wspólny cel

wspólny cel...
strona 1/3
Rozwi¹zania zadañ nr 20 i 49 ze „Zbioru zadañ z fizyki dla uczniów
gimnazjum i liceum profilowanego”
autorstwa Jadwigi Salach i Barbary Sagnowskiej
Zadanie 20**
Wykres przedstawia zale¿noœæ drogi od czasu dla pewnego owada, który w chwili t = 0 wystartowa³
z lampy i wykonuje jakiœ „nieregularny” ruch, a my ten ruch obserwujemy.
s
t
Na podstawie tego wykresu mo¿na powiedzieæ, ¿e:
A. szybkoœæ œrednia owada w ka¿dym jednakowym odstêpie czasu (odstêpy te zosta³y zaznaczone na
osi t) by³a inna.
B. Owad na pewno porusza³ siê po linii krzywej.
C. Owad na pewno przez ca³y czas ruchu, opisanego przez wykres, oddala³ siê od nas.
D. By³y pewne krótkie odstêpy czasu, w których owad siê zatrzymywa³, ale poza tym wznosi³ siê w górê.
E. Owad móg³ siê poruszaæ w któr¹kolwiek stronê po dowolnym torze.
a. Z tych piêciu zdañ wybierz wszystkie te, które wydaj¹ ci siê prawdziwe.
b. Wyjaœnij, dlaczego odrzuci³eœ pozosta³e.
Rozwi¹zanie
a. Prawdziwe s¹ tylko zdania A i E.
b. Zdanie B nie jest prawdziwe, bo wykres zale¿noœci drogi od czasu to nie jest obrazek kszta³tu toru
cia³a. Z wykresu s (t ) nie mo¿na rozpoznaæ, czy cia³o porusza siê po linii prostej, czy krzywej. Na
przyk³ad w ruchu jednostajnym po okrêgu wykres s (t ) jest lini¹ prost¹.
Zdanie C nie jest prawdziwe, bo wykres s (t ) nie pozwala rozpoznaæ, czy cia³o zbli¿a siê, czy oddala
od obserwatora. Droga to tylko d³ugoœæ odcinka toru owada i zawsze roœnie, niezale¿nie od tego, jak
ten tor le¿y w przestrzeni. Droga to wielkoœæ skalarna.
Zdanie D jest nieprawdziwe, bo z wykresu s (t ) nie widaæ, czy owad porusza³ siê w górê, w dó³,
w lewo, czy w prawo.
Data utworzenia: 2007-10-25
Wersja: 001
wspólny cel...
strona 2/3
Zadanie 49**
D¿okej o masie 50 kg siedzi na koniu. Masa konia wynosi 500 kg. Przyjmij g = 10 m s 2 .
a.
Wype³nij poni¿sz¹ tabelê.
Nr
Nazwa si³y
1
Ciê¿ar d¿okeja
2
Ciê¿ar konia
3
Nacisk konia
z d¿okejem na pod³o¿e
4
Nacisk d¿okeja na
grzbiet konia
5
Si³a sprê¿ystoœci
grzbietu konia
6
Si³a sprê¿ystoœci
pod³o¿a
b.
c.
d.
Wartoœæ si³y
Zwrot si³y
ród³o si³y
Przedmiot
dzia³ania si³y
Ziemia
Wymieñ si³y, których równowaga decyduje o spoczynku d¿okeja (podaj tylko numery przypisane odpowiednim si³om w tabali).
Które si³y wymienione w tabeli (podaj numery parami) stanowi¹ przyk³ad na trzeci¹ zasadê
dynamiki?
Czy w tabeli wymieniona zosta³a si³a reakcji na si³ê nr 1? A na si³ê nr 2?
Rozwi¹zanie
a.
Nr
Nazwa si³y
Wartoœæ si³y
Zwrot si³y
ród³o si³y
Przedmiot
dzia³ania si³y
500 N
w dó³
Ziemia
d¿okej
1
Ciê¿ar d¿okeja
2
Ciê¿ar konia
5000 N
w dó³
Ziemia
koñ
3
Nacisk konia z
d¿okejem na pod³o¿e
5500 N
w dó³
koñ
pod³o¿e
4
Nacisk d¿okeja na
grzbiet konia
500 N
w dó³
d¿okej
koñ
5
Si³a sprê¿ystoœci
grzbietu konia
500 N
w górê
koñ
d¿okej
6
Si³a sprê¿ystoœci
pod³o¿a
5500 N
w górê
pod³o¿e
koñ
Data utworzenia: 2007-10-25
Wersja: 001
wspólny cel...
strona 3/3
b. O spoczynku d¿okeja decyduje równowaga si³ 1 i 5. O spoczynku konia decyduje równowaga
si³ 2, 4, 6.
c. 4 i 5; 3 i 6.
d. Nie.
Data utworzenia: 2007-10-25
Wersja: 001