserwacji; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
wskazuje organizmy samożywne i
cudzożywne oraz podaje
podstawowe różnice w sposobie
odżywiania się
podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację
przyrody (lupa, mikroskop,
lornetka), opisuje ich
zastosowanie, posługuje się nimi
podczas prowadzonych
obserwacji; obserwuje i nazywa
typowe organizmy lasu, łąki, pola
uprawnego; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
68
69
Jak rozmnażają się rośliny nasienne?
Obserwujemyfazy rozwoju
roślinnasiennych –lekcjaw terenie.
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację
przyrody (lupa, mikroskop,
lornetka), opisuje ich
zastosowanie, posługuje się nimi
podczas prowadzonych
obserwacji; opisuje
przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
Kwiecieo (7 godzin)
70
Budowa i różnorodnośd grzybów.
71
O grzybach dobrzei źle.
72
Odkrywamytajemnice świata roślin i
grzybów– podsumowaniedziału.
Sprawdzianz działu 7.
73
74
obserwuje i nazywa typowe
organizmy lasu, łąki, pola
uprawnego;wskazuje organizmy
samożywne i cudzożywne oraz
podaje podstawowe różnice
w sposobie odżywiania się;
opisuje przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności
życiowych organizmów lądowych
do środowiska życia, na
przykładach obserwowanych
organizmów
podaje przykłady pozytywnego i
negatywnego wpływu wybranych
gatunków zwierząt, roślin,
grzybów, bakterii i wirusów na
zdrowie człowieka, wymienia
zachowania zapobiegające
chorobom przenoszonym
i wywoływanym przez nie
Lekcje: 61 – 71
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 61 – 71)
Dział 8. Odkrywamy tajemnice materii.
Z czego jestzbudowany otaczającynas
posługuje się pojęciem drobina
Świat?
jako najmniejszym elementem
budującym materię, prezentuje
za pomocą modelu drobinowego
trzy stany skupienia ciał
(substancji); opisuje skład materii
jako zbiór różnego rodzaju drobin
75
Badamywłaściwości ciał stałych.
76
Właściwościmagnetyczneciał stałych.
Wykorzystywaniewłaściwości ciał
stałych.
tworzących różne substancje i ich
mieszaniny; wymienia znane
właściwości substancji (woda,
cukier, sól kuchenna) i ich
mieszanin (ocet, sok cytrynowy)
występujące w jego otoczeniu
prezentuje na modelu
drobinowym właściwości ciał
stałych, cieczy i gazów (kształt,
ściśliwośd); podaje przykłady
przedmiotów wykonanych
z substancji kruchych,
sprężystych i plastycznych
j.w.
podaje przykłady zastosowania
różnych substancji w
przedmiotach codziennego
użytku odwołując się do
właściwości tych substancji; bada
i opisuje właściwości magnesów
oraz ich wzajemne
oddziaływania, a także
oddziaływania na różne
substancje
Maj (8 godzin)
77
Badamywłaściwości cieczy.
78
Zjawisko dyfuzjiw cieczach i szybkośd
parowania.
79
Zależności międzymasą a objętością
substancji.
80
Badamywłaściwości gazów.
prezentuje na modelu
drobinowym właściwości ciał
stałych, cieczy i gazów (kształt,
ściśliwośd); podaje przykłady
ruchu drobin w gazach i cieczach
(dyfuzja) oraz przedstawia te
zjawiska na modelu lub
schematycznym rysunku
podaje i bada doświadczalnie
czynniki wywołujące topnienie i
krzepnięcie (temperatura) oraz
parowanie i skraplanie
(temperatura, ruch powietrza,
rodzaj cieczy, wielkośd
powierzchni)
porównuje masy ciał o tej samej
objętości, lecz wykonanych z
różnych substancji
podaje przykłady ruchu drobin w
gazach i cieczach (dyfuzja) oraz
przedstawia te zjawiska na
modelu lub schematycznym
rysunku; prezentuje na modelu
drobinowym właściwości ciał
stałych, cieczy i gazów (kształt,
81
Przekazywanieciepła przez ciała
stałe,ciecze i gazy.
82
Jak zmianytemperatury wpływają na
właściwości ciałstałych?
83
Jak zmianytemperatury wpływają na
właściwości cieczyi gazów?
84
Odkrywamytajemnice materii –
podsumowanie działu.
Czerwiec (11 godzin)
85 – 96
Tematy do dyspozycji nauczyciela
(multimedia, filmy, wycieczki itp.)
ściśliwośd)
identyfikuje, na podstawie
doświadczenia, ciała (substancje)
dobrze i słabo przewodzące
ciepło; podaje przykłady
zastosowania różnych substancji
w przedmiotach codziennego
użytku odwołując się do
właściwości tych substancji
prezentuje na modelu
drobinowym właściwości ciał
stałych, cieczy i gazów (kształt,
ściśliwośd); obserwuje proste
doświadczenia wykazujące
rozszerzalnośd cieplną ciał
stałych oraz przeprowadza, na
podstawie instrukcji,
doświadczenia wykazujące
rozszerzalnośd cieplną gazów
i cieczy; podaje przykłady
występowania i wykorzystania
rozszerzalności cieplnej ciał
stałych w życiu codziennym,
wyjaśnia zasadę działania
termometru cieczowego
podaje przykłady ruchu drobin w
gazach i cieczach (dyfuzja) oraz
przedstawia te zjawiska na
modelu lub schematycznym
rysunku; prezentuje na modelu
drobinowym właściwości ciał
stałych, cieczy i gazów (kształt,
ściśliwośd)
Lekcje: 75 – 83
Utrwalenie wiadomości
poznanych na lekcjach.